Está en la página 1de 210

Rev. Nica. Ent, 64 (2004):Supplemento 1, parte XV:210 pp.

INSECTOS ASOCIADOS A ALGUNOS CULTIVOS TROPICALES EN EL ATLANTICO DE NICARAGUA.


Parte XV. Frutales exticos. Lichi (Litchi sinensis, Sapindaceae) Rambutan (Nephelium lappaceum, Sapindaceae). Pulasan (Nephelium mutabile, Sapindaceae) Mangostan (Garcinia mangostana, Clusiaceae) Durian (Durio zibethinus, Bombacaceae) Langsat (Lansium domesticum, Meliaceae) Mabola (Diospyros blancoi = Diospyros discolor, Ebenaceae)

Por Jean-Michel MAES (Museo Entomolgico de Len, Nicaragua)

LISTA DE INSECTOS ASOCIADOS CON FRUTALES EXOTICOS Diferentes variedades de frutales exticos existen en el CICABO : lichi, rambutan, pulasan, mangostan, durian, langsat y mabola. Informaciones sobre los insectos asociados se pueden encontrar a continuacin. Algunas muestras colectadas tenan como sola indicacin : frutales exticos, razn por la cual estn presentadas aqu, antes de empezar con las muestras de mangostan, durian, langsat y mabola. No se encontraron insectos sobre lichi, rambutan y pulasan.

Orphulella sp. (ORTHOPTERA - ACRIDIDAE). La muestra que tenemos del CICABO podria pertenecer a varias especies. Fitfagos, comunes en potreros, plagas secundarias en muchos cultivos herbaceos. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o frutas exoticas - 31-X-2000 (1). o mabolo - 2-X-2000 (1). o aguacate - 6-IX-2000 (1). o nuez moscada - 11-X-2000 (1). o pijibaye - 19-X-2000 (1). o banano - 24-VIII-2000 (1). Las figuras ilustran el macho y la hembra (la coloracin rojiza de la hembra se debe a la conservacin en alcohol).

Prosapia simulans (WALKER, 1858) (HOMOPTERA - CERCOPIDAE). Sphenorina simulans WALKER, 1858 [Tomaspis]. salivazo rayado, salivita. Distribucin : Mxico*, Guatemala, Belize, Honduras, Nicaragua (Maes, 1987:13; Maes & Tllez, 1988:4, 22) (Jinotega, Matagalpa, Chinandega, Len, Granada, Solentiname, Rio San Juan, Zelaya), Costa Rica, Colombia. Fitfago, chupador, plaga de algunos cultivos. o o o o Arecaceae : Elaeis. Fabaceae : Phaseolus. Poaceae : Saccharum, Zea, Cenchrus. Sterculiaceae : Theobroma.

Material examinado (coleccin Museo Entomolgico Len) : o Guatemala : S.E. Lago Atitan : Santa Barbara : Finca Santa Maria, IX-96, col. P. Hubbell (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Jinotega : Laguna de Apanas, VII-89, col. F. Reinboldt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : 50 Km. E. Matagalpa : El Coyolar, en potrero espontaneo, 20-XI-91, col. J.M. Maes, S. Hue & X. Palacios (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, trampa de luz, 19-XI-88, col. J.M. Maes (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, VII-89, col. B. Garcete (4 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, IX-89, col. B. Garcete (3 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, X-89, col. B. Garcete (4 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, VI-90, col. B. Garcete (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, VII-90, col. B. Garcete (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, V-91, col. J.M. Maes (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, 8-VIII-91, col. J. Tllez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, IX-93, col. J.M. Maes & J. Tllez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Finca Manuel Ignacio Lacayo, s/maz, 10-IX-88, col. J. Tllez (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Finca Manuel Ignacio Lacayo, s/frijol, 4-XI-89, col. J. Tllez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Finca Manuel Ignacio Lacayo, s/frijol, 16-XI-89, col. J. Tllez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Ro Chiquito, 4-XI-86 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Ro Pochote, VI-87, col. J.P. Desmedt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Presa El Clavo, 7-VII-91, col. J.M. Maes & J. Tllez (3 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Los Zarzales, 23-XII-88, col. J.M. Maes (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua, 8-XI-91, col. C. Pineda (2 ex. col. SEA).

o Nicaragua : Managua : Jocote Dulce, en azucenas, 14-VIII-62, col. R. Castrillo (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua : Mateare, s/Jatropha curcas, 31-X-95, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua : Mateare, s/Jatropha curcas, 7-XI-95, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Masaya : Las Flores, malaise trap, 1-VII-94, col. J.M. Maes (6 ex. col. SEA). o Nicaragua : Masaya : Las Flores, malaise trap, 8-VII-94, col. J.M. Maes (6 ex. col. SEA). o Nicaragua : Masaya : Las Flores, malaise trap, 18-VII-94, col. J.M. Maes (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Masaya : Catarina, X-87, col. J.P. Desmedt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho, VIII-89, col. F. Reinboldt (3 ex. col. SEA). o Nicaragua : I. Ometepe, III-94, col. J.P. Desmedt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Is. Solentiname, 30-VII-89, col. F. Reinboldt (7 ex. col. SEA). o Nicaragua : Nueva Guinea : Ro Punta Gorda : Salto Len, II-95, col. B. Hernandez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Zelaya : El Recreo, en hojas de cacao, 26-VI-81, col. Cerrato & Rodriguez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Ro San Juan, s/Elaeis, 29-IX-93 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Ro San Juan : El Castillo, VIII-89, col. F. Reinboldt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua (2 ex. col. SEA). o Costa Rica : San Jos, 30-VIII-89, col. J.M. Maes (1 ex. col. SEA). o Costa Rica : Puntarenas : Parrita, 30 m, en potrero, 9-XII-94, col. V. Thompson, det. V. Thompson 97 (1 macho, 1 hembra col. SEA). Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o aguacate - 16-V-2000 (1). o aguacate - 27-VI-2000 (1). o aguacate - 15-VIII-2000 (1). o aguacate - 5-IX-2000 (1). o aguacate - 24-X-2000 (1). o nuez moscada - 16-VIII-2000 (2). o nuez moscada - 23-VIII-2000 (1). o nuez moscada - 11-X-2000 (1). o guanabana - 1-VIII-2000 (1). o guanabana - 15-VIII-2000 (1). o canela - 29-IX-2000 (1). o terciopelo - 29-IX-2000 (1). o frutales exoticos - 4-IX-2000 (1). o canavalia - 1-IX-2000 (1). o cacao - 19-VI-2000 (1). o banano - 12-X-2000 (1).

Mormidea pictiventris STAL, 1862 (HETEROPTERA - PENTATOMIDAE). Mormidea pictiventris STAL, 1862. Chinche hedionda pequea, chinche apestosa. Distribucin : Cuba, Mxico*, Guatemala, Nicaragua (Distant, 1880; Maes & Tllez, 1988; Maes, 1992; Maes, 1992; Maes, 1994:13) (Matagalpa, Len, Chontales, Solentiname, Zelaya), Panam, Colombia. Fitfago, chupador. Plaga conocida de arroz. o o o o o Arecaceae : Guiliema. Euphorbiaceae : Manihot. Orchidaceae : Epidendrum. Poaceae : Oryza, Zea, Digitaria. Sterculiaceae : Theobroma.

Material examinado : o Nicaragua : 50 Km. E. Matagalpa: El Coyolar, 800 m, 20-xi-91, en potrero espontaneo, col. J.M. Maes, S. Hue & X. Palacios, Id. J. Grazia 1996 (7 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len: Edificio de Ciencias Sociales, 16-vi-84, s/maz, col. E. Cano V. (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : km 12 carretera a Poneloya, 30-ix-87, col. J.P. Desmedt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Solentiname, 30-vii-89, col. F. Reinboldt, Id. L.H. Rolston 1990 (5 ex. col. SEA). o Nicaragua : Zelaya: El Recreo, 28-ix-83, s/pijivaye, col. D. Garay (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Zelaya: Nueva Guinea, 14-x-80, s/malezas, col. J. Morales (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Zelaya: Nueva Guinea: Comarca Los Pintos, 2-ix-81, s/arroz de secano, col. A. Gadea (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Zelaya: Nueva Guinea, 22-vii-81, en cacao, col. J. Rodriguez & A. Cerrato (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Zelaya: Nueva Guinea, 3-x-80, en hojas de yuca, col. Budier (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Zelaya: Nueva Guinea: Rio Plata, 2-ix-81, s/arroz de secano, col. A. Gadea (1 ex. col. SEA). Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o frutales exoticos - 31-VIII-2000 (1).

Hyalymenus tarsatus (FABRICIUS) (HETEROPTERA - ALYDIDAE). Alydus tarsatus FABRICIUS. Alydus diversipes HOPE. Alydus affinis HOPE. Alydus sinuatus HERRICH-SCHAEFFER. Alydus recurvus HERRICH-SCHAEFFER. Alydus pallens DALLAS. Camptopus pectoralis STAL. Hyalymenus tarsatus pallescens STAL. Alydus atratus FABRICIUS. Alydus obscurus HOPE. Hyalymenus tarsatus infuscatus STAL. +Galeottus formicarius DISTANT (Nicaragua : Chontales : Santo Domingo : typus). Distribucin : USA, Jamaica, Mxico, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Distant, 1893; Maes & Tllez, 1988; Maes & Goellner-Scheiding, 1993:13; Grimm & Maes, 1997:12) (Matagalpa, Len, Managua, Masaya, Ometepe, Boaco, Chontales, Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Guiana, Brasil. Fitfago, chupador. A veces reportado como plaga de algunas leguminosas. En vista de la frecuencia y cantidad de especimenes colectados en aguacate podria ser plaga en este cultivo. o o o o o o Boraginaceae : Cordia. Euphorbiaceae : Jatropha. Fabaceae : Phaseolus, Vigna, Cajanus, Glycine, Gliricidia. Meliaceae : Azadirachta. Passifloraceae : Passiflora. Poaceae : Oryza.

Enemigos naturales : o HYM. Astatidae : Dryudella caerulea.

Material examinado : (73 ex.). o Nicaragua : 50 km E. Matagalpa: El Coyolar, 800 m, 20-xi-91, en malezas en cafetal, col. J.M. Maes, S. Hue & X. Palacios (7 ninfas col. SEA). o Nicaragua : Matagalpa: Sebaco, 14-viii-81, s/hojas de caupi, col. M. Rizo (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, vii-89, col. J.M. Maes (1 ninfa col. SEA). o Nicaragua : Len, x-89, col. B. Garcete (3 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, x-89, s/Cassia, col. B. Garcete (6 ex. + 3 ninfas col. SEA). o Nicaragua : Len: Ro Pochote, vi-87, col. J.P. Desmedt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len: Presa El Clavo, 7-vii-91, col. J.M. Maes & J. Tellez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len: Quetzalguaque, 13-i-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len: Los Lechecuagos, 31-x-91, col. J.M. Maes & C. Pineda (1 ex. + 1 ninfa col. SEA). o Nicaragua : Managua, 21-v-52, s/hojas de cacao, det. R.I. Sailer as Hyalymenus sp. (1 ninfa col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 26-xii-94, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 16-i-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 24-iv-95, s/Jatropha curcas, col. A. Somarriba (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 15-v-95, s/Jatropha curcas, col. A. Somarriba (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 22-v-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 29-v-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 2-vi-95, s/Cordia dentata, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 5-vi-95, s/Jatropha curcas, col. A. Somarriba (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 17-x-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 14-v-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 21-v-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (3 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 2-vii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. + 1 ninfa col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 6-viii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 13-viii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 20-viii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA).

o Nicaragua : Managua: Mateare, 1996, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (23 ex. col. SEA). o Nicaragua : Masaya, x-95, s/madero negro, col. Barquero (Proyecto NITLAPAN) (1 ex. col. SEA). o Nicaragua (sin datos) (2 ex. col. SEA). Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o aguacate - 17-V-2000 (1). o aguacate - 18-V-2000 (1 ninfa). o aguacate - 14-VI-2000 (2). o aguacate - 15-VI-2000 (1). o aguacate - 28-VI-2000 (4). o aguacate - 11-VII-2000 (1 ninfa). o aguacate - 18-VII-2000 (1 ninfa). o aguacate - 2-VIII-2000 (1). o aguacate - 14-VIII-2000 (1 ninfa). o aguacate - 22-VIII-2000 (2). o aguacate - 24-VIII-2000 (2). o aguacate - 25-VIII-2000 (1). o aguacate - 21-IX-2000 (1 ninfa). o aguacate - 26-IX-2000 (1). o mabolo - 21-VIII-2000 (1). o nuez moscada - 23-VIII-2000 (1 ninfa). o nuez moscada - 30-VIII-2000 (1). o nuez moscada - 18-X-2000 (1). o lichi - 24-VIII-2000 (1). o canela - 4-X-2000 (1). o maraon - 5-X-2000 (1). o frutales exoticas - 23-X-2000 (1). Las fotografias presentan el macho, la hembra y la ninfa.

Omophoita abbreviata (FABRICIUS, 1798) (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Galeruca abbreviata FABRICIUS, 1798 [Galerucella, Haltica, Oedionychus, Asphaera]. Omophoita elegantissima SCHAUF, 1874. Omophoita ornata BALY, 1859. Distribucin : Guadalupe, Belize, Guatemala, Nicaragua (Jacoby, 1885; Blackwelder, 1946; Maes & Staines, 1991; Furth & Savini, 1996:62) (Chontales, Zelaya), Panam, Colombia, Venezuela, Guiana francesa*. Nota : Furth & Savini (1996) reportan esta especie con una interrogante. Fitfago : o Bromeliaceae : Ananas. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o pijibaye - 13-VII-2000 (1). o pijibaye : fruto - 27-VIII-2000 (1). o canela - 2-VIII-2000 (1). o mabolo - 21-VIII-2000 (1). o mabolo - 4-IX-2000 (1). o frutales exoticos - 23-X-2000 (1). o nuez moscada - 25-X-2000 (1).

Omophoita aequinoctialis ssp. aequinoctialis (LINNAEUS, 1758) (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Chrysomela aequinoctialis LINNAEUS, 1758 [Galleruca, Kuschelina]. Altica fulgida OLIVIER, 1807. Oedionychus octomaculata CROTCH, 1873. Galleruca quadriguttata FABRICIUS, 1781. Distribucin : Mxico, Belize, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Jacoby, 1885; Blackwelder, 1946; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes & Staines, 1991; Maes, 1992; Maes, 1994; Furth & Savini, 1996:62) (Nueva Segovia, Estel, Jinotega, Matagalpa, Boaco, Len, Managua, Masaya, Carazo, Granada, Chontales, Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Trinidad, Guiana inglesa, Surinam, Guiana francesa*, Ecuador, Per, Brasil, [ssp. macrosticta BECHYNE & BECHYNE : Panam, Colombia, Venezuela]. Fitfago : o Arecaceae : Guillelma. o Asteraceae : Lactuca. o Brassicaceae : Brassica. o Bromeliaceae : Ananas. o Caricaceae : Carica. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cucurbitaceae : Cucurbita, Citrulllus. o Fabaceae : Phaseolus. o Malvaceae : Gossypium. o Meliaceae : Azadirachta. o Nyctaginaceae : Bougainvillea. o Pedaliaceae : Sesamum. o Poaceae : Zea, Sorghum. o Rubiaceae : Coffea. o Solanaceae : Nicotiana, Lycopersicon, Solanum. o Sterculiaceae : Theobroma. o Zingiberaceae : Zingiber. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o nispero - 28-IX-2000 (1). o cedro real - 13-X-2000 (1). o frutales exoticos - 23-X-2000 (1). o mabolo - 31-X-2000 (1).

Nodonota sp. B. (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Fitfago. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o canavalia - 21-VII-2000 (1). o canavalia - 13-X-2000 (1). o naranja - 1-VIII-2000 (1). o fruta exotica - 21-VIII-2000 (1). o durian - 24-VIII-2000 (1). o crotalaria - 25-VIII-2000 (1). o crotalaria - 1-IX-2000 (1). o mango - 27-VIII-2000 (1). o mango - 12-X-2000 (1). o cacao - 8-IX-2000 (1). o canela - 20-IX-2000 (2). o pijivaye - 28-IX-2000 (1). o caoba - 29-IX-2000 (1).

Maecolaspis sp. (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Fitfago. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o canela - 26-VIII-2000 (1). o banano - 27-VIII-2000 (1). o frutales exoticos - 25-IX-2000 (1).

Dieuryneura sp. (DIPTERA - STRATIOMYIIDAE). Larvas saprofagas. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. - fruta exotica - 21-VIII-2000 (1).

Lauxaniidae g. sp. 4. (DIPTERA). Saprofagos. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. - fruta exotica - 21-VIII-2000 (1).

Bibionidae g. sp. 1. (DIPTERA). Saprofagos. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o fruta exotica - 21-VIII-2000 (1). o aguacate - 5-IX-2000 (1).

Micropeza sp. (DIPTERA - MICROPEZIDAE). Saprofagos. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. - frutales exoticos - 23-X-2000 (1).

Sarcophagidae g. sp. 3. (DIPTERA). Saprofagos. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o cacao - 28-VI-2000 (1). o cacao - 15-VII-2000 (1). o cacao - 20-VII-2000 (2). o cacao - 2-VIII-2000 (1). o cacao - 4-IX-2000 (1). o cacao - 4-X-2000 (1). o cacao - 23-X-2000 (1). o aguacate - 11-VII-2000 (1). o aguacate - 22-VIII-2000 (2). o aguacate - 23-VIII-2000 (1). o aguacate - 5-IX-2000 (1). o aguacate - 6-IX-2000 (1). o aguacate - 7-IX-2000 (1). o aguacate - 10-X-2000 (1). o aguacate - 24-X-2000 (1). o aguacate - 7-XI-2000 (1). o crotalaria - 31-VII-2000 (1). o canela - 2-VIII-2000 (1). o canela - 11-X-2000 (1). o citricos - 22-VIII-2000 (1). o canavalia - 1-IX-2000 (1). o banano - 21-IX-2000 (1). o mango - 19-X-2000 (1). o frutales exoticos - 23-X-2000 (1). o guanabana - 24-X-2000 (1). o vainilla - 25-X-2000 (1). o coco - 2-XI-2000 (1). o pia - 2-XI-2000 (1).

INSECTOS ASOCIADOS A PLANTACIONES DE MANGOSTAN GARCINIA MANGOSTANA (CLUSIACEAE)

No se observ dao causados por insectos en mangostan.

Planta de mangostan

LISTA DE INSECTOS ASOCIADOS A MANGOSTAN

Heliothrips haemorrhoidalis (BOUCHE, 1833) (THYSANOPTERA : THRIPIDAE). Thrips haemorrhoidalis BOUCHE, 1833. Heliothrips aonidum HALIDAY, 1836. thrips de los invernaderos. Distribucin : Europa, Africa, Asia, Hawaii, USA, Cuba, Puerto Rico, Mxico, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:74; Maes, 1994) (Granada, Rivas), Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Brasil, Bolivia, Uruguay, Argentina. Fitfago : o Aceraceae : Acer. o Amaryllidaceae : Crinum. o Anacardiaceae : Mangifera. o Araceae : Philodendron. o Arecaceae : Cocos. o Asteraceae : Dahlia. o Cactaceae : Opuntia. o Caprifoliaceae : Viburnum. o Clusiaceae : Mammea, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Ericaceae : Azalea. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Cnidoscolus, Jatropha, Acalypha. o Lamiaceae : Coleus. o Lauraceae : Persea. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus. o Mimosaceae : Dichrostachys. o Moraceae : Ficus. o Musaceae : Musa. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium. o Orchidaceae. o Rosaceae : Rosa. o Rubiaceae : Coffea. o Rutaceae : Citrus. o Sterculiaceae : Theobroma. o Theaceae : Thea. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o THY. Aeolothripidae : Franklinothrips vespiformis. o HYM. Eulophidae : Goetheana parvipennis. o Trichogrammatidae : Megaphragma mymaripenne.

Ceroplastes floridensis COMSTOCK, 1881 (HOMOPTERA : COCCIDAE). Cerostegia floridensis COMSTOCK, 1881. guagua de cera de la florida. Distribucin : Asia, USA, Cuba, Bermuda, Puerto Rico, Mxico, Belize, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Hamon & Williams, 1984:27-28; Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 80, 82, 86; Maes, 1994) (Masaya, Carazo, Boaco), Curacao, Trinidad, Ecuador, Per. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia, Hemigraphis, Strobilanthes. o Aceraceae : Acer. o Agavaceae : Agave, Cordyline. o Anacardiaceae : Mangifera, Metopium, Schinus. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Hydrocotyle, Pimpinella. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Carissa, Nerium, Trachelospermum, Vinca, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Zantedeschia, Acorus, Epipremnum, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Hedera, Oreopanax, Fatshedera, Fatsia, Schefflera, Tetrapanax, Trevesia. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Chamaedorea, Arecastrum, Howeia, Washingtonia, Acoelorrhaphe, Hyophorbe. o Asclepiadaceae : Cryptostegia. o Asteraceae : Chrysanthemum, Bidens, Coreopsis, Dahlia, Solidago, Iva, Gerbera. o Berberidaceae : Berberis. o Bignoniaceae : Jacaranda, Tabebuia, Tecoma, Kigelia, Pandorea, Pyrostegia, Tecomaria. o Boraginaceae : Ehretia. o Brassicaceae : Lepidium. o Burseraceae : Bursera. o Buxaceae : Buxus. o Cactaceae : Hatiora. o Caesalpinaceae : Cassia, Parkinsonia. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum, Abelia, Kolkwitzia. o Casuarinaceae : Casuarina. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Calophyllum, Mammea, Clusia, Garcinia. o Combretaceae : Bucida, Combretum, Conocarpus. o Cornaceae : Cornus. o Cupressaceae : Cupressus, Juniperus. o Cyatheaceae : Alsophila. o Cycadaceae : Cycas. o Cyrillaceae : Cliftonia. o Davalliaceae : Davallia, Rumohra.

o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Empetraceae : Ceratiola. o Ericaceae : Rhododendron, Vaccinium, Calluna, Leiophyllum, Lyonia. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Antidesma, Bischofia. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Iridaceae : Neomarica. o Juglandaceae : Carya. o Lauraceae : Persea, Cinnamomum, Laurus, Nectandra, Sassafras. o Lecythidaceae : Barringtonia. o Liliaceae : Aloe, Yucca, Dracaena, Guaiacum, Liriope. o Lythraceae : Cuphaea, Lagerstroemia. o Magnoliaceae : Magnolia, Michelia. o Malaceae : Crataegus, Cydonia, Malus, Pyrus, Cotoneaster, Pyracantha. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Hibiscus. o Melastomaceae : Tibouchina. o Menispermaceae : Cocculus. o Mimosaceae : Acacia. o Moraceae : Ficus, Artocarpus, Morus. o Musaceae : Musa, Ravenala. o Myricaceae : Myrica. o Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Eugenia, Callistemon, Eucalyptus, Syzygium, Feijoa, Kunzea, Leptospermum, Melaleuca, Rhodomyrtus, Thryptomene, Tristania. o Nepenthaceae : Nepenthes. o Nyssaceae : Nyssa. o Ochnaceae : Ochna. o Oleaceae : Ligustrum, Noronhia. o Onagraceae : Ludwigia. o Orchidaceae : Phaius. o Pinaceae : Pinus, Tsuga, Cedrus, Picea. o Piperaceae : Peperomia. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Platanaceae : Platanus. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Polygonum, Coccoloba, Triplaris. o Polypodiaceae : Adianthum, Asplenium, Nephrolepsis, Polypodium, Polystichum, Platycerium. o Portulacaceae : Talinum. o Proteaceae : Hakea, Macadamia. o Punicaceae : Punica. o Rhamnaceae : Rhamnus. o Rosaceae : Eriobothrya, Prunus, Photinia, Spiraea, Heteromeles, Rhaphiolepis . o Rubiaceae : Ixora, Coffea, Genipa, Chiococca, Gardenia, Serissa.

o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Murraya, Zanthoxylum, Citrofortunella, Fortunella, Glycosmis, Naringi, Poncirus, Severinia. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Exothea, Litchi, Alectryon, Filicium, Hypelate. o Sapotaceae : Lucuma, Manilkara, Pouteria, Bumelia, Chrysophyllum, Dipholis, Mastichodendron. o Sarraceniaceae : Sarracenia. o Saxifragaceae : Hydrangea. o Schizaeaceae : Anemia. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Solanaceae : Cestrum, Solanum, Brunfelsia. o Sterculiaceae : Brachychiton. o Tamaricaceae : Tamarix. o Taxodiaceae : Cunninghamia. o Theaceae : Camellia, Cleyera, Eurya, Gordonia. o Theophrastaceae : Jacquinia. o Ulmaceae : Ulmus. o Verbenaceae : Avicennia, Callicarpa, Duranta. o Viscaceae : Phoradendron. o Vitaceae : Parthenocissus. o Zamiaceae : Lepidozamia. o Zingiberaceae : Hedychium, Alpinia. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o HYM. Encyrtidae : Aphycus ceroplastis. o Coccidoctonus ceroplastae. o Metaphycus eruptor. o Trichomasthus mexicanus. o Eulophidae : Tetrastichus antiguensis. o Pteromalidae : Scutellista cyanea. o Aphelinidae : Coccophagus lycimnia.

Pulvinaria psidii MASKELL, 1893 (HOMOPTERA : COCCIDAE). Pulvinaria psidii MASKELL, 1893 [Chloropulvinaria]. Pulvinaria psidii philippina COCKERELL, 1905. Pulvinaria cupaniae COCKERELL, 1893. Pulvinaria cussoniae HODGSON (nec HALL) 1968. Pulvinaria gymnosporiae HODGSON (nec HALL) 1968. guagua de escudete verde. Distribucin : Europe, Asia, Africa, USA, Puerto Rico,Jamaica, Cuba, Nicaragua (Maes, 1994) (Managua). Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia, Sanchezia. o Aizoaceae : Mesembryanthemum. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Metopium, Pleiogynium. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Plumeria, Carissa, Tabernaemontana, Trachelospermum, Vinca. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Monstera, Anthurium, Philodendron, Caladium, Dieffenbachia, Nephthytis, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Fatsia, Hedera, Schefflera, Tetrapanax. o Arecaceae : Washingtonia. o Asclepiadaceae : Cryptostegia, Stephanotis. o Asteraceae : Bidens, Eupatorium, Baccharis, Gerbera, Tanacetum. o Betulaceae : Alnus. o Bignoniaceae : Tecoma, Jacaranda, Spathodea, Tabebuia, Kigelia, Pyrostegia, Tecomaria. o Boraginaceae : Cordia. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Clusia, Mammea, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Commelinaceae : Commelina. o Cupressaceae : Cupressus. o Cyatheaceae : Alsophila. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Acalypha, Codiaeum, Jatropha, Antidesma. o Gesneriaceae : Achimenes. o Hydrangeaceae : Deutzia. o Lauraceae : Persea. o Liliaceae : Dracaena. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia, Lythrum. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Hibiscus, Malvaviscus. o Maranthaceae : Marantha. o Melastomaceae : Tibouchina, Tetrazygia. o Meliaceae : Melia, Khaya.

o Moraceae : Ficus, Morus. o Musaceae : Ravenala. o Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. o Myrtaceae : Psidium, Callistemon, Myrtus, Eugenia, Syzygium, Melaleuca, Rhodomyrtus. o Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Noronhia. o Passifloraceae : Passiflora. o Pinaceae : Pinus. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Polygonaceae : Coccoloba, Muehlenbeckia. o Polypodiaceae : Polystichum, Adiantum, Platycerium. o Proteaceae : Macadamia. o Rubiaceae : Ixora, Coffea, Calycophyllum, Hamelia, Morinda, Psychotria, Gardenia, Nauclea. o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Zanthoxylum, Clausena. o Sapindaceae : Sapindus, Litchi, Cupania, Blighia, Melicocca. o Sapotaceae : Chrysophyllum, Pouteria, Dipholis, Manilkara, Sideroxylon, Mastichodendron, Mimusops. o Saxifragaceae : Ribes. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Solanaceae : Cestrum, Solanum, Capsicum, Solandra. o Sterculiaceae : Brachychiton. o Theaceae : Camellia. o Ulmaceae : Celtis, Ulmus. o Verbenaceae : Tectona, Clerodendron, Citharexylum, Callicarpa. o Viscaceae : Phoradendron. o Zingiberaceae : Hedychium. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o HYM. Encyrtidae : Metaphycus flavus. o Metaphycus luteolus. o Metaphycus stanleyi. o Microterys kotinskyi. o Aphelinidae : Coccophagus lycimnia.

Saissetia coffeae (WALKER, 1852) (HOMOPTERA : COCCIDAE). Lecanium coffeae WALKER, 1852. Lecanium hemispherica TARGIONI-TOZZETTI, 1957 [Saissetia]. queresa hemisferica del olivo, queresa redonda del olivo, escama redonda, escama hemisferica. Distribucin : Africa, Asia, USA, Cuba, Puerto Rico, Jamaica, Mxico, Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 70, 86; Maes, 1994) (Managua, Masaya, Carazo), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Bolivia, Brasil, Uruguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Acanthaceae : Jacobinia, Thunbergia, Acanthus, Aphelandra, Barleria, Justicia, Odontonema, Pseuderanthemum, Ruellia, Eranthemum, Asytasia, Crossandra, Fittonia, Graptophyllum, Pachystachys, Sanchezia, Strobilanthes. o Adiantaceae : Acrostichum. o Agavaceae : Agave. o Alismaceae : Echinodorus. o Amaryllidaceae : Amaryllis, Furcraea. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Coriandrum. o Apocynaceae : Plumeria, Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Carissa, Tabernaemontana, Vinca, Adenium, Beaumontia, Pachypodium. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Phyllodendron, Dieffenbachia, Acorus, Aglaonema, Callopsis, Cryptocoryne, Nephthytis, Rhaphidophora. o Araliaceae : Schefflera, Tetrapanax. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Chrysalidocarpus, Arecastrum, Arenga, Butia, Caryota. o Aristolochiaceae : Aristolochia. o Asclepiadaceae : Calotropis, Cryptostegia, Stephanotis. o Asteraceae : Helianthus, Bidens, Chrysanthemum, Eclipta, Ambrosia, Cirsium, Baccharis, Solidago, Wedelia, Crepis, Centaurea, Gerbera, Gynura. o Bignoniaceae : Tecoma, Jacaranda, Tabebuia, Tecomaria. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Pachira, Pachira. o Borraginaceae : Cordia, Ehretia. o Burseraceae : Bursera. o Buxaceae : Buxus. o Cactaceae : Pereskia. o Caesalpinaceae : Bauhinia. o Cannaceae : Canna. o Capparaceae : Cleome. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum. o Chenopodiaceae : Atriplex. o Clusiaceae : Calophyllum, Mammea, Garcinia.

o Clusiaceae : Rheedia. o Combretaceae : Terminalia. o Commelinaceae : Tradescantia. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cornaceae : Aucuba. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cyatheaceae : Alsophila. o Cyatheaceae : Cyathea. o Cycadaceae : Cycas, Zamia, Microcycas, Macrozamia. o Davalliaceae : Davallia. o Dicksoniaceae : Dicksonia. o Ebenaceae : Diospyros. o Eleagnaceae : Elaeagnus. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Croton, Codiaeum, Pedilanthus, Antidesma, Bischofia. o Fabaceae : Cajanus. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Gesneriaceae : Streptocarpus. o Lamiaceae : Ocimum. o Lauraceae : Persea, Laurus. o Lecythidaceae : Barringtonia. o Liliaceae : Aloe, Lilium, Dracaena, Asparagus, Anthericum, Alstroemeria, Aspidistra, Chlorophytum, Ophiopogon. o Loganiaceae : Plocosperma. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Sida, Malvastrum. o Maranthaceae : Calathea, Iresine. o Melastomaceae : Miconia, Tibouchina. o Meliaceae : Melia. o Mimosaceae : Enterolobium. o Moraceae : Ficus, Broussonetia. o Musaceae : Musa. o Myoporaceae : Eremophila. o Myricaceae : Myrica. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Eugenia, Callistemon, Syzygium. o Nyctaginaceae : Bougainvillea. o Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Olea, Forestiera, Osmanthus. o Orchidaceae : Brassia, Dendrobium, Cyrtopodium, Epidendrum, Vanda, Oncidium, Phaius, Phalaenopsis, Spathoglottis, Zeuxine. o Osmundaceae : Osmunda. o Passifloraceae : Passiflora. o Phytolaccaceae : Phytolacca. o Piperaceae : Peperomia. o Poaceae : Bambusa, Stenotaphrum, Zea. o Polemoniaceae : Phlox. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba. o Polypodiaceae : Asplenium, Adiantum, Nephrolepis, Polypodium, Pellaea, Pityrogramma, Pteris, Platycerium.

o Portulacaceae : Talinum, Portulaca. o Rosaceae : Eriobothrya. o Rubiaceae : Coffea, Ixora, Posoqueria, Psychotria, Gardenia, Cinchona, Hamelia, Oxyanthus, Portlandia. o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Citrofortunella, Zanthoxylum, Clausena, Aegle, Atalantia, Calodendrum, Tetradium, Glycosmis, Severinia. o Sapindaceae : Blighia, Melicocca. o Sapotaceae : Manilkara, Chrysophyllum, Dipholis, Synsepalum. o Schizaeaceae : Lygodium. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Selaginellaceae : Selaginella. o Solanaceae : Solanum, Cestrum. o Stangeriaceae : Stangeria. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Tamaricaceae : Tamarix. o Theaceae : Thea, Camellia. o Ulmaceae : Ulmus. o Urticaceae : Pilea, Pellionia. o Verbenaceae : Callicarpa, Clerodendrum, Duranta. o Vitaceae : Ampelopsis. o Zamiaceae : Bowenia, Dioon. o Zingiberaceae : Hedychium, Curcuma. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o Chilocorus cacti. o Curinus zonatus. o DIP. Syrphidae : Baccha bromleyi. o Cecidomyiidae : Diadiplosis sp. o Dicrodiplosis coccidarum. o Schizobremia sp. o LEP. Pyralidae : Laetilia cardini. o Laetilia obscura. o HYM. Aphelinidae : Ablerus molestus. o Aneristus ceroplastae. o Aneristus mangiferae. o Aneristus youngi. o Coccophagus baldassarii. o Coccophagus basalis. o Coccophagus caridei. o Coccophagus cowperi. o Coccophagus cubaensis. o Coccophagus immaculatus. o Coccophagus ochraceus. o Coccophagus quaestor. o Coccophagus saissetiae. o Coccophagus scutellaris. o Encyrtidae : Aphycus sp. o Coccidoxenus brasiliensis. o Coccidoxenus fasciatus.

o Encyrtus fuscus. o Encyrtus infelix. o Gahaniella saissetiae. o Metaphycus flavus. o Metaphycus helvolus. o Metaphycus luteolus. o Microterys flavus. o Eupelmidae : Anastatus (=Lecanobius) capitatus. o Anastatus (=Lecanobius) utilis. o Eupelmus sp. o Pteromalidae : Moranila californica. o Scutellista cyanea. o Fungi : Acrostalagmus albei. o Cladosporium sp.

Vinsonia stellifera (WESTWOOD, 1871) (HOMOPTERA : COCCIDAE). Coccus stellifera WESTWOOD, 1871. Vinsonia pulchella SIGNORET, 1872. escama estrella, guagua estrellada. Distribucin : Europa, Asia, Africa, USA, Bahamas, Puerto Rico, Nicaragua (Maes, 1987:13; Maes & Tllez Robleto, 1988:82; Maes, 1994) (Zelaya), Trinidad, Colombia, Brasil. Fitfago : o Agavaceae : Agave. o Anacardiaceae : Mangifera, Anacardium. o Apocynaceae : Allamanda, Alstonia. o Arecaceae : Cocos. o Clusiaceae : Garcinia. o Euphorbiaceae : Antidesma. o Lauraceae : Laurus. o Liliaceae : Aspidistra. o Lythraceae : Lawsonia. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium, Syzygium. o Orchidaceae : Epidendrum, Oncidium, Cattleya, Dendrobium, Vanda, Brassia, Broughtonia, Cypripedium. o Poaceae : Oryza. o Polygonaceae : Coccoloba. o Rubiaceae : Coffea, Ixora, Gardenia. o Rutaceae : Citrus, Glycosmis. o Sapindaceae : Melicocca. o Sapotaceae : Manilkara, Achras. Enemigos naturales : o HYM. Aphelinidae : Marietta maculatipennis.

Abgrallaspis cyanophylli (SIGNORET) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus cyanophylli SIGNORET [Hemiberlesia]. Distribucin : USA, Cuba, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:74; Maes, 1994) (Chinandega, Granada). Fitfago : o Aceraceae : Acer. o Agavaceae : Cordyline. o Aizoaceae : Faucaria. o Amaranthaceae : Alternanthera, Iresine. o Anacardiaceae : Spondias. o Annonaceae : Annona, Artabotrys, Cananga. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Carissa, Tabernaemontana, Mandevilla. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Philodendron, Spathiphyllum, Acorus. o Araliaceae : Fatshedera, Fatsia, Hedera, Tetrapanax. o Arecaceae : Cocos, Phoenix, Chrysalidocarpus, Chamaedorea, Trachycarpus, Veitchia, Chamaerops, Caryota, Livistonia, Hyphaene, Butia, Latania, Rhapidophyllum, Orbignya, Pritchardia, Ptychosperma, Arecastrum, Roystonea, Howeia, Thrinax, Washingtonia, Sabal, Aiphanes, Acoelorhaphe. o Asclepiadaceae : Asclepias, Stephanotis, Stapelia. o Asteraceae : Baccharis, Eupatorium, Solidago, Berlandiera, Gerbera, Ligularia, Trilisa. o Begoniaceae : Begonia. o Berberidaceae : Nandina. o Bignoniaceae : Delostoma, Pyrostegia. o Bombacaceae : Ceiba. o Boraginaceae : Ehretia. o Bromeliaceae : Billbergia, Nidularium. o Cactaceae : Opuntia, Zygocactus, Cereus, Epiphyllum, Melocactus, Echinopsis. o Caesalpinaceae : Bauhinia, Schizolobium. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Garcinia. o Combretaceae : Terminalia, Quisqualis. o Cornaceae : Cornus, Aucuba. o Crassulaceae : Crassula, Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Lagenaria. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Cyperaceae : Carex, Scirpus. o Dioscoreaceae : Dioscorea. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Ericaceae : Vaccinium, Befaria, Rhododendron. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Acalypha, Aleurites, Pedilanthus. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Hamamelidaceae : Liquidambar. o Hernandiaceae : Hernandia.

Iridaceae : Iris, Aristea, Moraea. Lamiaceae : Salvia, Physostegia, Tinnea. Lauraceae : Persea, Cinnamomum. Liliaceae : Aloe, Yucca, Lilium, Anthericum, Asparagus, Smilax, Chlorophytum, Liriope, Lycoris. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Pyrus. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus. o Maranthaceae : Calathea. o Melastomaceae : Miconia. o Mimosaceae : Acacia. o Mimosaceae : Calliandra, Pithecellobium, Dichrostachys. o Moraceae : Artocarpus, Ficus. o Musaceae : Musa o Myricaceae : Myrica. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Callistemon, Melaleuca. o Nyctaginaceae : Bougainvillea, Pisonia. o Oleaceae : Ligustrum o Orchidaceae : Brassia. o Pandanaceae : Pandanus. o Piperaceae : Pothomorphe. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Polygonaceae : Coccoloba. o Proteaceae : Grevillea. o Punicaceae : Punica. o Rosaceae : Prunus, Eriobotrya. o Rubiaceae : Coffea, Morinda, Randia, Serissa. o Rutaceae : Aegle. o Salicaceae : Salix. o Sapotaceae : Mimusops. o Solanaceae : Cestrum. o Stangeriaceae : Stangeria. o Sterculiaceae : Theobroma. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Theaceae : Camellia, Gordonia. o Ulmaceae : Celtis. o Violaceae : Viola. o Vitaceae : Vitis, Parthenocissus. Enemigos naturales : o Hymenoptera. o o o o

Aspidiotus destructor SIGNORET (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Temnaspidiotus destructor SIGNORET. Aspidiotus fallax COCKERELL, 1893. guagua comun del cocotero. Distribucin : Africa, Asia, USA, Hispaniola, Antigua, Cuba, Mxico, Guatemala, Belize, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Maes, 1987:13; Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 76) (Managua, Carazo, Granada, Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Surinam, Guiana francesa, Ecuador, Per, Brasil. Fitfago : o Anacardiaceae : Mangifera. o Annonaceae : Annona, Artabotrys. o Apocynaceae : Plumeria, Allamanda, Vinca, Cameraria. o Araceae : Anthurium, Philodendron, Acorus, Aglaonema. o Araliaceae : Tetrapanax. o Arecaceae : Cocos, Elaeis, Archontophoenix, Sabal, Chrysalidocarpus, Phoenix, Chamaedorea, Livistonia, Coccothrinax, Copernicia, Chamaerops, Hyophorbe, Butia, Latania, Loxococcus, Mauritia, Phytelephas, Dictyosperma, Arecastrum, Rhopaloblaste, Roystonea, Howeia, Neodypsis, Veitschia, Washingtonia, Jubaea, Mascarena, Licuala, Acoelorrhaphe, Hyophorbe. o Asteraceae : Gerbera. o Bignoniaceae : Crescentia, Tecoma, Jacaranda, Spathodea, Dolichandrone, Radermachera. o Bixaceae : Bixa, Cochlospermum. o Boraginaceae : Cordia, Bourreria. o Burseraceae : Bursera. o Buxaceae : Buxus. o Caesalpinaceae : Delonix, Schizolobium, Ceratonia, Peltophorum, Schotia. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Sambucus, Lonicera, Viburnum. o Caricaceae : Carica o Celastraceae : Euonymus, Catha. o Clusiaceae : Calophyllum, Mammea, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia, Combretum. o Commelinaceae : Aneilema, Tradescantia. o Cycadaceae : Cycas. o Cyperaceae : Cyperus. o Dilleniaceae : Dillenia. o Dioscoreaceae : Dioscorea. o Ebenaceae : Diospyrus. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Codiaceum, Bischofia. o Fabaceae : Arachis, Piscidia. o Geraniaceae : Pelargonium. o Heliconiaceae : Heliconia. o Iridaceae : Belamcanda. o Lauraceae : Persea, Cinnamomum, Laurus, Nectandra. o Lecythidaceae : Lecythis.

Liliaceae : Asparagus. Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. Magnoliaceae : Magnolia, Liriodendron. Maranthaceae : Maranta. Meliaceae : Swietenia. Moraceae : Ficus, Artocarpus. Musaceae : Musa Musaceae : Ravenala. Myrsinaceae : Ardisia, Parathesis. Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eucalyptus, Eugenia, Syzygium, Melaleuca. o Oleaceae : Olea, Jasminum, Ligustrum, Forestiera. o Orchidaceae : Brassia, Eulophia, Phaius, Spathoglottis. o Pandanaceae : Pandanus. o Poaceae : Saccharum o Polygalaceae : Securidaca. o Polygonaceae : Coccoloba. o Proteaceae : Grevillea. o Punicaceae : Punica. o Rosaceae : Rosa o Rubiaceae : Richardia, Catesbaea, Nauclea. o Rutaceae : Murraya, Citrus, Poncirus, Severinia. o Santalaceae : Santalum. o Sapotaceae : Achras, Chrysophyllum, Mimusops. o Saururaceae : Saururus. o Scrophulariaceae : Scoparia. o Solanaceae : Capsicum, Brunfelsia. o Sterculiaceae : Theobroma o Strelitziaceae : Strelitzia. o Ulmaceae : Ulmus. o Vitaceae : Vitis. o Zingiberaceae : Zengiber Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Chilocorus cacti. o HYM. Encyrtidae : Pseudhomalopoda prima. o Signiphoridae : Signiphora borinquensis. o Aphelinidae : Aphytis chrysomphali. o Aphytis lignanensis. o Aphytis margaretae. o Aphytis proclia. o Aspidiotiphagus citrinus. o Aspidiotiphagus lounsburyi. o Marietta buscki. o o o o o o o o o o

Chrysomphalus aonidium (LINNAEUS) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Chrysomphalus aonidium (LINNAEUS). Chrysomphalus ficus ASHMEAD. cochinilla negra circular, guagua redonda de la florida. Distribucin : Asia, Africa, USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 78, 81, 88) (Nueva Segovia, Managua), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Brasil, Uruguay, Paraguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Agavaceae : Agave, Cordyline, Phormium. o Anacardiaceae : Mangifera, Anacardium, Schinus, Spondias, Pleiogynium. o Annonaceae : Annona, Artabotrys, Cananga. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Nerium, Carissa, Tabernaemontana, Trachelospermum, Vinca, Cameraria, Kopsia, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Caladium, Colocasia, Spathiphyllum, Acorus, Epipremnum, Nephthytis, Scindapsus. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Fatsia, Fatshedera, Hedera, Oreopanax, Schefflera, Tetrapanax, Trevesia. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Cocos, Phoenix, Acrocomia, Balaka, Chamaedorea, Chamaerops, Copernicia, Dypsis, Mascarena, Pritchardia, Ptychosperma, Sabal, Thrinax, Veitchia, Washingtonia, Livistonia, Hyphaene, Acoelorrhaphe, Caryota, Acrocomia, Erythrea, Butia, Archontophoenix, Rhapis, Latania, Arecastrum, Roystonea, Howeia, Neodypsis, Trachycarpus, Areca, Chrysalidocarpus, Serenoa, Balaka, Dictyosperma. o Asteraceae : Bidens. o Begoniaceae : Begonia. o Berberidaceae : Nandina. o Bignoniaceae : Crescentia, Pyrostegia, Kigelia, Spathodea. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba. o Boraginaceae : Cordia. o Brassicaceae : Cardamine. o Bromeliaceae : Vriesea. o Buxaceae : Buxus, Pachysandra, Sarcococca. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia, Tamarindus, Ceratonia, Lysidice. o Calycanthaceae : Calycanthus. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus, Cassine. o Chrysobalanaceae : Chrysobalanus. o Clusiaceae : Mammea, Calophyllum, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cupressaceae : Thuja.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Cycadaceae : Cycas. Cyperaceae : Cyperus. Ebenaceae : Diospyros. Elaeagnaceae : Elaeagnus. Ericaceae : Arbutus, Rhododendron. Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Hippomane, Acalypha, Aleurites, Codiaeum, Sapium, Phyllanthus, Bischofia. Fabaceae : Crotalaria, Wisteria, Castanospermum, Milletia, Sophora. Fagaceae : Quercus. Ginkgoaceae : Ginkgo. Iridaceae : Iris, Gladiolus, Aristea, Belamcanda, Moraea. Juglandaceae : Carya. Lamiaceae : Physostegia. Lauraceae : Laurus, Persea, Cinnamomum, Lindera. Liliaceae : Aloe, Yucca, Dracaena, Asparagus, Anthericum, Hemerocallis, Aspidistra, Liriope, Lycoris, Ophiopogon . Linaceae :Linum. Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. Magnoliaceae : Magnolia, Michelia. Malaceae : Malus, Pyrus, Crataegus, Pyracantha. Malpighiaceae : Malpighia. Malvaceae : Hibiscus Marantaceae : Calathea, Maranta, Ctenanthe. Meliaceae : Cedrella, Swietenia. Menispermaceae : Cocculus. Mimosaceae : Acacia. Moraceae : Ficus, Artocarpus. Moraceae : Ficus, Morus. Musaceae : Musa, Ravenala. Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eucalyptus, Eugenia, Feijoa, Syzygium, Melaleuca, Myrciara, Tristania. Nyctaginaceae : Bougainvillea. Olacaceae : Ximenia. Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Olea, Syringa, Chionanthus, Forestiera, Noronhia, Osmanthus. Orchidaceae : Cyrtopodium, Calanthe, Vanilla, Dendrobium, Epidendrum, Phaius, Renanthera, Brassia, Eulophia, Cymbidium. Oxalidaceae : Averrhoa. Pandanaceae : Pandanus. Passifloraceae : Passiflora. Pinaceae : Pinus, Cedrus, Tsuga. Pittosporaceae : Hymenosporum, Pittosporum. Plumbaginaceae : Plumbago. Podocarpaceae : Podocarpus. Polygonaceae : Homalocladium, Coccoloba, Muehlenbeckia. Proteaceae : Grevillea, Stenocarpus. Rhamnaceae : Zizyphus. Rosaceae : Rosa, Prunus, Eriobotrya, Photinia, Rhaphiolepis, Spiraea. Rubiaceae : Ixora, Catesbaea, Gardenia, Mitragyna.

Rutaceae : Citrus, Esenbeckia, Glycosmis, Poncirus, Severinia. Rutaceae : Citrus, Fortunella, Casimiroa, Zanthoxylum. Sapindaceae : Litchi. Sapotaceae : Pouteria, Manilkara, Mimusops. Saxifragaceae : Hydrangea. Solanaceae : Solanum, Cestrum, Brunfelsia. Sterculiaceae : Brachychiton. Strelitziaceae : Strelitzia. Taxaceae : Taxus. Theaceae : Camellia, Cleyera, Ternstroemia, Gordonia. Thymelaeaceae : Edgeworthia. Urticaceae : Boehmeria. Verbenaceae : Citharexylum, Duranta. Vitaceae : Vitis, Ampelopsis. Winteraceae : Illicium. Zamiaceae : Zamia, Ceratozamia, Macrozamia, Zamiocycas, Dioon, Encephalartos. o Zingiberaceae : Costus, Hedychium. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o Azya pusilla. o Chilocorus similis. o Chilocorus stigma. o Coccidophilus citricola. o Hyperaspis loricata. o Hyperaspis matronula. o Hyperaspis muhni. o Microweizia sp. o Scymnus tucumanus. o HYM. Encyrtidae : Aphycus mauritanicus. o Comperiella bifasciata. o Pseudhomalopoda prima. o Trichomasthus (=Coccidoxenus) brasiliensis. o Signiphoridae : Chartocerus niger. o Signiphora (=Thysanus) occidentalis. o Signiphora (=Thysanus) townsendi. o Signiphora aleyrodis. o Signiphora flavopalliata. o Signiphora lutea. o Signophora (=Thysanus) fax. o Thysanus sp. o Aphelinidae : Ablerus perspeciosus. o Aphytis chrysomphali. o Aphytis costalimai. o Aphytis holoxanthus. o Aphytis lignanensis. o Aphytis maculicornis. o Aphytis proclia. o Aspidiotiphagus citrinus. o o o o o o o o o o o o o o o o

o o o o o o o o o o o

Aspidiotiphagus lounsburyi. Marietta costalimai. Marietta leopardina. Prospaltella aurantii. Prospaltella ectophaga. Pteroptrix smithi. Mymaridae : Alaptus sp. Fungi : Atractium sp. Fusarium episphaerea coccophila. Myrangium duriari. Sphaerostible auranticola.

Chrysomphalus dictyospermi (MORGAN) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Chrysomphalus dictyospermi (MORGAN) Chrysomphalus pinnulifera MASKELL, 1892. Chrysomphalus areacae NEWSTEAD, 1893. Chrysomphalus jamaicensis COCKERELL, 1894. Chrysomphalus minor BERLESE & LEONARDI, 1896. cochinilla roja comun de los citricos. Distribucin : Europa, Asia, USA, Cuba, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 80, 82, 86, 88) (Nueva Segovia, Managua), Costa Rica, Colombia, Brasil, Uruguay, Argentina. Fitfago : o Agavaceae : Agave. o Aizoaceae : Sesuvium. o Anacardiaceae : Mangifera, Anacardium. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Carissa, Trachelospermum, Vinca. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Colocasia. o Araliaceae : Hedera, Fatshedera, Aralia. o Araucariaceae : Araucaria, Agathis. o Arecaceae : Elaeis, Phoenix, Roystonea, Arenga, Attalea, Balaka, Chamaerops, Corypha, Dypsis, Heterospathe, Hyphaene, Kentia, Mascarena, Ritchardia, Thrinax, Washingtonia, Chrysalidocarpus, Sabal, Livistonia, Trachycarpus, Veitchia, Orbignya, Acoelorrhaphe, Dictyosperma, Acrocomia, Butia, Latania, Rhapidophyllum, Arecastrum, Howeia, Ptychosperma, Eupritchardia, Archontophoenix, Arenga, Balaka, Beaucarnea, Corypha, Latania, Roystonea, Cocos. o Asteraceae : Bahia, Gerbera. o Bignoniaceae : Pyrostegia. o Bromeliaceae : Billbergia, Vriesea. o Buxaceae : Buxus. o Cactaceae : Opuntia. o Caesalpinaceae : Cassia, Parkinsonia, Bauhinia, Caesalpina. o Cannabaceae : Cannabis. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum, Diervilla. o Casuarinaceae : Casuarina. o Celastraceae : Catha. o Clusiaceae : Mammea, Garcinia. o Cornaceae :Aucuba. o Cupressaceae : Cupressus, Juniperus, Thuja, Callitris, Chamaecyparis. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Cyclanthaceae : Carludovica. o Cyperaceae : Cyperus. o Daphniphyllaceae : Daphniphyllum. o Eleagnaceae : Elaeagnus. o Ericaceae : Kalmia. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Codiaeum.

Fabaceae : Crotalaria, Erythrina. Fagaceae : Quercus, Castanea. Gingkoaceae : Ginkgo. Iridaceae : Iris. Juglandaceae : Carya. Lauraceae : Persea, Laurus, Cinnamomeus, Lindera. Liliaceae : Dracaena, Yucca, Anthericum, Asparagus, Smilax, Liriope, Ophiopogon. o Loganiaceae : Strychnos. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Cotoneaster. o Malpighiaceae : Malpighia. o Moraceae : Ficus, Morus. o Musaceae : Musa. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eucalyptus, Eugenia, Syzygium, Feijoa, Melaleuca. o Oleaceae : Olea, Jasminum, Ligustrum, Osmanthus. o Orchidaceae : Oncidium, Cycnoches. o Pandanaceae : Pandanus. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Proteaceae : Grevillea, Macadamia. o Ranunculaceae : Clematis. o Rosaceae : Rosa, Prunus, Rhaphiolepis. o Rubiaceae : Ixora, Gardenia. o Rutaceae : Citrus, Fortunella, Aeglopsis. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Litchi. o Solanaceae : Cestrum. o Sterculiaceae : Brachychiton. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Theaceae : Camellia, Cleyera, Eurya. o Thymelaeaceae : Daphne. o Verbenaceae : Duranta. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Lindorus lophantae. o Rhizobius debilis. o Scymnus sicardi. o Coccidiphilus citricola. o Cryptognatha signata. o HYM. Aphelinidae : Aphytis (=Aphelinus) chrysomphali. o Aphytis bovelli. o Aphytis chilensis. o Aphytis coheni. o Aphytis diaspidis. o Aphytis hispanicus. o Aphytis maculicornis. o Aphytis proclia. o Aspidiotiphagus citrinus. o o o o o o o

o o o o o o o o o o o

Aspidiotiphagus lounsburyi. Azotus platensis. Coccophagus saintbeuvei. Prospaltella aurantii. Prospaltella ectophaga. Signiphoridae : Signiphora (=Thysanus) flavopalliata. Signiphora (=Thysanus) merceti. Signiphora aleyrodis. Thysanus sp. Fungi : Fusarium episphaerea cocciphila. Sphaerostible auranticola.

Ceratitis capitata (WIEDEMANN, 1824) (DIPTERA : TEPHRITIDAE). Trypeta capitata WIEDEMANN, 1824. Ceratitis citriperda MAC LEAY. Petallophora hispanica DE BREME. mosca del mediterrneo. Distribucin : Europa, Africa, Asia, Hawaii, USA, Bermuda, Jamaica, Mxico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Foote, 1967; Daxl, 1978; Weems, 1981; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1994) (Jinotega, Matagalpa, Chinandega, Len, Managua, Masaya, Carazo, Granada, Rivas, Chontales), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Suriname, Per, Brasil, Bolivia, Uruguay, Paraguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Agavaceae : Cordyline. o Amaryllidaceae : Crinum. o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias, Anacardium, Schinus, Harpehyllum, Pleiogynium. o Annonaceae : Annona, Asimina, Cananga. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Carissa, Acokanthera, Landolphia, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Monstera. o Arecaceae : Cocos, Phoenix, Arenga, Butia, Latania, Serenoa. o Asteraceae : Pluchea. o Berberidaceae : Berberis. o Bromeliaceae : Ananas. o Cactaceae : Opuntia, Acanthocereus, Hylocereus, Selenicereus, Pereskia, Echinocereus. o Capparidaceae : Capparis. o Caricaceae : Carica. o Chrysobalanaceae : Chrysobalanus. o Clusiaceae : Mammea, Calophyllum, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Cucurbitaceae : Cucumis, Sechium, Citrullus, Cucurbita, Melothria, Momordica, Peponium. o Dicksoniaceae : Cibotium. o Ebenaceae : Diospyros (=Royena). o Ericaceae : Vaccinium. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Phyllanthus, Codiaeum, Drypetes (=Putranjiva), Adelia. o Fabaceae : Phaseolus, Vicia, Robinia. o Flacourtiaceae : Dovyalis, Flacourtia. o Goodeniaceae : Scaevola. o Juglandaceae : Juglans. o Lamiaceae : Marrubium. o Lauraceae : Persea. o Liliaceae : Asparagus, Smilax, Clintonia. o Loganiaceae : Strychnos. o Magnoliaceae : Magnolia.

o Malaceae : Malus, Pyrus, Cydonia, Cotoneaster, Crataegus, Mespilus, Sorbus. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus. o Moraceae : Ficus, Morus, Artocarpus, Maclura. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Feijoa, Syzygium, Jambosa, Pimenta. o Nyssaceae : Nyssa. o Olacaceae : Ximenia. o Oleaceae : Olea, Noronhia, Osmanthus. o Oxalidaceae : Averrhoa. o Passifloraceae : Passiflora. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Polygonaceae : Coccoloba, Homalocladium. o Punicaceae : Punica. o Rhamnaceae : Zizyphus. o Rosaceae : Prunus, Rosa, Fragaria, Eriobotrya, Enobotrya, Rubus, Chaenomeles, Pyracantha. o Rubiaceae : Coffea, Gardenia, Vangueria. o Rutaceae : Citrus, Murrraya, Casimiroa, Fortunella, Clausena, Severinia, Glycosmis, Poncirus, Teclea. o Salicaceae : Salix. o Santalaceae : Santalum. o Sapindaceae : Melicocca, Litchi, Blighia. o Sapotaceae : Pouteria, Chrysophyllum, Achras, Manilkara, Bumelia, Calocarpum, Lucuma, Mimusops, Sideroxylon. o Saxifragaceae : Ribes. o Simaroubaceae : Brucea. o Solanaceae : Lycopersicum, Capsicum, Solanum, Physalis, Cestrum, Cyphomandra, Lycium, Atropa. o Sterculiaceae : Theobroma. o Verbenaceae : Lantana, Citharexylum. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o HYM. Braconidae : Biosteres angaleti. o Biosteres caudatus. o Biosteres desideratus. o Biosteres fuscipennis. o Biosteres fullawayi. o Biosteres giffardi. o Biosteres hageni. o Biosteres (=Diachasmimorpha) longicaudatus. o Biosteres (=Opius) oophilus (=arisanus). o Biosteres persulcatus. o Biosteres (=Opius) tryoni. o Biosteres (=Opius) vandenboschi. o Bracon celer. o Doryctobracon areolatum (=cereum). o Opius bellus (=gomesi). o Opius (=Biosteres) compensans.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Opius concolor. Opius fletcheri. Opius humulis. Opius (=Biosteres) formosanus. Opius incisi. Opius makii. Opius manii. Opius phaeostigma. Phaenocarpa anastrephae. Eulophidae : Aceratoneuromyia (=Syntomosphyrum) indica. Tetrastichus dacicida. Tetrastichus giffardii. Tetrastichus giffardianus. Pteromalidae : Pachycrepoideus vindemiae. Spalangia afra. Chalcididae : Dirhinus giffardii. Diapriidae : Psilus silvestri. Trichopria capensis. Eucoilidae : Aganaspis pelleranoi. Trybliographa daci. Nematoda : Steinermatidae : Heterorhabditis heliothidis. Steinerma feltiae (=Neoaplectana carpocapsae).

Argyrogrammana leptographia (STICHEL, 1911) (LEPIDOPTERA : RIODINIDAE). Argyrogrammana leptographia (STICHEL, 1911). Distribucin : Nicaragua (reporte nuevo), Costa Rica, Colombia. Plantas hospederas : o Clusiaceae : Garcinia, Tovomitopsis. Material examinado : o Nicaragua : Jinotega : Cerro Kilamb : Regreso 5, 898 m, UTM-16P0641040-1499050, 10/15-V-98, col. J.M. Maes & B. Hernndez (1 hembra col. SEA).

INSECTOS ASOCIADOS A PLANTACIONES DE DURIAN DURIO ZIBETHINUS (BOMBACACEAE)


No se observaron daoscausados por insectos en durian.

Durian, Durio zibethinus.

Plantacin de durian.

Planta de durian.

Follaje de durian.

LISTA DE INSECTOS ASOCIADOS CON DURIAN Y OTRAS BOMBACACEAE

No se conocen insectos que atacan o esten asociados con el Durian en Nicaragua. Posiblemente algunos insectos asociados con Bombacaceae podran cambiarse al Durian.

Bemisia tabaci (GENNADIUS, 1899) (HOMOPTERA : ALEYRODIDAE). Aleyrodes tabaci GENNADIUS, 1899. Aleurodes inconspicua QUAINTANCE, 1900 [Bemisia]. Bemisia emiliae CORBETT, 1926. Bemisia bahiana BONDAR, 1928. Bemisia signata BONDAR, 1928. Bemisia costa-limai BONDAR, 1928. Bemisia gossypiperda MISRA & LAMBA, 1929. Bemisia achyranthes SINGH, 1931. Bemisia hibiscis TAKAHASHI, 1933. Bemisia gossypiperda mosaicivectura GHESQUIERE, 1934. Bemisia longispina PRIESNER & HOSNY, 1934. Bemisia goldingi CORBETT, 1935. Bemisia nigeriensis CORBETT, 1935. Bemisia rhodesianensis CORBETT, 1935. Bemisia manihotis FRAPPA, 1938. Bemisia vayssierei FRAPPA, 1939. Bemisia lonicerae TAKAHASHI ,1957. Bemisia minima DANZIG, 1964. Bemisia minuscula DANZIG, 1964. +Bemisia tabaci (GENNADIUS); Hilje, 1998:1-9. mosca blanca, mosquita blanca, mosca blanca del algodonero, mosca blanca del tabaco, mosca blanca del camote. Nota : de esta especie se conocen a nivel mundial 7 biotipos, lo que hace difcil la taxonoma de esta especie muy variable. El biotipo de Nicaragua parece ser el biotipo A. Hay que tomar en cuenta tambin que el biotipo B fue separado de esta especie y descrito como Bemisia argentifolii BELLOWS & PERRING 1994. Distribucin : Europa, Africa, Asia, Hawaii, USA, Mexico, Barbados, Cuba, Dominica, Jamaica, Puerto Rico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Falcon, 1971; Laboucheix, 1973; Hidalgo Salbatierra, Len Quant, Lindo Espinoza & Vaughan Rodrguez, 1975; Hill, 1975; annimo, 1981; Cock, 1986; Duverger, 1986:169; Maes & Tllez Robleto, 1988:3, 14, 22, 28, 34, 40, 42, 43, 45, 46, 47, 49, 51, 53, 58, 64, 66, 74, 84; Tapia Barquero & Camacho Henrquez, 1988; Gmez, Siman, Rivas, Rosset,

Dvila & Guerrero, 1990:65; Rosset, Meneses, Lastra & Gonzlez, 1990:2434; Zeledn, 1990:61-62; Tllez Robleto & Maes, 1991:10-11; Tapia Barquero, 1991; Asitico & Zoebisch, 1992:1-7; Gill, 1992:144-152; Brown, 1993; Salguero, 1993; Maes, 1993:41-45; Hilje, 1995:46-54; Varela, 1995:25-27; Monterrey, Trrez, Guharay & Gmez, 1995:66; Gmez, 1995:68, Gutirrez, Monterrey, Rojas & Gmez, 1995:70; Jimnez, Santamara & Guharay, 1995:91; Molina, Rivas, Sarria & Palacios, 1995:137; Rojas & Jimnez, 1995:138; Molina, Jarqun, Laguna, Gutirrez & Gmez, 1995:139; Guharay, Valverde, Snchez, Dinarte & Santamara, 1995:163) (Matagalpa, Boaco, Chinandega, Len, Managua), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Brasil, Paraguay, Argentina. Fitfago : Hospedero principal : o Malvaceae : Gossypium. Fitfago : (ms de 500 hospederos) : o Acanthaceae : Adhatoda, Asystasia, Ruellia. o Aceraceae : Acer. o Amaranthaceae : Achyranthes, Amaranthus, Celosia, Digera, Gomphrena. o Anacardiaceae : Mangifera, Odina, Lannea, Spondias. o Annonaceae : Annona, Fissistigma. o Apiaceae : Apium, Caucalis, Coriandrum, Daucus, Eryngium. o Apocynaceae : Catharanthus, Vinca. o Araceae : Alocasia, Anthurium, Colocasia, Xanthosoma. o Aristolochiaceae : Aristolochia. o Asclepiadaceae : Leptadenia, Pergularia, Periploca. o Asteraceae : Acanthospermum, Ageratum, Aspilia, Aster, Baltimora, Bidens, Blainvillea, Blumea, Calendula, Callistephus, Carthamus, Centaurea, Chromolaena, Chrysanthemum, Cirsium, Conyza, Coreopsis, Cosmos, Dahlia, Eclipta, Emilia, Eriogeron, Eupatorium, Flaveria, Galinsoga, Gerbera, Helianthus, Inula, Lactuca, Launaea, Melampodium, Melanthera, Parthenium, Pluchea, Pseudelephantopus, Serratula, Sonchus, Tagetes, Tithonia, Tridax, Vernonia, Vicoa, Xanthium, Zinnia. o Balsaminaceae : Impatiens. o Bignoniaceae : Spathodea. o Bixaceae : Cochlospermum. o Bombacaceae : Bombacopsis, Ceiba. o Boraginaceae : Cordia, Heliotropium. o Brassicaceae : Brassica, Capsella, Eruca, Nasturtium, Raphanus, Sinapis, Zilla. o Bromeliaceae : Bromelia. o Caesalpinaceae : Caesalpinia, Bauhinia, Cassia, Parkinsonia. o Cannabaceae : Cannabis. o Cannaceae : Canna. o Capparidaceae : Capparis, Boscia, Cadaba, Cleome. o Caprifoliaceae : Lonicera. o Caricaceae : Carica. o Caryophyllaceae : Dianthus, Saponaria. o Chenopodiaceae : Beta, Chenopodium, Spinacia. o Chrysobalanaceae : Chrysobalanus.

o Cistaceae : Cistus. o Clusiaceae : Psorospermum. o Commelinaceae : Commelina. o Convolvulaceae : Ipomoea, Convolvulus, Jacquemontia, Turbina. o Cucurbitaceae : Cucumis, Citrullus, Lagenaria, Cucurbita, Benincasa, Coccinia, Ecballium, Luffa, Momordica, Trichosanthes, Sechium. o Ericaceae : Arbutus. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Manihot, Acalypha, Bridelia, Chamaesyce, Chrozophora, Croton, Jatropha, Macaranga, Mercurialis, Micrococca, Phyllanthus, Ricinus, Trewia. o Fabaceae : Abrus, Arachis, Astragalus, Butea, Cajanus, Calopogonium, Canavalia, Centrosema, Cicer, Clitoria, Crotalaria, Cyamopsis, Dalbergia, Desmodium, Dolichos, Erythrina, Glycine, Indigofera, Lathyrus, Lens, Lespedeza, Lotus, Lupinus, Macroptilium, Macrotyloma, Medicago, Melilothus, Millettia, Mucuna, Phaseolus, Piliostigma, Pisum, Platysepalum, Psoralea, Pterocarpus, Pueraria, Rhynchosia, Sesbania, Stylosanthes, Tephrosia, Teramnus, Trifolium, Vicia, Vigna, Voandzeia. o Fagaceae : Quercus. o Flacourtiaceae : Rawsonia. o Geraniaceae : Erodium, Pelargonium. o Grossulariaceae : Ribes. o Lamiaceae : Anisomeles, Elsholtzia, Lamium, Leucas, Mentha, Nepeta, Ocimum, Origanum, Salvia, Stachys. o Lauraceae : Persea. o Linaceae : Linum, Reinwardtia. o Loganiaceae. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Malvaceae : Abelmoschus, Abutilon, Alcea, Althaea, Gossypium, Hibiscus, Malachra, Malva, Malvastrum, Malvaviscus, Sida, Urena, Wissadula. o Menispermaceae : Stephania. o Mimosaceae : Acacia, Albizzia, Dichrostachys, Prosopis. o Moraceae : Broussonetia, Ficus, Maclura, Morus. o Moringaceae : Moringa. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia. o Nyctaginaceae : Boerhaavia. o Oleaceae : Olea, Ligustrum, Jasminum, Forsythia. o Oxalidaceae : Oxalis. o Papaveraceae : Argemone. o Passifloraceae : Passiflora, Barteria. o Pedaliaceae : Sesamum. o Periplocaceae : Periploca. o Pinaceae : Araucaria. o Plantaginaceae : Plantago. o Poaceae : Coix, Cynodon, Echinochloa, Eriogeron, Hemarthria, Oplismenus, Oryza, Pennisetum, Rhynchelytrium, Saccharum, Zea. o Polygonaceae : Polygonum, Antigonon, Rumex. o Portulacaceae : Portulaca.

o Proteaceae : Helicia. o Punicaceae : Punica. o Ranunculaceae : Clematis, Ranunculus. o Rhamnaceae : Colubrina, Rhamnus, Ziziphus. o Rosaceae : Fragaria, Heteromeles, Potentilla, Pyrus, Rosa, Rubus. o Rubiaceae : Gardenia, Morinda. o Rutaceae : Citrus, Ruta. o Salicaceae : Salix. o Scrophulariaceae : Capraria, Scoparia, Veronica. o Solanaceae : Capsicum, Cestrum, Datura, Hyoscyamus, Lycium, Lycopersicon, Nicandra, Nicotiana, Petunia, Physalis, Solanum, Withania. o Sterculiaceae : Glossostemon, Guazuma, Theobroma, Waltheria. o Thymeliaceae : Daphne. o Tiliaceae : Tilia. o Ulmaceae : Phyllostylon, Trema, Ulmus. o Urticaceae : Urtica, Villebrunnea. o Verbenaceae : Verbena, Callicarpa, Clerodendron, Durantia, Holmskioldia, Lantana, Lippia, Nyctanthes, Phyla, Vitex. o Violaceae : Viola. o Vitaceae : Kalstroemia, Vitis. o Zingiberaceae : Elattaria. o Zygophyllaceae : Tribulus. Vector de virus (Geminivirus) o en Phaseolus, Canavalia, Desmodium : mosaico dorado del frijol, golden mosaic of french bean, bean golden mosaic virus, BGMV. o en Euphorbia : Euphorbia mosaic virus, EuMV. o en Phaseolus, Glycine, Dolichos, Canavalia, Vigna : mung bean yellow mosaic virus, MYMV, yellow mosaic of Phaseolus, yellow mosaic of lima bean. o en Lycopersicon, Nicotiana : mosaico dorado del tomate, tomato golden mosaic virus, TGMV. o en Nicotiana, Acanthospermum, Ageratum, Asystaris, Althaea, Brassica, Capsicum, Carica, Datura, Euphorbia, Helichrysum, Hibiscus, Lycopersicon, Launia, Nicandra, Physalis, Raphanus, Schizanthus, Scoparia, Sesamum, Sida, Solanum, Stachytarpheta, Synedrella, Vigna, Withania, Zinnia, Vernonia, Malvastrum, Petunia, Polanisia : tobacco leaf curl virus, TLCV, Tomato yellow leaf curl virus. o en Nicotiana : tobacco yellow dwarf virus, TYDV. o en Lycopersicon, Nicotiana, Solanum, Datura, Capsicum, Hibiscus : tomato leaf curl virus, ToLCV. o en Lycopersicon : tomato yellow dwarf virus, ToYDV. o en Lycopersicon : tomato yellow mosaic virus, ToYMV. Vector de virus (Potyvirus) : o en Phaseolus, Pisum, Vicia : bean yellow mosaic virus BYMV, pea mosaic virus. Vector de virus (Comovirus) : o en Vigna : yellow mosaic of cowpea.

Vector de virus (Potexvirus) : o en Manihot : mosaico de la yuca, cassava mosaic. Vector de virus : o en Phaseolus, Dolichos : yellow mosaic of horsegram. o en Dolichos : dolichos lablab yellow mosaic. o en Euphorbia : yellow mosaic virus of euphorbia. o en Glycine : yellow mosaic of soybean. o en Phaseolus, Vigna, Nicotiana : yellow mosaic virus of Jacquemontia. o en Croton, Jacquemontia, Nicotiana, Phaseolus, Glycine, Datura : yellow virus of Jatropha. o en Ipomoea, Phaseolus, Vigna, Datura, Lycopersicon, Solanum : yellow mosaic of Merremia. o en Salvia, Cajanus, Canavalia, Crotalaria, Glycine, Phaseolus, Vigna, Abelmoschus, Gossypium, Nicotiana : yellow mosaic of Rhynchosia. o en Rosa : yellow mosaic of rose. o en Hibiscus, Sida : yellow mosaic of Sida. o en Hibiscus, Croton, Zinnia, Abelmoschus : yellow mosaic of bhendi, yellow mosaic of Abelmoschus. o en Ageratum : yellow mosaic of Ageratum. o en Blumea : yellow mosaic of Blumea. o en Croton : yellow mosaic of Croton. o en Cucurbita, Cucumis, Citrullus, Luffa : yellow mosaic of Cucurbita. o en Cucumis : yellow mosaic of Cucumis. o en Legendra : yellow mosaic of Legendra. o en Leucas : yellow mosaic of Leucas. o en Malvastrum : yellow mosaic of Malvastrum. o en Morus : yellow net vein virus of mulberry. o en Rosa : yellow mosaic of Rosa. o en Salvia : yellow mosaic of Salvia. o en Zinnia, Datura, Ageratum : yellow mosaic of Zinnia. o en Carica, Lycopersicon, Nicotiana, Zinnia : leaf curl virus of papaya. o en Geranium : leaf curl virus of Geranium. o en Glycine, Abutilon : crinckle mosaic of soybean, Abutilon mosaic virus. o en Gossypium, Hibiscus, Phyllanthus, Sida, Abutilon, Nicotiana : leaf curl virus of cotton. o en Gossypium : leaf crumple of cotton. o en Hibiscus, Abelmoschus : leaf curl virus of Hibiscus. o en Impatiens : leaf curl virus of balsam. o en Jatropha : leaf curl virus of Jatropha. o en Lupinus : leaf curl virus of lupin. o en Lycopersicon, Datura, Nicotiana, Phaseolus : yellow leaf curl virus of tomato. o en Lycopersicon, Capsicum, Datura, Nicotiana : enation leaf curl virus of tomato. o en Datura, Solanum, Nicotiana : yellow top virus of tomato. o en Malvaviscus, Hibiscus, Abelmoschus : leaf curl virus of Malvaviscus. o en Manihot, Nicotiana : leaf curl virus of cassava. o en Ribes, Nicotiana : leaf curl virus of cape-gooseberry.

o en Saponaria : leaf curl virus of soapworth. o en Sesamum : leaf curl virus of Sesamum. o en Solanum : leaf curl virus of potato. o en Zinnia : leaf curl virus of Zinnia. o en Anthurium : virus disease of Anthurium. o en Abutilon, Sida, Malva, Castanea, Cyphomandra, Datura, Euphorbia, Glycine, Gossypium, Hibiscus, Lycopersicum, Mucuna, Nicotiana, Phaseolus, Rhynchosia, Solanum : mosaic of Abutilon, infectious chlorosis of Malvaceae. o en Gossypium : mosaic of cotton. o en Gossypium : cotton leaf mottle virus. o en Ipomoea, Lycopersicon, Nicotiana, Petunia, Physalis : mosaic of sweet potato. o en Ipomoea : vein clearing virus of sweet potato. o en Jasminum : chlorotic ring spot of jasmine. o en Manihot : mosaic of cassava. o en Phaseolus : dwarf mosaic of bean. o en Wissadula, Gossypium, Hibiscus, Althaea, Malvastrum : mosaic virus of Wissadula. Vector de Bacteria : o en Phaseolus, Vigna : Xanthomonas phaseoli (bacterial blight of bean). o en Ricinus : Xanthomonas ricini (leaf blight of castor bean). Enemigos naturales : o ACA. Phytoseiidae : Amblyseius aleyrodis. o Amblyseius chilenensis. o Amblyseius limonicus. o Amblyseius swirskii. o Euseius rubini. o Euseius hibisci. o Typhlodromus medanicus. o Typhlodromus sudanicus. o Typhlodromus athiasae. o Typhlodromus occidentalis. o Araneida. o HET. Miridae : Cyrtopeltis tenuis. o Nabidae : Nabis sp. o Lygaeidae : Geocoris sp. o Anthocoridae : Orius albipennis. o COL. Coccinellidae : Brumoides suturalis. o Brumus sp. o Cheilomenes (=Menochilus) sexmaculata. o Coccinella septempunctata. o Coleomegilla cubensis. o Coleomegilla maculata. o Cycloneda sanguinea. o Eriopis connexa. o Harmonia dimidiata. o Hippodamia convergens. o Nephaspis maesi. o Nephus bilucernarius.

o Olla abdominalis. o Serangium cinctum. o Serangium parcesetosum. o Scymnus gilae. o Scymnus sp. o PLA. Chrysopidae : Chrysopa cymbele. o Chrysopa flava. o Chrysopa formosa. o Brinckochrysa (=Chrysopa ) scelestis. o Anisochrysa (=Chrysopa) flavifrons. o Chrysoperla (=Chrysopa) carnea. o Chrysoperla externa. o DIP. Syrphidae. o Empididae : Drapetis ghesquieri. o HYM. Aphelinidae : Aphelosoma sp. o Encarsia (=Prospaltella ) nigricephala. o Encarsia formosa. o Encarsia meritoria. o Encarsia smithi. o Encarsia lutea. o Encarsia partenopea. o Encarsia transvena (=sublutea, =shafeei, = flava). o Encarsia coquilletti. o Encarsia pergandiella. o Encarsia aspidioticola. o Encarsia aurantii. o Encarsia tabacivora (=bemisiae). o Encarsia bicolor. o Encarsia deserti. o Encarsia mineoi. o Encarsia mohyuddini.
o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Encarsia adrianae. Encarsia cibcensis. Eretmocerus diversiciliatus. Eretmocerus mundus (=masii). Eretmocerus haldemani. Eretmocerus corni. Eretmocerus aligarhensis. Eretmocerus californicus. Pteropterix bemisiae. Encyrtidae : Adelencyrtus moderatus (=femoralis). Eulophidae : Euderomphale. Signiphoridae : Signiphora aleyrodis. Ceraphronidae : Aphanogmus fumipennis. Platygastridae : Amitus aleurodeum. Fungi : Aschersonia aleyrodis. Aschersonia hypercrella. Aschersonia goldiana. Aegerita webberi. Fusarium aleyrodis. Paecilomyces farinosus. Rhinotrichium album. Verticillium sp.

Paracarsidara gigantea (CRAWFORD, 1911) (HOMOPTERA : PSYLLOIDEA : CARSIDARIDAE). Carsidara gigantea CRAWFORD, 1911. Distribucin : St. Kitts, Cuba, Mxico, Guatemala, Belize, Nicaragua (Crawford, 1911; Hollis, 1987; Brown & Hodkinson, 1988; Maes, Hollis & Burckhardt, 1993:4) (Granada: Granada: Lectotypus; Matagalpa, Masaya, Carazo), Costa Rica, Panam, Colombia, Bolivia, Brasil. Planta hospedera : o Bombacaceae : Ceiba, Bombacopsis. Material examinado : o Nicaragua : Matagalpa: Fuente Pura, 22-i-94, col. J.M. Maes, J. Tellez & E. Van Den Berghe, Id. D. Burckhardt 1995 (1 macho en alcohol en col. SEA). o Nicaragua : Masaya: Las Flores, 5-x-91, trampa luminica, col. J.M. Maes, Id. D. Burckhardt 1994 (1 ex. en alcohol en col. SEA). o Nicaragua : Masaya: Las Flores, iv-93, col. C. Lecoq & I. Cantamessa, Id. D. Burckhardt 1995 (1 hembra en alcohol en col. SEA). o Nicaragua : Carazo: Bioreserva Chacocente, 1130'N / 8610'W, 11/13-ix-92, trampa luminica en bosque tropical seco denso, col. J.M. Maes, A. Martinez & R. Lopez, Id. D. Burckhardt 1994 (1 ex. en alcohol en col. SEA). o Nicaragua : Carazo: Bioreserva Chacocente, 1130'N / 8610'W, 11/13-ix-92, trampa luminica en bosque tropical seco ralo, col. J.M. Maes, A. Martinez & R. Lopez, Id. D. Burckhardt 1994 (1 ex. en alcohol en col. SEA). o Nicaragua : Carazo: Bioreserva Chacocente, 1130'N / 8610'W, 11/13-ix-92, trampa luminica en bosque tropical seco denso, col. J.M. Maes, A. Martinez & R. Lopez, Id. D. Burckhardt 1995 (2 hembras en alcohol en col. SEA).

Aphis gossypii GLOVER, 1877 (HOMOPTERA : APHIDIDAE). Aphis gossypii GLOVER, 1877. pulgn del algodonero. Distribucin : Europa, Africa, Asia, Hawaii, Canad, U.S.A., Cuba, Bermuda, Puerto Rico, Mxico, Guatemala, Belize, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez, 1988:22, 34, 42, 43, 45, 46, 47, 49, 53, 55, 56, 60, 62, 65, 66, 74, 88; Crdoba, Rivas & Palacios, 1989:3-4; Maes, 1992:1-8; Maes, 1994) (Matagalpa, Len, Managua, Masaya), Costa Rica, Colombia, Trinidad, Venezuela, Guiana, Surinam, Guiana francesa, Brasil, Per, Bolivia, Paraguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Acanthaceae : Blechum, Dicliptera, Ruellia, Thunbergia, Pseuderanthemum, Asystasia, Eranthemum, Sanchezia. o Amaranthaceae : Amaranthus, Alternanthera, Iresine. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Daucus, Coriandrum. o Apocynaceae : Lochnera, Plumeria, Rauwolfia, Urechites. o Araceae : Xanthosoma. o Asclepiadaceae : Calotropis, Sarcostemma, Cryptostegia. o Asteraceae : Chrysanthemum, Lactuca, Mikania, Aster, Eupatorium, Ageratum, Ambrosia, Bidens, Erechtites, Eupatorium, Gnaphalium, Helianthus, Matricaria, Mikania, Melanthera, Pseudelephanthopus, Sonchus, Tithonia, Tridax, Zinnia, Vernonia, Synedrella, Chaptalia, Eclipta, Eleutheranthera, Emilia, Enhydra, Pluchea, Spilanthes, Wedelia, Guizotia, Encelia, Flaveria, Parthenium, Phania, Gerbera. o Balsaminaceae : Impatiens. o Begoniaceae : Begonia. o Bignoniaceae : Jaracanda, Spathodea, Tabebuia, Tecoma. o Bombacaceae : Montezuma. o Boraginaceae : Cordia, Heliotropium, Myosotis. o Brassicaceae : Brassica, Raphanus, Capsella, Armoracia. o Cactaceae : Opuntia. o Caesalpiniaceae : Cassia, Bauhinia. o Caricaceae : Carica. o Cesalpiniaceae : Cercidium. o Chenopodiaceae : Beta, Spinacia, Chenopodium. o Commelinaceae : Commelina. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Crassulaceae : Bryophyllum, Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Cucumis, Citrullus, Cucurbita, Momordica, Sechium. o Dilleniaceae : Tetracera. o Eleocarpaceae : Muntingia. o Euphorbiaceae : Jatropha, Croton, Acalypha, Chamaesyce, Julocroton. o Fabaceae : Phaseolus, Lupinus, Trifolium, Calopogonium, Canavalia, Medicago, Alysicarpus. o Geraniaceae : Pelargonium. o Hydrophyllaceae : Nama. o Lamiaceae : Leonotis, Salvia, Coleus. o Lauraceae : Persea.

o Liliaceae : Asparagus. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Malaceae : Pyracantha. o Malpighiaceae : Stigmaphyllon. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Malva, Anoda, Malvastrum, Sida, Urena, Althaea. o Maranthaceae : Thalia. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium. o Nyctaginaceae : Boerhaavia, Bougainvillea. o Oxalidaceae : Oxalis. o Pedaliaceae : Sesamum. o Piperaceae : Piper, Pothomorphe. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Plantaginaceae : Plantago. o Poaceae : Zea. o Polygonaceae : Antigonon, Coccoloba, Rumex. o Polypodiaceae : Acrostichum, Pteridium. o Portulacaceae : Portulaca. o Punicaceae : Punica. o Rosaceae : Fragaria, Rosa, Rubus. o Rubiaceae : Coffea, Borreria, Ixora, Morinda, Psychotria, Coccocypselum, Antirhea, Pentas. o Rutaceae : Citrus, Murraya. o Sapindaceae : Serjania. o Scrophulariaceae : Capraria, Russelia, Paulownia, Leucophyllum. o Solanaceae : Solanum, Capsicum, Lycium, Lycopersicon, Cestrum, Petunia. o Sterculiaceae : Theobroma, Melochia, Waltheria. o Turneraceae : Turnera. o Urticaceae : Parietaria. o Verbenaceae : Clerodendrum, Duranta, Verbena,Vitex, Phyla, Priva, Stachytarpheta, Petrea. o Vitaceae : Vitis. o Zingiberaceae : Hedychium. Vector de virus (Closterovirus) : o en Citrus : virus de la tristeza de los ctricos, CTV. Vector de virus (Luteovirus) : o en Phaseolus : bean common mosaic. o en Gossypium : cotton anthracnosis. Vector de virus (Comovirus) : o en Chenopodium, Dolichos, Vigna, Phaseolus : broad bean mosaic. Vector de virus (Potyvirus) : o en Phaseolus, Vigna, Chenopodium, Glycine : cowpea aphid borne virus. Vector de Bacteria : o en Cucurbitaceae : Erwinia tracheiphilus (wilt of cucurbitaceae).

Enemigos naturales : o HYM. Aphidiidae : Aphidius colemani. o Aphidius floridaensis. o Aphidius matricariae. o Aphidius phorodontis. o Binodoxys angelicae. o Binodoxys communis. o Ephedrus palaestinensis. o Ephedrus persicae. o Diaretiella rapae. o Lysiphlebus fabarum. o Lysiphlebus testaceipes. o Aphelinidae : Aphelinus gossypii. o Aphelinus semiflavus. o Eulophidae : Tetrastichus minutus. o Pemphredonidae : Polistemus pusillus. o COL. Coccinellidae : Caelophora inaequalis. o Caelophora maculata. o Coleopmegilla maculata. o Cryptolaemus sp. o Cycloneda munda. o Cycloneda sanguinea. o Dila abdominalis. o Hippodamia convergens. o Propylea 14-punctata. o Hyperaspis sp. o Leis conformis. o Scymnus bubes. o Scymnus roseicollis. o Scymnus terminatus. o Tenebrionidae : Epitragodes tomentosus. o DIP. Syrphidae : Allograpta fracta. o Allograpta obliqua. o Baccha clavata. o Baragus tibialis. o Eupeodes volucris. o Lasiopticus pyrastri. o Ocyptamus dimidiatus. o Salpingogaster nigriventris. o Sphoerophoria cylindrica. o Sphoerophoria melanosa. o Syrphus americanus. o Syrphus nitens. o Syrphus ribesii. o HET. Pentatomidae : Perilloides circuncinetus. o Reduviidae : Apiomerus crassipes. o PLA. Chrysopidae : Chrysopa oculata. o Chrysopa plorabunda. o Chrysopa rufilabris. o Hongo : Empusa sp.

Coccus hesperidium LINNAEUS, 1758 (HOMOPTERA : COCCIDAE). Coccus hesperidium LINNAEUS, 1758. Lecanium flaveolum COCKERELL, 1897. queresa blanda marron, guagua parda blanda. Distribucin : Europa, Asia, Africa, USA, Mxico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:63, 66, 86, 88; Maes, 1994) (Managua), Costa Rica, Per, Brasil. Fitfago : o Acanthaceae : Aphelandra, Barleria, Pseuderanthemum, Ruellia, Sanchezia, Strobilanthes. o Aceraceae : Acer. o Agavaceae : Agave, Cordyline, Furcraea. o Alismaceae : Echinodorus. o Amaranthaceae : Iresine. o Amaryllidaceae : Amaryllis, Crinum, Zephyranthus. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Spondias. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Eryngium. o Apiaceae : Pimpinella. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Vinca, Adenium, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Zantedeschia, Dieffenbachia, Caladium, Syngonium, Callopsis, Epipremnum, Nephthytis, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Fatsia, Fatshedera, Hedera, Schefflera, Tetrapanax, Trevesia. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Chamaedorea, Chamaerops, Chrysalidocarpus, Phoenix, Roystonea, Cocos, Arecastrum, Areca, Arenga, Archonotophoenix, Caryota, Sabal, Coccothrinax, Euterpe, Howeia, Veitchia, Washingtonia, Aiphanes, Hyophorbe, Microcoelum. o Aristolochiaceae : Aristolochia. o Asclepiadaceae : Morrenia, Stephanotis. o Aspleniaceae : Phanerophlebia, Asplenium. o Asteraceae : Bidens, Senecio, Baccharis, Gazania, Gerbera. o Balsaminaceae : Impatiens. o Begoniaceae : Begonia. o Bignoniaceae : Crescentia, Tecoma, Spathodea, Dolichandrone, Fernandoa, Pandorea, Pyrostegia, Saritaea, Tecomaria. o Bombacaceae : Bombax, Ceiba. o Boraginaceae : Cordia. o Bromeliaceae : Tillandsia, Bromelia, Ananas, Billbergia, Neoregelia. o Burseraceae : Bursera. o Cactaceae : Pereskia. o Caesalpinaceae : Cassia, Parkinsonia, Bauhinia, Ceratonia. o Cannabaceae : Cannabis. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum, Abelia. o Caricaceae : Carica.

o Caryophyllaceae : Dianthus. o Celastraceae : Euonymus, Cassine. o Cephalotaxaceae : Cephalotaxus. o Chenopodiaceae : Chenopodium. o Combretaceae : Bucida, Combretum, Conocarpus, Quisqualis, Terminalia. o Cornaceae : Cornus. o Crassulaceae : Sedum, Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Citrullus, Cucurbita. o Cyatheaceae : Alsophila, Cyathea. o Cycadaceae : Cycas, Zamia o Cyperaceae : Carex. o Davalliaceae : Davallia. o Dennstaedtiaceae : Microlepia. o Dioscoreaceae : Dioscorea. o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Elaeocarpaceae : Elaeocarpus. o Ericaceae : Vaccinium. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Acalypha, Codiaeum, Phyllanthus, Sapium, Antidesma, Bischofia. o Fabaceae : Abrus, Cajanus, Cercis, Dalbergia, Wisteria, Erythrina, Glycine, Castanospermum, Lespedeza, Milletia, Pueraria. o Flacourtiaceae : Flacourtia, Xylosma. o Gesneriaceae : Columnea, Episcia, Saintpaulia, Streptocarpus. o Grossulariaceae : Itea. o Heliconiaceae : Heliconia. o Iridaceae : Iris, Gladiolus. o Juglandaceae : Carya. o Lamiaceae : Salvia. o Lauraceae : Laurus, Persea, Cinnamomum, Lindera. o Liliaceae : Aloe, Yucca, Lilium, Dracaena, Asparagus, Hemerocallis, Chlorophytum, Haemanthus, Ophiopogon, Ornithogalu, Drimia, Zephyranthes. o Lythraceae : Cuphaea, Lagerstroemia. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Crataegus, Malus, Pyrus, Pyracantha. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Hibiscus, Gossypium, Malvastrum, Malvaviscus, Thespesia, Urena, Alcea. o Melastomaceae : Melastoma, Miconia. o Menispermaceae : Cocculus. o Mimosaceae : Acacia, Enterolobium. o Moraceae : Ficus, Morus, Artocarpus. o Musaceae : Ravenala, Musa. o Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Feijoa, Syzygium, Calothamnus, Melaleuca, Rhodomyrtus. o Nyctaginaceae : Bougainvillea, Mirabilis. o Ochnaceae : Ochna.

o Oleaceae : Jasminum, Lonicera. o Orchidaceae : Cattleya, Dendrobium, Epidendrum, Polystachya, Vanda, Lycaste, Odontoglossum, Oncidium, Phaius, Angraecum, Macrangraecum, Paphiopedilum, Phalaenopsis, Spathoglottis. o Pinaceae : Pinus, Cedrus. o Piperaceae : Peperomia. o Pittosporaceae : Hymenosporu, Pittosporum. o Platanaceae : Platanus. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Polemoniaceae : Phlox, Ipomopsis. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba, Triplaris. o Polypodiaceae : Adiantum, Nephrolepis, Polypodium, Polystichum, Acrostichum, Pellaea, Pteris, Vittaria, Platycerium. o Portulacaceae : Talinum, Portulaca. o Primulaceae : Lysimachia. o Proteaceae : Grevillea. o Psilotaceae : Psilotum. o Ranunculaceae : Clematis. o Rosaceae : Eriobothrya, Prunus, Fragaria, Rubus, Rhaphiolepis. o Rubiaceae : Ixora, Coffea, Gardenia. o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Citrofortunella, Murraya, Zanthoxylum, Citroncirus, Afraegle, Poncirus, Severinia. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Litchi, Dodonea, Diploglottis, Harpullia. o Sapotaceae : Manilkara, Chrysophyllum, Dipholis, Pouteria, Lucuma. o Saxifragaceae : Hydrangea, Tolmiea. o Simaroubaceae : Simarouba. o Solanaceae : Solanum, Cestrum, Capsicum. o Sterculiaceae : Theobroma, Pterygota. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Taxaceae : Taxus. o Theaceae : Camellia, Cleyera, Franklinia, Gordonia. o Theophrastaceae : Jacquminia. o Tiliaceae : Tilia. o Turneraceae : Turnera. o Typhaceae : Typha. o Urticaceae : Pilea, Pellionia. o Verbenaceae : Clerodendron, Lantana, Vitex. o Violaceae : Viola. o Viscaceae : Phoradendron. o Vitaceae : Vitis, Parthenocissus. o Winteraceae : Illicium. o Zingiberaceae : Costus, Curcuma. o Zygophyllaceae : Guaiacum, Balanites.

Enemigos naturales : o HYM. Aphelinidae : Aneristus ceroplastae. o Aneristus semistriatus. o Aneristus youngi o Aspidiotiphagus citrinus. o Coccophagus caridei. o Coccophagus cowperi. o Coccophagus flavifrons. o Coccophagus fraternus. o Coccophagus immaculatus. o Coccophagus lycimnia. o Coccophagus pulvinariae. o Coccophagus scutellaris. o Coccophagus yoshidae. o Encyrtidae : Ammoencyrtus californicus. o Anicetus annulatus. o Encyrtus albicoxa. o Encyrtus bicolor. o Encyrtus lecaniorum. o Gahaniella saissetiae. o Marietta buscki. o Marietta mexicana. o Metaphycus alberti. o Metaphycus eriococci. o Metaphycus flavus. o Metaphycus helvolus. o Metaphycus johnsoni. o Metaphycus luteolus. o Metaphycus maculipes. o Metaphycus stanleyi. o Microterys flavus. o Pteromalidae : Moranila californica. o Scutellista cyanea. o Eupelmidae : Eupelmus coccidis. o Signiphoridae : Chartocerus elongatus. o Chartocerus (=Signiphora=Thysanus) fasciatus. o Chartocerus niger.

Saissetia coffeae (WALKER, 1852) (HOMOPTERA : COCCIDAE). Lecanium coffeae WALKER, 1852. Lecanium hemispherica TARGIONI-TOZZETTI, 1957 [Saissetia]. queresa hemisferica del olivo, queresa redonda del olivo, escama redonda, escama hemisferica. Distribucin : Africa, Asia, USA, Cuba, Puerto Rico, Jamaica, Mxico, Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 70, 86; Maes, 1994) (Managua, Masaya, Carazo), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Bolivia, Brasil, Uruguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Acanthaceae : Jacobinia, Thunbergia, Acanthus, Aphelandra, Barleria, Justicia, Odontonema, Pseuderanthemum, Ruellia, Eranthemum, Asytasia, Crossandra, Fittonia, Graptophyllum, Pachystachys, Sanchezia, Strobilanthes. o Adiantaceae : Acrostichum. o Agavaceae : Agave. o Alismaceae : Echinodorus. o Amaryllidaceae : Amaryllis, Furcraea. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Coriandrum. o Apocynaceae : Plumeria, Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Carissa, Tabernaemontana, Vinca, Adenium, Beaumontia, Pachypodium. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Phyllodendron, Dieffenbachia, Acorus, Aglaonema, Callopsis, Cryptocoryne, Nephthytis, Rhaphidophora. o Araliaceae : Schefflera, Tetrapanax. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Chrysalidocarpus, Arecastrum, Arenga, Butia, Caryota. o Aristolochiaceae : Aristolochia. o Asclepiadaceae : Calotropis, Cryptostegia, Stephanotis. o Asteraceae : Helianthus, Bidens, Chrysanthemum, Eclipta, Ambrosia, Cirsium, Baccharis, Solidago, Wedelia, Crepis, Centaurea, Gerbera, Gynura. o Bignoniaceae : Tecoma, Jacaranda, Tabebuia, Tecomaria. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Pachira. o Borraginaceae : Cordia, Ehretia. o Burseraceae : Bursera. o Buxaceae : Buxus. o Cactaceae : Pereskia. o Caesalpinaceae : Bauhinia. o Cannaceae : Canna. o Capparaceae : Cleome. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum. o Chenopodiaceae : Atriplex. o Clusiaceae : Calophyllum, Mammea, Garcinia.

o Clusiaceae : Rheedia. o Combretaceae : Terminalia. o Commelinaceae : Tradescantia. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cornaceae : Aucuba. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cyatheaceae : Alsophila. o Cyatheaceae : Cyathea. o Cycadaceae : Cycas, Zamia, Microcycas, Macrozamia. o Davalliaceae : Davallia. o Dicksoniaceae : Dicksonia. o Ebenaceae : Diospyros. o Eleagnaceae : Elaeagnus. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Croton, Codiaeum, Pedilanthus, Antidesma, Bischofia. o Fabaceae : Cajanus. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Gesneriaceae : Streptocarpus. o Lamiaceae : Ocimum. o Lauraceae : Persea, Laurus. o Lecythidaceae : Barringtonia. o Liliaceae : Aloe, Lilium, Dracaena, Asparagus, Anthericum, Alstroemeria, Aspidistra, Chlorophytum, Ophiopogon. o Loganiaceae : Plocosperma. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Sida, Malvastrum. o Maranthaceae : Calathea, Iresine. o Melastomaceae : Miconia, Tibouchina. o Meliaceae : Melia. o Mimosaceae : Enterolobium. o Moraceae : Ficus, Broussonetia. o Musaceae : Musa. o Myoporaceae : Eremophila. o Myricaceae : Myrica. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Eugenia, Callistemon, Syzygium. o Nyctaginaceae : Bougainvillea. o Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Olea, Forestiera, Osmanthus. o Orchidaceae : Brassia, Dendrobium, Cyrtopodium, Epidendrum, Vanda, Oncidium, Phaius, Phalaenopsis, Spathoglottis, Zeuxine. o Osmundaceae : Osmunda. o Passifloraceae : Passiflora. o Phytolaccaceae : Phytolacca. o Piperaceae : Peperomia. o Poaceae : Bambusa, Stenotaphrum, Zea. o Polemoniaceae : Phlox. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba. o Polypodiaceae : Asplenium, Adiantum, Nephrolepis, Polypodium, Pellaea, Pityrogramma, Pteris, Platycerium.

o Portulacaceae : Talinum, Portulaca. o Rosaceae : Eriobothrya. o Rubiaceae : Coffea, Ixora, Posoqueria, Psychotria, Gardenia, Cinchona, Hamelia, Oxyanthus, Portlandia. o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Citrofortunella, Zanthoxylum, Clausena, Aegle, Atalantia, Calodendrum, Tetradium, Glycosmis, Severinia. o Sapindaceae : Blighia, Melicocca. o Sapotaceae : Manilkara, Chrysophyllum, Dipholis, Synsepalum. o Schizaeaceae : Lygodium. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Selaginellaceae : Selaginella. o Solanaceae : Solanum, Cestrum. o Stangeriaceae : Stangeria. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Tamaricaceae : Tamarix. o Theaceae : Thea, Camellia. o Ulmaceae : Ulmus. o Urticaceae : Pilea, Pellionia. o Verbenaceae : Callicarpa, Clerodendrum, Duranta. o Vitaceae : Ampelopsis. o Zamiaceae : Bowenia, Dioon. o Zingiberaceae : Hedychium, Curcuma. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o Chilocorus cacti. o Curinus zonatus. o DIP. Syrphidae : Baccha bromleyi. o Cecidomyiidae : Diadiplosis sp. o Dicrodiplosis coccidarum. o Schizobremia sp. o LEP. Pyralidae : Laetilia cardini. o Laetilia obscura. o HYM. Aphelinidae : Ablerus molestus. o Aneristus ceroplastae. o Aneristus mangiferae. o Aneristus youngi. o Coccophagus baldassarii. o Coccophagus basalis. o Coccophagus caridei. o Coccophagus cowperi. o Coccophagus cubaensis. o Coccophagus immaculatus. o Coccophagus ochraceus. o Coccophagus quaestor. o Coccophagus saissetiae. o Coccophagus scutellaris. o Encyrtidae : Aphycus sp. o Coccidoxenus brasiliensis. o Coccidoxenus fasciatus.

o Encyrtus fuscus. o Encyrtus infelix. o Gahaniella saissetiae. o Metaphycus flavus. o Metaphycus helvolus. o Metaphycus luteolus. o Microterys flavus. o Eupelmidae : Anastatus (=Lecanobius) capitatus. o Anastatus (=Lecanobius) utilis. o Eupelmus sp. o Pteromalidae : Moranila californica. o Scutellista cyanea. o Fungi : Acrostalagmus albei. o Cladosporium sp.

Saissetia oleae (OLIVIER, 1791) (HOMOPTERA : COCCIDAE). Coccus oleae OLIVIER, 1791 [Lecanium] queresa negra del olivo, guagua negra, escama negra. Distribucin : Europa, Asia, Africa, USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Belize, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:58, 66, 70, 80, 82, 86; Maes, 1994) (Managua, Masaya, Boaco), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Bollivia, Brasil, Uruguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia, Aphelandra, Justicia, Strobilanthes. o Aceraceae : Acer. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Spondias. o Annonaceae : Annona, Monodora. o Apocynaceae : Plumeria, Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Carissa, Rauvolfia, Trachelospermum, Ochrosia, Pachypodium. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Dieffenbachia, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Schefflera, Tetrapanax. o Asclepiadaceae : Calotropis, Cryptostegia, Cynanchum, Stephanotis. o Asteraceae : Bidens, Chrysanthemum, Baccharis, Dahlia, Mikania, Solidago, Montanoa, Pluchea, Centaurea, Iva, Parthenium, Gerbera. o Betulaceae : Alnus. o Bignoniaceae : Crescentia, Tecoma, Jacaranda, Spathodea, Tecomaria, Kigelia, Pyrostegia. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba. o Borraginaceae : Cordia, Ehretia. o Burseraceae : Bursera. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia, Delonix, Saraca. o Capparidaceae : Caparis. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum, Symphoricarpos. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Mammea, Rheedia. o Combretaceae : Terminalia, Combretum, Bucida, Conocarpus, Quisqualis. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Crassulaceae : Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Citrullus, Cucurbita. o Cupressaceae : Cupressus. o Cyathaceae : Alsophila. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Dicksoniaceae : Dicksonia. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Manihot, Euphorbia, Ricinus, Acalypha, Codiaeum, Bischofia. o Fabaceae : Crotalaria, Erythrina, Cajanus. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Geraniaceae : Pelargonium.

o Lamiaceae : Salvia. o Lauraceae : Persea. o Lecythidaceae : Barringtonia. o Liliaceae : Aloe, Yucca, Lilium, Asparagus, Tulipa. o Loganiaceae : Strychnos. o Lythraceae : Cuphea, Lagerstroemia, Lawsonia. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Pyrus, Cotoneaster. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Malvaviscus, Robinsonella, Sida, Thespesia. o Melastomaceae : Miconia. o Meliaceae : Cedrella, Melia, Swietenia, Khaya. o Mimosaceae : Mimosa, Enterolobium, Adenanthera. o Moraceae : Ficus, Artocarpus, Morus. o Musaceae : Musa. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eugenia, Feijoa, Melaleuca. o Oleaceae : Olea, Jasminum, Osmanthus. o Pinaceae : Tsuga. o Pittosporaceae : Hymenosporum, Pittosporum. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba, Triplaris. o Polypodiaceae : Asplenium, Adiantum, Polypodium. o Portulacaceae : Portulaca, Talinum. o Proteaceae : Grevillea. o Punicaceae : Punica. o Resedaceae : Reseda. o Rosaceae : Rosa, Prunus, Spiraea. o Rubiaceae : Coffea, Ixora, Psychoria, Randia, Gardenia, Catesbaea. o Rutaceae : Citrus, Citrofortunella, Casimiroa, Zanthoxylum, Citropsis, Calodendrum, Glycosmis, Naringi, Severinia, Triphasia. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Litchi, Sapindus, Blighia, Exothea, Melicocca. o Sapotaceae : Manilkara, Chrysophyllum, Dipholis, Pouteria, Sideroxylon, Lucuma. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Selaginellaceae : Selaginella. o Solanaceae : Solanum, Cestrum, Brunfelsia. o Sterculiaceae : Sterculia, Dombeya, Pterospermum. o Tamaricaceae : Tamarix. o Taxaceae : Taxus. o Theaceae : Camellia. o Theophrastaceae : Jacquinia. o Ulmaceae : Celtis, Trema. o Urticaceae : Pilea. o Verbenaceae : Callicarpa, Clerodendrum, Duranta, Holmskioldia. o Viscaceae : Phoradendron. o Vitaceae : Vitis.

Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya sp. o Chilocorus bipustulatus. o Exochomus quadripustulatus. o Rhyzobius forestieri. o Rhyzobius ventralis. o DIP. Cecidomyiidae : Diplosis sp. o HYM. Encyrtidae : Aluteolus sp. o Ammoencyrtus californicus. o Anagyrus sp. o Cheiloneurus lineascapus. o Cheiloneurus noxius. o Diversinervus elegans. o Encyrtus sp. o Gahaniella saissetiae. o Metaphycus (=Aphycus) lounsburyi. o Metaphycus flavus. o Metaphycus helvolus. o Metaphycus luteolus. o Metaphycus stanleyi. o Microterys elegans. o Microterys saissetiae. o Microterys tricoloricornis. o Plagionerus cyaneus; Pseudhomalopoda prima. o Quaylea whittieri; Trichomasthus niloticus. o Trichomasthus (=Coccidoxenus) portoricensis. o Eulophidae : Tetrastichus minutus. o Tetrastichus zemani. o Eupelmidae : Anastatus (=Lecaniobius) capitatus. o Anastatus (=Lecanobius) cockerelli. o Anastatus (=Lecanobius) utilis. o Eupelmus coccidivorus. o Eupelmus inyoensis. o Eupelmus saissetiae. o Signiphoridae : Chartocerus (=Signiphora=Thysanus) niger. o Aphelinidae : Ablerus molestus. o Aneristus brasiliensis. o Aneristus ceroplastae. o Aneristus oculatipennis. o Aneristus pallidiceps. o Coccophagus anthracinus. o Coccophagus baldassarii. o Coccophagus basalis. o Coccophagus capensis. o Coccophagus caridei. o Coccophagus cowperi. o Coccophagus eleaphilus. o Coccophagus fallax. o Coccophagus lecanii. o Coccophagus lycimnia.

o Coccophagus mexicensis. o Coccophagus modestus. o Coccophagus nigritus. o Coccophagus ochraceus. o Coccophagus pulvinariae. o Coccophagus quaestor. o Coccophagus rusti. o Coccophagus scutellaris. o Coccophagus yoshidai. o Lounsburyia trifasciata. o Marietta buscki. o Marietta mexicana. o Pteromalidae : Mesopeltita atracyanea. o Moranila californica. o Scutellista cyanea.

Abgrallaspis cyanophylli (SIGNORET) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus cyanophylli SIGNORET [Hemiberlesia]. Distribucin : USA, Cuba, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:74; Maes, 1994) (Chinandega, Granada). Fitfago : o Aceraceae : Acer. o Agavaceae : Cordyline. o Aizoaceae : Faucaria. o Amaranthaceae : Alternanthera, Iresine. o Anacardiaceae : Spondias. o Annonaceae : Annona, Artabotrys, Cananga. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Carissa, Tabernaemontana, Mandevilla. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Philodendron, Spathiphyllum, Acorus. o Araliaceae : Fatshedera, Fatsia, Hedera, Tetrapanax. o Arecaceae : Cocos, Phoenix, Chrysalidocarpus, Chamaedorea, Trachycarpus, Veitchia, Chamaerops, Caryota, Livistonia, Hyphaene, Butia, Latania, Rhapidophyllum, Orbignya, Pritchardia, Ptychosperma, Arecastrum, Roystonea, Howeia, Thrinax, Washingtonia, Sabal, Aiphanes, Acoelorhaphe. o Asclepiadaceae : Asclepias, Stephanotis, Stapelia. o Asteraceae : Baccharis, Eupatorium, Solidago, Berlandiera, Gerbera, Ligularia, Trilisa. o Begoniaceae : Begonia. o Berberidaceae : Nandina. o Bignoniaceae : Delostoma, Pyrostegia. o Bombacaceae : Ceiba. o Boraginaceae : Ehretia. o Bromeliaceae : Billbergia, Nidularium. o Cactaceae : Opuntia, Zygocactus, Cereus, Epiphyllum, Melocactus, Echinopsis. o Caesalpinaceae : Bauhinia, Schizolobium. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Garcinia. o Combretaceae : Terminalia, Quisqualis. o Cornaceae : Cornus, Aucuba. o Crassulaceae : Crassula, Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Lagenaria. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Cyperaceae : Carex, Scirpus. o Dioscoreaceae : Dioscorea. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Ericaceae : Vaccinium, Befaria, Rhododendron. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Acalypha, Aleurites, Pedilanthus. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Hamamelidaceae : Liquidambar. o Hernandiaceae : Hernandia.

Iridaceae : Iris, Aristea, Moraea. Lamiaceae : Salvia, Physostegia, Tinnea. Lauraceae : Persea, Cinnamomum. Liliaceae : Aloe, Yucca, Lilium, Anthericum, Asparagus, Smilax, Chlorophytum, Liriope, Lycoris. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Pyrus. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus. o Maranthaceae : Calathea. o Melastomaceae : Miconia. o Mimosaceae : Acacia. o Mimosaceae : Calliandra, Pithecellobium, Dichrostachys. o Moraceae : Artocarpus, Ficus. o Musaceae : Musa o Myricaceae : Myrica. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Callistemon, Melaleuca. o Nyctaginaceae : Bougainvillea, Pisonia. o Oleaceae : Ligustrum o Orchidaceae : Brassia. o Pandanaceae : Pandanus. o Piperaceae : Pothomorphe. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Polygonaceae : Coccoloba. o Proteaceae : Grevillea. o Punicaceae : Punica. o Rosaceae : Prunus, Eriobotrya. o Rubiaceae : Coffea, Morinda, Randia, Serissa. o Rutaceae : Aegle. o Salicaceae : Salix. o Sapotaceae : Mimusops. o Solanaceae : Cestrum. o Stangeriaceae : Stangeria. o Sterculiaceae : Theobroma. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Theaceae : Camellia, Gordonia. o Ulmaceae : Celtis. o Violaceae : Viola. o Vitaceae : Vitis, Parthenocissus. Enemigos naturales : o Hymenoptera. o o o o

Aonidiella aurantii (MASKELL, 1878) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus aurantii MASKELL, 1878 [Aonidia, Chrysomphalus] Aspidiotus citri COMSTCK, 1881. Aspidiotus coccineus GENNADIUS, 1881. Aonidia gennadii TARGIONI, 1881. cochinilla roja australiana. Distribucin : Europa, Asia, Africa, USA, Hispaniola, Cuba, Mxico, Guatemala, Belize, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 88) (Len, Managua), Colombia, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Bolivia, Brasil, Uruguay, Paraguay, Chile, Argentina. Fitfago : o Agavaceae :Agave, Yucca. o Araliaceae : Hedera. o Arecaceae. o Asteraceae : Cichorium. o Bombacaceae : Chorisia. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Euphorbiaceae : Ricinus, Aleurites. o Lauraceae : Laurus, Cinnamomum. o Meliaceae : Melia. o Menispermaceae : Cocculus. o Moraceae : Ficus. o Musaceae : Musa. o Myrsinaceae : Ardisia. o Oleaceae : Olea, Ligustrum. o Punicaceae : Punica. o Rosaceae : Rosa. o Rutaceae : Citrus, Fortunella. o Solanaceae : Solanum. o Theaceae : Camellia. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o Azya pusilla. o Chilocorus bipustulatus. o Chilocorus cacti. o Coccidophilus citricola. o Coccinella ancoralis. o Cryptognatha signata. o Cycloneda sanguinea. o Eriopis connexa. o Hyperaspis festiva. o Hyperaspis muhni. o Hyperaspis uncinata. o Lindorus lophantae. o Megilla sp. o Pentilia egena. o Pentilia signata. o Prodiloides bipunctata.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Scymnus argentinicus. Spinigera sp. Stethorus oglobini. HET. Reduviidae : Zelus sp. PLA. Chrysopidae : Chrysopa sp. ACA. Hemisarcoptidae : Hemisarcoptes malus. Tarsonemidae. HYM. Aphelinidae : Aphytis africanus. Aphytis aonidae. Aphytis chilensis. Aphytis chrysomphali. Aphytis coheni. Aphytis comperi. Aphytis desantisi. Aphytis diaspidis. Aphytis fisheri. Aphytis hispanicus. Aphytis holoxanthus. Aphytis immaculatus. Aphytis lignanensis. Aphytis maculicornis. Aphytis melinus. Aphytis proclia. Aspidiotiphagus citrinus. Aspidiotiphagus lounsburyi. Debachiella citri. Eretmocerus corni. Marietta sp. Prospaltela ectophaga. Prospaltella aurantii. Prospaltella perniciosi. Encyrtidae : Aphycus immaculatus. Comperiella bifasciata. Habrolepis rouxi. Pseudhomalopoda prima. Signiphoridae : Signiphora flavopalliata. Signiphora occidentalis. Thysanus sp. Fungi : Fusarium (=Sphaerostlbe) episphaeria (=aurantiicola). Myriangium duriaei.

Chrysomphalus aonidium (LINNAEUS) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Chrysomphalus aonidium (LINNAEUS). Chrysomphalus ficus ASHMEAD. cochinilla negra circular, guagua redonda de la florida. Distribucin : Asia, Africa, USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 78, 81, 88) (Nueva Segovia, Managua), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Brasil, Uruguay, Paraguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Agavaceae : Agave, Cordyline, Phormium. o Anacardiaceae : Mangifera, Anacardium, Schinus, Spondias, Pleiogynium. o Annonaceae : Annona, Artabotrys, Cananga. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Nerium, Carissa, Tabernaemontana, Trachelospermum, Vinca, Cameraria, Kopsia, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Caladium, Colocasia, Spathiphyllum, Acorus, Epipremnum, Nephthytis, Scindapsus. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Fatsia, Fatshedera, Hedera, Oreopanax, Schefflera, Tetrapanax, Trevesia. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Cocos, Phoenix, Acrocomia, Balaka, Chamaedorea, Chamaerops, Copernicia, Dypsis, Mascarena, Pritchardia, Ptychosperma, Sabal, Thrinax, Veitchia, Washingtonia, Livistonia, Hyphaene, Acoelorrhaphe, Caryota, Acrocomia, Erythrea, Butia, Archontophoenix, Rhapis, Latania, Arecastrum, Roystonea, Howeia, Neodypsis, Trachycarpus, Areca, Chrysalidocarpus, Serenoa, Balaka, Dictyosperma. o Asteraceae : Bidens. o Begoniaceae : Begonia. o Berberidaceae : Nandina. o Bignoniaceae : Crescentia, Pyrostegia, Kigelia, Spathodea. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba. o Boraginaceae : Cordia. o Brassicaceae : Cardamine. o Bromeliaceae : Vriesea. o Buxaceae : Buxus, Pachysandra, Sarcococca. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia, Tamarindus, Ceratonia, Lysidice. o Calycanthaceae : Calycanthus. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus, Cassine. o Chrysobalanaceae : Chrysobalanus. o Clusiaceae : Mammea, Calophyllum, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cupressaceae : Thuja.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Cycadaceae : Cycas. Cyperaceae : Cyperus. Ebenaceae : Diospyros. Elaeagnaceae : Elaeagnus. Ericaceae : Arbutus, Rhododendron. Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Hippomane, Acalypha, Aleurites, Codiaeum, Sapium, Phyllanthus, Bischofia. Fabaceae : Crotalaria, Wisteria, Castanospermum, Milletia, Sophora. Fagaceae : Quercus. Ginkgoaceae : Ginkgo. Iridaceae : Iris, Gladiolus, Aristea, Belamcanda, Moraea. Juglandaceae : Carya. Lamiaceae : Physostegia. Lauraceae : Laurus, Persea, Cinnamomum, Lindera. Liliaceae : Aloe, Yucca, Dracaena, Asparagus, Anthericum, Hemerocallis, Aspidistra, Liriope, Lycoris, Ophiopogon . Linaceae :Linum. Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. Magnoliaceae : Magnolia, Michelia. Malaceae : Malus, Pyrus, Crataegus, Pyracantha. Malpighiaceae : Malpighia. Malvaceae : Hibiscus Marantaceae : Calathea, Maranta, Ctenanthe. Meliaceae : Cedrella, Swietenia. Menispermaceae : Cocculus. Mimosaceae : Acacia. Moraceae : Ficus, Artocarpus. Moraceae : Ficus, Morus. Musaceae : Musa, Ravenala. Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eucalyptus, Eugenia, Feijoa, Syzygium, Melaleuca, Myrciara, Tristania. Nyctaginaceae : Bougainvillea. Olacaceae : Ximenia. Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Olea, Syringa, Chionanthus, Forestiera, Noronhia, Osmanthus. Orchidaceae : Cyrtopodium, Calanthe, Vanilla, Dendrobium, Epidendrum, Phaius, Renanthera, Brassia, Eulophia, Cymbidium. Oxalidaceae : Averrhoa. Pandanaceae : Pandanus. Passifloraceae : Passiflora. Pinaceae : Pinus, Cedrus, Tsuga. Pittosporaceae : Hymenosporum, Pittosporum. Plumbaginaceae : Plumbago. Podocarpaceae : Podocarpus. Polygonaceae : Homalocladium, Coccoloba, Muehlenbeckia. Proteaceae : Grevillea, Stenocarpus. Rhamnaceae : Zizyphus. Rosaceae : Rosa, Prunus, Eriobotrya, Photinia, Rhaphiolepis, Spiraea. Rubiaceae : Ixora, Catesbaea, Gardenia, Mitragyna.

Rutaceae : Citrus, Esenbeckia, Glycosmis, Poncirus, Severinia. Rutaceae : Citrus, Fortunella, Casimiroa, Zanthoxylum. Sapindaceae : Litchi. Sapotaceae : Pouteria, Manilkara, Mimusops. Saxifragaceae : Hydrangea. Solanaceae : Solanum, Cestrum, Brunfelsia. Sterculiaceae : Brachychiton. Strelitziaceae : Strelitzia. Taxaceae : Taxus. Theaceae : Camellia, Cleyera, Ternstroemia, Gordonia. Thymelaeaceae : Edgeworthia. Urticaceae : Boehmeria. Verbenaceae : Citharexylum, Duranta. Vitaceae : Vitis, Ampelopsis. Winteraceae : Illicium. Zamiaceae : Zamia, Ceratozamia, Macrozamia, Zamiocycas, Dioon, Encephalartos. o Zingiberaceae : Costus, Hedychium. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o Azya pusilla. o Chilocorus similis. o Chilocorus stigma. o Coccidophilus citricola. o Hyperaspis loricata. o Hyperaspis matronula. o Hyperaspis muhni. o Microweizia sp. o Scymnus tucumanus. o HYM. Encyrtidae : Aphycus mauritanicus. o Comperiella bifasciata. o Pseudhomalopoda prima. o Trichomasthus (=Coccidoxenus) brasiliensis. o Signiphoridae : Chartocerus niger. o Signiphora (=Thysanus) occidentalis. o Signiphora (=Thysanus) townsendi. o Signiphora aleyrodis. o Signiphora flavopalliata. o Signiphora lutea. o Signophora (=Thysanus) fax. o Thysanus sp. o Aphelinidae : Ablerus perspeciosus. o Aphytis chrysomphali. o Aphytis costalimai. o Aphytis holoxanthus. o Aphytis lignanensis. o Aphytis maculicornis. o Aphytis proclia. o Aspidiotiphagus citrinus. o o o o o o o o o o o o o o o o

o o o o o o o o o o o

Aspidiotiphagus lounsburyi. Marietta costalimai. Marietta leopardina. Prospaltella aurantii. Prospaltella ectophaga. Pteroptrix smithi. Mymaridae : Alaptus sp. Fungi : Atractium sp. Fusarium episphaerea coccophila. Myrangium duriari. Sphaerostible auranticola.

Hemiberlesia rapax (COMSTOCK) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus rapax COMSTOCK. Aspidiotus lucumae COCKERELL, 1899. cochinilla rapax, guagua de la camelia. Distribucin : USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Nicaragua (Managua, interceptado de USA y Guatemala), Argentina. Fitfago : o Apocynaceae : Plumeria. o Aquifoliaceae : Ilex. o Arecaceae : Cocos, Butia. o Bignoniaceae : Tecoma. o Bombacaceae : Ceiba. o Burseraceae : Bursera. o Caprifoliaceae : Lonicera, Abelia. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Mammea. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cupressaceae : Juniperus. o Cyathaceae : Alsophila. o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Ericaceae : Gaylussacia, Rhododendron. o Fagaceae : Quercus, Castanopsis. o Geraniaceae : Geranium. o Juglandaceae : Carya. o Lauraceae : Persea, Cinnamomum. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Pyrus, Malus. o Meliaceae : Melia. o Moraceae : Ficus, Morus. o Myricaceae : Myrica. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus. o Oleaceae : Olea, Ligustrum. o Pinaceae : Cedrus. o Proteaceae : Grevillea. o Rosaceae : Rosa, Eriobotrya. o Rutaceae : Citrus, Ptelea. o Sapotaceae : Achras. o Taxaceae : Taxus. o Theaceae : Camellia. Enemigos naturales : o HYM. Encyrtidae : Gahaniella saissetiae. o Neococcidencyrtus crouzelae. o Aphelinidae : Ablerus molestus. o Ablerus peruvianus. o Aphytis chilensis. o Aphytis chrysomphali. o Aphytis diaspidis. o Aphytis mytilaspidis.

o o o o o o o o o o o o o

Aphytis proclia. Coccophagus caridei. Coccophagus fallax. Coccophagus scutellaris. Prospaltella aurantii. Prospaltella ectophaga. Signiphoridae : Signiphora aleyrodis. Signiphora desantisi. Signiphora flava. Signiphora flavopalliata. Signiphora haywardi. Signiphora merceti. Eupelmidae : Eupelmus coccidivorus.

Pinnaspis strachani (COOLEY, 1899) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Hemichionaspis strachani COOLEY, 1899. Hemichionaspis townsendi COCKERELL, 1905. Hemichionaspis marchali COCKERELL, 1902 [Pinnaspis]. Chionaspis aspidistrae gossypii NEWSTEAD, 1906 [Hemichionaspis, Pinnaspis]. Hemichionaspis marchali LINDINGER, 1914. Hemichionaspis proxima LEONARDI, 1914 [Chionaspis, Pinnaspis]. Pinnaspis temporaria FERRIS, 1942. guagua nevada menor. Distribucin : Africa, Asia, USA, Cuba, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:34) (Chinandega, Managua, Masaya, Rivas), Colombia. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia. o Aceraceae : Acer. o Actinidiaceae : Actinidia. o Adiantaceae : Adiantum. o Agavaceae : Agave, Polianthes. o Aizoaceae : Mesembryanthemum. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Rhus. o Annonaceae : Annona, Asimina, Cymbopetalum. o Apocynaceae : Nerium, Plumeria, Carissa. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Philodendron, Caladium, Colocasia, Alocasia. o Araliaceae : Tetrapanax. o Arecaceae : Butia, Chrysalidocarpus, Sabal, Phoenix, Chamaeodorea, Livistonia, Cocos, Dictyosperma, Rhapis, Arecastrum, Roystonea, Washingtonia, Latania, Orania. o Asclepiadaceae : Calotropis. o Asteraceae : Chrysanthemum, Bidens, Helianthus, Baccharis, Centaurea. o Bataceae : Batis. o Bignoniaceae : Tecoma, Jacaranda, Tabebuia, Pyrostegia. o Bixaceae : Cochlospermum. o Bombacaceae : Ceiba, Pachira. o Boraginaceae : Cordia, Heliotropium, Ehretia. o Bromeliaceae : Bromelia. o Buxaceae : Buxus. o Caesalpinaceae : Caesalpina, Cassia, Parkinsonia, Bauhinia, Delonix, Poinciana, Ceratonia. o Calycanthaceae : Chimonanthus. o Cannabaceae : Cannabis. o Caprifoliaceae : Lonicera, Symphoricarpos, Abelia. o Chenopodiaceae : Chenopodium. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Crassulaceae : Bryophyllum, Crassula, Sedum, Echeveria, Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cycadaceae : Cycas. o Davalliaceae : Nephrolepis.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Ebenaceae : Diospyros. Elaeagnus : Elaeagnus. Eleocarpaceae : Muntingia. Euphorbiaceae : Ricinus, Croton, Jatropha, Euphorbia, Acalypha, Aleurites, Chamaesyce, Codiaeum. Fabaceae : Cajanus, Lonchocarpus, Cercis, Clitoria, Desmodium, Erythrina, Sesbania, Sesbenia, Wisteria, Crotalaria, Cytisus. Fagaceae : Quercus. Flacourtiaceae : Dovyalis. Geraniaceae : Pelargonium. Gingkoaceae : Gingko. Iridaceae : Iris. Lauraceae : Cinnamomum, Persea, Lindera. Liliaceae : Dracaena, Yucca, Asparagus, Hemerocallis, Sansevieria, Eucharis, Liriope, Ophipogon, Rohdea. Lythraceae : Lagerstroemia, Cuphea. Magnoliaceae : Magnolia. Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Althaea, Sida, Malvastrum, Abutilon, Robinsonella, Thespesia, Urena, Bastardia. Maranthaceae : Calathea. Meliaceae : Melia, Swietenia, Azadirachtha. Menispermaceae : Cocculus. Mimosaceae : Mimosa, Acacia, Enterolobium, Albizia. Moraceae : Morus, Ficus. Moringaceae : Moringa. Musaceae : Ravenala. Myrsinaceae : Ardisia. Myrtaceae : Eucalyptus. Nyssaceae : Nyssa. Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Syringa. Onagraceae : Ludwigia. Pandanaceae : Pandanus. Passifloraceae : Passiflora. Pinaceae : Tsuga. Pittosporaceae : Pittosporum. Polygonaceae : Antigonon, Polygonella. Polypodiaceae : Platycerium. Proteaceae : Grevillea. Rhamnaceae : Colubrina. Rhamnaceae : Zizyphus. Rosaceae : Prunus, Rosa, Adenostoma. Rubiaceae : Morinda, Hamelia, Psychotria. Rutaceae : Citrus, Murraya, Zanthoxylum, Casimiroa, Severinia, Aegle, Atalantia, Balsamocitrus, Limonia, Feroniella, Aeglopsis, Phellodendron, Triphasia. Salicaceae : Salix. Sapindaceae : Litchi, Melicocca, Koelreuteria. Sapotaceae : Achras. Scrophulariaceae : Leucophyllum. Solanaceae : Capsicum, Cestrum, Solanum, Lycopersicum.

o Sterculiaceae : Sterculia, Brachychiton, Dombeya. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Tiliaceae : Grewia. o Ulmaceae : Celtis, Trema, Ulmus. o Verbenaceae : Lantana, Verbena. o Violaceae : Viola. o Vitaceae : Vitis, Cissus. o Zamiaceae : Dioon, Zamia, Macrozamia. Enemigos naturales : o HYM. Eupelmidae : Eupelmus coccidivorus. o Encyrtidae : Arrhenophagus chionaspidis. o Signiphoridae : Neosigniphora rusti. o Signiphora flavopalliata. o Signiphora lutea. o Aphelinidae : Aphytis chrysomphali. o Aphytis diaspidis. o Aphytis fuscipennis. o Aphytis lycimnia. o Aphytis proclia. o Aspidiotiphagus citrinus. o Aspidiotiphagus lounsburyi. o Prospaltella aurantii. o Prospaltella peruviana.

Pseudischnaspis bowreyi (COCKERELL, 1893) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus bowreyi COCKERELL, 1893 [Chrysomphalus]. Aspidiotus longissima COCKERELL, 1898 [Chrysomphalus, Pseudischnaspis]. Pseudischnaspis linearis HEMPEL, 1900 [Aspidiotus]. Distribucin : USA, Barbados, Bermuda, Cuba, Jamaica*, Puerto Rico, St. Cruz, St. Thomas, Mxico, Belize, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Miller, Davidson & Stoetzel, 1984; Maes & Tllez Robleto, 1988:70, 74, 82, 86; Maes, 1994) (Managua), Costa Rica, Panam, Colombia, Trinidad, Venezuela, Ecuador, Per, Brasil. Fitfago : o Agavaceae : Agave. o Anacardiaceae : Mangifera, Anacardium, Spondias. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Nerium, Plumeria. o Arecaceae : Phoenix, Delonix, Beaucarnea. o Bignoniaceae : Jacaranda. o Bombacaceae : Ceiba. o Bromeliaceae : Tillandsia. o Cactaceae : Cereus, Hylocereus. o Caesalpinaceae : Poinciana, Bauhinia. o Caprifoliaceae : Lonicera. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Codiaeum. o Fabaceae : Holocalyx. o Juglandaceae : Carya. o Lauraceae : Persea, Cinnamomum. o Liliaceae : Yucca, Dracaena, Aloe. o Lythraceae : Lagerstroemia. o Malaceae : Pyrus, Malus. o Malvaceae : Hibiscus. o Meliaceae : Melia. o Mimosaceae : Acacia. o Moraceae : Ficus. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Eucalyptus. o Oleaceae : Jasminum, Ligustrum. o Orchidaceae : Cattleya, Epidendrum. o Passifloraceae : Passiflora. o Polygonaceae : Coccoloba. o Proteaceae : Grevillea. o Rosaceae : Rosa, Prunus. o Rubiaceae : Coffea. o Rutaceae : Citrus. o Sapindaceae : Melicocca. o Sapotaceae : Chrysophyllum, Pouteria. o Scrophulariaceae : Castilleja. o Sterculiaceae : Theobroma. o Theaceae : Camellia. o Vitaceae : Vitis.

Selenaspidus articulatus (MORGAN, 1889) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus articulatus MORGAN, 1889 [Pseudoaonidia]. queresa redonda de los citricos, guagua roja antillana. Distribucin : Asia, USA, Cuba, Guatemala, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:33, 67, 70, 74, 82, 86; Maes, 1994) (Madriz, Len, Managua, Masaya, Carazo, Granada, Rivas, Zelaya), Costa Rica, Colombia, Venezuela, Per, Bolivia, Brasil. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia, Eranthemum. o Agavaceae : Cordyline. o Anacardiaceae : Anacardium, Mangifera, Metopium. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Nerium, Plumeria, Thevetia, Tabernaemontana. o Araceae : Aglaonema. o Araliaceae : Hedera. o Arecaceae : Chrysalidocarpus, Dictyosperma, Livistonia, Phoenix, Chamaerops, Cocos. o Asclepiadaceae : Stephanotis. o Asteraceae : Bidens. o Bignoniaceae : Jacaranda, Pyrostegia. o Bombacaceae : Ceiba, Pseudobombax. o Burseraceae : Bursera. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Sambucus. o Clusiaceae : Mammea. o Combretaceae : Terminalia, Quisqualis. o Convolvulaceae : Argyreia. o Cycadaceae : Cycas. o Euphorbiaceae : Croton, Jatropha, Acalypha, Codiaeum, Hippomane, Hura. o Fabaceae : Tamarindus. o Lauraceae : Persea, Cinnamomum, Laurus. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus. o Meliaceae : Melia, Swietenia. o Mimosaceae : Acacia, Albizia. o Moraceae : Ficus, Morus. o Moringaceae : Moringa. o Musaceae : Musa. o Myrtacaea : Eugenia. o Oleaceae : Jasminum, Ligustrum. o Pandanaceae : Pandanus. o Pinaceae : Pinus. o Polemoniaceae : Phlox. o Punicaceae : Punica. o Rubiaceae : Coffea, Ixora, Catesbaea, Gardenia. o Rutaceae : Citrus, Ruta, Murraya.

o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Blighia, Melicocca. o Sapotaceae : Chrysophyllum, Achras, Lucuma, Manilkara. o Simaroubaceae : Simarouba. o Solanaceae : Cestrum, Solanum, Brunfelsia. o Sterculiaceae : Theobroma. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o COL. Coccinelliae : Azya luteipes. o Chilocorus cacti. o Cryptognatha sp. o Lindorus lophanthae. o Orcus sp. o Pentilia castanea. o Scymnus sp. o HYM. Aphelinidae : Aphytis chrysomphali. o Aphytis lignanensis. o Aphytis roseni. o Aspidiotiphagus citrinus. o Aspidiotiphagus lounsburyi. o Coccophagus saintbeuvei. o Cyrrophilus sp. o Pnigalio sp. o Prospaltella fasciata. o Encyrtidae : Metaphycus aspidiotinorum. o Fungi : Aschersonia sp. o Fusarium ephisphaeria. o Podonectria sp.

Corythucha gossypii (FABRICIUS) (HETEROPTERA : TINGIDAE). Corythucha gossypii (FABRICIUS). chinche de encaje de la higuereta, chinche de encaje del algodonero. Distribucin : USA, Cuba, Puerto Rico, Mxico, Honduras, Nicaragua (annimo, 1979; Maes & Tllez, 1988) (Estel, Chinandega, Len, Managua, Masaya), Colombia. Fitfago : o Annonaceae : Annona. o Araceae : Xanthosoma. o Arecaceae : Roystonea, Elaeis. o Bignoniaceae : Spathodea. o Bombacaceae : Ceiba. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia. o Caricaceae : Carica. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cucurbitaceae : Cucumis, Hibiscus. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Ricinus (este parece ser el hospedero principal), Manihot, Codiaeum. o Fabaceae : Phaseolus, Arachis, Cajanus, Erythrina, Piscidia. o Malvaceae : Gossypium. o Moraceae : Artocarpus. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium. o Poaceae : Zea. o Rutaceae : Citrus, Zanthoxylum, Casimiroa. o Sapindaceae : Melicocca. o Solanaceae : Solanum, Capsicum, Lycopersicon, Datura. o Sterculiaceae : Sterculia. Enemigos naturales : o DIP. Cecidomyiidae : Mycodiplosis sp.

Dysdercus mimus (SAY, 1831) (HETEROPTERA : PYRRHOCORIDAE). Dysdercus mimus ssp. mimus (SAY, 1831). Capsus mimus SAY, 1831: 20 [Mxico]. Dysdercus albidiventris STAL, 1854:236 [Mxico]. +Dysdercus mimus SAY; Distant, 1883:229, lam. 21, fig. 4. +Dysdercus albidiventris STAL; Distant, 1883:229-230, lam. 21, figs. 5, 10. +Dysdercus mimus ab. quadrisignatus BLOTE, 1933:600 [Nicaragua : Chontales]. +Dysdercus mimus ssp. mimus (SAY); Van Doesburg, 1968:30-34, figs. 23-27, lam. 2, fig. 1. Dysdercus mimus ssp. distanti BLOTE, 1931. +Dysdercus ruficollis LINNAEUS; Distant, 1883:233-234, lam. 21, figs. 1920. Dysdercus mimus var. distanti BLOTE, 1931:128 [Trinidad]. Dysdercus montanus SCHMIDT, 1932:273 [Colombia]. Dysdercus urichi HARLAND, 1936 (nomen nudum). +Dysdercus mimus ssp. distanti BLOTE; VAN DOESBURG, 1968:34-37, figs. 28-30, lam. 2, fig. 3. Distribucin : [ssp. mimus : USA, Cuba, Dominicana, Hait, Mxico*, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Chinandega, Len, Managua, Chontales), Costa Rica, Panam] [ssp. distanti : Guatemala, Honduras, Nicaragua (Chinandega, Managua, Chontales), Costa Rica, Panam, Colombia, Trinidad*, Venezuela, Guiana francesa, Per, Ecuador, Bolivia, Brasil] [ssp. infuscatus BLOTE 1931 : Guiana, Surinam*] [ssp. ecuadorensis VAN DOESBURG 1968 : Ecuador*]. Fitfago : o Amaranthaceae : Iresine. o Asclepiadaceae : Asclepias. o Bombacaceae : Ceiba. o Boraginaceae : Cordia. o Cucurbitaceae : Cucurbita. o Fabaceae : Phaseolus, Vigna. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Sida, Malachra. o Mimosaceae : Mimosa. o Poaceae : Saccharum, Zea. o Sterculiaceae : Sterculia. Material examinado : ssp. mimus (SAY, 1831) : o Nicaragua : Chinandega : Falda del Volcan Cosiguina, 8-VII-32, M. Willows, Templeton-Crocker Expedition 1932 (1 macho en California Academy of Sciences, San Francisco). o Nicaragua : Chinandega, col. Baker, lot. 947 (1 macho y 1 hembra en University of Kansas). o Nicaragua : Chontales, col. Janson (1 macho col. Natural History Museum, London). o Nicaragua : Chontales, col. Janson (1 macho Holotypus de ab. quadrisignatus en col. Natural History Museum, London). o Nicaragua : ? : Corcuera, col. McNeil (Mus. Vind. Caes., citado por

Distant, 1883). ssp. distanti BLOTE, 1931 : o Nicaragua : Chinandega : Falda del Volcan Cosiguina, 8-VII-32, M. Willows, Templeton-Crocker Expedition 1932 (1 macho en California Academy of Sciences, San Francisco). o Nicaragua : Managua, col. Baker (1 hembra en col. Kansas University). o Nicaragua : Chontales, col. Janson, det. D. ruficollis por Distant (3 machos, 2 hembras en Natural History Museum, Londres). o Nicaragua : Carazo : San Marcos, col. Baker (1 macho en col. Natural History Museum, Londres).

Passalus (Neleus) punctiger LEPELETIER & SERVILLE, 1825 (COLEOPTERA : PASSALIDAE). Passalus (Neleus) punctiger LEPELETIER & SERVILLE, 1825. Passalus interruptus autores nec LINNAEUS (error por los especimenes colectados al norte de Panam). Passalus striolatus ESCHSCHOLTZ, 1829. Passalus tlascala PERCHERON, 1835 [Neleus]. Passalus interruptus OLIVIER, 1889. Neleus difficilis KUWERT, 1891. Neleus suturalis KUWERT, 1891. Neleus scelus KUWERT, 1891. Neleus distiguendus KUWERT, 1891. Neleus carinaefrons KUWERT, 1891. Neleus tlascala var. laeviclypeatus KUWERT, 1891. Neleus tlascala var. chilensis KUWERT, 1891. Neleus nicaraguae KUWERT, 1891. Neleus sannio KUWERT, 1891. Neleus scurra KUWERT, 1891. Neleus guatemalae KUWERT, 1891. Neleus vagans KUWERT, 1891. Neleus transvalensis KUWERT, 1891 [Calidas, Passalus]. Neleus scepticus KUWERT, 1891. Neleus carinaefrons acarinatus KUWERT, 1898. Neleus aequatorius KUWERT, 1898. Neleus altidens KUWERT, 1898. Neleus approximatidentatus KUWERT, 1898. Neleus arcuatotaeniatus KUWERT, 1898. Neleus argentinus KUWERT, 1898. Neleus arrogans KUWERT, 1898. Neleus boliviensis KUWERT, 1898. Neleus coarctatus KUWERT, 1898. Neleus difformis KUWERT, 1898. Neleus dilatidentatus KUWERT, 1898. Neleus dilatipunctatus KUWERT, 1898. Neleus dilatus KUWERT, 1898. Neleus disjunctus KUWERT, 1898. Neleus dislocandus KUWERT, 1898. Neleus dispar KUWERT, 1898. Neleus dispositus KKUWERT, 1898. Neleus distinctus KUWERT, 1898. Neleus durangi KUWERT, 1898. Neleus intermissus KUWERT, 1898. Neleus labroexcisus KUWERT, 1898. Neleus obtusecornutus KUWERT, 1898. Neleus scurroides KUWERT, 1898. Neleus guatemalae scutellosulcatus KUWERT, 1898. Neleus subcarinaefrons KUWERT, 1898. Neleus subcarinatus KUWERT, 1898. Neleus sulcicornis KUWERT, 1898.

Neleus taeniolatus KUWERT, 1898. Neleus festae ROSM, 1902. Neleus cognettii PANG, 1905. Passalus unicornis MOREIRA, 1922. Distribucin : USA, Jamaica, Cuba, Granada, Mxico, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panam, Colombia, Trinidad, Venezuela, Guiana, Guiana francesa*, Ecuador, Galapagos, Per, Brasil, Uruguay, Paraguay, Bolivia, Argentina, Chile. Esta especie esta citada de Nicaragua por Bates (1886:14), Kuwert (1891:186, descripcin de Neleus nicaraguae de Nicaragua, sin localidad precisa), Gravely (1918:63), Moreira (1921:284-285), Luederwaldt (1931:191), Reyes-Castillo (1973:1579-1580, 1582-1583), Maes (1987:20-21) y Maes & Tllez Robleto (1988:76, 78, 83, 92). De Nicaragua se conoce de los departamentos de Chontales y Managua. Saproxilfago : o Anacardiaceae : Spondias. o Arecaceae : Cocos. o Bombacaceae : Ceiba. o Burseraceae : Bursera. o Fagaceae : Quercus. o Hypericaceae : Calophyllum. o Moraceae : Ficus, Brosimum. Material examinado de Nicaragua : o Nicaragua : Jinotega : La Concordia, 29-ii-94, Col. E. Romero (1 adulto UNA). o Nicaragua : Jinotega : La Concordia, 18-vi-94, Col. F. (1 adulto UNA). o Nicaragua : Estel, en caf, 28-xii-93, Col. S. Gurdin (1 adulto UNA). o Nicaragua : Matagalpa, 19-ix-93, Col. R. Valle (1 adulto UNA). o Nicaragua : Matagalpa : 18 Km. S. Sebaco : Chaguite Grande, 1350 m., 17-i-96, Col. E. Van Den Berghe (2 adultos VAN DEN BERGHE). o Nicaragua : Chinandega : Volcan Casita, 20-v-95, J.M. Maes & J. Hernandez (1 adulto M.E.). o Nicaragua : Len, en algodn, 3-vii-93, Col. J. Ocampo (1 adulto UNA). o Nicaragua : Managua : El Crucero, 14-vi-84, Col. J.M. Maes (1 adulto M.E.). o Nicaragua : Managua : San Isidoro Libertador, 25-iii-83, s/jiocuabo, Col. B.A. Espinoza (1 adulto M.E.). o Nicaragua : Managua : UNA, 5-vi-89, Col. I. Robleto (1 adulto UNA). o Nicaragua : Managua : Tipitapa, 15-x-?, Col. B. Silva (1 adulto UNA). o Nicaragua : Masaya : Laguna de Masaya, 13-xi-92, Col. S. Gonzalz (2 adultos UNA). o Nicaragua : Masaya : La Concha, 21-vi-91 (1 adulto UNA). o Nicaragua : Carazo : Jinotepe, 22-vi-94, Col. M.E.L. (1 adulto UNA). o Nicaragua : Carazo, 10-ii-76 (1 adulto M.E.). o Nicaragua : Carazo, 20-ii-76 (1 adulto M.E.). o Nicaragua : Carazo, 8-i-94, Col. A.L. (1 adulto UNA). o Nicaragua : Rivas : La Flor, 21-iv-96, col. E. Van Den Berghe (1 adulto M.E.). o Nicaragua : Solentiname : I. Mancarron, 16-ix-94, G. Trezzi (3 adultos M.E.) (1 adulto Museo de Solentiname).

o Nicaragua : Zelaya : Cao El Macho, 1348? N / 8458' W, xi-95, J.M. Maes & J. Hernandez (1 adulto M.E.). o Nicaragua : Zelaya : Sulum, 8436' W / 1415' N, i-96, J.M. Maes & J. Hernandez (11 adultos M.E., 2 pupas M.E.). o Nicaragua : Zelaya : Rama, 3-i-94, Col.M.A.S. (1 adulto UNA). o Nicaragua : ? : Rancheria, 30-xii-93, Col. F. Cliz (1 adulto UNA). o Nicaragua : Sin localidad (13 adultos UNA).

Amphicerus cornutus PALLAS, 1772 (COLEOPTERA : BOSTRICHIDAE). Amphicerus cornutus PALLAS, 1772. Amphicerus bicornutus LATREILLE, 1833. Amphicerus peregrinus ERICHSON, 1847. Apate punctipennis LECONTE, 1858 [Amphicerus]. Apate deflexus GORHAM, 1883. Bostrichus migrator SHARP, 1885. Distribucin : Hawaii, USA, Mxico, Nicaragua (Gorham, 1886; Blackwelder, 1945; Maes, 1995:13) (Len, Chinandega, Chontales, Managua), Panam, Venezuela. En rastrojos de algodn. Xilfago, ataca madera muerta, seca, muebles, construcciones, etc... o Anacardiaceae : Mangifera. o Bombacaceae : Bombacopsis. o Euphorbiaceae : Manihot, Hura. o Lythraceae : Lagerstroemia. o Malvaceae : Gossypium. o Meliaceae : Azadirachta. o Mimosaceae : Pithecellobium. o Myrtaceae : Psidium. o Poaceae : Zea. o Polygonaceae : Coccoloba. o Sapotaceae : Achras.

Heterobostrichus aequalis (WATERHOUSE) (COLEOPTERA : BOSTRICHIDAE). Heterobostrichus aequalis (WATERHOUSE). Distribucin : Africa, Asia, USA, Cuba, Nicaragua (Maes, 1995:15), Venezuela, Surinam. Barrenador de productos almacenados : Euphorbiaceae : Manihot. Xilfago, barrenador de madera seca : o Anacardiaceae : Mangifera, Lannea, Parishia. o Bombacaceae : Bombax. o Burseraceae : Boswellia, Canarium, Garuga. o Caesalpinaceae : Cassia, Koompassia, Poinciana. o Combretaceae : Terminalia, Anogeissus. o Dipterocarpaceae : Anisoptera, Dipterocarpus, Parashorea, Shorea. o Euphorbiaceae : Endospermum. o Fabaceae : Dalbergia, Pterocarpus. o Fagaceae : Quercus. o Malvaceae : Kydia. o Meliaceae : Cedrella. o Mimosaceae : Albizzia, Leucaena. o Moraceae : Morus. o Poaceae : Bambusa, Dendrocalamus. o Rubiaceae : Adina. o Sterculiaceae : Sterculia. o Verbenaceae : Tectona.

Acanthinus varicornis (CHAMPION, 1890) (COLEOPTERA : ANTHICIDAE). +Anthicus varicornis CHAMPION, 1890:239 [Guatemala, Nicaragua, Chontales]. +Anthicus varicornis CHAMPION; Blackwelder, 1945:435. +Acanthinus varicornis (CHAMPION); Werner, 1967:542-543, fig. 14. +Acanthinus varicornis (CHAMPION); Maes, 1989:119. +Acanthinus varicornis (CHAMPION); Maes & Chandler, 1994:40. +Acanthinus varicornis (CHAMPION); Maes, 1998:875. Distribucin : Mxico, Guatemala*, Honduras, Nicaragua*, Costa Rica, Panam. Sobre plantas de : o Bombacaceae : Ochroma limonensis. Material examinado : o Nicaragua : Chontales, col. Janson (SYNTYPUS de Anthicus varicornis CHAMPION, 1890). o Nicaragua, col. Sall (SYNTYPUS de Anthicus varicornis CHAMPION, 1890).

Euchroma gigantea LINNAEUS, 1764 (COLEOPTERA : BUPRESTIDAE). Euchroma gigantea LINNAEUS, 1764. Euchroma maxima SULZER, 1861. Euchroma goliath LAPORTE & GORY. eucroma, barrenador gigante de la ceiba. Distribucin : Caribe, Mxico, Guatemala, Belize, Nicaragua (Waterhouse, 1882; Blackwelder, 1944; Maes & Tllez, 1988; Maes, Hespenheide & Van Den Berghe, 1993:28) (Managua, Granada, Boaco), Costa Rica, Panam, Colombia, Per, Brasil, Bolivia, Paraguay, Argentina. Fitfago : o Bombacaceae : Bombacopsis, Ceiba, Pseudobombax.

Hesperandra glabra (DEGEER, 1774) (COLEOPTERA : CERAMBYCIDAE). Attelabus glabra DEGEER, 1774:351. Scarites testaceus FABRICIUS, 1794. Parandra ferruginea STURM, 1826. Parandra mandibularis PERTY, 1830:84. Parandra maxillosa LAPORTE, 1840. Parandra lineolata GORY, 1844. Parandra grandis THOMSON, 1861:79. Parandra barbata THOMSON, 1861:95. Parandra colombica THOMSON, 1861. Parandra occipitalis THOMSON, 1867. +Parandra grandis THOMSON; Bates, 1872:166. +Parandra glabra DEGEER; Bates, 1879:2 Parandra obsolescens CASEY, 1912. Parandra glaberrima ZIKAN, 1948. Parandra lucida ZIKAN, 1948. Distribucin : Guadalupe, St.Vincent, Mxico, Honduras, Nicaragua (Blackwelder, 1946; Duffy, 1960; Maes, Allen, Monn & Hovore, 1994:2-3) (Matagalpa, Chontales), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Trinidad, Guiana, Guiana francesa, Brasil, Ecuador, Per, Paraguay, Argentina. Xilfago : o Anacardiaceae : Spondias. o Apocynaceae : Aspidospermum. o Araucariaceae : Araucaria. o Bombacaceae : Ochroma. o Lauraceae : Phoebe. o Mimosaceae : Acacia. Material examinado : o Nicaragua : Matagalpa : Fuente Pura, 20-III-94, col. J.M. Maes & J. Hernndez (1 cabeza col. SEA). o Nicaragua : Matagalpa : Fuente Pura, 12-VI-94, col. J.M. Maes, J. Tllez & J. Hernndez (2 cabezas col. SEA). o Nicaragua : Matagalpa : Fuente Pura, 26-VI-94, col. J.M. Maes, J. Tllez & J. Hernndez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Matagalpa : Selva Negra, 14-VIII-95, col. J.M. Maes, L. de Armas, Goodwin & J. Hernndez, det. D.J. Heffern 98 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : 50 km E Matagalpa : El Coyolar, 800 m, 20-XI-91, col. J.M. Maes, S. Hue & X. Palacios, det. "Parandra glabra" por D.J. Heffern 93 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Chontales : Santo Domingo, 1216 N - 8459 W, 500-1,000 fts, col. T. Belt (Citado por Bates). o Nicaragua : Chontales, col. E. Janson (Citado por Bates).

Mallodon spinibarbis LINNAEUS, 1758 (COLEOPTERA : CERAMBYCIDAE). Stenodontes spinibarbis LINNAEUS, 1758:390 [Amrica]. Stenodontes miles VOET, 1778. Stenodontes frangens VOET, 1778. Stenodontes maxilllosa OLIVIER, 1795. Stenodontes dentata FABRICIUS, 1801. Stenodontes similis SCHONHERR, 1817. Stenodontes gagatina GERMAR, 1824. Stenodontes germari THOMSON, 1867. Stenodontes bonariense THOMSON, 1867. Stenodontes orbignyi THOMSON, 1867. Stenodontes subcancellatus THOMSON, 1867. +Mallodon spinibarbe LINNAEUS; Bates, 1872:168. Stenodontes baroni CASEY, 1912. Distribucin : Dominica, St.Vincent, Mxico, Nicaragua (Maes, Allen, Monn & Hovore, 1994:6) (Len, Chontales), Guiana, Guiana francesa, Ecuador, Brasil, Argentina. Xilfago : o Apocynaceae : Aspidosperma. o Bombacaceae : Catostemma. o Fabaceae : Dalbergia, Robinia, Ormosia, Alexa. o Lauraceae : Ocotea. o Melastomaceae : Miconia. o Myrtaceae : Eucalyptus. o Rutaceae : Citrus. o Salicaceae : Salix, Populus. Material examinado : o Nicaragua : Len, 6-V-82 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, 8-V-82 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Chontales : Santo Domingo, 1216 N - 8459 W, 500-1,000 fts, col. T. Belt (1 macho citado por Bates). o Nicaragua (2 ex. col. SEA).

Oncideres albomarginata ssp. albomarginata THOMSON, 1868 (COLEOPTERA : CERAMBYCIDAE). Oncideres albomarginata THOMSON, 1868:80 [Guiana francesa]. +Oncideres albomarginata THOMSON; Bates, 1872:202. +Oncideres albomarginata THOMSON; Bates, 1880:125, lam. IX, fig. 12. Distribucin : [ssp. chamela CHEMSAK & GIESBERT 1986 : Mxico], Mxico, Nicaragua (Blackwelder, 1946; Duffy, 1960; Maes & Tllez, 1988; Maes, Allen, Monn & Hovore, 1994:48; Maes, 1994) (Managua, Chontales), Costa Rica, Panam, Venezuela, Guiana, Guiana francesa. Xilfago : o Anacardiaceae : Spondias, Mangifera, Comocladia. o Bombacaceae : Ceiba. o Burseraceae : Bursera. o Caesalpiniaceae : Delonix. o Julianaceae : Amphipterigium. o Rubiaceae : Coffea. o Sterculiaceae : Cola. o Urticaceae : Urera. Material examinado : o Nicaragua : Chontales : Santo Domingo, 1216 N - 8459 W, 5001,000 fts, col. T. Belt (Citado por Bates).

Acrocinus longimanus (LINNAEUS, 1758) (COLEOPTERA : CERAMBYCIDAE). Cerambyx longimanus LINNAEUS, 1758:388 [America]. Acrocinus pictus LEACH, 1815. +Acrocinus longimanus LINNAEUS; Bates, 1874:228. +Acrocinus longimanus LINNAEUS; Bates, 1880:133. arlequn. Distribucin : Barbados, Mxico, Belize, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Blackwelder, 1946; Duffy, 1960; Maes & Tllez, 1988; Maes, Allen, Monn & Hovore, 1994:28) (Chinandega, Managua, Carazo, Boaco, Chontales), Costa Rica, Panam, Venezuela, Guiana, Brasil, Argentina. Xilfago : o Apocynaceae : Parahancornea. o Bombacaceae : Chorisia. o Caryocaraceae : Caryocar. o Fabaceae : Lonchocarpus, Enterolobium. o Lauraceae : Persea. o Mimosaceae : Inga. o Moraceae : Ficus, Castilla, Brosimum, Artocarpus, Chlorophora, Urostigma. o Sterculiaceae : Guazuma. Material examinado : o Nicaragua : Granada : Volcn Mombacho, X-98 (1 ex. descartado). o Nicaragua : Chontales : Juigalpa : Base Militar, 2-V-85, col. M.C.K. (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Chontales : Santo Domingo, 1216 N - 8459 W, 500-1,000 fts, col. T. Belt (Citado por Bates). o Nicaragua : Zelaya : Cerro Saslaya, 700 m, 1344 N - 8501 W, IV-96, col. J.M. Maes & J. Hernndez (1 ex. col. SEA).

Steirastoma histrionica WHITE, 1855 (COLEOPTERA : CERAMBYCIDAE). Steirastoma histrionica WHITE, 1855:354 [Belize]. Steirastoma larva THOMSON, 1860:336. +Steirastoma histrionica WHITE; Bates, 1872:206. +Steirastoma histrionica WHITE; Bates, 1880:138, lam. X, fig. 18. +Steirastoma histrionica WHITE; Bates, 1885:377. Distribucin : Jamaica, Puerto Rico, Mxico, Belize*, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Blackwelder, 1946; Maes, Allen, Monn & Hovore, 1994:52) (Chontales), Costa Rica, Panam, Colombia. Xilfago : o Bombacaceae : Bombacopsis. Material examinado : o Nicaragua : Carazo : Bioreserva Chacocente, 1131 N - 8608 W, 11/13IX-92, trampa luminica, col. J.M. Maes, R. Lopez & A. Martinez, det. E. van den Berghe 92 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Chontales : Santo Domingo, 1216 N - 8459 W, 500-1,000 fts, col. T. Belt (Citado por Bates). o Nicaragua : Chontales, col. E. Janson (Citado por Bates).

Nodonota sp. B. (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Fitfago. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o canavalia - 21-VII-2000 (1). o canavalia - 13-X-2000 (1). o naranja - 1-VIII-2000 (1). o fruta exotica - 21-VIII-2000 (1). o durian - 24-VIII-2000 (1). o crotalaria - 25-VIII-2000 (1). o crotalaria - 1-IX-2000 (1). o mango - 27-VIII-2000 (1). o mango - 12-X-2000 (1). o cacao - 8-IX-2000 (1). o canela - 20-IX-2000 (2). o pijivaye - 28-IX-2000 (1). o caoba - 29-IX-2000 (1).

Brentus anchorago (LINNAEUS, 1758) (COLEOPTERA : BRENTIDAE). Curculio anchorago LINNAEUS, 1758. Brenthus longicollis DEGEER, 1775. Brenthus lucanus HORN, 1775. Brenthus hastilis PALLAS, 1781. Brenthus canaliculatus OLIVIER, 1789. Brenthus peregrinus HERBST, 1797. Distribucin : USA, Is. Leeward, Guadalupe, Dominica, Mxico, Belize, Guatemala, El Salvador, Nicaragua (Sharp, 1895; Blackwelder, 1947; Maes, 1994) (Jinotega, Len, Managua, Chontales, Ro San Juan), Costa Rica, Panam, Brasil, Paraguay, Argentina. Fitfago : o Bombacaceae : Bombacopsis. o Convolvulaceae : Ipomoea. Material examinado : o Mxico : Quintana Roo : Nuevo X-Can, VII-72, det. J.M. Maes (15 ex. col. SEA). o Mxico : Quintana Roo : Nuevo X-Can, IX-73, det. J.M. Maes (42 ex. col. SEA). o Mxico : Quintana Roo : Nuevo X-Can, XI-73, det. J.M. Maes (1 ex. col. SEA). o Mxico : Veracruz : Las Tuxtlas, IX-88, col. J.M. Maes (5 ex. col. SEA). o Nicaragua : 5 km E Jinotega, VII-89, col. F. Reinboldt (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, IX-89, col. B. Garcete, det. C.W. O'Brien 90 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Guadalupe, 16-V-84, col. F. Colleman (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : Ro Pochote, VI-87, col. J.P. Desmedt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len : El Chague, 10-VII-88, s/Ceiba pentandra (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Ro San Juan : ENDEPARA, 28-IX-93, s/palma africana, col. M. Delgado Cuaresma, det. C.W. O'Brien 94 (1 ex. col. SEA). o Nicaragua, 1985 (1 ex. col. SEA).

Anthonomus grandis ssp. grandis BOHEMAN, 1843 (COLEOPTERA : CURCULIONIDAE). Anthonomus grandis BOHEMAN, 1843. picudo del algodonero, picudo de la cpsula del algodn. Distribucin : Africa (Surafrica), [ssp. thurberiae USA-Mxico], USA, Cuba, Dominicana, Hait, Mxico*, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Burks, 1954; Warner, 1966:1073-1088; annimo, 1974; Corrales, 1975; Daxl & Hernndez, 1976; Daxl & Bodan, 1977; Falcon & Daxl, 1977; Wang, Gutirrez, Oster & Daxl, 1977; Daxl, 1978:180; Len Quant, 1978:180-181; Villagran, 1978; anonimo, 1979; Guttirrez, Wang & Daxl, 1979; Gutirrez, Daxl, Len Quant & Falcon, 1981; O'Brien & Wibmer, 1982; annimo, 1983; annimo, 1983; annimo, 1984; Daxl, Swezey & Ruiz, 1984; Gutirrez, Pizzamiglio, Dos Santos, Tennyson & Villacorta, 1984; Herdocia & Swezey, 1984; Rizo & Swezey, 1984; Swezey & Daxl, 1984; Gonzlez, 1985; Marn Jimnez, 1985; Salamanca, Swezey & Herdocia, 1985; Sampson, Zepeda & Swezey, 1985; Gonzlez, 1986; Rizo & Swezey, 1986; Gonzlez & Laboucheix, 1987; Swezey & Salamanca, 1987; Maes & Tllez Robleto, 1988; Swezey & Daxl, 1988; Daxl, Swezey, Marn & Gallo, 1990; Maes & O'Brien, 1990; Falcon, 1991; Gallo, 1991; Tapia Barquero, 1991; Beije, 1993; Quirz & Jimnez, 1994; Maes, 1994) (Chinandega, Len, Managua, Masaya, Carazo), Costa Rica, Colombia, Venezuela, Brasil. Fitfago : o Malvaceae : Gossypium, Cienfuegosia, Hibiscus, Thespesia, Callirhoe, Sphaeralaca. o Bombacaceae : Hampea. Colectado en : o Anacardiaceae : Mangifera. o Caesalpinaceae : Cassia. o Fabaceae : Phaseolus. o Poaceae : Pennisetum, Zea. o Rubiaceae : Coffea. o Simaroubaceae : Simarouba. Vector de Hongo (penetra por puntos de oviposicin) : o en Gossypium : Fusarium moniliforme (boll rot of cotton). o en Gossypium : Alternaria tenuis (boll rot of cotton). Enemigos naturales : o COL. Carabidae : Evarthrus sodalis. o Cleridae : Phyllobaenus pubescens. o DIP. Phoridae : Megaselia aletiae. o Megaselia nigriceps. o Megaselia pygmaeoides. o Phalacrotephora fasciata. o Tachinidae : Myiophasia sp. o HYM. Braconidae : Aliolus curculionis [Sigalphus]. o Aliolus rufus [Sigalphus]. o Bracon mellitor. o Bracon compressicornis. o Bracon gossypii. o Bracon greeni.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o
o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Bracon hebetor [Microbracon]. Bracon kirkpatricki [Microbracon]. Bracon mellitor. Bracon punctatus [Microbracon]. Bracon thuberiphagae [Microbracon]. Bracon vestiticida [Microbracon]. Nealiolus curculionis. Nealiolus rufus. Triaspis curculionis. Triaspis kurtogaster. Triaspis vestiticida. Urosigalphus anthonomi. Urosigalphus femoratus. Urosigalphus robustus. Urosigalphus schwartzi. Chalcididae : Conura flavopicta [Conura]. Encyrtidae : Cerambycobium cyaniceps. Eulophidae : Tetrastichus hunteri. Eupelmidae : Eupelmus amicus.
Eupelmus cyaniceps. Eupelmus cushmani. Eurytomidae : Eurytoma gossypii. Eurytoma tylodermatis. Ichneumonidae : Calliephialtes thurberiae. Pimpla sp. Mymaridae : Gonatocerus hunteri. Perilampidae : Perilampus sp. Pteromalidae : Catolaccus grandis [Heterolaccus]. Catolaccus hunteri [Heterolaccus]. Habrocytus anthonomi. Habrocytus piercei. Lariophagus texanus. Zatropis chalcis. Zatropis incertus. Zatropis perdubius. Torymidae : Microdontomerus anthonomi. Formicidae : Solenopsis geminata. Solenopsis molesta. Solenopsis tuberculatum. Solenopsis invicta. Ectatomma tuberculatum. ACA. Pyemotidae : Pyemotes ventricosus. Tyroglyphus breviceps. Nematoda : Mermithidae.

Anthonomus hunteri BURKE & CATE, 1979 (COLEOPTERA : CURCULIONIDAE). Anthonomus hunteri BURKE & CATE, 1979. Distribucin : Mxico*, Nicaragua (Maes & O'Brien, 1990). Fitfago : o Bombacaceae : Hampea.

Loncophorus pustulatus (CHAMPION, 1903) (COLEOPTERA : CURCULIONIDAE). Lonchophorus pustulatus CHAMPION, 1903. Distribucin : Nicaragua (O'Brien & Wibmer, 1982; Maes & O'Brien, 1990) (Len, Carazo), Panam*. Fitfago : o Bombacaceae : Bombax, Ceiba.

Mecistocorynus sinuatipes CHAMPION, 1905 (COLEOPTERA : CURCULIONIDAE). Mecistocorynus sinuatipes CHAMPION, 1905. Distribucin : Mxico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Maes & O'Brien, 1990) (Len). Fitfago : o Bombacaceae : Ceiba.

Platypus parallelus (FABRICIUS, 1801) (COLEOPTERA : PLATYPODIDAE). Bostrichus parallelus FABRICIUS, 1801. Platypus linearis STEPHENS, 1832. Platypus praeustus DEJEAN, 1837 (nomen nudum). Platypus testaceus DEJEAN, 1837 (nomen nudum). Platypus subcostatus JACQUELIN-DUVAL, 1837. Platypus compressus CHAPUIS, 1865. Platypus dejeani CHAPUIS, 1865. Platypus difficilis CHAPUIS, 1865. Platypus emarginatus CHAPUIS, 1865. Platypus erichsoni CHAPUIS, 1865. Platypus kraatzi CHAPUIS, 1865. Platypus laevicollis CHAPUIS, 1865. Platypus lebasi CHAPUIS, 1865. Platypus maeklini CHAPUIS, 1865. Platypus marseuli CHAPUIS, 1865. Platypus oblongus CHAPUIS, 1865. Platypus praevius CHAPUIS, 1865. Platypus proximus CHAPUIS, 1865. Platypus punctulatus CHAPUIS, 1865. Platypus regularis CHAPUIS, 1865. Platypus reticulatus CHAPUIS, 1865. Platypus rotundatus CHAPUIS, 1865. Platypus rugulosus CHAPUIS, 1865. Platypus subaequalis CHAPUIS, 1865. Platypus wesmaeli CHAPUIS, 1865. Platypus congoanus DUVIVIER, 1891. Platypus mattai BRETHES, 1919. Platypus triquetrus BRETHES, 1919. Platypus virgatus SCHEDL, 1935. Distribucin : Africa, USA, Puerto Rico, Mxico, Belize, Guatemala, El Salvador, Nicaragua (Equihua Martnez, 1985; Equihua Martnez & Atkinson Martin, 1987; Maes, 1987; Maes & Equihua Martnez, 1988; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1992) (Madriz, Chinandega, Len, Managua, Rivas, Zelaya), Costa Rica, Panam, Argentina. Hospederos : o Anacardiaceae : Spondias, Mangifera, Astronium. o Arecaceae : Cocos. o Bignoniaceae : Tabebuia. o Bombacaceae : Ceiba. o Burseraceae : Bursera. o Caesalpinaceae : Delonix. o Combretaceae : Acrocarpus. o Euphorbiaceae : Croton. o Fabaceae : Erythrina. o Meliaceae : Cedrela, Swietenia. o Moraceae : Ficus, Brosimum, Castilla. o Nyctaginaceae : Guapira. o Oleaceae : Fraxinus.

o Pinaceae : Pinus. o Polygonaceae : Gymnopodium. o Rutaceae : Citrus. o Sapindaceae : Thouinidium. o Sapotaceae : Pouteria. o Sterculiaceae : Theobroma. o Taxodiaceae : Taxodium. o Tiliaceae : Heliocarpus. o Ulmaceae : Celtis.

Platypus reichei CHAPUIS, 1865 (COLEOPTERA : PLATYPODIDAE). Platypus reichei CHAPUIS, 1865. Distribucin : Nicaragua (Blandford, 1895; Blackwelder, 1947; Equihua Martnez & Atkinson Martin, 1987; Maes & Equihua Martnez, 1988; Maes & Tllez Robleto, 1988) (Chontales), Costa Rica, Panam, Colombia*. Hospederos : o Bombacaceae : Ochroma. o Meliaceae : Cedrella.

Hypothenemus crudiae (PANZER, 1791) (COLEOPTERA : SCOLYTIDAE). Bostrichus crudiae PANZER, 1791 [Stephanoderes]. Bostrichus plumeriae NORDLINGER, 1856. Cryphalus hispidulus LECONTE, 1868. Hypothenemus nanus HAGEDORN, 1909. Stephanoderes differens HOPKINS, 1915. Stephanoderes guatemalensis HOPKINS, 1915. Stephanoderes brasiliensis HOPKINS, 1915. Stephanoderes paraguayensis HOPKINS, 1915. Stephanoderes lecontei HOPKINS, 1915. Stephanoderes polyphagus COSTA LIMA, 1924. Stephanoderes fallax COSTA LIMA, 1924. Stephanoderes largipennis PIZA JUNIOR, 1924. Stephanoderes uniseriatus EGGERS, 1924. Stephanoderes hivaoea BEESON, 1935. Stephanoderes lebronneci BEESON, 1935. Stephanoderes hawaiiensis SCHEDL, 1941. Distribucin : Asia, Africa, Hawaii, USA, Cuba, Puerto Rico, Grenada, Mxico, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Maes & Equihua Martnez, 1988; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1992) (Len), Costa Rica, Panam, Trinidad, Venezuela, Guiana, Colombia, Ecuador, Brasil, Paraguay, Argentina. Hospederos : o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias. o Apocynaceae. o Arecaceae : Cocos. o Aristolochiaceae : Aristolochia. o Asclepiadaceae : Matelea, Sarcostemma. o Asteraceae :Bidens. o Betulaceae : Betula. o Bignoniaceae : Bignonia. o Bombacaceae : Ceiba. o Burseraceae : Bursera. o Capparidaceae : Forchhammeria, Capparis, Morrisonia. o Caesalpinaceae : Caesalpina, Bauhinia, Cassia. o Caricaceae : Carica. o Combretaceae : Bucida, Quisqualis. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cucurbitaceae : Luffa. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Manihot, Jatropha, Ricinus. o Fabaceae : Astragalus, Wisteria, Dalbergia, Dioclea, Diphysa, Glycine, Derris. o Fagaceae : Quercus. o Juglandaceae : Juglans, Carya. o Lauraceae : Cinnamomum. o Liliaceae : Aloe, Smilax, Yucca. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Crataegus, Malus. o Malvaceae : Abutilon, Sida. o Mimosaceae : Acacia, Inga, Adenanthera.

o Moraceae : Ficus, Morus. o Passifloraceae : Passiflora. o Pinaceae : Pinus. o Rhizophoraceae : Rhizophora. o Rosaceae : Prunus. o Rubiaceae. o Rutaceae : Citrus. o Sapindaceae : Thouinia, Paulinia, Serjania, Schleichera. o Sapotaceae : Sideroxylon, Achras. o Sterculiaceae : Theobroma. o Theophrastaceae : Jacquinia. o Tiliaceae : Heliocarpus, Grewia. o Ulmaceae : Celtis. o Urticaceae : Boehmeria. o Verbenaceae : Clerodendron.

Hypothenemus eruditus WESTWOOD, 1836 (COLEOPTERA : SCOLYTIDAE). Hypothenemus eruditus WESTWOOD, 1836. Cryphalus aspericollis WOLLASTON, 1860. Bostrichus boieldieui PERROUD, 1864. Cryphalus obscurus FERRARI, 1867. Stephanoderes germari EICHHOFF, 1878. Stephanoderes myrmedon EICHHOFF, 1878. Stephanoderes ehlersii EICHHOFF, 1878. Hypothenemus insularis PERKINS, 1900. Cryphalus basjoo NIISIMA, 1910. Hypothenemus tuberculosus HAGEDORN, 1912. Cosmoderes schwartzi HOPKINS, 1915. Hypothenemus bradfordi HOPKINS, 1915. Hypothenemus flavosquamosus HOPKINS, 1915. Hypothenemus nigricollis HOPKINS, 1915. Hypothenemus pruni HOPKINS, 1915. Hypothenemus rumseyi HOPKINS, 1915. Hypothenemus asiminae HOPKINS, 1915. Hypothenemus hamamelidis HOPKINS, 1915. Hypothenemus tenuis HOPKINS, 1915. Hypothenemus myristicae HOPKINS, 1915. Hypothenemus lineatifrons HOPKINS, 1915. Hypothenemus sacchari HOPKINS, 1915. Hypothenemus webbi HOPKINS, 1915. Hypothenemus koebelei HOPKINS, 1915. Hypothenemus mali HOPKINS, 1915. Hypothenemus parvus HOPKINS, 1915. Hypothenemus flavipes HOPKINS, 1915. Hypothenemus punctifrons HOPKINS, 1915. Hypothenemus nigripennis HOPKINS, 1915. Hypothenemus ferrugineus HOPKINS, 1915. Hypothenemus heathi HOPKINS, 1915. Hypothenemus punctipennis HOPKINS, 1915. Stephanoderes elongatus HOPKINS, 1915. Stephanoderes evomnymi HOPKINS, 1915. Stephanoderes flavicollis HOPKINS, 1915. Stephanoderes pygmaeus HOPKINS, 1915. Stephanoderes subconcentralis HOPKINS, 1915. Stephanoderes unicolor HOPKINS, 1915. Hypothenemus bicolor EGGERS, 1919. Hypothenemus ehlersi rotroui PEYERIMHOFF, 1919. Hypothenemus juglandis BLACKMAN, 1922. Hypothenemus intersetosus EGGERS, 1928. Stephanoderes gracilis EGGERS, 1929. Hypothenemus lezjavai PJATINZKY, 1929. Hypothenemus citri EBLING, 1935. Stephanoderes erythrinae EGGERS, 1936. Stephanoderes subcylindricus EGGERS, 1940.

Hypothenemus dubiosus SCHEDL, 1940. Hypothenemus glabratus SCHEDL, 1942. Archeophalus ealensis EGGERS, 1944. Hypothenemus glabratellus SCHEDL, 1953. Distribucin : Africa, Europa*, Asia, Hawaii, USA, Cuba, I.Nevis, Mxico, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Maes, 1987; Atkinson Martin & Equihua Martnez, 1988; Maes & Equihua Martnez, 1988; Maes & Tllez Robleto, 1988) (Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Brasil, Argentina. Hospederos : o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias. o Apocynaceae : Thevetia, Plumeria. o Arecaceae : Cocos. o Asclepiadaceae : Sarcostemma. o Bignoniaceae. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba. o Borraginaceae : Cordia. o Caesalpinaceae : Caesalpina. o Capparidaceae : Capparis. o Caricaceae : Carica. o Cecropiaceae : Cecropia. o Convolvulaceae. o Cucurbitaceae : Luffa. o Euphorbiaceae : Manihot, Hura, Jatropha. o Fabaceae : Lonchocarpus. o Lauraceae. o Mimosaceae : Acacia, Pithecellobium. o Moraceae : Ficus, Trophis. o Rhamnaceae : Ziziphus. o Rubiaceae. o Sapindaceae : Cupania. o Sterculiaceae : Theobroma, Guazuma. o Ulmaceae : Celtis. o Verbenaceae : Avicennia.

Hypothenemus seriatus (EICHHOFF, 1872) (COLEOPTERA : SCOLYTIDAE). Stephanoderes seriatus EICHHOFF, 1872. Stephanoderes pulverulentus EICHHOFF, 1872. Stephanoderes vulgaris SCAUFUSS, 1897. Stephanoderes georgiae HOPKINS, 1915. Stephanoderes texanus HOPKINS, 1915. Stephanoderes minutus HOPKINS, 1915. Stephanoderes tamarindi HOPKINS, 1915. Stephanoderes pini HOPKINS, 1915. Stephanoderes salicis HOPKINS, 1915. Stephanoderes floridensis HOPKINS, 1915. Stephanoderes fiebrigi HOPKINS, 1915. Stephanoderes ficus HOPKINS, 1915. Stephanoderes soltaui HOPKINS, 1915. Stephanoderes lucasi HOPKINS, 1915. Stephanoderes virentis HOPKINS, 1915. Stephanoderes pecanis HOPKINS, 1915. Stephanoderes nitidipennis HOPKINS, 1915. Stephanoderes nitidulus HOPKINS, 1915. Stephanoderes subopacicollis HOPKINS, 1915. Stephanoderes niger HOPKINS, 1915. Stephanoderes robustus BLACKMAN, 1922. Stephanoderes darwinensis SCHEDL, 1942. Stephanoderes andersoni WOOD, 1954. Stephanoderes liquidambarae WOOD, 1954.
Distribucin : Asia, USA, Cuba, Mxico, Nicaragua (Annimo, 1988; Maes & Equihua Martnez, 1988; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1994), Costa Rica, Panam, Paraguay. Hospederos : o Acanthaceae : Henrya. o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Stemmadenia, Plumeria. o Arecaceae : Cocos. o Asclepiadaceae : Matelea. o Bignoniaceae. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba. o Capparidaceae : Forchhammeria. o Caricaceae : Carica. o Cecropiaceae : Cecropia. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cucurbitaceae : Luffa. o Euphorbiaceae : Hura, Euphorbia, Jatropha, Croton, Sapium, Trophis. o Lauraceae. o Mimosaceae : Lysiloma. o Moraceae : Ficus. o Rubiaceae : Coffea. o Sapindaceae : Thouinia, Thouinidium, Paulinia. o Simaroubaceae : Recchia. o Sterculiaceae : Theobroma, Guazuma. o Tiliaceae : Heliocarpus. o Ulmaceae : Celtis. o Verbenaceae : Avicennia.

Xylosandrus morigerus (BLANDFORD, 1894) (COLEOPTERA : SCOLYTIDAE). Xyleborus morigerus BLANDFORD, 1894. Xyleborus coffeae WURTH, 1908. Xylosandrus luzonicus EGGERS, 1923. carcoma parda del caf. Distribucin : Africa, Asia, USA, Mxico, Honduras, Nicaragua (Atkinson Martin & Equihua Martnez, 1988; Maes & Equihua Martnez, 1988; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1992; Maes, 1994) (Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Brasil. Hospederos : o Bombacaceae : Bombax. o Fabaceae : Crotalaria, Tephrosia. o Lauraceae : Cinnamomum. o Meliaceae : Swietenia. o Mimosaceae : Leucaena, Inga. o Moraceae : Cecropia. o Orchidaceae : Dendrobium. o Rubiaceae : Coffea. o Rutaceae : Citrus. o Sterculiaceae : Theobroma. o Theaceae : Camellia. o Verbenaceae : Tectona. Mutualismo : Fungi. Enemigos naturales : o HYM. Eulophidae : Tetrastichus xyleborum.

Oiketicus kirbyi GUILDING, 1827 (LEPIDOPTERA : PSYCHIDAE). Oiketicus kirbyi GUILDING, 1827. Oiketicus kirbii GUILDING; Walker, 1855 [Oeceticus]. Oiketicus fulgurator HERRICH-SCHAEFFER, 1856 [Oeceticus]. Oiketicus fulgerator; GROTE, 1865. Oiketicus poeyi LUCAS, 1857 [Oeceticus]. Psyche gigantea ZELLER, 1871 [Oeceticus]. Oiketicus orizavae SCHAUS, 1901. Oiketicus sinaloanus VASQUEZ, 1942. Oiketicus ochoterenai VASQUEZ, 1942. Oiketicus fasciculatus VASQUEZ, 1942. gusano de cartucho del aguacate. Distribucin : Cuba, St. Vincent*, Antigua, Jamaica, Puerto Rico, Sta. Luca, Dominica, Mxico, Honduras, Nicaragua (Maes, 1994) (Carazo), Costa Rica, Panam, Colombia, Trinidad, Tobago, Venezuela, Guiana, Surinam, Guiana francesa, Ecuador, Per, Brasil, Paraguay. Fitfago : o Annonaceae : Annona. o Araceae : Philodendron. o Bignoniaceae : Tabebuia. o Bombacaceae : Ceiba, Montezuma, Ochroma. o Boraginaceae : Cordia. o Caesalpiniaceae : Bauhinia, Tamarindus. o Casuarinaceae : Casuarina. o Combretaceae : Terminalia. o Cupressaceae : Cupressus. o Fabaceae : Acacia, Calliandra. o Lauraceae : Persea, Laurus. o Malvaceae : Hibiscus. o Meliaceae : Swietenia. o Mimosaceae : Mimosa. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium. o Nyctaginaceae : Pisonia. o Oleaceae : Fraxinus. o Pinaceae : Thuja. o Polygonaceae : Triplaris. o Rosaceae : Rosa. o Rubiaceae : Coffea, Randia. o Rutaceae : Citrus. o Sapindaceae : Cupania. o Sapotaceae : Chrysophyllum. o Sterculiaceae : Theobroma. o Taxodiaceae : Taxodium. o Verbenaceae : Tectona, Petitia. Enemigos naturales : o HYM. Ichneumonidae : Allocasta sp.

Arsenura armida (CRAMER, 1779) (LEPIDOPTERA : SATURNIIDAE). Phalaena armida CRAMER, 1779 [Rhescyntis]. Phalaena cassandra CRAMER, 1779 [Bombyx, Arsenura, Rhescyntis]. Bombyx erythrinae FABRICIUS, 1781 [Arsenura, Rhescyntis] [erithrinae]. Distribucin : Mxico, Belize, Guatemala, El Salvador, Nicaragua (Managua, Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Surinam*, Guiana francesa, Ecuador, Per, Brasil, Bolivia. Fitfago : o Bombacaceae : Bombacopsis. o Tiliaceae : Luehea.

Caio championi (DRUCE, 1886) (LEPIDOPTERA : SATURNIIDAE). Arsenura championi DRUCE, 1886 [Rhescyntis]. Rhescyntis championi columbiana ROTHSCHILD, 1907 [Arsenura]. Arsenura undilinea SCHAUS, 1921. Rhescyntis championi var. colombiana APOLINAR-MARIA, 1945. Distribucin : Mxico, Guatemala, Nicaragua (Lemaire, 1980:82-84) (Matagalpa, Managua), Costa Rica, Panam*, Colombia, Venezuela. Fitfago : o Bombacaceae : Bombacopsis.

Dysdaemonia boreas (CRAMER, 1775) (LEPIDOPTERA : SATURNIIDAE). Phalaena boreas CRAMER, 1775 [Attacus, Rhescyntis] [borea]. Aricia auster FELDER & ROGENHOFER, 1874 [Dysdaemonia] [aristor]. Distribucin : Mxico, Honduras, Nicaragua (Lemaire, 1980:92-93) (Managua), Costa Rica, Colombia, Trinidad, Venezuela, Guiana, Surinam, Guiana francesa, Ecuador, Per, Brasil, Bolivia. Fitfago : o Bombacaeae : Ceiba.

Titaea tamerlan ssp. nobilis (SCHAUS, 1912) (LEPIDOPTERA : SATURNIIDAE). Dysdaemonia nobilis SCHAUS, 1912 [Rhescyntis]. Dysdaemonia tamerlan var. andicola BOUVIER, 1927 [Rhescyntis, Titaea]. Dysdaemonia tamerlan f. columbiana DRAUDT, 1930 [Titaea]. Dysdaemonia avangareza SCHAUS, 1932 [Titaea]. Distribucin : Mxico, Belize, Nicaragua, Costa Rica*, Panam, Colombia, Venezuela, Ecuador, Per [ssp. amazonensis LEMAIRE 1980 : Colombia, Venezuela, Guiana, Surinam, Guiana francesa, Ecuador*, Per, Brasil] [ssp. guayaquila SCHAUS 1932 : Ecuador*, Per] [ssp. tamerlan MAASSEN 1869 : Ecuador, Brasil*] Fitfago : o Bombacaceae : Bombacopsis.

Hylesia lineata DRUCE, 1886 (LEPIDOPTERA : SATURNIIDAE). Hylesia lineata DRUCE, 1886. Automeris funebris CONTE, 1906. Automeris ondulatus CONTE, 1906 [Hylesia] [undulatus]. Distribucin : Mxico, Honduras, Nicaragua, Costa Rica*, Panam. Fitfago : o Bignoniaceae : Tabebuia. o Bombacaceae : Bombacopsis. o Boraginaceae : Cordia. o Caesalpiniaceae : Hymenaea. o Chrysobalanaceae : Hirtella. o Elaeocarpaceae : Muntingia. o Fabaceae : Lonchocarpus, Diphysa, Machaerium, Myrospermum. o Flacourtiaceae : Casearia, Zuelania. o Erythroxylaceae : Erythroxylum. o Lamiaceae : Hyptis. o Malvaceae : Malvaviscus. o Malpighiaceae : Banisteriopsis, Byrsonima, Stigmaphyllon. o Mimosaceae : Acacia, Cassia, Mimosa, Inga, Lysiloma, Enterolobium, Calliandra, Pithecellobium. o Myrtaceae : Psidium. o Ochnaceae : Ouratea. o Rhamnaceae : Gouania. o Rubiaceae : Calycophyllum, Chomelia, Guettarda. o Rutaceae : Xanthoxylum. o Sapindaceae : Allophyllum, Cupania, Paullinia, Serjania. o Sterculiaceae : Byttneria, Guazuma. o Tiliaceae : Luehea. o Verbenaceae : Lantana.

Periphoba arcaei (DRUCE, 1886) (LEPIDOPTERA : SATURNIIDAE). Phricodia arcaei DRUCE, 1886 [arcei]. Dirphia arctus BOUVIER, 1929. Phricodia hircia f. rosacea DRAUDT, 1930. Distribucin : Mxico, Nicaragua (Managua, Carazo), Costa Rica, Panam*. Fitfago : o Anacardiaceae : Spondias, Astronium. o Annonaceae : Annona. o Bombacaceae : Bombacopsis. o Caesalpiniaceae : Hymenaea. o Connaraceae : Rourea. o Fagaceae : Quercus. o Melastomataceae : Miconia. o Mimosaceae : Eugenia, Cassia, Inga, Lysiloma. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Eugenia. o Rubiaceae : Calycophyllum. o Sterculiaceae : Guazuma.

Adelpha celerio ssp. celerio BATES, 1864 (LEPIDOPTERA : NYMPHALIDAE : LIMENITINAE). Heterochroa celerio BATES, 1864:127 [Brasil]. +Adelpha celerio BATES; Godman & Salvin, 1884:308. +Adelpha celerio BATES; De Vries, 1987:lam. 27, fig. 19. Distribucin : [ssp. diademata FRUHSTORFER 1913 : Mxico, Guatemala*] Honduras, Nicaragua (Chontales), Costa Rica, Panam, Colombia, [ssp. ? : Venezuela, Ecuador, Brasil]. Plantas hospederas : o Urticaceae : Urera, Myriocarpa. o Bombacaceae : Ochroma. Material examinado : ssp. celerio BATES, 1864 : o Nicaragua : Chontales, col. T. Belt (Citado por Godman & Salvin). o Nicaragua : Chontales, col. Janson (Citado por Godman & Salvin). o Nicaragua : Zelaya : Las Americas, 1307 N - 8431 W, 230 m, 10-VII97, col. J.M. Maes & B. Hernndez (1 ex. col. SEA).

Paraponera clavata (FABRICIUS, 1775) (HYMENOPTERA : FORMICIDAE). Formica clavata FABRICIUS, 1775. Formica aculeata OLIVIER, 1791. Formica spininoda LATREILLE, 1802. Ponera tarsalis PERTY, 1833. +Paraponera clavata (FABRICIUS); Maes, 1989:79-80. bala. Distribucin : Nicaragua (Forel, 1899; Kempf, 1972:181; Escalante Gutirrez, 1991:1-2; Maes, 1992; Maes & Mackay, 1993:15), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana francesa*, Ecuador, Per, Brasil, Bolivia, Paraguay. Nectarvoro : o Astreraceae : Eupatorium. o Bombacaceae : Ochroma. o Mimosaceae : Pentaclethra. o Zingiberaceae : Costus. Depredador. Material examinado : o Nicaragua : Managua (Citado por Maes 1989). o Nicaragua : Chontales (Citado por Maes 1989). o Nicaragua : Zelaya (Citado por Maes 1989). Bibliografia o MAES J.M. (1989) Catlogo de los insectos controladores biologicos en Nicaragua. Volumen I. Insectos depredadores (Primera parte). Rev. Nica. Ent., 8:106 pp.

Atta sp. (HYMENOPTERA : FORMICIDAE). Distribucin : Nicaragua (Belt, 1874; Maes & Tllez Robleto, 1988; Romero Jirn & Romero, 1990; Maes & Mackay, 1993:23) (Nueva Segovia, Managua, Chontales). Fungvoro sobre trocitos de hojas cosechados de : o Anacardiaceae : Mangifera. o Bombacaceae : Bombacopsis. o Musaceae : Musa. o Pinaceae : Pinus. o Poaceae : Sorghum. o Rutaceae : Citrus. Planta txica : o Fabaceae : Canavalia.

Apis mellifera LINNAEUS, 1758 (HYMENOPTERA : APIDAE). Apis mellifera LINNAEUS, 1758. En Nicaragua prevalece la abeja "africanizada" es decir un hbrido entre la Apis mellifera ligustica SPINOLA 1806 y Apis mellifera adansonii LATREILLE 1804 que invadi Nicaragua en 1984-1985. Distribucin : Mundial. Distribucin de Apis mellifera (adansonii x ligustica) : Brasil, Uruguay, Paraguay, Argentina, Guiana francesa, Surinam, Guiana, Venezuela, Colombia, Panam, Costa Rica, Nicaragua (Swezey, 1986; Swezey, 1986; Swezey, 1986; Schmidt & Thoenes, 1987; Maes & Tllez, 1988; Maes, 1992; Maes, 1993:2325; Maes, 1994) (Nueva Segovia, Len, Managua, Masaya, Chontales, Ro San Juan), Honduras, El Salvador, Guatemala, Belize, Mxico, USA. Visitantes de flores de : o Acanthaceae : Ruellia. o Agavaceae : Agave. o Amaranthaceae : Alternanthera, Amaranthus. o Anacardiaceae : Rhus, Tapirira, Schinus, Manguifera. o Apiaceae : Spananthe. o Apocynaceae. o Araliaceae. o Arecaceae : Astrocaryum, Cocos, Euterpe, Iriartea, Mauritia, Maximiliana, Orbignya, Washingtonia. o Asteraceae : Ageratum, Ambrosia, Baccharis, Bidens, Centractherum, Clibadium, Cosmos, Cynara, Emilia, Eupatorium, Haplopappus, Helianthus, Lactuca, Melanthera, Mikania, Oyedoe, Sigesbeckia, Tagetes, Taraxacum, Vernonia, Xanthium. o Balsaminaceae : Impatiens. o Bignoniaceae : Jacaranda, Memora, Tabebuia, Tecoma. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba, Pachira. o Boraginaceae : Cordia, Heliotropium. o Burseraceae : Protium. o Buxaceae : Simmondsia. o Cactaceae : Cereus. o Caesalpiniaceae : Aldina, Bauhinia, Cassia, Cynometra, Swartzia. o Capparidaceae : Cleome o Cecropiaceae : Cecropia. o Clusiaceae : Symphonia, Vismia. o Combretaceae. o Commelinaceae : Commelina. o Convolvulaceae : Ipomoea, Merremia. o Cucurbitaceae : Citrullus, Cucumis, Cucurbita, Luffa, Sechium. o Cyperaceae : Rhynchospora. o Dilleniaceae : Curatella. o Ephedraceae : Ephedra. o Ericaceae : Vaccinium, Cupania. o Euphorbiaceae : Acalypha, Alchornea, Croton, Euphorbia, Hyeronima, Mabea.

o Fabaceae : Aeschynomene, Desmodium, Erythrina, Machaerium, Stylosanthes. o Fagaceae : Quercus. o Flacourtiaceae : Casearia, Lindackeria. o Lamiaceae : Hyptis, Marsypianthes, Salvia. o Lecythidaceae : Bertholletia. o Liliaceae : Dasylirion. o Loranthaceae : Phoradendron. o Lythraceae : Cuphea. o Malpighiaceae : Bannisteriopsis, Byrsonimia. o Malvaceae : Gaya, Hampea, Hibiscus, Malva, Sida. o Melastomataceae : Miconia, Toccoca. o Meliaceae : Azadirachta. o Mimosaceae : Inga, Leucaena, Mimosa, Piptadenia, Pithecellobium, Stryphnodendron. o Moraceae : Morus. o Myrtaceae : Calyptranthes, Eucalyptus, Eugenia, Psidium, Syzygium. o Ochnaceae : Sauvagesia. o Onagraceae : Ludwigia. o Papaveraceae : Bocconia. o Passifloraceae : Passiflora. o Pedaliaceae : Sesamum. o Piperaceae : Piper, Piperonia, Pothomorphe. o Poaceae : Panicum, Paspalum, Zea. o Polygalaceae. o Polypodiaceae o Portulacaceae : Portulaca, Talinum. o Proteaceae : Roupala. o Pucciniaceae : Uromyces. o Rosaceae : Rosa, Rubus. o Rubiaceae : Borreria, Coffea, Condominea, Warszewiczia. o Rutaceae : Citrus, Coleonema, Zanthoxylum. o Salicaceae : Populus, Salix. o Sapindaceae : Allophyllus, Meliccoca. o Sapotaceae. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Solanaceae : Solanum. o Tiliaceae : Triumpheta. o Turneraceae : Piriqueta, Turnera. o Typhaceae : Typha. o Ulmaceae : Celtis, Trema. o Urticaceae : Boechmeria. o Verbenaceae : Petrea, Stachytarpheta, Vitex. o Vitaceae : Cissus. o Vochysiaceae : Vochysia. o Zygophyllaceae : Kallstroemia, Larrea. Vector de Bacteria : o en Brassicaceae : Erwinia carotovora (soft rot of Brassicaceae). o en Cucurbitaceae : Erwinia tracheipilus (wilt of cucurbitaceae).

Enemigos naturales : o LEP. Pyralidae : Galleria mellonella. o Sphingidae : Acherontia atropos. o DIP. Asilidae : Efferia frewingi. o Mallophorina guildiana. o Proctacanthus micans. o Stenopogon inquinatus. o Braulidae : Braula coeca. o HYM. Vespidae : Polistes major. o Apidae : Psithyrus citrinus. o Philanthidae : Philanthus triangulum. o Philanthus crabroniformis. o Philanthus sanbornii. o Araneida. o ACA. Tarsonemidae : Acarapis woodi. o Acarapis externus. o Acarapis vagans. o Acarapis dorsalis. o Varroidae : Varroa jacobsoni. o Aves : Indicator indicator. o Mamferos : hombre, oso. o Protozoa : Nosema apis. o Bacteria : Bacillus larvae. o Bacillus alvei. o Bacillus pulvifasciens. o Streptococcus pluton. o Bacterium eurydice. o Fungi : Penicillium sp. o Aspergillus flavus. o Virus : Morator aetatulae. o Pollen toxico : Hipocastanaceae : Aesculus. o Tiliaceae : Tilia.

INSECTOS ASOCIADOS A PLANTACIONES DE LANGSAT LANSIUM DOMESTICUM (MELIACEAE)


No se observaron insectos sobre langsat. Posiblemente algunos insectos asociados con Meliaceae podran cambiarse al Langsat. Vease paginas de cedro real (Cedrela odorata), caoba (Swietenia macrophylla) y cedro macho (Carapa guianensis).

Lanson o langsat, Lansium domesticum.

Planta de langsat.

Planta de langsat

INSECTOS ASOCIADOS A PLANTACIONES DE MABOLO DIOSPYROS BLANCOI (EBENACEAE)

No se observaron daos causados por insectos en mabolo.

Mabolo o mabola, Diospyros blancoi (= Diospyros discolor).

Planta de mabolo.

Follaje de mabolo.

LISTA DE INSECTOS ASOCIADOS CON MABOLA

Orphulella sp. (ORTHOPTERA - ACRIDIDAE). La muestra que tenemos del CICABO podria pertenecer a varias especies. Fitfagos, comunes en potreros, plagas secundarias en muchos cultivos herbaceos. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o frutas exoticas - 31-X-2000 (1). o mabola - 2-X-2000 (1). o aguacate - 6-IX-2000 (1). o nuez moscada - 11-X-2000 (1). o pijibaye - 19-X-2000 (1). o banano - 24-VIII-2000 (1). Las figuras ilustran el macho y la hembra (la coloracin rojiza de la hembra se debe a la conservacin en alcohol).

Aeneolamia cf. albofasciata (HOMOPTERA - CERCOPIDAE). Fitfago, chupador. Podria estar en el rango de variacion de Aeneolamia albofasciata pero parece diferente. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o pijibaye - 24-VIII-2000 (1). o pijibaye - 21-IX-2000 (2). o nuez moscada - 12-VII-2000 (1). o nuez moscada - 16-VIII-2000 (1). o nuez moscada - 20-IX-2000 (1). o nuez moscada - 4-X-2000 (1). o canavalia - 21-VII-2000 (1). o mabola - 21-VIII-2000 (1). o jocote - 1-VIII-2000 (1). o nispero - 2-XI-2000 (1). o coco - 21-IX-2000 (1). o coco - 12-X-2000 (1). o canela - 25-X-2000 (1). o aguacate - 31-X-2000 (1). o canavalia - 20-X-2000 (1). o terciopelo - 22-IX-2000 (1). o vainilla - 25-X-2000 (1). o pimienta - 25-X-2000 (1).

Oncometopia (Oncometopia) clarior (WALKER, 1851) (HOMOPTERA - CICADELLIDAE). Proconia clarior WALKER, 1851:784. Oncometopia viridula MELICHAR, 1925:384. +Oncometopia clarior (WALKER); Maes & Tllez Robleto, 1988:4, 22, 28, 31, 40, 43, 51. +Oncometopia clarior (WALKER); Maes & Godoy, 1993:19. +Oncometopia clarior (WALKER); Maes, 1998:177. Distribucin : USA, Mxico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panam, Colombia, Brasil. Fitfago, chupador. Encontrado frecuentemente sobre rboles frutales sin que sea conocido como causante de daos serios. o Cucurbitaceae : Cucurbita pepo, Cucumis melo. o Euphorbiaceae : Jatropha. o Fabaceae : Glycine max, Vigna unguiculata, Phaseolus vulgaris. o Pedaliaceae : Sesamum indicum. o Poaceae : Zea mays. o Rutaceae : Citrus. o Solanaceae : Nicotiana tabacum. o Verbenaceae : Lantana. Material examinado : (22 ex.) : o Nicaragua : Matagalpa : Fuente Pura, 10-IV-94, col. J.M. Maes & A. de la Fuente (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Chinandega: El Jicarito, 11-IX-94, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Chinandega: El Jicarito, 1-X-94, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Chinandega: El Jicarito, 19-X-94, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (2 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Chinandega : El Jicaro, 7-XII-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm, det. C. Godoy 99 (2 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Len : Ro Pochote, 22-XII-94, col. J.M. Maes & L.R. Hernandez (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Len : Izapa, 5-XI-94, col. J.M. Maes & J. Hernndez, det. C. Godoy 99 (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Len : Izapa, 5-X-94, col. J.M. Maes & J. Hernandez, det. Freytag 1996 (2 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Managua : Mateare, 20-III-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (2 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Managua : Mateare, 15-XI-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Masaya : Las Flores, 8-VII-94, trampa luminica, col. J.M. Maes & J. Hernandez (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Masaya : Las Flores, 5-II-95, col. J.M. Maes (4 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Masaya : Masatepe, ii-95, en malezas y citricos, col. proyecto NIM, Id. Freytag 1996 (1 ex. Museo Entomolgico, Len).

o Nicaragua : Granada : Finca Santa Ana, 15-I-99, trampa malaise en cafetal orgnico, col. J.M. Maes, det. C. Godoy (1 ex. Museo Entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Finca El Progreso, 15-X-98, trampa malaise en cafetal qumico, col. J.M. Maes, det. C. Godoy (1 ex. Museo Entomolgico, Len). Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o mabola - 2-X-2000 (1). o mabola - 23-X-2000 (1). o nuez moscada - 12-VII-2000 (1). o nuez moscada - 16-VIII-2000 (1). o crotalaria - 25-VIII-2000 (1). o crotalaria - 1-IX-2000 (1). o aguacate - 18-V-2000 (1). o aguacate - 27-VIII-2000 (1). o guanabana - 15-VIII-2000 (1).

Tetraleurodes mori (QUAINTANCE, 1899) (HOMOPTERA : ALEYRODIDAE). Aleurodes mori QUAINTANCE, 1899. Aleyrodes mori arizonensis COCKERELL, 1900 [Tetraleurodes]. Aleyrodes mori maculata MORRILL, 1903 [Tetraleurodes]. mosca blanca de la mora. Distribucin : USA*, Cuba, Jamaica, Mxico, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:34, 88; Maes, 1993:46) (Chinandega, Masaya). Fitfago : o Aceraceae : Acer. o Aquifoliaceae : Ilex. o Betulaceae : Betula, Carpinus, Corylus. o Bignoniaceae : Catalpa. o Cornaceae : Cornus. o Ebenaceae : Diospyros. o Ericaceae : Kalmia. o Hamamelidaceae : Liquidambar. o Lauraceae : Persea. o Magnioliaceae : Magniolia. o Malvaceae : Gossypium. o Mimosaceae : Dichrostachys. o Moraceae : Morus. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium. o Oleaceae : Forsythia, Fraxinus. o Papaveraceae : Argemone. o Rutaceae : Citrus. o Sterculiaceae : Guazuma. o Tiliaceae : Tilia. o Ulmaceae : Celtis. o Verbenaceae : Callicarpa. Enemigos naturales : o HYM. Platygastridae : Amitus aleurodinis.

Toxoptera aurantii (BOYER DE FONSCOLOMBE, 1841) (HOMOPTERA : APHIDIDAE). Aphis aurantii BOYER DE FONSCOLOMBE, 1841. Aphis coffeae NIETNER, 1861. Aphis theobromae SCHOUTEDEN, 1906. pulgn negro de los ctricos. Distribucin : Africa, Asia, USA, Cuba, El Salvador, Nicaragua (Hill, 1975; Maes, 1987:13; Maes & Tllez, 1988:66, 69, 74, 80, 82; Maes, 1994) (Matagalpa, Managua, Carazo, Rivas, Zelaya), Costa Rica, Colombia, Argentina, Chile. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia. o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias. o Annonaceae : Annona, Artabotrys. o Apocynaceae : Forsteronia, Tabernaemontana, Urechites. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araliaceae : Polyscias. o Asclepiadaceae : Asclepias, Cynanchum, Cryptostegia. o Asteraceae : Bidens, Chaptalia, Emilia, Eupatorium, Erechtites, Mikania, Sonchus, Senecio, Vernonia. o Bignoniaceae : Parmentiera. o Boraginaceae : Cordia, Tournefortia. o Burseraceae : Bursera. o Caesalpiniaceae : Bauhinia, Cassia. o Cecropiaceae : Cecropia. o Celastraceae : Torralbasia. o Clethraceae : Clethra. o Clusiaceae : Calophyllum, Clusia. o Combretaceae : Terminalia, Buchenavia. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cyathaceae : Alsophila, Cyathea. o Cyrillaceae : Cyrilla. o Dilleniaceae : Davilla. o Ebenaceae : Diospyros. o Ericaceae : Vaccinium, Lyonia. o Erythroxylaceae : Erythroxylon. o Euphorbiaceae. o Fagaceae : Quercus. o Flacourtiaceae : Casearia, Lunaria, Laetia. o Garryaceae : Garrya. o Gentianaceae : Lisianthus. o Geraniaceae : Pelargonium. o Lamiaceae : Salvia. o Lauraceae. o Liliaceae : Smilax. o Lythraceae : Lagerstroemia. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Cydonia. o Malvaceae : Hibiscus.

o Marcgraviaceae : Marcgravia. o Melastomataceae : Heterotrichium. o Menispermaceae : Cissampelos. o Mimosaceae : Calliandra. o Moraceae : Ficus. o Myrsinaceae : Rapanea. o Myrtaceae : Psidium, Calyptrantes, Syzygium, Mozartia. o Nyctaginaceae : Bougainvillea. o Orchidaceae : Epidendrum, Erythrodes, Lepanthes, Pleurothallis, Sobralia, Stelis. o Piperaceae : Pothomorphe. o Polygonaceae : Coccoloba. o Polypodiaceae : Pteridium. o Punicaceae : Punica. o Ranunculaceae : Clematis. o Rhamnaceae : Krugiodendron. o Rosaceae : Rosa. o Rubiaceae : Coffea, Calycophyllum, Chiococca, Hamelia, Ixora, Palicourea, Psychotria, Exostema, Faramea, Gonzalagunia, Gardenia, Cinchona, Acrosynanthus. o Rutaceae : Citrus, Zanthoxylum. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Exothea, Matayba. o Sapotaceae : Chrysophyllum, Dipholis, Mastichodendron. o Simaroubaceae : Picramnia. o Solanaceae : Solanum, Cestrum. o Sterculiaceae : Theobroma. o Theaceae : Thea, Camellia, Cleyera, Laplacea, Ternstroemia. o Ulmaceae : Celtis. o Verbenaceae : Tectona, Petrea. Vector de virus (Closterovirus) : o en Citrus : virus de la tristeza de los ctricos, CTV. Enemigos naturales : o HYM. Aphidiidae : Aphidius colemani. o Aphidius matricariae. o Binodoxys angelicae. o Ephedrus persicae. o Lysiphlebus testaceipes. o Aphelidinae : Aphelinus chaonia. o COL. Coccinellidae : Cycloneda sanguinea. o Coccinella sp. o DIP. Chamaemyiidae : Leucopis sp. o PLA. Chrysopidae : Chrysopa sp.

Ceroplastes floridensis COMSTOCK, 1881 (HOMOPTERA : COCCIDAE). Cerostegia floridensis COMSTOCK, 1881. guagua de cera de la florida. Distribucin : Asia, USA, Cuba, Bermuda, Puerto Rico, Mxico, Belize, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Hamon & Williams, 1984:27-28; Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 80, 82, 86; Maes, 1994) (Masaya, Carazo, Boaco), Curacao, Trinidad, Ecuador, Per. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia, Hemigraphis, Strobilanthes. o Aceraceae : Acer. o Agavaceae : Agave, Cordyline. o Anacardiaceae : Mangifera, Metopium, Schinus. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Hydrocotyle, Pimpinella. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Carissa, Nerium, Trachelospermum, Vinca, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Zantedeschia, Acorus, Epipremnum, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Hedera, Oreopanax, Fatshedera, Fatsia, Schefflera, Tetrapanax, Trevesia. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Chamaedorea, Arecastrum, Howeia, Washingtonia, Acoelorrhaphe, Hyophorbe. o Asclepiadaceae : Cryptostegia. o Asteraceae : Chrysanthemum, Bidens, Coreopsis, Dahlia, Solidago, Iva, Gerbera. o Berberidaceae : Berberis. o Bignoniaceae : Jacaranda, Tabebuia, Tecoma, Kigelia, Pandorea, Pyrostegia, Tecomaria. o Boraginaceae : Ehretia. o Brassicaceae : Lepidium. o Burseraceae : Bursera. o Buxaceae : Buxus. o Cactaceae : Hatiora. o Caesalpinaceae : Cassia, Parkinsonia. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum, Abelia, Kolkwitzia. o Casuarinaceae : Casuarina. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Calophyllum, Mammea, Clusia, Garcinia. o Combretaceae : Bucida, Combretum, Conocarpus. o Cornaceae : Cornus. o Cupressaceae : Cupressus, Juniperus. o Cyatheaceae : Alsophila. o Cycadaceae : Cycas. o Cyrillaceae : Cliftonia. o Davalliaceae : Davallia, Rumohra.

o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Empetraceae : Ceratiola. o Ericaceae : Rhododendron, Vaccinium, Calluna, Leiophyllum, Lyonia. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Antidesma, Bischofia. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Iridaceae : Neomarica. o Juglandaceae : Carya. o Lauraceae : Persea, Cinnamomum, Laurus, Nectandra, Sassafras. o Lecythidaceae : Barringtonia. o Liliaceae : Aloe, Yucca, Dracaena, Guaiacum, Liriope. o Lythraceae : Cuphaea, Lagerstroemia. o Magnoliaceae : Magnolia, Michelia. o Malaceae : Crataegus, Cydonia, Malus, Pyrus, Cotoneaster, Pyracantha. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Hibiscus. o Melastomaceae : Tibouchina. o Menispermaceae : Cocculus. o Mimosaceae : Acacia. o Moraceae : Ficus, Artocarpus, Morus. o Musaceae : Musa, Ravenala. o Myricaceae : Myrica. o Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Eugenia, Callistemon, Eucalyptus, Syzygium, Feijoa, Kunzea, Leptospermum, Melaleuca, Rhodomyrtus, Thryptomene, Tristania. o Nepenthaceae : Nepenthes. o Nyssaceae : Nyssa. o Ochnaceae : Ochna. o Oleaceae : Ligustrum, Noronhia. o Onagraceae : Ludwigia. o Orchidaceae : Phaius. o Pinaceae : Pinus, Tsuga, Cedrus, Picea. o Piperaceae : Peperomia. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Platanaceae : Platanus. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Polygonum, Coccoloba, Triplaris. o Polypodiaceae : Adianthum, Asplenium, Nephrolepsis, Polypodium, Polystichum, Platycerium. o Portulacaceae : Talinum. o Proteaceae : Hakea, Macadamia. o Punicaceae : Punica. o Rhamnaceae : Rhamnus. o Rosaceae : Eriobothrya, Prunus, Photinia, Spiraea, Heteromeles, Rhaphiolepis . o Rubiaceae : Ixora, Coffea, Genipa, Chiococca, Gardenia, Serissa.

o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Murraya, Zanthoxylum, Citrofortunella, Fortunella, Glycosmis, Naringi, Poncirus, Severinia. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Exothea, Litchi, Alectryon, Filicium, Hypelate. o Sapotaceae : Lucuma, Manilkara, Pouteria, Bumelia, Chrysophyllum, Dipholis, Mastichodendron. o Sarraceniaceae : Sarracenia. o Saxifragaceae : Hydrangea. o Schizaeaceae : Anemia. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Solanaceae : Cestrum, Solanum, Brunfelsia. o Sterculiaceae : Brachychiton. o Tamaricaceae : Tamarix. o Taxodiaceae : Cunninghamia. o Theaceae : Camellia, Cleyera, Eurya, Gordonia. o Theophrastaceae : Jacquinia. o Ulmaceae : Ulmus. o Verbenaceae : Avicennia, Callicarpa, Duranta. o Viscaceae : Phoradendron. o Vitaceae : Parthenocissus. o Zamiaceae : Lepidozamia. o Zingiberaceae : Hedychium, Alpinia. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o HYM. Encyrtidae : Aphycus ceroplastis. o Coccidoctonus ceroplastae. o Metaphycus eruptor. o Trichomasthus mexicanus. o Eulophidae : Tetrastichus antiguensis. o Pteromalidae : Scutellista cyanea. o Aphelinidae : Coccophagus lycimnia.

Coccus hesperidium LINNAEUS, 1758 (HOMOPTERA : COCCIDAE). Coccus hesperidium LINNAEUS, 1758. Lecanium flaveolum COCKERELL, 1897. queresa blanda marron, guagua parda blanda. Distribucin : Europa, Asia, Africa, USA, Mxico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:63, 66, 86, 88; Maes, 1994) (Managua), Costa Rica, Per, Brasil. Fitfago : o Acanthaceae : Aphelandra, Barleria, Pseuderanthemum, Ruellia, Sanchezia, Strobilanthes. o Aceraceae : Acer. o Agavaceae : Agave, Cordyline, Furcraea. o Alismaceae : Echinodorus. o Amaranthaceae : Iresine. o Amaryllidaceae : Amaryllis, Crinum, Zephyranthus. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Spondias. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Eryngium. o Apiaceae : Pimpinella. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Vinca, Adenium, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Zantedeschia, Dieffenbachia, Caladium, Syngonium, Callopsis, Epipremnum, Nephthytis, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Fatsia, Fatshedera, Hedera, Schefflera, Tetrapanax, Trevesia. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Chamaedorea, Chamaerops, Chrysalidocarpus, Phoenix, Roystonea, Cocos, Arecastrum, Areca, Arenga, Archonotophoenix, Caryota, Sabal, Coccothrinax, Euterpe, Howeia, Veitchia, Washingtonia, Aiphanes, Hyophorbe, Microcoelum. o Aristolochiaceae : Aristolochia. o Asclepiadaceae : Morrenia, Stephanotis. o Aspleniaceae : Phanerophlebia, Asplenium. o Asteraceae : Bidens, Senecio, Baccharis, Gazania, Gerbera. o Balsaminaceae : Impatiens. o Begoniaceae : Begonia. o Bignoniaceae : Crescentia, Tecoma, Spathodea, Dolichandrone, Fernandoa, Pandorea, Pyrostegia, Saritaea, Tecomaria. o Bombacaceae : Bombax, Ceiba. o Boraginaceae : Cordia. o Bromeliaceae : Tillandsia, Bromelia, Ananas, Billbergia, Neoregelia. o Burseraceae : Bursera. o Cactaceae : Pereskia. o Caesalpinaceae : Cassia, Parkinsonia, Bauhinia, Ceratonia. o Cannabaceae : Cannabis. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum, Abelia. o Caricaceae : Carica.

o Caryophyllaceae : Dianthus. o Celastraceae : Euonymus, Cassine. o Cephalotaxaceae : Cephalotaxus. o Chenopodiaceae : Chenopodium. o Combretaceae : Bucida, Combretum, Conocarpus, Quisqualis, Terminalia. o Cornaceae : Cornus. o Crassulaceae : Sedum, Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Citrullus, Cucurbita. o Cyatheaceae : Alsophila, Cyathea. o Cycadaceae : Cycas, Zamia o Cyperaceae : Carex. o Davalliaceae : Davallia. o Dennstaedtiaceae : Microlepia. o Dioscoreaceae : Dioscorea. o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Elaeocarpaceae : Elaeocarpus. o Ericaceae : Vaccinium. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Acalypha, Codiaeum, Phyllanthus, Sapium, Antidesma, Bischofia. o Fabaceae : Abrus, Cajanus, Cercis, Dalbergia, Wisteria, Erythrina, Glycine, Castanospermum, Lespedeza, Milletia, Pueraria. o Flacourtiaceae : Flacourtia, Xylosma. o Gesneriaceae : Columnea, Episcia, Saintpaulia, Streptocarpus. o Grossulariaceae : Itea. o Heliconiaceae : Heliconia. o Iridaceae : Iris, Gladiolus. o Juglandaceae : Carya. o Lamiaceae : Salvia. o Lauraceae : Laurus, Persea, Cinnamomum, Lindera. o Liliaceae : Aloe, Yucca, Lilium, Dracaena, Asparagus, Hemerocallis, Chlorophytum, Haemanthus, Ophiopogon, Ornithogalu, Drimia, Zephyranthes. o Lythraceae : Cuphaea, Lagerstroemia. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Crataegus, Malus, Pyrus, Pyracantha. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Hibiscus, Gossypium, Malvastrum, Malvaviscus, Thespesia, Urena, Alcea. o Melastomaceae : Melastoma, Miconia. o Menispermaceae : Cocculus. o Mimosaceae : Acacia, Enterolobium. o Moraceae : Ficus, Morus, Artocarpus. o Musaceae : Ravenala, Musa. o Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Feijoa, Syzygium, Calothamnus, Melaleuca, Rhodomyrtus. o Nyctaginaceae : Bougainvillea, Mirabilis. o Ochnaceae : Ochna.

o Oleaceae : Jasminum, Lonicera. o Orchidaceae : Cattleya, Dendrobium, Epidendrum, Polystachya, Vanda, Lycaste, Odontoglossum, Oncidium, Phaius, Angraecum, Macrangraecum, Paphiopedilum, Phalaenopsis, Spathoglottis. o Pinaceae : Pinus, Cedrus. o Piperaceae : Peperomia. o Pittosporaceae : Hymenosporu, Pittosporum. o Platanaceae : Platanus. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Polemoniaceae : Phlox, Ipomopsis. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba, Triplaris. o Polypodiaceae : Adiantum, Nephrolepis, Polypodium, Polystichum, Acrostichum, Pellaea, Pteris, Vittaria, Platycerium. o Portulacaceae : Talinum, Portulaca. o Primulaceae : Lysimachia. o Proteaceae : Grevillea. o Psilotaceae : Psilotum. o Ranunculaceae : Clematis. o Rosaceae : Eriobothrya, Prunus, Fragaria, Rubus, Rhaphiolepis. o Rubiaceae : Ixora, Coffea, Gardenia. o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Citrofortunella, Murraya, Zanthoxylum, Citroncirus, Afraegle, Poncirus, Severinia. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Litchi, Dodonea, Diploglottis, Harpullia. o Sapotaceae : Manilkara, Chrysophyllum, Dipholis, Pouteria, Lucuma. o Saxifragaceae : Hydrangea, Tolmiea. o Simaroubaceae : Simarouba. o Solanaceae : Solanum, Cestrum, Capsicum. o Sterculiaceae : Theobroma, Pterygota. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Taxaceae : Taxus. o Theaceae : Camellia, Cleyera, Franklinia, Gordonia. o Theophrastaceae : Jacquminia. o Tiliaceae : Tilia. o Turneraceae : Turnera. o Typhaceae : Typha. o Urticaceae : Pilea, Pellionia. o Verbenaceae : Clerodendron, Lantana, Vitex. o Violaceae : Viola. o Viscaceae : Phoradendron. o Vitaceae : Vitis, Parthenocissus. o Winteraceae : Illicium. o Zingiberaceae : Costus, Curcuma. o Zygophyllaceae : Guaiacum, Balanites.

Enemigos naturales : o HYM. Aphelinidae : Aneristus ceroplastae. o Aneristus semistriatus. o Aneristus youngi o Aspidiotiphagus citrinus. o Coccophagus caridei. o Coccophagus cowperi. o Coccophagus flavifrons. o Coccophagus fraternus. o Coccophagus immaculatus. o Coccophagus lycimnia. o Coccophagus pulvinariae. o Coccophagus scutellaris. o Coccophagus yoshidae. o Encyrtidae : Ammoencyrtus californicus. o Anicetus annulatus. o Encyrtus albicoxa. o Encyrtus bicolor. o Encyrtus lecaniorum. o Gahaniella saissetiae. o Marietta buscki. o Marietta mexicana. o Metaphycus alberti. o Metaphycus eriococci. o Metaphycus flavus. o Metaphycus helvolus. o Metaphycus johnsoni. o Metaphycus luteolus. o Metaphycus maculipes. o Metaphycus stanleyi. o Microterys flavus. o Pteromalidae : Moranila californica. o Scutellista cyanea. o Eupelmidae : Eupelmus coccidis. o Signiphoridae : Chartocerus elongatus. o Chartocerus (=Signiphora=Thysanus) fasciatus. o Chartocerus niger.

Pulvinaria psidii MASKELL, 1893 (HOMOPTERA : COCCIDAE). Pulvinaria psidii MASKELL, 1893 [Chloropulvinaria]. Pulvinaria psidii philippina COCKERELL, 1905. Pulvinaria cupaniae COCKERELL, 1893. Pulvinaria cussoniae HODGSON (nec HALL) 1968. Pulvinaria gymnosporiae HODGSON (nec HALL) 1968. guagua de escudete verde. Distribucin : Europe, Asia, Africa, USA, Puerto Rico,Jamaica, Cuba, Nicaragua (Maes, 1994) (Managua). Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia, Sanchezia. o Aizoaceae : Mesembryanthemum. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Metopium, Pleiogynium. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Plumeria, Carissa, Tabernaemontana, Trachelospermum, Vinca. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Monstera, Anthurium, Philodendron, Caladium, Dieffenbachia, Nephthytis, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Fatsia, Hedera, Schefflera, Tetrapanax. o Arecaceae : Washingtonia. o Asclepiadaceae : Cryptostegia, Stephanotis. o Asteraceae : Bidens, Eupatorium, Baccharis, Gerbera, Tanacetum. o Betulaceae : Alnus. o Bignoniaceae : Tecoma, Jacaranda, Spathodea, Tabebuia, Kigelia, Pyrostegia, Tecomaria. o Boraginaceae : Cordia. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Clusia, Mammea, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Commelinaceae : Commelina. o Cupressaceae : Cupressus. o Cyatheaceae : Alsophila. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Acalypha, Codiaeum, Jatropha, Antidesma. o Gesneriaceae : Achimenes. o Hydrangeaceae : Deutzia. o Lauraceae : Persea. o Liliaceae : Dracaena. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia, Lythrum. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Hibiscus, Malvaviscus. o Maranthaceae : Marantha. o Melastomaceae : Tibouchina, Tetrazygia. o Meliaceae : Melia, Khaya.

o Moraceae : Ficus, Morus. o Musaceae : Ravenala. o Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. o Myrtaceae : Psidium, Callistemon, Myrtus, Eugenia, Syzygium, Melaleuca, Rhodomyrtus. o Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Noronhia. o Passifloraceae : Passiflora. o Pinaceae : Pinus. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Polygonaceae : Coccoloba, Muehlenbeckia. o Polypodiaceae : Polystichum, Adiantum, Platycerium. o Proteaceae : Macadamia. o Rubiaceae : Ixora, Coffea, Calycophyllum, Hamelia, Morinda, Psychotria, Gardenia, Nauclea. o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Zanthoxylum, Clausena. o Sapindaceae : Sapindus, Litchi, Cupania, Blighia, Melicocca. o Sapotaceae : Chrysophyllum, Pouteria, Dipholis, Manilkara, Sideroxylon, Mastichodendron, Mimusops. o Saxifragaceae : Ribes. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Solanaceae : Cestrum, Solanum, Capsicum, Solandra. o Sterculiaceae : Brachychiton. o Theaceae : Camellia. o Ulmaceae : Celtis, Ulmus. o Verbenaceae : Tectona, Clerodendron, Citharexylum, Callicarpa. o Viscaceae : Phoradendron. o Zingiberaceae : Hedychium. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o HYM. Encyrtidae : Metaphycus flavus. o Metaphycus luteolus. o Metaphycus stanleyi. o Microterys kotinskyi. o Aphelinidae : Coccophagus lycimnia.

Saissetia coffeae (WALKER, 1852) (HOMOPTERA : COCCIDAE). Lecanium coffeae WALKER, 1852. Lecanium hemispherica TARGIONI-TOZZETTI, 1957 [Saissetia]. queresa hemisferica del olivo, queresa redonda del olivo, escama redonda, escama hemisferica. Distribucin : Africa, Asia, USA, Cuba, Puerto Rico, Jamaica, Mxico, Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 70, 86; Maes, 1994) (Managua, Masaya, Carazo), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Bolivia, Brasil, Uruguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Acanthaceae : Jacobinia, Thunbergia, Acanthus, Aphelandra, Barleria, Justicia, Odontonema, Pseuderanthemum, Ruellia, Eranthemum, Asytasia, Crossandra, Fittonia, Graptophyllum, Pachystachys, Sanchezia, Strobilanthes. o Adiantaceae : Acrostichum. o Agavaceae : Agave. o Alismaceae : Echinodorus. o Amaryllidaceae : Amaryllis, Furcraea. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus. o Annonaceae : Annona. o Apiaceae : Coriandrum. o Apocynaceae : Plumeria, Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Carissa, Tabernaemontana, Vinca, Adenium, Beaumontia, Pachypodium. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Phyllodendron, Dieffenbachia, Acorus, Aglaonema, Callopsis, Cryptocoryne, Nephthytis, Rhaphidophora. o Araliaceae : Schefflera, Tetrapanax. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Chrysalidocarpus, Arecastrum, Arenga, Butia, Caryota. o Aristolochiaceae : Aristolochia. o Asclepiadaceae : Calotropis, Cryptostegia, Stephanotis. o Asteraceae : Helianthus, Bidens, Chrysanthemum, Eclipta, Ambrosia, Cirsium, Baccharis, Solidago, Wedelia, Crepis, Centaurea, Gerbera, Gynura. o Bignoniaceae : Tecoma, Jacaranda, Tabebuia, Tecomaria. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Pachira, Pachira. o Borraginaceae : Cordia, Ehretia. o Burseraceae : Bursera. o Buxaceae : Buxus. o Cactaceae : Pereskia. o Caesalpinaceae : Bauhinia. o Cannaceae : Canna. o Capparaceae : Cleome. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum. o Chenopodiaceae : Atriplex. o Clusiaceae : Calophyllum, Mammea, Garcinia.

o Clusiaceae : Rheedia. o Combretaceae : Terminalia. o Commelinaceae : Tradescantia. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cornaceae : Aucuba. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cyatheaceae : Alsophila. o Cyatheaceae : Cyathea. o Cycadaceae : Cycas, Zamia, Microcycas, Macrozamia. o Davalliaceae : Davallia. o Dicksoniaceae : Dicksonia. o Ebenaceae : Diospyros. o Eleagnaceae : Elaeagnus. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Croton, Codiaeum, Pedilanthus, Antidesma, Bischofia. o Fabaceae : Cajanus. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Gesneriaceae : Streptocarpus. o Lamiaceae : Ocimum. o Lauraceae : Persea, Laurus. o Lecythidaceae : Barringtonia. o Liliaceae : Aloe, Lilium, Dracaena, Asparagus, Anthericum, Alstroemeria, Aspidistra, Chlorophytum, Ophiopogon. o Loganiaceae : Plocosperma. o Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Sida, Malvastrum. o Maranthaceae : Calathea, Iresine. o Melastomaceae : Miconia, Tibouchina. o Meliaceae : Melia. o Mimosaceae : Enterolobium. o Moraceae : Ficus, Broussonetia. o Musaceae : Musa. o Myoporaceae : Eremophila. o Myricaceae : Myrica. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Eugenia, Callistemon, Syzygium. o Nyctaginaceae : Bougainvillea. o Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Olea, Forestiera, Osmanthus. o Orchidaceae : Brassia, Dendrobium, Cyrtopodium, Epidendrum, Vanda, Oncidium, Phaius, Phalaenopsis, Spathoglottis, Zeuxine. o Osmundaceae : Osmunda. o Passifloraceae : Passiflora. o Phytolaccaceae : Phytolacca. o Piperaceae : Peperomia. o Poaceae : Bambusa, Stenotaphrum, Zea. o Polemoniaceae : Phlox. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba. o Polypodiaceae : Asplenium, Adiantum, Nephrolepis, Polypodium, Pellaea, Pityrogramma, Pteris, Platycerium.

o Portulacaceae : Talinum, Portulaca. o Rosaceae : Eriobothrya. o Rubiaceae : Coffea, Ixora, Posoqueria, Psychotria, Gardenia, Cinchona, Hamelia, Oxyanthus, Portlandia. o Rutaceae : Citrus, Casimiroa, Citrofortunella, Zanthoxylum, Clausena, Aegle, Atalantia, Calodendrum, Tetradium, Glycosmis, Severinia. o Sapindaceae : Blighia, Melicocca. o Sapotaceae : Manilkara, Chrysophyllum, Dipholis, Synsepalum. o Schizaeaceae : Lygodium. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Selaginellaceae : Selaginella. o Solanaceae : Solanum, Cestrum. o Stangeriaceae : Stangeria. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Tamaricaceae : Tamarix. o Theaceae : Thea, Camellia. o Ulmaceae : Ulmus. o Urticaceae : Pilea, Pellionia. o Verbenaceae : Callicarpa, Clerodendrum, Duranta. o Vitaceae : Ampelopsis. o Zamiaceae : Bowenia, Dioon. o Zingiberaceae : Hedychium, Curcuma. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o Chilocorus cacti. o Curinus zonatus. o DIP. Syrphidae : Baccha bromleyi. o Cecidomyiidae : Diadiplosis sp. o Dicrodiplosis coccidarum. o Schizobremia sp. o LEP. Pyralidae : Laetilia cardini. o Laetilia obscura. o HYM. Aphelinidae : Ablerus molestus. o Aneristus ceroplastae. o Aneristus mangiferae. o Aneristus youngi. o Coccophagus baldassarii. o Coccophagus basalis. o Coccophagus caridei. o Coccophagus cowperi. o Coccophagus cubaensis. o Coccophagus immaculatus. o Coccophagus ochraceus. o Coccophagus quaestor. o Coccophagus saissetiae. o Coccophagus scutellaris. o Encyrtidae : Aphycus sp. o Coccidoxenus brasiliensis. o Coccidoxenus fasciatus.

o Encyrtus fuscus. o Encyrtus infelix. o Gahaniella saissetiae. o Metaphycus flavus. o Metaphycus helvolus. o Metaphycus luteolus. o Microterys flavus. o Eupelmidae : Anastatus (=Lecanobius) capitatus. o Anastatus (=Lecanobius) utilis. o Eupelmus sp. o Pteromalidae : Moranila californica. o Scutellista cyanea. o ? : Gallicerus sp. o Fungi : Acrostalagmus albei. o Cladosporium sp.

Saissetia oleae (OLIVIER, 1791) (HOMOPTERA : COCCIDAE). Coccus oleae OLIVIER, 1791 [Lecanium] queresa negra del olivo, guagua negra, escama negra. Distribucin : Europa, Asia, Africa, USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Belize, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:58, 66, 70, 80, 82, 86; Maes, 1994) (Managua, Masaya, Boaco), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Bollivia, Brasil, Uruguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia, Aphelandra, Justicia, Strobilanthes. o Aceraceae : Acer. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Spondias. o Annonaceae : Annona, Monodora. o Apocynaceae : Plumeria, Allamanda, Nerium, Tabernaemontana, Carissa, Rauvolfia, Trachelospermum, Ochrosia, Pachypodium. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Dieffenbachia, Rhaphidophora. o Araliaceae : Aralia, Schefflera, Tetrapanax. o Asclepiadaceae : Calotropis, Cryptostegia, Cynanchum, Stephanotis. o Asteraceae : Bidens, Chrysanthemum, Baccharis, Dahlia, Mikania, Solidago, Montanoa, Pluchea, Centaurea, Iva, Parthenium, Gerbera. o Betulaceae : Alnus. o Bignoniaceae : Crescentia, Tecoma, Jacaranda, Spathodea, Tecomaria, Kigelia, Pyrostegia. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba. o Borraginaceae : Cordia, Ehretia. o Burseraceae : Bursera. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia, Delonix, Saraca. o Capparidaceae : Caparis. o Caprifoliaceae : Sambucus, Viburnum, Symphoricarpos. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Mammea, Rheedia. o Combretaceae : Terminalia, Combretum, Bucida, Conocarpus, Quisqualis. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Crassulaceae : Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Citrullus, Cucurbita. o Cupressaceae : Cupressus. o Cyathaceae : Alsophila. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Dicksoniaceae : Dicksonia. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Manihot, Euphorbia, Ricinus, Acalypha, Codiaeum, Bischofia. o Fabaceae : Crotalaria, Erythrina, Cajanus. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Geraniaceae : Pelargonium.

o Lamiaceae : Salvia. o Lauraceae : Persea. o Lecythidaceae : Barringtonia. o Liliaceae : Aloe, Yucca, Lilium, Asparagus, Tulipa. o Loganiaceae : Strychnos. o Lythraceae : Cuphea, Lagerstroemia, Lawsonia. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Pyrus, Cotoneaster. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Malvaviscus, Robinsonella, Sida, Thespesia. o Melastomaceae : Miconia. o Meliaceae : Cedrella, Melia, Swietenia, Khaya. o Mimosaceae : Mimosa, Enterolobium, Adenanthera. o Moraceae : Ficus, Artocarpus, Morus. o Musaceae : Musa. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eugenia, Feijoa, Melaleuca. o Oleaceae : Olea, Jasminum, Osmanthus. o Pinaceae : Tsuga. o Pittosporaceae : Hymenosporum, Pittosporum. o Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba, Triplaris. o Polypodiaceae : Asplenium, Adiantum, Polypodium. o Portulacaceae : Portulaca, Talinum. o Proteaceae : Grevillea. o Punicaceae : Punica. o Resedaceae : Reseda. o Rosaceae : Rosa, Prunus, Spiraea. o Rubiaceae : Coffea, Ixora, Psychoria, Randia, Gardenia, Catesbaea. o Rutaceae : Citrus, Citrofortunella, Casimiroa, Zanthoxylum, Citropsis, Calodendrum, Glycosmis, Naringi, Severinia, Triphasia. o Salicaceae : Salix. o Sapindaceae : Litchi, Sapindus, Blighia, Exothea, Melicocca. o Sapotaceae : Manilkara, Chrysophyllum, Dipholis, Pouteria, Sideroxylon, Lucuma. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Selaginellaceae : Selaginella. o Solanaceae : Solanum, Cestrum, Brunfelsia. o Sterculiaceae : Sterculia, Dombeya, Pterospermum. o Tamaricaceae : Tamarix. o Taxaceae : Taxus. o Theaceae : Camellia. o Theophrastaceae : Jacquinia. o Ulmaceae : Celtis, Trema. o Urticaceae : Pilea. o Verbenaceae : Callicarpa, Clerodendrum, Duranta, Holmskioldia. o Viscaceae : Phoradendron. o Vitaceae : Vitis.

Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya sp. o Chilocorus bipustulatus. o Exochomus quadripustulatus. o Rhyzobius forestieri. o Rhyzobius ventralis. o DIP. Cecidomyiidae : Diplosis sp. o HYM. Encyrtidae : Aluteolus sp. o Ammoencyrtus californicus. o Anagyrus sp. o Cheiloneurus lineascapus. o Cheiloneurus noxius. o Diversinervus elegans. o Encyrtus sp. o Gahaniella saissetiae. o Metaphycus (=Aphycus) lounsburyi. o Metaphycus flavus. o Metaphycus helvolus. o Metaphycus luteolus. o Metaphycus stanleyi. o Microterys elegans. o Microterys saissetiae. o Microterys tricoloricornis. o Plagionerus cyaneus; Pseudhomalopoda prima. o Quaylea whittieri; Trichomasthus niloticus. o Trichomasthus (=Coccidoxenus) portoricensis. o Eulophidae : Tetrastichus minutus. o Tetrastichus zemani. o Eupelmidae : Anastatus (=Lecaniobius) capitatus. o Anastatus (=Lecanobius) cockerelli. o Anastatus (=Lecanobius) utilis. o Eupelmus coccidivorus. o Eupelmus inyoensis. o Eupelmus saissetiae. o Signiphoridae : Chartocerus (=Signiphora=Thysanus) niger. o Aphelinidae : Ablerus molestus. o Aneristus brasiliensis. o Aneristus ceroplastae. o Aneristus oculatipennis. o Aneristus pallidiceps. o Coccophagus anthracinus. o Coccophagus baldassarii. o Coccophagus basalis. o Coccophagus capensis. o Coccophagus caridei. o Coccophagus cowperi. o Coccophagus eleaphilus. o Coccophagus fallax. o Coccophagus lecanii. o Coccophagus lycimnia.

o Coccophagus mexicensis. o Coccophagus modestus. o Coccophagus nigritus. o Coccophagus ochraceus. o Coccophagus pulvinariae. o Coccophagus quaestor. o Coccophagus rusti. o Coccophagus scutellaris. o Coccophagus yoshidai. o Lounsburyia trifasciata. o Marietta buscki. o Marietta mexicana. o Pteromalidae : Mesopeltita atracyanea. o Moranila californica. o Scutellista cyanea.

Chrysomphalus aonidium (LINNAEUS) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Chrysomphalus aonidium (LINNAEUS). Chrysomphalus ficus ASHMEAD. cochinilla negra circular, guagua redonda de la florida. Distribucin : Asia, Africa, USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:66, 78, 81, 88) (Nueva Segovia, Managua), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Guiana, Brasil, Uruguay, Paraguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Agavaceae : Agave, Cordyline, Phormium. o Anacardiaceae : Mangifera, Anacardium, Schinus, Spondias, Pleiogynium. o Annonaceae : Annona, Artabotrys, Cananga. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Allamanda, Nerium, Carissa, Tabernaemontana, Trachelospermum, Vinca, Cameraria, Kopsia, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Monstera, Philodendron, Caladium, Colocasia, Spathiphyllum, Acorus, Epipremnum, Nephthytis, Scindapsus. o Araliaceae : Aralia, Brassaia, Fatsia, Fatshedera, Hedera, Oreopanax, Schefflera, Tetrapanax, Trevesia. o Araucariaceae : Araucaria. o Arecaceae : Cocos, Phoenix, Acrocomia, Balaka, Chamaedorea, Chamaerops, Copernicia, Dypsis, Mascarena, Pritchardia, Ptychosperma, Sabal, Thrinax, Veitchia, Washingtonia, Livistonia, Hyphaene, Acoelorrhaphe, Caryota, Acrocomia, Erythrea, Butia, Archontophoenix, Rhapis, Latania, Arecastrum, Roystonea, Howeia, Neodypsis, Trachycarpus, Areca, Chrysalidocarpus, Serenoa, Balaka, Dictyosperma. o Asteraceae : Bidens. o Begoniaceae : Begonia. o Berberidaceae : Nandina. o Bignoniaceae : Crescentia, Pyrostegia, Kigelia, Spathodea. o Bixaceae : Bixa. o Bombacaceae : Ceiba. o Boraginaceae : Cordia. o Brassicaceae : Cardamine. o Bromeliaceae : Vriesea. o Buxaceae : Buxus, Pachysandra, Sarcococca. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia, Tamarindus, Ceratonia, Lysidice. o Calycanthaceae : Calycanthus. o Cannaceae : Canna. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus, Cassine. o Chrysobalanaceae : Chrysobalanus. o Clusiaceae : Mammea, Calophyllum, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cupressaceae : Thuja.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Cycadaceae : Cycas. Cyperaceae : Cyperus. Ebenaceae : Diospyros. Elaeagnaceae : Elaeagnus. Ericaceae : Arbutus, Rhododendron. Euphorbiaceae : Euphorbia, Jatropha, Hippomane, Acalypha, Aleurites, Codiaeum, Sapium, Phyllanthus, Bischofia. Fabaceae : Crotalaria, Wisteria, Castanospermum, Milletia, Sophora. Fagaceae : Quercus. Ginkgoaceae : Ginkgo. Iridaceae : Iris, Gladiolus, Aristea, Belamcanda, Moraea. Juglandaceae : Carya. Lamiaceae : Physostegia. Lauraceae : Laurus, Persea, Cinnamomum, Lindera. Liliaceae : Aloe, Yucca, Dracaena, Asparagus, Anthericum, Hemerocallis, Aspidistra, Liriope, Lycoris, Ophiopogon . Linaceae :Linum. Lythraceae : Lagerstroemia, Lawsonia. Magnoliaceae : Magnolia, Michelia. Malaceae : Malus, Pyrus, Crataegus, Pyracantha. Malpighiaceae : Malpighia. Malvaceae : Hibiscus Marantaceae : Calathea, Maranta, Ctenanthe. Meliaceae : Cedrella, Swietenia. Menispermaceae : Cocculus. Mimosaceae : Acacia. Moraceae : Ficus, Artocarpus. Moraceae : Ficus, Morus. Musaceae : Musa, Ravenala. Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eucalyptus, Eugenia, Feijoa, Syzygium, Melaleuca, Myrciara, Tristania. Nyctaginaceae : Bougainvillea. Olacaceae : Ximenia. Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Olea, Syringa, Chionanthus, Forestiera, Noronhia, Osmanthus. Orchidaceae : Cyrtopodium, Calanthe, Vanilla, Dendrobium, Epidendrum, Phaius, Renanthera, Brassia, Eulophia, Cymbidium. Oxalidaceae : Averrhoa. Pandanaceae : Pandanus. Passifloraceae : Passiflora. Pinaceae : Pinus, Cedrus, Tsuga. Pittosporaceae : Hymenosporum, Pittosporum. Plumbaginaceae : Plumbago. Podocarpaceae : Podocarpus. Polygonaceae : Homalocladium, Coccoloba, Muehlenbeckia. Proteaceae : Grevillea, Stenocarpus. Rhamnaceae : Zizyphus. Rosaceae : Rosa, Prunus, Eriobotrya, Photinia, Rhaphiolepis, Spiraea. Rubiaceae : Ixora, Catesbaea, Gardenia, Mitragyna.

Rutaceae : Citrus, Esenbeckia, Glycosmis, Poncirus, Severinia. Rutaceae : Citrus, Fortunella, Casimiroa, Zanthoxylum. Sapindaceae : Litchi. Sapotaceae : Pouteria, Manilkara, Mimusops. Saxifragaceae : Hydrangea. Solanaceae : Solanum, Cestrum, Brunfelsia. Sterculiaceae : Brachychiton. Strelitziaceae : Strelitzia. Taxaceae : Taxus. Theaceae : Camellia, Cleyera, Ternstroemia, Gordonia. Thymelaeaceae : Edgeworthia. Urticaceae : Boehmeria. Verbenaceae : Citharexylum, Duranta. Vitaceae : Vitis, Ampelopsis. Winteraceae : Illicium. Zamiaceae : Zamia, Ceratozamia, Macrozamia, Zamiocycas, Dioon, Encephalartos. o Zingiberaceae : Costus, Hedychium. o Zygophyllaceae : Guaiacum. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Azya luteipes. o Azya pusilla. o Chilocorus similis. o Chilocorus stigma. o Coccidophilus citricola. o Hyperaspis loricata. o Hyperaspis matronula. o Hyperaspis muhni. o Microweizia sp. o Scymnus tucumanus. o HYM. Encyrtidae : Aphycus mauritanicus. o Comperiella bifasciata. o Pseudhomalopoda prima. o Trichomasthus (=Coccidoxenus) brasiliensis. o Signiphoridae : Chartocerus niger. o Signiphora (=Thysanus) occidentalis. o Signiphora (=Thysanus) townsendi. o Signiphora aleyrodis. o Signiphora flavopalliata. o Signiphora lutea. o Signophora (=Thysanus) fax. o Thysanus sp. o Aphelinidae : Ablerus perspeciosus. o Aphytis chrysomphali. o Aphytis costalimai. o Aphytis holoxanthus. o Aphytis lignanensis. o Aphytis maculicornis. o Aphytis proclia. o Aspidiotiphagus citrinus. o o o o o o o o o o o o o o o o

o o o o o o o o o o o

Aspidiotiphagus lounsburyi. Marietta costalimai. Marietta leopardina. Prospaltella aurantii. Prospaltella ectophaga. Pteroptrix smithi. Mymaridae : Alaptus sp. Fungi : Atractium sp. Fusarium episphaerea coccophila. Myrangium duriari. Sphaerostible auranticola.

Hemiberlesia diffinis (NEWSTEAD) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Hemiberlesia diffinis (NEWSTEAD) Distribucin : USA, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:58) (Managua). Fitfago : o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Manihot. o Juglandaceae : Carya. o Lauraceae : Persea. o Magnoliaceae : Magnolia. o Mimosaceae : Mimosa. o Nyssaceae : Nyssa. o Rubiaceae : Cephalanthus. o Simarubaceae : Simaruba. o Ulmaceae : Ulmus.

Hemiberlesia lataniae (SIGNORET, 1869) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus lataniae SIGNORET, 1869. Aspidiotus crawii COCKERELL, 1897. Aspidiotus greeni COCKERELL, 1897. guagua de latania. Distribucin : Asia, USA, Mxico, Nicaragua (Managua, interceptado desde USA). Fitfago : o Acanthaceae : Justicia, Eranthemum, Sanchezia, Strobilanthes. o Aceraceae : Acer. o Agavaceae : Cordyline, Nolina. o Aizoaceae : Sesuvium. o Aloeaceae : Haworthia. o Amaranthaceae : Celosia. o Anacardiaceae : Mangifera, Cotinus. o Annonaceae : Annona, Asimina. o Apiaceae : Petroselinum. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Nerium, Carissa, Tabernaemontana, Trachelospermum, Vinca. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Anthurium, Philodendron, Syngonium, Aglaonema, Alocasia, Nephthytis. o Araliaceae : Aralia, Fatsia, Hedera, Fatshedera, Brassaia, Schefflera, Tetrapanax. o Arecaceae : Latania, Beaucarnea., Elaeis, Arenga, Attalea, Chrysalidocarpus, Sabal, Phoenix, Chamaedorea, Livistonia, Coccothrinax, Cocos, Orbignya, Caryota, Butia, Jubaea, Archontophoenix, Rhapidophyllum, Pritchardia, Ptychosperma, Arecastrum, Roystonea, Howeia, Mascarena, Thrinax, Veitchia, Washingtonia, Dictyosperma, Eupritchardia. o Asclepiadaceae : Ceropegia.

o Asteraceae : Chrysanthemum, Helianthus, Baccharis, Eupatorium, Tithonia, Solidago, Vernonia, Iva, Gerbera, Borrichia, Corethrogyne, Heterotheca. o Begoniaceae : Begonia. o Berberidaceae : Mahonia. o Bignoniaceae : Campsis, Tecomaria, Delostoma. o Boraginaceae : Cordia. o Brassicaceae : Lunaria. o Bromeliaceae : Tillandsia, Bromelia, Aechmea, Billbergia. o Burseraceae : Bursera. o Buxaceae : Buxus. o Cactaceae : Epiphyllum. o Caesalpinaceae : Cassia, Parkinsonia, Bauhinia, Delonix, Tamarindus, Ceratonia. o Calycanthaceae : Calycanthus. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum, Symphoricarpus, Abelia, Linnaea, Weigela. o Caryophyllaceae : Dianthus. o Casuarinaceae : Casuarina. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Hypericum. o Combretaceae : Terminalia, Quisqualis. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cornaceae : Cornus, Aucuba. o Crassulaceae : Crassula, Echeveria. o Cupressaceae : Cupressus, Juniperus, Thuja, Callitris. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Cyperaceae : Scirpus. o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Calluna. o Eleocarpaceae : Muntingia. o Ericaceae : Vaccinium, Gaylussacia, Rhododendron, Calluna, Kalmia, Lyonia. o Euphorbiaceae : Jatropha, Ricinus, Aleurites, Codiaeum, Croton, Sapium, Stillingia. o Fabaceae : Andira, Cercis, Clitoria, Indigofera, Robinia, Tipuana. o Fagaceae : Quercus. o Flacourtiaceae : Flacourtia. o Fumariaceae : Adlumia, Dicentra. o Ginkgoaceae : Ginkgo. o Hamamelidaceae : Liquidambar. o Iridaceae : Iris, Gladiolus. o Juglandaceae : Carya, Juglans. o Lamiaceae : Salvia. o Lauraceae : Persea, Laurus, Cinnamomum, Ocotea. o Liliaceae : Yucca, Agapanthus, Asparagus, Fritillaria, Xerophyllum. o Loganiaceae : Buddleia. o Lythraceae : Cuphea, Lagerstroemia, Lawsonia. o Magnoliaceae : Magnolia, Liriodendron. o Malaceae : Malus, Crataegus, Pyrus, Cydonia, Pyracantha.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Malvaceae : Hibiscus, Althaea, Malvaviscus, Urena. Melastomaceae : Melastoma, Miconia. Meliaceae : Cedrela, Melia, Swietenia. Menispermaceae : Cocculus. Mimosaceae : Acacia, Mimosa, Albizzia, Adenanthera. Moraceae : Ficus, Artocarpus, Morus. Moringaceae : Moringa. Musaceae : Musa. Myricaceae : Myrica. Myrsinaceae : Ardisia, Myrsine. Myrtaceae : Psidium, Myrtus, Callistemon, Eugenia, Pimenta, Feijoa, Tristania. Nyctaginaceae : Bougainvillea. Oleaceae : Jasminum, Olea, Ligustrum, Syringa, Osmanthus. Orchidaceae : Cattleya. Oxalidaceae : Averrhoa. Pandanaceae : Pandanus. Passifloraceae : Passiflora. Pinaceae : Pinus, Cedrus, Tsuga. Pittosporaceae : Pittosporum. Platanaceae : Platanus. Poaceae : Agrostis, Bambusa. Polygonaceae : Antigonon, Homalocladium, Coccoloba, Muehlenbeckia. Polypodiaceae : Polypodium, Platycerium. Portulacaceae : Portulaca. Proteaceae : Grevillea, Macadamia. Punicaceae : Punica. Rhamnaceae : Berchemia. Rosaceae : Rosa, Eriobotrya, Prunus, Photinia, Rubus, Spiraea. Rubiaceae : Ixora, Calycophyllum, Posoqueria, Cephalanthus, Serissa. Rutaceae : Ruta, Casimiroa, Zanthoxylum, Aegle, Poncirus. Salicaceae : Salix, Populus. Sapindaceae : Litchi, Sapindus, Melicocca. Sapotaceae : Chrysophyllum, Achras. Saxifragaceae : Hydrangea. Scrophulariaceae : Leucophyllum. Solanaceae : Cestrum, Datura. Sterculiaceae : Sterculia, Dombeya, Firmiana. Strelitziaceae : Strelitizia. Taxaceae : Torreya. Taxodiaceae : Taxodium. Theaceae : Camellia, Eurya. Tiliaceae : Tilia. Ulmaceae : Celtis, Ulmus. Verbenaceae : Callicarpa, Lantana, Lippia, Clerodendron, Phyla, Verbena, Vitex. Viscaceae : Phoradendron. Vitaceae : Vitis Zygophyllaceae : Tribulus.

Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Chilocorus orbus. o HYM. Aphelinidae : Aphytis buscki. o Aphytis chilensis. o Aphytis hispanicus. o Aphytis melinus. o Aphytis notialis. o Aphytis perplexus. o Aspidiotiphagus lounsburyi. o Signiphoridae : Signiphora flavella. o Signiphora flavopalliata. o Signiphora louisianae. o Signiphora merceti. o Signiphora occidentalis. o Signiphora townsendi. o Thysanus sp.

Hemiberlesia rapax (COMSTOCK) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus rapax COMSTOCK. Aspidiotus lucumae COCKERELL, 1899. cochinilla rapax, guagua de la camelia. Distribucin : USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Nicaragua (Managua, interceptado de USA y Guatemala), Argentina. Fitfago : o Apocynaceae : Plumeria. o Aquifoliaceae : Ilex. o Arecaceae : Cocos, Butia. o Bignoniaceae : Tecoma. o Bombacaceae : Ceiba. o Burseraceae : Bursera. o Caprifoliaceae : Lonicera, Abelia. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Mammea. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cupressaceae : Juniperus. o Cyathaceae : Alsophila. o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Ericaceae : Gaylussacia, Rhododendron. o Fagaceae : Quercus, Castanopsis. o Geraniaceae : Geranium. o Juglandaceae : Carya. o Lauraceae : Persea, Cinnamomum. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Pyrus, Malus. o Meliaceae : Melia. o Moraceae : Ficus, Morus. o Myricaceae : Myrica. o Myrtaceae : Psidium, Myrtus. o Oleaceae : Olea, Ligustrum. o Pinaceae : Cedrus. o Proteaceae : Grevillea. o Rosaceae : Rosa, Eriobotrya. o Rutaceae : Citrus, Ptelea. o Sapotaceae : Achras. o Taxaceae : Taxus. o Theaceae : Camellia. Enemigos naturales : o HYM. Encyrtidae : Gahaniella saissetiae. o Neococcidencyrtus crouzelae. o Aphelinidae : Ablerus molestus. o Ablerus peruvianus. o Aphytis chilensis. o Aphytis chrysomphali. o Aphytis diaspidis. o Aphytis mytilaspidis.

o o o o o o o o o o o o o

Aphytis proclia. Coccophagus caridei. Coccophagus fallax. Coccophagus scutellaris. Prospaltella aurantii. Prospaltella ectophaga. Signiphoridae : Signiphora aleyrodis. Signiphora desantisi. Signiphora flava. Signiphora flavopalliata. Signiphora haywardi. Signiphora merceti. Eupelmidae : Eupelmus coccidivorus.

Parlatoria pergandii COMSTOCK (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Parlatoria pergandii COMSTOCK. Parlatoria pergandi camelliae COMSTOCK. cochinilla gris de los citricos. Distribucin : Asia, USA, Cuba, Guatemala, Nicaragua (Morrison, 1939; Maes & Tllez Robleto, 1988:66) (Matagalpa, Managua, Masaya, Rivas). Fitfago : o Agavaceae : Nolina. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Pistacia. o Apocynaceae : Carissa, Nerium, Trachelospermum. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Monstera. o Arecaceae : Archontophoenix, Arecastrum, Chrysalidocarpus, Cocos, Latania, Phoenix, Ptychosperma, Hydriastele, Trachycarpus. o Bignoniaceae : Bignonia, Pyrostegia. o Buxaceae : Buxus. o Caesalpinaceae : Parkinsonia. o Caprifoliaceae : Lonicera, Viburnum. o Celastraceae : Euonymus. o Commelinaceae : Tradescantia. o Cornaceae : Aucuba. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Ebenaceae : Diospyros. o Ericaceae : Kalmia. o Euphorbiaceae : Aleurites, Codiaeum, Phyllanthus. o Lauraceae : Cinnamomum, Persea, Laurus. o Liliaceae : Yucca, Asparagus, Smilax, Ruscus. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Pyracantha. o Malvaceae : Hibiscus. o Mimosaceae : Acacia, Mimosa. o Moraceae : Ficus. o Myrsinaceae : Ardisia. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Feijoa, Melaleuca. o Oleaceae : Ligustrum, Jasminum, Osmanthus. o Orchidaceae : Vanda. o Pandanaceae : Pandanus. o Pinaceae : Tsuga. o Pittosporaceae : Pittosporum. o Proteaceae : Grevillea. o Rosaceae : Rosa, Photinia. o Rubiaceae : Ixora. o Rutaceae : Citrus, Ruta, Fortunella, Severinia, Aegle, Glycosmis, Poncirus, Triphasia. o Saxifragaceae : Ribes. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Sterculiaceae : Dombeya. o Theaceae : Camellia. o Verbenaceae : Lantana.

Enemigos naturales : o ACA. Cheyletidae : Cheletogenes ornatus. o HYM. Aphelinidae : Aphytis argentinus. o Aphytis comperi. o Aphytis diaspidis. o Aphytis hispanicus. o Aphytis hispanicus. o Aphytis maculicornis. o Aspidiotiphagus citrinus. o Coccophagus lycimna. o Hispaniella howardi.

Pinnaspis strachani (COOLEY, 1899) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Hemichionaspis strachani COOLEY, 1899. Hemichionaspis townsendi COCKERELL, 1905. Hemichionaspis marchali COCKERELL, 1902 [Pinnaspis]. Chionaspis aspidistrae gossypii NEWSTEAD, 1906 [Hemichionaspis, Pinnaspis]. Hemichionaspis marchali LINDINGER, 1914. Hemichionaspis proxima LEONARDI, 1914 [Chionaspis, Pinnaspis]. Pinnaspis temporaria FERRIS, 1942. guagua nevada menor. Distribucin : Africa, Asia, USA, Cuba, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988:34) (Chinandega, Managua, Masaya, Rivas), Colombia. Fitfago : o Acanthaceae : Thunbergia. o Aceraceae : Acer. o Actinidiaceae : Actinidia. o Adiantaceae : Adiantum. o Agavaceae : Agave, Polianthes. o Aizoaceae : Mesembryanthemum. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Rhus. o Annonaceae : Annona, Asimina, Cymbopetalum. o Apocynaceae : Nerium, Plumeria, Carissa. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Philodendron, Caladium, Colocasia, Alocasia. o Araliaceae : Tetrapanax. o Arecaceae : Butia, Chrysalidocarpus, Sabal, Phoenix, Chamaeodorea, Livistonia, Cocos, Dictyosperma, Rhapis, Arecastrum, Roystonea, Washingtonia, Latania, Orania. o Asclepiadaceae : Calotropis. o Asteraceae : Chrysanthemum, Bidens, Helianthus, Baccharis, Centaurea. o Bataceae : Batis. o Bignoniaceae : Tecoma, Jacaranda, Tabebuia, Pyrostegia. o Bixaceae : Cochlospermum. o Bombacaceae : Ceiba, Pachira. o Boraginaceae : Cordia, Heliotropium, Ehretia. o Bromeliaceae : Bromelia. o Buxaceae : Buxus. o Caesalpinaceae : Caesalpina, Cassia, Parkinsonia, Bauhinia, Delonix, Poinciana, Ceratonia. o Calycanthaceae : Chimonanthus. o Cannabaceae : Cannabis. o Caprifoliaceae : Lonicera, Symphoricarpos, Abelia. o Chenopodiaceae : Chenopodium. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Crassulaceae : Bryophyllum, Crassula, Sedum, Echeveria, Kalanchoe. o Cucurbitaceae : Momordica. o Cycadaceae : Cycas. o Davalliaceae : Nephrolepis.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Ebenaceae : Diospyros. Elaeagnus : Elaeagnus. Eleocarpaceae : Muntingia. Euphorbiaceae : Ricinus, Croton, Jatropha, Euphorbia, Acalypha, Aleurites, Chamaesyce, Codiaeum. Fabaceae : Cajanus, Lonchocarpus, Cercis, Clitoria, Desmodium, Erythrina, Sesbania, Sesbenia, Wisteria, Crotalaria, Cytisus. Fagaceae : Quercus. Flacourtiaceae : Dovyalis. Geraniaceae : Pelargonium. Gingkoaceae : Gingko. Iridaceae : Iris. Lauraceae : Cinnamomum, Persea, Lindera. Liliaceae : Dracaena, Yucca, Asparagus, Hemerocallis, Sansevieria, Eucharis, Liriope, Ophipogon, Rohdea. Lythraceae : Lagerstroemia, Cuphea. Magnoliaceae : Magnolia. Malvaceae : Gossypium, Hibiscus, Althaea, Sida, Malvastrum, Abutilon, Robinsonella, Thespesia, Urena, Bastardia. Maranthaceae : Calathea. Meliaceae : Melia, Swietenia, Azadirachtha. Menispermaceae : Cocculus. Mimosaceae : Mimosa, Acacia, Enterolobium, Albizia. Moraceae : Morus, Ficus. Moringaceae : Moringa. Musaceae : Ravenala. Myrsinaceae : Ardisia. Myrtaceae : Eucalyptus. Nyssaceae : Nyssa. Oleaceae : Jasminum, Ligustrum, Syringa. Onagraceae : Ludwigia. Pandanaceae : Pandanus. Passifloraceae : Passiflora. Pinaceae : Tsuga. Pittosporaceae : Pittosporum. Polygonaceae : Antigonon, Polygonella. Polypodiaceae : Platycerium. Proteaceae : Grevillea. Rhamnaceae : Colubrina. Rhamnaceae : Zizyphus. Rosaceae : Prunus, Rosa, Adenostoma. Rubiaceae : Morinda, Hamelia, Psychotria. Rutaceae : Citrus, Murraya, Zanthoxylum, Casimiroa, Severinia, Aegle, Atalantia, Balsamocitrus, Limonia, Feroniella, Aeglopsis, Phellodendron, Triphasia. Salicaceae : Salix. Sapindaceae : Litchi, Melicocca, Koelreuteria. Sapotaceae : Achras. Scrophulariaceae : Leucophyllum. Solanaceae : Capsicum, Cestrum, Solanum, Lycopersicum.

o Sterculiaceae : Sterculia, Brachychiton, Dombeya. o Strelitziaceae : Strelitzia. o Tiliaceae : Grewia. o Ulmaceae : Celtis, Trema, Ulmus. o Verbenaceae : Lantana, Verbena. o Violaceae : Viola. o Vitaceae : Vitis, Cissus. o Zamiaceae : Dioon, Zamia, Macrozamia. Enemigos naturales : o HYM. Eupelmidae : Eupelmus coccidivorus. o Encyrtidae : Arrhenophagus chionaspidis. o Signiphoridae : Neosigniphora rusti. o Signiphora flavopalliata. o Signiphora lutea. o Aphelinidae : Aphytis chrysomphali. o Aphytis diaspidis. o Aphytis fuscipennis. o Aphytis lycimnia. o Aphytis proclia. o Aspidiotiphagus citrinus. o Aspidiotiphagus lounsburyi. o Prospaltella aurantii. o Prospaltella peruviana.

Pseudaulacaspis pentagona (TARGIONI-TOZZETTI) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Diaspis pentagona TARGIONI-TOZZETTI [Sasakiaspis] Diaspis amygdali TRYSON. Diaspis lanatus MORGAN & COCKERELL. Chionaspis prunicola MASKELL. guagua blanca del melocotonero. Distribucin : Africa, USA, Cuba, Nicaragua (Managua, interceptado desde Costa Rica), Costa Rica, Suramerica. Fitfago : o Actinidiaceae : Actinidia. o Anacardiaceae : Mangifera, Schinus, Rhus, Cotinus. o Apocynaceae : Allamanda, Nerium, Plumeria, Vinca. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araliaceae : Schefflera, Tetrapanax. o Arecaceae : Chrysalidocarpus, Pseudophoenix. o Asteraceae : Cichorium. o Begoniaceae : Begonia. o Bignoniaceae : Jacaranda, Catalpa. o Boraginaceae : Heliotropium, Ehretia. o Buxaceae : Buxus. o Caesalpinaceae : Cassia, Poinciana, Bauhinia. o Calycanthaceae : Calycanthus. o Caprifoliaceae : Viburnum, Abelia. o Caricaceae : Carica. o Casuarinaceae : Casuarina. o Celastraceae : Euonymus. o Chenopodiaceae : Chenopodium. o Clusiaceae : Hypericum. o Combretaceae : Terminalia. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cornaceae : Cornus, Aucuba. o Crassulaceae : Sedum. o Cucurbitaceae : Cucurbita. o Cupressaceae : Juniperus. o Cycadaceae : Cycas, Zamia. o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Eleocarpaceae : Muntingia. o Ericaceae : Vaccinium, Rhododendron. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Ricinus, Acalypha, Aleurites, Sapium. o Fabaceae : Cercis, Crotalaria, Robinia, Cytisus, Sophora, Pueraria. o Flacourtiaceae : Flacourtia, Oncoba. o Geraniaceae : Geranium, Pelargonium. o Hydrangeaceae : Deutzia. o Juglandaceae : Carya, Juglans. o Lamiaceae : Salvia. o Lauraceae : Laurus. o Liliaceae : Yucca.

Loganiaceae : Buddleia. Magnoliaceae : Magnolia. Malaceae : Pyrus, Cotoneaster, Pyracantha, Chaenomeles. Malvaceae : Hibiscus. Meliaceae : Melia. Mimosaceae : Acacia, Mimosa, Albizzia. Moraceae : Ficus, Morus, Broussonetia. Myricaceae : Myrica. Myrsinaceae : Ardisia. Myrtaceae : Eucalyptus. Nyssaceae : Nyssa. Oleaceae : Olea, Fraxinus, Ligustrum, Syringa, Forsythia, Chionanthus, Osmanthus. o Phytolaccaceae : Phytolacca. o Piperaceae : Piper. o Rosaceae : Prunus, Photinia, Spiraea. o Rubiaceae : Ixora, Cephalanthus, Pinckneya. o Rutaceae : Zanthoxylum, Severinia. o Salicaceae : Salix, Populus. o Sapindaceae : Litchi, Koelreuteria. o Saxifragaceae : Philadelphus, Escallonia. o Scrophulariaceae : Leucophyllum. o Solanaceae : Lycopersicon, Solanum. o Sterculiaceae : Sterculia, Brachychiton, Firmiana. o Theaceae : Camellia. o Tiliaceae : Tilia. o Ulmaceae : Ulmus, Celtis, Trema. o Verbenaceae : Callicarpa, Vitex. o Viscaceae : Phoradendron. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o HYM. Signiphoridae : Chartocerus pulcher. o Signiphora bifasciata. o Signiphora townsendi. o Aphelinidae : Ablerus clisiocampae. o Ablerus lepidus. o Ablerus molestus. o Ablerus perspeciosus. o Ablerus peruvianus. o Aphytis diaspidis. o Aphytis proclia. o Archenomus bicolor. o Aspidiotiphagus citrinus. o Aspidiotiphagus lounsburyi. o Coccophagoides kuwanae. o Coccophagoides murtfeldtiae. o Prospaltella berlesei. o Prospaltella diaspidicola. o o o o o o o o o o o o

Quadraspidiotus perniciosus (COMSTOCK) (HOMOPTERA : DIASPIDIDAE). Aspidiotus perniciosus COMSTOCK. escama de San Jos. Distribucin : Asia, Europa, Africa, USA, Cuba, Nicaragua (Managua, interceptado desde USA), Venezuela, Per, Brasil, Uruguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Aceraceae : Acer. o Caprifoliaceae : Viburnum, Symporicarpos. o Celastraceae : Euonymus. o Clusiaceae : Hypericum. o Combretaceae : Terminalia. o Ebenaceae : Diospyros. o Elaeagnaceae : Elaeagnus. o Juglandaceae : Carya, Juglans. o Lardizabalaceae : Akebia. o Lauraceae : Laurus. o Magnoliaceae : Magnolia. o Malaceae : Malus, Pyrus, Crataegus, Aronia, Cotoneaster, Pyracantha, Chaenomeles.
Malvaceae : Althaea. Moraceae : Ficus. Oleaceae : Ligustrum, Syringa, Forsythia. Rosaceae : Pyrus, Malus, Prunus, Rosa, Photinia, Spiraea. Rutaceae : Citrus, Poncirus. Salicaceae : Populus. Saxifragaceae : Ribes. Theaceae : Camellia, Gordonia. Ulmaceae : Ulmus. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o COL. Coccinellidae : Chilocorus bipustulatus. o Nitidulidae : Cybocephalus fodori. o HYM. Aphelinidae : Ablerus clisiocampae. o Aphytis diaspidis. o Aphytis mytilaspidis. o Aspidiotiphagus citrinus. o Azotus americanus. o Coccophagoides kuwanae. o Coccophagoides similis. o Coccophagus immaculatus. o Coccophagus lycimna. o Physcus varicornis. o Prospaltella aurantii. o Prospaltella dispidicola. o Prospaltella fasciativentris. o Prospaltella perniciosi. o Signiphoridae : Chartocerus pulcher. o Signiphora townsendi. o Encyrtidae : Acerophagus citrinus. o Apterencyrtus microphagus. o Arrhenophagus chionaspidis. o Coccidencyrtus ensifer. o Coccidencyrtus zetterstedtii. o o o o o o o o o

Corythucha gossypii (FABRICIUS) (HETEROPTERA : TINGIDAE). Corythucha gossypii (FABRICIUS). chinche de encaje de la higuereta, chinche de encaje del algodonero. Distribucin : USA, Cuba, Puerto Rico, Mxico, Honduras, Nicaragua (annimo, 1979; Maes & Tllez, 1988) (Estel, Chinandega, Len, Managua, Masaya), Colombia. Fitfago : o Annonaceae : Annona. o Araceae : Xanthosoma. o Arecaceae : Roystonea, Elaeis. o Bignoniaceae : Spathodea. o Bombacaceae : Ceiba. o Caesalpinaceae : Cassia, Bauhinia. o Caricaceae : Carica. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cucurbitaceae : Cucumis, Hibiscus. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Ricinus (este parece ser el hospedero principal), Manihot, Codiaeum. o Fabaceae : Phaseolus, Arachis, Cajanus, Erythrina, Piscidia. o Malvaceae : Gossypium. o Moraceae : Artocarpus. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium. o Poaceae : Zea. o Rutaceae : Citrus, Zanthoxylum, Casimiroa. o Sapindaceae : Melicocca. o Solanaceae : Solanum, Capsicum, Lycopersicon, Datura. o Sterculiaceae : Sterculia. Enemigos naturales : o DIP. Cecidomyiidae : Mycodiplosis sp.

Hyalymenus tarsatus (FABRICIUS) (HETEROPTERA - ALYDIDAE). Alydus tarsatus FABRICIUS. Alydus diversipes HOPE. Alydus affinis HOPE. Alydus sinuatus HERRICH-SCHAEFFER. Alydus recurvus HERRICH-SCHAEFFER. Alydus pallens DALLAS. Camptopus pectoralis STAL. Hyalymenus tarsatus pallescens STAL. Alydus atratus FABRICIUS. Alydus obscurus HOPE. Hyalymenus tarsatus infuscatus STAL. +Galeottus formicarius DISTANT (Nicaragua : Chontales : Santo Domingo : typus). Distribucin : USA, Jamaica, Mxico, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Distant, 1893; Maes & Tllez, 1988; Maes & Goellner-Scheiding, 1993:13; Grimm & Maes, 1997:12) (Matagalpa, Len, Managua, Masaya, Ometepe, Boaco, Chontales, Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Guiana, Brasil. Fitfago, chupador. A veces reportado como plaga de algunas leguminosas. En vista de la frecuencia y cantidad de especimenes colectados en aguacate podria ser plaga en este cultivo. o Boraginaceae : Cordia. o Euphorbiaceae : Jatropha. o Fabaceae : Phaseolus, Vigna, Cajanus, Glycine, Gliricidia. o Meliaceae : Azadirachta. o Passifloraceae : Passiflora. o Poaceae : Oryza. Enemigos naturales : o HYM. Astatidae : Dryudella caerulea. Material examinado : (73 ex.). o Nicaragua : 50 km E. Matagalpa: El Coyolar, 800 m, 20-xi-91, en malezas en cafetal, col. J.M. Maes, S. Hue & X. Palacios (7 ninfas col. SEA). o Nicaragua : Matagalpa: Sebaco, 14-viii-81, s/hojas de caupi, col. M. Rizo (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, vii-89, col. J.M. Maes (1 ninfa col. SEA). o Nicaragua : Len, x-89, col. B. Garcete (3 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len, x-89, s/Cassia, col. B. Garcete (6 ex. + 3 ninfas col. SEA). o Nicaragua : Len: Ro Pochote, vi-87, col. J.P. Desmedt (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len: Presa El Clavo, 7-vii-91, col. J.M. Maes & J. Tellez (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len: Quetzalguaque, 13-i-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Len: Los Lechecuagos, 31-x-91, col. J.M. Maes & C. Pineda (1 ex. + 1 ninfa col. SEA). o Nicaragua : Managua, 21-v-52, s/hojas de cacao, det. R.I. Sailer as Hyalymenus sp. (1 ninfa col. SEA).

o Nicaragua : Managua: Mateare, 26-xii-94, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 16-i-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 24-iv-95, s/Jatropha curcas, col. A. Somarriba (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 15-v-95, s/Jatropha curcas, col. A. Somarriba (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 22-v-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 29-v-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 2-vi-95, s/Cordia dentata, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 5-vi-95, s/Jatropha curcas, col. A. Somarriba (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 17-x-95, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 14-v-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 21-v-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (3 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 2-vii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. + 1 ninfa col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 6-viii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (2 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 13-viii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 20-viii-96, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (1 ex. col. SEA). o Nicaragua : Managua: Mateare, 1996, s/Jatropha curcas, col. C. Grimm (23 ex. col. SEA). o Nicaragua : Masaya, x-95, s/madero negro, col. Barquero (Proyecto NITLAPAN) (1 ex. col. SEA). o Nicaragua (sin datos) (2 ex. col. SEA). Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o aguacate - 17-V-2000 (1). o aguacate - 18-V-2000 (1 ninfa). o aguacate - 14-VI-2000 (2). o aguacate - 15-VI-2000 (1). o aguacate - 28-VI-2000 (4). o aguacate - 11-VII-2000 (1 ninfa). o aguacate - 18-VII-2000 (1 ninfa). o aguacate - 2-VIII-2000 (1). o aguacate - 14-VIII-2000 (1 ninfa). o aguacate - 22-VIII-2000 (2). o aguacate - 24-VIII-2000 (2). o aguacate - 25-VIII-2000 (1). o aguacate - 21-IX-2000 (1 ninfa). o aguacate - 26-IX-2000 (1).

o o o o o o o o

mabola - 21-VIII-2000 (1). nuez moscada - 23-VIII-2000 (1 ninfa). nuez moscada - 30-VIII-2000 (1). nuez moscada - 18-X-2000 (1). lichi - 24-VIII-2000 (1). canela - 4-X-2000 (1). maraon - 5-X-2000 (1). frutales exoticas - 23-X-2000 (1).

Las fotografias presentan el macho, la hembra y la ninfa.

Lampyridae g. sp. 9. (COLEOPTERA). Depredador. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o aguacate - 25-VIII-2000 (1). o pimienta - 28-VIII-2000 (1). o canela - 20-IX-2000 (1). o mabola - 25-IX-2000 (1). o mabola - 23-X-2000 (1).

Rhopalophora cupricollis GUERIN-MENEVILLE, 1844 (COLEOPTERA : CERAMBYCIDAE). Rhopalophora cupricollis GUERIN-MENEVILLE, 1844:234 [Mxico]. +Rhopalophora cupricollis GUERIN-MENEVILLE; Bates, 1872:188. Rhopalophorus laevicollis LECONTE, 1873:193 [USA]. +Rhopalophora cupricollis GUERIN-MENEVILLE; Bates, 1874:224. +Rhopalophora cupricollis GUERIN-MENEVILLE; Bates, 1880:62. +Rhopalophora cupricollis GUERIN-MENEVILLE; Giesbert & Chemsak, 1993:32-33, figs. 1-2. Distribucin : Mxico*, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Blackwelder, 1946; Chemsak & Linsley, 1982; Chemsak, Linsley & Noguera, 1992:75; Maes, Allen, Monn & Hovore, 1994:22) (Chontales), Costa Rica, Panam. Xilfago : o Ebenaceae : Diospyros. o Mimosaceae : Pithecellobium, Prosopis. o Rhamnaceae : Condalia. o Rutaceae : Citrus, Zanthoxylum. Florcola. Material examinado : o Nicaragua : Chontales : Santo Domingo, 1216 N - 8459 W, 500-1,000 fts, col. T. Belt (1 ex. citado por Bates).

Omophoita abbreviata (FABRICIUS, 1798) (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Galeruca abbreviata FABRICIUS, 1798 [Galerucella, Haltica, Oedionychus, Asphaera]. Omophoita elegantissima SCHAUF, 1874. Omophoita ornata BALY, 1859. Distribucin : Guadalupe, Belize, Guatemala, Nicaragua (Jacoby, 1885; Blackwelder, 1946; Maes & Staines, 1991; Furth & Savini, 1996:62) (Chontales, Zelaya), Panam, Colombia, Venezuela, Guiana francesa*. Nota : Furth & Savini (1996) reportan esta especie con una interrogante. Fitfago : o Bromeliaceae : Ananas. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o pijibaye - 13-VII-2000 (1). o pijibaye : fruto - 27-VIII-2000 (1). o canela - 2-VIII-2000 (1). o mabola - 21-VIII-2000 (1). o mabola - 4-IX-2000 (1). o frutales exoticos - 23-X-2000 (1). o nuez moscada - 25-X-2000 (1).

Omophoita aequinoctialis ssp. aequinoctialis (LINNAEUS, 1758) (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Chrysomela aequinoctialis LINNAEUS, 1758 [Galleruca, Kuschelina]. Altica fulgida OLIVIER, 1807. Oedionychus octomaculata CROTCH, 1873. Galleruca quadriguttata FABRICIUS, 1781. Distribucin : Mxico, Belize, Guatemala, Honduras, Nicaragua (Jacoby, 1885; Blackwelder, 1946; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes & Staines, 1991; Maes, 1992; Maes, 1994; Furth & Savini, 1996:62) (Nueva Segovia, Estel, Jinotega, Matagalpa, Boaco, Len, Managua, Masaya, Carazo, Granada, Chontales, Zelaya), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Trinidad, Guiana inglesa, Surinam, Guiana francesa*, Ecuador, Per, Brasil, [ssp. macrosticta BECHYNE & BECHYNE : Panam, Colombia, Venezuela]. Fitfago : o Arecaceae : Guillelma. o Asteraceae : Lactuca. o Brassicaceae : Brassica. o Bromeliaceae : Ananas. o Caricaceae : Carica. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cucurbitaceae : Cucurbita, Citrulllus. o Fabaceae : Phaseolus. o Malvaceae : Gossypium. o Meliaceae : Azadirachta. o Nyctaginaceae : Bougainvillea. o Pedaliaceae : Sesamum. o Poaceae : Zea, Sorghum. o Rubiaceae : Coffea. o Solanaceae : Nicotiana, Lycopersicon, Solanum. o Sterculiaceae : Theobroma. o Zingiberaceae : Zingiber. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o nispero - 28-IX-2000 (1). o cedro real - 13-X-2000 (1). o frutales exoticos - 23-X-2000 (1). o mabola - 31-X-2000 (1).

Cerotoma cf. ruficornis (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Fitfago. Parece pertenecer a Cerotoma ruficornis pero levemente diferente. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o mabola - 23-X-2000 (1).

Nodonota sp. A. (COLEOPTERA - CHRYSOMELIDAE). Fitfago. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o cacao - 5-IV-2000 (1). o cacao : hojas - 1-VI-2000 (1). o cacao - 14-VII-2000 (1). o cacao - 15-VII-2000 (2). o cacao - 21-VII-2000 (1). o cacao - 4-IX-2000 (1). o cacao - 31-X-2000 (1). o mabola - 14-VII-2000 (1).

Atomosia sp. (DIPTERA - ASILIDAE). Depredador. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o cacao - 19-VII-2000 (1). o banano - 20-VII-2000 (1). o mabola - 4-IX-2000 (1). o canavalia - 29-IX-2000 (1). o aguacatre - 24-X-2000 (1).

Ceratitis capitata (WIEDEMANN, 1824) (DIPTERA : TEPHRITIDAE). Trypeta capitata WIEDEMANN, 1824. Ceratitis citriperda MAC LEAY. Petallophora hispanica DE BREME. mosca del mediterrneo. Distribucin : Europa, Africa, Asia, Hawaii, USA, Bermuda, Jamaica, Mxico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Foote, 1967; Daxl, 1978; Weems, 1981; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1994) (Jinotega, Matagalpa, Chinandega, Len, Managua, Masaya, Carazo, Granada, Rivas, Chontales), Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Suriname, Per, Brasil, Bolivia, Uruguay, Paraguay, Argentina, Chile. Fitfago : o Agavaceae : Cordyline. o Amaryllidaceae : Crinum. o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias, Anacardium, Schinus, Harpehyllum, Pleiogynium. o Annonaceae : Annona, Asimina, Cananga. o Apocynaceae : Plumeria, Thevetia, Carissa, Acokanthera, Landolphia, Ochrosia. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Monstera. o Arecaceae : Cocos, Phoenix, Arenga, Butia, Latania, Serenoa. o Asteraceae : Pluchea. o Berberidaceae : Berberis. o Bromeliaceae : Ananas. o Cactaceae : Opuntia, Acanthocereus, Hylocereus, Selenicereus, Pereskia, Echinocereus. o Capparidaceae : Capparis. o Caricaceae : Carica. o Chrysobalanaceae : Chrysobalanus. o Clusiaceae : Mammea, Calophyllum, Garcinia. o Combretaceae : Terminalia. o Cucurbitaceae : Cucumis, Sechium, Citrullus, Cucurbita, Melothria, Momordica, Peponium. o Dicksoniaceae : Cibotium. o Ebenaceae : Diospyros (=Royena). o Ericaceae : Vaccinium. o Euphorbiaceae : Euphorbia, Phyllanthus, Codiaeum, Drypetes (=Putranjiva), Adelia. o Fabaceae : Phaseolus, Vicia, Robinia. o Flacourtiaceae : Dovyalis, Flacourtia. o Goodeniaceae : Scaevola. o Juglandaceae : Juglans. o Lamiaceae : Marrubium. o Lauraceae : Persea. o Liliaceae : Asparagus, Smilax, Clintonia. o Loganiaceae : Strychnos. o Magnoliaceae : Magnolia.

o Malaceae : Malus, Pyrus, Cydonia, Cotoneaster, Crataegus, Mespilus, Sorbus. o Malpighiaceae : Malpighia. o Malvaceae : Gossypium, Hibiscus. o Moraceae : Ficus, Morus, Artocarpus, Maclura. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Feijoa, Syzygium, Jambosa, Pimenta. o Nyssaceae : Nyssa. o Olacaceae : Ximenia. o Oleaceae : Olea, Noronhia, Osmanthus. o Oxalidaceae : Averrhoa. o Passifloraceae : Passiflora. o Podocarpaceae : Podocarpus. o Polygonaceae : Coccoloba, Homalocladium. o Punicaceae : Punica. o Rhamnaceae : Zizyphus. o Rosaceae : Prunus, Rosa, Fragaria, Eriobotrya, Enobotrya, Rubus, Chaenomeles, Pyracantha. o Rubiaceae : Coffea, Gardenia, Vangueria. o Rutaceae : Citrus, Murrraya, Casimiroa, Fortunella, Clausena, Severinia, Glycosmis, Poncirus, Teclea. o Salicaceae : Salix. o Santalaceae : Santalum. o Sapindaceae : Melicocca, Litchi, Blighia. o Sapotaceae : Pouteria, Chrysophyllum, Achras, Manilkara, Bumelia, Calocarpum, Lucuma, Mimusops, Sideroxylon. o Saxifragaceae : Ribes. o Simaroubaceae : Brucea. o Solanaceae : Lycopersicum, Capsicum, Solanum, Physalis, Cestrum, Cyphomandra, Lycium, Atropa. o Sterculiaceae : Theobroma. o Verbenaceae : Lantana, Citharexylum. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o HYM. Braconidae : Biosteres angaleti. o Biosteres caudatus. o Biosteres desideratus. o Biosteres fuscipennis. o Biosteres fullawayi. o Biosteres giffardi. o Biosteres hageni. o Biosteres (=Diachasmimorpha) longicaudatus. o Biosteres (=Opius) oophilus (=arisanus). o Biosteres persulcatus. o Biosteres (=Opius) tryoni. o Biosteres (=Opius) vandenboschi. o Bracon celer. o Doryctobracon areolatum (=cereum). o Opius bellus (=gomesi). o Opius (=Biosteres) compensans.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Opius concolor. Opius fletcheri. Opius humulis. Opius (=Biosteres) formosanus. Opius incisi. Opius makii. Opius manii. Opius phaeostigma. Phaenocarpa anastrephae. Eulophidae : Aceratoneuromyia (=Syntomosphyrum) indica. Tetrastichus dacicida. Tetrastichus giffardii. Tetrastichus giffardianus. Pteromalidae : Pachycrepoideus vindemiae. Spalangia afra. Chalcididae : Dirhinus giffardii. Diapriidae : Psilus silvestri. Trichopria capensis. Eucoilidae : Aganaspis pelleranoi. Trybliographa daci. Nematoda : Steinermatidae : Heterorhabditis heliothidis. Steinerma feltiae (=Neoaplectana carpocapsae).

Anastrepha fraterculus (WIEDEMANN, 1830) (DIPTERA : TEPHRITIDAE). Dacus fraterculus WIEDEMANN, 1830. Tephritis mellea WALKER, 1837. Trypeta unicolor LOEW, 1862. Anthomyia frutalis WEYENBERGH, 1874. Anastrepha fraterculus soluta BEZZI, 1909. Anastrepha peruviana TOWNSEND, 1913. Anastrepha peruana (error). Anastrepha braziliensis GREENE, 1934. Anastrepha distans HENDEL; Greene, 1934. Anastrepha distincta GREENE, 1934 (parte). Anastrepha trinidadensis GREENE, 1934 (parte). Anastrepha suspensa LOEW; Lima, 1934. Distribucin : USA, Cuba, Mxico, Guatemala, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1994), Panam, Colombia, Trinidad, Tobago, Venezuela, Guiana, Per, Brasil*, Chile, Argentina. Fitfago : o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias, Anacardium. o Annonaceae : Annona. o Combretaceae : Terminalia. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Phyllanthus, Alchornea. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Juglandaceae : Juglans. o Lauraceae : Persea. o Malaceae : Malus, Pyrus, Crataegus, Cydonia. o Malpighiaceae : Malpighia. o Mimosaceae : Inga. o Moraceae : Ficus. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Feijoa, Syzygium, Campomanesia, Myrcia. o Olacaceae : Ximenia. o Oxalidaceae : Averrhoa. o Passifloraceae : Passiflora. o Punicaceae : Punica. o Rosaceae : Prunus, Fragaria, Rubus, Eriobotrya. o Rubiaceae : Coffea. o Rutaceae : Citrus, Fortunella. o Sapotaceae : Manilkara, Pouteria, Chrysophyllum, Mastichodendron. o Solanaceae : Solanum, Lycopersicon. o Staphyleaceae : Turpinia. o Sterculiaceae : Theobroma. o Vitaceae : Vitis.

Enemigos naturales : o HYM. Braconidae : Doryctobracon (=Diachasma) areolatum. o Doryctobracon (=Parachasma) brasiliense. o Doryctobracon (=Opius, =Parachasma) fluminense. o Doryctobracon (=Opius, =Parachasma) zeteki. o Opius anastrephae. o Opius argentinus. o Opius bellus (=gomesi). o Opius pseudobellus. o Cynipidae : Ganaspis carvalhoi. o Psichacra pellaneranoi.

Anastrepha ludens (LOEW, 1873) (DIPTERA : TEPHRITIDAE). Trypeta ludens LOEW, 1873. mosca mexicana de la frutas. Distribucin : Asia, Hawaii, USA, Mxico*, Guatemala, Belize, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Jirn, Soto-Manitiu & Norrbom, 1988; Maes & Tllez Robleto, 1988; Maes, 1994) (Nueva Segovia, Managua), Costa Rica, [no Suramrica]. Fitfago : o Anacardiaceae : Mangifera, Anacardium, Spondias. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Carissa. o Cactaceae : Lemaireocereus, Hylocereus, Opuntia. o Caricaceae : Carica. o Clusiaceae : Mammea. o Cucurbitaceae : Cucurbita. o Ebenaceae : Diospyros. o Juglandaceae : Juglans. o Lauraceae : Persea. o Malaceae : Malus, Pyrus, Cydonia. o Mimosaceae : Inga. o Moraceae : Ficus. o Musaceae : Musa. o Myrtaceae : Psidium, Feijoa, Syzygium. o Passifloraceae : Passiflora. o Punicaceae : Pouteria. o Rosaceae : Rosa, Prunus, Eriobotrya. o Rubiaceae : Coffea. o Rutaceae : Citrus, Sargentia, Casimiroa. o Sapotaceae : Pouteria, Mastichodendron, Manilkara, Bumelia. o Solanaceae : Capsicum, Lycopersicon, Physalis, Cyphomandra. Enemigos naturales : o HYM. Braconidae : Biosteres (=Opius) longicaudatus. o Doryctobracon areolatum (=cereum). o Doryctobracon (=Parachasma) crawfordi. o Opius fletcheri. o Diapriidae : Psilus sp. o Eucoilidae : Eucoila sp. o Eulophidae : Aceratoneuromyia indica.

Anastrepha obliqua (MACQUART, 1835) (DIPTERA : TEPHRITIDAE). Tephritis obliqua MACQUART, 1835. Anastrepha mombinpraeoptans SEIN, 1933. Anastrepha ethalea WALKER; Greene, 1934. Anastrepha trinidadensis GREENE, 1934. Anastrepha fraterculus ligata LIMA, 1934. Anastrepha acidusa WALKER; autores. mosca del ciruelo. Distribucin : USA, Cuba*, Puerto Rico, Dominica, Vrgenes, Jamaica, Dominicana, Mxico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988; Hernndez-Ortz & Aluja, 1993:103; Maes, 1994) (Nueva Segovia, Managua, Masaya, Carazo, Rivas), Costa Rica, Panam, Colombia, Trinidad, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Brasil. Fitfago : o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias, Anacardium. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Carissa, Thevetia. o Bignoniaceae : Godmania. o Boraginaceae : Cordia. o Caricaceae : Carica. o Chrysobalanaceae : Chrysobalanus. o Clusiaceae : Mammea. o Combretaceae : Terminalia. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Manihot, Alchornea. o Fabaceae : Phaseolus, Geofraea. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Malaceae : Crataegus, Malus, Pyrus. o Malpighiaceae : Malpighia. o Mimosaceae : Inga, Acacia. o Moraceae : Ficus, Brosimum. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Syzygium, Jamposa. o Olacaceae : Ximenia. o Oxalidaceae : Averrhoa. o Passifloraceae : Passiflora. o Punicaceae : Punica. o Rosaceae : Prunus, Eriobotrya. o Rubiaceae : Coffea. o Rutaceae : Citrus, Citrofortunella, Fortunella. o Sapotaceae : Pouteria, Calocarpum, Manilkara. o Solanaceae : Capsicum, Lycopersicon. o Vitaceae : Vitis. Enemigos naturales : o HYM. Braconidae : Biosteres tryoni. o Doryctobracon areolatum (=cereum). o Opius anastrephae (=mombinpraeoptantis). o Opius bellus (=gomesi). o Phaenocarpa anastrephae.

o o o o o o o

Chalcididae : Dirhinus giffardi. Eulophidae : Aceratoneuromyia indica. Pteromalidae : Pachycrepoides vindemiae. Diapriidae : Ashmeadopria sp. Trichopria sp. Eucoilidae : Eucoila sp. Eucoila (Hexamerocera) sp.

Anastrepha serpentina (WIEDEMANN, 1830) (DIPTERA : TEPHRITIDAE). Dacus serpentina WIEDEMANN, 1830 [Leptoxys, Trypeta]. Urophora vittithorax MACQUART, 1851. mosca del zapote. Distribucin : USA, Mxico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988; Hernndez-Ortz & Aluja, 1993:104) (Len, Managua, Carazo, Rivas), Costa Rica, Panam, Colombia, Trinidad, Venezuela, Guiana, Ecuador, Per, Brasil*, Argentina. Fitfago : o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias. o Annonaceae : Annona. o Apocynaceae : Carissa, Lacmellea, Zschokkea. o Bromeliaceae : Ananas. o Clusiaceae : Mammea. o Combretaceae : Terminalia. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Alchornea. o Flacourtiaceae : Dovyalis. o Lauraceae : Persea. o Malaceae : Malus, Pyrus, Cydonia. o Malpighiaceae : Byrsonima. o Moraceae : Ficus. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Syzygium. o Rosaceae : Prunus. o Rutaceae : Citrus, Citrofortunella, Fortunella. o Sapotaceae : Achras, Chrysophyllum, Manilkara, Pouteria, Calocarpum, Lucuma, Mastichodendron, Micropholis, Mimusops, Sideroxylon, Bumelia. o Solanaceae : Capsicum, Lycopersicon. Enemigos naturales : o HYM. Braconidae : Biosteres (=Diachasmimorpha) longicaudatus. o Doryctobracon areolatus. o Doryctobracon (=Opius, =Parachasma) auripenne. o Doryctobracon (=Parachasma) fluminense. o Doryctobracon (=Parachasma) trinidadensis. o Opius bellus (=gomesi). o Eucoilidae : Ganaspis carvalhoi.

Anastrepha striata SCHINER, 1868 (DIPTERA : TEPHRITIDAE). Anastrepha striata SCHINER, 1868. mosca de la guayava. Distribucin : USA, Mxico, Guatemala, Belize, El Salvador, Honduras, Nicaragua (Maes & Tllez Robleto, 1988; Hernndez-Ortz & Aluja, 1993:104) (Managua), Costa Rica, Panam, Colombia, Trinidad, Venezuela, Per, Brasil. Fitfago : o Anacardiaceae : Mangifera, Spondias. o Annonaceae : Annona. o Combretaceae : Terminalia. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Manihot. o Myrtaceae : Psidium, Eugenia, Syzygium, Calyptranthes, Myrcia. o Passifloraceae : Passiflora. o Rosaceae : Prunus. o Rutaceae : Citrus. o Sapotaceae : Manilkara, Pouteria, Chrysophyllum, Bumelia. o Solanaceae : Solanum. Enemigos naturales : o HYM. Braconidae : Biosteres (=Diachasmimorpha) longicaudatus. o Doryctobracon (=Diachasma) areolatum. o Doryctobracon (=Parachasma) crawfordi. o Doryctobracon (=Opius) trinidadensis. o Doryctobracon zeteki. o Opius vierecki. o Eulophidae : Aceratoneuromyia indica. o Diapriidae : Trichopria sp. o Eucoilidae.

Trichoplusia ni (HUBNER) (LEPIDOPTERA : NOCTUIDAE). Trichoplusia ni (HUBNER). Autographa brassicae (RILEY). falso medidor, gusano de la col, falso medidor de la col. Distribucin : Europa, Asia, Hawaii, Canad, USA, Cuba, Mxico, Belize, Honduras, Nicaragua (Falcon, 1971; Falcon & Smith, 1973; Lacayo, 1977; annimo, 1979; Martnez Rodrguez, 1985; Mulock, 1988; Maes & Tllez, 1988; Castillo, Narvez, Swezey, Cano & Rizo, 1988; Tapia Barquero & Camacho Henrquez, 1988; Rivas Chavarra & Savoie, 1989; Morales Velsquez & Gladstone, 1990; Cano & Swezey, 1992) (Chinandega, Managua, Masaya), Costa Rica, Colombia. Fitfago : o Amaranthaceae : Amaranthus. o Anacardiaceae ; Rhus. o Apiaceae : Apium, Daucus, Pastinaca, Petroselinum. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araceae : Philodendron. o Araliaceae : Hedera. o Asteraceae : Lactuca, Baccharis, Pluchea, Xanthium, Eupatorium, Iva, Ageratum, Calendula, Carthamus, Cichorium, Cynara, Helianthus, Senecio, Chaenactics, Crepis, Encelia, Pectis, Taraxacum. o Boraginaceae : Heliotropium. o Brassicaceae : Brassica, Ambrosia, Raphanus, Armoracia, Mathiola. o Caesalpinaceae : Cassia. o Cannaceae : Canna. o Caryophyllaceae : Dianthus, Gypsophila. o Chenopodiaceae : Beta, Chenopodium, Salsola. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cucurbitaceae : Citrullus, Cucumis, Cucurbita. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Croton, Euphorbia. o Fabaceae : Phaseolus, Arachis, Glycine, Medicago, Vigna, Desmodium, Pueraria, Pisum, Lathyrus, Lupinus, Melilothus, Trifolium, Vicia, Crotalaria. o Fagaceae : Quercus. o Geraniaceae : Erodium, Geranium, Pelargonium. o Hypericaceae : Hypericum. o Iridaceae : Gladiolus. o Lamiaceae : Teucrinum, Coleus, Menthax, Metha, Salvia, Glechoma. o Lauraceae : Sassafras. o Liliaceae : Smilax, Allium, Asparagus. o Linaceae : Linum. o Malvaceae : Gossypium, Pavonia, Hibiscus, Althaea, Malva. o Mimosaceae : Pithecellobium, Acacia. o Orchidaceae. o Papaveraceae : Argemone, Eschscholtzia, Papaver. o Pedaliaceae : Sesamum. o Plantaginaceae : Plantago.

o Poaceae : Zea, Sorghum. o Polygonaceae : Polygonum, Rumex. o Resedaceae : Reseda. o Rosaceae : Aronia, Rubus, Chaenomeles, Fragaria, Rosa. o Rubiaceae : Cephalanthus. o Rutaceae : Citrus. o Salicaceae : Populus. o Saxifragaceae : Bergenia. o Scrofulariaceae : Agalinis, Antirrhinum, Verbascum. o Solanaceae : Solanum, Nicotiana, Lycopersicon, Capsicum, Petunia. o Tropaeolaceae : Tropaeolum. o Urticaceae : Urtica. o Verbenaceae : Lantana. o Vitaceae : Vitis, Ampelopsis. o Zygophyllaceae : Tribulus. Vector de Bacteria : o en Brassicaceae : Pseudomonas campestris (brown rot, black rot, leaf blight, stump rot of Brassicaceae). Vector de Fungi : o en Gossypium : Alternaria tenuis (boll rot of cotton). o en Gossypium : Fusarium moniliforme (boll rot of cotton). Enemigos naturales : o ARA. Lycosidae : Lycosa rabida. o Oxyopidae : Peucetia viridans. o Salticidae : Phidippus variegatus. o ODO. Libellulidae : Erythemis simplicicollis. o DER. Labiduridae : Labiduria riparia. o HET. Anthocoridae : Orius tristicolor. o Lygaeidae : Geocoris pallens. o Nabidae : Reduviolus (=Nabis) americoferus. o Pentatomidae : Podisus maculiventris. o Reduviidae : Sycanus indagator. o Zelus bilobus. o Zelus exsanguis. o COL. Carabidae : Calosoma peregrinator. o Calosoma sayi. o Coccinellidae : Coccinella novemnotata. o Coccinella transversoguttata. o Coleomegilla maculata. o Hippodamia convergens. o PLA. Chrysopidae : Chrysopa carnea. o Chrysopa oculata. o DIP. Asilidae : Asilus sp. o Sarcophagidae : Sarcodexia sternodontes. o Senotaina sp. o Syrphidae : Sphaerophoria asymmetrica. o Sphaerophoria contigua. o Sphaerophoria philanthus. o Toxomerus marginatus. o Tachinidae : Archytas californiae.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Carcelia sp. Compsilura concinnata. Eucelatoria armigera. Eucelatoria bigeminata. Eucelatoria rubentis. Eusisyropa (=Zenilla) autographae. Eusisyropa blanda. Lespesia archippivora. Madremyia saundersii. Periscepsia helymus. Phorocera sp. Phryxe vulgaris. Siphona plusiae. Voria aurifrons. Voria edentata. Voria ruralis. Winthemia quadripustulata. Winthemia rufopicta. HYM. Braconidae : Apanteles autographae. Apanteles caffreyi. Apanteles congregatus. Apanteles glomeratus. Apanteles laeviceps. Apanteles plutellae. Apanteles ruficrus. Chelonus blackburni. Chelonus insularis (=texanus). Cotesia (=Apanteles) marginiventris. Meteorus autographae. Meteorus laphygmae. Meteorus leviventris. Microplitis alaskensis. Microplitis brassicae. Microplitis plutellae. Rogas granulatus. Rogas molestus. Rogas perplexus. Rogas rufocoxalis. Chalcididae : Brachymeria comitator. Brachymeria ovata. Spilochalcis nigrifrons. Spilochalcis octomaculata. Encyrtidae : Copidosoma floridanus. Copidosoma (=Litomastix) truncatellum. Eulophidae : Euplectrus comstockii. Euplectrus plathypenae. Pediobius sexdentatus. Tetrastichus galactopus. Formicidae. Ichneumonidae : Campoletis flavicincta.

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o
o o o o o o o o o o o o o o

Campoletis sonorensis. Coccygomimus aequalis. Cryptus rufovinctus. Diadegma insulare. Echthromorpha punctum. Enicospilus sp. Gambrus ultimus. Gelis tenellus. Hyposoter exiguae. Iseropus stercorator. Itoplectis conquisitor. Nepiera fuscifemora. Netelia sp. Patrochoides montanus. Pristomerus spinator. Pterocormus gestosus. Stenichneumon culpator. Vulgichneumon brevicinctor. Scelionidae : Telenomus sp. Trichogrammatidae : Trichogramma australicum. Trichogramma chilotracae. Trichogramma exiguum (=fasciatum). Trichogramma evanescens. Trichogramma japonicum. Trichogramma minutum. Trichogramma pretiosum. Vespidae : Polistes sp. Vespula sp. Fungi : Aspergillus flavus. Beauveria bassiana. Entomophthora gammae. Entomophthora sphaerosperma. Fusarium sp. Metarrhizium anisopliae. Metarrhizium brunneum. Penicillium sp.
Nomuraea (=Spicaria) rileyi. Protozoa : Microsporidia : Nosematidae : Nosema heliothidis. Nosema necatrix. Nosema sphingidis. Nosema trichoplusiae. Mattesia grandis. Bacteria : Bacilius cereus. Bacilius thuringiensis. Serratia marcescens. Virus : Trichoplusia ni NPV. Trichoplusia ni GV. Trichoplusia ni SEV. Trichoplusia ni MEV. Trichoplusia ni CPV. Nematoda : Mermis sp. Steinermatidae : DD136.

Agelaia areata (SAY, 1837) (HYMENOPTERA - VESPIDAE). Polistes areata SAY, 1837. +Stelopolybia sulfureofasciata DUCKE, 1910 [Nicaragua]. +Stelopolybia areata (SAY); Richards, 1978 +Stelopolybia areata (SAY); Van Huis, 1981 +Stelopolybia areata (SAY); Maes, 1989 : 85. +Agelaia areata (SAY); Maes, 199 : 1575-1758. Distribucin : Mxico*, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panam, Colombia, Venezuela, Ecuador. Depredador de : o LEP. Noctuidae : Spodoptera frugiperda. Material examinado : o Guatemala : S.E. Lago Atitn : Santa Barbara : Finca Santa Mara, IX96, col. P. Hubbell (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Jinotega : Cerro Muzu, 14 33 N - 85 07 W, 220 m, IX-97, col. J.M. Maes & B. Hernndez (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Matagalpa : Fuente Pura, 10-iv-94, col. J.M. Maes & A. De La Fuente (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Matagalpa : Fuente Pura, 5-XI-94, col. J.M. Maes (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Matagalpa : Selva Negra, 1-xi-91, col. C. Pineda (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Matagalpa : 50 Km. E. Matagalpa : El Coyolar, 20-xi-91, 800 m, en potrero espontaneo, col. J.M. Maes, S. Hue & X. Palacios (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Matagalpa : 50 Km. E. Matagalpa : El Coyolar, 20-xi-91, 800 m, en trampa de luz 220 V, col. J.M. Maes, S. Hue & X. Palacios (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Boaco (Citado por Maes, 1989). o Nicaragua : Len : Volcan Telica, VII-90, col. B. Garcete (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Managua (Citado por Maes, 1989). o Nicaragua : Masaya : Parque Nacional del Volcan Masaya, 17-ix-82, col. I. Castro, det. J. Carpenter 85 (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca San Joaqun, 16-II-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca San Joaqun, 31-III-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca San Joaqun, 15-IV-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca San Joaqun, 30-IV-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (2 ex. Museo entomolgico, Len).

o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca San Joaqun, 21-VI-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (3 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca Santa Ana, 15-II-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca Santa Ana, 15-V-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca Santa Ana, 2-VI-98, trampa malaise en caf orgnico, col. J.M. Maes (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Granada : Volcan Mombacho : Finca El Progreso, 16-II-98, trampa malaise en caf qumico, col. J.M. Maes (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Ro San Juan : Boca de Sabalo : Las Maravilla, I-95, col. B. Hernndez (1 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua : Zelaya : Cao Macho, 13 48 N - 84 58 W, XI-95, col. J.M. Maes & J. Hernndez (2 ex. Museo entomolgico, Len). o Nicaragua (TYPUS de Stelopolybia sulfureofasciata DUCKE 1910). Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o cacao : hojas - 16-V-2000 (1). o cacao - 21-IX-2000 (3). o mabola - 31-X-2000 (1).

Bibliografa o DUCKE A. (1910) Rvision des gupes sociales polygames d'Amrique. Ann. Hist. Nat. Mus. Nat. Hung., 8 : 449-544. [No consultado] o MAES J.M. (1989) Catlogo de los insectos controladores biologicos en Nicaragua. Volumen I. Insectos depredadores (Primera parte). Rev. Nica. Ent., 8 : 106 pp. o MAES J.M. (1999) Insectos de Nicaragua. MARENA, BOSAWAS, Nicaragua, Volumen III : 1170-1898. o RICHARDS O.W. (1978) The social wasp of the Americas excluding the Vespinae. British Museum (Natural History), London, 580 pp., 4 lams. [No consultado] o VAN HUIS A. (1981) Integrated pest management in the small farmer's maize crop in Nicaragua. Meded. Landbauwhogeschool Wageningen, Holanda, 221 pp. [No consultado]

Camponotus mus (HYMENOPTERA - FORMICIDAE). Saproxilofago. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. o nuez moscada, 30-VIII-2000 (1). o maraon, 21-IX-2000 (1). o mabola, 25-IX-2000 (1). o mabola, 23-X-2000 (1). o pijibaye, 5-X-2000 (1).

Agapostemon sp. B. (HYMENOPTERA - HALICTIDAE). Polinizador. Muestras colectadas en el CICABO durante el muestreo 2000. - mabola - 14-VII-2000.

Augochloropsis metallica (FABRICIUS, 1793) (HYMENOPTERA : HALICTIDAE). Andrena metallica FABRICIUS, 1793. Augochlora cuprea SMITH, 1853. Augochlora viridula SMITH, 1853. Augochlora fervida SMITH, 1853. Augochlora cleomis TITUS, 1901. Halictus chorisis VACHAL, 1903. Halictus viridissimus VIERECK, 1910. Augochlora fulvofimbriata FRIESE, 1916. Distribucin : USA, Mxico, Nicaragua (Tllez & Maes, 1991; Maes, 1993:15) (Len), Costa Rica, Panam, Colombia. Visitantes de flores de : o Acanthaceae : Beloperone. o Alismaceae : Sagittaria. o Anacardiaceae : Rhus. o Apiaceae : Cicuta, Erigenia, Eryngium, Osmorrhiza, Sanicula, Thaspium, Zizia, Polytaenia, Taenidia. o Apocynaceae : Apocynum. o Aquifoliaceae : Ilex. o Araliaceae : Aralia. o Asclepiadaceae : Asclepias, Gonolobus. o Asteraceae : Aster, Bidens, Cacalia, Chrysanthemum, Coreopsis, Eupatorium, Gnaphalium, Haplopappus, Helianthus, Heterotheca, Mikania, Parthenium, Solidago. o Berberidaceae : Caulophyllum. o Brassicaceae : Arabis, Brassica. o Caprifoliaceae : Symphoricarpos. o Celastraceae : Celastrus. o Clusiaceae : Hypericum. o Convolvulaceae : Ipomoea. o Cornaceae : Cornus. o Ebenaceae : Diospyros. o Euphorbiaceae : Croton. o Fabaceae : Phaseolus, Cercis, Melilothus, Trifolium, Dalea (=Petalostemon). o Geraniaceae : Geranium. o Hydrophyllaceae : Hydrophyllum. o Lamiaceae : Teucrinum, Stachys, Nepeta, Blephilia, Lycopus, Pycnanthemum. o Liliaceae : Smilacina. o Lythraceae : Cuphea. o Malaceae : Aronia, Crataegus. o Malvaceae : Malva. o Mimosaceae : Cassia. o Onagraceae : Circaea, Oenothera. o Phytolaccaceae : Rivina. o Polygonaceae : Polygonum.

o Portulacaceae : Claytonia. o Primulaceae : Dodecatheon. o Rhamnaceae : Condalia, Caenothus, Rhamnus. o Rosaceae : Fragaria, Rosa, Prunus, Rubus. o Rutaceae : Zanthoxylum. o Salicaceae : Salix. o Sapotaceae : Bumelia. o Saxifragaceae : Hydrangea, Ribes. o Scrophulariaceae : Gerardia, Scrophularia, Veronica, Verbascum. o Solanaceae : Solanum. o Tiliaceae : Tilia. o Verbenaceae : Cornutia, Lippia, Lantana, Verbena. Enemigos naturales : o HYM. Philanthidae : Philanthus gibbosus. o Philanthus solivagus.

También podría gustarte