Η Ερυθρά Θάλασσα.

Μανώλης Γάζηλας, Α1 τάξη

Η Ερυθρά θάλασσα είναι ένας στενός θαλάσσιος βραχίονας του Ινδικού Ωκεανού,  σφηνωμένος ανάμεσα στη Βορειοανατολική Αφρική και τη Νοτιοδυτική Ασία με διεύθυνση Β.ΒΔ. – Ν.ΝΑ.

Ενώνεται με τον Ινδικό Ωκεανό, μέσω των στενών του Bab el Mandeb και του Κόλπου του ΄Αντεν και με τη Μεσόγειο με τη διώρυγα του Σουέζ.

Στο βόρειο άκρο της σχηματίζεται ένας μικρός βραχίονάς της δημιουργώντας τον κόλπο της Άκαμπα ενώ πιο δυτικά βρίσκεται η  χερσόνησος του Σινά.

Η Ερυθρά Θάλασσα έχει μήκος 2250 χλμ, μέγιστο πλάτος 355 χλμ. και  έκταση 450.000 τετρ. χλμ.  Το μέγιστο βάθος της φτάνει τοπικά τα 2.200 μ.

Όταν, πριν 20 περίπου εκατομμύρια χρόνια, η Αραβική λιθοσφαιρική πλάκα αποκολλήθηκε από την Αφρικανική πλάκα και άρχισε να απομακρύνεται από αυτήν, κινούμενη Β-ΒΑ, στην περιοχή αποκόλλησης σχηματίστηκε μια επιμήκης θάλασσα.

Ονομάστηκε “Ερυθρά” όχι επειδή αυτό είναι το χρώμα των νερών της αλλά – όπως υποθέτουν οι αρχαιολόγοι – γιατί εκεί ζει από αρχαιοτάτων χρόνων ένα υδρόβιο φυτό (Trichodesmium erythraeum), το οποίο εποχιακά παράγει κόκκινα λουλούδια που επιπλέουν στην επιφάνειά της.

Ο Ηρόδοτος σε μια περίπτωση χρησιμοποιεί το όνομα Ερυθρά θάλασσα ενώ εναλλακτικά την ονομάζει και Νότια θάλασσα.

Οι βροχοπτώσεις πάνω από την Ερυθρά Θάλασσα και στις ακτές της είναι εξαιρετικά χαμηλές, κατά μέσο όρο 2,36 in ανά έτος. Η βροχή είναι τις περισσότερες φορές μια σύντομη ψιχάλα, μερικές φορές όμως συμβαίνουν καταιγίδες που περιστασιακά συνοδεύονται από θύελλες σκόνης.

Καταιγίδα σκόνης πάνω από την Ερυθρά Θάλασσα.

Είναι η βορειότερη τροπική θάλασσα του κόσμου αλλά και μια από τις πιο θερμές και πιο αλμυρές θάλασσες στον κόσμο.

Η αλατότητά της κυμαίνεται από 36 ‰ στο νότιο τμήμα της, λόγω της επίδρασης του Κόλπου του Άντεν, ενώ φτάνει στο 41 ‰ στο βόρειο τμήμα της, εξ αιτίας κυρίως του νερού του Κόλπου του Σουέζ και της υψηλής εξάτμισης. Η μέση αλατότητα της Ερυθράς θάλασσας είναι 40 ‰, ενώ ο μέσος όρος αλατότητας για το θαλασσινό νερό γενικά στον κόσμο είναι περίπου 35 ‰. Η αλατότητα της Ερυθράς Θάλασσας είναι μεγαλύτερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο, περίπου κατά 4%. Αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες:

• Υψηλή ταχύτητα εξάτμισης των νερών και ελάχιστες βροχοπτώσεις.

• Έλλειψη σημαντικών ποταμών ή άλλων μικρότερων ρευμάτων που να αποστραγγίζονται στη θάλασσα.

• Περιορισμένη σύνδεση με τον Ινδικό Ωκεανό, ο οποίος έχει χαμηλότερη αλατότητα νερού.

Μια σειρά ηφαιστειακών νησιών εξέρχεται από τη κεντρική περιοχή της Ερυθράς θάλασσας. Τα περισσότερα από αυτά τα ηφαίστεια είναι αδρανή. Ωστόσο, το 2007, στο νησί Jabal al-Tair στα στενά του Bab el Mandeb σημειώθηκε μια βίαιη έκρηξη. Το 2011 ακολούθησε μια νέα έκρηξη κατά μήκος των κοντινών νησιών Zubair.

Το μεγαλύτερο μέρος των ακτών της Ερυθράς θάλασσας είναι χαμηλές και αμμώδεις, ο δε βυθός της κοντά στις ακτές είναι απότομος και ακανόνιστος, και σε πάρα πολλά σημεία πολύ επικίνδυνος, ιδιαίτερα σε μικρά ιστιοφόρα, λόγω των πλακόμορφων κοραλλιογενών υφάλων

Η Ερυθρά φιλοξενεί πάνω από 1.000 είδη ασπονδύλων, και περίπου 200 είδη μαλακών και σκληρών κοραλλιών.

Το βόρειο τμήμα της (δυτικά της χερσονήσου Σινά) αναφέρεται στο βιβλίο «Έξοδος» της Παλαιάς Διαθήκης ότι διέσχισαν οι Ισραηλίτες. Την εποχή της φυγής των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο, η Ερυθρά ονομαζόταν και Θάλασσα των Καλαμιών και ήταν τότε λίμνη.

Η Ερυθρά θάλασσα στο νότιο τμήμα της προσβάλλεται από τους ετήσιους μουσώνες, που πρώτος κατέγραψε ο αρχαίος Έλληνας γεωγράφος και μετεωρολόγος Ίππαλος, ενώ στο βόρειο τμήμα της από τους συνήθεις μεσογειακούς, περισσότερο όμως σφοδρούς ανέμους.

Οι Άραβες ταξιδεύοντας με τα πλοία τους, μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας στην περιοχή αυτή, φοβούνταν τους παραπάνω ανέμους, για το λόγο αυτό συγκρατούσαν τα πρωτόγονα σκάφη τους από τις ακτές που τραβούσαν συνήθως καμήλες. Έχει σημειωθεί ότι όταν πραγματοποιούσαν την πλεύση κατά μήκος της Ερυθράς η διάρκειά της έφθανε τους οκτώ μήνες!