Sudeckie gołoborza

Polski termin “gołoborze” wywodzący się z Gór Świętokrzyskich jako kamienisty obszar wolny od otaczającego boru różni się zatem znaczeniowo od czeskiego “kamiennego morza”, którym określa się wszelakie rumowiska skalne. Będziemy tu trzymać się ścisłego znaczenia tego pierwszego określenia a zatem poniższa lista nie będzie obejmować rozległych karkonoskich rumowisk grzbietowych na Czarnym Grzbiecie, Śnieżce czy Wielkim Szyszaku. Mimo to, i przy takim zawężeniu kryterium, znajdziemy w Sudetach trochę miejsc godnych określenia miana gołoborza.

1. Trójmorski Wierch

Szczyt w Masywie Śnieżnika znany jest głównie ze styku zlewisk trzech mórz: Czarnego, Północnego i Bałtyckiego, jednakże już czeska nazwa Klepacz wskazuje na znajdujące się tu na obu stokach (polskim i czeskim), przy granicznym szlaku rozległe gnejsowe gołoborza, z których krawędzi roztaczają się widoki na otoczenie Rowu Górnej Nysy Kłodzkiej, Śnieżnik a po drugiej stronie – na pasmo Suszyny. Szczególnie malowniczo wygląda stąd rozłożony w dole Jodłów, skąd najłatwiej dotrzeć na wierzchołek od polskiej strony.

2. Skalnik

Najwyższy szczyt Rudaw Janowickich znany jest zwykle turystom z południowego wierzchołka zajętego przez malownicze skałki. Z platformy widokowej na najwyższej z nich roztacza się widok na sąsiedni wierzchołek północny, z którego opada pn. zach. zbocze znaczone skalistą plamą. Na gołoborze jednak trudno się dostać, bo ścieżki pozarastał gęsty świerkowy las, podobnie jak część gołoborza, trzeba zatem uważać by noga nie wpadła w niewidoczne przerwy między głazami. Bór nie zdołał on jednak pokonać w całości granitowych rumowisk, z których roztacza się ładny widok na Karkonosze, otoczenie Kotliny Jeleniogórskiej i Góry Sokole. Można również pomachać turystom na platformie widokowej pd. Skalnika.

3. Tłoczyna

Szczyt w Grzbiecie Kamienickim Gór Izerskich nie imponuje wysokością, znajduje się też na uboczu od głównych tras (o ok. 0,5 km dalej, przez siodło przy dawnej Byczej Chacie przebiega szlak żółty, skąd prowadzi tu przez gęsty świerkowy bór wąska ścieżka)). Toteż położone na wschodnim gołoborze z panoramą Pogórza Izerskiego, Kaczawskiego, Gór Kaczawskich, Rudaw Janowickich i kawałka Karkonoszy (reszta zarosła) jest ustronnym miejscem, których coraz bardziej zaczyna brakować w Sudetach. Ze skał występują tu gnejsy i granitognejsy.

4. Śnieżnik

Śnieżnik jak wiadomo ponad granicę lasu wystaje, czego jednak nie można powiedzieć o rozległych, opadających od granicy polskiej na stok doliny Morawy gnejsowych rumowiskach. Tam gdzie skała nie zwietrzała tak silnie tworzy malownicze Jaskółcze Skały z widokami na grzbiet Suszyny.

5. Mały Szyszak

Karkonosze również mają swoje gołoborza poukrywane poniżej granicy lasu. Jedno z nich znajduje się w górnej części Czarciej Doliny, na pd. wsch. stokach Małego Szyszaka. Granitowe rumowiska schodzą tu niemal na samo dno dolinki, którą prowadzi od schroniska nad Białą Łabą ścieżka przyrodnicza.

6. Ślęża

Coraz rozleglejsze wycinki i wylesienia na stokach Ślęży sprawiają że tamtejsze zarośnięte rozległe gabrowe i granitowe gołoborza znów się zaczynają stawać gołoborzami w pełnym tego słowa znaczeniu. Do największych należy osuwisko Skalne, przez które prowadzi malownicza ścieżka przyrodnicza od strony Przeł. Tąpadła.

7. Czerwone Skałki

Porfirowe rumowisko pod Suchawą rozciąga się poniżej sterczącej wciąż jeszcze nad nim około 30-metrowej Wielkiej Baszty. Najlepsze dojście do stóp urwiska prowadzi od siodła między grzbietem Radosna a Suchawą (szlak żółty) nieznakowaną ścieżką. Skały są kruche dlatego nie zaleca się penetracji samego gołoborza.

8. Kozie Grzbiety

Skalisty grzbiet rozdzielający dolinę Świętego Piotra od doliny Białej Łaby na obu skłonach tworzy okazałe gołoborza opadające aż nad prowadzące trawersem szlaki turystyczne (Judeichową Ścieżkę od strony tej pierwszej doliny i szlak niebieski na Białą Łąkę – od drugiej strony).

9. Ostrzyca

W zestawieniu nie mogło zabraknąć zarastających bazaltowych gołoborzy Ostrzycy Proboszczowickiej na Pogórzu Kaczawskim. Przez gołoborza objęte ochroną jako rezerwat przyrody prowadzą na szczyt kamienne schodki, do których początku można dojść (i podjechać częściowo) wygodną drogą z Proboszczowa.

10. Rogowiec

Szczyt z pewnością godny położenia w Górach Kamiennych zdobią na zboczach liczne bloki skalne ze skał magmowych. Najbardziej okazałą jest tzw. Skalna Brama. Poniżej punktu widokowego przy szlaku czerwonym rozciąga się opadające w dolinę Grzmiącej rumowisko o długości ok. 200 metrów i blokach skalnych o zróżnicowanej wielkości. Z jego krawędzi widać rumowiska na pobliskim Gomólniku Małym, rejon Głuszycy oraz masywy Wolarza i Sów w Górach Sowich.

 

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *