Eike of akkerbome (genus: Quercus) is eenhuisige bome met manlike en vroulike blomme. Die verspreidingsgebied van die sowat 500 verskillende spesies is besonder wyd. Die bome is inheems in die Noordelike Halfrond, maar aard van digby die twee poolstreke tot in die trope.
Saam met beuke en kastaiings behoort eike tot die familie doppiesdraers (Fagaceae). Eike word oral ter wêreld weens hul ekonomiese waarde (hout, looisuur en kurk) aangeplant en hoewel die bome volop in Suid-Afrika voorkom, is hulle nie inheems nie maar is in die tyd van Jan van Riebeeck en Simon van der Stel ingevoer. Die groeiwyse van die Suid-Afrikaanse eike verskil egter van die in Europa.
Eikebome met hul dik stamme, skurwe bas, knoetserige takke en donkergroen blare het sedert die vroegste tye 'n belangrike rol in die Europese kultuur gespeel. Die Kelte en Germane het hulle as heilige bome beskou, wat die woonplek van die oppergod Wodan was (vandaar die naam wodanseik vir besonder groot eike). Onder eikebome is offers gebring en inwydings- en rouplegtighede gehou. Helde wat uit oorloë teruggekeer het, is met eikeloof getooi en menige romantiese toneel het hom volgens oorlewering, gedigte en liedjies onder eikebome afgespeel.·
Eike is eenhuisig, dit wil sê, manlike en vroulike blomme kom langs mekaar op dieselfde plant voor. Die manlike blomme vorm katjies, wat afval nadat die boom klaar geblom het. Die vroulike blomme kom óf afsonderlik in groepies óf in 'n gemeenskaplike omwindsel voor. Die vrugte van eikebome, bekend as akkers of eikels, word binne een of twee jaar ryp, afhangende van die spesie.
Die blaarskyf is ingesny en dit, tesame met hul posisie aan die eindpunt van 'n tak, veroorsaak die kenmerkende yl kroon, wat welige ondergroei in eikewoude moontlik maak. Die boom se eie kiemplantjies kan ook maklik ontkiem omdat die kroon genoeg sonlig deurlaat. Wanneer die akker ontkiem, vorm dit 'n stewige penwortel en die saadlobbe bly binne die dop in die grond agter. Die wortelstelsel is besonder sterk sodat die boom ook alleenstaande, dit wil sê, nie in 'n bos nie, storms kan trotseer.
Alleenstaande bome word gewoonlik baie groter as die in woude.
Eike kom feitlik oral voor solank daar nie te veel skaduwee is nie en die grond vrugbaar, humusryk en leemhoudend is. Voldoende water is ook ʼn vereiste. In Europa alleen kom sowat 200 verskillende spesies voor, waarvan die Europese of steeleik (Quercus robur) die bekendste is. Dit is ook die eik wat Jan van Riebeeck en Simon van der Stel in Suid-Afrika laat aanplant het en word daarom dikwels in Suid-Afrika die Kaapse eik genoem. ʼn Ander bekende eik in Europa en in Suid-Afrika is die wintereik of ongesteelde eik (Quercus petraea).
Die eik en die Europese eik kan albei tot 40 m hoog en sowat 300 jaar oud word. Daar is lank gemeen dat die twee eike subspesies is, maar die akkers van die Europese eik is rond en vet, terwyl die van die wintereik lank en spits is. Laasgenoemde se akkers is ook nie gesteeld nie. Daarby verskil die kleur van die jong blare: dié van die Europese eik is rooibruin en dié van die wintereik geelgroen. In die somer is die kleur dieselfde by albei bome, hoewel die blaarsteel van die Europese eik altyd baie korter is as dié van die wintereik.
Nog ʼn eik wat goed in Suid-Afrika aard, is die kurkeik (Quercus suber). Dit is inheems in Spanje en Portugal en van sy dik bas word kurk vervaardig. Hoewel die meeste eike van Europa af versprei het, kry ʼn mens ook ʼn Amerikaanse eik (Quercus rubra), waarvan die groot spitslobbige blare in die herfs donkerrooi van kleur is. Hierdie eik verdra meer skaduwee as enige ander, maar geen sterk wind nie.
Die akkers van die meeste eike is bitter en is hoogstens as veevoer geskik. Uitsonderings is egter die akkers van die Hongaarse eik (Quercus frainetto), die Turkse of moseik (Quercus cerris) en die steeneik (Quercus ilex var ballota), wat soet en smaaklik is. Hoewel dieselfde eikesoort in wisselende klimaatstoestande kan groei, word hul groeiwyse deur die klimaat beïnvloed. Waar ʼn eikeboom byvoorbeeld in Nederland ná 10 of 12 jaar nog maar klein is, sal ʼn boom van dieselfde soort in Suid-Afrika ná 5 jaar al manshoogte wees. Die rede hiervoor is dat die Europese winter ʼn langer winterslaap aan die boom bied, terwyl die groeiperiode (in die somer) in Suid-Afrika weer langer is. ʼn Nadeel van die vinnige groei van die Suid-Afrikaanse eike is dat hul hout sagter en brosser is en dus nie so geskik is vir timmerhout soos die van die Europese eike nie.
Eikebas is ryk aan looisuur, wat veral vroeër gebruik is vir die looi van leer. Deesdae word leer met sintetiese suur gelooi. Omdat die hout van groter eike besonder hard en duursaam is, is dit eeue lank gebruik vir skepe, waterwerke en die bou van huise. Die hoë looisuurinhoud maak dit egter moeilik om eikehout met yster te kombineer. Daarom is daar toe later in die skeepsboubedryf nie meer van die houtsoort gebruik gemaak nie.
Omdat eike so stadig groei, is die hout basies duur en in die boubedryf grootliks deur goedkoper hout vervang. Tog word dit steeds vir duursame meubels en vloere gebruik. Brandewyn word verkieslik in vate van eikehout verouder. In Spanje en Portugal vervul die kurkeik ʼn belangrike ekonomiese rol. Een keer elke 9 tot 11 jaar word ʼn waardevolle kurklaag “geoes”, wat net onder die normale bas ontwikkel.
Eike of akkerbome (genus: Quercus) is eenhuisige bome met manlike en vroulike blomme. Die verspreidingsgebied van die sowat 500 verskillende spesies is besonder wyd. Die bome is inheems in die Noordelike Halfrond, maar aard van digby die twee poolstreke tot in die trope.
Saam met beuke en kastaiings behoort eike tot die familie doppiesdraers (Fagaceae). Eike word oral ter wêreld weens hul ekonomiese waarde (hout, looisuur en kurk) aangeplant en hoewel die bome volop in Suid-Afrika voorkom, is hulle nie inheems nie maar is in die tyd van Jan van Riebeeck en Simon van der Stel ingevoer. Die groeiwyse van die Suid-Afrikaanse eike verskil egter van die in Europa.
Eikebome met hul dik stamme, skurwe bas, knoetserige takke en donkergroen blare het sedert die vroegste tye 'n belangrike rol in die Europese kultuur gespeel. Die Kelte en Germane het hulle as heilige bome beskou, wat die woonplek van die oppergod Wodan was (vandaar die naam wodanseik vir besonder groot eike). Onder eikebome is offers gebring en inwydings- en rouplegtighede gehou. Helde wat uit oorloë teruggekeer het, is met eikeloof getooi en menige romantiese toneel het hom volgens oorlewering, gedigte en liedjies onder eikebome afgespeel.·
Quercus (del llatín quercus, que designaba igualmente al carbayu, a la encina y al sufrera) ye un xéneru d'árboles perteneciente a la familia de les fagácees.
Son árboles de gran porte polo xeneral, anque tamién s'inclúin parrotales. Hai de xamasca permanente, caducifolios y marcescentes. Les flores masculines presentar en amentos, inflorescencies complexes colgantes, davezu cada flor con ente cuatro y diez estambres, lo más de cutiu seis, de llargos filamentos. Les flores femenines apaecen aisllaes o entamaes en espigues o cabezuelas, presenten trés estigmes, según óvulos anátropos, y tán arrodiaes por una estructura d'escames empizarradas que al maurecer va ser la cúpula. El frutu denominar abiyota, ye solitariu y d'orixe axil (de biltu), con cotiledones planos. La corteza suel ser llisa nos exemplares nuevos pero va sedándose col maduror de la edá. Considérase un xéneru d'orixe antiguu, conociéndose fósiles dende'l Cretácicu inferior. Les sos especies presentaron gran valor pa les comunidaes humanes, pola so madera, corteza, llogru de curtientes ricos en taninos, frutos comestibles, etc. Participen como elementos dominantes del paisaxe arbóreo en munchos territorios del so área de distribución (fundamentalmente nel hemisferiu norte). Son frecuentes los fenómenos d'hibridación ente les sos especies, que suelen presentar, amás, facilidá pa la rexeneración vexetativa por biltos de raigañu o de cepa.Amás tien un tueru argutu y vertical
Xéneru que toma ente 400 a 600 especies, distribuyíes por Europa, Asia occidental, Norteamérica (especialmente nos montes madrenses) y Suramérica. Méxicu ye'l país cola mayor cantidá d'especies de Quercus (llamaes encino llocalmente) del mundu, con alredor de 125, siendo'l xéneru d'árbol más común de dicha nación. Asocede lo mesmo n'Estaos Xuníos y Canadá, onde esisten cerca de 60 especies. 45 especies pueden atopase en Centroamérica, 5 en Colombia y 1 en Cuba.
El más notable de los carbayos europeos ye Quercus robur, la especie forestal dominante na aguada atlántica d'Europa. Asina, esta variedá recibe los nomes de carballo en Galicia, carbayu n'Asturies, cajiga en Cantabria y haritza nel País Vascu. Otra especie d'ecoloxía asemeyada ye Quercus petraea, el carbayu albar. Los carbayos crecen en suelos con mugor polo que na península ibérica solo abonden bonales nos cordales húmedos o les rexones más septentrionales. Na península ibérica nun se suelen emplegar en silvicultura dáu la so lenta crecedera, pero la so madera ye una de les más apreciaes.
Ente les especies mediterránees más estendíes na península ibérica destaquen Quercus pyrenaica, dominante en zones de cantu montascosu del interior peninsular (ej: Ferrería del Escorial, Valsaín, Montes de Toledo, Sierra Morica...), o Quercus ilex subsp. ballota, bien abondosu n'ensame de nichos ecolóxicos del centru y el sur de la península (ej: parque nacional de Cabañeros (Ciudá Real), parque nacional de Monfragüe (Cáceres), Monte del Pardo (Madrid), Carrascar de la Font Colorada (Alcói), Sierra Madrona (Ciudá Real)...).
El xéneru Quercus estremar en dos subxéneros y delles seiciones:
Esti subxéneru estremar nes siguientes seiciones:
Los sos sinónimos son Lepidobalanus y Leucobalanus, estes especies conformen la llista de los denominaos "Carbayos blancos" d'Europa, Asia y Norteamérica. Los sos xinecéos son curtios; les abiyotes maurecen en 6 meses y el so sabor ye amargosu o llixeramente duce, l'interior del pulgu de les abiyotes nun tien vellu, les sos fueyes na so mayoría escarecen de goches nes sos estremidaes y los sos lóbulos suelen ser arrondaos. Llista parcial de delles especies de carbayos (Quercus), pertenecientes al subxéneru Quercus, seición Quercus:
Quercus ilex (ensin. Quercus ilicifolia, Quercus glauca) - Encina típica, con dos subespecies:
Quercus lobata - Carbayu de los valles
Son conocíos como los "carbayos húngaros" y los sos relativos d'Europa, Asia y del norte d'África. De pistilos llargos; les sos abiyotes maurecen a los 6 meses y son de sabor amagu; l'interior de la cúpula nun tener vellos. La seición Mesobalanus ta cercanamente rellacionada a la seición Quercus y delles vegaes incluyó-ylo dientro d'ella.
Quercus macranthera - Carbayu del Cáucasu
Quercus pyrenaica (ensin. Quercus nigra) - Rebollo, Carbayu melojo, Tocio, Tocia, Barrosco
La seición Cerris ye conocida como la de los Carbayos Turcos y los sos relativos d'Europa, Asia y norte d'África. Son de xinecéu llargu y les sos abiyotes maurecen a los 18 meses de la so guañada pero sabor bien amargosu. L'interior del pulgu de les abiyotes nun tener pelos. Les sos fueyes suelen tener lóbulos de puntes afilaes, con goches nos sos cantos.
Quercus cerris - Carbayu cabelludo, Carbayu cerris
Quercus trojana - Carbayu de Macedonia * Quercus variabilis - Sufrera de la China
La seición de los Protobalanus conocida como la seición de carbayos entemedios y los sos parientes nel suroeste de los Estaos Xuníos y del noroeste de Méxicu. Tien los sos xineceos curtios, y les sos abiyotes maurecen a los 18 meses de sabor bien amargoso. L'interior del pulgu de les abiyotes ye velludo, y les sos fueyes suelen tener lóbulos de puntes afilaes, con goches nos estremos.
Los "carbayos coloraos" (sinónimu: subgen.Erythrobalanus). Xeneralmente desenvuélvense en Norteamérica, América Central y la zona norte d'América del Sur. De pistilos llargos y abiyotes que maurecen en 18 meses, bien amargoses y col interior del pulgu velluda. La nuez ta zarrada nuna capa delgao y pegañoso de piel apargaminada. Les fueyes suelen tener lóbulos de puntes afilaes, con pelos espinosos nos mesmos.
Esti subxéneru ye conocíu como la llista de los "carbayos con copes d'aniellos" y desenvuélvense principalmente al este y sureste d'Asia. Son carbayos "siempreverdes" que lleguen a altores d'ente 10 y 40 metros. Son abondo distintos al subxéneru Quercus nel sentíu que tienen abiyotes con distintives copes con aniellos de distintes escales de tamañu y desenvuélvense comúnmente en grupos trupos, anque esto nun s'aplica a toles especies. La Flora de China trata a les Cyclobalanopsis como un xéneru distintu, pero la mayoría de los taxonomistas consideren que ye un subxéneru de Quercus. En total suma unes 150 especies.
El frutu ye una abiyota que produz en seronda y cai nel iviernu. Depués entrada la primavera si'l suelu tien cierta penetración asoma un apéndiz pa formar la raigañu y finalmente abre pa empezar a desenvolver el tarmu.
Frutu de tipu glande, denomináu abiyota. Dalgunos son comestibles direutamente crudos, como los de Quercus ilex ssp. ballota, Quercus macrolepis, Quercus vallonea, y Quercus alba. Los frutos de munchos otros Quercus pueden ser tamién consumíos por aciu procesos previos pa esaniciar el so amargor. Dichos procesos varien d'unes cultures a otres (cocción, asáu, lixiviación, adición de bicarbonatu sódicu, adición de magre...). [3]
Suministren materies colorantes Quercus tintoria de Norteamérica, que les sos corteces son tintoriales, y Quercus coccifera, de tola rexón mediterránea, que produz una materia colorante paecida a la cochinilla.
Les especies mediterránees: Quercus infectoria d'Asia Menor, y Quercus lusitanica del Mediterraneu occidental producen agalles por picadura d'himenópteros galígenos, Cynips galleae, na rexón cambial de los biltos nuevos; nel comerciu puede atopase agalla de Alepo, Agalla de Basora, etc., que contienen de 60 a 70% d'acedu tánico, 3% d'ácidu gálico y 2 % d'acedu elágico, utilizaes como astringentes y hemostáticas. D'elles llógrase ácidu gálico (por hidrólisis del tánico), bien utilizáu na fabricación de munchos productos farmacéuticos, según pa la preparación de la tinta azul-negra.
Les corteces de los Quercus mozos, (de 12 a 20 años, cuantimás de Quercus robur n'Europa y Quercus prinus en Norteamérica, utilizar en terapéutica como astringentes contienen del 16 al 20 % d'acedu tánico.
De la mayoría de los Quercus utilízase la corteza como "casca" pa curtir pieles, yá que formen taníns colos prótidos de la piel, que son imputrescibles (suela, cueru). Na península ibérica, la madera de Quercus ilex y la de Quercus pyrenaica utilizáronse enforma pa producir carbón vexetal.
El Quercus macrocarpa tamién foi usáu polos indios americanos pa tratar problemes de corazón, etc.
La madera de Quercus ye de les maderes más resistentes, anque delles especies tener demasiáu tosca (por casu Quercus pyrenaica).
Ye bien utilizada y valorada pa llograr muebles calidable. Amás, utilizar pa la fabricación de toneles y barriques contenedores pa añejado del bon vinu.
Nes agalles de los carbayos (Quercus robur y Quercus petraea), producíes por cinípedos, son interesaes les xeneraciones alternantes d'estos inseutos. Na seronda la Dryophanta folii, agama o asexuada pon los sos güevos nos biltos tienros y yemes de les pequeñes agalles d'iviernu que determinen, salen nos meses d'abril-mayu, les formes sexuaes del cinípedo, la Dryophanta taschenbergii, qu'una vegada fecundada pon los sos güevos nes fueyes de los carbayos produciendo les agalles de branu, incubadores de la forma asexuada.
Quercus (del llatín quercus, que designaba igualmente al carbayu, a la encina y al sufrera) ye un xéneru d'árboles perteneciente a la familia de les fagácees.
Palıd (lat. Quercus) — fıstıqçiçəklilər sırasının fıstıqkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Palıdın təbii yayılma sahəsi Şimal Yarımkürəsinin mülayim iqlimli əraziləridir. Yayılma ərazisinin cənub sərhədlərini tropik hündür dağlar təşkil edir.
Bu cins özündə 600-ə yaxın növü birləşdirir ki, onlardan da 12-si Azərbaycanda bitir.
1311-ci ildə Yusif İbn İsmayıl Xoyi yazırdı ki, palıd qozası büzüşdürücü təsirə malikdir və onu köhnə ishala, qanaxmaya və qanlı bəlğəmə qarşı istifadə edirlər. Sidikburaxma çətinliyində, bağırsaq xoralarında, ürək döyüntüsü və ürəkbulanmada palıd qozalarını yemək xeyirlidir. Qozanın un və donuz piyi ilə qarışığından hazırlanan sarıq irinli şişlərdə istifadə olunur. "Cəmül-Bağdadi" (1311 il) əsərinin müəllifi yazır ki, palıd qozasının külü ağızda olan irinli yaralara (aftlara, stomatitə) qarşı xeyirlidir.
İbn Sina həmçinin qeyd edir ki, palıd qozalarının keçi piyi və ya duzlu donuz piyi ilə qarışığı xaricdən sürtmə vasitəsi kimi bərk şişlərin müalicəsində xeyirlidir. Qozanın külü yaraları müalicə etmək üçün istifadə edilir. Palıd yarpaqlarını əzərək yara üzərinə töksək, onları birləşdirər. Qozaları yemək qanlı bəlğəmə kömək edər, qarını bərkidər, bağırsaqda olan çat və xoralara, qanaxmaya, sidik tutulmasına və nəhayət zəhərlənməyə qarşı xeyirlidir.
Palıdın gövdəsindəki fır ("qall" və ya "türk palıd fındığı", loru dildə – "palıd xərçəngi") güclü büzüşdürücü və qansaxlayıcı vasitə kimi Şərqdə geniş yayılmışdır. Onlara "mazu" və ya "mazı" deyirdilər. Fırlardan hazırlanmış tozu suya tökərək, bağırsaq xoraları və xroniki ishalda istifadə edirdilər. Bəzən onları uzun müddət qaynadaraq kompres şəklində babasilə qarşı işlədirlər. Fırları kömürdə yandıraraq sirkədə söndürərək döyərdilər. Əmələ gəlmiş toz müxtəlif cürə qanaxmanın qabağını alardı.
Orta əsr Tibet təbabətində palıdın kökü və qozalarından düzəldilmiş tozu işlətmənin (ishalın) qarşısını almaq üçün, qızdırma salan və əsməyə qarşı vasitə kimi istifadə edirlər.
Hindstan və Seylonun ənənəvi təbabətində Ön Asiyadan gətirilən Luzitan palıdının qabığı, qozası və fırları qədimdən istifadə olunurdu. Spirtdə saxlanan qabığı və qozasının cövhəri ekzemada və başqa dəri xəstəliklərində işlənir. Fırların həlimi qanaxmada və dizenteriyada istifadə olunur və eləcə də bitki alkoloillərindən zəhərlənərkən zəhərlənmənin qarşısını alan bir vasitədir. Palıd fırlarından və tiryəkdən hazırlanmış məlhəm effektli vasitə kimi babasildə işlədilirdi.
Elmi təbabətdə qış palıdının qabığından istifadə edirlər. Palıdın qabığı 10%-li sulu həlim formasında, bəzən isə zəylə qarışdırılaraq stomatit, gingivit, yumşaldılmış və qanaxma verən damaqlar və başqa iltihablı proseslər zamanı ağız boşluğunu yaxalamaq üçün istifadə edilir.
Palıd kökünün həlimi mədə-bağırsaq xəstəliklərində büzüşdürücü və antiseptik vasitə kimi, həmçinin ağır metalların duzundan və başqa zəhərlərdən zəhərlənmə hallarında imalə kimi işlədilir. Kökünün həlimindən yanıqlarda, əl və ayaq tərləməsində istifadə edilir. Qozalarının sulu ekstraktı şəkərazaldıcı keyfiyyətə malikdir və yüngül formada olan şəkər xəstəliyinə qarşı kömək edir.
Palıd (lat. Quercus) — fıstıqçiçəklilər sırasının fıstıqkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Derv a reer eus un niver bras a wez pe brousgwez eus ar genad Quercus hag eus un nebeud genadoù tost evel Lithocarpus. A-orin eus an hantervoul norzh eo an derv.
-
Derv a reer eus un niver bras a wez pe brousgwez eus ar genad Quercus hag eus un nebeud genadoù tost evel Lithocarpus. A-orin eus an hantervoul norzh eo an derv.
Quercus és un gènere d'arbres (i alguns arbusts) de la família de les fagàcies. Es caracteritzen sobretot pel seu fruit en forma de gla, que és una nou amb un involucre en forma de cúpula a la base que conté una llavor (rarament dues o tres, però no en les espècies autòctones dels Països Catalans). A més, es caracteritzen per tenir flors masculines en aments pènduls amb periant acampanulat o pateniforme, de 4 a 9 lòbuls i 6-12 estams amb anteres exertes. Les flors femenines són tricarpelars, solitàries o bé estan agrupades en glomèruls, situades a l'interior d'un involucre constituït per nombroses esquames. Les fulles són esparses, pinnatilobades, pinnatífites o en menor freqüència serrades, dentades o enteres. Presenten generalment gemmes ovoides o subgloboses.[1]
Algunes espècies tenen fulla perenne (als Països Catalans, l'alzina, la carrasca, la surera i el garric), però la majoria (els roures) la tenen caduca o marsescent. Els roures que creixen als Països Catalans són principalment el martinenc, el pènol, el de fulla gran, de fulla petita, el roure africà, el roure cerrioide, considerat un híbrid, i el roure reboll, aquest últim molt rar als Països Catalans ja que només apareix en alguns rodals de les muntanyes de Prades, l'Alcalatén i l'Alt Palància.[2]
El gènere és originari de l'hemisferi nord, i s'estén des de les latituds temperades fins a les tropicals.
Alguns insectes vinculats amb alzinars i rouredes son el banyarriquer del roure, l'escanyapolls,[3] i el buprèstid Anthaxia hungarica.
Distribuïda a Europa, Àsia, nord d'Àfrica i Amèrica del Nord. Tenen estils curts i els aglans maduren en sis mesos i són dolços o lleugerament amargants, amb l'interior de la closca sense pèls.
Europa, Àsia, nord d'Àfrica. Estils llargs; glans madurs en 6 mesos, amargs, interior de la cúpula sense pèls (estretament relacionat amb la secció Quercus en la que se l'inclou algunes vegades).
Europa, Àsia i nord d'Àfrica. Estils llargs; aglans madurs en 18 mesos, molt amargs. Interior de la closca sense pèls o amb molt pocs.
Distribuïts al sud-oest dels Estats Units i al Nord de Mèxic. Estils curts i aglans madurs als 18 mesos, molt amargs, amb l'interior de la closca densament pilós.
Amèrica del Nord, Central i del Sud. Estils llargs i aglans madurs als 18 mesos, molt amargs, amb l'interior de la closca densament pilós.
Quercus és un gènere d'arbres (i alguns arbusts) de la família de les fagàcies. Es caracteritzen sobretot pel seu fruit en forma de gla, que és una nou amb un involucre en forma de cúpula a la base que conté una llavor (rarament dues o tres, però no en les espècies autòctones dels Països Catalans). A més, es caracteritzen per tenir flors masculines en aments pènduls amb periant acampanulat o pateniforme, de 4 a 9 lòbuls i 6-12 estams amb anteres exertes. Les flors femenines són tricarpelars, solitàries o bé estan agrupades en glomèruls, situades a l'interior d'un involucre constituït per nombroses esquames. Les fulles són esparses, pinnatilobades, pinnatífites o en menor freqüència serrades, dentades o enteres. Presenten generalment gemmes ovoides o subgloboses.
Algunes espècies tenen fulla perenne (als Països Catalans, l'alzina, la carrasca, la surera i el garric), però la majoria (els roures) la tenen caduca o marsescent. Els roures que creixen als Països Catalans són principalment el martinenc, el pènol, el de fulla gran, de fulla petita, el roure africà, el roure cerrioide, considerat un híbrid, i el roure reboll, aquest últim molt rar als Països Catalans ja que només apareix en alguns rodals de les muntanyes de Prades, l'Alcalatén i l'Alt Palància.
El gènere és originari de l'hemisferi nord, i s'estén des de les latituds temperades fins a les tropicals.
Alguns insectes vinculats amb alzinars i rouredes son el banyarriquer del roure, l'escanyapolls, i el buprèstid Anthaxia hungarica.
Coed a llwyni sy'n perthyn i'r genws Quercus yw derw. Maen nhw'n cynhyrchu ffrwyth a elwir yn fes. Ceir dwy rywogaeth frodorol yng Nghymru: Derwen goesog (Quercus robur) a Derwen ddigoes (Quercus petraea).
Ym mis Ebrill 2013 cwympodd derwen Pontfadog, derwen hynaf Cymru ac mae'n debyg un o'r hynaf yng ngogledd Ewrop. Dywedir iddi dyfu yn Y Waun ger Wrecsam ers y flwyddyn 802. Gwyddys i Owain Gwynedd ymgasglu ei fyddin o dan y goeden yn 1157, cyn gorchfygu'r Brenin Hari II yng nghyrch Crogen gerllaw.[1]
Efallai mai’r Major Oak yn Fforest Sherwood, swydd Nottingham ydy’r dderwen enwocaf ym Mhrydain. Credir ei bod hi’n 800-1100 mlwydd oed ac yn ôl llên gwerin, defnyddid y goeden hon gan Robin Hood a’i ddynion i gael cysgod. Amcangyfrifir bod pwysau’r Major Oak yn 23 tunnell a bod ei chengl yn 33 troedfedd. Cafwyd yr enw ‘Major Oak’ oddi wrth Major Hayman Rooke a roes i ni ddisgrifiad o’r goeden yn 1790. Ers yr Oes Fictoraidd, mae canghennau’r Major Oak yn cael eu cynnal gan system sgaffaldio ac yn 2003, dechreuwyd blanhigfa yn Norset trwy blannu glasbrennau a dyfwyd o fes y Major Oak. Diben y blanhigfa hon oedd astudio hanes a DNA'r Major Oak.[2]
Mae dibyniaeth y nifer o rywogaethau eraill ar y ddwy rywogaeth cynhenid o dderwen yn rhagori ar unrhyw fath arall o goeden ym Mhrydainl[angen ffynhonnell]
Darafal neu afal y dderwen yw hwn, math o chwydd (gall), neu ardyfiant planhigol, ar dderw wedi ei achosi gan gacynen chwyddi, gall-wasp yn Saesneg. (Dywedir mai tarddiad y S. ‘’gall’’ yw dieithr, felly ”tyfiant dieithr” - cymh. llygoden Ffrengig, cytiau Gwyddelod ayb.)[3]
Mewn nifer o ddiwylliannau Indo-Ewropeaidd, gan gynnwys y Celtiaid (gweler drunemeton), roedd y dderwen yn goeden sanctaidd. Derwen yw tarddiad poblogaidd y gair Gymraeg derwydd, ond gwyddys bellach nad oes sail ieithyddol i hynny. Ym mytholeg y Germaniaid roedd y goeden yn perthyn i Ddonar, duw'r mellt. Roedd y Groegiaid yn ei chysylltu â Zeus, pennaeth duwiau Olympws; plennid derw sanctaidd mewn cysegrfannau fel Dodona. Mae'r dderwen yn symboleiddio nerth gwrywaidd a dyfalbarhad.
Coed a llwyni sy'n perthyn i'r genws Quercus yw derw. Maen nhw'n cynhyrchu ffrwyth a elwir yn fes. Ceir dwy rywogaeth frodorol yng Nghymru: Derwen goesog (Quercus robur) a Derwen ddigoes (Quercus petraea).
Fideo: casglu a phlanu mes, eu hegino a'u plannu.Dub (Quercus) je rod rostlin z čeledi bukovité. Duby jsou stálezelené nebo opadavé dřeviny se střídavými jednoduchými listy a nenápadnými květy. Duby jsou rozšířeny především v mírných a subtropických oblastech severní polokoule, v Americe a Asii však zasahují i do tropů. Celý rod zahrnuje asi 450 druhů a je to druhově nejbohatší rod stromů severní polokoule. V Česku je původních 7 druhů dubů. Nejběžnější jsou dub letní a dub zimní. Další, cizokrajné druhy dubů se pěstují jako okrasné dřeviny, severoamerický dub červený se vysazuje i do lesních porostů. Lesní porost, v němž převažuje dub, se nazývá doubrava nebo dubina.
Duby jsou dlouhověké, pomalu rostoucí opadavé nebo stálezelené stromy, řidčeji i keře, s tvrdým dřevem. Borka bývá hluboce brázditá nebo podélně odlupčivá. Zimní pupeny jsou vejcovité, s okrouhlým či hranatým průřezem, nahloučené při koncích větévek a kryté několika až mnoha střechovitě se překrývajícími šupinami. Listy jsou střídavé, jednoduché, s opadavými nenápadnými palisty. Čepel listů je nejčastěji laločnatá, řidčeji celistvá se zubatým okrajem nebo celokrajná, měkká nebo tuhá. Žilnatina je zpeřená, s postranními žilkami buď paralelními, nevětvenými a běžícími až k listovému okraji, nebo větvenými a spojujícími se před dosažením listového okraje. Květy jsou drobné, v jednopohlavních květenstvích nahloučených nejčastěji při bázi ročních výmladků. Samčí květenství jsou nící jehnědy. Samčí květy jsou jednotlivé na ose květenství, s kalichovitým, čtyř až sedmilaločným okvětím a nejčastěji se šesti (2 až 12) tyčinkami s tenkými nitkami. Samičí květenství jsou chudokvěté jehnědy nebo strboulky, vyvíjející se v paždí listů blíže konci větévky. Na bázi samičího květu je miskovitá číška. Okvětí je nejčastěji šestilaločné, plodolisty a čnělky bývají tři, výjimečně šest. Plodem je nažka (označovaná též jako oříšek) podepřená zveličelou dřevnatou číškou a nazývaná žalud. Plody dozrávají v prvním nebo až ve druhém roce.[1][2][3]
Zimní pupeny dubu Garryova (Quercus garryana)
Borka dubu balkánského (Q. frainetto)
Samčí květenství dubu špičatolistého (Quercus acutissima)
Žalud dubu ceru (Q. cerris) s ostnitou číškou
Rod dub zahrnuje asi 445 druhů.[4] Původní areál rozšíření rodu zahrnuje mírné až subtropické pásmo severní polokoule s nehojnými přesahy do hor tropického pásma. Je to druhově nejbohatší rod stromů severní polokoule.[5] Největší počet druhů se vyskytuje v Severní Americe a ve východní Asii. V Americe duby zasahují i do Střední Ameriky, jediný druh (Quercus humboldtii) roste v Jižní Americe, v kolumbijských Andách.[6] V Asii přesahují duby i do tropické jihovýchodní Asie, kde rostou v primárních lesích v nadmořských výškách 0 až 3350 metrů.[7] V Evropě se nejvíce druhů vyskytuje ve Středomoří, některé druhy rostou také v severní Africe.
Na většině území Česka rostou dub zimní (Quercus petraea) a dub letní (Quercus robur). V nejteplejších oblastech Česka roste dub pýřitý čili šipák (Quercus pubescens), na jižní Moravu zasahuje svým areálem dub cer neboli dub slovenský (Quercus cerris) a snad i dub balkánský neboli uherský (Quercus frainetto). Dále jsou rozlišovány dva druhy blízce příbuzné dubu zimnímu, a to dub žlutavý (Quercus dalechampii) a dub mnohoplodý (Quercus polycarpa), odlišit je však dokáže jen specialista a některými autory je taxonomický význam těchto druhů zpochybňován. Podobně je tomu u dubu jadranského (Quercus virgiliana), který je blízce příbuzný dubu pýřitému. Druh dub sivozelený (Quercus pedunculiflora) je blízce příbuzný dubu letnímu, jeho výskyt na území Česka i Slovenska je však velmi pochybný.[1]
V celé Evropě je původních okolo 23 druhů dubů, z nichž většina roste ve Středomoří. V téměř celém Středomoří je rozšířen dub kermesový (Q. coccifera), který v křovinatých porostech, nazývaných makchie a rostoucích na místě původních středomořských lesů, nahrazuje původní dub cesmínovitý (Q. ilex). Další druhy mají již omezenější areály výskytu. V západním Středomoří je to dub korkový (Q. suber), na Pyrenejském poloostrově dub alžírský (Q. canariensis), dub portugalský (Q. faginea), dub pyrenejský (Q. pyrenaica) a duby Q. lusitanica, Q. cerrioides a Q. mas, ve východním Středomoří dub balkánský (Q. frainetto), dub trojský (Q. trojana), dub sivozelený (Q. pedunculiflora), dub šupinatý (Q. macrolepis), dub Hartwissův (Q. hartwisiana) a Q. haas. Dále se v Itálii a na přilehlých ostrovech vyskytuje dub Q. congesta a na Sicílii Q. sicula.[8]
V Červeném seznamu ohrožených druhů IUCN jsou vedeny jako kriticky ohrožené celkem 4 druhy dubů: Quercus graciliformis, Quercus hinckleyi a Quercus tardifolia z Texasu a Quercus hintonii z Mexika. V kategorii ohrožené druhy je zařazeno 8 druhů, pocházejících ze Severní Ameriky (z USA a Mexika).[9] V Česku je chráněn jako silně ohrožený dub cer (Q. cerris).[10]
Drobné, nenápadné květy dubů jsou opylovány větrem.[1]
Žaludy našich dubů vyhledává celá řada savců, např. prase divoké, plši a veverky. Duby poskytují potravu celé škále různých druhů hmyzu. Listím se živí housenky různých druhů denních i nočních motýlů, v Česku je to např. obaleč dubový (Tortrix viridana), bourovec dubový (Lasiocampa quercus), ostruháček česvinový (Satyrium ilicis), ostruháček dubový (Neozephyrus quercus), bourovčík toulavý (Thaumetopoea processionea), hřbetozubec Milhauserův (Harpyia milhauseri), stužkonoska úskopásná (Catocala promissa) a mnohé jiné. Hálky na listech či větévkách tvoří různé žlabatky, zejména žlabatka duběnková (Andricus kollari), žlabatka dubová (Cynips quercus-folii), žlabatka penízková (Neuroterus numismalis), žlabatka hrášková (N. quercusbaccarum), žlabatka šišticová (Andricus foecundatrix) či žlabatka kalichová (Andricus quercuscalicis). V živém dřevě se vyvíjejí larvy tesaříka obrovského (Cerambyx cerdo), v odumřelých částech žijí larvy tesaříka dubového (Plagionotus arcuatus) či tesaříka rudého (Pyrrhidium sanguineum).[11] V trouchu dubových stromů se vyvíjejí larvy našeho největšího brouka, roháče obecného (Lucanus cervus).
Rod dub je v současné taxonomii členěn do dvou podrodů a celkem šesti sekcí:
Podrod Cyclobalanopsis je někdy pojímán jako samostatný rod.[13]
Duby jsou z hlediska zdroje kvalitního dřeva jedny z nejdůležitějších stromů severní polokoule. Dubové dřevo je tvrdé a velmi trvanlivé a používalo se po staletí k výrobě trámů, podlah, nábytku i sudů. Alkoholické nápoje, zrající v sudech z dubového dřeva, získávají nezaměnitelnou příchuť. Žaludy jsou v mnohých oblastech důležitou složkou potravy zvířat a případně i lidí.[3] Jedlé žaludy mají např. středomořský dub cesmínovitý (Quercus ilex), indický Q. glauca, íránský Q. persica a severoamerické Q. emoryii a Q. obtusifolia. Používají se pražené nebo se melou jako přísada do mouky.[14] Žaludy slouží také jako krmivo pro hospodářská zvířata. Z dubů jsou získávány třísloviny a kůra a listy byly používány k vyčiňování kůží. Velké množství tříslovin obsahují také duběnky, hálky vznikající na listech dubů po nakladení vajíček do pupenu dubu žlabatkou. Hálky na listech dubu hálkového z jihozápadní Asie obsahují až 70 % tříslovin a jsou prodávány jako halepské duběnky.[14] Z dubu korkového, pocházejícího ze západního Středomoří, je získáván korek. Za tímto účelem se dnes pěstuje tento dub v klimaticky příhodných oblastech celého světa.[14]
V bylinném léčení se využívá zejména mladá kůra dubu letního, získávaná na jaře z větví a tenkých dubových kmínků. Obsahuje množství tříslovin, katechiny, kyselinu ellagovou a další látky. Má svíravé působení a podává se při průjmech a zánětech trávicího ústrojí, je však využívána i zevně.[15] Dub je také zastoupen v Bachově květové terapii jako esence č. 22.[16]
Duby jsou významné parkové dřeviny. Mimo našich domácích druhů a jejich okrasných kultivarů je pěstován zejména severoamerický dub červený (Q. rubra), který je místy vysazován i do lesních porostů. V Evropě se pěstuje již od 17. století. Z dalších druhů se častěji pěstuje např. dub balkánský (Q. frainetto), dub bahenní (Q. palustris) aj. V parcích a arboretech se lze setkat s některými nápadnými cizokrajnými duby, jako je např. dub celokrajný (Q. imbricaria) s celokrajnými listy bez laloků, dub libanonský (Q. libani) s kopinatými zubatými listy nebo dub dvoubarevný (Q. bicolor) s listy na rubu bělavými. Některé v Česku pěstované duby jsou stálezelené, např. dub Turnerův (Q. x turneri). Listí některých druhů, jako je např. dub šarlatový (Q. coccinea), se na podzim zbarvuje do nápadných jasně červených odstínů.
Podzimní zbarvení dubu šarlatového (Quercus coccinea)
Jedlé žaludy dubu cesmínovitého (Q. ilex)
Plantáž dubu korkového (Q. suber)
Dřevo dubu letního (Q. robur)
Řez kmenem dubu letního (Q. robur)
Díky svému dřevu a dlouhověkosti je dub symbolem síly; dubové háje byly posvátnými místy Keltů, dub je národním stromem Německa, Velké Británie, Spojených států, Lotyšska[17], Litvy[18] a neoficiálně též Estonska[19].
Dub je u Indoevropanů stromem tradičně zasvěceným hromovládcům, jako jsou slovanský Perun, baltský Perkunas, severský Thór nebo řecký Zeus.[20]
Slované tradičně ctili posvátné duby zasvěcené Perunovi. Slovanská úcta k dubu se dochovala až hluboko do novověku, například v 18. století zmiňuje Feofan Prokopovič, že musí zakazovat křesťanům zpívat pod duby modlitby. V Bulharsku se rolníci modlili pod dubem za déšť. Jihoslované v obcích bez kostela konali pod dubem církevní obřady a přinášeli jim zvířecí oběti, například voly a berany, což jasně ukazuje na pohanský původ.[21]
Historicky je znám dub na ostrově Chortice na Dněpru, který zmiňuje Konstantin Porfyrogennétos.[22] Byli mu obětováni kohouti, chléb a maso a okolo něj či do jeho kmene zaráženy střely. V Polsku byl ctěn Święty Dąb u Čenstochové a dubový háj zasvěcený bohu Provenovi ve Starigradu, dnešním městě Oldenburg in Holstein. Archeologové také nalezli nedaleko Kyjeva, v blízkosti ústí Desny do Dněpru téměř deset metrů vysoký dub, do něhož bylo zaraženo devět kančích čelistí. Kanec nejspíše symbolizoval sílu.
Obrázky, zvuky či videa k tématu dub ve Wikimedia Commons
Galerie dub ve Wikimedia CommonsDub (Quercus) je rod rostlin z čeledi bukovité. Duby jsou stálezelené nebo opadavé dřeviny se střídavými jednoduchými listy a nenápadnými květy. Duby jsou rozšířeny především v mírných a subtropických oblastech severní polokoule, v Americe a Asii však zasahují i do tropů. Celý rod zahrnuje asi 450 druhů a je to druhově nejbohatší rod stromů severní polokoule. V Česku je původních 7 druhů dubů. Nejběžnější jsou dub letní a dub zimní. Další, cizokrajné druhy dubů se pěstují jako okrasné dřeviny, severoamerický dub červený se vysazuje i do lesních porostů. Lesní porost, v němž převažuje dub, se nazývá doubrava nebo dubina.
Eg (Quercus) er en slægt af træer og buske med ca. 600 arter[1], mest udbredt i de tempererede og subtropiske dele af den nordlige halvkugle. I Asien når slægten bjergene i Bagindien, og i Sydamerika bjergene i Colombia og Ecuador. Slægtens kerneområde ligger i de østlige og sydøstlige dele af USA og Mexico. I Mellemeuropa og Middelhavslandene findes ca. 30 arter. Kun to arter er hjemmehørende i Danmark, nemlig stilkeg og vintereg, mens flere andre vokser i haver og parker.
Uddybende artikel: Eg (materiale)Egens ved benyttes ofte til kraftige konstruktioner såsom havnemoler, bygningstømmer (herunder tagkonstruktioner), broer og skibe. Mange af de store vikingeskibe blev lavet af eg, herunder Skuldelev 2, Osebergskibet og Koldingkoggen. Mange egeskove rundt omkring i Danmark blev plantet omkring år 1800, da man planlagde store flådebyggerier og havneudvidelser. Anvendelsen af eg, og træ i det hele taget, var meget mere udbredt før industrialiseringens stål- og metalkonstruktioner gradvis tiltog gennem 1800-tallet.
Eg anvendes til en del kirkeudstyr, f.eks. Den Mecklenburgske Anetavle. Fade til bourbon-whisky fremstilles af eg. Barken af kork-eg benyttes til kork.
Mange planter udskiller isopren, der i atmosfæren kan omdannes til aerosoler. Disse er hygroskopiske og med til at danne skyer og tåge, hvilket påvirker vejret og på længere sigt klimaet. Egetræer er blandt de planter, som producerer mest isopren. [2][3][4]
Egen overlevede sidste istid i Sydeuropa. Der har været eg i Danmark lige siden starten af den atlantiske varmetid, omkring 7000 f.Kr. Til Norge kom egen omkring 5000 f.Kr. I varmetiden 5500-500 f.Kr. var egen langt mere udbredt end i dag. Omkring 1.500 arter insekter, svampe, mose og lav er fundet på egetræ; ved-muld dannet inde i hulrummet i en hul eg danner et meget næringsrigt grundlag for mange sjældne insektarter. I løbet af 1600-tallet forsvandt de store egeskove delvis, pga skibsbygging og opdyrkning af jord.[5]
Egen er et meget hårdført træ, der tåler vand, dyrebid, klipninger og åben bund, så der er stor sandsynlighed for, at der vil være mere eg end bøg i selvsået skov. I egeskove er der mange lyskrævende planter i skovbunden, da egetræets åbne bladkroner slipper sollyset igennem.
Sygdommen Sudden oak death (= pludselig egetræsdød) tog i 1990'erne livet af mange træer i California,[6] og skyldes en slimsvamp, der også er ankommet Europa. De europæiske egearter ser ud til at være modstandsdygtige, men sygdommen angriber også bøg og rhododendron.[7]
Ege-slægten er delt op i 5-6[8] sektioner eller underslægter.
Europa, Asien, Nordafrika og Nordamerika. Agern modner på 6 måneder. De er milde eller let bitre. Indersiden af agernskallen er hårløs.
Europa, Asien og Nordafrika. Agern modner på 6 måneder. De er bitre. Indersiden af agernskallen er hårløs. (Sektionen lægges ofte sammen med Quercus-sektionen.)
Europa, Asien og Nordafrika. Agern modner på 18 måneder. De er meget bitre. Indersiden af agernskallen er hårløs eller svagt hårklædt.
Sydvestlige USA og nordvestlige Mexico. Agern modner på 18 måneder. De er meget bitre. Indersiden af agernskallen er ulden.
Sektion Lobatae (rødege): Nord-, Central- og Sydamerika. Agern modner på 18 måneder. De er meget bitre. Indersiden af agernskallen er ulden.
Eg kan også være et drengenavn.[9]
Eg (Quercus) er en slægt af træer og buske med ca. 600 arter, mest udbredt i de tempererede og subtropiske dele af den nordlige halvkugle. I Asien når slægten bjergene i Bagindien, og i Sydamerika bjergene i Colombia og Ecuador. Slægtens kerneområde ligger i de østlige og sydøstlige dele af USA og Mexico. I Mellemeuropa og Middelhavslandene findes ca. 30 arter. Kun to arter er hjemmehørende i Danmark, nemlig stilkeg og vintereg, mens flere andre vokser i haver og parker.
Die Eichen (Quercus), von althochdeutsch eih („Eiche, Eichbaum, Eichenbaum“[1]) sind eine Pflanzengattung in der Familie der Buchengewächse (Fagaceae).
Eichen-Arten sind sommergrüne oder immergrüne Bäume, seltener auch Sträucher. Die wechselständig und spiralig an den Zweigen angeordneten Laubblätter sind meist in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Die dünnen bis ledrigen, einfachen Blattspreiten sind gelappt oder ungelappt. Die Blattränder sind glatt oder gezähnt bis stachelig gezähnt. Die unscheinbaren, extrapetiolaren Nebenblätter fallen früh ab (nur bei Quercus sadleriana sind sie auffälliger).[2]
Je nach Standort und Sorte kann eine Eiche etwa 30 bis 40 Meter hoch und in manchen Fällen über 1000 Jahre alt werden.[3]
Eichen-Arten sind einhäusig gemischtgeschlechtig (monözisch). Die meist zu mehreren an der Basis junger Zweige sitzenden Blütenstände sind eingeschlechtig. Die Blüten sind sehr einfach gebaut, wie es bei windbestäubten (anemophilen) Taxa häufig der Fall ist. Die männlichen Blüten sind in hängenden Blütenständen (Kätzchen) zusammengefasst.[2] Die Blütenhüllblätter sind verwachsen. Die männlichen Blüten enthalten meist sechs (zwei bis zwölf) Staubblätter, es sind manchmal reduzierte Pistillode (sterile Stempel), in Form von Haarbüscheln, vorhanden. Die weiblichen Blüten enthalten meist drei (bis sechs) Fruchtblätter und einen Stempel mit mehreren Griffeln. Jede Cupula (Fruchtbecher, Hütchen) enthält nur eine weibliche Blüte.
Eichen sind insbesondere an ihrer Frucht, der Eichel (von althochdeutsch eihhila „das Junge der Eiche“[4]), früher auch Ecker genannt, zu erkennen und in den einzelnen Arten zu unterscheiden. Die Eichel ist eine Nussfrucht. Sie reifen im ersten oder zweiten Jahr nach der Bestäubung. Jede Nussfrucht ist von einem Fruchtbecher umgeben.
Die Chromosomengrundzahl beträgt x = 12.[5]
Schon von Alters her ist den Menschen aufgefallen, dass Eichen eine ungewöhnliche Vielfalt von Insekten beherbergen (bis zu 1000 Arten in einer Krone[6]). Die Spezialisierung zahlreicher Insekten-Arten auf Quercus-Arten gilt als ein Zeichen des hohen entwicklungsgeschichtlichen Alters (Koevolution).[7]
Viele Eichenarten (vor allem Korkeichen und mediterrane kalifornische Eichenarten) sind durch ihre dicke und gut regenerationsfähige Rinde gut an Brände angepasst. Zudem keimen ihre Eicheln gut und gern auf abgebranntem, konkurrenzfreiem Boden,[8] was sie zu typischen Arten von Feuerökosystemen der Subtropen macht.
Eichen-Arten sind Nahrungshabitat der Raupen von vielen Schmetterlingsarten. Sie wird in Mitteleuropa nur von der Salweide übertroffen. Beide beherbergen über 100 Arten.[9]
In Deutschland nehmen die Eichen nach der Dritten Bundeswaldinventur (2012) mit einer Fläche von 1,1 Millionen Hektar einen Anteil von 11,6 Prozent an der Waldfläche ein. Die Eichenfläche in den deutschen Wäldern hat sich zwischen 2002 und 2012 um 70.000 Hektar vergrößert.[10] Die Eichen sind damit nach der Rotbuche die zweithäufigste Laubbaumgattung in Deutschland. Es handelt sich dabei hauptsächlich um die einheimischen Eichenarten Stieleiche und Traubeneiche. Die aus Nordamerika eingeführte Roteiche nimmt mit einer Fläche von 55.000 Hektar nur einen Anteil von 0,5 Prozent ein.[11]
Eichen-Arten traten bereits im Tertiär auf. Sie finden sich fossil schon vor zwölf Millionen Jahren, etwa in Sedimenten der Niederrheinischen Bucht. Das im oligozänen/eozänen Baltischen Bernstein sehr häufige Sternhaar wird ebenfalls Eichen zugeschrieben. Auch Eichenblüten sind im Baltischen Bernstein nicht selten.[12] Sehr gut belegt sind Eichen durch fossile Pollen (u. a. aus dem Miozän Österreichs[13], Islands[14], und dem Eozän Grönlands[15] und der Vereinigten Staaten[16]), die auf Grund ihrer Ornamentierung bestimmten Sektionen bzw. evolutionären Linien zugeordnet werden können[17]. Aus der Verbreitung von fossilem Pollen und darauf basierenden molekularen Uhren kann geschlossen werden, dass die heutigen Hauptabstammungslinien der Eichen im unteren Eozän entstanden und diversifizierten[18][19]. Im Paleozän Grönlands sowie der Oberen Kreide der Vereinigten Staaten konnten verschiedenste Pollen von sowohl ausgestorbenen als auch noch lebenden Fagaceae (Buchengewächse) nachgewiesen werden, Eichen fehlen jedoch[20]. Die Zuordnung einiger kreidezeitlicher Pflanzenfossilien zu Quercus bzw. Quercophyllum ist indes umstritten.[21]
Bei dem römischen Autor Quintus Ennius (239–169 v. Chr.) findet sich der früheste literarische Beleg für den lateinischen Namen einer Quercus-Art, 'quercus'.[22] Die Gattung Quercus wurde durch Carl von Linné 1753 in Species Plantarum, Tomus II, S. 994[2] und 1754 in Genera Plantarum, 5. Auflage, S. 431 aufgestellt.
Die Gattung Quercus wird bei Denk et al. 2017 in die (primär) neuweltliche Untergattung Quercus (Diversitätsmaximum in Nord- und Mittelamerika, ~ 30 Arten in Europa und Asien) mit fünf Sektionen, Quercus (Weißeichen im engeren Sinne), Lobatae (Roteichen), Ponticae, Protobalanus und Virentes (Engl. live oaks), und die altweltliche Untergattung Cerris mit drei Sektionen, Cerris (Zerreichen im engeren Sinne), Cyclobalanopsis und Ilex, unterteilt.[23] Die klassische Unterteilung des letzten Jahrhunderts in zwei Untergattungen (oder Gattungen[2]), zurückgehend auf Andres Sandø Ørsted, Cyclobalanopsis (sektion Cyclobalanopsis) und Quercus (alle anderen Eichen) fand keine Entsprechung in molekular-phylogenetischen Stammbäumen.[18][19][24]
Quercus-Arten gibt es in Nordamerika, Mexiko, auf den Karibischen Inseln, in Zentralamerika, in Südamerika nur in Kolumbien, in Eurasien und in Nordafrika.[5] Quercus ist die wichtigste Laubbaumgattung der Nordhalbkugel. Ein Schwerpunkt der Artenvielfalt ist Nordamerika.
Die Gattung Quercus enthält 400 bis 600 Arten, davon mindestens 280 in der Untergattung Quercus und mindestens 140 in der Untergattung Cerris. Hier eine Arten-Auswahl:
Die in Mitteleuropa heimische Stiel- und Traubeneiche sind typische Arten der Weißeichen, wobei diese beiden Arten in weiten Bereichen gemeinsam vorkommen und zur Bastardisierung neigen, daher häufig nicht eindeutig zu differenzieren sind. Sie sind sogenannte Lichtbaumarten, das heißt, sie benötigen im Wachstum mehr Licht als etwa die Rotbuche und bilden selbst offene, lichte Kronen. Die Nutzung von Wäldern zur Waldweide (Hutewald) hat deshalb die Ausbildung von Eichenwäldern gefördert, weil die weidenden Tiere den Nachwuchs der Rotbuchen gehemmt haben, da dieser schlechter mit Verbiss zurechtkommt und ein geringeres Ausschlagvermögen aufweist. Das verkernende Holz der Weißeichen ist sehr dauerhaft und wurde viel im Schiffbau verwendet. Die beiden in Mitteleuropa heimischen Arten bieten weit über 500 Insektenarten einen Lebensraum.[31] Weitere Informationen siehe Hauptartikel dieser beiden Arten.
Zur ursprünglich im östlichen Nordamerika heimischen Roteiche, die in den Gemäßigten Gebieten angepflanzt wird, siehe Hauptartikel.
In den alten Religionen, Mythen und Sagen war die Eiche ein heiliger Baum. Häufig wurde sie mit blitztragenden Göttern oder Götterfürsten in Verbindung gebracht.[32]
Eichenstämme haben in ihrer Mitte das graubräunliche Kernholz, welches durch die eingelagerte Gerbsäure den typischen sauer-würzigen Eichengeruch erhält; zur Rinde hin und scharf abgegrenzt sind zwei bis fünf Zentimeter helles, junges, noch saftdurchflossenes Holz, das Splintholz.
Das Holz der Stiel- und Traubeneiche hat eine Rohdichte bei Darrfeuchte (p0) von 0,39 bis 0,93 g/cm³, im Mittel 0,65 g/cm³, es ist hart und gut spaltbar.[35]
Weitere technische Daten:[35]
Das wertvolle Hartholz gut gewachsener Stämme wird bevorzugt zu Furnieren verarbeitet. Eichenes Kernholz hat eine hohe Verrottungsbeständigkeit und wird selten von Wurmfraß befallen. Splint dagegen sehr schnell. Das Kernholz von Stiel- und Traubeneiche wird einer höheren Dauerhaftigkeitsklasse zugeordnet als die heimischen Nadelhölzer und die meisten Laubhölzer wie etwa Ahorn, Birke, Buche, Erle, Esche, Linde, Meranti, Roteiche und Ulme. Das Holz von Eiche und Esche ähnelt sich in Färbung und Maserung und ist leicht zu verwechseln.
Eichenholz wird für Möbel, Treppen, Fußböden, Außentüren und Fenster, Fachwerk und im Wasserbau eingesetzt. Von allen Eichenarten eignen sich nur ungefähr 180 zur Herstellung von Weinfässern, siehe auch Barrique. Eichenholzchips werden zur Aromatisierung von Wein verwendet.
Eichenholz ist ein gutes Brennholz mit geringem Funkenflug. Sein Flammenbild ist jedoch nicht so schön wie bei Buchen- und Birkenholz oder bei Obsthölzern; außerdem ist der Heizwert etwas niedriger als bei der Rotbuche.[36]
Eine Besonderheit stellt die Mooreiche dar. Dabei handelt es sich nicht um eine Baumart, sondern um Eichenstämme, die über Jahrhunderte in Mooren, Sümpfen oder in Flussufern gelegen hatten und ausgegraben wurden. Die Gerbsäure des Eichenholzes verbindet sich mit den Eisensalzen des Wassers, wodurch das Holz sehr hart wird und sich stark verfärbt. Die Verfärbung kann sehr unregelmäßig sein und variiert von hellgrau über dunkelgelb, dunkelbraun, blaugrau bis tiefschwarz. Diese subfossilen Eichen können 600 bis 8500 Jahre alt sein.
Die Früchte (Eicheln) sind reich an Kohlenhydraten und Proteinen und wurden zur Eichelmast genutzt. Man trieb die Schweine zur Waldweide in die Wälder, die häufig als Mittelwald betrieben wurden. In ur- und frühgeschichtlicher Zeit sowie in Notzeiten wurden Eicheln von Menschen als Nahrungsmittel genutzt.[37] Von nordamerikanischen Indianern (z. B. den Maidu) wurden Eicheln regelmäßig als Grundnahrungsmittel genutzt.[38]
Zur Verwendung als Nahrung müssen die geschälten und zerstoßenen Eicheln durch mehrmaliges Baden in Wasser allmählich von den wasserlöslichen Gerbstoffen befreit werden, was sich durch die ausbleibende Verfärbung des Wassers leicht erkennen lässt, wobei eine höhere Temperatur den Vorgang beschleunigt. Sie enthalten in hohen Mengen Tannine.[39] Danach können sie, zum Beispiel als Mehlersatz für Breie und Kuchen oder als Kaffeeersatz „Muckefuck“, verarbeitet werden. Bei letzterer Verwendung wird die Gerbsäure teilweise auch im Mehl belassen, etwa aus medizinischen Gründen.[40] In Korea wird die rohe Eichelnpaste zu Dotori-muk (도토리묵) verarbeitet, ein Eichengelee, eine Form davon ist Dotori-muk muchim (도토리묵무침), auch Eichennudeln werden hergestellt; eine koreanische Form ist Dotori-guksu (도토리국수), in Japan gibt es ähnliche.
Eichel-Malz eignet sich zur Bierherstellung.[41]
Die den Gerbstoff Tanninsäure[42] enthaltende Eichenrinde, etwa von Quercus robur, wurde seit der Antike zum Färben bzw. zur Herstellung von Textilfarben[43] benutzt und fand auch Verwendung in der Heilkunde.[44] Aus der jungen, glatten Rinde wurden Gerbstoffe für die Lohgerberei gewonnen (Eichenschälwald).[45]
Die Borke der Korkeiche (Quercus suber) wird als Kork zur Herstellung von Korken, Korkfußböden und mehr verwendet.[46]
In der Volksheilkunde wurde borkenlose Eichenrinde genutzt, um Entzündungen der Schleimhäute zu heilen.[47]
Aus den Galläpfeln (Knoppern, lateinisch gallae), die von der gemeinen Eichengallwespe hervorgerufen werden, hat man früher dokumentenechte Eisengallustinte gewonnen oder sie zum Färben und Gerben verwendet.[48]
Die Fruchtbecher (Cupulae, hier Eichelkelche[49]) einiger Arten (auch Wallonen, Valonen, Valonea, Acker-, Eckerdoppen, manchmal auch Knoppern, Trillo; die Schuppen) wurden früher zum Gerben verwendet.[50]
Alle Teile der Eiche sind wegen der enthaltenen Gerbstoffe leicht giftig und können zu gastrointestinalen Symptomen (Magenschleimhautreizung, Erbrechen, Durchfälle) führen (siehe dazu den Artikel: Liste giftiger Pflanzen). Als Heilpflanze wurde[51][52] und wird die Eiche allerdings geschätzt. Als harntreibend[53] geltende Eicheln fanden früher bei der Behandlung der „Harnwinde“ (Strangurie) eine heilkundliche Anwendung.[54] Auch die bis ins Mittelalter für die Frucht der Eiche gehaltene Eichenmistel fand magische und therapeutische Verwendung.[55]
Die im Eichenholz enthaltenen Tannine und Aldehyde können beim Einatmen allergische Reaktionen (Rhinitis, Asthma) hervorrufen.[56]
Informationen zu Eichenexemplaren, die aufgrund ihres überdurchschnittlichen Stammumfangs bemerkenswert sind, können in den beiden folgenden Listen nachgelesen werden:
Ergänzend dazu werden hier weitere Eichen aufgelistet.
Die Dicke einer Eiche wird auch oft verwendet, um deren Alter grob zu schätzen. Eine weitere Methode ist die Schätzung anhand von geschichtlichen Überlieferungen. Da das älteste Holz aus dem Zentrum des Stammes fehlt, ist weder eine Jahresringzählung noch eine Radiokohlenstoffdatierung möglich.
Die älteste Eiche Deutschlands soll die Femeiche in Raesfeld-Erle im Kreis Borken sein, deren Alter aufgrund der Dicke auf 600 bis 850 Jahre geschätzt wird.[57] Für die älteste Eiche Europas kommen drei Exemplare in Frage, da die Altersschätzungen sehr ungenau sind. Die 1000-jährige Eiche Bad Blumau (Oststeiermark) wird auf über 1200 Jahre geschätzt, eine Stieleiche in Bulgarien im Ort Granit, Bezirk Stara Zagora auf 1640 Jahre und die Königseiche in Dänemark im Naturschutzgebiet Jægerspris Nordskov auf der Halbinsel Hornsherred wird auf 1400 bis 2000 Jahre taxiert.
Weitere bekannte Eichen:
Die Eichen (Quercus), von althochdeutsch eih („Eiche, Eichbaum, Eichenbaum“) sind eine Pflanzengattung in der Familie der Buchengewächse (Fagaceae).
Adren neɣ ider (Assaɣ ussnan: Quercus) d tawsit n Isekla yeṭṭafaren tawacult n tazzant tla (tesɛa) azal n 600 n talmest n tsafin d yider id yettemɣayen deg wezgen agafan n tegnit. amur ameqran deg-sent d isekla maca llant daɣen telmas ttemɣayent-d d timedkin neɣ d icekeryad (asget n ucekrid). Dɣa isekla n wedren d ticafcalin yerna tid yettidiren aṭas n iseggasen (gar n 500 ar 2000 iseggasen)
Isekla n wedren d tid ilan (yesɛan) tuggta meqqren deg wayen yezzin ɣef ubleɣ d tarrayt n wemɣay anda llant tmedkin ur ugarent ara 1 Mitre deg wakud dgi llant telmas n isekla i yugaren 30 m. Dɣa tilmas-a ur sseɣlayent ara iferran deg umwan di tamiwin anda yella unzwu yemnummsen tilmas-a gant d timeɣlalin n tizzegzut maca deg yideggan isemmṭen amur ameqran n tilmas-a sseɣlayen-t iferr
(Yeqqen ar umuɣ n telmas n yider)
Tawsit n yider (a.u Quercus) tettadam gar n 200 ar 600 n telmas. Tilmas-a ttemɣayen-tt-d s talɣa tagejdant deg yideggan imnummsanen alamma d ideggan izunmezzayen deg wezgen agafan n tegnit. Akken daɣen id ttemɣayent deg yideggan yeflalen n Indonesia, s unect n ITIS tilmas-a gant d:
Adren neɣ ider (Assaɣ ussnan: Quercus) d tawsit n Isekla yeṭṭafaren tawacult n tazzant tla (tesɛa) azal n 600 n talmest n tsafin d yider id yettemɣayen deg wezgen agafan n tegnit. amur ameqran deg-sent d isekla maca llant daɣen telmas ttemɣayent-d d timedkin neɣ d icekeryad (asget n ucekrid). Dɣa isekla n wedren d ticafcalin yerna tid yettidiren aṭas n iseggasen (gar n 500 ar 2000 iseggasen)
Isekla n wedren d tid ilan (yesɛan) tuggta meqqren deg wayen yezzin ɣef ubleɣ d tarrayt n wemɣay anda llant tmedkin ur ugarent ara 1 Mitre deg wakud dgi llant telmas n isekla i yugaren 30 m. Dɣa tilmas-a ur sseɣlayent ara iferran deg umwan di tamiwin anda yella unzwu yemnummsen tilmas-a gant d timeɣlalin n tizzegzut maca deg yideggan isemmṭen amur ameqran n tilmas-a sseɣlayen-t iferr
Berû, berî an darberû navê darên emirdirêj ya ji famîlyeya narewanan e. Jîngeha darberûyan derbasî herêmên Deryaya Navîn heta çiyayên Zagrosê dibe. Kevnarbûna darberûyan ji 1.000 salî zêdetir e.
Ji fêkiyên wê re dibêjin pelût, pelît, belot yan jî şambelot.
Di nava kurdan de, di demên berê de tê gotin ku "qehweya berûyan" jî dihat çêkirin. Barû tehl in. Gava ku ew hişk dibin, tehlîtiya wan zêdetir dibe. Berû jî, weke behîvan, gava ku hêşîn in, têne xwarin û piştre, ´ku weke behîvan hişk bûn, Qaşûlên wan jî têne xwarin û li ser êgir têne biraştin û xwarin. Ku berû, hatine biraştin, rûnek jê tê. Ew rûnê wê, tê gotin ku bi mînaraliya xwe pir zêde tê nasîn. Darên berûyan, bi taybetî, li Kurdistanê li dora Cizîrê, Nisêbînê û hwd, pirr zêde hene.
Caixico / caixigo u robre[1] ye a denominación popular colectiva ta qualques especies d'árbols en o chenero Quercus que tienen como caracteristica común de totas ellas de tener fuellas caducas u marcescents, per contraposición con as «carrascas» u «lecineras», que son as especies arborias de fuella perén.
Os caixicos son presents en a mayor part d'Eurasia, fendo parte principal en muitas masas de selva por tot lo continent, en beluna d'as suyas especies. As selvas en as que bella especie de caixico i siga predominadera se suelen referir como «caixicars» (u «caixigars» en as parlas con tendencia a sonorizar as consonants xordas intervocalicas). Os caixicars amaneixen en as rechions que satisfaigan as necesidatz d'humedat mas elevadas que suelen tener os caixicos en comparanza con belaltras especies de Quercus, per lo que se tornan cada vegada menos freqüents como mas ta'l sud siga la zona.
En Europa central y en as rechions d'influencia climatica atlantica, a especie Quercus robur ye una especie que gosa presentar gran desarrollo y se'n i troba con freqüencia. Manimenos, o dominio de condicions climaticas de tipo mediterranio (y dica sub mediterranio a lo mas) en Aragón fa que quasi no se'n i trobe, de Q. robur. Per contra, Quercus petraea, que ye una especie con requerimientos d'humedat y clima pareixitos a Q. robur, se manifiesta en formacions muit chicorronas en as baixants d'ubago de qualques sistemas montanyeses. En i hai en l'Alto Aragón en o piso montano, anque en ixa part d'o país se troba desplazato a sobén per o favo, y tamién se'n puede trobar en Moncayo y de forma relicta en as sierras d'Albarrazín y de Cuenca.
En existe, manimenos, belaltras especies millor adaptatas a las condicions submediterranias (mediterranias bell poquet más humedas que de regular, sobre tot en norte y en a montanya): Quercus humilis, Quercus faginea y Quercus pyrenaica. As dos zagueras tienen a fuella marcescent. A mas gran part d'os caixicos que omne puede trobar per l'Alto Aragón pertenecen bien a la especie Quercus faginea u bien a Quercus cerrioides, que qualques autors consideran un hibrido d'entre Q. faginea y Q. humilis.
O fruito d'o caixico ye, per definición, o glan. Ista parola s'emplega de forma especifica ta nombrar os fruitos d'as especies arborias de Quercus con fuella caduca, que ixo ye, lo que se diz caixicos, pus tradicionalment s'ha quiesto considerar que tienen millors propiedatz nutritivas que as billotas (per contraposición, os fruitos d'as carrascas y coscollos).
A importancia d'ista diferenciación ye cabal si se considera que en a economía ganadera d'enantes, mas que mas en a montanya, ta quan a pastura faltaba en hibierno os glans yeran principals ta complementar l'alimentación d'o bestiar de cría y minimizar asinas as muertes sobre tot de corders y crabitos lactants que yeran una contumancia habitual en os meses fridos. A retreta d'a leit ye a primer reacción que manifiesta o cuerpo d'una fembra criadera quan sufre malnutrición.
Tamién s'emplegaba os glans ta alimentar a os tocins, anque menos de como se piensa. En l'Alto Aragón, as principals consumideras de glans yeran as uellas y as crabas.
Os fitonimos caixico y caixigo son as dos denominacions mas freqüents ta iste tipo d'árbols en l'Alto Aragón. A primera ye una versión conservadera con as consonants oclusivas xordas intervocalicas, mientres que a segunda ye a suya equivalent sonorizadera. As dos dimanan d'una radiz prerromana[2] (talment celtica) que s'introdució en o latín d'a Peninsula Iberica como *CAXICU(M)[2] y probablement i siguió a evolución *CAXICU> caixico> caixigo, con a particularidat que ista evolución no s'habría completato de tot en tota la cheografía aragonesa, dando ixas dos variants diatopicas que son bien vivas en as parlas actuals. Tanto la una como l'altra cuentan con formas castellanizatas que fan part d'o lexico de substrato aragonés en o castellano d'Aragón: «cajico»[1] y «cajigo»[1] respectivament.
Seguntes o lexicografo especializato en fauna y flora d'Aragón Rafel Vidaller, a forma «caixico» se documenta alternativament en lugars quasi por tot l'Alto Aragón, sacando-ne a Ribagorza, dende a Chacetania (Botaya,[1] Echo,[1] Chaca,[1] Ansó[1][3]) dica o Sobrarbe (Viello Sobrarbe, Vio,[1] Nerín,[1][4] Sercué,[4] Saruisé,[1] Boltanya[1]), en pasando per lugars de l'Alto Galligo (Acumuer[1]), norte d'o Semontano de Balbastro (Rodellar[1]) y diferents extremos d'a Plana de Uesca (Arguis,[1] Santolaria de Galligo[1]). Anque en qualques d'istes lugars a pronunciación con /k/ ye minoritaria contra la que ye con /g/; p. ex. Vidaller cita «caixico» en A Buerda[1] pero tamién «caixigo»,[1] que ye a sola variant que en chunto con a castellanizata «cajigo» en conoixen bells naturals.[5]
«Caixigo», ademés de en A Buerda,[1][5] se diz en muitos altros lugars que, en iste caso sí, incluyen a comarca de Ribagorza. Se documenta en Graus, Benás, Seira y Capella en Ribagorza,[1] en Vio y Buerba en a val de Vio,[1] en A Espunya y Tella[6] en a val d'a Cinca,[1] y en Bielsa en a val de Bielsa[1] en o Sobrarbe, y en Fonz en a Cinca Meya.[1] «Caixigo» ye ademés a forma tipica en a val de Chistau[2][7] y en Baixo Penyas[8] (Sobrarbe) ta nombrar-lo.
En aragonés, ademés de as dos formas tipicas «caixico» y «caixigo» se i documenta encara viva (anque de manera residual) unaltra parola d'etimolochía clarament latina que se mete de forma evident en conexión con altras luengas romances d'Espanya, como o catalán y o castellano. Ye a parola «robre» (d'o latín ROBUR, ROBŏRIS), «roble» en castellano y «roure» en catalán.
Ista denominación s'ha documentau viva en Vio[1] (val de Vio, Sobrarbe) como solo lugar de parla aragonesa, en Alins[1] en a Ribagorza de parla catalana, Calasanz[1] y Gabasa[1] en A Litera y en Torrociella d'Alcanyiz[1] en o Baixo Aragón a on que s'interpreta que i representa un elemento de substrato aragonés en o castellano que actualment se i parla. Significativament, o solo municipio en a comarca d'Os Monegros que tiene un caixicar (o «Vedau de Robres») ha nombre «Robres» pero en o castellano con substrato aragonés que se i parla en l'actualidat d'istes árbols en dicen «cajicos[9]».
Manimenos, en os textos historicos d'aragonés se i troba a-saber-las referencias a istes árbols con ixa denominación, lo que fa pensar que en bell altro tiempo hese puesto estar una denominación muito más difundida, lo menos en a val de l'Ebro. En l'aria d'o Mayestrato veyemos una continuidat dende l'uso medieval rechistrato por textos d'o sieglo XV de Mirambel[10] dica l'uso actual en Bordón,[11] y en o microtoponimo Valderrobres de Molins.
En as traduccions medievals veyemos robre, y en a "Grant Cronica d'Espanya", compilación historica de Chuan Ferrández d'Heredia en trobamos un uso intresant:
En o "Libro d'el Trasoro" escriben «robres» en o capítol que l'adedican a l'hipopotamo:
En o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" tamién podemos veyer escrito «robre»:
En romanz navarro se gosa escribir robre, y lo podemos veyer escrito en o mesmo Fuero Cheneral de Navarra:
En un texto navarro de 1413 de Santesteban de Lerín s'escribe «robre»:
En un altro de 1388 de Roncesvals tamién podemos leyer-lo:
Tamién ye significativo en ista dirección que una d'as villas principals d'a Matarranya se trobe documentada en aragonés medieval como «Val de Rovres».
Interior d'un caixicar
Galetas causadas por a fizadura d'as graspias Cynips spp.
Galetas en una branca.
Q. pyrenaica en hibierno.
Caixico / caixigo u robre ye a denominación popular colectiva ta qualques especies d'árbols en o chenero Quercus que tienen como caracteristica común de totas ellas de tener fuellas caducas u marcescents, per contraposición con as «carrascas» u «lecineras», que son as especies arborias de fuella perén.
Un cuerco es un arbor o arboreta en la jenero Quercus, de la familia de la faia, Fagaceae. On ave sirca 600 spesies esistente. La jenero es nativa a la emisfero norde, e inclui spesies caduca e sempreverde. America norde ave la plu spesies, con sirca 90 en la SUA e 160 en Mexico. La area du en diversia es Xina, con sirca 100 spesies.
Cuercos ave folias ordinada spiral, con bordas lobo en multe spesies. Algas ave folias sierin o folias con bordas lisa. Multe de la spesies caduca no cade sua folias mor asta primavera. En primavera, un sola arbor produi e flores mas (en la forma de amentos) e flores fema multe peti. La fruta es un noze nomida la cuerca, cual es liada a la tronceta par un strutur copin nomida un "cupola". Cada cuerca conteni un seme (o rara, du o tre) e nesesa 6 a 18 menses per matur, dependente de la spesies. La cuercas e folias conteni asida tanica, cual aida garda de fungos e insetos. La cuercos "vivosa" es distinguida par sua sempreverdia, ma no es vera un grupo distinguida, ma es sperdeda tra la jenera.
La lenio de la cuerco ave un densia de sirca .75 g/cm3 cual crea fortia e duria grande. La lenio es multe resistante a ataca par insetos e fungos per sua tanica. Lo ave marcas de pelo atraosa, e es usada multe per solos, cabinetas, mobiles, e xapa. Plances de cuerco ia es comun en la barcones longa de la vicinges en la sentenios 9 e 10, e en la eda medieval per usa en la paneles de construidas prestijiosa, como la salon de debata de la Casa de Comunes en London. Cuerco ia es usada en Europa per construi la barcones de gera asta la sentenio 19, e per construi strutures de lenio.
La cuerco ia es importante en mitos e relijios antica. En Elas, la cuerco ia es santa a Zeus, e pretes ta interpreta la xuxas de la folias per mesajes de el. En la mitolojia baltica e slavica, la cuerco es la arbor anda de Percunas, la dio de tona. Simil, en la mitolojia norsce, la arbor es santa a la dio de tona Tor. En la politeisme de la celtas, la nom de la cuerco ia es un parte de la parola protocelta per druida: *derwo-weyd, "cuerco-saja". La mesma parola ia es ance usada per "forte" e "firma". La indoeuropeanes jeneral ia adora la cuerco e liada lo con sua dios de tona. Un studia ia demostra (suposada) an ce cuercos atrae plu lampo ca otra arbores de sua altia.
'S e craobh sheargach a tha ann an darach[1] (Laideann: Quercus spp.).
Tha an darach-gasagach (Quercus robur) agus an darach-neo-ghasagach (Quercus petraea)[2] as cumanta ann an Alba.
'S e craobh sheargach a tha ann an darach (Laideann: Quercus spp.).
Tha an darach-gasagach (Quercus robur) agus an darach-neo-ghasagach (Quercus petraea) as cumanta ann an Alba.
She billey 'sy ghenus Quercus eh darragh, as ta mysh 400 dooie ayn. T'eh dooghyssagh da'n Lieh-chruinney Hwoaie, as t'eh goaill stiagh dooieyn yn-lhoamey as sheer-ghlassey.
Lis ose një pemë (/ kwɜːrkəs /; Latinisht "lisi") të familjes së Ahut. Ka rreth 600 lloje ekzistuese të lisave. Emri i zakonshëm "lisi" gjithashtu shfaqet në emrat e llojeve në gjenerata të ngjashme, sidomos Lithocarpus (lisi guri), si dhe në ato të llojeve të palidhura si Greavesa robusta (lisi i butë) dhe Casuarinaceae (she-oaks). Gjinia Quercus është vendas në Hemisferën Veriore dhe përfshin lloje qumeshtore dhe me gjelbërim të përhershëm që shtrihen nga temperaturat e ftohta deri në gjerësinë tropikale në Amerikë, Azi, Evropë dhe Afrikë Veriore. Amerika e Veriut përmban numrin më të madh të llojeve të Ahut, me rreth 90 që ndodhin në Shtetet e Bashkuara, ndërsa Meksika ka 160 lloje, nga të cilat 109 janë endemike. Qendra e dytë më e madhe e diversitetit të Ahut është Kina, e cila përmban rreth 100 lloje.
Dushku i ahut ështe gjethe spirale, me margina lobuese në shumë lloje; disa kanë gjethe të dhëmbëzuara ose gjethe të tërë me kufij të qetë. Gjithashtu, lenat përmbajnë acidin tannic, ashtu si gjethet, e cila ndihmon për të ruajtur nga kërpudhave dhe insekteve. Shumë specie qumeshtore janë marcescent, dhe jo duke lënë gjethe të vdekur deri në pranverë. Në pranverë, një pemë e vetme e lisi prodhon lule mashkullore (në formën e catkins) dhe lule të vogla femërore. Fruti (lena) është një arrë e quajtur një gjilpërë ose një lisi prej lisi që del në një strukturë me filxhan të njohur si një kupolë; çdo gjelbër përmban një farë (rrallë dy ose tre) dhe merr 6-18 muaj për të pjekur, në varësi të specieve të tyre. Dushku të jetojnë dallohen për të qenë me gjelbërim të përjetshëm, por nuk janë në të vërtetë një grup i dallueshëm dhe në vend të kësaj janë të shpërndara nëpër gjini.
Dąb - /z łac. Quercus/- ôrt lëscastëch drzewów. Drzewò chtërne żëje strzédno w zależnosce òd jegò gatunkù òk. 300-400 nawetka 700 lat. Przënôlégò do rodzënë bùkòwatëch. Przënôleżi do negò òk. 200 zortów spòtikónëch nôczãscy w razny conie na nordowi półkùli a téż w wëższich dzélach górów tropikòwi conë. Dąb rozrôstô sã do ògromné miarë. Stôri òkazë są chronioné jakò pomniczi nôtërë. Tipòwi gatunk to dąb szëpùłkòwi
Długòwiecznosc i machtny wëzdrzatk dãbów òd stalatów robiłë na lëdzach wiôldżé wrażenié. Stôré òkazë tczóné bëłë jakno bóstwò bez wikszosc pierwòsznëch lëdów Eùropë. Przódëczasny Rzëmióne i Grecë wierzëlë, że dąb je sedzbą jich nôwëższich bóstwów –Jowisza i Zeùsa. Dlôte téż Rzëm wińcowôł swojich nadzwëczajnëch obëwateli za zasłëdżi /zawdzãczi /wińcã z dãbòwëch lëstów.
Niechtërne lëdë ùwôżałë dãbë za drzewa – przepowiëdzene. Na spòdlim jich pòzdrzatkù przepòwiôdôno òbrodzôj i wiodro. Westrzódka germańsczich lëdów, dąb pòswiãcywóno bògù bùrzów – Thornowi. Ù Słowión i celticczich lëdów, kùltowé môle bëłë kòl starëch dãbòwëch drzewiszczów. Na dodôwk Celtowie wkłôdelë do grobów zmarłëch gałãze tegò drzewa. Wiele môlowëch pòzwów pòchòdzy òd dãbù.
Céch żôłãdzów i dãbòwëch wietewków je czãsto w królewsczich i ricersczich erbach òd strzédnowiecza. Stosowóny je téż w wòjskòwëch emblematach. Béł òznaką sëłë, mòcë, sławnoscë i prawòtë. Dãbòwé lëste są ùmôlnioné na dzysészich, pòlsczich, groszowëch mònetach.
Pomniczi nôtërë:
Òbôczë téż
Dąb - /z łac. Quercus/- ôrt lëscastëch drzewów. Drzewò chtërne żëje strzédno w zależnosce òd jegò gatunkù òk. 300-400 nawetka 700 lat. Przënôlégò do rodzënë bùkòwatëch. Przënôleżi do negò òk. 200 zortów spòtikónëch nôczãscy w razny conie na nordowi półkùli a téż w wëższich dzélach górów tropikòwi conë. Dąb rozrôstô sã do ògromné miarë. Stôri òkazë są chronioné jakò pomniczi nôtërë. Tipòwi gatunk to dąb szëpùłkòwi
D'Eechen, Quercus, sinn eng Gattung Beem aus der Famill vun de Fagaceae, déi an den nërdlechen, temperéierten Zonen, an an den héije Bierger an den Trope virkommen.
Sou gëtt et Eechen an Nordamerika, Mexiko, op de karibeschen Inselen, an Zentralamerika, a Kolumbien an Eurasien, an an Nordafrika. Déi meescht Zorte vun den Eeche gëtt et hautdesdaags an Nordamerika. D'Haaptursaach dofir ass d'Nordsüdorientéierung vun de grousse Biergketten um amerikanesche Kontinent. Déi geographesch Situatioun huet et erlaabt, datt d'Beem sech konnte wärend den Äiszäiten no Süde verzéien an duerno erëm konnten an den Norden eropkommen. Duerch d'Ost-West Orientéierung vun den héije Bierger an Europa war dat net méiglech, soudatt do vill Aarten ausgestuerwe sinn.
D'Eeche si bis elo an iwwer 800 Aarte beschriwwe ginn. Déi meescht Eeche hu Bamformen, an ongeféier d'Hallschent dovu behalen hir Blieder Summer wéi Wanter. D'Fruucht vun den Eechen ass d'Eechel.
An de Bëscher am Norde vun Europa zielen d'Summereech, an d'Wantereech zu den Haaptholzarten. Zanter ongeféier 1850 gëtt an Europa an de Bëscher déi amerikanesch Eechenaart Quercus rubra ugeplanzt. Am meeschte fënnt een do Quercus borealis, var. maxima.
Am Süde vun Europa, besonnesch a Südfrankräich, a Spuenien an a Portugal ass d'Korkeech doheem. Si gëtt do dacks a Plantage gezillt, an déi bescht Deeler vun hirer Schuel déi all 9-12 Joer erofgeschielt gëtt, gi fir d'Produktioun vu Fläschestëpp benotzt.
Eng aner Aart, déi et nach an de Bëscher vu Südeuropa gëtt, ass d'Flomeech.
D'Eechen, Quercus, sinn eng Gattung Beem aus der Famill vun de Fagaceae, déi an den nërdlechen, temperéierten Zonen, an an den héije Bierger an den Trope virkommen.
Sou gëtt et Eechen an Nordamerika, Mexiko, op de karibeschen Inselen, an Zentralamerika, a Kolumbien an Eurasien, an an Nordafrika. Déi meescht Zorte vun den Eeche gëtt et hautdesdaags an Nordamerika. D'Haaptursaach dofir ass d'Nordsüdorientéierung vun de grousse Biergketten um amerikanesche Kontinent. Déi geographesch Situatioun huet et erlaabt, datt d'Beem sech konnte wärend den Äiszäiten no Süde verzéien an duerno erëm konnten an den Norden eropkommen. Duerch d'Ost-West Orientéierung vun den héije Bierger an Europa war dat net méiglech, soudatt do vill Aarten ausgestuerwe sinn.
D'Eeche si bis elo an iwwer 800 Aarte beschriwwe ginn. Déi meescht Eeche hu Bamformen, an ongeféier d'Hallschent dovu behalen hir Blieder Summer wéi Wanter. D'Fruucht vun den Eechen ass d'Eechel.
An de Bëscher am Norde vun Europa zielen d'Summereech, an d'Wantereech zu den Haaptholzarten. Zanter ongeféier 1850 gëtt an Europa an de Bëscher déi amerikanesch Eechenaart Quercus rubra ugeplanzt. Am meeschte fënnt een do Quercus borealis, var. maxima.
Am Süde vun Europa, besonnesch a Südfrankräich, a Spuenien an a Portugal ass d'Korkeech doheem. Si gëtt do dacks a Plantage gezillt, an déi bescht Deeler vun hirer Schuel déi all 9-12 Joer erofgeschielt gëtt, gi fir d'Produktioun vu Fläschestëpp benotzt.
Eng aner Aart, déi et nach an de Bëscher vu Südeuropa gëtt, ass d'Flomeech.
Déi heefegst Aarten déi een an Europa an Alleeën a Parke ka gesinn Spatzbliedreg Eech, Quercus acuta Thunb. Bambusbliedreg Eech, Quercus myrsinaefolia Bl. Weideneech, Quercus phellos L Ludwigseech, Quercus x ludoviciana Sarg. (= Q.phellos x Q.falcata) Bartramseech, Quercus heterophylla Michx.f Schëndeleech, Quercus imbricaria Michx. Leaseech, Quercus x leana Nutt. Waassereech, Quercus nigra L. Black Jackeech, Quercus marilandica Münchh. Fierwereech, Quercus velutina Lam. (= Q.tinctoria Barr.) Scharlacheech, Quercus coccinea Münchh. Suppeneech, Quercus palustris Münchh. Dovu stinn der e puer honnert zu Berlin am Regierungsquartier.Eek of ekenbomen (Latien: Quercus) is een geslachte van loofbomen.
A-w 't over de eek hemmen, dan bedoelen we daor meestentieds de zoemereek mee.
De eek is veur 't vortbestaon veural ofhankelijk van de mariekolver.
De blaojen en de ekels van de eek bevatten tannines. Disse tannines kunnen op zich 't maagdarmstelsel irriteren. In 't lief wonnen 't dan ummezet tot pyrogallol, een stark bloedgif, dat hemolyse verwek. Varkens bin 't minst geveulig veur disse gif en kunnen ekels goed verdragen. Peerden, schapen en koon bin der arg geveulig veur. Harten bin der gek op.
De eek wönnen regelmaotig deur de veur-christelijke veurvaders in West-Europa gebruuk as boomheiligdom. De Heilige Eek van Den Hout (bie Oosterhout) is hier nog een bewies van.
De eekgalwespe (Cynips queercusfolii) leeg op de onderkaante van eekblaojen dree centimeter grote gele tot rooie galappels. Der bin vuuftig verschillende galwespen dee op de eek leven.
De basterdsetienvlinder leeg in augustus heur eitjes op 't blad bovenin de boom. De larven eten een paor weken van 't greun van de eek en maken dan een gemeenschappelijk nes van spindraojen in de takken. Hierin overwienteren de larven. As de eek weer blad krieg, vreten ze zich dik totdat ze volgreuid bin. Dit kan een beheurlijke anslag betekenen veur de eek. De eek overleef dit deur in juli alle slapende knoppen uut te laoten koemen.
.jpg)
Eek of ekenbomen (Latien: Quercus) is een geslachte van loofbomen.
A-w 't over de eek hemmen, dan bedoelen we daor meestentieds de zoemereek mee.
Geslachte: Eek (Quercus) Soorte: Amerikaanse eek (Quercus rubra) Soorte: Hulseek (Quercus coccifera) Soorte: Kurkeek (Quercus suber) Soorte: Moeraseek (Quercus palustris) Soorte: Moseek (Quercus cerris) Soorte: Wientereek (Quercus petraea) Soorte: Zoemereek (Quercus robur) Soorte: Steeneek (Quercus ilex) Soorte: Hongaarse eek (Quercus frainetto)De eek is veur 't vortbestaon veural ofhankelijk van de mariekolver.
Eiche sind Laubhölzer. Es giit bii üüs z Mitteleuropa Wintereiche mit gschtiilte Bletter und Summereiche mit sitzende Bletter. Eiche sind wertvolli Nutzhölzer. Es giit in Düütschland au uusländischi Arte devo. Eiche chönne sehr alt werde, die ganz dickschtämmige sind meischtens uus em Mittelalter.
D Eiche kännt me wäg de spezielle Form vo de Blätter und de Frücht, de Eichle, wo e Nussfrucht isch. Jedi Eichle wörd vom ene Fruchtbächer ghebet, wo me i de Fachsproch Cupula ghaisst.
Eik (Frøðiheiti - Quercus) er ein ætt av leyvtrøum og runnum í Bóka-familjuni, ættin telur meir enn 500 sløg, ið vaksa í tempereraðum og subtropiskum pørtum av norðaru hálvkúlu.
Royndir við at gróðurseta eikitrø í Føroyum hava higartil ikki givið góð úrslit.
Lýst sløg:
D'n eik ies 'ne inheimse loofboum oet 't gesjlach eik (Quercus) oet de beukefamilie. De teikening en sjtructuur van 't eikehout kèn tamelik vanein versjille vanwege de soort en vanwege de sjtandplaats. De boum kèn hièl oud were, 'n paar ièwe ies gein oetzóndering.
De merkef of Vlaamse gaai hèlt de soort in sjtand doordat hae de eikele in de grónd bewaart en ze daonao vergèt oet te hole.
De zomereik of de gewoon eik (Quercus robur) ies 'ne boum, dae veurkump in Europa, Noord-Afrika en Oas-Azië. Hae kènt 20-30 maeter haog were. De 2-7 paar lobbige blaar zint aan de ónderkant blauwgreun gekleurd. In de herfs were ze geel. De boum sjeit väöl in parke en groate tuine.
De wintereik (Quercus rubra) ies familie van de Gewoon eik meh haet behaorde blaar en óngesjteelde eikelkes.
De zomer- en wintereik levere 't Europees eikehout. In de handel ouch nog ins ónderverdeild in Belsj, Duutsj, Frans, Nederlands, Pools, Roemeens en Slavonisch eike.
't Hout ies sjterk, duurzaam, fiendraodig, hel, krump neet, buigsaam en zjwoar (volumieke massa 700 kg/m3). Onderling zin d'r waal versjille in sjtructuur en kwaliteit.
De kleur van 't kernhout ies geelbroen, die van 't sjpinthout (3-5 cm) liechter gekleurd. Opvallende teikening in (veural geloog) hout zint de sjpegele.
't Eikehout weurt gebruuk veur 't make van muibele, brögke, waterwerke, sjepe, dweersjliegkersj en päöl. Wiejer veur sjilderpanele en in de beeldhouwkuns. Vanwege zien gehalte aan loajzoer lièt 't hout ziech good beitse, ruike en loge.
De eik woort in vreuger jaore gezeen es 'ne heilige boum.
Bie de Romeine (zuug Julius Caesar), waor 't umhange van 'ne eikekrans de hoagste óndersjeiing veur 'ne neet-bevelhöbber.
De Turkse eik of moseik, Quercus cerris, kump oet Zuud-Europa en Klein-Azië. De boum weurt 20-25 maeter hoag. 't Blaad ies ónreigelmaotig gelob mèt sjpietse punt. Aan de voot ziete klein sjmaal sjteunblaedsjes. 't Herfsblaad kleurt geel tot broen. Sjteit in parke, tuine en sóms in 'n lei (laan).
De Amerikaanse eik, Quercus rubra, ies 'ne 25 m. hoage boum oet Noord-Amerika, mèt ónreigelmaotig gelobde blaar. In de herfs zin die brónskleurig tot wienroad gekleurd. 't Kernhout ies ruèdlig-liechbroen, get graover van sjtructuur en lestiger te bewèrke es 't Europees eike. Gemiedelde volumieke massa ies 690 kg/m3. 't Road eikehout haet get gauwer las van zjwamme zoadat 't veur toepassinge boete behandeld moet were.
't Japans eikehout (Q. mongolica of Q. aliena) ies geelgries tot griesbroen gekleurd en get zachter en losser dan 't Europees eike. Gemiedelde volumieke massa 690 kg/m3. Japans eikehout ies good te bewèrke en te buige. (muibelindustrie).
Wiejer zin d'rsj nog de hölseik (Quercus coccifera) (greunblievend); de körkeik (Quercus suber), de moeraseik (Quercus palustris) en de sjteineik Quercus ilex) (Quercus petraea), greunblievend.
In zoawaal blaad es eikel ziete tannines. Die kènne maag en derm irritere. Tannines were in 't lief umgezat tot pyrogallol, 'n sjterk bloodvergief, dat hemolyse veroarzaak. Verkes zin minder geveulig veur dit vergief, meh paerd, ringer en sjäöp zin hièl geveulig. Herte höbbe-n 't gaer.
De eikegalwesp (Cynips queercusfolii) lèk zien eikes op de ónderkant van eikeblaar, drie centimaeter groate gael tot road gekleurde galappele. Dao besjtoon 50 versjillende soorte galwespe. De bastaardsatijnvlinder lèk häór eikes op 't blaad bovenin de boum. De larve ete van 't greun en make same 'n nès van sjpindräöd tösje de takke. Hie-in euverwintere de larven. Es de blaar wir versjiene, vrete ze ziech vol tot ze volgreujd zin. De eik euverlaef dit door in juni alle sjlaopende knuup oet te laote kómme.
Ein van de oudste buim van Belsj waor tot juli 2009 'n zomereik van miè es 1000 jaor (oet ca. 800). De boum, Slivvenhièreboum geneump, sjtóng op ’n krusing van waeg bie Kortessem, Gors-Opleeuw en Wellen. Oats houw 'r 'ne sjtamumvank van 9.58 m. en 'n doorsjnee van 3.83 m. Vanwege waer, sjtörm en bliksem (1859) ies de sjtam gesjplete en hol, meh eder jaor versjene nog sjeut mèt blaar en vörme ziech eikelkes. 'ne Volwasse naozaot van de ouwe boum ies in 1859 d'r neve geplant. De boum woort in vreuger tieje magische krachte toebedeild. In de sjièm van de ouwe boum troffe ziech in de 18e ièw de bokkeriejersj. Op 18 juli 2009 ies de boum mèt 'ne rukwind umgevalle.
In Eghezée (Belsj) zou ouch zoan ouw zomereik sjtoon.
D'n eik ies 'ne inheimse loofboum oet 't gesjlach eik (Quercus) oet de beukefamilie. De teikening en sjtructuur van 't eikehout kèn tamelik vanein versjille vanwege de soort en vanwege de sjtandplaats. De boum kèn hièl oud were, 'n paar ièwe ies gein oetzóndering.
De merkef of Vlaamse gaai hèlt de soort in sjtand doordat hae de eikele in de grónd bewaart en ze daonao vergèt oet te hole.
Eman, dub, bolut (Оиегсик .) — qoraqayindoshlar oilasiga mansub doim yashil daraxt, baʼzan butalar turkumi. Shimoliy yarim sharning moʻʼtadil, subtropik va tropik mintaqalarida 450 (Shimoliy va Markaziy Amerikada 200)dan ortiq turi bor. Rossiya, Kavkaz va Gʻarb. Yevropada tarqalgan bargi bandli oddiy yoki yozgi E. (0. гоиг), qoyali yoki qishki E.ni, gruziya E.i, mongol E.i va boshqalar emanzor oʻrmonlar hosil qiladi. Oʻzbekistonda E.ning qizil E. turi ekiladi. Ildizi oʻqildiz (5 m chuqurlikka kirib boradi). Daraxtining balandligi 20–25 m, shoxshabbasi keng. Barglari teskari tuxumsimon, oʻyma, novdalari qizgishqoʻngʻir rangda, tuksiz. Toʻpguli kuchala yoki boshcha. Aprel oyida gullab (15—60 yoshidan gullay boshlaydi), sentyabrda urugʻi pishadi. Mevasi yongoqcha (choʻchqayongʻoq). E. yorugʻsevar, qurgʻoqchilikka chidamli daraxt. 400—1000 yilgacha yashaydi. Yogʻochi aviatsiya va kemasozlikda, qurilishda, mebel sanoatida, bochkasozlikda qimmatli xom ashyo hisoblanadi. Poʻstlogʻidan teri oshlashda foydalaniladi. Shahar koʻchalari va xiyobonlarda manzarali oʻsimlik sifatida oʻstiriladi. E. ixrta oʻrmonlari tashkil qilishda 1-oʻrinni egallaydi, atrof muhitga sogʻlomlashtiruvchi taʼsiri boʻyicha boshqa oʻsimliklardan ustun turadi. E. toʻnkasidan oʻsib chiqadi va yongʻoqchasidan (kuzda ekib) koʻpaytiriladi. Koʻchatlari birikki yildan keyin (bahorda) koʻchirib oʻtqaziladi. Abdushukur Xonazarov.va boshqalar
Quercus je rod hrastova, drveća, koje je sinonim otpornosti i čvrstoće.
Hrastovi su važno drveće u sjevernom umjerenom području. Ima ih oko 200 vrsta. Većinom rastu kao krupno drveće. Muški su im cvjetovi u dugim i rijetkim resama, s 6-10 prašnika. Ženski su cvjetovi pojedinačno u kupuli. Plodnicu čine 3 plodna lista. Za cvatnje, kupula je sitna i nalik na pup. Kasnije se razvije u naboranu, veću ili manju čašicu, koja je obrasla kratkim i većinom prileglim ili duguljastim i čekinjavim ljuskama. U čašici je po jedan plod, žir, koji je jajolik.[1][2]
Najpoznatije vrste hrastova u Bosni i Hercegovini su: hrast lužnjak, hrast kitnjak, hrast medunac, hrast crnika, hrast cer, hrast sladun itd.
Quercus je rod hrastova, drveća, koje je sinonim otpornosti i čvrstoće.
Hrastovi su važno drveće u sjevernom umjerenom području. Ima ih oko 200 vrsta. Većinom rastu kao krupno drveće. Muški su im cvjetovi u dugim i rijetkim resama, s 6-10 prašnika. Ženski su cvjetovi pojedinačno u kupuli. Plodnicu čine 3 plodna lista. Za cvatnje, kupula je sitna i nalik na pup. Kasnije se razvije u naboranu, veću ili manju čašicu, koja je obrasla kratkim i većinom prileglim ili duguljastim i čekinjavim ljuskama. U čašici je po jedan plod, žir, koji je jajolik.
Najpoznatije vrste hrastova u Bosni i Hercegovini su: hrast lužnjak, hrast kitnjak, hrast medunac, hrast crnika, hrast cer, hrast sladun itd.
Tekst üüb Öömrang Iakebuumer san plaantenslacher an hiar tu't famile faan a Fagaceae. A früchten hed iar en grat bedüüdang üs swinfuder.
• Bägstää • Bausteed • xxx • Diese Seite wird bearbeitet • This page is under construction • 
– Saamlang faan bilen of filmer
Wikispecies hää en artiikel tu: Iakebuumer san plaantenslacher an hiar tu't famile faan a Fagaceae. A früchten hed iar en grat bedüüdang üs swinfuder.
Mwaloni (kwa Kiingereza: oak) ni mti wa jamii ya Fagaceae.
Majani yake yana rangi ya kijani iliyokolea na hayapuputiki wakati wa kiangazi.
Kuna spishi 600 hivi za jenasi hiyo, nyingi katika Amerika Kaskazini.
Makala hii kuhusu mmea fulani bado ni mbegu. De Oacha (NB: Oicha, Oichn) ghean zu de wirtschafdlich und kuiturej wichtigstn Baam i Middleiropa. Es gibt umara 600 verschiedene Oatn auf da ganzn Wejd. D'Oach is a Laabbaam wo bis zu 50 Meta houch wean ko. Oachan san recht langlebig, und kennan mehrane hundat Joa oid wern.
Des Hoiz vo da Oacha wead recht gschetzt, wejs zum oana recht schee zum oschaugn is, und aa recht langlebig is. De Oacheln weadn gern vo Sei gfressn, friaras ober, hod man de, wenns a Hungersnot gebn hod, a gmohjn und Brod draus bocha, oder grest und ois Kafää hergnumma.
De Oacha steht fias Lebm, wei sie so oid weadn ko. Bei de bayrischn Kartnspejn is de Oachl aa vertretn. De ondern drei "Forben" san Herz, Schelln und Gross. A auf am bundesdeitschn Gejd is de Oacha z segn. Friaras af de Pfennig und heitzudog no af de 1, 2 und 5 Cent Minzn is as Oachabladl und zwoa Oacheln draaf.
De Oacha (NB: Oicha, Oichn) ghean zu de wirtschafdlich und kuiturej wichtigstn Baam i Middleiropa. Es gibt umara 600 verschiedene Oatn auf da ganzn Wejd. D'Oach is a Laabbaam wo bis zu 50 Meta houch wean ko. Oachan san recht langlebig, und kennan mehrane hundat Joa oid wern.
Qhin•ne[1] (écrivure = graphie supra-dialectale i.e. Qh = K din ch'Nord et pi Tch din ech Sud) (Quercus )
Qhin•ne (écrivure = graphie supra-dialectale i.e. Qh = K din ch'Nord et pi Tch din ech Sud) (Quercus )
Kin•ne , Kène o Tchin•ne , Tchéne Qhin•nhioe (Kin•noé o Tchin•noé) (in frinsé: chêneau, chêneteau, petit chêne) Péro (chêne de deux âges) Lo casse (var. casso, cassi, chassanh, chaisne), garric (var. jarric) o rover (var. rove) es lo nom vernacular de nombrosas espècias d'arbres e d'arbustes apartenentas al genre Quercus, de la familha de las Fagacèas.
Lo genre es present dins tot l'emisfèri Nòrd, e compren d'espècias de las fuèlhas caducas e d'autras de las fuèlhas persistentas que lor airal de despartiment s'estend dempuèi las latituds nautas fins als airals tropicals d'Asia e de las Americas. Lo garric es l'arbre magic dins la mitologia basca.
Vejatz la Lista de las espècias del genre Quercus.
Un fum de toponims pòrtan lo nom del casse o de sas variantas:
Quercus es un genere de arbores, le quercos. Le genere ha centos de species in America del Nord, Eurasia, e Africa del Nord.[1]
Le robore (Quercus) es un arbore commun de Europa e America del forestes humide e temperate.
Illo es utilisate en le fabrication de mobiles e ligno pro foco.
El Quercus l'è 'l zèner de la famìa botànica de le Fagaceae 'ndóche gh'è dét le piànte che s'è üs ciamà rùer (in Bergamàsch róer - rùer - lùer; en Lombàrt Ucidentàl: rùgura).
Chèsto zèner l'è uriginàre del emisféro nòrt, e gh'è dét piànte che fa crödà le fòie 'n envéren e piànte che le fòie i a té sö. Le spéci de chèsto zèner se le tróa de le latitùdegn frède 'nfìna a l'Asia tropicàl e 'n America.
Endèl'Itàlia setentriunàl le spéci che i è piö fàcii de troà i è
la Q. pubescens,
la Q. robur,
la Q. petraea,
la Q. cerris.
Se tróa però apò a dèle spéci ezòtiche, doperàde come ornamentài e che adès i è dré a natüralizàs
la Q. ilex,
la Q. rubra ('mpó natüralisada),
e la Q. palustris ('mpó natüralisada).
.jpg)
Endèl zèner Quercus gh'è dét divèrse spéci de piànte che vé sö spontànee 'n Itàlia. De spès el portamènt l'è de àlber gràncc ma gh'è apò a dèle spéci che g'ha portamènt de boscài (arbüstif). Le fòie, altèrne, de spès i è lobàde, a ólte capetàde e söndèna stèsa piànta se pöl troà fùrme de fòia diferènte, per vìa de la diferènsa che gh'è 'ntra le fòie zùine e chèle piö ècie.
Le piànte del zèner Quercus i è monòiche, (sö la stèsa piànta gh'è tat i fiùr mascc come i fiùr fèmina). I fiùr mascc i è reünìcc en amèncc de culùr zalt, chèi fèmina i è de culùr vért.
El fröt l'è 'na giànda, furmàda de 'na cùpola de scàie töt entùren a la bàze de la nus.
En chèsto zèner gh'è dét presapóc 400 spéci. Le vé clasificàde en du sotazèner (Quercus e Cyclobalanopsis). El sotazèner Quercus l'è ac dividìt en sesiù: Quercus, Mesobalanus, Cerris, Protobalanus e Erythrobalanus (ciamàt apò Lobatae). Le spéci che se tróa piö facilmènt endèl'Itàlia del nòrt de sòlit le aparté al sotazèner Quercus, sesiù Quercus.
Lo casse (var. casso, cassi, chassanh, chaisne), garric (var. jarric) o rover (var. rove) es lo nom vernacular de nombrosas espècias d'arbres e d'arbustes apartenentas al genre Quercus, de la familha de las Fagacèas.
Lo genre es present dins tot l'emisfèri Nòrd, e compren d'espècias de las fuèlhas caducas e d'autras de las fuèlhas persistentas que lor airal de despartiment s'estend dempuèi las latituds nautas fins als airals tropicals d'Asia e de las Americas. Lo garric es l'arbre magic dins la mitologia basca.
Vejatz la Lista de las espècias del genre Quercus.
Quercus es un genere de arbores, le quercos. Le genere ha centos de species in America del Nord, Eurasia, e Africa del Nord.
El Quercus l'è 'l zèner de la famìa botànica de le Fagaceae 'ndóche gh'è dét le piànte che s'è üs ciamà rùer (in Bergamàsch róer - rùer - lùer; en Lombàrt Ucidentàl: rùgura).
Chèsto zèner l'è uriginàre del emisféro nòrt, e gh'è dét piànte che fa crödà le fòie 'n envéren e piànte che le fòie i a té sö. Le spéci de chèsto zèner se le tróa de le latitùdegn frède 'nfìna a l'Asia tropicàl e 'n America.
Endèl'Itàlia setentriunàl le spéci che i è piö fàcii de troà i è
la Q. pubescens,
la Q. robur,
la Q. petraea,
la Q. cerris.
Se tróa però apò a dèle spéci ezòtiche, doperàde come ornamentài e che adès i è dré a natüralizàs
la Q. ilex,
la Q. rubra ('mpó natüralisada),
e la Q. palustris ('mpó natüralisada).
Ang robles, roble, o owk (Ingles: oak, Kastila: roble [isahan], robles [maramihan]) ay isang punungkahoy o palumpong na nasa loob ng sari ng mga kuwerko o kuwerka (Quercus);[1] Latin: "puno ng robles"), na kinaiiralan ng 400 mga uri.[2] Lumilitaw rin ang katawagang "oak" sa Ingles sa mga pangalan ng mga uring nasa loob ng kaugnay na mga sari, partikular na ang Lithocarpus. Katutubo ang sari sa hilagang hemispero, at kabilang ang mga uring nalalagasan ng dahon pagdating ng taglagas (desiduoso) at mga palagiang lunti, na umaabot magpahanggang sa mga latitud na malalamig papunta sa Asyang tropikal at sa mga Amerika.
Isang punong-gubat ang puno ng robles na may matigas na kahoy, kaya't ginagamit ito sa paggawa ng mga muwebles. Maraming iba't ibang mga uri ng robles, subalit lahat sila ay may malalaking butong tinatawag na mga ensina. Tumutubo ang mga punong ito sa maraming bahagi ng Europa at Hilagang Amerika.
Karamihan sa mga robles ang nalalagasan ng mga dahon sa pagsapit ng taglagas, ngunit mayroon isang natatangi uri ng puno ng robles, ang "buhay na robles", na tumutubo sa Timog ng Amerika. Tinatawag itong "robles na buhay" sapagkat nananatili ang karamihan sa mga dahon nito habang panahon ng tagniyebe o taglamig.
Nabubuhay ang mga puno ng robles magpahanggang sa 1,000 mga taon.[3]
Ang lathalaing ito na tungkol sa Puno at Halaman ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ang robles, roble, o owk (Ingles: oak, Kastila: roble [isahan], robles [maramihan]) ay isang punungkahoy o palumpong na nasa loob ng sari ng mga kuwerko o kuwerka (Quercus); Latin: "puno ng robles"), na kinaiiralan ng 400 mga uri. Lumilitaw rin ang katawagang "oak" sa Ingles sa mga pangalan ng mga uring nasa loob ng kaugnay na mga sari, partikular na ang Lithocarpus. Katutubo ang sari sa hilagang hemispero, at kabilang ang mga uring nalalagasan ng dahon pagdating ng taglagas (desiduoso) at mga palagiang lunti, na umaabot magpahanggang sa mga latitud na malalamig papunta sa Asyang tropikal at sa mga Amerika.
Isang punong-gubat ang puno ng robles na may matigas na kahoy, kaya't ginagamit ito sa paggawa ng mga muwebles. Maraming iba't ibang mga uri ng robles, subalit lahat sila ay may malalaking butong tinatawag na mga ensina. Tumutubo ang mga punong ito sa maraming bahagi ng Europa at Hilagang Amerika.
Karamihan sa mga robles ang nalalagasan ng mga dahon sa pagsapit ng taglagas, ngunit mayroon isang natatangi uri ng puno ng robles, ang "buhay na robles", na tumutubo sa Timog ng Amerika. Tinatawag itong "robles na buhay" sapagkat nananatili ang karamihan sa mga dahon nito habang panahon ng tagniyebe o taglamig.
Nabubuhay ang mga puno ng robles magpahanggang sa 1,000 mga taon.
Ruwli (genus Quercus) nisqakunaqa Chincha Awya Yalapi Kulumbyakama, Iwrupapi, chincha Aphrikapi, Asyapipas wiñaq sach'akunam, yura rikch'anam 600-chá rikch'aqniyuq. Lliwmanta aswan rikch'aqninkunaqa Mishiku suyupim, 125-chá rikch'aqnin.
Kaymi huk rikch'aqninkuna:
Sectio Lobatae
Sectio Quercus
Sectio Cerris
Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Ruwli
Ruwli (genus Quercus) nisqakunaqa Chincha Awya Yalapi Kulumbyakama, Iwrupapi, chincha Aphrikapi, Asyapipas wiñaq sach'akunam, yura rikch'anam 600-chá rikch'aqniyuq. Lliwmanta aswan rikch'aqninkunaqa Mishiku suyupim, 125-chá rikch'aqnin.
Tamm vai Dub (latin.: Quercus) om lehtezpuiden heim. Mülütadas Bukpuižed-sugukundha. Läz 600 erikod om heimos. Tamm andab pajumunid (pähkmid todeks), kut bukpu i kaštan.
Pu kazvab Evrazijas, Keskmeren Afrikan maiš i Pohjoižamerikas. Äjad erikod oma igähižvihandad, toižin sanoin lehtez eläb severz'-se vot, niiden erikoiden pajumunad oma magedad da södabad. Pohjoižman erikoiden pajumunil söteltas kabjživatoid, pajumunišpäi tehtas kofen vajehtust.
Venäman evropižen palan üks'jäine sijaline erik om järgeline tamm (Quercus robur, se-žo kezaline vai anglijalaine), kävutase kovaks pumaterialaks. Sadas tüpüst Keskmeren maiden tüpüztammišpäi (Quercus suber) tehmaha tüpid. Kor' mäneb dubindsubstancijaks. Kazvatadas dekorativižeks kazmuseks.
Tamm vai Dub (latin.: Quercus) om lehtezpuiden heim. Mülütadas Bukpuižed-sugukundha. Läz 600 erikod om heimos. Tamm andab pajumunid (pähkmid todeks), kut bukpu i kaštan.
Pu kazvab Evrazijas, Keskmeren Afrikan maiš i Pohjoižamerikas. Äjad erikod oma igähižvihandad, toižin sanoin lehtez eläb severz'-se vot, niiden erikoiden pajumunad oma magedad da södabad. Pohjoižman erikoiden pajumunil söteltas kabjživatoid, pajumunišpäi tehtas kofen vajehtust.
Venäman evropižen palan üks'jäine sijaline erik om järgeline tamm (Quercus robur, se-žo kezaline vai anglijalaine), kävutase kovaks pumaterialaks. Sadas tüpüst Keskmeren maiden tüpüztammišpäi (Quercus suber) tehmaha tüpid. Kor' mäneb dubindsubstancijaks. Kazvatadas dekorativižeks kazmuseks.
On tchinne, c' est èn åbe avou on deur bwès, ene coschirêye eschoice, et des foyes avou des crolés boirds. Li frut est lomé gland, et tént après les coxhes pa ene sôre di cabounete k' on lome "pupe".
No d' l' indje e sincieus latén : Quercus spp.
Li mot "tchinne" lu-minme sieve eto dins sacwants nos d' plaeces.
On ptit tchinne si lome on tchenea. Dinltins, e l' Årdene, les tcheneas estént pelés (on djheut eto: schoircîs) po fé del poude di schoice, po les taenreyes. Loukîz sol hagnon pelaedje des tcheneas. On schoircî tchenea si loméve on pelojhea.
Sacwants tchinnes ont ene schoice ki pout esse rissaetcheye, sins fé crever l' åbe : li tchinne-lidje.
On bwès d' tchinnes si loméve on tchenoe; on bwès d' tchinnes rouves, on rouvroe (des mots k' on n' ritrouve pus k' dins les nos d' plaeces del Walonreye).
Gn a des tchinnes dins les åbes foû-ordinaire del Walonreye.
On tchinne, c' est èn åbe avou on deur bwès, ene coschirêye eschoice, et des foyes avou des crolés boirds. Li frut est lomé gland, et tént après les coxhes pa ene sôre di cabounete k' on lome "pupe".
No d' l' indje e sincieus latén : Quercus spp.
Li mot "tchinne" lu-minme sieve eto dins sacwants nos d' plaeces.
Teōcuahuitl, Āhuacuahuitl ahnzo Āhuatl (Quercus skinneri).
Ek ya iku istilah sing asalé saka basa Walanda Eiken, kanggo ngarani jeneng sawetara ratus spesies wit lan suket perdu ana ing genus Quercus (basa Inggris: Oak ; " Tarbantin ") lan sawetara genus, mligine Cyclobalanopsis lan Lithocarpus . Genus iki asalé saka tlatah bumi ing sisih lor, lan kalebu semak perennial lan spesies perennial ijo kang sumebar saka garis lorek kang adhem ana ing Asia tropis lan Amérika .
Jenis saka genus Quercus sing kasebar ing nagara Indonesia ya iku mempening ( Quercus argentata ) karo pasangan jambé ( Quercus gemelliflora ). [1]
Cathetan suku Quercus robur
Oak segara kidul karo spesis lumut
Ek ya iku istilah sing asalé saka basa Walanda Eiken, kanggo ngarani jeneng sawetara ratus spesies wit lan suket perdu ana ing genus Quercus (basa Inggris: Oak ; " Tarbantin ") lan sawetara genus, mligine Cyclobalanopsis lan Lithocarpus . Genus iki asalé saka tlatah bumi ing sisih lor, lan kalebu semak perennial lan spesies perennial ijo kang sumebar saka garis lorek kang adhem ana ing Asia tropis lan Amérika .
Jenis saka genus Quercus sing kasebar ing nagara Indonesia ya iku mempening ( Quercus argentata ) karo pasangan jambé ( Quercus gemelliflora ).
Êekn zyn e sôorte va boomn die in Vloandern nog redelik olgemêen vôornkomn. In West-Vloandern zyn de mêeste êekn esneuveld beisn 'n Êestn Weireldoorloge, ol woarn der doavôorn oek ol e masse ekapt.
't Is e boom die styf oud ku kommn (drie-vierounderd joar, sommigte menschn zeggn zest toet mêer of 1000 joar).
In West-Vloandern (en in hêel de Benelux) zyn der twêe sôortn êekn die van nateure vôornkomn: de zomerêke ('t mêeste, Quercus robur) en de wienterêke (Quercus petraea). Doabuutn zyn der nog êentige sôortn die uut 't buutnland kommn.
Der is ôok de Amerikoanschen êke (Quercus rubra), die grovere nervn eit en bloadn die schône rôo of rôobruun verkleurn in 't noajoar.
Êekn plantn nunder vors deur nunder zoadn (eikels), die ofvolln an ze rype zyn. Vlamsche goain en sommigte sôortn muuzn zorn oek voen de vôortplantienge deur dan ze eikels in de ground steekn en nu en toene ekir intje vergeetn.
't Zyn mêerder sôortn êekn, mo 'n deen die 't mêeste vôornkomt in Vloandern, is de zomerêke. Dien boom komt vôorn in bykan hêel Europa, buutn stikkn van 't zuudn (in Spanje, Itoalië en Grieknland), in de bergn (d'Alpn en de Karpoatn) en in 't nôorn (stikkn van Scandinoavië en in Ysland).
De verspreidienge van de wienterêke komt verre overêen met 'n dien van de zomerêke.
In vele streekn groein zomer- en wienterêekn geweune laasn makoar.
Je ziet oe langer oe mêer d'Amerikoansche êke die olier ôok ingeburgerd grakt voe sierboom. Sommigsten zien em nie geirne kommn omdat die styf grôot weird en der niks kan ounder groein.
't Out is vele gebruukt, bevôorbeeld voun de beetre meubels en planché te moakn. Vroegerder joarn wos 't nog vele belangryker, lik voun bôotn te moakn (die nu mêestol in metoal efabriceerd zyn). In 't zuudn van Europa stoan der oek korkêekn woavan dat de schorse gebruukt is voun korkn van te moakn. Oek dadde gebeurt van langs om miender omdan de mêeste korkn nu van kunststoffe zyn. Doaby zyn der e masse van die êekn ecreveerd beisn de busbrandn van êentige joarn eleen in Portugal, woa dan de mêeste boomn van die sôorte stoan.
Êke is oak e dorp in de Belgische provinsje Ôost-Vloandern, en e dêelgemêente van Nazareth. 't Dorp ligd'an de Schelde.
Êekn zyn e sôorte va boomn die in Vloandern nog redelik olgemêen vôornkomn. In West-Vloandern zyn de mêeste êekn esneuveld beisn 'n Êestn Weireldoorloge, ol woarn der doavôorn oek ol e masse ekapt.
't Is e boom die styf oud ku kommn (drie-vierounderd joar, sommigte menschn zeggn zest toet mêer of 1000 joar).
In West-Vloandern (en in hêel de Benelux) zyn der twêe sôortn êekn die van nateure vôornkomn: de zomerêke ('t mêeste, Quercus robur) en de wienterêke (Quercus petraea). Doabuutn zyn der nog êentige sôortn die uut 't buutnland kommn.
Der is ôok de Amerikoanschen êke (Quercus rubra), die grovere nervn eit en bloadn die schône rôo of rôobruun verkleurn in 't noajoar.
Η βελανιδιά ή βαλανιδιά (επιστ. Δρυς, Quercus) είναι γένος φυτών της οικογένειας των Φηγοειδών (Fagaceae)[1] με 531 αυτοφυή είδη του βόρειου ημισφαίριου της γης [2]. Είναι το κατ΄ εξοχήν δένδρο των δρυμών.
Είναι δέντρα ψηλά, αιωνόβια που βρίσκονται είτε σε πεδινές είτε σε ορεινές περιοχές. Ο καρπός της βαλανιδιάς είναι το βαλανίδι (από το βάλανος), χρήσιμο για ζωοτροφές και στη βυρσοδεψία. Το ξύλο όλων των ειδών είναι βαρύ, σκληρό και δεν σαπίζει εύκολα. Χρησιμοποιείται στην οικοδομική, ναυπηγική, επιπλοποιία, στην κατασκευή σανίδων, δοκαριών και παρασκευάζονται από αυτό ξυλάνθρακες πολύ καλής ποιότητας.
Τα κυριότερα είδη που βρίσκονται στην Ελλάδα και την Κύπρο είναι:
1. Η ήμερη βαλανιδιά ή βαλανιδιά (λατ. Quercus ithaburensis subsp. macrolepis)[3]. Φτάνει τα 30 μέτρα σε ύψος και ευδοκιμεί σε θερμό και ξηρό περιβάλλον. Βρίσκεται στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου σε πεδινές περιοχές, καθώς και στους πρόποδες των βουνών. Τα φύλλα της είναι δερματώδη, ωοειδή με οξείες παρυφές, χνουδωτά. Ο καρπός της είναι σκληρό κάρυο κυπελλοφόρο και μονόσπερμο. Το κύπελλο του καρπού φέρει πυκνά αγκαθωτά λέπια. Πάντως υπάρχουν και άκαρπα δέντρα και αυτό αποδίδεται στην κακή ανθοφορία. Το ξύλο της είναι βαρύ και πολύ σκληρό. Στην Ελλάδα βρίσκεται στις Κυκλάδες, βόρειες Σποράδες, Αττική, Ρόδο, Κρήτη, Θεσσαλία και Βοιωτία. Από τα κύπελλα των καρπών βγαίνει εκχύλισμα που είναι χρήσιμο στη βαφική και τη βυρσοδεψία.
2. Η δρυς η ποδισκοφόρος (λατ. Quercus robur)[4]. Φτάνει σε ύψος τα 25 μέτρα και σχηματίζει μεγάλα δάση στις περιοχές της Βορείου και Κεντρικής Ευρώπης Ο κορμός της έχει χρώμα γκριζωπό ή σκούρο γκρίζο και ο φλοιός βαθιές ρωγμές. Τα φύλλα της αναπτύσσονται μαζί με τα άνθη και είναι ενωμένα, λεία και έχουν ακανόνιστους λοβούς. Τα βαλανίδια έχουν χαρακτηριστικό μακρύ ποδίσκο. Στην Ελλάδα βρίσκεται σε χαμηλές ορεινές περιοχές και σε υψόμετρο από 800-1000 μέτρα. Είναι γνωστή και με τις ονομασίες ρουπάκι, ρένια και ροτούκι.
3. Η δρυς η απόδισκη (δρυς η πετραία, λατ. Quercus petraea, κοινός «δέντρος»)[5]. Διαφέρει από την ποδισκοφόρο στο ότι τα βαλανίδια της δεν έχουν ποδίσκο.
4. Δρυς η Μακεδονική (δρυς η τρωική, λατ. Quercus trojana)[6]. Φτάνει σε ύψος τα 20 μέτρα και βρίσκεται στις περιοχές των Βαλκανίων. Στην Ελλάδα βρίσκεται με μεμονωμένα δέντρα σε δασικές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης.
5. Η δρυς η κηρρίς (λατ. Quercus cerris, κοινός «τσέρος»)[7]. Συγγενικό είδος με τα προηγούμενα. Βρίσκεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα είναι αναμεμειγμένη με άλλα δέντρα. Γνωστή και με τις ονομασίες «τσέρο» και «ρουπάκι». Ο φλοιός της έχει βαθιές, ευθύγραμμες ρωγμές και τα βελανίδια της είναι μεγάλα, μακριά με κύπελλο που φέρει πολλά λέπια. Το είδος αυτό το αναφέρει και ο Θεόφραστος με το όνομα Αλοίφιος, ή Ασπρίς.
6. Η λατζιά (δρυς η κληθρόφυλλη, λατ. Quercus alnifolia), θαμνώδες αειθαλές ενδημικό είδος της Κύπρου.
7. Το πουρνάρι, ή πιρνάρι, ή πρίνος (δρυς η κοκκοφόρος, λατ. Quercus coccifera)[8]. Θαμνώδης, αείφυλλος, σκληρόφυλλος θάμνος με ευρεία εξάπλωση στην περιοχή της Μεσογείου. Σημαντικότερη ποικιλία αυτού είναι ο «χαμόπρινος» της οποίας το μεν ξύλο χρησιμοποιείται στη παραγωγή κάρβουνου, οι δε νεαροί βλαστοί του ως τροφή αιγοπροβάτων. Επίσης ο φλοιός της ρίζας του είναι βυρσοδεψικός, ενώ το σπέρμα του είναι βαφικό.(Βαφικό δεν είναι το σπέρμα του (βελανίδι), αλλά οι πορφυροί κόκκοι που σχηματίζονται στα φύλλα των νέων βλαστών , όταν εναποθέτει σ'αυτά τα αυγά του καποιο έντομο, και ακολούθως μετασχηματίζονται σε κόκκινους κόκκους, εξ ού και το όνομα κοκκοφόρος- coccifera. Είναι φαινόμενο σχετικό με τις κικκίδες, που σχηματίζονται στα φύλλα άλλων δρυών). γνωστό ως «πρινοκόκι». Άλλες ονομασίες αυτού του είδους είναι: κατσόπρινος[9], κατσιδοπίρναρο κ.ά.
8. Η δρυς η βαφική (λατ. Quercus infectoria), ημιφυλλοβόλο δέντρο με εξάπλωση από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου μέχρι το ΝΔ. Ιράν.
9. Η πλατύφυλλη δρυς ή μεσές (λατ. Quercus frainetto, κοινός «δέντρο»)[10], με μέσο μέγεθος βελανιδιού. Απαντάται στη Βαλκανική, στην Ιταλία, στην Ουγγαρία και στη Βορειοδυτική Τουρκία.
10. Η χνοώδης δρυς (λατ. Quercus pubescens, κοινός «δέντρος»)[11]. Είναι κοινό είδος σε όλη την Ελλάδα.
11. Η βαφική δρυς (λατ. Quercus infectoria)[12]. Το είδος απαντάται, στην Ελλάδα, μόνο στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
12. Η Quercus aucheri[13], που απαντάται, στην Ελλάδα, μόνο στα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου.
13. Η αριά (λατ. Quercus ilex)[14], αείφυλλο είδος με δερματώδη φύλλα.
Η Βαλανίς (ή Βάλανος), θεωρούνταν η Νύμφη του δέντρου της βελανιδιάς και μία από τις Αμαδρυάδες νύμφες, κόρες του Όξυλου (πνεύμα του δάσους) και της Αμαδρυάδας.
Η βελανιδιά αποτελούσε το ιερό δένδρο του Διός. Για το λόγο αυτό θεωρούνταν ιερό στην αρχαία Μακεδονία και μάλιστα πολλά χρυσά στεφάνια που έχουν βρεθεί και χρησιμοποιούνταν σε τελετες και ως ταφικά κτερίσματα, ήταν στεφάνια βελανιδιάς, με κορυφαίο το στεφάνι βελανιδιάς του Βασιλιά Φιλίππου Β' της Μακεδονίας, που βρέθηκε στον βασιλικό τύμβο των Αιγών, στη σημερινή Βεργίνα[15]. Επίσης η μαντική δρυς θεωρούνταν πως αποτελούσε την κατοικία του Δία στη Δωδώνη.[16]
Το ξύλο της είναι σχετικά ακριβό και χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία. Είναι πυκνό και το χρώμα του κυμαίνεται μεταξύ σκούρου και ανοιχτού. Στην κατασκευή κτιρίων χρησιμοποιείται στην ξυλοδεσιά. Εξαιτίας του αρωματικού της ξύλου, είναι ιδανική για την κατασκευή βαρελιών στην ποτοποιΐα[17][18].
Από ένα είδος βελανιδιάς, το φελλόδεντρο (Querqus suber), εξάγεται από το εξωτερικό μέρος του κορμού του φυτού ο φελλός, υλικό το οποίο έχει πολλές εφαρμογές χάρη στις ιδιότητές του.
Η βελανιδιά ή βαλανιδιά (επιστ. Δρυς, Quercus) είναι γένος φυτών της οικογένειας των Φηγοειδών (Fagaceae) με 531 αυτοφυή είδη του βόρειου ημισφαίριου της γης . Είναι το κατ΄ εξοχήν δένδρο των δρυμών.
Είναι δέντρα ψηλά, αιωνόβια που βρίσκονται είτε σε πεδινές είτε σε ορεινές περιοχές. Ο καρπός της βαλανιδιάς είναι το βαλανίδι (από το βάλανος), χρήσιμο για ζωοτροφές και στη βυρσοδεψία. Το ξύλο όλων των ειδών είναι βαρύ, σκληρό και δεν σαπίζει εύκολα. Χρησιμοποιείται στην οικοδομική, ναυπηγική, επιπλοποιία, στην κατασκευή σανίδων, δοκαριών και παρασκευάζονται από αυτό ξυλάνθρακες πολύ καλής ποιότητας.
Даб (науч. Quercus) — род на дрва и грмушки со околу 600 вида. Автохтон е на северната полутопка и има листопадни и зимзелени претставници што виреат од умереноконтиненталните до тропски предели во Европа, Азија и Америка. Земајќи ја предвид општата разновидност, за центар на ендемизмот на дабовите се смета Северна Америка, особено Мексико.[1]
Дрвото има спирално распоредени листови со брановидни рабови, а постојат и видови чии рабови се назабени или сосем мазни. Лисјата на голем број видови не паѓаат на есен, туку дури на пролет. По ова излегуваат цветовите, кои имаат облик на реси. Плодот е орев наречен желад сместен во чашичка, со по една семка и узрева за 6–18 месеци, зависно од видот. Постојат и зимзелени видови, но не сочинуваат посебна група.
Дабот припаѓа на групата скриеносеменици и има неколку подрода со повеќе оддели, опфаќајќи повеќе од 600 вида.
Во Македонија дабот е мошне застапен по целата територија, и тоа со девет вида и голем број на подвидови. Дабовите дрвја зафаќаат 40% од шумата во земјата и сочинува една четвртина од дрвната маса што се одгледува во стопанското шумарство.[2] На територијата на земјата растат следниве видови:[3][4]
Дабовото дрво има густина од околу 0,75 гр/см3 и со тоа е мошне силно и тврдо, со голема отпорност од инсекти и габични болести поради тоа што содржи доста танин. Дрвото наоѓа примена во градителството уште од најстаро време. Во средниот век од граѓата се изработувале тавански греди, костури и дрвена поплочување на ѕидовите. Дрвото од дабот стежер (Q. robur) и дабот горун (Q. petraea)[5] во Европа традиционално се користеле во за изградба на воени бродови и гредни рамки за ѕидови на куќи. Денес ова дрво понатаму ужива популарност во изработката на мебел, паркет, гредни конструкции и фурнир. Од европските и американските дабови се прават буриња за созревање на вино, ракија, виски, бренди, шери. Од видот на дабот од кој се направени бурињата зависи и аромата на виното. Светските производители бираат помеѓу францускиот и американскиот даб за буриња, но во Македонија се користи и автохтониот даб кој дава уште погусто дрво од францускиот.[6]
Во Јапонија од дабово дрво се прават тапани како оние на „Јамаха“.
Од кората на дабот плутник (Q. suber) се добива плута за тапи. Овој вид е застапен во Средоземјето, со тоа што речиси сета плута во светот се произведува во Португалија, Шпанија, Алжир и Мароко. Од северноамериканските видови, најценет за дрвена граѓа е црвен даб (Q. rubra), погоден за надворешна употреба поради отворените капилари. Поширока примена наоѓа и белиот даб (Q. alba), особено за вински буриња. Највеќе граѓа во Европа се добива од стежерот и горунот, но мошне квалитетно дрво даваат и зимзелените видови како и дабот црника (Q. ilex) и плутникот.
Бидејќи кората е богата со танинско црнило со кое се штави кожа. Од желадите се прави брашно или истите се печат и од нив се прави напиток.
Дабовите „шишарки“ (гали) се всушност заболување на дрвото, но со векови биле извор на мастило за ракописи.
Дабот е мошне застапен како симбол за цврстина, храброст и истрајност, па затоа има значајна симболика за македонскиот народ.
Како таков, македонскиот даб е еден од симболите на Македонија и е претставен на Грбот на Претседателот на Македонија. Неговата симболика во македонската култура води прастари корени, кои се заеднички и со другите индоевропски народи (погл. митологијата подолу). Од особено значење е претставувањето на дабови гранчиња и желади во злато на круните на македонските кралеви.[7] Во минатото извесни дабови дрва се обожувале како нешто натприродно и им се принесувале дарови. Овој обичај, помешан со христијански обреди, постои и денес и се практикува во извесни делови од земјата. Изворите што излегуваат од подножјето на старите дабови се сметале за волшебни, обдарени со со натприродни моќи. Постоело силно верување дека ваквите дрва не смеат да се сечат дури ни кога се самите паднати, бидејќи за таков престап следува многу зла клетва.[8]
Паганските обичаи и верувања за дабот опстоиле до денес во облик на бадниковите гранчиња за Коледа[9] спроти Божик и садење на даб при основање на манастир. Оттука, највеќето манастири во Македонија имаат даб во своео предворје.
Од слични причини дабот важи за национално дрво и во Англија, Естонија, Франција, Германија, Романија, Молдавија, Латвија, Литванија, Полска, САД, Велс, Галиција, Бугарија и Србија.[10]
Во општата јужнобалканска митологија ова е свето дрво на врховниот бог и еден таков примерок го заземал главно мето во неговото светилиште во Додона, Епир, чие шумолење на листовите се толкувало како негово обраќање.[11]
Дабот е важно дрво во старите верувања на разни народи, каде ова дрво обично претставува симбол и свето растение на врховните богови-громовници. Во словенската митологија, ова е дрвото на Перун.
Во нордиската митологија, дабот важи за свето дрво на громовникот Тор. Според една предание, за време на христијанизацијата на Германите, Свети Бонифациј ги сотирал светите дабови на германскиот род Хати и од нив правел цркви, а улогата на свето дрво ѝ ја предал на елата (чиј триаголен облик го симболизирал Светото Тројство).[12] Слични усилби во своите мисии правел и македонскиот светител Константин Филозоф, трудејќи се да ги хирстијанизира Аланите и околните народи. Притоа дабот го исекол со триесет и три удари, симболизирајќи ја возраста на која воскреснал Исус Христос.
Дрвото е свето на балтичкиот бог Перкунас и нему истоветниот пруски бог Перкунс. Дабот има важна улога и во келтската митологија, посевен на богот Таран. Од пракелтскиот назив за даб впрочем потекнува и поимот друид, со значење „силен (во знаење)“.[13]
Веројатна причина за поврзувањето на дабот со громовите е фактот што во ова дрво удираат забележително повеќе громови од другите дрва со споредлива големина.[14]
.jpg)
_(22245673008).jpg)
Karte mit allen verlinkten Seiten: 
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.JPG)
|url= (помош) Даб (науч. Quercus) — род на дрва и грмушки со околу 600 вида. Автохтон е на северната полутопка и има листопадни и зимзелени претставници што виреат од умереноконтиненталните до тропски предели во Европа, Азија и Америка. Земајќи ја предвид општата разновидност, за центар на ендемизмот на дабовите се смета Северна Америка, особено Мексико.
Дрвото има спирално распоредени листови со брановидни рабови, а постојат и видови чии рабови се назабени или сосем мазни. Лисјата на голем број видови не паѓаат на есен, туку дури на пролет. По ова излегуваат цветовите, кои имаат облик на реси. Плодот е орев наречен желад сместен во чашичка, со по една семка и узрева за 6–18 месеци, зависно од видот. Постојат и зимзелени видови, но не сочинуваат посебна група.
Дуб (Quercus) — род вечназялёных і лістападных дрэваў і кустоў сямейства букавых. Вядома каля 600 відаў, пашыраных пераважна ў Паўночным паўшар’і й гарах Паўднёвай Амэрыкі.
Дрэвы вышынёй да 30-40 м, у дыямэтры больш за 1 м. Лісьце зубчастае або лопасьцевае. Кветкі тычынкавыя ў каташках, песьцікавыя — адзіночныя. Плод — жолуд. Жыве 400—500 і больш гадоў.
Цьвітуць у красавіку-траўні, плады высьпяваюць у верасьні-кастрычніку. У батанічных садах і парках 16 інтрадукаваных відаў і 7 формаў. Найбольш вядомыя: дуб паўночны, балотны, аксамітавы.
На Беларусі дуб звычайны, або летні пашыраны па ўсёй тэрыторыі, на поўдні ўтварае дубовыя лясы. Дуб скальны, або сядзячакветны расьце ў Белавескай пушчы.
Дрэва дае каштоўную прамысловую сыравіну.
Драўніна цьвёрдая й гнуткая з высокімі фізыка-мэханічнымі й тэхнічнымі ўласьцівасьцямі з прыгожай тэкстурай, выкарыстоўваецца ў розных галінах прамысловасьці й гаспадаркі:
Кара мае да 12% танідаў, што выкарыстоўваецца як добры дубільнік і добры лекавы (вяжучы) сродак.
Жалуды ідуць на корм жывёле і прыгатаваньне сурагату кавы.
Многія віды высокадэкаратыўных дрэваў выкарыстоўваюцца ў зялёным будаўніцтве (адзіныя і групавыя пасадкі, алеі, масівы, абсадка дарог).
Шмат якія экзэмпляры аб’яўлены помнікамі прыроды.
Раней на Беларусі са ствалоў дубоў рабілі лодкі-дубы (чаўны).
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Дуб (Quercus) — род вечназялёных і лістападных дрэваў і кустоў сямейства букавых. Вядома каля 600 відаў, пашыраных пераважна ў Паўночным паўшар’і й гарах Паўднёвай Амэрыкі.
Имә́н (лат. Quercus) — бүкчәләр семьялыгыннан агач яисә куак ыругы. 500 гә якын төре билгеле. Төньяк ярымшарның уртача һәм тропик поясларында таралган. ТР территориясендә бер төре - сабакчалы имән яки гади имән (Q. robur) үсә. 18-40 м биеклектәге яфрак коючан агач, кәүсә юанлыгы 1-1,5 м. Тамыр системасы үзәкле, 5 м га кадәр тирәнлеккә китә. Күп ботакланган, төзек булмаган ябалдашлы агач. Яфраклары калаксыман, ботакларның очында урнашкан. Чәчәкләре вак, җил белән серкәләнә, ата чәчәкләр - яшькелт, асылынып торучан озынча алкаларда, ана чәчәкләр - берле яки 2-3 ле, матур түгел, утырма яисә озынча чәчәк сабында. Җимеше тышына озынча буйлар төшкән коңгырт-көрән чикләвек, үз озынлыгының 1/3 е кадәр кәшәнкә белән әйләндереп алынган. Яфрак яру беләнбер үк вакытта, апрель ахырыннан июнь башына кадәр чәчәк ата. Җимешләре сентябрьдә өлгерә. Төптән чыккан үсентедән һәм коелган орлыклардан үрчи, чәчү культурасында чикләвеген чәчеп үстерәләр. Имән 400-500 ел, аерым агачлар 1000 елга кадәр яши. Чагыштырмача җылылык яратучы үсемлек.
Имән - төньяҡ[[{{{1}}}|?]] ағасы. Имән (русса: дуб черешчатый, латинса: Quercus robur.) — бейеклеге 40 м-ға етә алған ағас. Апрель-май айҙарында сәскә ата, емеше октябрь баштарында өлгөрә. Нигеҙҙә, республикабыҙҙың көнбайыш өлөшөндә үҫә.
Дауалау өсөн йәш имәндең ҡайырыһы ҡулланыла. Уның составында ҡамаштырыу матдәләре, кверцетин, пентозон һ. б. биологик актив матдә¬ләр бар. Имән ҡайырын яҙғыһын (ағас япраҡ ярғанға тиклем) әҙерләйҙәр. Алынған ҡайырҙың оҙонлоғо 20-30 см-ҙан артыҡ булмаһын, һыҙырылған ҡайыр көпшә рәүешендә бөгәрләнә һәм яҡшы елләтелеп торған урында киптерелә. Күгәрмәһен өсөн ҡайыры даими рәүештә әйләндерел торолһон. Ҡайыры¬ның тиҙ һынып барыуы уның яҡшы кипкәнен аңлата.
Имән ҡайырыһынан әҙерләнгән ҡайнатманы эс киткәндә, ашҡаҙан-эсәктәрҙең эшсәнлеге боҙолғанда, һейҙек ҡыуығы шешкәндә ҡулланырға кәңәш ителә. Ҡайнатманы әҙерләү: 5-6 аш ҡалағы киптереп ваҡланған имән ҡайырыһын 1 литр һыуға һалып, 30 минут талғын утта ҡайнатырға кәрәк. Ҡай¬натманы көнөнә 2-3 тапҡыр, ас ҡарынға, 1 /2 стакан эсергә. Ауыҙ эсе боҙолғанда, теш ите ҡанап шешкәндә был ҡай¬натма менән ауыҙҙы сайҡау файҙалы. Геморрой шешектәре ҡанағанда ла имән ҡайыры ҡайнатмаһын ванна, примочка рәүешендә ҡулланыу ыңғай һөҙөмтә бирәсәк. Аяҡтар ныҡ тирләүсән булғанда ванна яһап була. Баш тиреһе тиҙ майланып барһа ла имән ҡайыры ҡайнатмаһы ярҙам итә ала.
Ҡулланыу тәртибе: үрҙә күрһәтелгәнсә әҙерләнгән ҡайнатма шыйығайтыла — 2 аш ҡалағы ҡайнатма киптереп ваҡланған тамыр һәм тамырһабаҡ 1 стакан ҡайнар һыуға һалына. Яһалған дауаны төнгә ҡаршы 1/2 стакан эсергә.
Имән ҡаты ағас. Ул төҙөлөш иатериалы булараҡ бик ҡиммәтле. Борон- борондан нығытма өсөн ҡулланылған. Өфөнөң тәүге исеме, ғалимдар иҫбатлауынса Имәнҡала булған.
Имә́н (лат. Quercus) — бүкчәләр семьялыгыннан агач яисә куак ыругы. 500 гә якын төре билгеле. Төньяк ярымшарның уртача һәм тропик поясларында таралган. ТР территориясендә бер төре - сабакчалы имән яки гади имән (Q. robur) үсә. 18-40 м биеклектәге яфрак коючан агач, кәүсә юанлыгы 1-1,5 м. Тамыр системасы үзәкле, 5 м га кадәр тирәнлеккә китә. Күп ботакланган, төзек булмаган ябалдашлы агач. Яфраклары калаксыман, ботакларның очында урнашкан. Чәчәкләре вак, җил белән серкәләнә, ата чәчәкләр - яшькелт, асылынып торучан озынча алкаларда, ана чәчәкләр - берле яки 2-3 ле, матур түгел, утырма яисә озынча чәчәк сабында. Җимеше тышына озынча буйлар төшкән коңгырт-көрән чикләвек, үз озынлыгының 1/3 е кадәр кәшәнкә белән әйләндереп алынган. Яфрак яру беләнбер үк вакытта, апрель ахырыннан июнь башына кадәр чәчәк ата. Җимешләре сентябрьдә өлгерә. Төптән чыккан үсентедән һәм коелган орлыклардан үрчи, чәчү культурасында чикләвеген чәчеп үстерәләр. Имән 400-500 ел, аерым агачлар 1000 елга кадәр яши. Чагыштырмача җылылык яратучы үсемлек.
Имән - төньяҡ[[{{{1}}}|?]] ағасы. Имән (русса: дуб черешчатый, латинса: Quercus robur.) — бейеклеге 40 м-ға етә алған ағас. Апрель-май айҙарында сәскә ата, емеше октябрь баштарында өлгөрә. Нигеҙҙә, республикабыҙҙың көнбайыш өлөшөндә үҫә.
Тума (Quercus) - кофкснень эди шуфттнень юромса, буконь тъналста (Fagaceae). Юромс сувсихть 600-шка сорт. Тумось кельги Пялевень аф пси пялешарпондонь региотт, васьфневи сон кумокань панданалхненди самс. Тумось содави сонь цярянзон коре, конатнень содасазь тага кода пяштть.
В. А. Моцарттын Сыйкырдуу сурнай операсындагы аспап миң жылдык эмен дарагынан жасалган. Сыйкырдуу сурнай кийинчерээк алтын сурнайга айланат.
Эмендерди көпчүлүк учурда айылдарды жана шаарларды жашылдандырууда колдонушат; мисалы, Саздак эмен (Quercus palustris) - Американын чыгышында жана Европада өтө белгилүү дарак болуп саналат, ал эми ар дайым жашыл болгон Виргин эмени (Quercus virginiana) Штаттардын түштүгүндө көп колдонулат. Кавказда жана Крым жарым аралында Капкак эмен (Quercus suber) дарагы көбөйтүлүүдө.
Эмендин элесин көпчүлүк шаарлардын гербинен көрө алса болот.
Лангендин герби, Германия
Бискайя аймагынын герби, Испания
Орус Федерациясынын Волгоград обастынын Дуб районунун герби
Борисов районунун герби, Орусия
Айхвальде кошуунунун герби, Бранденбург, Германия
Семес герби, Латвия
Mедyм герби, Латвия
Mазозол герби, Латвия
Томск областынын герби, эмен сабактары менен курчалган
Юман (лат. Quercus), — бук евĕрлисем Бук йышшисем (Fagaceae) шутне кĕрекен çулçăллă йывăç. Ăрат йышне 600 ытла тĕс кĕрет.
Юман çирĕп те тĕреклĕ. Йĕкеле пула юмансене ыттисенче уйăрма çăмăл. Юман чăваш халăх халапĕсенче пĕрмай тĕл пулакан йывăç.Чăвашсем ывăлĕсене паттăр пулччĕр тесе Юман ят панă.
Çутçанталăкра юманăн ареалĕ —Çурçĕр çур чăмăрĕн вăтам климатлă регионĕсем. Кăнтăр чикки —тропик çӳллĕ тăвĕсем.
Юман йывăçĕ хытă, çирĕп, тачă, йывăр. Йывăç пахалăхĕ ӳснĕ вырăн çĕрĕнчен килет:
Юман (лат. Quercus), — бук евĕрлисем Бук йышшисем (Fagaceae) шутне кĕрекен çулçăллă йывăç. Ăрат йышне 600 ытла тĕс кĕрет.
Юман çирĕп те тĕреклĕ. Йĕкеле пула юмансене ыттисенче уйăрма çăмăл. Юман чăваш халăх халапĕсенче пĕрмай тĕл пулакан йывăç.Чăвашсем ывăлĕсене паттăр пулччĕр тесе Юман ят панă.
Çутçанталăкра юманăн ареалĕ —Çурçĕр çур чăмăрĕн вăтам климатлă регионĕсем. Кăнтăр чикки —тропик çӳллĕ тăвĕсем.
बाँज या बलूत या शाहबलूत एक तरह का वृक्ष है जिसे अंग्रेज़ी में 'ओक' (Oak) कहा जाता है। बाँज (Oak) फागेसिई (Fagaceae) कुल के क्वेर्कस (quercus) गण का एक पेड़ है। इसकी लगभग ४०० किस्में ज्ञात हैं, जिनमें कुछ की लकड़ियाँ बड़ी मजबूत और रेशे सघन होते हैं। इस कारण ऐसी लकड़ियाँ निर्माणकाष्ठ के रूप में बहुत अधिक व्यवहृत होती है।
यह पेड़ अनेक देशों, पूरब में मलयेशिया और चीन से लेकर हिमालय और काकेशस क्षेत्र होते हुए, सिसिली से लेकर उत्तर ध्रुवीय क्षेत्र तक में पाया जाता है। उत्तरी अमरीका में भी यह उपजता है। शोभा के लिए इसके पेड़ उद्यानों और सड़कों पर लगाए जाते हैं।
पेड़ की पहचान इसके पत्तों और फलों से होती है। इसके पत्ते खाँचेदार होते हैं। इसका फल सामान्यत: गोलाकार और ऊपर की ओर नुकीला होता है। नीचे प्याले के ऐसे अनेक सहचक्र (involucral) शल्क (scale) लगे रहते हैं। इनके फल को बाँज फल (acorn) कहते हैं। कुछ बाँज फल मीठे होते हैं और कुछ कड़ुए। कुछ बाँज फल खाए जाते हैं और कुछ से टैनिन प्राप्त होता है, जो चमड़ा पकाने में काम आता है। बाँज के फल सूअरों को भी खिलाए जाते हैं। खाने के लिए फलों को उबालकर, सुखाकर और आटा बनाकर केक बनाते हैं। उबालने से टैनिन निकल जाता है।
बाँज का पेड़ धीरे-धीरे बढ़ता है। प्राय: २० वर्ष पुराना होने पर उसमें फल लगते हैं। पेड़ दो से तीन सौ वर्षों तक जीवित रहता है। इसकी ऊँचाई साधारणतया १०० से १५० फुट और घेरा ३ से ८ फुट तक होता है। कुछ बाँज सफेद होते हैं, कुछ लाल या काले। कुछ बाँजों से कॉर्क भी प्राप्त होता है। सफेद और लाल दोनों बाँज अमरीका में उपजते हैं। भारत के हिमालय में केवल लाल या कृष्ण बाँज उपजता है। बाँज का काष्ठ ९०० वर्षों तक अच्छी स्थिति में पाया गया है। काष्ठ सुंदर होता है और उससे बने फर्नीचर उत्कृष्ट कोटि के होते हैं। एक समय जहाजों के बनाने में बाँज का काष्ठ ही प्रयुक्त होता था। अब तो उसके स्थान पर इस्पात प्रयुक्त होने लगा है।
बाँज या बलूत या शाहबलूत एक तरह का वृक्ष है जिसे अंग्रेज़ी में 'ओक' (Oak) कहा जाता है। बाँज (Oak) फागेसिई (Fagaceae) कुल के क्वेर्कस (quercus) गण का एक पेड़ है। इसकी लगभग ४०० किस्में ज्ञात हैं, जिनमें कुछ की लकड़ियाँ बड़ी मजबूत और रेशे सघन होते हैं। इस कारण ऐसी लकड़ियाँ निर्माणकाष्ठ के रूप में बहुत अधिक व्यवहृत होती है।
ਬਲੂਤ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਓਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਾਗੇਸੀਈ (Fagaceae) ਕੁਲ ਦੇ ਕੁਏਰਕਸ Quercus (/ˈkwɜrkəs/;[1] ਲਾਤੀਨੀ "ਓਕ ਟਰੀ") ਗਣ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਲਗਪਗ 600 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦਰਖਤ ਅਨੇਕ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਿਮਾਲਾ ਅਤੇ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਖੇਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ, ਸਿਸਿਲੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰ ਧਰੁਵੀ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਉਪਜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਤਝੜੀ ਅਤੇ ਸਦਾਬਹਾਰ ਦੋਨੋਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਥੇ ਇਕੱਲੇ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਗਪਗ 90 ਹਨ। ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ 160 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 109 ਖਤਰੇ ਵਾਲੇ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਓਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਕੇਂਦਰ ਚੀਨ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਲਗਪਗ 100 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।[2]
ਬਲੂਤ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਓਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਾਗੇਸੀਈ (Fagaceae) ਕੁਲ ਦੇ ਕੁਏਰਕਸ Quercus (/ˈkwɜrkəs/; ਲਾਤੀਨੀ "ਓਕ ਟਰੀ") ਗਣ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਲਗਪਗ 600 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦਰਖਤ ਅਨੇਕ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਿਮਾਲਾ ਅਤੇ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਖੇਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ, ਸਿਸਿਲੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰ ਧਰੁਵੀ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਉਪਜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਤਝੜੀ ਅਤੇ ਸਦਾਬਹਾਰ ਦੋਨੋਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਥੇ ਇਕੱਲੇ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਗਪਗ 90 ਹਨ। ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ 160 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 109 ਖਤਰੇ ਵਾਲੇ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਓਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਕੇਂਦਰ ਚੀਨ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਲਗਪਗ 100 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।
கருவாலி மரம் (
ஒலிப்பு ) (Oak) என்பது குயெர்கஸ் என்ற இனத்தைச் சேர்ந்த குறுமரமாகும்.[1] இவ்வினத்தில் 600க்கும் மேற்பட்ட வகைகள் உள்ளன. இவை பரவலாக ஆசியா மற்றும் அமேரிக்காவின் வடபகுதியில் காணப்படுகின்றன. இவை இலையுதிர் காடுகளிலும், பசுமைமாறாக் காடுகளிலும் காணப்படுகின்றன.
கருவாலி மரம் (ஒலிப்பு ) (Oak) என்பது குயெர்கஸ் என்ற இனத்தைச் சேர்ந்த குறுமரமாகும். இவ்வினத்தில் 600க்கும் மேற்பட்ட வகைகள் உள்ளன. இவை பரவலாக ஆசியா மற்றும் அமேரிக்காவின் வடபகுதியில் காணப்படுகின்றன. இவை இலையுதிர் காடுகளிலும், பசுமைமாறாக் காடுகளிலும் காணப்படுகின்றன.
ჭყონი (Quercus) — ჩანარეფიშ გვარი წიფურიშობურეფიშ ფანიაშე. იროწვანე ვარდა ზარხულწვანე ჯალეფი რე. 450-შე უმოსი გვარობა გოფაჩილი რე ოორუე გვერდოსფეროშ ზჷმიერ, სუბტროპიკულ დო ტროპიკულ ზონეფს; მორჩილი ნორთი — ობჟათე ამერიკას. კავკაციას — 18-შა გვარობა ჩანს, საქორთუოს გოფაჩილი 7 გვარობა გოართოიანაფილი რე გჷრძეყერწამი (ჰართვისიშ ჭყონი, ჭალეშ ჭყონი, იმერული ჭყონი) დო კუნტაყერწამი ვარდა ინოხვენგუმნაღელამი (პონტოური ჭყონი, ქორთული ჭყონი, მაღალგვალაშ ანუ ბჟაეიოლური ჭყონი, ჭოროხიშ ჭყონი) ჭყონეფიშ ბუნას.
საქორთუოს გოფაჩილ ჭყონეფს შქას არძაშე დიდი ფართობი უკებჷ ქორთულ ჭყონს. თინა ედომუშამ ტყალამ საქორთუოს მუთმოფხვადჷნა. მაღალგვალაშ ანუ ბჟაეიოლიშ ჭყონი (Quercus macranthera) უმენტაშო გოფაჩლი რე ბჟაეიოლ საქორთუოს. ბჟადალ საქორთუოს ხვალე რაჭას დო შონეს მუთმოფხვადჷნა. თინა 20–28 მეტრი სიმაღალაშ ჯა რე. უღუ სქელი რუმე ნაკვაცა, ფორილი კუნტა დო შხუ ღერი, ტყებიშობური, ჟიშე რუმე წვანე, გიმეშე მოჸვინთალე–მოტუტაშფერე ვარდა რუმე ქიქილით მოფინილი ფურცელეფი. ირდუ 1700–2400 მეტრ სიმაღალას დო ობჟათეშ სქირე ლაკადეფს რაყა ტყალეფს აკმოქიმინუნს. თაშნეშე ჩანს ლამე ლაკადეფს. ხარენს 450 წანაშახ. იმერული ჭყონიშ ხეუმუთხუმუ მასივეფი გორზინაფილი რე საღორიაშ დო აჯამეთიშ ტყალეფს. პონტოური ჭყონი გოფაჩილი რე ბჟადალ საქორთუოს. შხვეფშე გინორთელო, დიდი დო რსული ფურცელეფი უღუ. ჭოროხიშ ჭყონი (Quercus dschorochensis) მორჩილი ჯა ვარდა ბართვი რე. თინი ვარდა ჯაღულა რე, ჩანს აჭარას ზუღაშ დონეშე 1000 მეტრაშახ, ქუამ დო როჭკამ კართეეფს უხრავწკჷმა, ცხიმუეწკჷმა დო ფიჭვწკჷმა ართო. ბჟადალ საქორთუოს ზუღაშ დონეშე 1200 მეტრაშახ გოფაჩილი რე ჰართვისიშ ჭყონი. ჭალეშ ჭყონი (Quercus pedunculiflora, Quercus longipes) 30 მეტრაშახ სიმაღალაშ ხვეიანას ჸალერი ჯა რე. ბურთიშობური ბერძღი დო ტომბას დჷნაკვათურა ფურცელეფი უღუ. მუთმოფხვადჷნა ბჟაეიოლი საქორთუოშ რზენეფს 1100 მეტრ სიმაღალაშახ. წყარმალუ ტკვრიშ, არაგვიშ, იორიშ, ალაზანიშ დო თინეფიშ ნადუეფიშ ჭალეეფს, წყარმალუშ წყარპიჯეფიშ ტერასეფს, რზენეფს, გახეფს დო თეფეფს აკმოქიმინუნს ტყალეფს. ჭყონი ძალამ რჩქალას ირდუ, 80–100 წანელი ჯა ხოლო ირდუ სიმაღალაშა, უკული სისქაშა იძინანს, ტომბა ჯინჯეფიშ სისტემა უღუ დო ბორიაგარზე რე. თელარენს 800 წანაშე უმოსის (მორო თეჯგურა ხანერი ჭყონი ჩქინწკჷმა ძალამ ოშა-გოშათ რე).
სინთეშ დო სიტიბაშ მოჸოროფე რე, თაშნეშე ძალამ ჸინგარზე რე. იმიარებუ თასით დო ძერკვიშე ეშნარდით. კანკალეშა დოჸორშაფათ. ჭყონიშ მარქვა ჭყანიერი დო გარზე რე, მაღალი ღირსებაშ. გიმირინუანა აკოგაფას, ოხაბაკე დო ოხურიე წარმებას. ნახვაცა დო მარქვა იკათუანს მთრიმლავ ნიბთიარობეფს. კანკალე გვარობაშ (კორპიშ ჭყონი) ნახვაცა ირზენს კორპის. რკოშე აკეთენა ყავაშ სუროგატის. ჭყონიშ მიარე გვარობა (სამანგ: ჭუბურფურცელა ჭყონი — Quercus castaneifolia) დეკორატიული რე, რგუნა ბაღეფს დო პარკეფს ჯალონეფო, კანკალე გვარობას — ქუამი ლაკადეფიშ გაწვანებელო.
ჭყონი (Quercus) — ჩანარეფიშ გვარი წიფურიშობურეფიშ ფანიაშე. იროწვანე ვარდა ზარხულწვანე ჯალეფი რე. 450-შე უმოსი გვარობა გოფაჩილი რე ოორუე გვერდოსფეროშ ზჷმიერ, სუბტროპიკულ დო ტროპიკულ ზონეფს; მორჩილი ნორთი — ობჟათე ამერიკას. კავკაციას — 18-შა გვარობა ჩანს, საქორთუოს გოფაჩილი 7 გვარობა გოართოიანაფილი რე გჷრძეყერწამი (ჰართვისიშ ჭყონი, ჭალეშ ჭყონი, იმერული ჭყონი) დო კუნტაყერწამი ვარდა ინოხვენგუმნაღელამი (პონტოური ჭყონი, ქორთული ჭყონი, მაღალგვალაშ ანუ ბჟაეიოლური ჭყონი, ჭოროხიშ ჭყონი) ჭყონეფიშ ბუნას.
საქორთუოს გოფაჩილ ჭყონეფს შქას არძაშე დიდი ფართობი უკებჷ ქორთულ ჭყონს. თინა ედომუშამ ტყალამ საქორთუოს მუთმოფხვადჷნა. მაღალგვალაშ ანუ ბჟაეიოლიშ ჭყონი (Quercus macranthera) უმენტაშო გოფაჩლი რე ბჟაეიოლ საქორთუოს. ბჟადალ საქორთუოს ხვალე რაჭას დო შონეს მუთმოფხვადჷნა. თინა 20–28 მეტრი სიმაღალაშ ჯა რე. უღუ სქელი რუმე ნაკვაცა, ფორილი კუნტა დო შხუ ღერი, ტყებიშობური, ჟიშე რუმე წვანე, გიმეშე მოჸვინთალე–მოტუტაშფერე ვარდა რუმე ქიქილით მოფინილი ფურცელეფი. ირდუ 1700–2400 მეტრ სიმაღალას დო ობჟათეშ სქირე ლაკადეფს რაყა ტყალეფს აკმოქიმინუნს. თაშნეშე ჩანს ლამე ლაკადეფს. ხარენს 450 წანაშახ. იმერული ჭყონიშ ხეუმუთხუმუ მასივეფი გორზინაფილი რე საღორიაშ დო აჯამეთიშ ტყალეფს. პონტოური ჭყონი გოფაჩილი რე ბჟადალ საქორთუოს. შხვეფშე გინორთელო, დიდი დო რსული ფურცელეფი უღუ. ჭოროხიშ ჭყონი (Quercus dschorochensis) მორჩილი ჯა ვარდა ბართვი რე. თინი ვარდა ჯაღულა რე, ჩანს აჭარას ზუღაშ დონეშე 1000 მეტრაშახ, ქუამ დო როჭკამ კართეეფს უხრავწკჷმა, ცხიმუეწკჷმა დო ფიჭვწკჷმა ართო. ბჟადალ საქორთუოს ზუღაშ დონეშე 1200 მეტრაშახ გოფაჩილი რე ჰართვისიშ ჭყონი. ჭალეშ ჭყონი (Quercus pedunculiflora, Quercus longipes) 30 მეტრაშახ სიმაღალაშ ხვეიანას ჸალერი ჯა რე. ბურთიშობური ბერძღი დო ტომბას დჷნაკვათურა ფურცელეფი უღუ. მუთმოფხვადჷნა ბჟაეიოლი საქორთუოშ რზენეფს 1100 მეტრ სიმაღალაშახ. წყარმალუ ტკვრიშ, არაგვიშ, იორიშ, ალაზანიშ დო თინეფიშ ნადუეფიშ ჭალეეფს, წყარმალუშ წყარპიჯეფიშ ტერასეფს, რზენეფს, გახეფს დო თეფეფს აკმოქიმინუნს ტყალეფს. ჭყონი ძალამ რჩქალას ირდუ, 80–100 წანელი ჯა ხოლო ირდუ სიმაღალაშა, უკული სისქაშა იძინანს, ტომბა ჯინჯეფიშ სისტემა უღუ დო ბორიაგარზე რე. თელარენს 800 წანაშე უმოსის (მორო თეჯგურა ხანერი ჭყონი ჩქინწკჷმა ძალამ ოშა-გოშათ რე).
სინთეშ დო სიტიბაშ მოჸოროფე რე, თაშნეშე ძალამ ჸინგარზე რე. იმიარებუ თასით დო ძერკვიშე ეშნარდით. კანკალეშა დოჸორშაფათ. ჭყონიშ მარქვა ჭყანიერი დო გარზე რე, მაღალი ღირსებაშ. გიმირინუანა აკოგაფას, ოხაბაკე დო ოხურიე წარმებას. ნახვაცა დო მარქვა იკათუანს მთრიმლავ ნიბთიარობეფს. კანკალე გვარობაშ (კორპიშ ჭყონი) ნახვაცა ირზენს კორპის. რკოშე აკეთენა ყავაშ სუროგატის. ჭყონიშ მიარე გვარობა (სამანგ: ჭუბურფურცელა ჭყონი — Quercus castaneifolia) დეკორატიული რე, რგუნა ბაღეფს დო პარკეფს ჯალონეფო, კანკალე გვარობას — ქუამი ლაკადეფიშ გაწვანებელო.
Ła ocara, dita anca ròare, xe un àrbaro del genere Quercus L., catałogà el ano 1753. Sto àrbaro partien a ła fameja de łe Fagaceae, conprendente łe piante de ocara de varietà diverse. Alcune de ste chi łe xe frequenti anca in Vèneto.
Quercus yw genas a 600 ehen gwydh, yn teylu Fagaceae, ow triga yn tylleryow oer a hanter-kylgh gogledh an Norvys.
Kathik yw aga bleujyow ha Mes yw aga froeth. Prenn an Quercus yw kales; y tevnydhyr rag gwruthyl mebyl, leuryow, balyers h.e.
Hanow an Dherwydhyon yw devedhys martesen a'n gwydh ma. I a omdhiskwa yn mythologieth keltek ha henhwedhlow arnowydh, rag ensampel yn Neo-Paganieth ha lyver Robert Graves. Krevder ha perthyans a arwoedhyons i. Ehenow a Quercus yw an gwydh kenedhlek a'n Wlaskor Unys, an Statys Unys, hag Almayn.
Rag rol leun, gwelewgh omma
An genas yw yn diw isgenas:
Yma pymp tregh yn isgenas Quercus:
Tregh Quercus: neb ehen yn tregh Quercus yw:
Tregh Mesobalanus: neb ehen yn tregh Mesobalanus yw:
Tregh Cerris: neb ehen yn tregh Cerris yw:
Tregh Protobalanus: neb ehen yn tregh Protobalanus yw:
Tregh Lobatae: neb ehen yn tregh Lobatae yw:
Yma a-dro dhe 150 ehen yn isgenas Cyclobalanopsis. Neb ehen yw:
Su chercu (quercus, L., 1753) est un arvure de sa familia fagacee meda comune in Sardigna e in Europa.
Podet creschere mannu e vivere a longu. Creschet in totue ma in modu ispetziale in collina e montagna non tropu alta. Produit landes, chi servint po nutrimentu de animales, porcos e porcrabos. Ogni noe annos dae su chercu si regoglit su suelzu, e tando su truncu de s'arvure cumparit de colore marrone. Su chercu perdet sas fozas in atunzu e ijerru.
Quercus yw genas a 600 ehen gwydh, yn teylu Fagaceae, ow triga yn tylleryow oer a hanter-kylgh gogledh an Norvys.
Kathik yw aga bleujyow ha Mes yw aga froeth. Prenn an Quercus yw kales; y tevnydhyr rag gwruthyl mebyl, leuryow, balyers h.e.
Hanow an Dherwydhyon yw devedhys martesen a'n gwydh ma. I a omdhiskwa yn mythologieth keltek ha henhwedhlow arnowydh, rag ensampel yn Neo-Paganieth ha lyver Robert Graves. Krevder ha perthyans a arwoedhyons i. Ehenow a Quercus yw an gwydh kenedhlek a'n Wlaskor Unys, an Statys Unys, hag Almayn.
Сарса (латаар Quércus) гээшэ Эбэрлигэйхин обогто багтадаг набшатай гү, али мүнхэ ногоон модоной түрэл. Үрэнь - борбоосгой. Хойто хахад бүмбэрсэгэй сэрюун, халуун ороной уларилда 600 зүйлнүүдтэй[1]. Оросто — Европын талада, Алас Дурнада ба Кавказта 20 шахуу зэрлиг зүйлнүүд бии; 43 соёлтой зүйлнүүд. Ехэ үндэр модон, дүшэн — табин метр дээшээ ургадаг, бүдүүниинь метрhээ үлүү.
An oak is a tree or shrub in the genus Quercus (/ˈkwɜːrkəs/;[1] Latin "oak tree") of the beech family, Fagaceae. There are approximately 500 extant species of oaks.[2] The common name "oak" also appears in the names of species in related genera, notably Lithocarpus (stone oaks), as well as in those of unrelated species such as Grevillea robusta (silky oaks) and the Casuarinaceae (she-oaks). The genus Quercus is native to the Northern Hemisphere and includes deciduous and evergreen species extending from cool temperate to tropical latitudes in the Americas, Asia, Europe, and North Africa. North America has the largest number of oak species, with approximately 160 species in Mexico, of which 109 are endemic and about 90 in the United States. The second greatest area of oak diversity is China, with approximately 100 species.[3]
Oaks have spirally arranged leaves, with lobate margins in many species; some have serrated leaves or entire leaves with smooth margins. Many deciduous species are marcescent, not dropping dead leaves until spring. In spring, a single oak tree produces both staminate ('male') flowers (in the form of catkins) and small pistillate ('female') flowers,[4] meaning that the trees are monoecious. The fruit is a nut called an acorn or oak nut borne in a cup-like structure known as a cupule; each acorn contains one seed (rarely two or three) and takes 6–18 months to mature, depending on the species. The acorns and leaves contain tannic acid,[5] which helps to guard against fungi and insects.[6] The live oaks are distinguished for being evergreen, but are not a distinct group and instead are dispersed across the genus.
Illustration of Quercus lusitanica showing staminate (left) and pistillate flowers (top right)
_on_a_White_Oak_within_a_wooded_area_in_the_Franklin_Farm_section_of_Oak_Hill,_Fairfax_County,_Virginia.jpg)
Catkins of Quercus alba containing the staminate or 'male' flowers
New leaves and reddish pistillate ('female') flowers of Quercus robur
Linnaeus described only five species of oak from eastern North America, based on general leaf form. These were white oak (Quercus alba), chestnut oak (Q. montana), red oak (Q. rubra), willow oak (Q. phellos), and water oak (Q. nigra). Because he was dealing with confusing leaf forms, the Q. montana and Q. rubra specimens included mixed foliage of more than one species.
A 2017 classification of Quercus was based on multiple molecular phylogenetic studies and data, mainly originating between 2010 and 2015. The genus was divided into two subgenera and eight sections:[7]
The subgenus division supports the evolutionary diversification of oaks among two distinct clades: the Old World clade (subgenus Cerris), including oaks that diversified in Eurasia; and the New World clade (subgenus Quercus), oaks that diversified mainly in the Americas.[8]
Potential records of Quercus have been reported from Late Cretaceous deposits in North America and East Asia; however, these are not considered definitive. In a survey of the fossil record of Quercus it was concluded that "pre-Paleogene, and perhaps pre-Eocene occurrences of Quercus macroremains are generally represented by poorly preserved fossils that lack critical features needed for certain identification and need to be treated with caution." Amongst the oldest unequivocal records of Quercus are pollen from Austria, dating to the Paleocene-Eocene boundary, around 55 million years ago. The oldest records of Quercus in North America are from Oregon, dating to the Middle Eocene, around 44 million years ago, with the oldest records in Asia being from the Middle Eocene of Japan; both forms have affinities to the Cyclobalanopsis group.[10]
The advent of molecular techniques for phylogenetic analysis transformed the understanding of oak relationships, initially by uncovering molecular support for the diphyletic division of Quercus into Old World and New World clades.[8] These techniques have proved highly useful in resolving fine-scale relationships among 2–5 oak species, particularly groups known to hybridize, but until recently, the larger emphasis on this narrow approach prevented systematists from making large-scale determinations about oak history.[11] As the capacity for sampling across wider swaths of oak species rose, so has resolution at the section and species level across the Quercus genus.[12]
Further advances in oak systematics are expected to arise from next-generation sequencing techniques, including a recent project to sequence the entire genome of Quercus robur (the pedunculate oak).[13] The recent completion of that genome has uncovered an array of mutations that may underlie the evolution of longevity and disease resistance in oaks.[14] In addition, the generation of RAD-seq loci for hundreds of oak species has allowed for the construction of the most highly detailed oak phylogeny to date. However, the high signal of introgression (by hybridization) across the tree poses difficulties for deriving an unambiguous, unitary history of oaks. The phylogeny from Hipp et al. 2019 is:[15]
Quercus subgenus Cerris section CyclobalanopsisCTB lineage
Cyclobalanoides
Glauca .jpg){kind=small}
Acuta .jpg){kind=small}
Semiserrata
section CerrisEast Asian Cerris
West Eurasian Cerris 
Early-diverging Ilex
East Asian Ilex
Himalaya-Mediterranean 
Himalayan subalpine
subgenus Quercus section LobataeAgrifoliae
Palustres
Rubrae .jpg){kind=small}
Laurifoliae
Texas red oaks 
Erythromexicana
section Protobalanus
section Ponticae
section Virentes
section QuercusDumosae
Prinoids
Albae
Roburoids 
Stellatae
Texas white oaks 
Leucomexicana
56 myaOaks are keystone species in a wide range of habitats from Mediterranean semi-desert to subtropical rainforest. For example, oak trees are important components of hardwood forests; certain species are particularly known to grow in associations with members of the Ericaceae in oak–heath forests.[16][17] Several kinds of truffles, including the two well-known varieties, the black Périgord truffle[18] and the white Piedmont truffle,[19] have symbiotic relationships with oak trees. Similarly, many other mushrooms, such as Ramaria flavosaponaria, also associate with oaks.[20][21] The European pied flycatcher is an example of an animal species that often depends upon oak trees. Oaks also support more than 900 species of caterpillars, which are an important food source for many birds.[22]
Many species of oaks are threatened with extinction in the wild, primarily due to land use changes, livestock grazing, and unsustainable harvesting. For example, over the past 200 years, large areas of oak forest in the highlands of Mexico, Central America, and the northern Andes have been cleared for coffee plantations and cattle ranching. There is a continuing threat to these forests from exploitation for timber, fuelwood, and charcoal.[23] In the US, entire oak ecosystems have declined due to a combination of factors still imperfectly known, but thought to include fire suppression, increased consumption of acorns by growing mammal populations, herbivory of seedlings, and introduced pests.[24] However, it has also been suggested that oaks as generally light-demanding trees with a relatively high tolerance for mechanic disturbances might depend on grazers like bison and the clearances they create in order to regenerate successfully, thus missing them since they were extirpated in most regions following the European colonization.[25][26]
The mature trees shed varying numbers of acorns annually. Scientists suggest that shedding excess numbers allows the oaks to satiate nut-gathering species, improving germination chances. Certain oak populations will synchronize every four to ten years to produce almost no acorns at all, only to rain them down excessively the following year, known as a mast year. The year preceding the mast year is thought to starve off the mammal populations feeding on the supply, thereby increasing the effectiveness of the overproduction in the following mast year.[27][28] This is necessary to the survival of any given oak species, as only one in 10,000 acorns results in an eventual tree.[29]
Interspecific hybridization is quite common among oaks, but usually between species within the same section only,[30] and most common in the white oak group. White oaks cannot discriminate against pollination by other species in the same section. Because they are wind pollinated and have weak internal barriers to hybridization, hybridization produces functional seeds and fertile hybrid offspring.[31] Ecological stresses, especially near habitat margins, can also cause a breakdown of mate recognition as well as a reduction of male function (pollen quantity and quality) in one parent species.[31][32]
Frequent hybridization among oaks has consequences for oak populations around the world; most notably, hybridization has produced large populations of hybrids with copious amounts of introgression and the evolution of new species.[33] Frequent hybridization and high levels of introgression have caused different species in the same populations to share up to 50% of their genetic information.[34] Having high rates of hybridization and introgression produces genetic data that often does not differentiate between two clearly morphologically distinct species, but instead differentiates populations.[35] Research suggests that the maintenance of particular loci for adaptation to ecological niches might explain the retention of species identity despite significant gene flow.[36]
The Fagaceae, or beech family, to which the oaks belong, is a very slow evolving clade compared to other angiosperms,[37][38] and the patterns of hybridization and introgression in Quercus pose a significant challenge to the concept of a species since a species is often defined as a group of "actually or potentially interbreeding populations which are reproductively isolated from other such groups."[39] By this definition, many species of Quercus would be lumped together according to their geographic and ecological habitat, despite clear distinctions in morphology and, to a large extent, genetic data.
Sudden oak death (Phytophthora ramorum) is a water mould that can kill oaks within just a few weeks. Oak wilt, caused by the fungus Bretziella fagacearum is also a lethal disease of some oaks, particularly the red oaks (the white oaks can be infected but generally live longer). Other dangers include wood-boring beetles, as well as root rot in older trees, which may not be apparent on the outside, often being discovered only when the trees come down in a strong gale. Oak apples are galls on oaks made by the gall wasp. The female kermes scale causes galls to grow on kermes oak. Oaks are used as food plants by the larvae of Lepidoptera (butterfly and moth) species such as the gypsy moth, Lymantria dispar, which can defoliate oak and other broadleaved tree species in North America.[40]
Many galls are found on oak leaves, buds, flowers, roots, etc. Examples are oak artichoke gall, oak marble gall, oak apple gall, knopper gall, and spangle gall.
Several species of fungus cause powdery mildew on oak species. In Europe, the species Erysiphe alphitoides is the most common cause.[41]
A new and yet little-understood disease of mature oaks, acute oak decline, has been reported in parts of the UK since 2009.[42]
The oak processionary moth (Thaumetopoea processionea) has become a serious threat in the UK since 2006. The caterpillars of this species defoliate the trees and are hazardous to human health; their bodies are covered with poisonous hairs, which can cause rashes and respiratory problems.[43]
In California, oaks are affected by the fungal disease foamy bark canker.
The eastern grey squirrel (Sciurus carolinensis) is native to North America and a foreign species across Europe, where they are known to strip the bark off of a variety of large trees, including oaks. Bark stripping can result in the death of the leading shoot and decreased crown size.[44]
The leaves and acorns of the oak tree are poisonous in large amounts to livestock, including cattle, horses, sheep, and goats due to the toxin tannic acid, causing kidney damage and gastroenteritis. Symptoms of poisoning include lack of appetite, depression, constipation, diarrhea (which may contain blood), blood in urine, and colic. The exception is the domestic pig, which may be fed entirely on acorns in the right conditions, and has traditionally been pastured in oak woodlands (such as the Spanish dehesa and the English system of pannage).
Acorns are also edible by humans, after leaching of the tannins.[45]
Oak wood has a density of about 750 kg/m3 (0.43 oz/cu in) creating great strength and hardness. The wood is very resistant to insect and fungal attacks because of its high tannin content. It also has very appealing grain markings, particularly when quartersawn.
Oak planking was common on high-status Viking longships in the 9th and 10th centuries. The wood was hewn from green logs, by axe and wedge, to produce radial planks, similar to quarter-sawn timber. Wide, quarter-sawn boards of oak have been prized since the Middle Ages for use in interior panelling of prestigious buildings such as the debating chamber of the House of Commons in London and in the construction of fine furniture. Oak wood, from Quercus robur and Quercus petraea, was used in Europe for the construction of ships, especially naval men of war,[46] until the 19th century, and was the principal timber used in the construction of European timber-framed buildings. Today oak wood is still commonly used for furniture making and flooring, timber-frame buildings, and veneer production.
Japanese oak is used for professional drums made by Yamaha Drums. The higher density of oak gives the drum a brighter and louder tone compared to traditional materials such as maple and birch.
In hill states of India, besides fuelwood and timber, the locals use oak wood for agricultural implements. The leaves are used as fodder for livestock during lean periods.[47][48]
Of the North American red oaks, the northern red oak is one of the most prized for lumber and is marketed as red oak regardless of species. This wood has open capillaries, and air blown through an end grain piece 10 inches long can send bubbles out the other end into a glass of water. The openings give fungus easy access when the finish deteriorates, and natural red oak rots easily outdoors. However, if the wood is treated with a preservative compound, the capillaries absorb it deeply, and treated red oak will resist rotting better than cured white oak heartwood, which has a closed cell structure. Shumard oak, a member of the red oak subgenus, provides timber described as "mechanically superior" to northern red oak. Cherrybark oak is another type of red oak that provides excellent timber.
The standard lumber tree of the white oak group – all marketed as white oak – is Quercus alba. White oak is often used to make wine barrels. The wood of the deciduous pedunculate oak and sessile oak accounts for most European oak production, but evergreen species such as Holm oak and cork oak also produce valuable timber.
Oak bark is also rich in tannin, and is used by tanners for tanning leather.
Oak galls were used for centuries as a main ingredient in iron gall ink for manuscripts, harvested at a specific time of year.[49] In Korea, oak bark is used to make shingles for traditional roof construction.
Barrels for aging wines, sherry, and spirits such as brandy, Irish whiskey, Scotch whisky and Bourbon whiskey, are made from European and American oak, with single barrel whiskey fetching a premium. The use of oak in wine can add gustatory dimensions depending on the type of oak. Oak barrels, which may be charred before use, contribute to their potable contents' colour, taste, and aroma, imparting a desirable oaky vanillin flavour. A dilemma for wine producers is to choose between French and American oakwoods. French oaks (Quercus robur, Q. petraea) give greater refinement and are chosen for the best, most expensive wines. American oak contributes greater texture and resistance to ageing but produces a more powerful bouquet.
Oak wood chips are also used for smoking fish, meat, cheeses,[50] and other foods.
The bark of the cork oak is used to produce wine stoppers (corks). This species grows around the Mediterranean Sea, with Portugal, Spain, Algeria, and Morocco producing most of the world's supply.
The bark of the white oak is dried and used in medical preparations. Acorns are used for making flour or roasted for acorn coffee.
According to a comprehensive report by The Morton Arboretum and the International Union for Conservation of Nature (IUCN), an estimated 31% of the world's estimated 430 oak species are threatened with extinction; in comparison, the study found an estimated 41% of oak species to be of conservation concern.[51][52]
The countries with the highest numbers of threatened oak species, according to the report, are China with 36 species, Mexico with 32 species, Vietnam with 20 species, and the US with 16 species. While the cause of decline is still partly unknown for some species, the leading causes the scientists determined were climate change and invasive pests in the US, and deforestation and urbanization in Asia.
In the Himalayan region of India, oak forests are being invaded by pine forests due to the increase in temperature. The associated pine forest species may cross frontiers and become new elements of the oak forests.[53]
In eastern North America, rare species of oak trees include scarlet oak (Quercus coccinea), chinquapin oak (Quercus muehlenbergii), and post oak (Quercus stellata).[28]
The oak is a common symbol of strength and endurance and has been chosen as the national tree of many countries. In England, oaks have been a national symbol since at least the sixteenth century, often used by Shakespeare to convey heritage and power. In England today, they remain a symbol of the nation's history, traditions, and the beauty of its countryside. Already an ancient Germanic symbol (in the form of the Donar Oak, for instance), certainly since the early nineteenth century, it stands for the nation of Germany, and oak branches are thus displayed on some German coins, both of the former Deutsche Mark and the current euro currency.[54] In 2004 the Arbor Day Foundation[55] held a vote for the official National Tree of the United States of America. In November 2004, the United States Congress passed legislation designating the oak as America's National Tree.[56]
Other countries have also designated the oak as their national tree, including Bulgaria, Croatia, Cyprus (golden oak), Estonia, France, Germany, Moldova, Jordan, Latvia, Lithuania, Poland, Romania, Serbia, and Wales.[57]
The oak is the emblem of County Londonderry in Northern Ireland, as a vast amount of the county was covered in forests of the tree until relatively recently. The name of the county comes from the city of Derry, which originally in Irish was known as Doire meaning "oak".
The Irish County Kildare derives its name from the town of Kildare, which originally in Irish was Cill Dara meaning the Church of the Oak or Oak Church.
In the United States, Iowa designated the oak as its official state tree in 1961; and the white oak is the state tree of Connecticut, Illinois and Maryland. The northern red oak is the provincial tree of Prince Edward Island, as well as the state tree of New Jersey. The live oak is the state tree of the US state of Georgia.
The oak is a national symbol of the Basque Country, especially in the province of Biscay.
In Colombia, the oak tree is an insignia of the Department of Boyacá. In 2008, the Flag of Boyacá Department was amended to include five oak leaves.[58]
The oak is a symbol of the East Bay of the San Francisco Bay Area; the coat-of-arms and flag of Oakland, California, feature the oak and the logo of the East Bay Regional Park District is an oak leaf.
The coats-of-arms of Vest-Agder, Norway, and Blekinge, Sweden, feature oak trees.
The coat-of-arms of the municipality Eigersund, Norway, features an oak leaf.
Oak leaves are traditionally an important part of German Army regalia. The Nazi party used the traditional German eagle, standing atop a swastika inside a wreath of oak leaves. It is also known as the Iron Eagle. During the Third Reich of Nazi Germany, oak leaves were used for military valor decoration on the Knights Cross of the Iron Cross.
They also symbolize rank in the United States Armed Forces. A gold oak leaf indicates an O-4 (major or lieutenant commander). In contrast, a silver oak leaf indicates an O-5 (lieutenant colonel or commander). Arrangements of oak leaves, acorns, and sprigs indicate different branches of the United States Navy staff corps officers.[59] Oak leaves are embroidered onto the covers (hats) worn by field grade officers and flag officers in the United States armed services. If a member of the United States Army or Air Force earns multiple awards of the same medal, then instead of wearing a ribbon or medal for each award, they wear one metal representation of an "oak leaf cluster" attached to the appropriate ribbon for each subsequent award.[60]
The oak tree is used as a symbol by several political parties. It is the symbol of Toryism (on account of the Royal Oak) and the Conservative Party in the United Kingdom,[61] and formerly of the Progressive Democrats in Ireland[62] and the Democrats of the Left in Italy. In the cultural arena, the oakleaf is the symbol of the National Trust (UK), The Woodland Trust, and The Royal Oak Foundation.[59]
The prehistoric Indo-European tribes worshiped the oak and connected it with a thunder or lightning god, and this tradition descended to many classical cultures.
In Greek mythology, the oak is the tree sacred to Zeus, king of the gods. In Zeus's oracle in Dodona, Epirus, the sacred oak was the centerpiece of the precinct, and the priests would divine the pronouncements of the god by interpreting the rustling of the oak's leaves.[63] Mortals who destroyed such trees were said to be punished by the gods since the ancient Greeks believed beings called hamadryads inhabit them.[64]
In Celtic polytheism, the name of the oak tree was part of the Proto-Celtic word for 'druid': *derwo-weyd-> *druwid-; however, Proto-Celtic *derwo- (and *dru-) can also be adjectives for 'strong' and 'firm', so Ranko Matasovic interprets that *druwid- may mean 'strong knowledge'. As in other Indo-European faiths, Taranis, being a thunder god, was associated with the oak tree. "Tree" and drus may also be cognate with "druid", the Celtic priest to whom the oak was sacred. There has even been a study that shows that oaks are more likely to be struck by lightning than any other tree of the same height.[65]
In Norse mythology, the oak was sacred to the thunder god, Thor.[66] Thor's Oak was a sacred tree of the Germanic Chatti tribe.
In Baltic and Slavic mythology, the oak was the sacred tree of Latvian god Pērkons, Lithuanian Perkūnas, Prussian Perkūns and Slavic Perun,[67] the god of thunder and one of the most important deities.
The oak also appears in the Hebrew tradition. In the Bible, the oak tree at Shechem is the site where Jacob buries the foreign gods of his people (Gen. 35:4). Also, Joshua erects a stone under an oak tree as the first covenant of Yahweh, the god of Israel (Josh. 24.25–7). In Isaiah 61, the prophet refers to the Israelites as "Oaks of Righteousness". Absalom's long hair (2 Samuel 18:9) gets caught in an oak tree, allowing Joab to kill him.
Veneration of the oak survives in Serbian Orthodox Church tradition. Christmas celebrations include the badnjak, a branch taken from a young and straight oak ceremonially felled early on Christmas Eve morning, similar to a yule log. In recent times, only the branches are collected, brought home, and ceremoniously thrown into a stove or church bonfire. In another tradition, a zapis (lit. "inscription") is an old, isolated oak on a hilltop or promontory, often inscribed with a cross by a parish priest. Reverence for zapisi probably originated in pre-Christian times, and they long remained places of public gathering and even of Christian worship where churches were not available. For example, in 1815, at a zapis assembly in Takovo, knez Miloš Obrenović declared the start of the Second Serbian Uprising. Even in modern times, cutting down zapis oaks can result in public outcry, even for projects like road building.[68]
Several oak trees, such as the Royal Oak in Britain, the Charter Oak in the United States, and the Guernica oak in the Basque Country are of great historical or cultural importance.
"The Proscribed Royalist, 1651", a famous painting by John Everett Millais, depicted a Royalist fleeing from Cromwell's forces and hidden in an oak. Millais painted the picture in Hayes, Kent, from a local oak tree that became known as the Millais Oak.[69][70]
Approximately 50 km west of Toronto, Canada is the town of Oakville, Ontario, famous for its history as a shipbuilding port on Lake Ontario.
The city of Raleigh, N.C., is known as the "City of Oaks".
The Jurupa Oak tree – a clonal colony of Quercus palmeri or Palmer's oak found in Riverside County, California – is an estimated 13,000 years old.[71]
Large groups of very old oak trees are rare. One venerable group found in Poland is about 480 years old, as assessed by dendrochronology.[72]
In the Roman Republic, a crown of oak leaves was given to those who had saved the life of a citizen in battle; it was called the "civic oak crown".[65]
Tamme-Lauri oak is Estonia's thickest and oldest tree.
.jpg)
The Big Oak, by Gustave Courbet (1843).
An oak is a tree or shrub in the genus Quercus (/ˈkwɜːrkəs/; Latin "oak tree") of the beech family, Fagaceae. There are approximately 500 extant species of oaks. The common name "oak" also appears in the names of species in related genera, notably Lithocarpus (stone oaks), as well as in those of unrelated species such as Grevillea robusta (silky oaks) and the Casuarinaceae (she-oaks). The genus Quercus is native to the Northern Hemisphere and includes deciduous and evergreen species extending from cool temperate to tropical latitudes in the Americas, Asia, Europe, and North Africa. North America has the largest number of oak species, with approximately 160 species in Mexico, of which 109 are endemic and about 90 in the United States. The second greatest area of oak diversity is China, with approximately 100 species.
Solitary oak, the Netherlands 
The leaves of a young oak Pubescent oak tree in four seasons, Zmajevac, Fruška Gora, Serbia
La blankaj kverkoj (sinonimo: sekcio Lepidobalanus). Kreskas en Eŭropo, Azio, norda Afriko, Nordameriko. Stilusoj estas mallongaj; glanoj maturiĝas en 6 monatoj, estas dolĉaj aŭ iomete amaraj; interno de la glanŝelo estas senhara.
Kreskas en Eŭropo, Azio, norda Afriko. Stilusoj estas longaj; glanoj maturiĝas en 6 monatoj kaj estas amaraj; interno de glanŝelo estas senhara. (Kverkoj de sekcio Mesobalanus estas tre parencaj al kverkoj de sekcio Quercus, kaj oni foje metas ilin en ĝin.)
Kreskas en Eŭropo, Azio, norda Afriko. Stilusoj estas longaj; glanoj maturiĝas en 18 monatoj kaj estas tre amaraj; la interno de la glanŝelo estas senhara aŭ iomete hareca.
La mezaj kverkoj, ili kreskas en sudokcidenta Usono kaj nordokcidenta Meksiko. La stilusoj estas mallongaj; glanoj maturiĝas en 18 monatoj kaj estas tre amaraj; la interno de glanŝelo estas hareca.
La ruĝaj kverkoj (sinonima sekcinomo: Erythrobalanus). Kreskas en Norda, Centra, kaj Suda Ameriko. La stilusoj kaj longaj, la glanoj maturiĝas en 18 monatoj kaj estas tre amaraj, la interno de la glanŝeloj estas hareca.
La blankaj kverkoj (sinonimo: sekcio Lepidobalanus). Kreskas en Eŭropo, Azio, norda Afriko, Nordameriko. Stilusoj estas mallongaj; glanoj maturiĝas en 6 monatoj, estas dolĉaj aŭ iomete amaraj; interno de la glanŝelo estas senhara.
Quercus alba - Blanka kverko - orienta Nordameriko Quercus aliena - Orienta blanka kverko - orienta Azio Quercus arizonica - Arizona blanka kverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus austrina - Klifa kverko- sudorienta Nordameriko Quercus berberidifolia - Kalifornia veprokverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus bicolor - Blanka marĉokverko - orienta kaj mezokcidenta Nordameriko Quercus boyntonii - Fostokverko de Boynton - sudcentra Nordameriko Quercus chapmanii - Ĉapman-kverko - sudorienta Nordameriko Quercus cornelius-mulleri - Kverko de Muller - sudokcidenta Nordameriko Quercus depressipes - Teksaso Quercus dilatata - Himalajo Quercus douglasii - Blua kverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus dumosa - Marborda veprokverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus durata - Leda kverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus engelmannii - kverko de Engelmann - sudokcidenta Nordameriko Quercus faginea - Portugala kverko - sudokcidenta Eŭropo Quercus fusiformis - Viva kverko de Teksaso - sudcentra Nordameriko Quercus gambelii - kverko de Gambel - sudokcidenta Nordameriko Quercus garryana - Kverko de Garry - okcidenta Nordameriko Quercus geminata - Sablokverko - sudorienta Nordameriko Quercus grisea - Griza kverko - sudcentra Nordameriko Quercus havardii - Kverko de Havard (sin. Tibia kverko) - sudcentra Nordameriko Quercus hinckleyi - Kverko de Hinckley- Teksaso Quercus hondurensis - Hondurasa kverko- Honduraso Quercus ilex - anzino (sin. Ilekskverko, Kverko ĉiamverda, Verda kverko) - suda Eŭropo, nordokcidenta Afriko Quercus intricata - Labirinta kverko - Teksaso Quercus john-tuckeri - Kverko de Tucker - sudokcidenta Nordameriko Quercus laceyi - Kverko de Lacey - sudcentra Nordameriko Quercus lanata - Lanec-folia kverko - Himalajo Quercus leucotrichophora - Kverko Banj - Himalajo Quercus lobata - Vala kverko (sin. Blanka kverko de Kalifornio) - sudokcidenta Nordameriko Quercus lyrata - Kverko de Overcup - orienta Nordameriko Quercus macrocarpa - Lapa kverko - orienta kaj centra Nordameriko Quercus mohriana - Kverko de Mohr - sudokcidenta Nordameriko Quercus michaŭii - Marĉa kaŝtan-kverko - orienta Nordameriko Quercus minima - Nana kverko - sudorienta Nordameriko Quercus mongolica - Mongola kverko- orienta Azio Quercus montana (sin. Quercus prinus) - Kaŝtan-kverko - orienta Nordameriko Quercus muhlenbergii - Kverko de Chinkapin - orienta Nordameriko Quercus oblongifolia - Blua kverko de Meksiko - sudokcidenta Nordameriko Quercus oglethorpensis - Kverko de Oglethorpe - sudorienta Nordameriko Quercus peduncularis - Centra Ameriko Quercus petraea (sin. sessiliflora) - Tigfolia kverko (sin. (Petra kverko, Sesila kverko) - Eŭropo Quercus polymorpha - Kverko de Monterrey - Meksiko k suda Teksaso Quercus prinoides - Nana kverko de Chinkapin- orienta Nordameriko Quercus pubescens - Lanuga kverko (latinaj sinonimoj: Q. humilis, Q. lanuginosa (Lam.) Thuill. [1]) - Eŭropo Quercus pungens - Sablopapera kverko - sudorienta Nordameriko Quercus robur (sin. Quercus pedunculatus) - Tigfrukta kverko (sin. Angla kverko, Pedunkla kverko, Roburo) - Eŭropo, Okcidenta Azio Quercus rugosa - Retfolia kverko - Meksiko Quercus sadleriana - Cerva kverko - Kalifornio Quercus stellata - Fostkverko - orienta Nordameriko Quercus toumeyi - Kverko de Toumey - sudokcidenta Nov-Meksiko Quercus turbinella - Veprokverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus vaseyana - Kverko de Vasey - sudokcidenta Nordameriko Quercus virginiana - Virginia kverko - sudorienta Nordameriko Sekcio MesobalanusKreskas en Eŭropo, Azio, norda Afriko. Stilusoj estas longaj; glanoj maturiĝas en 6 monatoj kaj estas amaraj; interno de glanŝelo estas senhara. (Kverkoj de sekcio Mesobalanus estas tre parencaj al kverkoj de sekcio Quercus, kaj oni foje metas ilin en ĝin.)
Quercus canariensis - Kverko de Mirbeck (sin. Alĝeria kverko) - Norda Afriko kaj Hispanio Quercus dentata - Denta kverko (sin. Daimia kverko) - orienta Azio Quercus frainetto - Hungara kverko - sudorienta Eŭropo Quercus macranthera - Kaŭkaza kverko - okcidenta Azio Quercus pontica - Ponta kverko - okcidenta Azio Quercus pyrenaica - Pirenea kverko - sudokcidenta Eŭropo Quercus vulcanica - Kasnaka kverko - sudokcidenta Azio Sekcio CerrisKreskas en Eŭropo, Azio, norda Afriko. Stilusoj estas longaj; glanoj maturiĝas en 18 monatoj kaj estas tre amaraj; la interno de la glanŝelo estas senhara aŭ iomete hareca.
Quercus acutissima - Segildenta kverko - orienta Azio Quercus alnifolia - Ora kverko - Cipro Quercus calliprinos - Palestina kverko - sudokcidenta Azio Quercus castaneifolia - Kaŝtanfolia kverko - Kaŭkazo, Irano Quercus cerris - Muska kverko (sin. Turka kverko, Harara kverko) - suda Eŭropo, sudokcidenta Azio Quercus coccifera - Kirmesa kverko -suda Eŭropo Quercus libani - Lebanona kverko - sudokcidenta Azio Quercus macrolepis - Vallonea kverko - sudokcidenta Azio Quercus semecarpifolia - Bruna kverko (sin. kverko de Kharshu) - Himalajo Quercus suber - Korkokverko - sudokcidenta Eŭropo, nordokcidenta Afriko Quercus trojana - Makedona kverko- sudorienta Eŭropo Quercus variabilis - Ĉina korkokverko- orienta Azio Sekcio ProtobalanusLa mezaj kverkoj, ili kreskas en sudokcidenta Usono kaj nordokcidenta Meksiko. La stilusoj estas mallongaj; glanoj maturiĝas en 18 monatoj kaj estas tre amaraj; la interno de glanŝelo estas hareca.
Quercus cedrosensis - Kverko de Insulo Cedros - Kalifornia Duoninsulo Quercus chrysolepis - Kanjona kverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus palmeri - Kverko de Palmer - sudokcidenta Nordameriko Quercus tomentella - Insula kverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus vacciniifolia - Gajlusaka kverko - sudokcidenta Nordameriko Sekcio LobataeLa ruĝaj kverkoj (sinonima sekcinomo: Erythrobalanus). Kreskas en Norda, Centra, kaj Suda Ameriko. La stilusoj kaj longaj, la glanoj maturiĝas en 18 monatoj kaj estas tre amaraj, la interno de la glanŝeloj estas hareca.
Quercus acerifolia - Acerfolia kverko - sudcentra Nordameriko Quercus agrifolia - Marborda kverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus arkansana - Arkansasa kverko - sudorienta Nordameriko Quercus buckleyi - Kverko de Buckley - sudokcidenta Nordameriko Quercus canbyi - Kverko de Canby - Meksiko Quercus coccinea - Skarlata kverko - orienta Nordameriko Quercus costaricensis - Kostarika kverko - Kostariko Quercus cualensis - Meksiko (Suda Patrinmontaro) Quercus depressa - Meksiko Quercus eduardii - Meksiko Quercus ellipsoidalis - Norda pinkverko - orienta Nordameriko Quercus emoryi - Kverko de Emory - sudokcidenta Nordameriko Quercus falcata - Suda ruĝa kverko (sin. Hispana kverko) - sudorienta Nordameriko Quercus gravesii - Ruĝa kverko de Chisos- Meksiko, sudokcidenta Nordameriko (Teksaso) Quercus graciliformis - sudokcidenta rando de Nordameriko Quercus georgiana - Georgia kverko - sudorienta Nordameriko Quercus hirtifolia - Meksiko Quercus hintoniorum - Meksiko Quercus humboldtii - Sudamerika kverko - norda Sudameriko Quercus hypoleucoides - Arĝentfolia kverko - sudokcidenta Nordameriko Quercus hypoxantha - Meksiko Quercus ilicifolia - Ursa kverko - orienta Nordameriko Quercus iltisii - Suda Meksiko Quercus imbricaria - Shinda kverko - orienta Nordameriko Quercus incana - Kverko Bluejack - sudokcidenta Nordameriko Quercus inopina - sudorienta Nordameriko Quercus kelloggii - Kalifornia kverko - okcidenta Nordameriko Quercus laevis - Meleagrinkverko - sudorienta Nordameriko Quercus laurifolia - Laŭrofolia kverko - sudorienta Nordameriko Quercus laurina - Meksiko Quercus marilandica - Klabeta kverko - orienta Nordameriko Quercus myrtifolia - Mirtofolia kverko - sudorienta Nordameriko Quercus nigra - Akvokverko - orienta Nordameriko Quercus palustris - Pinglokverko - orienta Nordameriko Quercus parvula - Insula veprokverko - Kalifornio Quercus phellos - Salika kverko - orienta Nordameriko Quercus polymorpha - Kverko de Coahuila - Meksiko Quercus pumila - Stolonkverko - sudorienta Nordameriko Quercus rysophylla - Lokvatfolia kverko - Meksiko Quercus rubra - Ruĝa kverko - orienta Nordameriko Quercus salicifolia - Meksiko Quercus sapotaefolia - Centra Ameriko Quercus shumardii - Kverko de Shumard - sudorienta Nordameriko Quercus tardifolia - Malfrufolia kverko - Suda Teksaso Quercus texana - Kverko de Nuttall - sudcentra Nordameriko Quercus velutina - Nigra kverko - orienta Nordameriko Quercus wislizeni - Enlanda verdkverko - sudokcidenta Nordameriko Aliaj Quercus glauca aŭ Cyclobalanopsis glauca - Japana blua kverko - Orienta AzioQuercus (del latín quercus, que designaba igualmente al roble, a la encina y al alcornoque) es un género de árboles perteneciente a la familia de las fagáceas.
Son árboles de gran porte por lo general, aunque también se incluyen arbustos. Los hay de follaje permanente, caducifolios y marcescentes. Las flores masculinas se presentan en amentos, inflorescencias complejas colgantes, habitualmente cada flor con entre cuatro y diez estambres, lo más a menudo seis, de largos filamentos. Las flores femeninas aparecen aisladas u organizadas en espigas o cabezuelas, presentan tres estigmas, así como óvulos anátropos, y están rodeadas por una estructura de escamas empizarradas que al madurar será la cúpula que formara la bellota. El fruto se denomina bellota, es solitario y de origen axil (de brote), con cotiledones planos. La corteza suele ser lisa en los ejemplares jóvenes pero se va agrietando con la madurez de la edad. Se considera un género de origen antiguo, conociéndose fósiles desde el Cretácico inferior. Sus especies han presentado gran valor para las comunidades humanas, por su madera, corteza, obtención de curtientes ricos en taninos, frutos comestibles, etc. Participan como elementos dominantes del paisaje arbóreo en muchos territorios de su área de distribución (fundamentalmente en el hemisferio norte). Son frecuentes los fenómenos de hibridación entre sus especies, que suelen presentar, además, facilidad para la regeneración vegetativa por brotes de raíz o de cepa.
El fruto es una bellota que produce en otoño y cae en el invierno. Luego entrada la primavera si el suelo posee cierta penetración asoma un apéndice para formar la raíz, denominada embrión, y finalmente abre para comenzar a desarrollar el tallo.
Género que abarca entre 400 a 600 especies, distribuidas por Europa, Asia occidental, Norteamérica (especialmente en los bosques madrenses) y Sudamérica. México es el país con la mayor cantidad de especies de Quercus (llamadas encino localmente) del mundo, con alrededor de 125, siendo el género de árbol más común de dicha nación. Ocurre lo mismo en Estados Unidos y Canadá, donde existen cerca de 60 especies. 45 especies se pueden encontrar en Centroamérica, 1 en Colombia y 1 en Cuba.
Uno de los más apreciados miembros del género Quercus es e roble Quercus robur, que es la especie forestal dominante en la vertiente atlántica de Europa. Esta especie recibe los nombres de carballo en Galicia, carbayu en Asturias, cajiga en Cantabria y haritza en el País Vasco. Otra especie de ecología semejante es el roble albar Quercus petraea. Los robles crecen en suelos con humedad por lo que en la península ibérica solo abundan espontáneos en las cordilleras húmedas o las regiones más septentrionales. En la península ibérica no se suelen emplear en silvicultura dado su lento crecimiento, pero su madera es una de las más apreciadas.
Entre las especies mediterráneas más extendidas en zonas más secas de la península ibérica destacan el quejigo Quercus pyrenaica, dominante en zonas de borde montañoso del interior peninsular (p. ej.: Herrería de El Escorial, Valsaín, Montes de Toledo, Sierra Morena…), y la encina Quercus ilex subsp. ballota, muy abundante en multitud de nichos ecológicos del centro y el sur de la península (p. ej.: parque nacional de Cabañeros (Ciudad Real), parque nacional de Monfragüe (Cáceres), Monte del Pardo (Madrid), Carrascal de la Fuente Roja (Alcoy), Sierra Madrona (Ciudad Real)…).
El género Quercus se divide en dos subgéneros y varias secciones:
Este subgénero se divide en las siguientes secciones:
Sus sinónimos son Lepidobalanus y Leucobalanus, estas especies conforman la lista de los denominados «robles blancos» de Europa, Asia y Norteamérica. Sus gineceos son cortos; las bellotas maduran en 6 meses y su sabor es amargo o ligeramente dulce, el interior de la cáscara de las bellotas no tiene vello, sus hojas en su mayoría carecen de cerdas en sus extremidades y sus lóbulos suelen ser redondeados. Lista parcial de algunas especies de robles (Quercus), pertenecientes al subgénero Quercus, sección Quercus:
Son conocidos como los «robles húngaros» y sus relativos de Europa, Asia y del norte de África. De pistilos largos; sus bellotas maduran a los 6 meses y son de sabor amago; el interior de la cúpula no posee vellos. La sección Mesobalanus está cercanamente relacionada con la sección Quercus y algunas veces se la ha incluido dentro de ella.
La sección Cerris es conocida como la de los Robles Turcos y sus relativos de Europa, Asia y norte de África. Son de gineceo largo y sus bellotas maduran a los 18 meses de su germinación pero sabor muy amargo. El interior de la cáscara de las bellotas no poseen pelos. Sus hojas suelen tener lóbulos de puntas afiladas, con cerdas en sus bordes.
La sección de los Protobalanus conocida como la sección de robles intermedios y sus parientes en el suroeste de los Estados Unidos y del noroeste de México. Tiene sus gineceos cortos, y sus bellotas maduran a los 18 meses de sabor muy amargo. El interior de la cáscara de las bellotas es velludo, y sus hojas suelen tener lóbulos de puntas afiladas, con cerdas en los extremos.
Los «robles rojos» (sinónimo: subgen.Erythrobalanus). Generalmente se desarrollan en Norteamérica, América Central y la sólo uno en la zona norte de América del Sur. De pistilos largos y bellotas que maduran en 18 meses, muy amargas y con el interior de la cáscara velluda. La nuez está encerrada en una capa delgada y pegajosa de piel apergaminada. Las hojas suelen tener lóbulos de puntas afiladas, con pelos espinosos en los mismos.
Este subgénero es conocido como la lista de los «robles con copas de anillos» y se desarrollan principalmente al este y sureste de Asia. Son robles "siempreverdes" que llegan a alturas de entre 10 y 40 metros. Son bastante diferentes al subgénero Quercus en el sentido que tienen bellotas con distintivas copas con anillos de diferentes escalas de tamaño y se desarrollan comúnmente en grupos densos, aunque esto no se aplica a todas las especies. La Flora de China trata a las Cyclobalanopsis como un género distinto, pero la mayoría de los taxonomistas consideran que es un subgénero de Quercus. En total suma unas 150 especies.
Fruto de tipo glande, denominado bellota. Algunos son comestibles directamente crudos, como los de Quercus ilex ssp. ballota, Quercus macrolepis, Quercus vallonea, y Quercus alba. Los frutos de muchos otros Quercus pueden ser también consumidos mediante procesos previos para eliminar su amargor. Dichos procesos varían de unas culturas a otras (cocción, asado, lixiviación, adición de bicarbonato sódico, adición de arcilla…). [4]
Suministran materias colorantes Quercus tintoria de Norteamérica, cuyas cortezas son tintoriales, y Quercus coccifera, de toda la región mediterránea, que produce una materia colorante parecida a la cochinilla.
Las especies mediterráneas: Quercus infectoria de Asia Menor, y Quercus lusitanica del Mediterráneo occidental producen agallas por picaduras de himenópteros galígenos, Cynips galleae, en la región cambial de los brotes jóvenes; en el comercio se puede encontrar agalla de Alepo, agalla de Basora, etc., que contienen de 60 a 70% de ácido tánico, 3% de ácido gálico y 2 % de ácido elágico, utilizadas como astringentes y hemostáticas. De ellas se obtiene ácido gálico (por hidrólisis del tánico), muy utilizado en la fabricación de muchos productos farmacéuticos, así como para la preparación de la tinta azul-negra.
Las cortezas de los Quercus jóvenes, (de 12 a 20 años, en especial de Quercus robur en Europa y Quercus prinus en Norteamérica, se utilizan en terapéutica como astringentes contienen del 16 al 20 % de ácido tánico.
De la mayoría de los Quercus se utiliza la corteza como "casca" para curtir pieles, ya que forman taninos con los prótidos de la piel, que son imputrescibles (suela, cuero). En la península ibérica, la madera de Quercus ilex y la de Quercus pyrenaica se han utilizado mucho para producir carbón vegetal.
El Quercus macrocarpa también ha sido usado por los indios americanos para tratar problemas de corazón, etc.
La madera de Quercus es de las maderas más resistentes, aunque algunas especies la tienen demasiado tosca (por ejemplo Quercus pyrenaica).
Es muy utilizada y valorada para lograr muebles de calidad. Además, se la utiliza para la fabricación de toneles y barricas contenedores para añejado del buen vino.
Además, la corteza del alcornoque (Quercus suber) es usada para la producción de corcho.
En las agallas de los robles (Quercus robur y Quercus petraea), producidas por cinípedos, son curiosas las generaciones alternantes de estos insectos. En otoño la Dryophanta folii, agama o asexuada pone sus huevos en los brotes tiernos y yemas de las pequeñas agallas de invierno que determinan, salen en los meses de abril-mayo, las formas sexuadas del cinípedo, Dryophanta taschenbergii, que una vez fecundada pone sus huevos en las hojas de los robles produciendo las agallas de verano, incubadoras de la forma asexuada.
En Norteamérica, las raíces de encinos son frecuentemente atacadas por las plantas parásitas conocidas como "elotillos" (Conopholis alpina y C. americana).[5]
.png)
_(2003).png)
.png)
.jpg)
_w_Henrykowie_Gm._Szprotawa.jpg)
.jpg)
|fechaacceso= requiere |url= (ayuda) Quercus (del latín quercus, que designaba igualmente al roble, a la encina y al alcornoque) es un género de árboles perteneciente a la familia de las fagáceas.
Tamm (Quercus L.) on puude perekond pöögiliste sugukonnas.
Eestis kasvab pärismaisena harilik tamm (Quercus robur).
Ilupuuna ja metsakultuurina kasvatatakse ka punast tamme (Quercus rubra)
Perekonna nimetus Quercus tuleb keldikeelsetest sõnadest quer ('ilus'), ja cus ('puu').[1]
Tegu on põhjapoolkerale omase perekonnaga, mille umbes 600 suvehaljast ja igihaljast liiki kasvavad külmadest laiuskraadidest kuni Aasia ja Ameerika maailmajao troopilise vööndini välja.
Pikemalt artiklis Tammeliikide loend
Tammeliike tuntakse ligi 400, millele lisanduvad arvukad alamliigid.[2]
Tamm (Quercus L.) on puude perekond pöögiliste sugukonnas.
Eestis kasvab pärismaisena harilik tamm (Quercus robur).
Ilupuuna ja metsakultuurina kasvatatakse ka punast tamme (Quercus rubra)
Quercus (latinezko izena, bai haritza, bai artea izendatzen zituena) Fagaceae familiako zuhaitz eta zuhaixken genero bat da. Batzuk hostoerorkorrekoak dira, eta beste batzuk, aldiz, hostoiraunkorrekoak. Arren loreek infloreszentzia konplexuak dituzte, 4tik 10era estaminekin, normalean sei. Emeen loreak isolaturik agertzen dira, edo ale ezberdinak antolaketa txikiekin. Hiru estigma dituzte, eta obulu anatropoak, eta ezkatazko egitura bat duten inguruan. Fruitua ezkurra da.
Bai haritzak, bai arteak oso garrantzitsuak dira gizakiarentzat, haien zura, azala eta fruituak erabiltzen baititu. Ipar hemisferioko paisaian oso ugariak dira. Quercus generoko espezieen artean hibridazioa gertatzen da sarri.
Quercus generoak zuhaitzak zein zuhaixka monoikoak barneratzen ditu. Hauen hostoak era sinple edo txandakatuan haz daitezke adarraren albo bietatik, eta normalean erorkorrak dira, salbuespenak dauden arren (badaude batzuk hosto iraunkorrekoak direnak). Hostoen morfologia aldakorra da espezieen artean, baita zuhaitzaren gune ezberdinen artean ere. Fagaceae familiako genero hau loreduna izaten da, baina hauek oso txikiak dira, berde edo hori kolorekoak, eta gehienetan amento izeneko egitura luze eta zintzilikatuetan antolatuta daude. Nahiz eta ezkurrak izan, haien sakabanaketa egiteko metodoa, oso hazkuntza geldokoak dira.
Zuhaitz edo zuhaixka hauen azala nahiko leuna izaten da ale gazteetan, baina azal hori adinarekin arraitzen joaten da. Genero hau nahiko zaharra da adinari dagokionez, talde honetan aurkitu diren lehenengo fosilak Kretazeo berantiarrekoak baitira. Hau honela izanda, genero honen barruan dauden espezie askok gizakiarentzat baliozkoak izan dira zenbait mendeetan zehar: egurra, kanpo azala, fruitua...
Genero honek 530 espezie inguru besarkatzen ditu, eta ohikoak da espezie batzuen artean hibridazio fenomenoa ematea, sustraietatik erregenerazio begetatiboa ematerako orduan errastazuna ematen duena.
Quercus generoaren fruitua ezkurra izenez ezagutua da. Fruitu hau udazkenean agertu eta neguan zuhaitz edo zuhaixkatik askatzen da. Espeziearen arabera tamaina eta forma aldakorra du, baina orokorrean 1 cm-tik 5 cm-tara heldu daiteke. Fruitua itxura obalatua duen gorputza du, eta adarretara lotzen den txapela batez babestuta dago. Gaztea denean berde kolorekoa da eta oso zapore garratzakoa; heldutasunean marroi ilunera aldatu. Gastronomian oso erabila da, adibidez Quercus ilex espeziaren fruitua elikagai (gordina edo errea) moduan edota edari alkoholikoak (ezkur-likorea) ekoizteko baliozkoa da.
Zuhaitz hauen atal asko erabiltzen dira egungo gizartean; hala nola zenbait espezieen fruitua elikagai gisa. Quercus generoaren egurra bai eraikuntzan eta altzariak egiteko erabiltzen da, honen gogortasun mailaren ondorioz, edota ikatza eta bestelako produktuak sortzeko ere
Hala ere genero honek medikuntzan eta farmakologian erabiliak dira, bereziki Quercus robur gazteen azala zauriak sendatzeko eta hanturak zein hemorragiak ostopatzeko.
Quercus generoa hain dibertsoa izanik, mundo osoan zehar agertzen dira talde honetako espezieren bat. Genero honetako zuhaitz eta zuhaixkak hasteko nahiago dituzte klima kontinentalak orokorrean, baina espezie batzuk, Quercus ilex esaterako, klima lehorragoekin hobeto moldatzen dira. Aipatutako azken hau oso ohikoa da klima mediterranearra daukien herrialdeetan, iberiar penintsulako ekialdean, Italian, Marokon…
Genero honen banaketa zehatzagoari dagokionez, espezie dibertsitate handiena Mexiko eta Kalifornian [1] ematen da. Orokorrean, Europan, Hego-mendebaldeko Asian, Ipar Amerikan eta Hego Amerikan aurki ditzakegu genero honen espezieren bat, nagusiki.
Generoaren eskala espazialari dagokionez, Quercus espezieak altitude desberdinetan zehar aurkitu ahal ditugu, itsasoaren mailatik Himalaia mendikatearen 4000 metrora arte. Bestalde, espzie hauen habitaten dibertsitatea ikaragarri handia da eta guztiz ezberdinak diren zonaldeetan aurki ditzakegu Quercus generoko espezieak, paduretatik basamortuetara.
Aurkitzen den espezierik hedatuena Quercus robur da, euskal basoetan ohikoa den haritza hain zuzen ere. Zuhaitz oso hauskaitzak dira, hemengo euri txaparradak zein lehorteak arazo gabe jasaten dituzte. Quercus ilex aldiz, artea, hegoaldean iparraldean baino gehiago aurkitzen dira, klima lehorragoa baita. Quercus suber, artelatza aldiz Euskal Herrian oso arraroa zuhaitz arrunta izan arren penintsulan zehar.
Quercus generoa bi azpigenerotan banatzen da, zeintzuk hainbat azpitalde dituzte:
Abaritz bezala ere ezaguna, altueran 2 metrotara heldu daitekeen zuhaixka da espezie hau, arbolatxoa izatera heldu daitekeena. Hosto disdiratsuak aurkezten ditu, horztun-arantzadunak, gainaldetik kolore berde ilunak eta behealdetik horixkakoak, eta ilegabeak edo ia. Amentu arrak laburrak, horixkak, lore txiki eta gutxi nabariekin. Lore emeak bakartiak edo 2-3 taldeetan antolatzen dira. Ezkurrak gaztaina kolorekoak heldutasunean, kandu zurrun eta ilegabea dute.
Fruitu ematearen garaiari dagokionez, udaberrian edo udako lehen egunetan aurkezten dira. Hurrengo urteko udazkenean, ezkurrak heltzen dira.
Edozein substratuan bizi da eta udako lehorteak ondo jasaten ditu, baina klima hotzetara sentibera da eta, hau dela eta, ez da mendi garaietara igotzen. Eskualde mediterraneokoa da berez. Sastrakadi itxi eta sartuezinak eratzen ditu mendi hegal lehor eta eguzkitsuetan. Euskal Herrian, Ebro haraneko klima mediterraneoaren eragina adierazten duen zuhaixketako bat da, nahiz eta isurialde kantauriarren bi populazio mantentzen diren, iraganeko klima lehor eta beroagoen erlikia bezala.
Abaritzaren egurra artearenaren antzekoa da, eta sutarako eta ikatza egiteko erabiltzen da. Ezkurrak mikatzak eta, beraz, estimazio gutxikoak dira. Azalak tanino ugari ditu eta larruak ontzeko eta, herri medikuntzan, astringente bezala erabili izan da.
Abaritz adarretan Kermes generoko kukurutx batzuk hazten dira, tinte grana izenekoak; grana edo karmesi koloratzailea lortzeko oso erabiliak ziren garai batean.
Artea da bere izen komuna eta 25-30 metro arteko altuera izan dezakeen zuhaitza da. Hostoek 3-4 urte irauten dute zuhaitzaren gainean, eta kokapenaren aldetik bakunak eta txandakatuak dira, kolore berde ilunekoak gainealdean eta ilupa izarkara eta hauskaraz estaliak azpialdean. Amentu arrak adasken puntetan zintzilik, kopuru handian agertzen dira, eta kolore horia aurkezten dute.
Ezkurra urtean heltzen da eta heldutasunean gaztaina kolore beltzexka du, eta beste aldetik, kandua zurruna eta ilupaduna da. Udazkenan zehar agertzen dira, eta heldu bihurtzen dira udazken amaieran.
Eskualde mediterraneoko zuhaitz nagusia da, bertan gaur egun bakanduak dauden baso zabalak eratuz. Edozein substratutan bizi da era udako lehorteak ondo jasaten ditu.
Bere egurra gogorra eta astuna da, baina lehortzean bihurritu eta pitzatu egiten da eta, beraz, zurgintzan ez du estimazio handirik; sutarako eta ikazgintzarako, ordea, oso preziatua zen, jardute hauen ohitura galdu zen arte.
Bi subespezie bereizten dira, bakoitzaren ereduzko aleek behar ekologiko eta ezaugarri morfologiko desberdinak edukiz; hala ere, badira hainbat trantsizio forma, bereizteko batere errazak ez direnak.
Artelatza bezala ezagutzen den 25-30 metro arteko zuhaitza. Enbor lodiaren azala (kortxoa) adinarekin oso lodia, arola eta zartatuta bihurtzen da; kortxoa kentzen zaionean, enborrak kolore gorri iluna du. Hostoak larrukarak, iraunkorrak, gainaldean berde ilunak eta ile gutxirekin, azpialdean ilupa hauskaraz estaliak. Amentu arrek kolore horizka eta erraki iletsua dute; loreak oso txikiak eta iledunak dira.
Ezkurra, heltzean, gaztaina kolore gorrixkakoa da; kandu zurrun eta ilupaduna du. Apirila eta maiatzean, nahiz eta batzuetan uda barneraino luzatzen den, ateratzen dira lehenengo aleak. Ezkur gehienak urte bereko udazken edo neguan heltzen dira, azkenekoak hurrengo udaberriraino atzeratuz.
Aukeran lurzoru silizeo, harro eta iragazkorrak ditu nahiago, noiz edo noiz marga eta kararri ikuzietan azaltzen bada ere. Mediterraneo eta mendebaldeko atlantikoko espezie berezia da berez; dena dela, antzinatik landatua izan denez, zaila da bere jatorrizko banaketa area zehaztea. Euskal Herrian, kostaldeko muinoetan sakabanatuta aurkitzen da; adibide ederrenak Zarautz-Getaria aldean eta Aturri ibaiaren ahoan ikus daitezke.
Artelatz ugari dagoen lekuetan, azala kortxotarako aprobetxatzea ohizko lanbidea da. Zentzu honetan, Penintsula Iberiarreko hegomendebaldeko koadrantean garrantzi handikoa da, bertan sail handiak estaltzen baititu eta, usadio honetaz gainera, txerri aziendak ezkur-larretan mantentzen baitira; ezkurra artearena bezain gustokoa ez badute ere, urtearen zati handi batean jan dezakete, arbola honen fruitu-aldi zabalari esker.
Haritz kandugabea. 40 metro altuera arteko zuhaitza. Hostoak erorkorrak, mintzaireak; gainealdean berde ilunak eta ilegabeak, azpialdean argiagoak eta ile batzuekin nerbioen galtzarbean. Lore emeak 2-5eko taldeetan, urteko adasketan eseriak edo ia.
Ezkur horixka, eseria edo kandu motz, zurrun eta ilegabearekin. Apiril-maiatzean hasi; ezkurrak urria aldera heltzen dira.
Klima heze eta hotzetara moldatua dago, edozein lurzorutan, nahiz eta silizeo, harro eta aireatuak ditu gogokoen. Europako mendebalde erdian oso hedatua, Asiako mendebalde ertzetaraino iristen da. Euskal Herrian, altitude ertaineko mendi hegaletan aurkitzen da batez ere. Zenbait baso eratzen ditu, baina errazagoa da sakabanatuta edo multzo txikietan aurkitzea, pagadi, pinudi edo haritz kandudunaren hariztietan, sarritan azken honekin hibridatua.
Egur oso gogorra du, zurgintzan, ebanisterian, eraikuntza etab. oso estimatua; hori dela eta biziki ustatua izan da eta, haziera motela duenez, bere basoak sarraskitu egin dira. Ezkurrak janari ona dira txerri aziendarentzat eta hostoak ere, ihartu ondoren, neguko ganadu bazkatarako erabili izan dira.
Landare polimorfoa da eta bi subespezietan bereiztu izan da: subsp. petraea hostoetan 5-8 bigarren mailako nerbio pare eta karloko ezkatak lauak dituena, eta subsp. huguetiana hostoetan 7-10 bigarren mailako nerbio pare eta karloko ezkatak, behealdekoak behintzat, konkordunak dituena. Lehenengoa da hedatuena; bigarrenari dagokionez, Nafarroako eskualde submediterraneoko zita batzuetara mugatua dago.
Haritz kandaduna bezala ezaguna, 40 metro arteko zuhaitza da. Hostoak erorkorrak, mintzaireak, gainealdean berde ilunak eta azpialdean argiagoak, guztiz ilegabeak. Amentu arrek erraki ilegabe dute; lore emeak 2-3 (edo 5)eko taldeetan, kandu luze baten puntan.
Ezkurra gaztaina kolorekoa da, eta kandu mehe eta ilegabea du. Apiril-maiatzean hasten dira eta iraila-urrian heldu. Zuhaitz urtabezkoa da.
Lurzoru azido eta hezeak maite ditu, aldizka lokazten direnak barne, Euskal Herriko isurialde kantauriarreko eta trantsizioko haran submenditar askoren gisakoak. Europa hezeko zuhaitz eredugarri da, eta bertan sail hedatsuak estaltzen zituen.
Bere egurra kalitate bikainekoa da, ale xehekoa, gogorra eta astuna. Oso estimatua eta erabat egokia zurgintza, ebanisteria, upelgintza eta abarretarako. Ustiatze bortitza eta lurren erabilpen aldaketak direla eta, garai bateko baso mardulak ia suntsituta daude gaur egun. Ezkurrak ere onak dira aziendak bazkatzek, bereziki txerri aziendentzat.
Espezie honen eta genero bereko beste espezieen arteko hibridoak aurkitzea ez da arraroa; Quercus petraea -rekin osatzen duena da ohikoena.
Euskal Herriko sinbologia mitikoarekin lotura gehien duen zuhaitzetako bat da, honen eredu argia Gernikako Arbola izanik.
Ameatza. 25 metro arteko zuhaitza, sustraiak erraz ernaberritzen da, batzuetan zuhaixka estoloi-emailera murriztuta geratuz. Hosto erorkor edo zimelkorrak, mintzaire samarrak, gaztetan ile izakaraz trinkoki estaliak; adinarekin ile batzuk galdu egiten dira gainealdean, eta kolore berde iluna hartzen du; azpialdean, ordea, ilupa trinko hauskarak irauten du. Amentu arrak erraki iledunarekin, adasketatik zintzilik. Lore emeak 1-4ko multzotan, eseriak edo kandu laburradunak dira. Kandu zurrun eta ilepaduna aurkezten dute.
Ezkurrak maiatzean hasten dira, eta urtebereko udazkenean heltzen dira.
Lurzoru silizeo edo azidifikatuetan bizi da eta, zona kontinental eta lehorragoetan, generokide eurosiberiarrak ordezkatzen ditu. Banaketa arearen erdialdea Penintsula Iberiarrean dago, Frantziako mendebalde eta Marokoko iparralderaino hedatuz.
Bere egurra ona da, baina ez da beste haritzena bezain beste, hezetasun aldaketekin pitzatzeko joera du eta; gainera, enborrak sarritan irregularrak izaten dira. Sutarako eta ikatza egiteko garrantzitsua izan zen bere garaian. Ezkurrak, mikatzak izan arrem, aziendak bazkatzeko balio dute, txerrientzat batez ere.
Sarritan haritz kandudunarekin hibridatzen da, eta bien arteko ezaugarriak dituzten aleak ez dira arraroak.
Ametz ilaunduna bezala ezagutua, 25 metrotarainoko zuhaitza. Hosto erorkor edo zimelkorrak, mintzaireak edo larrukara samarrak; trinkoki feltrodunak gaztetan, gainaldetik ia ilegabeak bihurtzen dira, kolore berde iluna hartuz, baina azpialdean ilupa iraunkorra du. Amentu arrak talde ugarietan zintzilik; erraki ileduna dute. Lore emeak bakartiak dira gehienetan.
Ezkurra gaztaina kolore argikoa da, eta kandu labur, zurrun eta ilupaduna du. Beste espezie batzuk bezala, Apirila-Maiatzean hasten da, udazkenean guztiz helduz.
Edozein lurzorutan bizi badaiteke ere, karetsuak ditu gustokoenak, eta lur sakonera txikiko mendi hegal eta gailur harritsuetan aurkitu daiteke askotan. Europa erdi eta hegoaldeko zatirik handienean eta Asiako mendebadean hedatu dago. Euskal Herrian, bere banaketa arearen hegomendebaldeko mugatik hurbil dago, eta mendikate submediterraneoetan basoak eratzen ditu, batez ere ekialdeko erdian, mendebaldera urriagoa bilakatuz.
Egurra kalitate ertainekoa da. Sutarako eta ikazgintzan erabili izan da eta, lanbide hauek galtzean, basoak berreskuratzen hasi dira.
Haritz honek gure Herrian dauzkan basoak morfologia desberdineko ale sortaz osatuak daude ia beti, espezie honen eta Q. faginea -ren arteko hibridazio eta introgresio ugarien ondorioz sortuak; hau dela eta, askotan zaila da bi espezieen arteko muga morfologikoak zehaztea, trantsizioko forma guztiak dituen malgutasun morfologiko handiko seriea osatu baita.
Erkametza. 20 metro arteko zuhaitza, egoeraren arabera zuhaixka bezala aurkeztu daitekeena. Hostoak zimelkorrak, ertzetan hortz zurrun eta ia ziztatzaileak dituzte; larrukara samarrak, gaztetan ile izarkaraz estaliak, gerora gainaldean galdu egiten dituzte, kolore berde iluna hartuz; azpialde kolore hauskarakoa mantentzen da. Amentu arrak 4-5eko taldetan zintzilik, erraki iletsua dute; lore emeak bakarka edo talde txikietan antolatuak daude.
Ezkurra gaztaina kolore argikoa da, eta Apirilean edo Maiatzean hasten dira, ondoren Irailean helduz.
Klima mediterraneo edo submediterraneoko lurretan, edozein motatako substratuan basoak eratuz, aukeran zoru buztintsu edo karetsuak nahiago baditu ere. Penintsula iberiar gehienean eta Afrikako iparmendebaldean hedatuta dago. Euskal Herrian, bere banaketa area potentzialak zabalera aldakorreko zerrenda latitudinal bat hartzen du, iparraldeko hariztien eta hegoaldeko artadien artean. Hala ere, gaur egun baso hauen aztarnak besterik ez dira geratzen, gehienak gaztaro egoeran.
Egurra kalitate onekoa eta eraikuntzarako aproposa da, baina nagusiki sutarako eta ikazgintzarako erabili izan da, basobera eran ustiatuz; lanbide hauen atzerakada dela eta, zenbait lekutan erkameztiak pixkanaka berreskuratzen ari dira.
Espezie hau ere polimorfoa eta malgutasun handikoa da, klima desberdinetara moldatuz; esaterako, inguru lehor eta desegokietan hazten diren aleen hostoak txikiagoak eta larrukaragoak izaten dira, eta leku heze eta oparoetakoak alderantziz.
Haritz Amerikarra. 30 metro arteko zuhaitza da. Hostoei dagokionez, erorkorrak dira, hortz bizarduneko gingilekin; mintzaireak, gainaldean berde mateak eta ilegabeak, azpialdetik glaukoak eta ile banaka batzuekin nerbio galtzarbeetan; udazkenean kolore gorrixka ikusgarria hartzen dute. Amentu arrak goialdeko hostoen galtzarbeetatik zintzilik, erraki ilaunduna dute; lore emeak barkarka edo binaka, berde disdiratsuak.
Ezkurra gaztaina kolore argikoa, puntan estutua; kandu labur eta lodia du. Maiatzean hazten dira, eta hurrengo urteko udazkenean heldu.
Lurzoruarekiko ezaxola da, baina maila freatikoa gainazaletik hurbil daukaten buztin eta limoak ditu gustokoenak. Bertako haritzak baino bizkorrago hazten denez, basogintzarako hautetsia izan da; dena dela, zenbait lekutan gaixotasun kriptogamikoek, txankroek, erasotzen dute. Klima epel eta hezeko behemendi atlantikoan ongi hazten da. Ipar Amerika ekialdekoa da berez, Kanadatik Lousianaraino; Euskal Herriko isurialde kantauriarrean landatzen da.
Egurra, kalitate ertainekoa, ez da beste haritz batzuen bezain baliotsua, baina tantai bikainak ematen ditu; azalak tanino ugari ditu eta larruak ontzeko erabiltzen da batzuetan.
Espezie honekin batera, apaingarritzat eta, inoiz, basogintzan,antzeko ezaugarri morfologikoak dituzten beste haritz iparamerikar batzuk erabiltzen dira, Quercus palustris Muenchh bezala. Honen hostoak estuagoak dira, ia erdiko nerbioraino iristen diren gingil sakonekin, eta azpialdean ile motots nabariak dituzte nerbio galtzarbean.
Izurriei dagokionez, Quercus generoan eragin handia duen patogenorik ohikoena Lymantria dispar izenarekin ezagutzen den sitsa da, Lagarta peluda izen arruntarekin ezagutzen dena. Lepidoptero honen arrautzak udabarriaren hasieran eklosionatu egiten dira eta larba fasean zuhaitzen hostoetaz eta kimuetaz baliatzen dira elikagaiak lortzeko. Defoliazio hauek beste muturrezko baldintza batzuekin batzean, lehorteak edota gaixotasun bat adibidez, zuhaitzaren heriotza eragin ahal du. Artearen kasuan, Quercus ilex, nahiko arrunta den patogenoa Tortrix viridana lepidopteroa da. Lagarta peludaren kasuan bezala, sits honen beldarrak artearen defoliazioa eragiten dute zuhaitza ahulduz.
Onddoei dagokionez, badaude Quercus generoa kaltetu egiten duten onddo espezie ugari. Adibide bat, Botryosphaeria generoko espezie batzuk dira, B. dothidea, B. corticola eta B. iberica izen telomorfikoaz ezagutzen direnak. Fusicoccum aesculi, Diplodia corticola eta Dothiorella iberica dira euren izen anamorfikoa. Benetan zuhaitza kaltetu egiten dauana fase anamorfikoa danez, honen izena erabiltzea da korrektoena. Onddo hauek eragiten daben gaixotasuna txankroa deritzo. Gaixotasun honek ehun begetalen heriotza dakar bai hostoetan, zein enborrean edota sustraietan. Onddo hauetaz aparte badauz ere beste hainbat patogeno antzeko gaixotasunak eragiten dabezanak, esaterako Phytophthora cinnamomi, Cylindrocarpon destructans, C. dydimum… .
Quercus (latinezko izena, bai haritza, bai artea izendatzen zituena) Fagaceae familiako zuhaitz eta zuhaixken genero bat da. Batzuk hostoerorkorrekoak dira, eta beste batzuk, aldiz, hostoiraunkorrekoak. Arren loreek infloreszentzia konplexuak dituzte, 4tik 10era estaminekin, normalean sei. Emeen loreak isolaturik agertzen dira, edo ale ezberdinak antolaketa txikiekin. Hiru estigma dituzte, eta obulu anatropoak, eta ezkatazko egitura bat duten inguruan. Fruitua ezkurra da.
Bai haritzak, bai arteak oso garrantzitsuak dira gizakiarentzat, haien zura, azala eta fruituak erabiltzen baititu. Ipar hemisferioko paisaian oso ugariak dira. Quercus generoko espezieen artean hibridazioa gertatzen da sarri.
Tammet (Quercus) on pyökkikasvien (Fagaceae) suku. Lajeja esiintyy luonnonvaraisena pohjoisella pallonpuoliskolla ja niihin kuuluu sekä lehtensä varistavia että ainavihreitä lajeja. Lajeja tunnetaan noin 500. Niiden tärkein yhteinen tuntomerkki on tammenterho: kuppimaisessa pohjuksessa kasvava ohutkuorinen, pähkinämäinen siemen.[2]
Tammi on valittu Englannin, Liettuan, Puolan, Ranskan, Saksan, Viron, Walesin ja Yhdysvaltojen kansallispuuksi.
Eurooppalaisia:
Aasialaisia:
Afrikkalaisia:
Pohjoisamerikkalaisia:
Tammet (Quercus) on pyökkikasvien (Fagaceae) suku. Lajeja esiintyy luonnonvaraisena pohjoisella pallonpuoliskolla ja niihin kuuluu sekä lehtensä varistavia että ainavihreitä lajeja. Lajeja tunnetaan noin 500. Niiden tärkein yhteinen tuntomerkki on tammenterho: kuppimaisessa pohjuksessa kasvava ohutkuorinen, pähkinämäinen siemen.
Tammi on valittu Englannin, Liettuan, Puolan, Ranskan, Saksan, Viron, Walesin ja Yhdysvaltojen kansallispuuksi.
Quercus
Chêne est le nom vernaculaire de nombreuses espèces d'arbres et d'arbustes appartenant au genre Quercus, et à certains genres apparentés de la famille des fagacées, notamment Cyclobalanopsis et Lithocarpus.
Ce genre, présent dans tout l'hémisphère nord et dont l'aire de répartition s'étend depuis les froides latitudes jusqu'aux zones tropicales de l'Asie et de l'Amérique, comprend à la fois des espèces à feuilles caduques et d'autres à feuilles persistantes.
Là où il est naturellement présent dans son aire de répartition, le chêne abrite des centaines d'autres espèces (notamment après sa vie dans son bois mort) ; au point que certains écologues le qualifient de Point chaud de biodiversité[2].
Il n'y a pas de mot indo-européen spécifique au chêne, un arbre qui puise ses noms dans des couches linguistiques plus anciennes. Le nom de chêne renvoie ainsi à quatre étymons différents : l'indo-européen *dreu-, *perkʷus et heyǵ-, et le gaulois *cassanos.
Les étymons indo-européens *dreu-, *deru-, *doru- (avec le sens polysémique de solide, ferme comme un arbre) se retrouvent dans le sens de chêne, l'arbre par excellence, dans différentes langues : le breton derv, le gallois derw, le gaélique dair, qui signifient tous « chêne ». Les langues slaves connaissent des formes comme le russe, le tchèque dub et le polonais dąb. Le grec druas, dérivé de ces étymons, a donné les termes de dryades, de dendrochronologie et de philodendron. Le derby est peut-être issu de cette racine[3]. La racine *dreu- est à l'origine du pré-germanique *dréu̯om qui a donné l'anglais tree, « arbre »[4].
L'étymologie du mot « druide » (latin druidæ, protoceltique *dru-wid-s) est souvent reliée à cette racine indo-européenne. Si tous les spécialistes s'accordent pour reconnaître dans le second terme de ce composé la racine *weid- (« savoir, voir »), le premier terme est souvent interprété comme le préfixe intensif indo-européen dru- (δρῦς, « durs, forts comme le chêne »[5]), d'où la traduction courante : « les très savants ». Cette explication a été critiquée, notamment par le linguiste Émile Benveniste[6].
Le mot attribué au genre scientifique, le latin quercus (qui se perpétue dans l'italien quercia, le sarde kerku et le corse querciu) remonte à l'indo-européen *perkʷus (par l'intermédiaire d’une forme altérée *kʷerkʷus par le phénomène d'assimilation entre les deux consonnes initiales). *perkʷus est probablement lié mythologiquement au nom de l'orage (Perkwunos (en) ou Perkūnas, « dieu de l'orage », la relation entre l'orage et l'arbre étant peut-être due à l'impact des impacts de la foudre sur leurs hautes cimes), la désignation métonymique d'un dieu du ciel se faisant par la figure de style d'hypallage[7].
Le proto-germanique *aik, *aig, issu du proto-indoeuropééen heyǵ- explique les termes allemand Eiche et anglais oak qui désignent le chêne, et les mots grecs aigilops (mot bisémique désignant soit le chêne rouvre, soit une céréale), krataigos (nom désignant l'Azérolier)[8].
Le mot chêne (d'abord chasne en ancien français, v. 1100) est issu du gaulois *cassanos, par l'intermédiaire d'une forme gallo-romane *CASSANU. Ce mot, attesté par le bas latin cassinus et le latin médiéval casnus (886), est à l'origine de l'ancien français chasne, dont les formes chaisne, chesne ainsi que les variantes dialectales caisne, quesne, etc., représentent des altérations précoces, d'après le mot fresne « frêne » [9]. Le mot latin cassinus est probablement d'origine gauloise ou prégauloise. L'étymologie du gaulois *cassanos (autrement noté *cassăno-, éventuellement *cassĭno) est incertaine, car il ne possède aucun équivalent direct dans les langues celtiques, et les divers rapprochements proposés pour en rendre compte restent peu probants[10]; son origine est peut-être préceltique[11].
Le terme indigène casnus n'a pas été supplanté par le latin quercus, sans doute du fait de l'importance qu'avait cet arbre pour les constructions et surtout comme arbre saint du druidisme[12]. On distingue des formes régionales : aire normande et picarde : quesne, queyne, francoprovençal et nord-occitan : chasne, quart nord-est chesne, chêne, sud-ouest cassou, casse (la cassagne). En Gascogne, ce nom s'applique aux grands chênes à feuilles caduques qu'on distingue du tauzin (Quercus pyrenaica), exactement comme les Basques distinguent l'haritz pédonculé de l'ametz (tauzin) et de l'arte (yeuse).
L'étymon indo-européen *perkʷus est à l'origine des termes germaniques : vieux haut allemand forha> allemand Föhre, sorte de sapin, anglo-saxon furh « sapin » (l'anglais moderne fir « sapin » est un emprunt au vieux scandinave fyra) et gothique fairɧus « monde » (c'est-à-dire « arbre du monde » dans la mythologie germanique cf. Yggdrasil). Le même indo-européen explique aussi le nom des monts Erzgerbirge et de la forêt hercynienne (Hercynia silva) par dérivation lexicale *perkʷu-nia> *perkunia> hercunia. La chute de [p] initial de *perkunia> [h]ercunia est propre au celtique (la lettre h est une prothèse) et la lettre y est un emprunt au grec : le radical erc- « chêne » étant d'ailleurs attesté en gaulois en toponymie et en anthroponymie, ex : Erco-lana « plaine des chênes » et Argonne de *Arcuna, variante de *Ercuna[13].
Le latin robur (attribué en taxinomie au chêne pédonculé Quercus robur), donne en français (chêne) rouvre (rivoire) et explique aussi les termes italien rovere, catalan roure et espagnol roble (noms génériques des chênes à feuilles caduques).
La racine *karr est à l'origine de mots latin cerrus, ibériques arte, karraska, carballo, occitan languedocien garric, garrolha, occitan limousin jarric, berbère akarruš, slovène hrast.
Le chêne vert, le plus répandu en pays méditerranéens, est appelé en catalan alzina, occitan dialectal auzina, espagnol encina, d'un dérivé *ilicina du latin ilex. Le terme « yeuse » ([jø:z] est issu de l'occitan euse « chêne vert », lui-même issu d’elex, variante d’ilex[14],[15]. Ce dernier mot donne également l’italien leccio, corse leccia, par métathèse de [l].
Les chênes-lièges s'appelaient en latin suber, à rapprocher du basque zuhar « orme », de zu(r)- « bois ». On le retrouve dans les termes corses suvera, catalan alzina surera, portugais sobreiro et français sûrier.
Il existe au moins 221 toponymes en France évoquant des localités probablement établies dans ou près d'une forêt de chênes[16].
Les anciennes formes françaises et les formes dialectales du mot chêne, à savoir chesne, chaîne et quesne, ont donné les noms de Duchesne, Duquesne, Quesnel, Quesné ; la même racine se retrouve dans Cassou, Lacassagne. Le latin robur se retrouve dans les toponymes et patronymes Rouvre, Rouvière, Roure, Royer et le latin ilex (chêne vert) dans yeuse, euze, elze.
La racine dreu, derv- se retrouve très probablement dans les hydronymes et toponymes en Druy- (commune de Druyes-les-Belles-Fontaines).
Le breton distingue le tann (au sens de chêne rouvre), du taouz (tauzin). Le mot tan est d'origine celtique *tanno-. Comme le breton, il a survécu assez longtemps au sens de « chêne ». Cette racine celtique se retrouve dans des toponymes qui évoquent la présence de tanneries ou de chênes : Tanis, Thennes, Thenney, Tannay, Tanay, Theneuil, Theneuille, Thénioux, Tannerre-en-Puisaye, Thenailles et Thenelles mais des confusions sont possibles avec la tanière (tanne) et le mot latin thannus qui désigne un buisson, un tronc d’arbre[17].
Le genre Quercus comprend entre 200 et 600 espèces (chiffre variable selon les auteurs, vu le nombre important d'hybrides) situées majoritairement dans l'hémisphère Nord, dont une vingtaine d’espèces poussent spontanément en Europe et 8 en France (les chênes vert, liège, kermès, tauzin, sessile, pédonculé, pubescent et chevelu)[18]. Rustiques à semi-rustiques, appréciant une place en plein soleil dans un endroit dégagé, ils colonisent des milieux extrêmement diversifiés, allant des zones arides (Afrique du Nord, Californie) aux zones tropicales humides (Colombie, Amérique centrale), en passant par les régions tempérées (Europe, Amérique du Nord, Asie centrale). En règle générale, c’est dans les régions tempérées que les aires de distribution occupent les plus vastes surfaces, à l’échelle des continents[19]. Le chêne est l'arbre le plus répandu en France, avant le pin[20] où il représente 40 % des essences, feuillus et conifères confondus[20].
Les chênes font partie des espèces forestières les plus polymorphes au plan génétique, d'où leur forte capacité d’adaptation[21].
Espèces porteuses et ingénieurs, elles abritent une biodiversité importante (épiphytes, oiseaux, insectes, parasites et autres symbiotes) et fournissent un humus doux peu acide, à minéralisation rapide, qui engendre la formation de sols bruns forestiers, neutres ou même légèrement alcalins[22].
Les botanistes distinguent deux grandes catégories de chênes[23] : les chênes caducifoliés dont le feuillage tombe en automne, parfois au printemps (chêne rouge, chêne chevelu, chêne pubescent, chêne tauzin et chêne rouvre) ; les chênes sclérophylles dont les feuilles sont persistantes : arbres poussant surtout sur les rivages méditerranéens (chêne vert, chêne kermès et chêne-liège) ainsi qu'en zones subtropicales et tropicales en Amérique et en Asie. Les premiers, généralement plus grands, ont des feuilles divisées en lobes ou crénelées ; les seconds ont des feuilles coriaces entières ou à dents épineuses. Les espèces tropicales ont des feuilles entières, comparables à la forme de certaines Lauracées (camphrier, etc.). La nervation craspedodrome bien visible est pennée avec des nervures secondaires alternes[24].
Hormis s'il pousse au milieu d'une clairière, en raison d'une croissance lente, dans une forêt mélangée primaire subnaturelle mixte (feuillus-résineux), il faut 100 à 150 ans pour qu'il atteigne la canopée, mais cette lenteur permet au chêne de produire un bois dense et dur, apprécié pour de nombreux usages, surtout depuis la quasi-disparition des grands ormes qui produisaient également un bois dur et de grande taille.
Si on le laisse vivre, le chêne dépasse facilement les 500 ans, et jusqu'à plus de 1000 ans, exceptionnellement. De nombreux arbres remarquables pour leur taille et ancienneté étaient (ou sont encore) des chênes, autrefois dits « cassanos » par les Gaulois.
Une forêt de chênes est une chênaie. Le chêne forme souvent des forêts mixtes en association avec d'autres feuillus.
La densité du bois de chêne est comprise entre 0,61 et 0,98 (cœur : 1,17). C'est un bois lourd, dur et résistant. Il est très utilisé en ébénisterie et menuiserie.
Un chêne adulte peut pomper quotidiennement jusqu'à 200 litres d'eau à une hauteur de 30 m[25].
Des études de séquençage de l'ADN à haut débit utilisé en génétique forestière montrent que le chêne présente un caractère mosaïque génétique[26] : symbole de robustesse et de longévité, il accumule des mutations somatiques au cours de sa croissance (elles se traduisent au niveau des branches d'âge différent qui développent chacune leur propre génome), mutations qui peuvent être transmises à la descendance et jouent probablement un rôle dans l'adaptation de cet arbre aux stress biotiques et abiotiques[27]. Il partage, comme d'autres arbres, un arsenal de gènes de résistance en général dupliqués, particulièrement riche et diversifié, lui permettant de faire face tout au long de sa vie à ses grands prédateurs (champignons pathogènes, oomycètes, insectes, bactéries et virus)[27].
Les chênes sont des arbres élevés, plus rarement des arbrisseaux, à enracinement généralement profond. De croissance rapide, certaines espèces atteignent plusieurs dizaines de mètres de haut (chêne sessile), d'autres forment de grands arbustes (chêne vert) ou des arbrisseaux (chêne kermès). Espèces sociales, exigeantes en lumière, elles ont un tronc élevé droit ou tortueux ; généralement crevassé. Quelques espèces comme le chêne tauzin sont drageonnantes[28].
Sur une tige de chêne, l'unité de croissance portant des bourgeons et des cicatrices foliaires, débute par la cicatrice de cataphylles en anneau (à droite).
Phyllotaxie alterne spiralée, avec un angle de divergence proche de 137,5°.
Sous un chêne.
Un chêne dans un parc de Bamberg en Allemagne. Novembre 2018.
Ils possèdent des feuilles simples qui suivent une phyllotaxie alterne spiralée. L'angle de divergence souvent observé est proche de l'angle d'or de 137,5°[29]. De texture ferme et de forme variables selon les espèces (limbe elliptique, oblong, ovale ou obovale, obtus à aigu ou acuminé au sommet), elles peuvent être pennatilobées à lobes arrondis ou entières avec un bord lisse ou denté. Elles sont dotées de stipules fugaces qui tombent peu après la feuillaison. Elle se regroupent généralement à l'extrémité des rameaux. Chez les chênes mais également chez les espèces herbacées, dans le cas d’un développement hétéroblastique typique, on observe le long de la tige trois classes de feuilles (feuilles juvéniles, feuilles de transition et feuilles adultes) dont la formation est probablement liée à la rythmicité de croissance des arbres. En parallèle de cette hétérophyllie classique, on rencontre le développement hétéroblastique inversé qui consiste en une juvénilisation de la croissance (les écailles recouvrant les bourgeons indiquent un passage du végétal vers un état de vie ralentie)[30].
Les rameaux robustes, rigides, rectilignes, souvent à crêtes longitudinales, contiennent une moelle à 5 pointes. Ils portent des cicatrices foliaires semi-ovales à triangulaires, marquées d'au moins 5 cicatrices vasculaires et des cicatrices de cataphylles en anneau[31].
L'axe terminal des rameaux porte de 2 à 3 bourgeons terminaux d'égale grosseur, sphériques ou ovoïdes, à écailles nombreuses imbriquées, disposées en 5 rangs. Ces bourgeons sont entourés de nombreux bourgeons axillaires plus petits, agglomérés[32]. Les bourgeons sont fermés par des écailles brunes recouvertes d'un enduit cireux, la propolis (matière résineuse qui poisse les doigts) dont le rôle est de limiter la déshydratation du bourgeon. Les bourgeons à bois contiennent une tige embryonnaire et des ébauches foliaires protégées par un abondant duvet blanc, la bourre, qui contribue à leur protection thermique[33].
Les chênes sont, comme la plupart des essences forestières[34], monoïques diclines, c'est-à-dire qu’ils portent des inflorescences mâles et femelles séparées sur le même individu. La floraison a lieu pendant la feuillaison.
Les fleurs mâles sont jaunâtres, en chatons grêles, filiformes, lâches, à l'aisselle des feuilles de la base du rameau de l'année précédente ou des nouvelles pousses. Ces chatons souples, pendants, ont à leur base des bractées droites, pointues, caduques et très tomenteuses ; les fleurs, en groupes de 3 ou 4, sont protégées par un périanthe à (4-) 6 sépales connés à leur base, pubescents ; L'androcée est constitué de (3-) 6 (-12) étamines, à filet mince, glabres ou tomenteuses à la base, à anthères de 0,5 à 2 mm de long ; le pistillode est habituellement absent, ou rudimentaire (réduit à des touffes de trichomes). Les fleurs femelles, toujours solitaires, sont verdâtres, dans un involucre accrescent formé de petites écailles imbriquées. Les inflorescences femelles à l'aisselle des feuilles de l'extrémité du rameau, apparaissent après les inflorescences mâles. Érigées, pubescentes, à fleurs en nombre variable, elles ont des bractées droites, pointues, pubescentes, caduques ; le périanthe est à (4-) 6 (-9) pièces soudées ; des staminodes sont parfois présents, pouvant atteindre le nombre de 5 à 7 ; l'ovaire infère est surmonté de 3-4 (-6) styles aplatis ou cylindriques, plus ou moins longs, libres et recourbés ou soudés à la base ; les stigmates sont glabres ; le nombre de carpelles est égal à celui des styles[35].
Plantes à syndrome anémophile associé à une germination hypogée, elles ont un fruit de type akène, appelé gland, de forme ovoïde ou oblongue, vert puis jaunâtre ou brunâtre. Fixé dans une structure appelée cupule, chaque gland contient une graine (rarement deux ou trois) et met pour mûrir 6 à 18 mois selon l'espèce[36].
Châton mâle
Illustration de fleurs femelles
Le genre est divisé en deux sous-genres (Cerris et Quercus) et huit sections (3 Cerris et 5 Quercus). On dénombre quelque 435 espèces différentes dont une trentaine en Europe, plus de 200 en Amérique et plus de 150 en Asie[37].
Le genre est divisé en huit sections :
NB. l'ancienne section Mesobalanus, les chênes de Hongrie et apparentés d'Europe et d'Asie (styles longs, glands mûrissant en 6 mois, amers, endocarpe glabre) est incluse dans la section Quercus.
Phylogénie des espèces actuelles de chênes[37] :
Quercus (genre) Cerris (subgenus)Cyclobalanopsis (section) ou « chênes à anneaux »
Cerris (section)
Ilex (section)
Labatae (section) ou « chênes rouges »
Protobalanus (section)
Ponticae (section)
Virentes (section)
Quercus (section) ou « chênes blancs »
L'hybridation est courante entre espèces au sein d'une même section (constitution de syngaméons) ; aucune hybridation entre espèces de différentes sections n'est identifiée.
Le cycle sylvigénétique moyen et naturel (de la naissance à la mort naturelle) du chêne est d'environ 600 ans [38], mais son cycle sylvicole (durée de révolution) est nettement plus court.
À l'époque de Colbert les chênes étaient coupés à l'âge de 250 à 300 ans[Information douteuse], en Forêt de Tronçais par exemple, considérée aujourd'hui comme l'une des plus belles chênaies d'Europe[39].p
Pour des raisons économiques (pour en faciliter l'abattage et le sciage industriel, avec un retour sur investissement moindre mais plus rapide), le chêne est abattu bien plus jeune : dans les années 1980 en France, la durée de renouvellement (révolution) d'un peuplement de chênes n'était plus que de 160 à 200 ans[40] et tend à se réduire avec la sylviculture dite « dynamique » ; Pour plus de profits à court ou moyen terme, le sylviculteur traite souvent la chênaie en « futaie équienne » (arbres de même classe d'âge), éventuellement monospécifique, en augmentant l'ensoleillement par des éclaircies régulières favorisant des « arbres d'avenir » choisis par lui avec un intervalle de temps entre les éclaircies (appelé rotation) de 9 à 12 ans (3 à 5 m3 de bois d'œuvre par ha et par an en Poitou-Charentes), voire moins[41]. En taillis les chênes sessile et pédonculé sont coupés vers 25 à 45 ans (3 à 6 stères/ha/an)[41].
Trente à quarante pour cent des chênes sessiles et pédonculés européens poussent aujourd'hui en France, ce qui en fait le second producteur mondial[42], après les États-Unis, et devant l’Ukraine qui pourrait bientôt dominer la filière bois de chêne. En 2004, la chênaie (pédonculé et sessile, souvent mélangés à d'autres essences) y couvrait en 2005 environ 5,1 millions d’hectares, pour un volume estimé de 750 millions de mètres cubes de bois, avec une récolte qui a été en 2004, de 2,6 millions de mètres cubes (90 % de sciage, 8 % de merrain, 2 % de tranchage, le tranchage étant en diminution régulière depuis 20 ans). En 2004, la France a aussi exporté quelque 130 000 m3 de grumes et 150 000 m3 de chêne de trituration (tout en important 93 000 m3 de grumes en 2005). 850 000 m3 ont été sciés, mais le sciage est en recul depuis les années 1970.
Note : la durabilité est liée à la présence de tanins solubles dans l'eau, elle diminue donc avec le lessivage en cas d'exposition sévère
En Europe, le chêne est très utilisé, et cultivé, pour son bois, son liège, son écorce et ses glands (dont on faisait autrefois de la farine, mais qui ont surtout servi à alimenter des porcs). On trouve parfois des chênes têtard dans les haies bocagères ou des chênes isolés dans une prairie ou un champ.
Les chênes sont des arbres à bois dur. Le bois de chêne a une masse volumique comprise entre 0,75 et 0,85 g/cm3. C'est un matériau très résistant et très dur. Sa résistance aux insectes et aux champignons (durabilité naturelle, voir Durabilité du bois) est très importante grâce à sa forte teneur en tanin. Les grandes planches radiales de chêne sont prisées depuis le Moyen Âge et servent à réaliser des boiseries d'intérieur de bâtiments prestigieux comme la Chambre des communes en Angleterre à Londres, et dans la construction de menuiserie fine ainsi que comme support de peinture car la qualité de ce bois est une garantie de pérennité de son œuvre pour l’artiste. Le bois du chêne pédonculé et du chêne rouvre (Quercus petraea) était utilisé en Europe pour la construction navale jusqu'au XIXe siècle et étaient les principales essences de bois utilisées dans la construction des charpentes en bois des bâtiments en Europe. Aujourd'hui le bois de chêne reste couramment utilisé dans la menuiserie, la parqueterie, et la production de plaquage. Les tonneaux dans lesquels les vins rouges, xérès et d'autres spiritueux tels que le cognac, le scotch ou le bourbon sont vieillis, sont des fûts de chêne. Les tonneaux de chêne contribuent à la saveur vanillée de ces boissons. Les copeaux de bois de chêne sont utilisés pour le fumage du poisson, de la viande, du fromage et d'autres produits alimentaires.
En France, le chêne représente 25% du bois de construction, soit l'essence la plus utilisée dans le pays[44].
Parmi les chênes nord-américains, le chêne rouge d'Amérique Quercus rubra est le plus prisé pour son bois au sein du groupe Lobatae. Toutes les espèces de ce groupe sont commercialisées en tant que « chêne rouge ». Le bois standard des chênes du groupe Quercus, lesquels sont tous commercialisés en tant que « chêne blanc », est le chêne blanc Quercus alba. Le bois du chêne rouvre et du chêne pédonculé Quercus petraea et Quercus robur, tous deux à feuilles caduques, représente la plus grande partie de la production de chêne en Europe, mais les espèces persistantes, tel que le chêne vert Quercus ilex, et le chêne-liège Quercus suber produisent aussi un bois de valeur.
La charpente en bois de cœur de chêne de l'église Saint-Girons, à Monein
Xérès s'affinant dans des tonneaux de bois de chêne
Section du tronc d'un chêne-liège, Quercus suber
Texture du bois de chêne
L'écorce de Quercus suber, ou chêne-liège, donne le liège qui sert traditionnellement à fabriquer les bouchons en liège. Cette espèce pousse sur le pourtour méditerranéen, ainsi qu'au Portugal. L'Espagne, l'Algérie et le Maroc sont les plus gros producteurs mondiaux.
L'écorce de chêne est riche en tanin. Pulvérisée, elle donne le tan utilisé pour le tannage des cuirs par les tanneurs.
L'écorce du chêne blanc est séchée et utilisée dans certaines préparations médicales.
En Algérie, l'écorce du chêne-liège découpée en forme de cylindre de 70 à 80 cm est utilisée en apiculture pour élever des essaims d'abeilles.
Les chênes donnent des glands, fruits de loin les plus abondants des forêts de basse altitude en Europe occidentale[45].
Ces fruits peuvent être consommés par les humains (voir purée de glands). Les glands peuvent être amers, c'est toujours le cas pour le chêne pédonculé (Q. robur), le chêne chevelu (Q. cerris), le chêne kermès (Q. coccifera), Q. frainetto, Q. fruticosa, Q. infectoria et Q. petraea ; certaines espèces ils sont parfois doux, parfois amers : chêne vert (Q. ilex), pubescent (Q. pubescens), angoumois (Q. pyrenaica), le chêne-liège (Q. suber) et le chêne blanc de Californie (Q. lobata) ; les glands de Q. macrolepis, Q. rotundifolia, Q. trojana et la variété virgiliana du chêne pubescent d'Italie du Sud et le chêne blanc (Q. alba) sont souvent doux, c'est plus souvent le cas dans la région méditerranéenne[46] et dans l'Est et le centre de l'Amérique du Nord; les glands de Q. michauxii sont très doux[47]. Les glands doux peuvent être mangés crus ou rotis, ceux qui sont amers doivent être bouillis à plusieurs eaux. Les glands servent pour faire une farine, grillés comme substitut de grains de café ou fermentés pour donner une boisson pétillante (piquette de glands).
Les glands sont aussi mangés par les animaux sauvages ou domestiques : les écureuils, les cerfs, les sangliers qui en sont très friands. Toutefois, ils sont nocifs pour les équidés. Au Moyen Âge, dans presque toute l'Europe, en octobre, la glandée consistait à emmener les cochons en forêt pour qu'ils se nourrissent des glands tombés à terre. Les glands sont utilisés en Corse et en Espagne pour l'alimentation de cochons élevés en semi-liberté (qui vont en Espagne servir à confectionner le jambon ibérique de bellota).
On appelle noix de galle (ou galle ronde du chêne) l'excroissance provoquée sur les feuilles de certains chênes par des piqûres d'un insecte, le cynips Andricus kollari. La noix de galle est utilisée pour la confection de teintures.
La galle du chêne a longtemps été utilisée comme ingrédient principal pour fabriquer l'encre (encre métallo-gallique), récoltée à une période précise de l'année.
Dans les campagnes, les enfants transperçaient d'une allumette les galles (appelées "imoines" dans le Poitou), pour en faire de petites toupies.
Les chênes de pépinières peuvent avoir des racines endommagées par la taille des racines[48] ou enroulées dans les godets (racine pivot notamment)[49],[50],[51]. Selon certains auteurs, le rempotage en bac de bois traité au CuCO3 augmenterait la régénération des racines et la prise de greffe[52].
La « mort subite du chêne » (Phytophthora ramorum) est provoquée par un oomycète, qui peut causer la mort des chênes en quelques semaines.
Le « flétrissement américain du chêne », provoqué par un champignon Ceratocystis fagacearum (un champignon très proche de la graphiose de l'orme), est aussi une maladie mortelle qui touche tous les chênes dans certains des États des États-Unis, particulièrement les chênes rouges (les chênes blancs peuvent être infectés mais ils survivent généralement plus longtemps).
Parmi les autres risques, on trouve notamment les insectes foreurs ainsi que les insectes fouisseurs, dont la présence pourrait ne pas être évidente à détecter dans le cas des plus vieux arbres. Ces insectes sont alors souvent découverts lorsque les arbres tombent pendant de fortes rafales.
Les pommes de chêne sont des galles qui se développent sur les chênes et sont causées par une espèce d'hyménoptère gallicole (famille des guêpes à galles) le Biorhiza pallida. La femelle des cochenilles du genre kermes est responsable de la formation de galles sur le chêne kermès. Les chênes servent de plantes nourricières pour les larves de nombreuses espèces de lépidoptères.
Le cynips Andricus quercuscalicis provoque des excroissances appelées galle des glands.
Lorsqu'il est en trop grand nombre, le tigre du Chêne, une punaise invasive, peut provoquer le jaunissement puis la chute prématurée des feuilles[réf. souhaitée].
L'apparition des Fagaceae date du Paléogène. Ceci explique la persistance dans cette famille de traits archaïques (fleurs de type 2 ou 3, fécondation du tube pollinique par le côté ou la base, bois à perforations scalariformes)[53]. Les chênes sont originaires de l'hémisphère nord à une époque où Amérique du nord et Eurasie étaient reliées (tant côté atlantique que pacifique)[37].
Les chênes se sont vite diversifiés pour aboutir dès l'Éocène aux deux sous-groupes de chênes actuels : Cerris et Quercus. Si l'extension du sous-genre Cerris est aujourd'hui exclusivement eurasiatique et nord-africaine, un fossile de gland datant de 48 Ma en Orégon prouve qu'il a aussi peuplé l’Amérique avant d'y disparaitre. La diversification des chênes s'est accélérée avec le début du refroidissement, qui a débuté il y a environ 52 Ma et a poussé les chênes à se déplacer vers le sud et ainsi à se différencier entre Amériques et Eurasie.
Le plus ancien fossile non équivoque de chêne (du pollen retrouvé près de Salzbourg) remonte à 56 millions d'années[37]. Des restes fossiles de feuilles remontant à l’Oligocène, il y a environ 35 millions d’années, ressemblant fortement aux espèces actuelles, indiquent que de nouvelles espèces sont apparues à l’occasion de changements climatiques entre −34 et −23 millions d’années, la diversification infragénérique (les 8 sections) sont déjà établies au début de l'Oligocène[54].
À l'occasion de leur déplacement vers le sud, les chênes rouges et les chênes blancs (les deux grandes sections américaines) ont colonisé conjointement de nouveaux milieux. Ces deux lignées distinctes se sont réciproquement facilité leur implantation en se créant des environnements pédologiques favorables à la mycorhization. La nécessité de s'adapter à de nouveaux environnement explique qu'à eux seuls, le Mexique et l'Amérique centrale abritent 40 % des espèces de chênes actuelles[37].
Si la section Quercus des chênes blancs s'est développée en Amérique du nord, des spécimens ont pu atteindre l'Europe au Miocène (il y a environ 20 Ma) par le pont terrestre nord-atlantique alors émietté en un chapelet d'îles[37]. Ils y ont fondé un clade regroupant toutes les espèces eurasiatiques actuelles de chêne blancs mais n'ont pas été suivi par les chênes rouges (de rares fossiles présentant des affinités avec les chênes rouges témoignent de populations locales mais ont été vite supplantées).
L'histoire du chêne au Quaternaire est encore mal connue en raison des avancées et reculs des populations, imposées par les trois dernières glaciations. En Europe, les chênes étaient confinés dans trois zones refuges (péninsule ibérique, le sud de l'Italie et les Balkans) au cours de la dernière période glaciaire. L'hybridation entre espèces d'une même section a favorisé leur dispersion, mais aussi leur adaptation à de nouveaux milieux[55]. Les quatre espèces de chênes blancs (sessile, pubescent, tauzin et pédonculé) se sont formées dans des zones géographiques différentes mais ont maintenu une certaine « perméabilité génétique » : des flux de gènes sont intervenus avec le début du réchauffement il y a 20 000 ans et ont permis notamment l'adaptation du chêne sessile à des climats plus froid par hybridation avec le chêne pédonculé lors de sa migration vers le nord[37].
En moins de 8 000 ans, les chênes ont colonisé le nord de l'Europe grâce notamment à des dispersions rares mais à longue distance : ils atteignent ainsi le sud de la Scandinavie, en 6000 avant notre ère, ce qui correspond à une progression de 380 m par an[56]. Après cette reconquête, les flux de pollen entre les différentes forêts ont progressivement lissé les différences adaptatives des différentes populations « souches », homogénéisant au plan génétique les massifs forestiers. La sélection naturelle a, depuis, généré de nouveaux caractères adaptatifs (date de débourrement, vigueur…). Ce schéma de colonisation prévaut pour le chêne pédonculé, espèces pionnière, mais aussi pour le chêne sessile dont la dispersion, moins rapide, a été favorisée par sa capacité d'hybridation unidirectionnelle[57] avec le chêne pédonculé, en lui permettant notamment de coloniser des espaces nouveaux par introgression dans les peuplements de chêne pédonculé déjà établis[58]. De même, côté américain, un transfert de gênes du chêne à poteaux (Quercus stellata) a pu faciliter l'adaptation à la sècheresse du chêne à bogue (Quercus macrocarpa)[37].
Cette histoire est un peu moins mal connue pour l'Antiquité[59].
Depuis le XXe siècle, les forêts de chênes en Europe sont victimes de plusieurs vagues de dépérissements notables et de pathologies : oïdium du chêne depuis 1907, maladie de l'encre dans les années 1950[60], nécroses cambiales[61] et pourriture noire dans les années 1970[62].
En Europe, les trois principales espèces de chênes blancs (pubescent, sessile et pédonculé), bien qu’apparemment assez proches, se comportent comme des espèces en voie de spéciation : leur hybridation par croisement artificiel donne de mauvais résultats (ex : moins de 1 % de fécondation réussie pour l'hybride Quercus robur × petraea et robur × pubescens) et les hybrides obtenus sont très fragiles [63],[64]. L'hybridation semble par ailleurs rare dans la nature en raison d'une phénologie différente (dates de floraison différentes) qui permet aux trois pools génétiques d'évoluer séparément, sans pollution génétique croisée (on parle de « séparation botanique »)[65].
Le genre Quercus comprend entre 200 et 600 espèces (Quercus s.s : 300-450) selon les auteurs[66]. Elles sont principalement présentes dans les régions tempérées à subtropicales de l'hémisphère nord, avec une incursion en Indonésie, mais aussi dans les forêts tropicales d'altitude. Selon ITIS (23 sept. 2014)[67] :
Selon NCBI (23 sept. 2014)[68] :
Selon Tropicos (23 sept. 2014)[69] :
Aucun chêne vivant aujourd’hui n’a pu être daté avec certitude à plus de 500 ans[70] ; il n'est pas rare qu'ils atteignent 300 ans ; il est plus exceptionnel qu'ils arrivent jusqu'à 400 ans. Mais certains vieux chênes sont creux, comme le Chêne d'Allouville (selon la légende, planté en 911 pour la naissance de la Normandie ), et il ne sera dès lors probablement jamais possible de les dater définitivement par dendrochronologie[71]. Dans la marine en bois les chênes de plus de 100 ans avaient la préférence; les arbres approchant 200 ans étaient considérés sur le retour, c'est-à-dire que les bois était susceptible d'être en partie pourri. Atteignant un âge avancé, la couronne massive des arbres comme le chêne ou le châtaigner commence à dépérir, parce que leur système racinaire et vasculaire n'est plus en mesure d'entretenir une grande couronne. Ce qui permet à la lumière d'atteindre la couronne intérieure plus basse, et par là stimuler le développement de bourgeons dormants, créant éventuellement une nouvelle couronne inférieure plus petite. Les vieilles branches qui formaient la haute couronne d'origine meurent, mais sur des espèces comme le chêne, qui ont le bois très résistant, ces branches mortes restent pendant des décennies, voire des siècles, en anglais on dit qu'ils sont Stag headed, c'est-à-dire qu'ils prennent l'apparence de la ramure d'un cerf[72].
Le plus vieux chêne de France daterait donc de l'époque de Charlemagne, situé à Allouville-Bellefosse (Seine-Maritime). En Belgique, le plus vieux chêne se situerait à Liernu. Le plus vieux chêne d'Europe se trouverait en Suisse : à Chatillon, dans le Jura.
Certains chênes pédonculés ont un port fastigié, s'ouvrant progressivement avec l'âge (chênes pyramidaux).
Lien vers le symbolisme des arbres
L'écorce, les glands et les feuilles, riches en tanins, possèdent un pouvoir astringent très puissant.
Quercus
Chêne est le nom vernaculaire de nombreuses espèces d'arbres et d'arbustes appartenant au genre Quercus, et à certains genres apparentés de la famille des fagacées, notamment Cyclobalanopsis et Lithocarpus.
Ce genre, présent dans tout l'hémisphère nord et dont l'aire de répartition s'étend depuis les froides latitudes jusqu'aux zones tropicales de l'Asie et de l'Amérique, comprend à la fois des espèces à feuilles caduques et d'autres à feuilles persistantes.
Là où il est naturellement présent dans son aire de répartition, le chêne abrite des centaines d'autres espèces (notamment après sa vie dans son bois mort) ; au point que certains écologues le qualifient de Point chaud de biodiversité.
Is crann nó tor í an dair sa ghéineas Quercus (Laidin crann darach ), ar ina leith tá timpeall 400 speiceas ann. Tá an géineas dúchasach sa leathsféar thuaidh, agus folaíonn sé crainn dhuillsilteacha agus shíorghlasa a shíneann ón leithead fuar go dtí an Áise thrópaiceach agus Críocha Mheiriceá.
Cuirtear an t-ainm “Dair” ar an gceathrú litir den sean-aibítir Ghaeilge.
Is crann nó tor í an dair sa ghéineas Quercus (Laidin crann darach ), ar ina leith tá timpeall 400 speiceas ann. Tá an géineas dúchasach sa leathsféar thuaidh, agus folaíonn sé crainn dhuillsilteacha agus shíorghlasa a shíneann ón leithead fuar go dtí an Áise thrópaiceach agus Críocha Mheiriceá.
Cuirtear an t-ainm “Dair” ar an gceathrú litir den sean-aibítir Ghaeilge.
Carballo é a designación común das cerca de seiscentas especies de árbores e arbustos do xénero Quercus da familia Fagaceae.[1] O xénero é nativo do hemisferio norte e inclúe tanto especies caducifolias coma persistentes. Os Querci (carballos) esténdese tanto por zonas de clima atlántico como clima continental ou clima mediterráneo, dende Eurasia até América e medran en calquera tipo de terreo, tanto en chairas como en ladeiras rochosas. En xeral, as especies de folla caduca distribúense máis cara ao norte e as de folla persistente, cara ao sur. Caracterízanse por ser árbores rexas e fortes e polos froitos: as landras.
Cómpre ter en conta que tamén se denominan carballos as especies tropicais doutros xéneros relacionados, principalmente Lithocarpus.
Diferentes especies de carballos son moi frecuentes en toda Galicia, salientando o carballo común (ver lista de especies habituais en Galicia abaixo). De feito os carballos constitúen a formación forestal máis representativa do país: a carballeira. As carballeiras teñen estado en regresión debido sobre todo á actividade humana e á substitución destes bosques por reforestacións de especies foráneas coma o piñeiro bravo ou o eucalipto; con todo, a extensión das carballeiras incrementouse nos últimos anos, especialmente nas zonas do interior.
En Galicia atopamos diferentes especies dentro do xénero Quercus. Destas as máis importantes son: o carballo común (Quercus robur L.), a especie máis estendida; o carballo negro, cerquiño ou cerqueiro (Quercus pyrenaica Willd.) e o carballo albariño, albar ou carbia, máis escaso en xeral, aínda que abundante nas zonas altas do interior de Ourense e Lugo (Quercus petraea (Mattuschka) Liebl.). Ademais destas especies cabe mencionar tamén o carballo americano (Quercus rubra L. ou Quercus borealis) co que se están a facer novas reforestacións, o carballo anano ou caxigo (Quercus lusitanica ou Quercus faginea) presente no Monte Pindo, e nalgunhas zonas dos canóns do Sil, a sobreira e a aciñeira, que tamén pertencen o xénero Quercus (Q. suber L. e Q. ilex L. respectivamente). En Ourense atópanse algunhas plantacións de Quercus palustris, o carballo palustre americano.
O xénero Quercus divídese en dous subxéneros e varias seccións:
Este subxénero divídese nas seccións a seguir:
Os seus sinónimos son Lepidobalanus e Leucobalanus, estas especies conforman a listaxe dos denominados "Carballos beancos" de Europa, Asia e América do Norte. Os seus xineceos son curtos; as landras maduran en 6 meses e o seu gusto é acre ou lixeiramente doce, no interior da casca das landras non hai pelo, as follas na súa maioría carecen de puntas agudas nas súa extremidades e os lóbulos adoitan ser arredondeados.
Listaxe parcial dalgunhas especies de carballos (Quercus), pertencentes ao subxénero Quecus, sección Quercus:
Son coñecidos como "carballos húngaros" e son oriundos de Europa, Asia e do norte de África. De pistilos longos; as landras maduran aos 6 meses e son acres; o interior da cúpula non posúe pelo. A sección Mesobalanus está achegada á sección Quercus e algunhas veces tense incluído dentro desta.
A sección Cerris é coñecida coma a dos Carballos Turcos e os seus relativos de Europa, Asia e norte de África. Son de xineceo longo e as landras maduran aos 18 meses dende a xermolación e son moi acres. O interior da casca das landras non posúe pelo. As follas adoitan ter lóbulos de puntas afiadas, con cerdas nos bordos.
A sección dos Protobalanus coñecida coma a sección de carballos intermedios e os seus relativos no suroeste dos Estados Unidos e do noroeste de México. Ten os seus xineceos curtos, e as landras maduran aos 18 meses de sabor moi acre. O interior da casca das landras ten pelo, e as follas adoitan ter lóbulos de puntas afiadas, con cerdas nos extremos.
Os "carballos rubios" ou vermellos americanos (sinónimo: subxen.Erythrobalanus). Xeralmente se desenvolven en América do Norte, América Central e na zona norte de América do Sur. De pistilos longos e landras que maduran aos 18 meses, moi acres e co interior da casca con moito pelo. A noz áchase encerrada nunha capa magra e pegañenta de pel apergamiñada.As follas adoitan ter lóbulos de puntas afiadas, con pelos espiñosos nos mesmos.
Este subxénero coñécese como a listaxe dos "carballos con copas de aneis" e se desenvolven principalmente ao leste e sueste de Asia. Son carballos "sempreverdes" que acadan alturas de entre 10 e 40 metros. Son bastante diferentes ao subxénero Quercus no sentido que teñen landras con distintivas copas con aneis de diferentes escalas de tamaño e se desenvolven comunmente en grupos mestos, malia non se aplicar a todas as especies. A Flora da China trata ás Cyclobalanopsis coma un xénero distinto, porén a meirande parte dos taxonomistas consideran que é un subxénero de Quercus. En total suma arredor de 150 especies.
Carballo centenario en Lugo a comezos do inverno.
Follas de carballo común.
Silueta dunha carballa vella en Sarria.
Folla de carballo común a avelloarse no chan.
O Tamme-Lauri, un carballo senlleiro en Estonia.
Carballo é a designación común das cerca de seiscentas especies de árbores e arbustos do xénero Quercus da familia Fagaceae. O xénero é nativo do hemisferio norte e inclúe tanto especies caducifolias coma persistentes. Os Querci (carballos) esténdese tanto por zonas de clima atlántico como clima continental ou clima mediterráneo, dende Eurasia até América e medran en calquera tipo de terreo, tanto en chairas como en ladeiras rochosas. En xeral, as especies de folla caduca distribúense máis cara ao norte e as de folla persistente, cara ao sur. Caracterízanse por ser árbores rexas e fortes e polos froitos: as landras.
Cómpre ter en conta que tamén se denominan carballos as especies tropicais doutros xéneros relacionados, principalmente Lithocarpus.
Diferentes especies de carballos son moi frecuentes en toda Galicia, salientando o carballo común (ver lista de especies habituais en Galicia abaixo). De feito os carballos constitúen a formación forestal máis representativa do país: a carballeira. As carballeiras teñen estado en regresión debido sobre todo á actividade humana e á substitución destes bosques por reforestacións de especies foráneas coma o piñeiro bravo ou o eucalipto; con todo, a extensión das carballeiras incrementouse nos últimos anos, especialmente nas zonas do interior.
Hrast ili dub je rod drveća iz porodice bukovki (Fagaceae) kojoj pripada preko 600 priznatih vrsta[1]; sinonim su otpornosti i čvrstoće.
Hrastovi su važno drveće u sjevernom umjerenom području. Većinom rastu kao krupno drveće. Muški su im cvjetovi u dugim i rijetkim resama, s 6-10 prašnika. Ženski su cvjetovi pojedinačno u kupuli. Plodnicu čine 3 plodna lista. Za cvatnje, kupula je sitna i nalik na pup. Kasnije se razvije u naboranu, veću ili manju čašicu, koja je obrasla kratkim i većinom prileglim ili duguljastim i čekinjavim ljuskama. U čašici je po jedan plod, žir, koji je jajolik. Supke ostaju podzemno.
Motiv hrasta lužnjaka nalazi se na kovanici od 5 lipa hrvatske kune. Najpoznatije vrste hrastova u Hrvatskoj su: hrast lužnjak, hrast kitnjak, hrast medunac, hrast crnika, hrast cer, hrast sladun itd.
Hrast ili dub je rod drveća iz porodice bukovki (Fagaceae) kojoj pripada preko 600 priznatih vrsta; sinonim su otpornosti i čvrstoće.
Hrastovi su važno drveće u sjevernom umjerenom području. Većinom rastu kao krupno drveće. Muški su im cvjetovi u dugim i rijetkim resama, s 6-10 prašnika. Ženski su cvjetovi pojedinačno u kupuli. Plodnicu čine 3 plodna lista. Za cvatnje, kupula je sitna i nalik na pup. Kasnije se razvije u naboranu, veću ili manju čašicu, koja je obrasla kratkim i većinom prileglim ili duguljastim i čekinjavim ljuskama. U čašici je po jedan plod, žir, koji je jajolik. Supke ostaju podzemno.
Motiv hrasta lužnjaka nalazi se na kovanici od 5 lipa hrvatske kune. Najpoznatije vrste hrastova u Hrvatskoj su: hrast lužnjak, hrast kitnjak, hrast medunac, hrast crnika, hrast cer, hrast sladun itd.
Dub[1][2] (Quercus) je ród ze swójby bukowych rostlinow (Fagaceae).
Dubowy lěs so mjenuje tež dubrawa, dubina, dubinka abo dubowina.[3]
Porno lipje, symboliskemu štomej słowjanskich ludow, płaći dub jako „němski štom“. Z teje přićiny sadźachu so we wjele němskich městach duby při wšelakich wosebitych składnosćach.
Dub (Quercus) je ród ze swójby bukowych rostlinow (Fagaceae).
bahnowy dub (Quercus palustris) burgundski dub (Quercus cerris) čerwjeny dub (Quercus rubra) čećikaty dub (Quercus petraea) čórlatowc (Quercus coccifera) korkowc (Quercus suber) mjechki dub (Quercus pubescens) šiškaty dub (Quercus robur)
Dubowy lěs so mjenuje tež dubrawa, dubina, dubinka abo dubowina.
Porno lipje, symboliskemu štomej słowjanskich ludow, płaći dub jako „němski štom“. Z teje přićiny sadźachu so we wjele němskich městach duby při wšelakich wosebitych składnosćach.
Ek adalah istilah yang berasal dari bahasa Belanda eik, untuk menyebut nama dari beberapa ratus spesies pohon dan semak dalam genus Quercus (bahasa Inggris: Oak; "Tarbantin") dan beberapa genus yang berhubungan, terutama Cyclobalanopsis dan Lithocarpus. Genus ini berasal dari belahan bumi utara, dan termasuk spesies peluruh dan hijau abadi yang menyebar dari lintang yang dingin sampai Asia yang tropis dan Amerika.
Jenis-jenis dari genus Quercus yang tersebar di Indonesia adalah mempening (Quercus argentata) dan pasang jambe (Quercus gemelliflora).[1]
A Pedunculate oak in Denmark
Bark of Quercus robur
Ek adalah istilah yang berasal dari bahasa Belanda eik, untuk menyebut nama dari beberapa ratus spesies pohon dan semak dalam genus Quercus (bahasa Inggris: Oak; "Tarbantin") dan beberapa genus yang berhubungan, terutama Cyclobalanopsis dan Lithocarpus. Genus ini berasal dari belahan bumi utara, dan termasuk spesies peluruh dan hijau abadi yang menyebar dari lintang yang dingin sampai Asia yang tropis dan Amerika.
Jenis-jenis dari genus Quercus yang tersebar di Indonesia adalah mempening (Quercus argentata) dan pasang jambe (Quercus gemelliflora).
Eik (fræðiheiti: Quercus) er stórvaxið lauftré af beykiætt. Til eru um 600 tegundir eika og er útbreiðsla í Norður- og Suður-Ameríku, Evrópu, Asíu og Norður-Afríku. Flestar eikartegundir eru í Bandaríkjunum, Mexíkó og Kína. Eikur blómstra og mynda karl og kvenblóm. Þær mynda lítil, hörð aldin, svo nefnd akörn, sem er algeng fæða íkorna og villisvína. Trén geta orðið mörg hundruð ára gömul, jafnvel þúsund ára og myndað gríðarstóra trjákrónu. Hæð verður allt að 40 metrum.
Eikur eru algengur smíðaviður og er til dæmis notuð í skip og parket. Í íslensku er eik oft haft einnig um tré almennt, eins og til dæmis í orðasambandinu: sjaldan fellur eplið langt frá eikinni sem þýðir oftast að afkvæmið líkist foreldrinu. Fá eikartré eru á Íslandi, en þá helst af evrópsku tegundinni sumareik. Reynslan hefur sýnt að eikartré þrífast hérna en þau vaxa hægt.
Ættkvíslinni Quercus er skipt í eftirfarandi deildir:
Tamme-Lauri er elsta tré Eistlands, plantað á 14. öld.
Þversnið af korkeik (Quercus suber).
Eik í vetrarbúningi: Mecklenburg, Þýskalandi.
Quercus L., 1753 è un genere di piante appartenente alla famiglia delle Fagaceae,[1] comprendente alberi comunemente chiamati querce. Le querce sono specie chiave in un'ampia gamma di habitat, dal mediterraneo alla foresta pluviale subtropicale.
La parola latina quercus, da cui l'omologa italiana quercia (toscano querce), risale a una forma aggettivale (arbor) quercea[2], mentre molti dialetti italiani hanno una forma *cerqua[3][4] (presente anche in vari toponimi toscani). Il francese chêne risale invece al gallico cassǎnus[3][4], l'italiano meridionale ha il tipo carrillo[4]. Il greco presenta invece δρῦς drŷs "albero" e φήγος phḗgos "tipo di quercia", applicati anche ad altre specie botaniche[5].
Il genere Quercus comprende molte specie di alberi spontanei in Italia. In molti casi il portamento è imponente anche se ci sono specie arbustive. Le foglie, alterne, sono talvolta lobate, talvolta dentate e sulla stessa pianta possono avere forme differenti, per la differenza del fogliame giovanile rispetto a quello adulto.
Le querce hanno fiori unisessuali e sono piante monoiche, ovvero la stessa pianta porta sia i fiori maschili che quelli femminili. I fiori maschili sono riuniti in amenti di colore giallo, quelli femminili sono di colore verde. Il frutto è la ghianda.
Lo stesso argomento in dettaglio: Specie di Quercus. La classificazione più recente di Quercus divide il genere in due sottogeneri e otto sezioni[7]. Queste divisioni sono basate sulla diversificazione evolutiva delle querce in due distinti gruppi (cladi): il clade "del vechio mondo", che include le querce che si sono diversificate principalmente in Eurasia; e il clade "Nuovo Mondo", per le querce che si diversificarono principalmente nelle Americhe[8].
Sono state riportate evidenze fossili di Quercus da depositi del tardo Cretaceo in Nord America e in Asia orientale, tuttavia questi non sono considerati definitivi. In un'indagine sulla documentazione fossile di Quercus infatti si è concluso che "le occorrenze pre-Paleogene e forse pre-Eocene di macroresti di Quercus sono generalmente rappresentate da fossili scarsamente conservati che mancano delle caratteristiche identificative necessarie per una certa identificazione e devono essere trattati con cautela"[9]
Le più antiche testimonianze inequivocabili di Quercus sono il polline proveniente dell'Austria, risalente al confine Paleocene-Eocene, circa 55 milioni di anni fa.
L'inquadramento tassonomico delle specie del genere Quercus era assai difficoltoso, in quanto sono frequenti i fenomeni di ibridazione tra specie che condividono lo stesso territorio, dando luogo ad individui dalle caratteristiche intermedie (ma talvolta anche molto diverse), che alcuni studiosi tendono a considerare nuove specie, mentre altri li ascrivono come sottospecie o varietà di specie già esistenti.
L'avvento delle tecniche molecolari per l'analisi filogenetica ha trasformato la comprensione delle relazioni tra le querce, inizialmente supportando a livello molecolare la divisione nei cladi del Vecchio e del Nuovo Mondo. Queste tecniche si sono rivelate molto utili nella risoluzione delle relazioni su scala fine tra le specie di querce, in particolare per i gruppi che ibridano facilmente[10].
Il genere Quercus è originario dell'emisfero settentrionale e comprende specie decidue e sempreverdi che si estendono dalle latitudini temperate fredde a quelle tropicali. L'areale del genere Quercus comprende buona parte dell'emisfero settentrionale, estendendosi dalla zona temperata a quella tropicale d'America, Europa, Nord Africa e Asia.
L'America ha il maggior numero di specie di querce, con circa 160 specie in Messico, di cui 109 endemiche, e circa 90 negli Stati Uniti. La seconda più grande area di diversità delle querce è la Cina, con circa 100 specie.
In Europa durante l'ultima era glaciale le popolazioni di Quercus sono state confinate in tre zone rifugio situate in Spagna, in Italia e nei Balcani per poi ricolonizzare il territorio del continente europeo. Lo scienziato francese Antoine Kremer ha studiato, tramite il confronto dei dati genetici e dei dati palinologici dei pollini fossili delle due querce più diffuse in Europa, Quercus robur e Quercus petraea, le vie di colonizzazione intraprese dai vari lignaggi. I rilievi ed in particolare le Alpi hanno a volte rallentato o deviato l'avanzata ma la traiettoria sud-nord è resa costantemente visibile. In questo modo le querce rifugiatesi nella penisola iberica e in Italia hanno colonizzato tutta la zona situata ad ovest lungo l'asse Tolosa-Colonia-Amsterdam, ed in maniera esclusiva le isole britanniche. Le querce rifugiatesi nei Balcani sono progredite verso l'Europa orientale e la Russia. Dall'analisi palinologica è emerso un dato sorprendente che riguarda la velocità di questa progressione: in media le querce sono avanzate di 380 m all'anno, con delle punte massime di 500 m all'anno in certi periodi[11].
Stili corti; ghiande mature in 6 mesi, dolci o leggermente amare; interno della cupola della ghianda glabro.
Simile al precedente: stili lunghi, ghiande mature in 6 mesi, dolci o leggermente amare; interno della cupola della ghianda glabro.
Stili lunghi, ghiande mature in 18 mesi, molto amare; interno della cupola della ghianda glabro o leggermente peloso.
Molteplici sono gli usi delle querce.
La quercia da sughero è comunemente coltivata in Italia, Francia, Spagna, Portogallo, Marocco, Algeria e Tunisia per la decorticazione e la produzione di sughero.
I legnami più pregiati di quercia sono generalmente chiamati rovere senza distinguere tra le specie botaniche. In enologia si preferiscono le seguenti varietà:
La quercia possiede proprietà astringenti, emostatiche, antinfiammatorie, analgesiche del cavo orale. Utilizzato come decotto o infuso per lavarsi, diminuisce la sudorazione.[13]
Sono piante visitate dalle api per la produzione di miele di melata.[14] Nel medioevo i boschi di quercia erano sfruttati anche per l'allevamento brado dei maiali, che, riuniti in branchi, si cibavano delle ghiande cadute dagli alberi[15].
È celebre la quercia sotto cui Torquato Tasso si riposava e leggeva durante il suo soggiorno a Roma. A questo proposito l'umorista Achille Campanile scrisse un gustoso raccontino La quercia del Tasso, nella raccolta Manuale di conversazione.[16]
Giovanni Pascoli scrisse il poemetto La quercia caduta, dove la morte della quercia è pretesto per un'allegoria dell'egoismo umano.
In Lo Hobbit di J. R. R. Tolkien il personaggio Thorin Scudodiquercia deve il suo soprannome al fatto che durante una battaglia passata, lo scudo di Thorin viene infranto e lui usa la sua ascia per tagliare il ramo di una quercia, usandolo poi per parare i colpi, guadagnando così l'appellativo di "Scudodiquercia.
Un ramoscello di quercia è effigiato sulla moneta da un centesimo di euro della Germania.
Quercus L., 1753 è un genere di piante appartenente alla famiglia delle Fagaceae, comprendente alberi comunemente chiamati querce. Le querce sono specie chiave in un'ampia gamma di habitat, dal mediterraneo alla foresta pluviale subtropicale.
Quercus (-us, f.) est genus plantarum quae glandes ferunt. Quercus est nomen complurium specierum (exstant prope 400 species) in familia Fagacearum, inter quas insignissimae sunt quercus pedunculata, quercus ilex et quercus robur. Quintus Ennius, auctor antiquus, fuit primus scriptor qui nomen Latinum huius arboris commemoravit.
Cortex quercus tannum appellatus est.
Quercuum et ligno et glandibus et tanno (cortex) et gallis et utebantur et utuntur.
Quercus cortices acida tannica continent, quae in tempore medii aevi ad corios fabricandos utiles erant.
Iam diu gallis vespa effectis atramentum librarium fabricabatur[1].
Quercus (-us, f.) est genus plantarum quae glandes ferunt. Quercus est nomen complurium specierum (exstant prope 400 species) in familia Fagacearum, inter quas insignissimae sunt quercus pedunculata, quercus ilex et quercus robur. Quintus Ennius, auctor antiquus, fuit primus scriptor qui nomen Latinum huius arboris commemoravit.
Cortex quercus tannum appellatus est.
Kitos reikšmės – Ąžuolai (reikšmės).
Ąžuolas (Quercus) – bukinių (Fagaceae) šeimos medžių gentis.
Gentyje yra apie 600 šių augalų rūšių. Lietuvoje auga 2 savaiminės ir keletas introdukuotų rūšių:
savaiminės:
Vasarą žaliuojantys arba visada žaliuojantys medžiai, rečiau krūmai. Lapai skiautėti arba ištisiniai, dantytais ar lygiais kraštais. Kuokeliniai žiedai nusvirusiuose žirginiuose. Vaisius – vienasėklė gilė.
Ąžuolų genties augalai auga Šiaurės Amerikoje, Meksikoje, Karibų salose, Centrinėje Amerikoje, Pietų Amerikoje tik Kolumbijoje, Eurazijoje ir Šiaurės Afrikoje.
Pagal valstybinio miškotvarkos instituto duomenis, ąžuolynai Lietuvoje užima 1,99 proc. (2009 m.) visų medynų (miškų) ploto.
Ąžuolas laikomas stiprumo ir tvirtumo simboliu, medžiu-paminklu. Lietuvoje nuo amžių pagarbiai saugomas. Jau 1420 m. buvo uždrausta kirsti senus ąžuolus. Sodybas dažnai buvo stengiamasi apsodinti ąžuolais. Lietuvoje daugiau kaip 100 ąžuolų paskelbti gamtos paminklais. Jų aukštis siekia iki 30 m, skersmuo – iki 2,5 m.
Seniausias Lietuvoje augantis ąžuolas – Stelmužės ąžuolas (Zarasų rajonas). Didžiausias Lietuvoje ąžuolų parkas yra Kauno Ąžuolynas (Žaliakalnyje). Taip pat tai yra didžiausias miesto ąžuolynas Europoje, o didžiausia ąžuolų alėja – Smalininkuose.
Dionizo Poškos „Baublys“ muziejus įruoštas ąžuolo kamieno atpjovoje, kurios skersmuo 4,5 m, o amžius – 1000 metų.
Ąžuolo žievėje yra rauginių medžiagų, susidariusių vykstant fenolinių junginių polimerizavimui. Paprastojo ąžuolo jaunų medelių žievėje jų yra 7-12 %, kartais net iki 20 %. Žievėje taip pat yra daug galo ir elago rūgščių, flavonoidų, pentozanų, pektino, būtinų raugų susidarymui. Medienoje ir žievėje ąžuolas kaupia tanidų.
Džiovintos ąžuolo žievės nuoviras tinka gerklės skalavimui uždegimo metu, pūliuojančių žaizdų gydymui. Gydo žievėje esančios rauginės medžiagos.
Vandeninis nuoviras – priešuždegiminė priemonė, skirta skalavimams, esant burnos ertmės, gerklės ir stemplės uždegimams. Didesnis nuoviro kiekis, patekęs į skrandį, sukelia vėmimą.
Žievės nuoviras naudojamas kompresams, vonioms. Jos pasižymi dezodoruojančiomis savybėmis, tinka nemaloniam burnos kvapui pašalinti.
Ąžuolo žievė ruošiama anksti pavasarį (kovo-balandžio mėn) iki pasirodant lapams, vykstant sulčių tekėjimui. Žaliava renkama nuo jaunų medžių, kurių skersmuo 5-10 cm ir stambesnių medžio šakų. Daromi žiediniai įpjovimai kas 25-30 cm, po to 1-2 išilginiai pjūviai ir žievė lengvai atskiriama nuo medienos. Džiovinama džiovykloje 50-70 °C temperatūroje. Vaistinė žaliava – išdžiuvę žievės gabalai, susisukę vamzdeliu arba griovelio formos, iki 30 cm ilgio, nestoresni kaip 6 mm.
Išorinis žievės paviršius yra lygus, šviesiai rusvas, matinis arba blizgantis, lengvai lūžtantis. Kvapas atsiranda tik mirkant vandenyje, skonis – laiškus, savotiškas.
Seniausias Estijoje Tamme-Lauri ąžuolas
Seniausias Latvijoje Kaivės ąžuolas
Ąžuolas (Quercus) – bukinių (Fagaceae) šeimos medžių gentis.
Gentyje yra apie 600 šių augalų rūšių. Lietuvoje auga 2 savaiminės ir keletas introdukuotų rūšių:
savaiminės:
Paprastasis ąžuolas (Quercus robur) Bekotis ąžuolas (Quercus petraea) Raudonasis ąžuolas (Quercus rubra) sin. Šiaurinis ąžuolas (Quercus borealis) Pelkinis ąžuolas (Quercus palustris) Kaukazinis ąžuolas (Quercus macranthera) Purpurinis ąžuolas (Quercus coccinea) ir kt.Ozoli (Quercus) ir koki, dižskābaržu dzimtas ģints.
Latvijā savvaļā aug vienīgi parastais ozols (Quercus robur). Vairākas ozolu sugas Latvijā ir introducētas. Biežāk apstādījumos stādīts sarkanais ozols (Quercus rubra), kura dzimtene ir Ziemeļamerika. Klinšu ozols (Quercus petraea) savvaļā sastopams Lietuvā. Arī šī suga pie mums stādīta kokaugu kolekcijās.
Vērtīgās koksnes dēļ ozoliem vienmēr bijusi liela saimnieciskā nozīme. Ozolu augļi ir rieksti, kurus tautā sauc par zīlēm. Atsevišķos gadījumos ozolu zīles izmanto pārtikā. Korķa ozola (Quercus suber) miza ir nozīmīgs materiāls vīna pudeļu korķu ražošanai.
ozoli (Quercus)
Ozoli (Quercus) ir koki, dižskābaržu dzimtas ģints.
Latvijā savvaļā aug vienīgi parastais ozols (Quercus robur). Vairākas ozolu sugas Latvijā ir introducētas. Biežāk apstādījumos stādīts sarkanais ozols (Quercus rubra), kura dzimtene ir Ziemeļamerika. Klinšu ozols (Quercus petraea) savvaļā sastopams Lietuvā. Arī šī suga pie mums stādīta kokaugu kolekcijās.
Vērtīgās koksnes dēļ ozoliem vienmēr bijusi liela saimnieciskā nozīme. Ozolu augļi ir rieksti, kurus tautā sauc par zīlēm. Atsevišķos gadījumos ozolu zīles izmanto pārtikā. Korķa ozola (Quercus suber) miza ir nozīmīgs materiāls vīna pudeļu korķu ražošanai.
Oak merujuk kepada sebarang pohon atau pokok renek dalam genus Quercus (/ˈkwɜrkəs/;[1] Bahasa Latin: "pokok oak") keluarga Fagaceae. Terdapat sekitar 600 spesies oak di dunia yang masih wujud. Istilah "oak" juga turut muncul dalam nama-nama spesies dalam genus yang berkaitan terutamanya Lithocarpus, serta spesies yang tidak berkaitan seperti Grevillea robusta dan Casuarinaceae. Genus Quercus ini tertumpu taburannya di Hemisfera Utara di mana pohon-pohon yang bermalar hijau hidup di iklim sederhana di luar kawasan garis lintang tropik seperti di Amerika, Asia, Eropah, Afrika Utara. Amerika Utara mempunyai bilangan spesies oak yang terbesar sebanyak kira-kira 90 di Amerika Syarikat dan 160 spesies di Mexico, di mana 109 spesies daripadanya bersifat endemik. China merupakan negara kedua terbesar dengan kira-kira 100 spesies.[2]
Pokok oak mempunyai daun-daun yang berpilin, sama ada ia mempunyai lobus yang bergerigi mahupun licin. Buah-buah dan daun pokok ini mengandungi asid tanik,[3] yang membantu melindungi pokok daripada serangan kulat dan serangga.[4]
Kayu oak bersifat keras dan kuat, dan ia mempunyai ketumpatan sebanyak 0.75 g/cm3 (0.43 oz/in3). Kayu mempunyai ketahanan tinggi terhadap serangan serangga dan kulat kerana ia mengandungi kimia tanin yang sangat tinggi. Ia juga mempunyai corak ira yang sangat menarik, terutamanya apabila kayu tersebut dipotong rentang.
Papan oak yang dipotong rentang sangat berharga ketika Zaman Pertengahan untuk digunakan dalam dalam pembinaan perabot yang bermutu tinggi serta panel dalaman bangunan yang megah, misalnya di ruang debat Bangunan Parlimen British di London. Kayu spesies Quercus robur dan Quercus petraea telah digunakan di Eropah untuk pembinaan kapal terutama sekali kapal-kapal perang[5] sehingga ke abad ke-19. Ia juga digunakan dalam pembinaan bangunan berbingkai kayu di Eropah. Kayu oak masih digunakan hari ini bagi membuat perabot, rerangka bangunan kayu serta venir. Tong penyimpanan wain, sherry, dan arak-arak seperti brandy serta wiski-wiski jenis Ireland, Scotch dan Bourbon yang berumur juga dibuat daripada kayu oak yang diperolehi dari Eropah dan Amerika. Serpihan kayu oak turut digunakan bsebagai bahan bakar untuk untuk pengasapan atau penyalaian ikan, daging, keju[6] dan makanan yang lain.
Kulit kayu pohon oak putih (Quercus alba) dikeringkan bagi menghasilkan ubatan tertentu. Kulit kayu oak secara amnya juga kaya dengan tanin, yang merupakan bahan penting dalam penyamakan kulit. Biji-bijinya boleh dikisar menjadi tepung ataupun dipanggang bagi menghasilkan "kopi oak".
Daun-daun dan buah pokok oak mengandungi asid tanik di mana pemakanannya yang banyak boleh menyebabkan keracunan dalam lembu, kuda, kambing biri-biri dan kambing; malah ia juga boleh menyebabkan kerosakan ginjal serta radang usus. Antara gejala keracunan termasuklah kurang selera makan, kemurungan, sembelit, cirit-birit (yang barangkalinya boleh berdarah), darah dalam air kencing serta kolik. Walau bagaimanapun, buah oak masih boleh selamat digunakan sekiranya ia direndam bagi mengeluarkan asid taniknya terlebih dahulu.[7]
Pokok oak merupakan lambang kekuatan dan daya ketahanan, justeru ia telah dipilih kebanyakan negara sebagai pohon kebangsaan mereka seperti Jerman[8], Amerika Syarikat (melalui undang-undang yang diluluskan Kongresnya pada November 2004),[9] Bulgaria, Cyprus, England, Estonia, Perancis, Moldova, Jordan, Latvia, Lithuania, Poland, Romania, Serbia, dan Wales.[10]
Oak merujuk kepada sebarang pohon atau pokok renek dalam genus Quercus (/ˈkwɜrkəs/; Bahasa Latin: "pokok oak") keluarga Fagaceae. Terdapat sekitar 600 spesies oak di dunia yang masih wujud. Istilah "oak" juga turut muncul dalam nama-nama spesies dalam genus yang berkaitan terutamanya Lithocarpus, serta spesies yang tidak berkaitan seperti Grevillea robusta dan Casuarinaceae. Genus Quercus ini tertumpu taburannya di Hemisfera Utara di mana pohon-pohon yang bermalar hijau hidup di iklim sederhana di luar kawasan garis lintang tropik seperti di Amerika, Asia, Eropah, Afrika Utara. Amerika Utara mempunyai bilangan spesies oak yang terbesar sebanyak kira-kira 90 di Amerika Syarikat dan 160 spesies di Mexico, di mana 109 spesies daripadanya bersifat endemik. China merupakan negara kedua terbesar dengan kira-kira 100 spesies.
Pokok oak mempunyai daun-daun yang berpilin, sama ada ia mempunyai lobus yang bergerigi mahupun licin. Buah-buah dan daun pokok ini mengandungi asid tanik, yang membantu melindungi pokok daripada serangan kulat dan serangga.
Voor het gehucht, zie Eik (Bilzen). Eik (Quercus) is een geslacht van loofbomen. Tot dit geslacht behoren zowel bladverliezende als altijd groenblijvende bomen. Wanneer in het Nederlands over de eik gesproken wordt, gaat het meestal over de zomereik. Eikenhout wordt voor verschillende doeleinden gebruikt. In het algemeen is eikenhout sterk en hard, maar toch redelijk makkelijk te bewerken en af te werken.
De eik is voor het voortbestaan vooral afhankelijk van de gaai en van de eekhoorn. Een eikel valt niet ver van de boom en kan onder het bladerdak van de boom niet uitgroeien. Hij is dus aangewezen op dieren om de eikel verder van de boom te verplaatsen. Eekhoorns begraven voorraden eikels voor de winter. Als een eekhoorn omkomt of de voorraad niet of onvolledig aanspreekt of vergeet, is dat een ideale plaats voor de eikels om te ontkiemen.
Eiken werden door voorchristelijke bewoners van West-Europa gebruikt als boomheiligdom. Een voorbeeld hiervan is de Heilige Eik van Den Hout bij Oosterhout. De roomse Heilige Bonifatius (heilige), een christelijk missionaris die heidenen vervolgde om hun religie, werd bij Dokkum door de voorchristelijke Friezen doodgeslagen omdat hij hun eikenheiligdommen had verbrand en daarmee door dreigde te gaan tot er geen heilige eik meer over was.
Vanaf de zesde eeuw werden in het noordelijk terpengebied ook wel eiken kisten gebruikt die van uitgeholde boomstammen waren gemaakt. Voorbeelden van dergelijke kisten zijn onder de Martinikerk in Groningen en in de terp van Hogebeintum gevonden. De eiken lijken speciaal voor dit doel te zijn gekweekt in heilige bossen waarvan christelijke bronnen melding maken. De Franken maakten een einde aan de begravingen in deze bijzondere boomstamkisten.[1]
Het woord eik is verwant aan het Indische igja dat verering betekent. Het woord druïde is verwant met het Keltische woord voor eik, zo was de verzamelplaats van de Galaten bekend als Drunemeton ("eikheiligdom").
Zowel de bladeren als de eikels van de eik bevatten tannine. Deze tannines kunnen het maag-darmstelsel irriteren. In het lichaam worden zij omgezet tot pyrogallol, een sterk bloedgif, dat hemolyse veroorzaakt. Eikels - die tot de noten worden gerekend[2] - zijn giftig voor mensen, hoewel er indianenstammen waren die zich voornamelijk met eikels voedden door ze zo te bereiden dat de tannines er grotendeels uit verwijderd werden. Paarden, schapen en runderen zijn zeer gevoelig voor dit gif, maar varkens verdragen eikels goed. Ook wilde zwijnen, herten en eekhoorns eten veel eikels.
De eikengalwesp (Cynips quercusfolii) legt op de onderkant van eikenbladeren haar eitjes. De eik kapselt deze in tot 3 centimeter grote gele tot rode galappels. Er zijn vijftig verschillende galwespen die op de eik leven.
De bastaardsatijnvlinder legt in augustus haar eitjes op het blad boven in de boom. De larven eten enkele weken van het groen van de eik en maken dan een gemeenschappelijk nest van spindraden in de takken. Hierin overwinteren de larven. Als de eik weer blad krijgt, vreten zij zich vol totdat ze volgroeid zijn. Dit kan een behoorlijke aanslag betekenen op de boom. De eik overleeft dit door in juli alle slapende knoppen te laten uitkomen.
Blad van de zomereik
Meer dan 300 jaar oude groenblijvende eiken op de Oak Alley Plantation in de VS
Major Oak, een zeer oude eik in Sherwood Forest, Engeland
Hongaarse eik
Rode erwtengal (Cynips divisa)
Eiken werden voorheen wel gezien als natuurlijke bliksemafleider.[bron?] Een eik heeft een penwortel en omdat de wortels van de eik dieper gaan dan bijvoorbeeld die van de beuk zou er een beter contact met het grondwater zijn. Er werd gezegd[bron?] dat de bliksem daardoor eerder inslaat in eiken dan in beuken. Bij onweer zou een beuk veiliger zijn om onder te schuilen getuige het gezegde: "Van eiken moet je wijken, maar boeken (beuken) moet je zoeken".
Eikenbladsla, een slasoort waarvan het blad op dat van een eik lijkt.
Eik (Quercus) is een geslacht van loofbomen. Tot dit geslacht behoren zowel bladverliezende als altijd groenblijvende bomen. Wanneer in het Nederlands over de eik gesproken wordt, gaat het meestal over de zomereik. Eikenhout wordt voor verschillende doeleinden gebruikt. In het algemeen is eikenhout sterk en hard, maar toch redelijk makkelijk te bewerken en af te werken.
De eik is voor het voortbestaan vooral afhankelijk van de gaai en van de eekhoorn. Een eikel valt niet ver van de boom en kan onder het bladerdak van de boom niet uitgroeien. Hij is dus aangewezen op dieren om de eikel verder van de boom te verplaatsen. Eekhoorns begraven voorraden eikels voor de winter. Als een eekhoorn omkomt of de voorraad niet of onvolledig aanspreekt of vergeet, is dat een ideale plaats voor de eikels om te ontkiemen.
Eikeslekta er ei slekt (Quercus) av lauvtre som misser blada om hausten. Slekta høyrer til bøkefamilien. I Noreg finst artane sommareik (Quercus robur) og vintereik (Quercus petraea).
Eikelauv har ujamne flikar. Trea frør seg ved hjelp av nøtter (åkorn).
Veden vert mellom anna brukt til å laga eikefat, parkett og møblar.
Av borken til korkeik (Quercus suber) kan ein få kork. Denne arten veks i middelhavsområdet.
Eikeslekta er ei slekt (Quercus) av lauvtre som misser blada om hausten. Slekta høyrer til bøkefamilien. I Noreg finst artane sommareik (Quercus robur) og vintereik (Quercus petraea).
Eikelauv har ujamne flikar. Trea frør seg ved hjelp av nøtter (åkorn).
Veden vert mellom anna brukt til å laga eikefat, parkett og møblar.
Av borken til korkeik (Quercus suber) kan ein få kork. Denne arten veks i middelhavsområdet.
Eikeslekten (Quercus) er en slekt i bøkefamilien. Den omfatter både løvfellende og eviggrønne trær og busker med en vid utbredelse på den nordlige halvkule. Barken på stammen har vertikale furer. Trærne er sambu med adskilte hann- og hunnblomster på samme plante. Blomstene er samlet i rakler. Frukten er en nøtt som delvis er omgitt av en skål, cupola.
I Norge vokser bare artene sommereik og vintereik vilt. Sommereik har kort stamme, kort bladstilk, men lang nøttestilk. Vintereik er motsatt med lang stamme, lang bladstilk, men kort nøttestilk, og bladene kan henge delvis på om vinteren. Sommereik er den mest hardføre og vokser i lavlandet på Østlandet og langs kysten nord til Møre og Romsdal. Vintereik vokser i kyststrøk fra Drøbak og Vestfold til Nordfjord. Flere utenlandske eikearter har imidlertid blitt plantet i parker og hager i Norge, for eksempel de nordamerikanske artene rødeik, skarlageneik og sumpeik. På Nesodden[1] ved Røer finnes verdens nordligste sammenhengende eikeskog.
Hule og grove eiker har status som utvalgt naturtype etter naturmangfoldloven.[2] Slike trær er vurdert som spesielt viktige for naturmangfoldet. Det skal tas ekstra hensyn til slike forekomster, men dette gjelder ikke eiketrær som står i produktiv skog. Svært mange insekter er spesialisert til å leve på eik. Selv i Norge, som ligger ved nordgrensen for eikas utbredelse, finnes det kanskje 1500 insektarter som er knyttet til eik. Mange eikespesialister blant sopp, lav og insekter regnes som utrydningstruet i Norge.[3]
I 2011 og 2012 ble eikekroner mange steder i Norge gasset for å få et bilde av hvilke arter som lever i dem. Det ble funnet 17 nye arter for vitenskapen, åtte nye arter for Norden og 57 nye arter for Norge. Pukkelfluer er en artsrik gruppe med hele 73 arter. 13 av dem er senere beskrevet som nye arter.[4][5]
Trevirke av eik er sterkt og hardt og brukes mye til bygningskonstruksjoner, gulv og møbler. Eikeveden er meget motstandsdyktig mot råte. Den vakre strukturen og fargen har gjort den til det mest populære treslaget i produksjonen av parkett. Det finnes også laminatgulv med et mønsterskikt av melamin som etterligner treslagets strukur og farge, men som ikke inneholder virke fra eik.[6] Veden er gyllen med nyanser av gult og lyst brunt, noen ganger også med svak antydning av rødt. Tidligere var eiketrær svært ettertraktet til skipsbygging og eikebestanden i Norge ble derfor hardt beskattet fram til 1900-tallet. Dette gjaldt særlig eikeskogene langs kysten av Agder. Mye gikk til eksport. Det er blitt hevdet at Nederlands utvikling til den største sjøfartsnasjonen på 1600-tallet hadde vært umulig uten tilgang på norsk eik. Hollenderne løste dessuten problemet med Amsterdams ustabile grunnforhold ved å anlegge et gigantisk fundament med eikestokker. Dette eksisterer den dag i dag.
Eik har også andre bruksområder: I produksjon av vin og mange typer brennevin, som akevitt, konjakk og whisky, brukes eikefat som setter smak på drikken. Noen arter av eik har spiselige nøtter og brukes til grisefôr sør i Europa. Eik har gode fyringsegenskaper og utvikler høyere temperaturer enn for eksempel veden fra bjørk.
Av barken av korkeik kan en få kork. Denne arten vokser i middelhavsområdet.
Av godt sommertørket ved har løvtre best brennverdi. I Norden har svensk asal den beste brennverdien av alle lokale tresorter, etterfulgt av bøk, eik, ask, alm, lønn, rogn, og bjørk. Først deretter følger svartor, furu, selje, lind, osp og gran.[7]
Denne listen inneholder bare noen av de mer kjente eikeartene. Utvalget bygger på Mitchell (1977) og Burns og Hokala (1990). Alle arter i vestlige Eurasia og Nord-Afrika er tatt med, se Denk og Grimm (2010). Norske navn følger Inger Gjærevolls oversettelse av Mitchell, og systematikken følger Oaks of the World.[8][9][10][11]
Underslekten Cyclobalanopsis blir i for eksempel Flora of China skilt ut som en egen slekt, men molekylærgenetiske data viser at Cyclobalanopsis hører til midt blant andre Quercus-arter i den gamle verden. Dataene viser at slekten Quercus omfatter to klader: en begrenset til den gamle verden med gruppene Cerris, Cyclobalanopsis og Ilex og en annen klade rikest utviklet i Amerika med gruppene Quercus, Lobatae og Protobalanus.[10][12][13]
Hybrider mellom ulike eikearter er vanlige, spesielt innenfor seksjonene. Hybridene er forplantningsdyktige, og gener utveksles ganske fritt mellom eikearter i samme geografiske område. De kan være derfor være temmelig like genetisk, selv om artene er stabile over tid og godt definert ut fra morfologiske trekk. Dette er en utfordring i forhold til det tradisjonelle artsbegrepet.[14][15][16]
Mektige eiketrær har hatt en sentral plass i menneskenes kultur og religion i flere tusen år. Guden Zevs ble dyrket som eikegud i Dodona i det gamle Hellas, der treet særlig ble forbundet med lyn og torden. Også Litauen hadde sin tordengud knyttet til eikelunder. Treet var ellers hellig både i Italia, blant keltere og germanere. Fremdeles signaliserer tunge eikemøbler makt og tradisjon, mens eikeløv brukes som symbol på styrke og utholdenhet, blant annet på medaljer og militære gradtegn. Eik er dessuten nasjonaltre i Tyskland, Storbritannia og USA.
Flere steder i verden er det spesielle eiketrær som har fått egne navn.
Mektige eiketrær har fascinert og imponert mennesker i alle tider. Her den danske forfatteren Jens Baggesens (1764-1826) skriverhule i ei gammel eik.
Eikeløv og eiketrær er svært vanlige symboler i heraldikken. Her er de brukt rundt skjoldet i Estlands riksvåpen.
Frankrikes riksvåpen med krysslagt olivengren og eikegren bak antikt skjold og foran fasces
Olivengren og eikegren rundt Norges riksvåpen i 1823
Vest-Agders fylkesvåpen viser et eiketre i heraldisk stil
Eigersund kommune har et eikeblad i kommunevåpenet.
Den tyske byen Eberswaldes våpenskjold inneholder et eiketre med et stående villsvin på hver side og under en flakt ørn.
Slektsvåpenet Cappelen med eikekvister i stedet for hjelmklede på fane fra Gjemsø Kloster Brug ca. 1850
Den svenske slekten Ekestubbes «talende våpen»
De tyske nazistene brukte ofte eikeløv som et germansk kraftsymbol i sine dekorasjoner og merker.
Songdalen kommune i Vest-Agder har nøtter og blader fra eik i sitt kommunevåpen
. PMID 16199484. doi:10.1093/aob/mci275. 
Eikeslekten (Quercus) er en slekt i bøkefamilien. Den omfatter både løvfellende og eviggrønne trær og busker med en vid utbredelse på den nordlige halvkule. Barken på stammen har vertikale furer. Trærne er sambu med adskilte hann- og hunnblomster på samme plante. Blomstene er samlet i rakler. Frukten er en nøtt som delvis er omgitt av en skål, cupola.
Dąb (Quercus L.) – rodzaj drzew, rzadziej wysokich krzewów, zaliczony do rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Należy do niego ok. 200 gatunków występujących prawie wyłącznie w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w wyższych partiach gór strefy tropikalnej. Najdalej na południe występują na Wyspach Sundajskich. Gatunkiem typowym jest Quercus robur L.[3]. Dąb w Polsce osiąga zwykle wysokość do 50 m i pierśnicę do 2 m. Kończy cykl wzrostowy w wieku 120–200 lat, dojrzałość rębną osiąga w wieku 120 lat, żyje przeciętnie 600–1000 lat[4].
Quercoxylon E. Hofmann
Rodzaj z rodziny bukowate z rzędu bukowców, należącego do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych. W obrębie rodziny zaliczany do podrodziny Quercoideae Õrsted, w której najbliżej spokrewniony jest z rodzajami Castanea i Castanopsis[1].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa oczarowe (Hamamelididae Takht.), nadrząd Juglandanae Takht. ex Reveal , rząd bukowce (Fagales Engl.), rodzina bukowate (Fagaceae Dumort.), podrodzina Quercoideae Orsted., plemię Querceae Dumort., rodzaj dąb (Quercus L.)[5].
Długowieczność i okazały wygląd dębów od wieków sprawiały na ludziach duże wrażenie. Stare okazy czczone były jako przybytek bóstwa przez większość pierwotnych ludów Europy. Starożytni Rzymianie i Grecy wierzyli, że dąb jest siedzibą ich najwyższych bóstw – Jowisza i Zeusa. Dlatego też Rzym wieńczył swoich wybitnych obywateli za zasługi wieńcem z liści dębowych corona civica. Wzmianki o tych drzewach znajdują się także w Starym Testamencie, gdzie czytamy o Abrahamie siadającym pod dębami Mamre.
Niektóre ludy uważały dęby za drzewa – wyrocznie, na podstawie ich stanu przepowiadano pogodę i urodzaj. W greckiej Dodonie[10] znajdowała się wyrocznia wróżąca z szumu liści dębu.
Wśród ludów germańskich dąb poświęcano bogu burz (Thorowi). Z obserwacji wynikało bowiem, że pioruny uderzały w nie najczęściej, nie czyniąc przy tym poważniejszych szkód. Ludy celtyckie i słowiańskie także musiały być pod wrażeniem okazałości dębów, gdyż lokalizowały swoje miejsca kultu przeważnie w starych dąbrowach (zob. Perun, Taranis). Celtowie wierzyli również, że moc dębu jest pomocna w zaświatach, dlatego do grobów zmarłych wkładali gałęzie tego drzewa[10]. Na Żmudzi, w świętych gajach, dąb był głównym drzewem poświęconym Perkunowi[9].
Okazy jemioły rosnące na dębach uchodziły za szczególny talizman, prawdopodobnie ze względu na rzadkie występowanie.
Wiele nazw miejscowości, dzielnic miast, pochodzi od dębu, np. w Polsce: Dąbie, Dębno, Dąbrowa, Dęba, w krajach niemieckojęzycznych ze słowem Eich itp.
W Niemczech sadzono po wojnach „dęby pokoju”, szczególnie po wojnie francusko-pruskiej 1870–1871.
Motyw żołędzi i gałązek dębu występuje w herbach królewskich i rycerskich od średniowiecza. Stosowano go także w emblematach mundurowych. Był symbolem siły, szlachetności i sławy. Wykorzystywany był zwłaszcza w germańskiej symbolice wojskowej, do której chętnie nawiązywały armie niemieckie. Liście dębu były motywem na Krzyżu Żelaznym, wyższych formach odznaczeń niemieckich np. Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego z Liśćmi Dębu, wieniec z liści dębowych jest zawieszką fińskiego Orderu Krzyża Wolności. Wieniec też był częścią herbu NSDAP i jest obecny na oznakach na beretach Bundeswehr. Ulistniona gałąź dębu widniała na awersie feniga, niemieckiej zdawkowej monety sprzed wymiany waluty na euro, podczas której identycznym symbolem opatrzono wprowadzany na rynek wspólnotowy bilon o nominale 1, 2 i 5 eurocentów. Liście dębu są też na aktualnych polskich monetach edycji złotego od 1995 r. (ale ich wygląd wskazuje, że za wzór posłużyły tu liście amerykańskiego dębu czerwonego) oraz były na monetach 10, 20, 50 gr z emisji z 1923 (wieńce liści dębowych[11]). Poniżej kilkanaście przykładowych herbów, a także niemieckie odznaczenia wojskowe z czasów pierwszej i drugiej wojny światowej, przykład polskiej monety.
Dęby – pomniki przyrody:
Dąb (Quercus L.) – rodzaj drzew, rzadziej wysokich krzewów, zaliczony do rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Należy do niego ok. 200 gatunków występujących prawie wyłącznie w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w wyższych partiach gór strefy tropikalnej. Najdalej na południe występują na Wyspach Sundajskich. Gatunkiem typowym jest Quercus robur L.. Dąb w Polsce osiąga zwykle wysokość do 50 m i pierśnicę do 2 m. Kończy cykl wzrostowy w wieku 120–200 lat, dojrzałość rębną osiąga w wieku 120 lat, żyje przeciętnie 600–1000 lat.
Um carvalho é uma árvore ou arbusto do gênero quercus da família das fagus, Fagaceae. Existem aproximadamente 600 espécies existentes de carvalho. O nome "carvalho" também está relacionado a outras espécies e gêneros, sobretudo Lithocarpus (carvalhos de pedra), bem como Grevílea-robusta (carvalhos de seda) e Casuarinaceae (carvalhos). O gênero Quercus é nativo do hemisfério norte, e está presente em latitudes temperadas a tropicais nas Américas, Ásia, Europa e norte do continente africano. A América do Norte contém o maior número de espécies de carvalho, com aproximadamente 90 existentes nos Estados Unidos, enquanto o México tem 160 espécies, das quais 109 são endêmicas. O segundo maior centro de diversidade de carvalhos é a China, que contém aproximadamente 100 espécies.[1]
Carvalho é proveniente da raiz pré-romana carb ou carv, significando ramagem tais termos vêm do céltico "car" ou "kaer" significando perene ou belo, e "valos" significando forte, a palavra galega para carvalho é Carballo.[2]
O género é nativo do hemisfério norte e inclui tanto espécies caducas como perenes que se estendem desde latitudes altas até à Ásia tropical e a América. Em geral, as espécies de folha caduca distribuem-se mais para o norte e as de folha persistente para o sul. A madeira é dura e ao mesmo tempo maleável, sendo muito apreciada na carpintaria.
No livro Os segredos do vinho para iniciantes e iniciados há a seguinte citação sobre o uso do carvalho na tanoaria:
A invenção do barril de madeira foi obra dos gauleses, povo celta que habitava o território da atual França. (...) A madeira adotada por eles foi o carvalho, árvore do gênero Quercus, que em celta signica quer + kuez «árvore nobre». Tinha a seu favor o fato de ser bem dura, resistente, durável, maleável e impermeável, apresentando incontáveis vantagens em relação à frágil ânfora, até então empregada.[3][3]
Os frutos do carvalho chamam-se bolotas, ou landes, e em seu tronco é comum a formação de bugalhos.
A classificação mais recente de Quercus divide o gênero em dois subgêneros e oito seções.[4] Essas divisões apóiam a diversificação evolutiva dos carvalhos entre dois clados distintos: o clado "Velho Mundo", incluindo os carvalhos que se diversificaram principalmente na Eurásia; e o clado "Novo Mundo", para carvalhos que se diversificaram principalmente nas Américas.
Algumas espécies mais comuns :
Por vezes, é difícil identificar as diversas espécies pois estas formam híbridos entre si.
.jpg)
_-_1909.jpg)
.jpg)
.svg)
_02.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_(8719530561).jpg)
_(8719526849).jpg)
.png)
_COA.svg)
.jpg)
|url= (ajuda) Um carvalho é uma árvore ou arbusto do gênero quercus da família das fagus, Fagaceae. Existem aproximadamente 600 espécies existentes de carvalho. O nome "carvalho" também está relacionado a outras espécies e gêneros, sobretudo Lithocarpus (carvalhos de pedra), bem como Grevílea-robusta (carvalhos de seda) e Casuarinaceae (carvalhos). O gênero Quercus é nativo do hemisfério norte, e está presente em latitudes temperadas a tropicais nas Américas, Ásia, Europa e norte do continente africano. A América do Norte contém o maior número de espécies de carvalho, com aproximadamente 90 existentes nos Estados Unidos, enquanto o México tem 160 espécies, das quais 109 são endêmicas. O segundo maior centro de diversidade de carvalhos é a China, que contém aproximadamente 100 espécies.
Quercus este un gen din regnul Plantae, familia Fagaceae. Genul cuprinde aproximativ 600 de specii de arbori și arbuști din care până la 450 în subgenul Quercus și 150 în subgenul Cyclobalanopsis. La noi cel mai cunoscut arbore din acest gen este Stejarul (Quercus Robur). Quercus își are originea în emisfera nordică.
Genul este subîmpărțit în subgenuri iar acestea la rândul lor în secțiuni.
miniatura|Blätter von Quercus myrsinifolia
Acest articol despre biologie este un ciot. Puteți ajuta Wikipedia prin completarea sa. Quercus este un gen din regnul Plantae, familia Fagaceae. Genul cuprinde aproximativ 600 de specii de arbori și arbuști din care până la 450 în subgenul Quercus și 150 în subgenul Cyclobalanopsis. La noi cel mai cunoscut arbore din acest gen este Stejarul (Quercus Robur). Quercus își are originea în emisfera nordică.
O iných významoch výrazu Dub pozri Dub (rozlišovacia stránka).Dub (Quercus L., 1753) je rodové meno opadavých i stálezelených stromov z čeľade bukovité. Celý rod zahŕňa 300 až 600 druhov.
Duby sú dlhoveké, pomaly rastúce stromy, výnimočne aj kríky s tvrdým drevom. Listy sú obvykle jednoduché laločnaté, v miernom pásme väčšinou v zime opadávajú, v subtropických pásmach rastú aj stálezelené druhy. Kvety sú jednopohlavné. Plody duba sa nazývajú žalude.
Pôvodný areál rodu zahŕňa mierne až subtropické pásmo severnej pologule, najviac sú rozšírené v Severnej Amerike a vo východnej Ázii, menej druhov je pôvodných v Európe. Niektoré druhy sa vyskytujú aj v tropických oblastiach Azie a Južnej Ameriky. Na väčšine územia Slovenska rastú dub zimný (Quercus petraea), dub letný (Quercus robur), a dub cerový (Quercus cerris) v druhom vegetačnom stupni.
O iných významoch výrazu Dub pozri Dub (rozlišovacia stránka). Dub (Quercus L., 1753) je rodové meno opadavých i stálezelených stromov z čeľade bukovité. Celý rod zahŕňa 300 až 600 druhov.
Glej Seznam vrst hrasta.
Izraz hrast se uporablja kot del domačega imena katere koli med več sto vrstami dreves in grmovja rodu Quercus ter nekaterih sorodnih rodov, predvsem Cyclobalanopsis in Lithocarpus. Rod izvira iz severne poloble in vključuje listnata in zimzelene vrste vse od severnih zemljepisnih širin do tropov Azije in Amerike.
Hrasti imajo spiralno urejeno listje, ki je pri številnih vrstah pernato krpasto. Nekateri imajo liste nažagane ali pa z gladkim robom. Cvetove, ki se razvijejo spomladi, imenujemo mačice. Plod, ki ga imenujemo želod, je orešek in zraste v čašasti strukturi, imenovani kapica. Vsak želod vsebuje eno seme (le redko dve ali tri) in zori od šest do osemnajst mesecev, odvisno od vrste.
Rod se deli v več oddelkov:
Pogosti so tudi hibridi hrastov, navadno le med vrstami znotraj istega oddelka. Medoddelčni hibridi, razen med vrstami oddelkom Quercus in Mesobalanus, niso poznani.
V rod Quercus kot podrod večkrat uvrščajo tudi rod Cyclobalanopsis, drugi pa ga obravnavajo samostojno.
Poglejte si besedo hrast ali Hrast v Wikislovarju, prostem slovarju.Hrast je že od nekdaj simbol za moč. Hrast uporabljamo za izdelavo pohištva, laminata, za kako gradnjo senika, itd.
Izraz hrast se uporablja kot del domačega imena katere koli med več sto vrstami dreves in grmovja rodu Quercus ter nekaterih sorodnih rodov, predvsem Cyclobalanopsis in Lithocarpus. Rod izvira iz severne poloble in vključuje listnata in zimzelene vrste vse od severnih zemljepisnih širin do tropov Azije in Amerike.
Hrasti imajo spiralno urejeno listje, ki je pri številnih vrstah pernato krpasto. Nekateri imajo liste nažagane ali pa z gladkim robom. Cvetove, ki se razvijejo spomladi, imenujemo mačice. Plod, ki ga imenujemo želod, je orešek in zraste v čašasti strukturi, imenovani kapica. Vsak želod vsebuje eno seme (le redko dve ali tri) in zori od šest do osemnajst mesecev, odvisno od vrste.
Eksläktet (Quercus)[1][2] är ett växtsläkte med träd i familjen bokväxter[3] med cirka 400 arter. Släktet förekommer naturligt i Eurasien, Nordafrika, Nordamerika, Västindien, Mexico och söderut till Colombia.
Frukterna, i form av nötter, kallas ekollon. De är ägg-, cylinder- eller konformiga, har hård vägg med gulbrun till mörkbrun eller rödbrun färg i det mogna stadiet. Ollonen, som kan sitta enstaka eller flera tillsammans, kan hos vissa arter bli uppemot 4 cm långa men hos andra är de mindre än 1 cm. De är fästade i en ollonskål, cupula. Att ha nötter (ollon) i cupula är gemensamt för alla bokväxter. Ekollon faller inte under allemansrätten, utan får bara plockas med markägarens tillstånd. De är näringsrika och ätliga, men innehåller bittra garvämnen som måste lakas ur innan de blir goda.
Eksläktet (Quercus) är ett växtsläkte med träd i familjen bokväxter med cirka 400 arter. Släktet förekommer naturligt i Eurasien, Nordafrika, Nordamerika, Västindien, Mexico och söderut till Colombia.
Důmb (Quercus L.) – zorta strůmu, kery noleżi do familije bukowatych (Fagaceae Dumort.). Rośńe bezma ino we umjarkowanyj půłnocnyj půłkuli źymji a wysokich terynach we gůrach we tropikalnyj stefje. Wyrůżńo śe uůngyfer 400-600 gatůnkůw důmba. Jigo uowocym je ajchel.
Meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasının Quercus cinsinden 400 kadar türü arasında yaz-kış yapraklarını dökmeyenleri de bulunan, kerestesi dayanıklı orman ağaçlarının ortak adı.
Dünya üzerinde geniş bir yayılış sahası vardır. Anavatanı Anadolu, Irak, İran, Suriye, Lübnan, Afganistan, Pakistan ve Yunanistan’dır.
25 m boya ve 2 m gövde çapına erişebilen geniş tepeli ağaçlardan, 3-5 m boya sahip çalılara kadar değişen türleri vardır. Bu bitkilerin gövdeleri düzgün, kabuk önceleri düzgün, sonraları kalın ve yırtılmış durumda olup, esmer renktedir. Kökleri yanlara ve derinlere çok gider. Yaprakları da formları gibi değişkenlik gösterebilir, loplu, dişli ya da düz kenarlıdır. "Palamut" adı verilen silindirik meyveleri bir kadeh içinde yer alır. Bazı türlerinin palamudu büyük ve tırnaklı olur.
Tanen bakımından zengin olan bu tür palamudun şırası sepicilikte ve boya sanayiinde kullanılır. İçinde pelit denilen tohumu vardır. Pelit doku bakımından kestaneye benzer. Ancak, tadı acı olduğu için hayvan yemi olarak değerlendirilir. Meşe, alakarga ve sincabın kışın yemek için toprağa gömdüğü ya da kendiliğinden toprağa karışan pelitlerden ürer.
Quercus alt cinsi birçok seksiyona ayrılır:
Türkiye'de doğal olarak 18 meşe türü bulunur.
Meşe birçok antik uygarlıkta önemi olan bir ağaçtır. Eski Yunan mitologyasında meşenin Zeus'un kutsal ağacı olarak kabul edilmesi nedeniyle kahinler, rüzgarda meşe ağacının yapraklarından çıkan seslerden yola çıkarak gelecek hakkında bilgi verirlerdi. Galyalılar da meşeye dinsel bir değer atfetmişlerdi. Eski Roma'da ise meşe ağacı Jüpiter'e adanmış bir bitkiydi.
Meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasının Quercus cinsinden 400 kadar türü arasında yaz-kış yapraklarını dökmeyenleri de bulunan, kerestesi dayanıklı orman ağaçlarının ortak adı.
Dünya üzerinde geniş bir yayılış sahası vardır. Anavatanı Anadolu, Irak, İran, Suriye, Lübnan, Afganistan, Pakistan ve Yunanistan’dır.
25 m boya ve 2 m gövde çapına erişebilen geniş tepeli ağaçlardan, 3-5 m boya sahip çalılara kadar değişen türleri vardır. Bu bitkilerin gövdeleri düzgün, kabuk önceleri düzgün, sonraları kalın ve yırtılmış durumda olup, esmer renktedir. Kökleri yanlara ve derinlere çok gider. Yaprakları da formları gibi değişkenlik gösterebilir, loplu, dişli ya da düz kenarlıdır. "Palamut" adı verilen silindirik meyveleri bir kadeh içinde yer alır. Bazı türlerinin palamudu büyük ve tırnaklı olur.
Tanen bakımından zengin olan bu tür palamudun şırası sepicilikte ve boya sanayiinde kullanılır. İçinde pelit denilen tohumu vardır. Pelit doku bakımından kestaneye benzer. Ancak, tadı acı olduğu için hayvan yemi olarak değerlendirilir. Meşe, alakarga ve sincabın kışın yemek için toprağa gömdüğü ya da kendiliğinden toprağa karışan pelitlerden ürer.
До дубів належать переважно великі дерева до 40 метрів заввишки, рідше — низькі дерева або кущі. Стовбур у цих дерев, як правило, товстий, гілки звивисті, кремезні, утворюють широкий намет з листя, який справляє враження потужності і сили.
У Греції та Іспанії відомі дуби з солодкими жолудями.[1] В Україні поширюється дуб червоний, завезений в Європу з Північної Америки в XVII столітті. Особливо гарний він в листопадний період, тоді його листя набуває відтінків червоного кольору (на кожному окремому дереві відтінки можуть різнитися). Але за споживацькими характеристиками його деревина поступається вітчизняному дубу.
У популяціях дубів поширений сезонний поліморфізм — є літні та зимові біоморфи[1]. У літнього рано розпускається листя, яке восени опадає. У зимового дуба листя з довгими черешками з'являється пізно, але восени не опадає, а засохле тримається на гілках усю зиму. У коркового вічнозеленого дуба, поширеного у Франції, Іспанії, Італії та на Кавказі, зелене листя не сохне і не опадає щороку, а тримається на гілках кілька років (див. також: Вічнозелений дуб).
Деревина дуба особливо міцна. Дубові колоди, потрапивши у воду, не гниють, а стають чорними і ще міцнішими, утворюючи т. зв. морений дуб, який особливо цінується в столярних роботах. Дубильні речовини, які містяться в деревині, запобігають гниттю, тому з дуба роблять діжки і паркет.
Дуб починає цвісти на відкритих місцях у двадцять років, а в лісі — в п'ятдесятилітньому віці[1]. Одночасно з листям з'являються повислі сережки з тичинками, по чотири в кожній квітці. На довгих же стеблинках виростають маточкові квітки по дві-три разом. З цих квіток після запилення утворюються жолуді. Кожен жолудь сидить в круглій чашечці — плюсці.
Листя дуба є їжею для численних тварин, деякі з них можуть помітно шкодити (дубова листовійка, жук трубкокрут дубовий та інші).
Дуб — основна лісотворна порода Лісостепу, росте в суміші з сосною, грабом, ясеном, ялиною, буком (див. також діброва). Росте на більшій частині України, в Степу рідше, головним чином в долинах річок. Він займає 27 % площі державного лісового фонду України. Основні заготівлі роблять під час рубок догляду і головних рубок у Кіровоградській, Тернопільській, Хмельницькій, Вінницькій, Черкаській, Київській, Чернігівській, Полтавській, Сумській, Харківській, Донецькій, Івано-Франківській, Львівській і Чернівецькій областях.
Існує також стародавня легенда про те як в одному королівстві жив князь Понтелій зі своїм сином Дубином. Після смерті батька почав правити його син. Він був дуже жадібний та злий. Він кожен день страчував з насолодою невинних людей. Жителям це дуже не подобалось, та вони не могли протистояти війнам та князю. Тому вони пішли до великої гори їхньої країни, де жив маг. Вони просили допомоги. Маг допоміг їм і пішов до князя. Всіх, хто підкорився, він перетворив на жолудів, а самого князя на дерево Дуб в честь його ім'я. І досі цей дуб стоїть в Закарпатській області в Великоберзянському районі під назвою Дідо-Дуб. Йому вже понад 1200 років.
Найчастіше використовується при виготовленні меблів. Дубові меблі вважається найкрасивішими і міцними, крім того, щільна деревина дозволяє прикрасити деталі рельєфним різьбленням. Також міцність і твердість деревини сприяє виготовленню дрібних кріпильних, але в той же час міцних з'єднань. Дуб — одна з небагатьох порід деревини, з якої можна зробити гнуті деталі різного радіусу. Через високий вміст в деревині дубильних речовин дуб вважається найбільш стійкою до гниття з усіх листяних порід.
Крім того використовують в столярно-меблевому і паркетному виробництвах; вагоно-, обозо- судо-, сільгоспмашинобудуванні, для виготовлення бочок під виноградні вина. Деревина і кора дуба служать для вироблення дубильних речовин.[2][3]
Дуб був першою борошняною рослиною, що її використала для їжі людина. Жолуді містять багато дубильних речовин, тому на смак гіркі. Щоб позбавити гіркоти зібрані восени чи напровесні жолуді чистять, подрібнюють на 6-8 частинок і вимочують два-три дні у воді. Протягом цього часу воду змінюють. Раніше подрібнені жолуді вкладали в плетені кошики та затоплювали в проточній воді струмків або річок.
Після вимочування жолуді заливають свіжою водою і деякий час проварюють. Далі висушують на сонці, а потім завершують у печі або духовці. Висушена крихка маса подрібнюється на крупу в млині, ступі чи крізь м'ясорубку.
Як правило з жолудяного борошна печуть коржики, оладки та різноманітне печиво. Якщо до такого борошна додати 10-15% зернового для в'язкості, то вийде смачний і поживний хліб.
У Франції та Англії у такий спосіб і тепер готують жолудяне борошно та використовують для приготування спеціальних сортів тістечок, тортів, печива.
Листя дуба використовують як пряно-ароматний додаток для квашення огірків.[4]
Деякі дуби мають меншу кількість таніну у жолудях, тому позбавити гіркоти їх простіше. Наприклад дуб Келлога, що здавна використовується індіанцями в їжу.[5]
В Кореї з жолудів роблять желе доторі-мук (도토리묵, англ. Dotori-muk). Переважно готується в гірських районах. Жолуді розмелюють на пасту, що має оранжово-коричневий колір. Пасту розмішують у воді, відділяючи волокна від крохмалю. Водну суміш з крохмалем періодично відстоюють, щоб він осів, і змінюють, вилучаючи танін.[6]
Вчені-археологи ще за часів СРСР при розкопках давніх поселень трипільської культури на території сучасної Кіровоградщини знайшли докази того, що тодішні люди розтирали жолуді дуба на борошно. За версією радянських вчених, з нього випікали хліб.[7] Хоча відомо, що з борошна жолудів дуба можна виготовляти також напій, який називають «кавою з жолудів».
У багатьох індоєвропейських традиціях існував культ дуба, який вважався священним деревом, оселею богів, небесними воротами, крізь які божество може з'явитися перед людьми. Як і всі дерева, дуб виступає в ролі світового дерева: він символізує світову вісь, що з'єднує верхній та нижній світи, живих та померлих предків, знаменуючи центр Всесвіту. Дуб означав силу, мужність, витривалість, довголіття, родючість, шляхетність, вірність. Це дерево було присвячено верховним богам-громовержцям: у Греції — Зевсу, у Давньому Римі — Юпітеру, у Німеччині — Донару, у литовців — Перкунасу, у слов'ян — Перуну.
Дуб символічно пов'язують із вогнем і блискавкою. За думкою Дж. Фрезера, давні люди вважали, що «великий бог неба, об'єкт їхнього культу, чий жахливий голос долітав до них у гуркоті грому, полюбив дуб більше за інші дерева і часто сходив на нього з грозової хмари у вигляді блискавки, залишаючи на згадку про свій візит розщеплений, обвуглений стовбур та спалене листя. Такі дерева були оточені ореолом слави, тому що в їхньому руйнуванні бачили руку великого Громовержця». Місце, куди вцілювала блискавка, ставало священним.
Дубові гаї були місцем здійснення обрядів, важливих ритуалів (жертвоприношення, суду, клятви), в них улаштовувалися свята. Дубова палиця як зброя громовержця чи сонячного бога символізувала твердість влади, суворість. Вінок із дубового листя виражав ідею сили, міцності, гідності.
Окрім Зевса, у Стародавній Греції дуб був присвячений також богу сонця, науки і мистецтв — Аполлону[1]. Дубова гілка означала могутність. Вінком з дубових гілок нагороджували за порятунок життя і військові подвиги. Центром святилища Зевса у Додоні був старий дуб, під яким розташовувалось джерело. За шелестом листя цього дуба пророкували жерці оракула при храмі.[1] Зевсу був присвячений і особливий крилатий дуб, на який було накинуто ковдру із зображенням землі, океану й зірок. У дуб та липу були посмертно перетворені Філемон і Бавкіда, тут дуб виступає як символ подружнього щастя. «Дубовими» німфами були дріади. В Афінах хлопчик, який вимовляв під час елевсінських містерій подружню формулу, увінчувався дубовим листям і тернями. За легендою, у Геракла була дубова палиця. За деякими версіями з дуба була зроблена щогла корабля аргонавтів.
У Стародавньому Римі дуб символізує силу та довголіття. Щороку у дубовому гаю святкувалося весілля Юпітера і Юнони, на учасниках обряду були вінки з дубового листя. Дубові гілки носили у шлюбних процесіях як символ родючості. Священним вважалося й дубове поліно, через нього підтримувався вічний вогонь у храмі Вести.
Дубу приділялася значна роль у сакральних уявленнях кельтів. Зокрема, під дубом творить свої чари Мерлін. Кельтські жерці, друїди, перетворювали дубові гаї на справжні святилища і культові центри, а дубові гілки використовували в різноманітних ритуальних обрядах. Саме слово «друїд» походить, на думку дослідників, від давньої назви дуба. У віруваннях друїдів дуб символізував ось світу й асоціювався із силою та мудрістю. За уявленнями кельтів усе, що росте на цьому священному дереві, є даром небес. Особливу роль грає образ дуба, увінчаного «золотою гілкою» омели, причому дуб символізує чоловічий принцип, а омела — жіночий. У епоху християнізації кельтів багато церков та монастирів в Ірландії часто будувалися неподалік від дібров або окремих дубів.
В давнину у слов'ян дуб був символом слов'янського язичницького верховного бога Перуна — володаря вогню та блискавки, покровителя вояків та ковалів. Було також поширене вірування, що у дубах мешкають душі померлих предків. Це уявлення підтверджується реальним фактом давніх поховань у лісах, зокрема, дубових, — на деревах і під деревами. У легендах і казках давніх слов'ян дуб найчастіше є сакральним місцем, із яким пов'язана доля людини і біля якого здійснюються вирішальні для героїв події.
Дуб шанували і як дерево родючості; зберігся звичай садити дубок при народженні дитини. Українці саджали дуб на могилах або в пам'ять про померлих чоловіків — старійшин роду, мудреців народу, видатних суспільно-політичних діячів та полководців. Наприклад, дуб Шевченка в Полтаві — живий пам'ятник Т. Г. Шевченкові, посаджений на спомин про перевезення тіла поета до України полтавською «Громадою» 6 (18) травня 1861 р. в час перепоховання поета біля Канева.[8]
У карпатських слов'ян у старовинній пісні співається:
Про це ж писав римський натураліст Пліній Старший: «… дуби … незаймані століттями, одного віку зі Всесвіту, вони вражають своєю майже безсмертною долею, як найбільше чудо світу». Римляни присвячували дуб Юпітеру, тому і жолудь носив назву: «Югланс» (Juglans), тобто «Юпітерів плід»[1].
У біблійній традиції дуб — символ гордості й зарозумілості; біля дуба стає царем Азімелах, під дубом сидить Саул, під дубом Іаков закопує чужих богів, на дубі знаходить свій кінець Авессалом. У християн дуб — емблема Христа як сили, що проявляється у біді, твердості у вірі й чесноті. За деякими версіями християнського переказу хрест розп'яття був зроблено з дуба.
Дуб також національне дерево Англії, Естонії, Франції, Німеччини, Литви, Польщі, США та Сербії. Національна команда Румунії з регбі має символом дуб. Золототе та срібне дубове листя символізує військові звання в збройних силах США.
Дуби — довговічні рослини, деякі з них доживають до двох тисяч років,[9] а столітні дуби зустрічаються дуже часто.[1]
Тисячолітній дуб-велетень в селі Борлінгаус (лат. Borlinghausen) землі Північний Рейн — Вестфалія, Німеччина
Старий дуб в Sababurg, Німеччина
1000-річний дуб (Quercus robur) у Бельгії
1100-річний дуб Максима Залізняка в урочищі Холодний Яр Черкаської області
Дуб «d'Allouville-Bellefosse» - найстаріший дуб у Франції. Він датується IX століттям.
Хоробрий Дуб — один з найстаріших дубів у Польщі
Кора коркового дуба
Перетин стовбура Quercus robur
Зрізаний Дуб черешчатий
|
|
|
Sồi là tên gọi chung của khoảng 400 loài cây gỗ hay cây bụi thuộc chi Quercus của họ Sồi. "Sồi" cũng có thể xuất hiện trong tên gọi của các loài thuộc các chi có quan hệ họ hàng, đáng chú ý là Lithocarpus (sồi đá) hay chi Fagus (còn được gọi là dẻ gai). Chi này là bản địa của Bắc bán cầu, và bao gồm các loài thường xanh hay sớm rụng lá, sinh sống trong khu vực từ các vĩ độ hàn đới tới khu vực nhiệt đới châu Á và châu Mỹ.
Các loài sồi có lá mọc vòng, với mép lá xẻ thùy ở nhiều loài; một số loài có mép lá xẻ khía răng cưa hay mép lá nguyên. Hoa là kiểu đuôi sóc, ra hoa vào mùa xuân. Quả là dạng quả kiên được gọi là quả đấu, mọc ra trong một cấu trúc hình chén; mỗi quả đấu chứa 1 hạt (hiếm khi 2 hay 3) và mất 6–18 tháng để chín, phụ thuộc vào loài. Nhóm sồi thường xanh được phân biệt do nó chứa các loài có lá thường xanh, nhưng trên thực tế không phải là một nhóm khác biệt về mặt phát sinh loài mà thay vì thế nó chứa các loài nằm rải rác và phân tán trong cây phát sinh loài của chi Quercus.
Chi Quercus được phân chia thành 2 phân chi và một loạt các tiết đoạn.
Phân chi Quercus được chia thành các đoạn:
Cây sồi Tamme-Lauri là cây dày nhất và lâu đời nhất ở Estonia, được trồng vào khoảng năm 1326
.JPG)
.jpg)
Sồi là tên gọi chung của khoảng 400 loài cây gỗ hay cây bụi thuộc chi Quercus của họ Sồi. "Sồi" cũng có thể xuất hiện trong tên gọi của các loài thuộc các chi có quan hệ họ hàng, đáng chú ý là Lithocarpus (sồi đá) hay chi Fagus (còn được gọi là dẻ gai). Chi này là bản địa của Bắc bán cầu, và bao gồm các loài thường xanh hay sớm rụng lá, sinh sống trong khu vực từ các vĩ độ hàn đới tới khu vực nhiệt đới châu Á và châu Mỹ.
Các loài sồi có lá mọc vòng, với mép lá xẻ thùy ở nhiều loài; một số loài có mép lá xẻ khía răng cưa hay mép lá nguyên. Hoa là kiểu đuôi sóc, ra hoa vào mùa xuân. Quả là dạng quả kiên được gọi là quả đấu, mọc ra trong một cấu trúc hình chén; mỗi quả đấu chứa 1 hạt (hiếm khi 2 hay 3) và mất 6–18 tháng để chín, phụ thuộc vào loài. Nhóm sồi thường xanh được phân biệt do nó chứa các loài có lá thường xanh, nhưng trên thực tế không phải là một nhóm khác biệt về mặt phát sinh loài mà thay vì thế nó chứa các loài nằm rải rác và phân tán trong cây phát sinh loài của chi Quercus.
Разные виды дуба распространены в умеренных и тёплых странах; в жарких странах — в горах. В Южной Америке, за исключением её северной оконечности, нет ни одного; нет их также в Австралии; в Африке только в странах при Средиземном море. В средней Европе их до 20 видов.
В России значительно распространён только один вид — Дуб черешчатый (Quercus robur L.) с двумя разновидностями: различие между ними заключается в том, что одна цветёт в середине или в конце весны — это летний дуб, а другая — двумя или тремя неделями позже — это зимний дуб.
Дуб доходит в северо-западной России до Финляндии, до 60° и даже 61° северной широты. В восточном направлении северный предел распространения дуба постепенно спускается к югу, и, подходя к Уральскому хребту, понижается до 57° и несколько южнее. Урал является восточной границей ареала дуба черешчатого.
В западной России и на черноморском побережье Кавказа встречается весьма распространённый в остальной Европе вид — Дуб скальный (Quercus petraea (Matt.) Liebl.). Оба эти дуба составляют главный состав русских дубовых лесов и рощ, число и обширность которых с каждым годом уменьшаются.
В Приамурье и на Дальнем Востоке произрастает другой вид — Дуб монгольский (Quercus mongolica Fisch. ex Ledeb.), реже там встречается дуб зубчатый. Небольшая реликтовая роща дуба монгольского имеется в Забайкалье, недалеко от пограничной заставы Урюпино[5].
В 1950—1980-х годах предпринимались попытки акклиматизации дуба в Алтайском крае. Если посадки 1950-х годов проходили с переменным успехом, то насаждения 1980-х оказались успешными: дубы прижились и плодоносят, жёлуди разносятся птицами и бурундуками на значительные расстояния, где также приживаются[6].
Дубовый строевой и поделочный лес дают главным образом названные русско-европейские виды. Из остальных видов дуба всего важнее Дуб пробковый (Quercus suber), растущий в южной Франции, Испании, Алжире, на Черноморском побережье Кавказа. Он замечателен необыкновенно толстым слоем пробки, образующимся в его коре. Слой этот бывает в несколько сантиметров толщиной и идёт на приготовление бутылочных пробок. Снятие этого пробкового слоя начинается с 10- или 15-летних деревьев. Первая пробка не годится, но через 8—12 лет нарастает новая, которая и идёт в дело. После второй съёмки снимается через известный промежуток времени третий слой и т. д.
Вечнозелёный Дуб каменный (Quercus ilex), растущий в Италии и в средиземной области вообще, даёт сладкие жёлуди, употребляемые в пищу. Тем же отличаются многие дубы на востоке и в тёплых странах Америки, особенно в Калифорнии, они широко использовались в пищу американскими индейцами. Кроме того, жёлуди идут на корм скоту. Жёлуди дубов, произрастающих на территории России, идут только на приготовление желудёвого кофе.
Также под дубами, образуя симбиотическую связь с их корневой системой, растут самые дорогие грибы — трюфели.
Волшебная флейта из оперы В. А. Моцарта вырезана из древесины тысячелетнего дуба. Волшебная флейта превращается затем в золотую.
Порошок для кофейного напитка можно приготовить как заранее, так и использовать свежий. Следует учитывать, что заранее приготовленный порошок достаточно быстро теряет аромат вследствие испарения и разрушения входящих в него масел. Для приготовления свежемолотого кофейного напитка специально заготовленные и приготовленные жёлуди перемалывают в кофемолке и варят как кофе. Заготавливаются спелые, крупные жёлуди зелёного цвета, твёрдые на ощупь, так как мягкие, продавливающиеся пальцем — червивые. Один из вариантов сушки: промытые жёлуди разложить на противне в один слой и поставить в разогретую духовку. За это время большинство желудей лопнет от испарения внутри влаги и приобретёт тёмно-коричневый цвет. Через десять минут вынуть и вышелушить жёлуди из скорлупы. Для приготовления порошка кофейного напитка жёлуди, пока они горячие, прокрутить через мясорубку и получившийся «фарш» разложить на противнях для дальнейшей сушки в духовке при открытой дверце. Хранить в тёмном месте, в герметично закрытой банке, либо в гигроскопичном полотняном или бумажном мешочке.
Дубовая кора содержит много дубильной кислоты, а потому идёт на дубление кож. Дубовые галлы, или чернильные орешки, то есть патологические образования на листьях (вызываемые откладкой в листья яиц насекомыми из рода Cynips[en]), также содержат дубильную кислоту и краситель, служащие для дубления, приготовления красок и чернил для письма. Такие орешки образуются и на дубе, произрастающем в средней полосе России, и на малоазиатском и греческом дубе — Quercus infectoria и пр. В тех же странах растёт Quercus aegilops, плодовые блюдца которого идут также на дубление и составляют предмет значительной торговли. У дуба пушистого (Quercus pubescens) из Восточного Средиземноморья и соседних областей Азии они служат для дубления кож, крашения тканей и производства чернил.
Отвар дубовой коры мастера древесной пластики используют для получения эффекта чёрного дерева[7]:89.
Кора дуба используется в качестве лекарственного средства [цитата не приведена 194 дня]. Дубильные вещества оказывают вяжущее и противовоспалительное действие, при диарее «закрепляя» кишечник. Настой, или отвар хорош в качестве полоскания при инфекциях полости рта и горла, а также при воспалении дёсен. Он «дубит» слизистую оболочку и лишает этим бактерий питательной среды. Позднее затвердевшая слизистая заменяется новой, здоровой тканью.
Дубы часто высаживают для озеленения городов; так, Дуб болотный (Quercus palustris) — одна из наиболее популярных пород на востоке США и в Европе, а вечнозелёный Дуб виргинский (Quercus virginiana[en]) — на юге США. В XVIII—XIX веках дуб часто использовался как солитер в дворцовых и усадебных парках. В этом случае его обычно сажали на поляне перед господским домом.
В Крыму и на Кавказе можно с успехом выращивать дуб пробковый (Quercus suber).
Древесина дуба отличается прочностью, крепостью, плотностью, твёрдостью и тяжестью. Свойства древесины зависят от условий произрастания дерева. Так различается:
Дубовая древесина — превосходный строительный и поделочный материал: она идёт на подводные и сухопутные постройки, устройство подводных и основных частей деревянных судов (преимущественно летнего дуба) и как бочарный, экипажный, машинный, мебельный, паркетный и столярный лес (предпочитается зимний дуб); особенно ценится для последних морёный дуб, долго пролежавший в воде (до сотни лет) и имеющий тёмную, почти чёрную древесину. Хорошо поддаётся искусственному старению (браширование).
От бортов корабля USS Constitution, сделанных из виргинского дуба[en], могли отскакивать даже выпущенные из пушек ядра[8].
Хотя теплота сгорания древесины дуба выше, чем у других древесных пород средней полосы России, но для полного сгорания дубовых дров требуется большая тяга воздуха, дубовый уголь плохо держит жар.
В космическом миросозерцании славян Мировое древо трансформировалось в фольклорный образ дуба, растущего на острове Буяне, посреди Океана-моря. «На Море-Океане, на Острове Буяне стоит дуб зелёный», — так начинаются многие русские народные сказки[12]. По поверьям древних славян, в дупле древнего дуба живёт змей Змиулан, воплощающий стихию огня. Он может внушить любовь женщине, чтобы вступить с ней в брак. В качестве свадебного подарка змей приносит драгоценности, которые он достаёт через дупло из подземных кладовых. За помощью к Змиулану обращались мужчины, желающие внушить любовь к своей избраннице. На Руси бытовало поверье, что в дупле огромного дуба обитает Никола Дуплинский. И если ему усердно помолиться, то он выполнит любое желание[7]:40—41.
У некоторых народов считалось, что поваленные бурей дуплистые деревья могут возвращать человеку молодость и приносить здоровье. Таким деревом в поэме Г. Лонгфелло «Песнь о Гайавате» оказывается дуб:
На пути их, в дебрях леса
Дуб лежал, погибший в бурю,
Дуб-гигант, покрытый мохом,
Полусгнивший под листвою,
Почерневший и дуплистый.
Увидав его, Осезо
Испустил вдруг крик тоскливый
И в дупло, как в яму, прыгнул.
Старым, грязным, безобразным,
Он упал в него, а вышел —
Сильным, стройным и высоким, статным юношей, красавцем![7]:41
Король Падуб и Король Дуб — выделяемый Робертом Грейвсом архетип в европейском фольклоре, извечные противники, каждому из которых принадлежит половина года.
Русская народная пословица гласит: «Что ни дуб, то тулуп, что ни сосёнка, то избёнка»[7]:59. А советская пословица иронически обыгрывает крепость дуба: «Чем больше в армии дубов — тем крепче наша оборона».
Английские:
Существует множество отдельных деревьев из рода дуб, получивших широкую известность либо из-за своего возраста, или размера, или по иным уникальным причинам. Многие из них считаются достопримечательностями и находятся под охраной. Среди них можно отметить: Мамврийский дуб, Стелмужский дуб, Панский дуб, Царь-дуб, Дуб кайзера, Дуб-часовня, Богатырь Тавриды, 600-летний дуб.
Дубовая роща в окрестностях села Шемаха — ООПТ в Челябинской области, крайний северо-восточный ареал распространения дуба черешчатого.
Царь-дуб — самый старый дуб Беловежской пущи
В Древней Греции дуб был посвящён Зевсу[14] и Гераклу. Он является символом душевной и физической силы, а также долголетия[15]. Дубовая ветвь символизировала силу, мощь и знатность рода, дубовыми венками награждали самых храбрых воинов. Крупные экземпляры дуба считались статуями Зевса. В Древнем Риме дуб был посвящён Юпитеру[14], жёлуди назывались юпитеровыми плодами. Человека, спасшего жизнь римскому гражданину, принято было награждать дубовым венком, называвшимся corona civica[16].
У славян дуб олицетворял силу, мощь и был посвящён Перуну. Его называли Перуново дерево.
У древних тевтонцев и литовцев бог дуба был богом грома, посылавшим дождь и оплодотворяющим землю.
Кельты видели в нём символ выносливости и победоносности. Галлы рассматривали дуб в качестве оси мира[15].
В революционную эпоху во Франции дуб, в память о галльской традиции, символизировал свободу, надежду и преемственность. Его экземпляры были объявлены общественными памятниками, охраняемыми законом, у их подножия крестьяне сжигали помещичьи ценные бумаги, под их сенью подписывали важные документы и произносили гражданские клятвы[15]:103.
Изображения дуба можно увидеть на гербах городов.
Герб Лофта, Германия
Герб Лангена, Германия
Герб провинции Бискайя, Испания
Герб города Дубна, Московская область, Россия
Герб Дубовского района Волгоградской области Российской Федерации
Герб города Дубовка Волгоградской области Российской Федерации
Герб Борисовского района Белгородской области Российской Федерации
Герб коммуны Айхвальде, Бранденбург, Германия
Герб волости Семес, Латвия
Герб волости Медуму, Латвия
Герб волости Мазозолу, Латвия
Герб Томской области окружён дубовыми ветвями
Разные виды дуба распространены в умеренных и тёплых странах; в жарких странах — в горах. В Южной Америке, за исключением её северной оконечности, нет ни одного; нет их также в Австралии; в Африке только в странах при Средиземном море. В средней Европе их до 20 видов.
В России значительно распространён только один вид — Дуб черешчатый (Quercus robur L.) с двумя разновидностями: различие между ними заключается в том, что одна цветёт в середине или в конце весны — это летний дуб, а другая — двумя или тремя неделями позже — это зимний дуб.
Дуб доходит в северо-западной России до Финляндии, до 60° и даже 61° северной широты. В восточном направлении северный предел распространения дуба постепенно спускается к югу, и, подходя к Уральскому хребту, понижается до 57° и несколько южнее. Урал является восточной границей ареала дуба черешчатого.
В западной России и на черноморском побережье Кавказа встречается весьма распространённый в остальной Европе вид — Дуб скальный (Quercus petraea (Matt.) Liebl.). Оба эти дуба составляют главный состав русских дубовых лесов и рощ, число и обширность которых с каждым годом уменьшаются.
В Приамурье и на Дальнем Востоке произрастает другой вид — Дуб монгольский (Quercus mongolica Fisch. ex Ledeb.), реже там встречается дуб зубчатый. Небольшая реликтовая роща дуба монгольского имеется в Забайкалье, недалеко от пограничной заставы Урюпино.
В 1950—1980-х годах предпринимались попытки акклиматизации дуба в Алтайском крае. Если посадки 1950-х годов проходили с переменным успехом, то насаждения 1980-х оказались успешными: дубы прижились и плодоносят, жёлуди разносятся птицами и бурундуками на значительные расстояния, где также приживаются.
「橡木」重定向至此。關於橡木在葡萄酒釀造中的用途及作用，詳見「橡木 (葡萄酒)」。栎属（又稱麻櫟屬，俗名橡树、櫟樹或柞树）是壳斗科的一个属。栎属有600个种，其中450种来自栎亚属和150则是青剛櫟亞屬。主要分布在北半球与哥伦比亚的安第斯山脉。 [1]栎树可以生长在从海平面高度到海拔4000米的地方，不同海拔生长着不同的特征品种，如常绿树和半常绿树品种。
栎树属于硬木，生长缓慢，树干外有厚而粗糙的树皮，富含丹宁酸。这种天然产生的化学物质被用于制革、酿酒。因为单宁酸的存在，栎木木材成了绝佳的建筑材料，因为它可以防虫防腐烂。栎树树心的纤维细胞有极厚的细胞壁，提高了栎树的强度。
栎树的原产地可能是亚洲，并且在5500年前被广泛传播到世界各地。现在栎树的分布情况反映出了最近一个地质年代所发生的生态与气候变化。栎树是风媒植物，因此，和其他许多植物一样，授粉成功并发芽是一个偶然事件，松鼠对栎树的传播也起到了一定的帮助作用，它们常常将橡果藏在地底，之后便忘记了藏东西的地方（或自身遭受意外），大多数栎树品种需要在温和的气候条件和肥沃湿润的土壤中生长。当生长条件适宜的时候，栎树的树龄可达几百年，并长成参天大树。
在原始的宗教，神话和传说中，栎树是神圣的。在不同的文明里，栎树被看作不同的天神。不同的栎树品种也有其不同的作用。
夏栎（Q. robur）原产自英国和欧洲北部大部分国家，是最受欢迎的一个品种。由于在金属船身出现之前，用于造船的木材需要满足以下几个要求：木材需要来自粗壮的树干，制成的木板要具有延展性，轻便且防水。栎树满足上述的两个条件，所以夏栎一直是建造船只的选择，这也帮助英国取得了海上霸权。因此，自17世纪以来，主要生长在英国的栎树被出口至斯堪的纳维亚和其他波罗的海国家，以满足他们建造船只房屋，家具以及使用木柴的需求。
最常见的美洲品种为白橡（Q.alha），它是马萨诸塞海湾公司的摇钱树。马萨诸塞海湾公司用船将木材运回英国，并帮助船上的移民横渡大西洋。另一个美洲品种为弗吉尼亚栎（Q. virginia- na），被誉为“活栎树”，是存活时间最长的品种，现在较少作为商业木材。
另一个栎木品种为栓皮栎（Q. Suber），是制作软木塞的原料，深受红酒爱好者的青睐。这种半常绿植物的树皮极厚，古罗马人用它做隔热材料，鞋锚浮标及瓶塞，这些用法至今仍很常见。栓皮栎树皮本身经过进化，具有一定的防火性。栓皮栎的树龄可达100年以上，每10年可以剥去它的树皮加以利用，但每次剥树皮必须要等到上次剥去的树皮再生长出来。
加在20世纪之前，橡果一直是美洲印第安人的食物（在去除丹宁酸之后，橡果是可食用的），特别是在加利福尼亚，现在很少有人食用橡果。但是在盛产火腿的意大利与伊比利亚，橡果仍然是猪饲料的主要原料。[2]
本属下分栎亚属（白栎树，土耳其栎和红栎树）和青冈亚属。
栎属中亚属的部分种类:
加利福利亚的橡树
红橡树的木材
沼泽橡树的木材
千年老橡树
年轻的橡树
橡树和橡子常见于徽章上。这是一个地区徽章。
麻栎（Quercus acutissima）的枯叶
栎属（又稱麻櫟屬，俗名橡树、櫟樹或柞树）是壳斗科的一个属。栎属有600个种，其中450种来自栎亚属和150则是青剛櫟亞屬。主要分布在北半球与哥伦比亚的安第斯山脉。 栎树可以生长在从海平面高度到海拔4000米的地方，不同海拔生长着不同的特征品种，如常绿树和半常绿树品种。
架空の種族については「オーク (架空の生物)」をご覧ください。 
日本名＝ナラ（楢）
オーク（英: oak、仏: chêne、独: Eiche）はブナ科 コナラ属（学名：Quercus）の植物の総称。落葉樹であるナラ（楢）の総称。
模式種のヨーロッパナラ（ヨーロッパオーク、イングリッシュオーク、コモンオーク、英名：common oak、学名：Q. robur）が代表的。
なおアカガシ亜属 Quercus（Cyclobalanopsis）は別属とすることがあるが、その場合のオークには含まれる。
あわせて数百種以上が知られ、亜熱帯から亜寒帯まで北半球に広く分布する。日本語では落葉樹の種群はナラ（楢）、常緑樹の種群カシ（樫）は別種にあたり英語では常緑樹である樫をさす場合はlive oakと呼ばれる。ヨーロッパのオークは日本語でナラ（楢）と呼ばれる落葉樹。明治時代の翻訳家が落葉樹のオークを樫と誤訳した例があり、現在も混同されやすい。
加工しやすい種が多く、ヨーロッパや北アメリカでは家具やフローリング（床材）、ウィスキーやワインの樽の材料などに広く使われる。
木肌は中程度から粗めの堅い木材で、木目がはっきりし、特に柾目面にはそれが美しい模様として現れる。また、虎斑（とらふ）と呼ばれる虎の斑紋を連想させる模様が現れることも特徴。材木用としてヨーロッパ原産のヨーロッパナラなど落葉性のナラ類が代表的である。
日本のミズナラ材はこのヨーロッパナラに匹敵する材質をもつ高級オーク材である[1]。
他に、北アメリカ原産のレッドオーク（ロバタエ節 section Lobatae）やホワイトオーク（クェルクス節 section Quercus）、樹皮をコルクとして用いるコルクガシ（Q. suber）などが有名。北米のホワイトオークはウィスキーの樽として使用される。
ヨーロッパナラの葉はカシワに似た特徴的な形をしており、オークリーフという意匠としてよく知られている。しかし、オークの葉の形は種によってさまざまであり、ヨーロッパナラの葉は一例にすぎない。深く切れこんで先端がとがったもの、細長いものなどもある。また、これはEUの硬貨にも同じような形で存在する。
ヨーロッパナラの葉と実
オークの無垢材フロア
참나무속(Quercus)은 식물, 특별히 상수리나무(Quercus acutissima)를 가리키기도 한다.
4 ~ 5월에 꽃이 피고 가을에 도토리가 열린다.
나무는 단단하고 유럽에서는 술통, 한국에서는 숯을 만드는 데에 쓰였다. 곤충들에게도 참나무는 유용한 식물이어서 참나무산누에나방은 애벌레 시기에 상수리나무나 참나무의 잎을 먹고 자라며, 담색긴꼬리부전나비는 애벌레 때에 떡갈나무 잎을 먹고 자란다. 바구미 중에도 참나무의 열매인 도토리를 먹이식물로 하는 종류가 있다. 장수풍뎅이와 사슴벌레류, 졸참나무하늘소, 꽃무지 종류들에게 참나무 목재는 애벌레의 먹이로서 중요하다.
500여종이 있으며, 그 가운데 한반도에서 자라는 것은 다음과 같다. 특히, 조선민주주의인민공화국에서는 갈참나무와 떡갈나무, 신갈나무, 졸참나무 등을 ‘가둑나무’라고 통틀어 말하기도 한다.
그밖의 주요 종은 다음과 같다.
Wikicitáty ponúkajú citáty od alebo o 
Commons ponúka multimediálne súbory na tému 
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému 
Wikislovník ponúka heslo 
Wikimedia Commons har media som rör 
.jpg)
.png)
.jpg)
.png)
_(2003).png)
.png)
.png)
