Home > Capar > Vakok A Muisam, An Nun,An Umtuning

Vakok A Muisam, An Nun,An Umtuning

September 8, 2009
Vakok phun hi an tam ngai i cu chung ah cun phunkhat kong le zapi an ni lawhnak tete langhter khawh ka rak i zuam lai .Vakok i a dawng sau hi 52” inches hrawng an si a nu he a pa he annilo,A lu a nak,a hngawng a rang,a kengzaang le a thla a nak,a thla a lai ah a raang in a ttial,a mei a nak i a lai ah a raang in a ttial,a ttaang a nak,a paw a raang,a pa mitmu a duk,a nu a raangvaar,a lu bop le a hmur ai hre,ahmur zim a sen i a cung lei ah duhsah tein a aihre,a pa lubop hnu/hmai a naknawn,a nu lubop a hnu lei a sen,a mikual kam a cuar a senvau, (sen palau) a mittlang a nak,a ke a hringvau,(hring palau).A hmur a ngan,chuk lei ah aa kawi nawn. A tam deuh an um nak hi India,Assam,Kawlram le Malay peninsula in Sumatra,lei hrawng tiang ah an tam.A fawinak in S-E Asia ram ah hin an um pah dih.Vakok phun ti in cun(vawlei i a tlongmi phun telh chih in) Phun 42 hrawng hi a tu tiang i hmuhtheihmi an si.Phun 18/19 hrawng hi Africa,phun 9/10 hrawng hi Asia,Malay Archipelago lawng ah khin phun 17/18 an um.An umnak hmunhma ngeih in an mui sam,an umtuning,an eidin zong an ni dang cio.

An ruun in(6/7) hrawng thingkung ngan pipi ah an tlongtti tawn,an ruun i an zuan ah cun an zuan thawng hi mengkhat hrawng in theih khawh a si,thingkung cung in an um ah hin hna an chet ngai,an dangrin a ttha,an awnh ah KOK tiah an awn i yak,yak,yak ti i an awnh zong a um,mi i an tleih hna can a hruum phun i an awnh ah cun a thang taktak “kok”ti siloin khark chark lai bantuk khin “kaawawawwk” tiah an aw i sengnawn thluai nawn in an awn, an ka tleih ka hawi nih thei cio hna she ti phun khi si dawh a si ,mengkhat leng in a aw theih khawh a si.Khual lam hla an zuan tik ah an thla an zap peng lemlo,an tha an ni lark, tlawmpal an zah cun an ni din cun an zah tthan i an zuan tik ah saupi an zuang kho.

Tu chung bik ah an um i tuhmawng a tthat deuhnak ahin hmuh khawh deuh an si,tuhmawng a tthatnak thingkung ngan/saang lak ah khin bu tuahnak ah thingkua an kawl i cu thing kua chung ah cun bu a ser,thingkua cu an mah te in an ni vih khawh lo caah a bu hlun kha a kum fatin an hman zungzal.Mah nih cun a langhter ngai mi cu Vakok hi an chan chung a ni tthen lo.Bu ser can le ti tit can ah cun a khuah khuah te in an mah le an bu hlun ah khan an kiar tthan.Bu an ser tik ah a pa nih tlak le hrih (fibre)le pawl kha an nu sin ah a rak put i a nu nih a mah lung tling te in an bu kua kha a rak put mi pawl tlak le thalrit,saram eek(droppings,feces) phun pawl in aa phih i a rawl chanhnak ah a bi te lawng a tanh.An bu an phih can hi a sau bik ni tlawmpal lawng an rau.

A pa nih rawl a chanh tik hna ah a ka in a hmawm i a ra rak put hna.Suimilam pakhat chung ah voi kul te hna aa leh chel zong a um.A pa rawl a kawl i a kiar a a kaltak ning in thil a um lo ah cun a pa ama le a mah aa that ti a si mi cheu chimnak ah tlak in a bu a phih i a kal tak hna(a hmutu an um ma um hlah dik).An ei bikmi hi thingthei theihmung,banhla ,,,tbk a si i a dang kinglang tibantuk rungruul tbk sa hme tete zong an ei pah, thing thei dang hi a hmin a hngak i a hmin hnu lawng ah an ei ,an ei tikah an hmur in an cuk i van ah an hlawrh cun an dang ah an lenhter, an fa ngeih can hi zanuari in apirel tiang hrawng a si, an ti cu hawi ti cio bang a zawl i a kil hawinak in a zum deuh,a hawng a hak,a raang i a tleuhleinak tete a um,a bu hi tlak phun in ser a si i a thur tuk tik ah an ti hi a hnu ah cun senduk (chocolate-brown)nawn in a um.

An bu an ser dih hnu ni nga hrawng ah a hmasabik a ti a tit.A nu nih a ti a tit i a tlumh ,a ti hi pum khat in pum ruk tiang an tit(a hme le ngan nih a ngeih),a pa nih rawl a kawl,khuaruah har ngai a simi cu a pa nih a nu sin i thing thei a rak put tik ah a kekkuai hrimhrim lailo ti a si.A hma a umle a kehkuainak a um ah cun a nu nih a tawngh hrimhrim a tawng duh lo ti a si.(Laimi cheu ttialmi ah a pa nih a tlumh i a nu nih rawl a kawl) An fa le an hung upat deuh cun a pa lawng rawl kawl mi an ni zaat tilo tik ah an fa le nih an bu kha heh tiah a vitkherh zong an um a belh lei i a ttang zong an um ve, khua an hung cuan i an bu kua cu an vun kauh deuh, an nu a hmul corh a tlin in an nu cu a chuak i an pa rawl kawl cu a bawmh ve.A nu a bu chung a um hi ni 90 karlak hrawng a si. A hme deuh mi cu ni 38-40 hrawng an rau(A nu nih a ti a tlumh chung ah hin a hmul chia a tlong a zuang kholo.A fa le an zat deuh hnu khin a pi zong a hmul thar corh a tling ve.)An fa le hi luakchuah ngai dawh an si a tu le tut e hi a leng bih an hmang.Cu a leng an bih ah hin an lu bop a chuak rih lo,A nu a hmul a corh hnu a leng i rawl a kawl ah hin an bu a kua kha a fale nih an phih than i an mah a zuang kho an si in an bauh tthan.A chel can a ti pumkhat lawng a si ah cun a nu he an fa he hmun khat ah an chuak tti ttheu.
Hi vial si rih seh law a um chom in kan ttial tthan te lai.
Vakok,Vapual kong na theimi,na si herh a um sual a si ah cu
vakokismca.gmail.com ah hin rak kua te law kan ni lawm ko hnga.
vakokism.ning.com ah rak leng ve uh!

kkkung