ຫມາກກ້ຽງ ເປັນຕົ້ນໄມ້ແບບພຸ່ມ ຫລື ຕົ້ນໄມ້ຂະຫນາດນ້ອຍຫລາຍຊະນິດ ແລະ ມີຫລາຍສາຍພັນ, ກະຈາຍຢູ່ທົ່ວໂລກ, ຫມາກກ້ຽງສ່ວນຫລາຍຈະມີນ້ຳມັນຫອມລະເຫີຍໃນໃບ, ດອກ ແລະ ຫມາກ, ມີກິ່ນຂິວ ຫາກນຳໃບສ່ອງໃສ່ແສງແດດຈະເຫັນຈຸດນ້ອຍໆເຕັມໄປຫມົດ ເຊິ່ງຈຸດດັ່ງກ່າວນັ້ນ ແມ່ນນ້ຳມັນຂອງຫມາກກ້ຽງສ່ວນລົດຊາດຂອງຫມາກກ້ຽງຈະມີລົດສົ້ມ ຫລື ຫວານ ທີ່ອຸດົມໄປດ້ວຍແຄວຊຽມ, ໂປແທັດຊຽມ, ວິຕາມິນເອ ແລະ ວິຕາມິນຊີ ຫລາຍເປັນພິເສດ ສະນັ້ນ ຖ້າໃຜຄິດຈະປູກຕ້ອງຄວນສັງເກດລະອຽດຄື:
ການປູກຫມາກກ້ຽງນັ້ນ ບັນຫາສຳຄັນຄືພື້ນທີ່ໃນການປູກຕົ້ນຕໍແມ່ນ: ຖ້າພື້ນທີ່ດັ່ງກ່າວເປັນດອນໃຫ້ຂຸດຕໍໄມ້ອອກແລ້ວໄຖພວນເລິກປະມານ 30-40 ຊັງຕີແມັດ ປັບພື້ນທີ່ໃຫ້ລຽບ ແລ້ວຈິ່ງເຮັດຫນານຂວາງທາງແສງແດດ ກວ້າງ 3ແມັດ, ສູງ 40ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນຄວາມຍາວບໍ່ຈຳກັດ ໂດຍໃຫ້ມີພື້ນທີ່ວ່າງລະຫວ່າງຫນານ 3ແມັດ ໄວ້ເພື່ອໃຫ້ເຄື່ອງຈັກໄດ້ເຂົ້າເຮັດວຽກສະດວກ ພ້ອມທັງເຮັດຮ່ອງນ້ຳເພື່ອລະບາຍນ້ຳທີ່ໄຫລອອກຈາກຫນານລົງສູ່ແຫລ່ງນ້ຳທຳມະຊາດ ແຕ່ຖ້າເປັນພື້ນທີ່ລຸ່ມໃຫ້ຂຸດເປັນຮ່ອງ ຫລື ຍົກຮ່ອງ ໂດຍໃຫ້ສັນຮ່ອງທີ່ຈະໃຊ້ປູກກວ້າງປະມານ 6ແມັດ, ຮ່ອງນ້ຳກວ້າງ 1,50ແມັດ, ເລິກ 1ແມັດ, ກົ້ນຮ່ອງນ້ຳກວ້າງ 70ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນການຍົກຮ່ອງຄວນເຮັດຂວາງແສງແດດ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຮ່ອງໄດ້ຮັບແສງສະຫວ່າງຢ່າງສະຫມ່ຳສະເຫມີ, ກໍລະນີພື້ນທີ່ນັ້ນ ຢູ່ລຸ່ມຫລາຍຄວນເຮັດຄັນກັ້ນນ້ຳອ້ອມຮອບສວນ ແລະ ມີທໍ່ນ້ຳລະບາຍເຂົ້າ-ອອກຈາກສວນໄດ້.
ສ່ວນໄລຍະ ແລະ ຈຸດໃນການປູກໂດຍແຖວປູກຄວນຢູ່ບໍລິເວນເຄິ່ງກາງຫນານແຕ່ລະຫນານຂຸດຂຸມຂະຫນາດ 50X50X50 ຊັງຕີແມັດ, ປະສົມປຸ໋ຍຫມັກ ຫລື ຝຸ່ນຄອກກັບດິນທີ່ຂຸດຂຶ້ນມາໃນປະລິມານຕົ້ນລະ 10 ກິໂລກຣາມ ພ້ອມກັບປຸ໋ຍຣອກຟອດເຟດ 0,5 ກິໂລກຣາມ ແລະ ປຸ໋ຍເຄມີສູດສະເຫມີເຊັ່ນ 15-15-15 ປະມານ 10 ກຣາມ, ຂີດດິນເຮັດຂຸມໃຫ້ມີຂະຫນາດໃຫຍ່ກວ່າຖົງ ຫລື ກະຖັງທີ່ລ້ຽງຕົ້ນພັນ, ຫລັງຈາກນັ້ນ ຈີກຖົງອອກ ໂດຍກ່ອນຈີກຖົງໃຫ້ໃຊ້ມືບີບດິນໃນຖົງໃຫ້ແຍກອອກຈາກກັນ ແລ້ວສັ່ນໆໃຫ້ວັດຖຸປູກທີ່ຕິດຢູ່ກັບຮາກອອກໃຫ້ຫມົດ ໃຊ້ມີດຕັດຮາກແກ້ວສ່ວນທີ່ຂົດງໍອອກ ພ້ອມທັງຕັດສ່ວນຍອດ ແລະ ໃບອອກແດ່ເລັກຫນ້ອຍ ເພື່ອໃຫ້ເກີດການສົມດຸນກັບຮາກທີ່ເຫລືອ; ຈາກນັ້ນ ກໍ່ວາງຕົ້ນພັນລົງໃນຂຸມແລ້ວຈັດຮາກຝອຍທີ່ມີຢູ່ເປັນຊັ້ນໆ ແລ້ວແພ່ຮາກໃນແຕ່ລະຊັ້ນອອກອ້ອມຂ້າງ ຈາກນັ້ນ ໃຊ້ດິນປົກຮາກໄລ່ຂຶ້ນມາເປັນຊັ້ນ ໂດຍໃຫ້ຮາກຝອຍຊັ້ນເທິງສຸດຢູ່ຕ່ຳກວ່າລະດັບດິນປະມານ 1 ຊັງຕີແມັດ, ໃຊ້ດິນປະສົມກັບປຸ໋ຍຫມັກປະລິມານ 1/1 ປົກກົ້ນຕົ້ນເປັນຮູບຫມໍ້ກະທະຂວ້ຳ ກວ້າງປະມານ 1 ແມັດ ແລະ ສູງປະມານ 20 ຊັງຕີແມັດ ແລ້ວມັດຕົ້ນຕິດກັບຫລັກເພື່ອປ້ອງກັນຕົ້ນລົ້ມແລ້ວຫົດນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ.
ບໍ່ວ່າຈະເປັນການປູກພືດຊະນິດໃດກໍ່ຕາມ ການດູແລຮັກສາ ກໍ່ເປັນສິ່ງສຳຄັນທີ່ຕ້ອງຄວນເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດຕົ້ນຕໍແມ່ນ ການສັງເກດເບິ່ງສະພາບຂອງດິນວ່າດິນນັ້ນມີຄວາມເປັນກົດຫລາຍ(PH ຕ່ຳກວ່າ 5,0) ຄວນໃສ່ປູນຂາວ ຫລື ເປືອກຫອຍໄຫມ້ ຫລື ໂດໂລໄມ1-2 ກິໂລກຣາມຕໍ່ຕົ້ນ ຫລື ຕາມການວິເຄາະດິນ ໂດຍຫວ່ານໃຫ້ສະຫມ່ຳສະເຫມີອ້ອມຮອບບໍລິເວນເຫງົ້າພຸ່ມ.
ສຳລັບ ການໃສ່ຝຸ່ນໃນປີທຳອິດ ຄວນໃສ່ປຸ໋ຍທີ່ມີໄນໂຕເຈນສູງ ຕົ້ນຕໍແມ່ນໃສ່ສູດ 20-10-10 ຫລື 25-7-7 ຫລື 15-15-15 ປະສົມກັບສູດ 46-0-0 ໃນອັດຕາສ່ວນ 1/1 ປະມານ 0,5-1 ກິໂລກຣາມຕໍ່ຕົ້ນ ໂດຍແບ່ງໃສ່ 4-6 ເດືອນຕໍ່ຄັ້ງ ແລະ ປຸ໋ຍອິນຊີ 10-20 ກິໂລກຣາມຕໍ່ຕົ້ນ ຄວນໃສ່ຄັ້ງດຽວໃນໄລຍະທ້າຍລະດູຝົນ ສ່ວນປີທີ່ 2-4 ໃສ່ປຸ໋ຍສູດ 20-10-10 ຫລື 25-7-7 ຫລື 15-15-15 ປະສົມກັບສູດ 46-0-0 ໃນປະລິມານ 1-1
ເມື່ອຫມາກກ້ຽງອາຍຸໄດ້ 4 ປີຂຶ້ນໄປ ຈະເລີ່ມໃຫ້ຜົນຜະລິດ ສະນັ້ນ ການດູແລຮັກສາ ແລະ ການໃສ່ຝຸ່ນຄວນເອົາໃຈໃສ່ເປັນຢ່າງດີ ໂດຍສະເພາະ ໃນໄລຍະກ່ອນອອກດອກໃສ່ປຸ໋ຍສູດ 12-24-12ປະມານ 1ກິໂລກຣາມຕໍ່ຕົ້ນ ແລະ ສີດປຸ໋ຍທາງໃບເພື່ອເພີ່ມທາດອາຫານຮອງ ແລະ ອາຫານເສີມ, ພໍຮອດໄລຍະເປັນຫມາກ ອາດໃສ່ປຸ໋ຍທາດອາຫານຮອງ ແລະ ທາດອາຫານເສີມເຊັ່ນ ແຄວຊຽມ, ແມັກນີຊຽມ, ເຫລັກ, ສັງກະສີ, ທອງແດງ, ໂບລອນ ແລະ ແມງການິດ ໂດຍການສີດໃສ່ທາງໃບ, ສ່ວນໄລຍະໃກ້ຈະເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດ ຄວນໃສ່ສູດ 13-13-21ປະລິມານ 1-2ກິໂລກຣາມຕໍ່ຕົ້ນ ແລະ ເມື່ອຫລັງເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດໃຫ້ໃສ່ສູດ 25-7-7ຫລື 15-15-15ປະສົມກັບສູດ 46-0-0ໃນອັດຕາສ່ວນ 1/1ປະມານ 1-3ກິໂລກຣາມຕໍ່ຕົ້ນ ພ້ອມທັງສີດປຸ໋ຍທາງໃບທີ່ມີທາດອາຫານຮອງ ແລະ ທາດອາຫານເສີມ ແລະ ປຸ໋ຍອິນຊີ 20-50ກິໂລກຣາມຕໍ່ຕົ້ນ.
ຫມາກກ້ຽງຫລັງຈາກປູກສຳເລັດແລ້ວ ຄວນໃຫ້ນ້ຳທັນທີໃນປະລິມານທີ່ເຫມາະສົມ ແລະ ໃຫ້ນ້ຳຄັ້ງຕໍ່ໄປພາຍໃນ 2-3 ວັນ ຈາກນັ້ນ ໃຫ້ນ້ຳທຸກໆ 2-5 ວັນ ຈົນກວ່າຕົ້ນຫມາກກ້ຽງຈະຕັ້ງຕົວໄດ້, ສິ່ງສຳຄັນບໍ່ຄວນປະໃຫ້ຕົ້ນຫມາກກ້ຽງຂາດນ້ຳຈົນຕົ້ນຫ່ຽວຕາຍສ່ວນວິທີຂອງການໃຫ້ນ້ຳອາດຈະໃຊ້ສາຍຢາງລະບົບນ້ຳຢອດຫລື ເຮືອສີດນ້ຳຕາມຄວາມເຫມາະສົມ
