Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
a (prep.): at, to. Eg.:A todos los muevos abonados, abitul (adj.): usual, habitual. Eg.:Esta sonriendo
vos digo un grande "bienvenidos". kon su dulsor abitual.
a la fin: finally. Eg.:Despues de munchos anyos de abitur (v): accustom. Eg.:Kale abituar a los
lavoro, el reusho a la fin a inventar esta makina. mansevos ke avlen el Djudeo-Espanyol
a la fin: at the end. Eg.:Mete tu nombre a la fin de tu abokrse (v): to lean forward. Eg.:Se abok para
letra. arrekojer piedras d'enbasho.
a la ltra: to the letter, literally. Eg.:Eyas observavan aboltr (v): turn. Eg.:Yo ya abolti de mi viaje el
a la letra uno de los komandamientos. viernes pasado. Ya aboltates la kara, ya paso el
a las eskonddas: behind somebody's back (to do diya, la semana, el mez. (Neh.)
something). Eg.:Eya se engrandesio sin konoser abondnsa (f): abundance. Eg.:Uvo todo modo
djudios i se konvertio al kristianizmo, ma kontinuo, a las de frutas i zerzevates en abondansa!
eskondidas, a azer ayuno un diya al anyo porke se abondnte (adj.): abundant, plentiful. Eg.:Les
akodrava ke ansina uzavan en su kaza en Diya de auguro ke la mueva anyada les seya abondante de
Kipur. luz.
a partr de: beginning from. Eg.:Kursos de abondr (v): abound. Eg.:Las frutas abondavan.
Djudeo-espanyol a partir del 8 de noviembre. aborresr (v): detest, hate. Eg.:Todos los ke me
a pi, a py (lok. adv.): on foot. Eg.:Kaminando a pie aborresen aman la muerte.
komo 10 minutos. abrasr (v): embrace. Eg.:Las dos se abrasan i
abafdo / abafda (adj.): stewed. Eg.:Mos plaze se meten a avlar.
komer el pishkado abafado porke es muy liviano. abrso (m): embrace, hug. Eg.:Mos arresivieron
abandonr (v): abandon. Eg.:Nunka no mos van kon bezos i abrasos.
abandonar. abrevr (v): water (animal), give a drink.
abashda (f): downhill (to go). Eg.:Moravamos serka Eg.:Yaakov abrev a las ovejas.
de la Kula una abashadika ke se yamava El Kal De Los abrigrse (v): take shelter, protect oneself, wrap
Frankos. oneself up. Eg.:Eyos no tyenen ni pan para komer
abashda (f): cold, flu. Eg.:Estuve hazina kon una ni lugar para abrigarsen.
abashada muy fuerte. abrgo, avrgo (m): shelter, refuge. Eg.:Kada
abashamentdo (adj.): with cold. Eg.:Esto padre de famiya deve de asigurar un avrigo para
abashamentada. los suyos.
abashaminto (m): cold, flu. Eg.:Esto kon un absolto (adj.): absolute. Eg.:En la vida, todo es
abashamiento muy fuerte. relativo i no ay nada de absoluto.
abashr (v): take down, get down, lower. Eg.:No abudho (m): dried salted fish roe. Eg.:
keriyamos abashar i suvir las eskaleras. abudraho (m): dried salted fish roe. Eg.:
absho (adv.): down, downwards, below. Eg.:Kale achkes de (m): because of. Eg.:Vino tadre
ser modesto i mirar mas abasho de si. Yamavan "los achakes de la luvia.
de abasho," "los negros," o "los ke danyan". achunkdo (adj.): crouched. Eg.:Se kedo dos
abastr (v): be sufficient, be enough. Eg.:De esta malas oras achunkado, no lo mirimos en la kara.
ropa ya abasta 4 metros: esta ancha. Ya abasta i sovra. ad (f): island. Eg.:En Estanbol, ivamos a la Ada
abastesr (v): provide. Eg.:Lavora de diya i de noche a pasar la enveranada.
para abasteser a su famiya. adelantr (v): advance, make progress.
abatdo / abatda (adj.): depressed, distressed. Eg.:Estamos perkurando para mantener i adelantar
Eg.:Desdichada de mi ! Me fui del bet din abatida i muy la konosensya de esta lingua i de muesta ermoza
triste... erensya kultural...
abedigur (v): help, assist. Eg.:Abediguar famiyas, adelntre (adv.): forward, ahead. Eg.:Siempre ke
hazinos, gurfanos i bivdas. mos vaygamos para adelantre i nunka para atras.
Pajina 1
Diksionario de Ladinokomunita
adems (adv.): besides, moreover. Eg.:Ademas vos afloshr (v): slacken, loosen. Eg.:Aflosharon la
kero rengrasiar por vuestras palavras de apresiasion. kuedra de la barka.
ado, adiyo (interj.): good-bye. Eg.:No tengo razon? afrisin, afriisyn (f): deprivation; persecution.
Ansina ke sea: Adiyo! Eg.:Grande fue la afrision de los djudios en Ayifto.
adjektvo (m).: adjective. Eg.:La verdad i la aftah, avtah (f): hope. Eg.:Meter la avtah en
sinseridad son los dos adjektivos ke resumen mi el Dio.
boletin. afura, ahura, fura (adv.): out, outside.
adjnsia (f): agency. Eg.:Me fui a la adjensia de viaje Eg.:Keriya djugar afuera kon los ijikos de la kaleja.
para merkar un bilyeto de avion. ag (m): lord, master. Eg.:El aga le demando ke
adjil (f): haste, hurry. Eg.:Todo lo ke se aze kon echo aze.
adjile, se aze negro. agra (adv.): now. Eg.:Mos demando sovre el
adjuntr (v): join, unite. Eg.:Espero ke otros amigos orijen de Ladino, i komo lo eskrivimos i lo
de LK, se van adjuntar a este evenimiento emportante. pronunsiamos agora.
adjustr (v): add. Eg.:Mesklar bien, adjustar la tomat agradr a..., plazr a... (v): be pleasing to.
ke fue esprimida un poko para kitarle el kaldo. Eg.:Kreyo ke yo, le agrado solo a mi mama. Les
administrr (v): administer. Eg.:Teniya la plazgo a los elevos, sovre todo kuando termino la
responsabilidad de administrar el Reynado. klasa.
admirr (v): admire. Eg.:Todos estos esfuersos son agradr, plazr (v): like. Eg.:Me agradan los
de admirar. pimientones. A las kreaturas, les plaze la chikolata.
admirasin (f): admiration. Eg.:Tengo grande agradesr (v): be thankful. Eg.:Azer i no
admirasion por sus lavoros. agradeser, es amargo komo la fiel. (Neh.)
adolensyrse (v): fall ill; whine. Eg.:Puedo dizir ke agradesiminto (m): gratitude. Eg.:...un
me adolensyo kuando amostran la gerra en la sentimiento sinsero de agradesimiento.
televizyon. gua (f): water. Eg.:Ofriyan dulses kon una tavla
adolesnsia (f): adolescence. Eg.:Me izitesh aboltar de plata kon vazos de agua freska.
a mi adolesensia. aguzdo / aguzda (adj.): sharp. Eg.:Para kortar
adovr (v): repair, mend, fix. Eg.:Bushka de azer esta ropa dura, prime una tijera bien aguzada.
adovar esta makina. aguzadr (m): sharpener. Eg.:
adrso (m): address. Eg.:Manda tu letra a su adreso. aguzr (v): sharpen. Eg.:Dame los kuchiyos para
aeddo / aedda (adj.): old, aged. Eg.:La esklava aguzar.
seya de espanto, seya a kavza de la prometa aharientr (v): damage. Eg.:Lavorando muncho,
deskuvryo a Abdulhamid ke su maestra lo topava a el ahariento la makina.
muy aedado i enkapache de amor. aharientrse (v): get damaged. Eg.:La karga del
afalagr (v): console, comfort. Eg.:Afalagar kon kamion se ahariento.
palavras vanas. (Kataln) aharva (f): carob. Eg.:Me akodro de arankar
aferrdo / aferrda (adj.): smitten. Eg.:Esta aferrado aharovas i chuparlas komo chupamelas!
kon la ija del vizino. aharvr (v): strike, beat. Eg.:Ken se aharva kon
aferrr (v): seize, hold in place. Eg.:Aferraron al sus manos ke no yore.
ladron. anda, aynda, danda (adv.): yet, still. Eg.:Ya
aferrr abashda: catch cold. Eg.:Uvo muncho aire i tomo muncho i dainda demanda.
aferri una abashada muy fuerte. ire, yre (m): air, wind, draught. Eg.:Saldremos
afil (adv.): though. Eg.:Una madre kere a su ijo afilu a tomar un poko de aire.
si es un bandido. (Neh.) ajektvo (m): adjective. Eg.:"Dezvelopado"
afitr (v): happen, occur. Eg.:Ayer afito una koza muy siempre se uzo komo ajektivo.
agradavle ajno / ajna (adj.+ m/f): stranger. Eg.:Los
afto (m): happening, event; constipation. Eg.:Afito de ajenos azen mas ke los serkanos. (Neh.)
bilibiz. (Konstipasyon fuerte. Neh.) akademya, akadema (f): academy. Eg.:Ay una
aflijr (v): afflict, distress, grieve. Eg.:Mi hazinura lo akademia relijioza Porat Yosef en Yerushalayim.
aflijo. akaj (m): mahogany. Eg.:En la biblioteka
aflijrse, tenr pna (v): grieve. Eg.:Se aflijo porke teniyan mobles de akaju.
peryo su echo. aksia, aksya (f): acacia. Eg.:Las flores de
Pajina 2
Diksionario de Ladinokomunita
akasia tienen una golor muy delikada. puedemos dizir ke es una koza mala; al kontrario, es
akavr (v): finish. Eg.:Akavimos de komer. una koza muy agradavle.
akl, akya (adj.+ pron.): that. Eg.:En akel momento la (f): wing. Eg.:La gayina tiene alas, ma no
me akodri lo ke diziya mi madre. Oye lo ke dize akel. bola.
akyo (m+pron.): that. Eg.:Ansina pasavamos los alargr (v): lengthen, prolong, extend. Eg.:No
alhades en akeyos diyas ke no aviya televizion o video. kero alargar este sujeto. El Dio te alarge las vidas.
ak (adv.): here. Eg.:Ke bushkas por aki? alarmr (v): alarm. Eg.:No ay koza de alarmar.
aklarr (v): clear. Eg.:El Dio ke aklare los korasones. aly (m): multitude. Eg.:Mos kedaron un alay de
akodrr (v): remember. Eg.:Vere agora si te vo azer kozas a estudiar.
akodrar de kozas alegres. alburnya (f): fried eggplant in tomato sauce.
akomodr (v): accommodate. Eg.:Estamos trokando Eg.:"alburniya" es una kumida de berendjena kon
la ora para akomodar a todos. karne.
akompanyr (v): accompany. Eg.:Kantaron kantikas alderredr (prep.): around. Eg.:Alderredor de mi
ermozas, akompanyadas kon gitara. kaza ay yervado.
akontesr (v): occur. Eg.:Ke akontesio? Le akontesio aldikra, faldukra (f): pocket. Eg.:Pars para la
una desgrasia. aldikera.
akordr (v): grant, concede. Eg.:Siertos privilejios de algre (adj.): happy, glad. Eg.:Tu alegre i yo
minoridad fueron akordados en Lausanne. kontente.
akordrse (v): agree. Eg.:Las mujeres se akordaron alegra, alegrya (f): joy, happiness. Eg.:Sintir i
entre eyas para akseptarla. kantar kantikas - mos dio alegriya a los korasones!
akrdo (m): agreement. Eg.:De akordo! (D'akordo!) alemn, almn (m): German. Eg.:Su livro fue
akorrto (adv.): often. Eg.:Pasa por aki akorruto. publikado i en aleman.
(Munchas vezes.) aleshr (v): move away. Eg.:Alesharon la boda.
akostumbrr (v): accustom. Eg.:La djente se alevantr (v): lift. Eg.:El Dio solo alevanta i
akostumbra a la moda de vestirse. arrebasha.
aksn, aksnto (m): accent. Eg.:Avlavan el Turko alevantrse (v): get up. Eg.:Se alevantaron los
kon un aksan de Espanyol. pipinos a harvar al bahchevan.
aksantuar: accentuate, stress. Eg.: alfilr (m): pin. Eg.:Rekoje un alfilar i lo apunta
aksantuasion: accentuation. Eg.: sovre su vistido.
akseptr (v): accept. Eg.:No akseptamos mesajes en alfilr (v): string (beads, etc.). Eg.:
otras linguas. alfinte: pin. Eg.:Teniya alfinetes espesiales kon
aksidnte (m): accident. Eg.:Tuve un aksidente de kavesas de diferente kolores.
oto. lgo (pron.): something. Eg.:Algo akontesio?
aksin (f): action. Eg.:Mos eskrivyo en protestando la algodn (m): cotton. Eg.:Mi madre aprontava
aksion del governo en Miami. kada tadre las mechas de algodon.
aktividd (f): activity. Eg.:El lavora anchamente en algja, agja (f): needle. Eg.:El farmasisto
munchas aktividades. echava algujas a los hazinos.
aktvo / aktva (adj.): active. Eg.:Es un miembro algn (adj.: someone, something. Eg.:Si viene
aktivo de muestra komunita. algun prove, dale a komer.
kto (m): act. Eg.:No es solamente un akto de algno (pron.): someone, some, any. Eg.:Alguno
bienfezensya ma tambien un akto de piedad. vino?
aktr (m): actor. Eg.:Keremos topar aktores ke alhd (m): Sunday. Eg.:Shabat por la tadre es
puedan avlar esta lingua. Noche de Alhad.
aktrsa (f): actress. Eg.:Es una aktrisa formidavle. alcha (f): fish, very small. Eg.:Alichas fritas son
aktul (adj.): actual. Eg.:Esto bushkando muy savrozas.
enformasion sovre la situasion aktual del ladino. alimentr (v): feed. Eg.:Uzavamos maiz para
akumpldo / akumplda (adj.): gifted, accomplished. alimentar a las gayinas.
Eg.:Mario Levi es un otor muy akumplido. alimnto (m): food. Eg.:Ayi venden alimentos
al (a el) (prep.): at, to. Eg.:Kere amostrar su mujer al turkos o gregos.
mundo entero. alimpir, alimpyr (v): clean. Eg.:Las mujeres
al kontrrio (adv.): on the contrary. Eg.:No alimpiavan i deshavan arelumbrando.
Pajina 3
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 4
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 5
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 6
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 7
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 8
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 9
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 10
Diksionario de Ladinokomunita
devorar: devour. Eg.: dirto (m): right. Eg.:No tenemos dirito de dizir a
dyo / dya (m/f): piece (kuantos deyos? = how dingunos "no es djusto lo ke dizish vozotros".
many?). Eg.:Dizen ke se deve tener siempre dos disko: disk. Eg.:
deyos en la meza. diskulpar: excuse, exonerate. Eg.:
dezeo: wish, desire. Eg.: diskusion: discussion, argument. Eg.:
dezesperarse: despair. Eg.: diskutir: discuss, argue. Eg.:
dezeyar: wish. Eg.: dispozar: make use of. Eg.:
dezierto: desert. Eg.: distinguir: distinguish. Eg.:
dezr, dizr (v): say. Eg.:No es kon dezirlo solo. distraido / a: absent-minded. Eg.:
dezorden, konfuzion: disorder, confusion. Eg.: diverso: diverse. Eg.:
dezvelopar: develop. Eg.: divertirse: have a good time. Eg.:
dia entero: all day. Eg.: diya / dia: day. Eg.:No era posible komer tanto
dia, diya: day. Eg.: dulse en un diya.
dialkto: dialect. Eg.:Es orijinaryo de Sarayevo, i diz: knee. Eg.:
tiene el dialekto de los djudios. dizr, dezr (v): say. Eg.:No son kozas ke se
diaspora: diaspora. Eg.: dizen.
diavlo: devil. Eg.: djaketa: jacket. Eg.:
dcha: saying. Eg.:Todas las dichas ke te akodrates djrro (m), djrra (f): jug. Eg.:Trusho un djarro
son las mismas ke i yo me akodro... de agua.
dcha: good luck. Eg.:Ke negra tuvimos la dicha! djenero: gender. Eg.:
(Neh.) djenero, klase: type, class. Eg.:
diente: tooth. Eg.: djenitores: parents. Eg.:
dientisto / a: dentist. Eg.: djente: people. Eg.:Apretad mano solo delas
diz, dyz (adj. num.): ten. Eg.:Un bivo ke te mate i djentes buenas i vertuozas.
diez bovos ke no te abediguen. djesto: gesture. Eg.:
diezn, dyezn (adj.): tenth. Eg.:El Dyezen Kongreso djibeladjuz: shrew. Eg.:
de Estudios Djudeo-espanyoles... djven, djovna (m/f): young, young man. Eg.:Se
diferensia: difference, disparity. Eg.: arebivieron los dezeos de los djovenes de estudiar
difernte: different, un like. Eg.:Teniyan unos kuantos para saver.
biervos diferentes ke solo eyos uzavan. djoya: jewel. Eg.:
difikultad: difficulty. Eg.: djoyero: jeweler. Eg.:
difsil: difficult. Eg.:Es una koza muy difisil a dar a djudasmo: judaism. Eg.:El es una de las figuras
entender. mas veneradas del djudaismo.
difuzar: diffuse. Eg.: djudo-espanyl (m): judeo-spanish. Eg.:
difuzyon: diffusion. Eg.: djudio / a: Jew. Eg.:
diksionrio, diksionryo: dictionary. Eg.:Ayer merki djuves, djugves (m): Thursday. Eg.:Me
un diksionario inglez-ladino, ladino-inglez. akodro ke kada lunes i djugeves moz ivamoz al
dinero: money. Eg.: BAZAR .
dingn, ningn (adj.): no, none. Eg.:Ningun ijo de djugar: play. Eg.:
djudio se tope en este sar. djugete: toy. Eg.:
dingno, ningno (Pron.): nobody. Eg.:Ninguno da djulio: July. Eg.:
lo ke no tiene. djuntos: joined, together. Eg.:
dinyidad: dignity. Eg.: djurar: swear, take an oath. Eg.:
Dio: God. Eg.: djsto: just, right, fair. Eg.:Pagan djustos por
diplomado/a: bachelor (degree). Eg.: pekadores. (Neh.)
direksion, adreso: direction, address. Eg.: djuzgo (m): judgement; trial. Eg.:Samuel Hassid
direksion, volante: steering-wheel. Eg.: dezvelopara el tema "El djuzgo de Max Merten
direktamente: directly. Eg.: enfrente de los Espejos".
direkto / a: direct. Eg.: djuzgo / djuzga (m/f): judge. Eg.:Se trata de un
direktr: director, manager. Eg.:Su padre era el djuzgo ke estava avlando todo el tiempo kontra los
direktor de un koro de kantar i de musika. djidios.
Pajina 11
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 12
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 13
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 14
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 15
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 16
Diksionario de Ladinokomunita
sol esta fuego! (Neh.) Flama sin fuego no ay. gramer: grammar. Eg.:
fursa, hursa: force, strength. Eg.:Kerer bien por grande: big. Eg.:
fuersa no ay. (Neh.) grndes: the great, the elder. Eg.:Kantikas
fuerte: strong. Eg.: espanyolas ke mos deshavan tresalidos a grandes i
fuerte (kreatura): naughty. Eg.: chikos...
funesto / a: unfortunate. Eg.: grasia: grace. Eg.:
frcha (f): brush. Eg.:Los tapetes de embasho, los grasias: thanks. Eg.:1) Munchas grasyas. 2) Mil
lavavan kon furchas i agua. grasyas al Dyo. 3) No tuvo pena a entrar grasyas al
furtna (f): storm. Eg.:Ay furtuna en la mar. dezorden ke reynava entre los moradores. 4) Mos
fusta: skirt. Eg.: akodramos solo lo bueno i grasyas ke es ansina."
futbol: football. Eg.: grave: grave, serious. Eg.:
futro: future. Eg.:Rogamos ke en el futuro mos grgo / grga (m+f): Greek. Eg.:Se eskondieron
eskrivas en Ladino. en kazas de amigos gregos durante el tiempo de la
fuyir: run away, escape. Eg.: gerra.
fuzil, tufenk: shotgun. Eg.: gritar: roar, bellow. Eg.:
galcha (f): clog. Eg.:Yevavamos galechas en el grito: yell, scream, shout. Eg.:
banyo. grizo / a: grey. Eg.:
gamba: prawn. Eg.: groserya (f): coarseness, rudeness. Eg.:
gna (f): desire. Eg.:Ya le vino la gana de kuzir. grpo (m): group. Eg.: Tenemos un grupo ke
ganeden: paradise, Garden of Eden. Eg.: yamomos 'Los Pregoneros' (The Storytellers).
garganta: neck. Eg.: guadrar: hide, keep. Eg.:
garon: throat. Eg.: Guay!, Ay! (interj.): Alas!, Oh!. Eg.:Guay de mi!
garson - a: waiter - waitress. Eg.: Guay de la madre ke me pari! Ay! ke no ay! Ke si
gato: cat. Eg.: de lo ke no ay aviya, Ay! no aviya!
gay (peshkado) (f): forkbeard fish. Eg.:Los djudios gurko (m): Satan, devil. Eg.:"Ande se arrapa el
de Estanbol gizan la gaya kon avramilas. guerko" es un lugar muy leshos.
gayardiya: gracefulness. Eg.: guerta: small garden. Eg.:
gayina: hen. Eg.: guertalano/a: gardener. Eg.:
gayinero: henhouse. Eg.: gusmo (m): smell. Eg.:Las rompiyamos para
gayo: cock. Eg.: goler el guesmo del pino.
gazeta: newspaper. Eg.: gueso: bone. Eg.:
gazoza: aerated water. Eg.: guevo: egg. Eg.:
gerra: war. Eg.: gustr: please, be pleasing. Eg.:Me va gustar
giador - a: guide. Eg.: muncho si un miembro los konose i me puede dar
ginnam: hell. Eg.: su adreso.
gitara: guitar. Eg.: gustrse: rejoice. Eg.:Mos gustimos de ver ke
givr, gevr (m): lord, master. Eg.:Vido a la ija del merkaron una kaza muy ermoza.
gevir i se namoro de eya. gusto: pleasure, taste. Eg.:
gizr (v): cook. Eg.:El se lo giza, el se lo kome. guzano: worm. Eg.:
godro/a: fat. Eg.: habr: news, information. Eg.:Ke haber? - Todo
godrura, gudrura: fatness, fat. Eg.: bueno.
goler: smell. Eg.: hadrrse (v): jostle, flounder about. Eg.:Para
golor: smell, scent. Eg.: byen no puede, para mal se hadra. (Neh.)
gmo (m): filling. Eg.:Se inche de gomo de kezo, hdras (f/pl): pretentious, affected manners,.
guevo i pan mojado. I todo esto al orno.... Eg.:Kualo son estas hadras, ke se kreye fulanika...
governo: government. Eg.: hadrzo / hadrza (adj.): affected, pretentious.
gozr (v): enjoy. Eg.:Gozaremos de todo lo bueno de Eg.:No le plazyo akeya ijika porke era muy
este mundo. hadroza.
grado: grade. Eg.: hafton (f): thrashing. Eg.:Kuando avlo mentiras,
gramtika: grammer. Eg.:Mas vale la prtika ke la el padre lo mato de haftona.
gramtika. (Neh.) hahm: rabbi, expert. Eg.:Kada uno es haham en
Pajina 17
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 18
Diksionario de Ladinokomunita
inyeve: snow. Eg.: kma: bed, bedding. Eg.:La kama es una buena
ir: go, march; suit. Eg.: koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
ir a komprar/emplear: go shopping. Eg.: kma: bed, bedding. Eg.:La kama es una buena
ir de mal en peor: from bad to worse. Eg.: koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
ra, brra (f): great anger, fury. Eg.:No eskrivas una kamara: cabin. Eg.:
karta en un momento de ira. kamareta: room. Eg.:
irse: go. Eg.: kamareta de estudio: study, private room. Eg.:
ishalla: may God wish. Eg.: kaminar: walk. Eg.:
italiano / italiana (adj.): Italian. Eg.:El italiana kamno: road, way. Eg.:Ke tengan todos kaminos
tambien es una lingua latina. de leche i miel i al vermos.
ivrt: Hebrew. Eg.:Avlo en ivrit sovre la lingua i los kamino prinsipal: main street, highway. Eg.:
uzos. kamiza: shirt. Eg.:
zla, sla (f): island. Eg.:Lo tuve un mez en mi kaza en kamizya (f): piggy bank. Eg.:
la izla de Burgaz. kampna (f): bell. Eg.:A las ocho de la
japonezo / a: japanese. Eg.: demanyana, la kampana de la eglisya sona.
jenerl, djenerl (adj.): general. Eg.:Va dar una vista kampo, terreno: field. Eg.:
jeneral de la aktividad de Ladinokomunita. kanon: cannon. Eg.:
jenerlmente (adv.): generally. Eg.:Bivimos ayi una kansado/a: tired. Eg.:
vida jeneralmente trankila. kanserya: tiredness, fatigue. Eg.:
jenerasion: generation. Eg.:Se prestan kansrya (f): fatigue. Eg.:Est muerta de
maraviyozamente a edukar a las muevas jenerasiones. kanserya.
Jenero: January. Eg.: kantador / dera: singer. Eg.:
jenerozo/a: generous. Eg.: kantar: sing. Eg.:
jeraniom: geranium. Eg.: kantaro: pitcher. Eg.:
jnio: June. Eg.:Van a tener (EL DIA DE DJOHA) el knte: singing, popular song. Eg.:Sintimos
20 de Junio. muchos kantes en djudeo-espanyol.
jurnal: newspaper. Eg.: kantka, kantga (f): song. Eg.:Una de las
kcha (f): cover (of book, etc.). Eg.:La kacha del livro kantikas ke kanto es una ke tengo sintido en Izmir.
es un blu vibrante. knto: chant, song. Eg.:Estas palavras me sonan
kacharla (f): pan - casserole. Eg.:El dip de la komo un kanto.
kacharola ke este limpia. kanton: corner. Eg.:
kada: every. Eg.: kanyamzo (m): rag, cloth. Eg.:Las metiya en un
kji, kje, kuje (adv.): almost. Eg.:Mora kaji kanyamazo limpio.
enfrente de mi. kapachedad: capacity, ability. Eg.:
kal: synagogue. Eg.:Istanbullis: Vos keriya demandar kapachi: capable. Eg.:
si "el Kal de los Frankos" egziste oy. kapachitad: capacity, ability. Eg.:
kal (biva), (amatada): lime (quicklime), (slaked lime). kapo: chief, hothead. Eg.:
Eg.:Enkalaron la kaza kon kal blanka. kra: cheek. Eg.:En kada kara tiene una kondja.
kalavasudo, kalvo: bald. Eg.: (Neh.)
kaldo: gravy. Eg.: kra: face, side. Eg.:El mal i el bien en la kara se
kle: must. Eg.:Esto kale meterlo en un teatro ven. (Neh.) Kara de riza. Kosta los ojos de la kara.
Sefaradi. karakter: character. Eg.:
kaleja: street. Eg.: karar: quantity; decision. Eg.:Miro de eskrivir el
kalem: pencil. Eg.: karar ke puedo. Kere dizir ke si uno dio karar
kalifikar: qualify. Eg.: a una koza o si uno pensa una koza, no troka de
kalkolo: calculation. Eg.: opinion.
kalmo / a: calm. Eg.: kardiako/a: cardiac. Eg.:
kalmo, arrepozado: quiet, calm. Eg.: karesar: caress, pat. Eg.:
kalor: heat. Eg.: kargar: load, charge. Eg.:
kalsado, sapato: shoe. Eg.: karinyo: affection. Eg.:
kam. de echar, dormitorio: bedroom, dormitory. Eg.: karne: meat. Eg.:
Pajina 19
Diksionario de Ladinokomunita
karnro (m): ram, sheep. Eg.:De un karnero no se kedarse: stay, remain. Eg.:
kita dos kueros. (Neh.) keil, kehil, kal: synagogue. Eg.:Dezazer una
karo/a: dear, expensive. Eg.: keila para tomar un klavo. (Neh.)
karosa: coach, carriage. Eg.: kemado / a: burnt. Eg.:
karpuz: watermelon. Eg.: kemar: burn. Eg.:
karrcha (f): reel; spool; pulley. Eg.:Travavan la kemarse del sol: get suntanned. Eg.:
barka kon una kuedra en una karrucha. ken: who. Eg.:
karta: letter, card. Eg.:Yo meldi tu karta kon muncho ken save: who knows. Eg.:
intereso. kerer: want, love. Eg.:
karcha (f): wheel. Eg.:El otomobil tiene kuatro kerer bien: love, like. Eg.:
karuchas. kerido/a: dear. Eg.:
karvon: coal. Eg.: keshada: chin. Eg.:
kasap, karnesero: butcher. Eg.: kesharse: complain. Eg.:
kasar: hunt. Eg.: kestin, kestyn (f): question. Eg.:No agas
kasha: case, cashier's office. Eg.: kestyon de esto, ke no tiene emportansa.
kashn (m): drawer. Eg.:Ande esta la yave ke estava kestionrio (m): questionnaire. Eg.:Inchi un
en el kashon? kestionario sovre el djudeo-espanyol.
kastanyetas: castanets. Eg.: kzo (m): cheese. Eg.:Izimos borekas de kezo i
kasteyno, kastilyno: Castilian. Eg.:El Kasteyano patata.
es madre de la lingua muestra. kilo: kilo. Eg.:
katvn (m): scribe. Eg.:El katvan empeso a eskrivir kilometro: kilometre. Eg.:
un amuleto en la forma de una Menora. kimika: chemistry. Eg.:
kavakadura: hoe. Eg.: kimiko/a: chemist. Eg.:
kavayo: horse. Eg.: kinezo/a: Chinese. Eg.:
kav, kaf: coffee, caf. Eg.:Veniya a vijitarmos kada Kipur: Jewish Grand Pardon and Fasting Day.
tadre a tomar el kafe kon la mama. Eg.:Todos ke tengash un Kipur livyano i PAS EN
kaver: fit. Eg.: EL MUNDO
kavesa: head. Eg.: kir (f): rent. Eg.:Puede ofrirme de pagar parte
kavyo (m): hair. Eg.:Me se alevantaron los kaveyos de la kira de kaza.
de la kavesa. kitar: take out, remove. Eg.:
kvo (m): end. Eg.:"Sofo letav" kere dizir "kavo bueno kitar, echar: take out, extract. Eg.:
ke tengamos"!!!. Me vo kon ti al kavo del mundo. kito: divorcee. Eg.:Se kazo por la sigundo vez
kavza: cause. Eg.:Ay muncho tiempo ke no vos kon un ombre kito tambien.
eskrivo por kavza de mi grande okupasyon. Kita la klaro / a: clear. Eg.:
kavza, kita el pekado. klasa: class. Eg.:
kavzar: cause. Eg.: klasiko/a: classic. Eg.:
kavzo: case, event. Eg.: kliente: client. Eg.:
kayarse: keep quiet. Eg.: kche (m), arab (f): car. Eg.:Mos yevo al Bosfor
kaye: street, road. Eg.: kon su araba.
kayente: hot. Eg.: kodrero: lamb. Eg.:
kayentura: fever. Eg.: koensidar: coincide. Eg.:
kayer: fall. Eg.: koft, kyoft (f): meatball. Eg.:Unos kuantos
kayo: corn (in foot). Eg.:Ya me se izo kayo. diyas antes, di la recheta de "koftes de prasa".
kaza: house. Eg.: kol: cabbage. Eg.:Entre kol i kol lechuga.
kazal: village. Eg.: kla: tail, end, queue. Eg.:Lo ke le dishe, lo tomo
kazalino/a: villager. Eg.: por la kola.
kazar: marry. Eg.: koly (adj.): easy. Eg.:Kolay i livyano ke te se
ke: who, which, what. Eg.:Ke bueno ke avlo! aga.
ke tiene: whose. Eg.: kolego / a: colleague. Eg.:
ke, kulo: what. Eg.:Ke ke te diga? kolej, lise: high school. Eg.:
kedar: stay, remain. Eg.: kolektividad: whole, group. Eg.:
Pajina 20
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 21
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 22
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 23
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 24
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 25
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 26
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 27
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 28
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 29
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 30
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 31
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 32
Diksionario de Ladinokomunita
sangre fria, kalmo: cold blood, sang-froid. Eg.: sentirse bien: feel good. Eg.:
snto, snta (adj.): saint, holy. Eg.:Azerse del santo. sentro: center. Eg.:
sapato: slipper. Eg.: senyr, sinyr (m): master, gentleman, lord.
sarnudr, estornudr (v): sneeze. Eg.:Hazino ke Eg.:No mo se vaya este senyor i mos venga otro
sarnuda est serka de estar bueno. (Neh.) Kuando uno peor. (Neh.)
sarnuda: - Bivas, kreskas i engrandeskas! senyra, sinyra (f): lady, mistress, owner.
sarndo, estorndo (m): sneeze. Eg.:Para el Eg.:La sinyora maestra.
mentirozo, un sarnudo es un ayudo. (Neh.) separar: separate. Eg.:
sarpikar: sprinkle. Eg.: ser: thirst. Eg.:
sartn (f): frying-pan. Eg.:Algunos de vozotros se ser (tener): thirsty. Eg.:
akodran de la sarten de bimuelos de Pesah? sra (f): wax. Eg.:Las bizbas produsen la sera.
satisfecho / a: satisfied, pleased. Eg.: seremonia de aviertura: inauguration, opening.
saver: know. Eg.: Eg.:
savor: taste. Eg.: seriozamente: seriously. Eg.:
savor de boka: desert. Eg.: serka: near, close. Eg.:
savrozo / a: tasty. Eg.: serkano / a: near, close. Eg.:
se (pron.): himself, herself, it. Eg.:El Ladino se formo serradura: lock. Eg.:
en el Imperio Otomano. serrar: shut. Eg.:
sedakero / a: beggar. Eg.: servisio militar: military service. Eg.:
sefard, sefarad (adj.): sephardic. Eg.:Va aver un sesamo: sesame. Eg.:
konserto de muzika Sefarad. sevoya: onion. Eg.:
sefaradm, sefardm (pl): sephardic (pl). Eg.:Esto shabat: Saturday. Eg.:
seguro ke algunos de estos Sefaradim saven meldar. shaka: joke. Eg.:
seguir,perseguir, ir detras: follow. Eg.: shakaruka: flirtatious remark. Eg.:
segundo / a: second. Eg.: shakka (f): headache. Eg.:Para kurar dolor de
segundo dedo: index-finger. Eg.: shakeka , se metiyan una rida apretada en la
seguridad: security. Eg.: frente.
seguro: secure, safe. Eg.: shal: shawl. Eg.:
sehor (f): annoyance, grief, trouble. Eg.:No te tomes shalm (m): salute, greetings. Eg.:Shalm! -
sehora: una puerta se serra, otra se avre. (Neh.) Berah ve Tov!
seja: eyebrow. Eg.: shampinyon: mushroom. Eg.:
sekar: dry. Eg.: shara tropikal: jungle. Eg.:
sekreter: secretary. Eg.: sharpe (m): syrup, jam. Eg.:Es un sharope de
sekreto / a: secret. Eg.: ombre. (Neh.)
sekso: sex. Eg.: shashearse: be stunned. Eg.:
selebrar: celebrate. Eg.: shaten: chestnut-coloured. Eg.:
seleksin (f): selection. Eg.:Eskapi la seleksion de shavon: soap. Eg.:
tekstos para mi "Introduksion a la lingua". shef: chief. Eg.:
selo: jealousy. Eg.: shefteli: peach. Eg.:
selula: cell. Eg.: shena: scene. Eg.:
selv (m): cypress. Eg.:Oy mis padres sembraron un sho (f): holocaust. Eg.:El sujeto de los
selv en el kampo para fyestar Tu-Bishvat. sefaradim en la Shoa es muy poko konosido.
semana: week. Eg.: shofr (m): ram horn used as Jewish traditional
sementario, betahayim: cemetery. Eg.: musical instrument.. Eg.:Sintimos al shofar kon
sena: dinner. Eg.: respekto i kon grande amor.
senar, komer por la noche: dine. Eg.: shofor: driver. Eg.:
sensia: science. Eg.: shok: shock. Eg.:
senso: sense. Eg.: shukur: thanks. Eg.:Shukur al Dyo.
sentya (f): spark. Eg.:Onde kaye la senteya, es ojo si: yes; if. Eg.:
de la syega. (Neh.) si (konj.): yes, if, himself, herself, it. Eg.:Si kere
sentimiento: feeling. Eg.: el Dio....
Pajina 33
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 34
Diksionario de Ladinokomunita
sultn (m), sultna (f): sultan. Eg.:El Sultan teniya temeridad: rashness, courage. Eg.:
munchos savios, doktores, avokatos djudios. temerozo / temeroza: rash, reckless. Eg.:
sumo: juice. Eg.: tempesta, furtuna: tempest. Eg.:
supa: soup. Eg.: temporalmente: temporarily. Eg.:
superfisial: superficial. Eg.: temprano: early. Eg.:
supermarket: supermarket. Eg.: tener: have, hold. Eg.:
suportar: support, endure. Eg.: tener ozadia: dare. Eg.:
supozar: suppose. Eg.: tener sangluto: hiccough, hiccup. Eg.:
surjir: arise. Eg.: tener temor: fear. Eg.:
survivir: survive. Eg.: tenta: marquee, canopy. Eg.:
suvida: slope. Eg.: teps, tipzm (m): oven pan, tray. Eg.:Se echa en
suvir: mount, get up on. Eg.: un 'tepsi' i se mete a sekar.
suzio / a: dirty. Eg.: terminar: terminate, finish. Eg.:
sylo, silo (m): sky. Eg.:El sol briyava en el syelo. terrivle: terrible. Eg.:
syn, sin (f): temple. Eg.: tezis: thesis. Eg.:
tablo: picture, painting. Eg.: ti: you. Eg.:
tabl prto (m): blackboard. Eg.:El profesor eskriviya ta, tiya (f): aunt. Eg.:Rene, ke ermozos son los
sovre el tablo preto. kuentos de la tia de Sulucha!
tadre: late. Eg.: timpo, tympo (m): while, time, weather. Eg.:El
tafta: taffeta. Eg.: tiempo no tiene ni empesijo, ni fin. (Neh.)
tajada: big slice. Eg.: tierra de pais: territory. Eg.:
takia: cap. Eg.: tirra, tyrra (f): earth, world. Eg.:La tyerra se
tal (adj.): such. Eg.:Tal padre, tal ijo; tal arvol, tal manea i no kae. (Neh.)
fruto; tal nombre, tal ombre. tijra (f): scissors. Eg.:Es tan duro ke no korta
tambien: too, also. Eg.: tijera.
tambur: drum. Eg.: timaran (f): madhouse, mental hospital.
tan (adv.): so. Eg.:Es tan grande ke no kave por la Eg.:Este lugar parese una timarana.
puerta. timbro, muur: stamp, seal. Eg.:
tank: tank. Eg.: timido / a: timid. Eg.:
tnto, tnta (adv.): so much, so many. Eg.:Tanto me timn (m): rudder. Eg.:El kapitan detiene el timn
vino afuerte ke me saltaron las lagrimas. de la embarkasion.
tanyer: ring, play. Eg.: tnya (f): ringworm. Eg.:Ringworm en Inglez es
tapar: put the lid on. Eg.: "tinya".
tapon: lid. Eg.: to, tyo (m): uncle. Eg.:Uno ke vino a darmos
tartalear: stutter. Eg.: konsolasion era 'Tio Solomon'.
tasa, kupa: cup. Eg.: tipo: type. Eg.:
te (pron.): you, to you, yourself. Eg.:Yo te lo digo, tu tiralnya (f): spider, spider's web. Eg.:Kaza
ke lo sepas. serrada se inche de tiralanyas.
teatro: theatre. Eg.: tirr, travr svre (v): shoot. Eg.:En MEXICO se
techo: roof, ceiling. Eg.: dize "hechar plomo" en lugar de "tirar balas kon
tefter: notebook. Eg.: revolver".
teja: tile. Eg.: ttolo, ttulo (m): title. Eg.:Eskojimos el titulo
tejado: roof (tiled). Eg.: Vidas Largas porke es ladino.
teknisyen: technician. Eg.: tof (adj.): odd. Eg.:
teksto: text. Eg.: todo en saviendo: knowingly. Eg.:
telefon (m): telephone. Eg.:Fue un plazer para mi todo enduna: all at once. Eg.:
avlar kon eya por telefon. todo/a: all. Eg.:
telefonar (v): telephone. Eg.: tka (f): muslin scarf. Eg.:Muestras nonas
telekomunikasion: telecommunication. Eg.: siempre metiyan una toka blanka sovre los
tema (m): theme, subject. Eg.:Este tema es sujeto de kaveyos.
mis lavoros i estudios. tka (f): top (toy). Eg.:En Izmir, toka es un
Pajina 35
Diksionario de Ladinokomunita
djugete ke, en kastilyano, se yama "pen" si tiene tresaldo / tresalda (adj.): delighted. Eg.:Est
una punta de madero i "peonza" si la punta es de tresalido de vervos despues de tanto tiempo.
fierro. tresalrse (v): be delighted. Eg.:Te vas a tresalir
tomr (v): take. Eg.:Toma i demanda. por la ermozura del fostan ke te merk.
tomar al pelo: pull one's leg. Eg.: treser: third. Eg.:
tomar dush: shower. Eg.: tresladar: translate. Eg.:
tomar haber, informarse: find out. Eg.: trezoro: treasure. Eg.:
tomar savor: taste. Eg.: trignas (f): walnut-filled fila triangles. Eg.:
tomat: tomato. Eg.: triko, sueter: jersey, sweater. Eg.:
tomt reyndo (m): meat-filled tomatoes. Eg.: tripa: belly. Eg.:
topar: find. Eg.: triste: sad. Eg.:
toparse: to be present. Eg.: triunfar: triumph. Eg.:
Tor (f): Torah. Eg.:Agora yo meldo la Tora en ladino, trokar: change. Eg.:
tambien. trokar de opinion: change one's mind. Eg.:
torero: bull-fighter. Eg.: tronko: trunk. Eg.:
tornar: turn. Eg.: trupa de bestia: livestock. Eg.:
torno: turn off. Eg.: tu: your. Eg.:
toro: bull. Eg.: tualeta: water closet. Eg.:
torsr (v): distort, twist. Eg.:Tu dishites "tuertio", tubo: tube. Eg.:
mozotros dizimos "torsyo". turar: last, endure. Eg.:
total: total. Eg.: turkno, turkna (adj.): of Turkish origin.
tractor: tractor. Eg.: Eg.:Solo los sefaradim turkanos van a konoser esta
tradision: tradition. Eg.:Entre los djudios de Izmir ay palavra "alikobeni"!
una tradision ke es unika en el mundo entero. turko: Turkish. Eg.:
tradision: tradition. Eg.:Entre los djudios de Izmir, ay ttano (m): marrow of bone. Eg.:
una tradision ke es unika en el mundo entero. tutuayar: be on familiar terms. Eg.:
tradisin, tradisyn (f): tradition. Eg.:Entre los ultimo/a: ultimate, last. Eg.:
djudios de Izmir ay una tradision ke es unika en el umanidad: humanity. Eg.:
mundo entero. mido (adj.): damp, humid. Eg.:El lavado ked
traduizir: translate. Eg.: mido.
traduksin, traduksyn (f): translation. Eg.:Te avizo umiliar, arrebashar: humiliate. Eg.:
ke sin la muzika, la traduksion vale poko. umiliasion: humiliation. Eg.:
traduktor - a: translator. Eg.: umo: smoke. Eg.:
traer: bring. Eg.: un (adj.): one. Eg.:Tiene un ijo solo: un ijo
trafiko: traffic. Eg.: regalado.
traidor-a: traitor. Eg.: una vez ke: since, considering. Eg.:
trajedia: tragedy. Eg.: Ungaria: Hungary. Eg.:
tramvay: streetcar. Eg.: unidad: unity. Eg.:
trankilizar: reassure. Eg.: unido/a: united. Eg.:
tranzito: transit. Eg.: uniko/a: unique. Eg.:
trpo (m): rag. Eg.: unir: unite. Eg.:
tratar: treat, deal. Eg.: universal: universal. Eg.:
travdos (m): nut-filled pastry. Eg.: universit, universidad (f): university. Eg.:
travar: pull, shoot. Eg.: no / na (adj.): one, identical. Eg.:Una mano
traversar: go across. Eg.: lava la otra i las dos lavan la kara.
trazera: back, rear. Eg.: uno a otro: mutually. Eg.:
tremblante: trembling. Eg.: unya: nail. Eg.:
tremblar: tremble. Eg.: urbano / a: urban, refined. Eg.:
trno (m): train. Eg.:Tomimos el treno para vinir a uzado, uzada: used; worn. Eg.:Les viene mas
Estanbol. fasil eskrivir asigun estan uzados. Le dio dos
tres: three. Eg.: manteles dayinda no uzados.
Pajina 36
Diksionario de Ladinokomunita
uzr (v): to use. Eg.:En esta fiesta, se aziya de vestirse: dress, get dressed. Eg.:
almendra blankeyada, porke era mas klara de muez ke vez: time, instance. Eg.:
se uzava en el resto del anyo. vezino / a: neighbour. Eg.:
zo (m): use, usage, custom. Eg.:Empes a azerlo vezno / vezna (m/f): neighbour. Eg.:Le di una
por reir, avagar avagar se le izo uzo. dada al vezino chiko.
vaka: cow. Eg.: viajar (kon): travel. Eg.:
vakansas: holiday. Eg.: viaje: travel. Eg.:
valer: be worth. Eg.: vida: life. Eg.:
valer la pena: be worth the trouble. Eg.: vidro: glass. Eg.:
valy (f), vye (m): valley. Eg.:...Esta en la VALEY de vidro delantero: windscreen, windshield. Eg.:
los ijos de Hinom,... (Reyes B' 23,10). viejo / a: old. Eg.:
validja: suitcase. Eg.: viejo/a,aedado/a,nikochiri: old, aged. Eg.:
valr (f): value, worth. Eg.:Es koza de valor. virnes (m): Friday. Eg.:Oy es viernes, pitikas
valutozo / a: valuable. Eg.: kayentes.
vano/a, vaziyo/a: vain. Eg.: vijita: visit. Eg.:
vario, varia: various. Eg.:El djudeo-espanyol (ladino) vijitar: to visit. Eg.:Kuando vamos a vijitar a algun
tiene varios dialektos. lugar eya bushka a rovarse loke topa en medyo.
varn (m): man, adult male. Eg.:Donde vas ijo varon? viktima: victim. Eg.:
A meldar la ley del Dio. viktoria: victory. Eg.:
vava, nona, granmama: grandmother. Eg.: vno (m): wine. Eg.:Buen vino no kere pregonero.
vye (m), valy (f): valley. Eg.:VAYE o VALEY es 1. (Neh.)
Espasyo yano ENTRE DOS MONTES o ALTURAS, 2. vno kolordo: red wine. Eg.:
El "basino" ande korre un rio. viraje: curve. Eg.:
vaziyo / a: empty. Eg.: vsta (f): view, sight. Eg.:Lo konosko solo de
vazo: vase. Eg.: vista.
vedra: truth. Eg.: vistirse: get dressed. Eg.:
vedre: green. Eg.: vitl (adj.): vital. Eg.:
vela: sail. Eg.: vitamina: vitamin. Eg.:
vla (f): flag. Eg.:Las kolores de la vela turka son vitrina: showplace, showcase. Eg.:
kolorado i blanko. vizno / vizna (m/f): neighbour. Eg.:Se ambezo
vender: sell. Eg.: un poko de grego kon los vizinos de arriva.
vendida: sale. Eg.: vokal: vowel. Eg.:
vengansa: vengeance. Eg.: voluntad: will. Eg.:
venir: come. Eg.: vos (pron.): you, to you, to yourselves. Eg.:A
ventana: window. Eg.: todos vozotros vos enkorajo de abonarvos.
vente: twenty. Eg.: votasion: vote, voting. Eg.:
ventozo: windy. Eg.: voztros / voztras (pron.): you (pl.).
ver: see. Eg.: Eg.:Vozotros lo kulpash.
vrbo (m): verb. Eg.:En el diksionario de Nehama el vuestro, vuestra (adj.+ pron.): your, yours.
verbo es "Aneksar". Eg.:Mand kuentos i konsejas ke oyitesh en
verdad: truth. Eg.: vuestra chikez en djudeo-espanyol.
veremos: let us see. Eg.: vuvuayar: address as plural you. Eg.:
verse: see each other. Eg.: ya: already, indeed. Eg.:
versin (f): version. Eg.:Judy Frankel kanto una ya basta: enough. Eg.:
version muncho mas larga. ya, pishin: already, at once. Eg.:
verso: toward. Eg.: yakishikl / yakishiklya (adj. m/f): handsome.
verter: pour, spill. Eg.:Su konseja triste me izo verter Eg.:Korto la esperansa ke le va vinir un mazal kon
lagrimas. kavayo blanko i muy yakishikli.
vestdo, vistdo (m): clothing, suit. Eg.:El vistido le yamar: to call. Eg.:Esto es lo ke yamas
viene estrecho. kuchiador?
vestir: wear. Eg.: yno / yna (adj.): flat, level. Eg.:No tenemos
Pajina 37
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 38
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 39
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 40
Diksionario de Ladinokomunita
appear: apareser. Eg.: kedi enkantada de ver tanta djente ke respondieron por
appear, seem: pareser. Eg.: esta palavra(topach - sevivon).
applause: plmas (f/pl). Eg.: Dar palmas. astronaut: astronoto / a. Eg.:
apple: mansana. Eg.: astronomical: astronomiko/a. Eg.:
appreciated: apresir, apresyr (v). Eg.: Sovre todo at a time: en mizmo tiempo. Eg.:
los mansevos empesan a apresyar i ambezar la lingua. at first: emprimro (adv.). Eg.: Emprimero,
apprenticeship: aprendizaje. Eg.: SHANA TOVA U METUKA!! ANYADA BUENA I
approach, come near: aserkarse. Eg.: DULSE ! Kualo ke aga emprimero?
appropriate: apropiado. Eg.: at once: en vista, pishin. Eg.:
approximately: aproksimativamente. Eg.: at once: pishin. Eg.:
April: avril. Eg.: at the end: a la fin. Eg.: Mete tu nombre a la fin
April: avrl (m). Eg.: de tu letra.
apron: prostla (f). Eg.: La vistio i le metio prostela. at, to: a (prep.). Eg.: A todos los muevos
apron: delantl (m). Eg.: Mama i delantal ke tapan abonados, vos digo un grande "bienvenidos".
muncho mal. at, to: al (a el) (prep.). Eg.: Kere amostrar su
Arab: arabo. Eg.: mujer al mundo entero.
arc: arko. Eg.: atomic: atomiko/a. Eg.:
archives: archivo. Eg.: attachment: atamiento. Eg.:
ardour: ardor. Eg.: attack: atakar. Eg.:
arise: surjir. Eg.: attention, civility: atansin, atansyn, atensin.
arise from, stem from: provenir. Eg.: Eg.: Meldi el artikolo kon grande atansion i alegriya.
arm: braso. Eg.:
arm: arma. Eg.: attic, garret: musandar, mansrda (f). Eg.:
armchair: fotolyo. Eg.: "Mansarda", es la kamareta ke esta debasho del
army: armada. Eg.: techo.
around: alderredr (prep.). Eg.: Alderredor de mi augur: ogurar. Eg.:
kaza ay yervado. aunt: ta, tiya (f). Eg.: Rene, ke ermozos son los
arrange, put in order: atakanr (v). Eg.: Rachel me kuentos de la tia de Sulucha!
lo atakano todo. author: autr, otr (m). Eg.: El Sr. Nahum es el
arrangement, settlement: arreglamiento. Eg.: otor de un muy buen livro, sovre los djudios de
arrangement, settlement: arreglar. Eg.: Izmir
arrest, stop: arrestar. Eg.: authority: autoridd (f). Eg.: Eya es una
arrive: arrivar. Eg.: autoridad en djudeo-espanyol.
arrive: yegr (v). Eg.: Yegar a no tener para pan. autumn: otonyo. Eg.:
(Neh.) avenue: avenida. Eg.:
arrow: flecha. Eg.: awake, smart: espierto / a. Eg.:
article: artikolo. Eg.: awaken: espertarse. Eg.:
article, report: reportaje. Eg.: babbling, chattering: avladro. Eg.: Todo lo ke
as soon as: apenas ke. Eg.: disho, no tiene dinguna valor: es todo avladero.
ash: sinza, senza (f). Eg.: Mi amor oy, es una braza i baby clothes: fashadra (f). Eg.: En la kortadura
no siniza. de la fashadura, se echava bombones blankos.
ask: pruntr, demandr (v). Eg.: Prunta i te bachelor: soltero, muchacho. Eg.:
responder. bachelor (degree): diplomado/a. Eg.:
ask: preguntr (v). Eg.: Nada va bien: No preguntes back: espalda. Eg.:
ni demandes. back, backwards, behind: atrs. Eg.: Ni palavra
asparagus: asparago. Eg.: ni pyedrada no tornan atras (Neh.)
aspect: aspekto. Eg.: back, rear: trazera. Eg.:
aspirin: aspirin. Eg.: bad: ngro / ngra (adj.). Eg.: Ken negro aze,
assault: asaltar. Eg.: negro topa.
assist: asistir. Eg.: bad, naughty: malo / a. Eg.:
astonished: enkantado / enkantada (adj.). Eg.: Me bad, naughty: mlo, mla. Eg.: Mas vale un
Pajina 41
Diksionario de Ladinokomunita
malo konosido ke un bueno para konoser. (Neh.) be sufficient, be enough: abastr (v). Eg.: De
bag, purse: bolsa de mujer. Eg.: esta ropa ya abasta 4 metros: esta ancha. Ya
baked macaroni: makarn raydo (m). Eg.: abasta i sovra.
balance: ekilibrar. Eg.: be thankful: agradesr (v). Eg.: Azer i no
balcony: balkn (m). Eg.: La aviya visto arimada en agradeser, es amargo komo la fiel. (Neh.)
el balkon de la kula. be worth: valer. Eg.:
bald: kalavasudo, kalvo. Eg.: be worth the trouble: valer la pena. Eg.:
ball, bullet, bale: bla (f). Eg.: Los ijikos djugavan en be wrong, make a mistake: yerrarse. Eg.:
la kaye kon la bala. beach: plaj. Eg.:
ballpoint pen, fountain pen: stilo. Eg.: beans (fresh butterbeans): barbnya faslya (f).
banana: banana. Eg.: Eg.:
bank: banka. Eg.: beautiful: ermozo / a. Eg.: Teniya dos ijas,
banner, flag: bandiera. Eg.: mansevikas i muy ermozikas.
bar: bar. Eg.: Kada tadre se va al bar para tomar un beauty, loveliness: ermozra. Eg.: Es una prova
aperitivo de la ermozura i de la rikeza de muestra kultura.
barbarian: barbaro. Eg.: because: porke. Eg.:
basement: bodrum. Eg.: because of: achkes de (m). Eg.: Vino tadre
baseness: basheza. Eg.: achakes de la luvia.
basis: baza. Eg.: because of: por mdo de (m). Eg.: Te troki
basketball: basketbol. Eg.: siertas palavras por modo de la ortografiya ke se
bathe: benyarse. Eg.: uza en LK.
battalion: batalyon. Eg.: because of: por mdre (lok. prep.). Eg.: Est
battle: batalia. Eg.: hazino por modre ke abuz en el komer. (Neh.)
bazaar, market, souk: bazr (m). Eg.: El martes, era become absorbed: embolvrse (v). Eg.: Se
diya de bazar en Milas. embolvi en meldando este livro.
be able to: pueder. Eg.: bed, bedding: kma. Eg.: La kama es una buena
be born: naser. Eg.: koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
be buried: enterrarse. Eg.: bed, bedding: kma. Eg.: La kama es una buena
be certain: estar seguro. Eg.: koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
be concerned, endeavour: perkurr (v). Eg.: Para la bedroom, dormitory: kam. de echar, dormitorio.
proksima letra, perkura de eskrivir kon esta ortografia. Eg.:
be crossed: arravirse (v). Eg.: Para ke no se beer: bira. Eg.:
arravye, este ultimo mesaje suyo lo estamos pasando. beets: kuchundrya (f). Eg.:
be delighted: tresalrse (v). Eg.: Te vas a tresalir por before: ntes (prep.). Eg.: Me demandates la
la ermozura del fostan ke te merk. alkunya ke teniya antes de kazarme.
be delighted: embrenerse (v). Eg.: Vijitimos una before: en prezensia. Eg.:
guerta yena de flores i mos se embrene la alma. beget, breed: enjendrar. Eg.:
be enough, be sufficient: bastr, abastr (v). Eg.: beggar: sedakero / a. Eg.:
Basta mi nombre, ke me yamo Abravanel. begin: empesar. Eg.:
be fast (clock): avansar, adelantar. Eg.: beginning: empesijo. Eg.:
be frightened: espantarse. Eg.: beginning: en primero, empesijo. Eg.:
be left over, remain: sovrr (v). Eg.: Lo ke sovra del beginning: prinsipio. Eg.:
ladrn, se lo yeva el endevino. (Neh.) beginning from: a partr de. Eg.: Kursos de
be on familiar terms: tutuayar. Eg.: Djudeo-espanyol a partir del 8 de noviembre.
be pleasing to: agradr a..., plazr a... (v). Eg.: Kreyo behind: detrs. Eg.: Kaminavan uno detras del
ke yo, le agrado solo a mi mama. Les plazgo a los otro.
elevos, sovre todo kuando termino la klasa. behind somebody's back (to do something): a
be ruined, be bankrupt: falitar. Eg.: las eskonddas. Eg.: Eya se engrandesio sin
be slow (clock): atrazar. Eg.: konoser djudios i se konvertio al kristianizmo, ma
be stunned: shashearse. Eg.: kontinuo, a las eskondidas, a azer ayuno un diya al
be successful: reushir. Eg.: anyo porke se akodrava ke ansina uzavan en su
Pajina 42
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 43
Diksionario de Ladinokomunita
los lavavan kon furchas i agua. car, automobile: otomobl (m), araba (f). Eg.: Mi
brusque; dark: brusko / bruska (adj). Eg.: La papa mos yevava a pasear kon otomobil.
kamareta era tan bruska i yelada ke me espantava de cardiac: kardiako/a. Eg.:
entrar ayi sola. careless: deskudiado / a. Eg.:
build: konstruir. Eg.: carelessness: deskudio. Eg.:
building, construction: frgua (f). Eg.: La fragua caress, pat: karesar. Eg.:
mueva es komo un otel. carob: aharva (f). Eg.: Me akodro de arankar
bull: toro. Eg.: aharovas i chuparlas komo chupamelas!
bull-fighter: torero. Eg.: carriage, car: arab (f). Eg.: Un tiempo
bump into: chapter, chafter (v). Eg.: Dos personas tomavamos "karosas" (araba/payton).
se chafteyaron. carrot: safanrya, karta (f). Eg.: Komimos una
bundle: bgo, bogch (m/f). Eg.: El bogo era para salata de safanorya.
meter la ropa limpia para ir al "hamam". carry, take: yevar. Eg.:
burial, funeral: enterramiento. Eg.: case, cashier's office: kasha. Eg.:
burn: kemar. Eg.: case, event: kavzo. Eg.:
burnt: kemado / a. Eg.: cast a shadow on: asolombrar. Eg.:
burst: eksplozar. Eg.: castanets: kastanyetas. Eg.:
burst, crush, smash: arreventr (v). Eg.: Me se Castilian: kasteyno, kastilyno. Eg.: El
arrevento la fiel. Me espanti bueno. Kasteyano es madre de la lingua muestra.
bury: enterrar. Eg.: cat: gato. Eg.:
bus, motor-coach: otobus. Eg.: catch cold: aferrr abashda. Eg.: Uvo muncho
business, trade: negosio, echo. Eg.: aire i aferri una abashada muy fuerte.
busy: okupdo / okupda (adj.). Eg.: No eskrivo..una cauliflower: kuchundrya (f). Eg.:
razon es porke esto muy okupada. cauliflower: kulupya, koliflr (f). Eg.:
but: ma. Eg.: cause: kavzar. Eg.:
but: ma. Eg.: Yo el dezeo ya lo tengo, ma no tengo cause: kavza. Eg.: Ay muncho tiempo ke no vos
ayinda la kapachita teknika. eskrivo por kavza de mi grande okupasyon. Kita la
but: pro (konj.). Eg.: Dubrovnik no es mas en kavza, kita el pekado.
Yugoslavia - pero en KROATIA. cave, cavern: mear (f). Eg.:
but: ma, ma (konj.). Eg.: Ya tengo kaji 90 anyos, celebrate: selebrar. Eg.:
ama me siento dayinda mansevika. cell: selula. Eg.:
but: ma, ma (konj.). Eg.: Yo el dezeo ya lo tengo, cemetery: sementario, betahayim. Eg.:
ma no tengo ayinda la kapachita teknika. center: sentro. Eg.:
butcher: kasap, karnesero. Eg.: century: sglo, syklo, sykolo (m). Eg.:
buy: merkar. Eg.: certain: sirto, syrto (adv.). Eg.: No lo tomes por
by, for: por. Eg.: sierto.
cabbage: kol. Eg.: Entre kol i kol lechuga. chair: siya. Eg.:
cabin: kamara. Eg.: chandelier: almenra (f). Eg.: Kuando me kazi,
cake: pasta, pastel. Eg.: las almenaras se trokaron i se uzava la de
calculation: kalkolo. Eg.: kandelas.
Calico, cotton cloth: amerikna, merkna (f). Eg.: change: trokar. Eg.:
Ize dodje ridas de amerikana para el bebe. change one's mind: trokar de opinion. Eg.:
calm: kalmo / a. Eg.: chant, song: knto. Eg.: Estas palavras me
cannon: kanon. Eg.: sonan komo un kanto.
cap: takia. Eg.: character: karakter. Eg.:
capable: kapachi. Eg.: chard: paz (m). Eg.: Kalavasa, pishkado,
capacity, ability: kapachedad. Eg.: agranada, pazi, etc.
capacity, ability: kapachitad. Eg.: charity: bienfezensia. Eg.:
capital letter: majiskula. Eg.: cheap: barato. Eg.:
car: kche (m), arab (f). Eg.: Mos yevo al Bosfor kon cheek: kra. Eg.: En kada kara tiene una kondja.
su araba. (Neh.)
Pajina 44
Diksionario de Ladinokomunita
cheese: kzo (m). Eg.: Izimos borekas de kezo i clothing, suit: vestdo, vistdo (m). Eg.: El vistido
patata. le viene estrecho.
cheese cookies: byo de ryo (m). Eg.: cloudy: nuvlozo. Eg.:
chemist: kimiko/a. Eg.: clown: paylacho. Eg.:
chemistry: kimika. Eg.: clue: indisio. Eg.:
chest: pecho. Eg.: coach, carriage: karosa. Eg.:
chestnut-coloured: shaten. Eg.: coal: karvon. Eg.:
chew: mashkar. Eg.: coarseness, rudeness: groserya (f). Eg.:
chewing-gum: chiklet. Eg.: coarseness, rudeness: rudza (f). Eg.:
chicken, chick: poyo. Eg.: coast, shore: ksta (f). Eg.:
chief: shef. Eg.: cobbler, shoe-maker: kunduradji, kunduryro (m).
chief, hothead: kapo. Eg.: Eg.: Monsieur Galanti era chapinero (kunduradji)
child: kreatura. Eg.: ma no ganava bastante. El kunduryero tiene la
child: kriatura. Eg.: sapateta rota.
childhood: chikz (f). Eg.: En mi chikez en Izmir, cock: gayo. Eg.:
Turkiya, las preparasyones para Los Muadim (Roshana cod fish: bakanydo (m). Eg.:
i Kipur) empesavan a lo menos de un mez de antes. coffee, caf: kav, kaf. Eg.: Veniya a vijitarmos
children: jos (m/pl). Eg.: Todos somos ijos de las kada tadre a tomar el kafe kon la mama.
Mitzvot. coincide: koensidar. Eg.:
chin: keshada. Eg.: cold: yeldo / yelda (adj.). Eg.: Inchiya la ridoma
Chinese: kinezo/a. Eg.: de una fuente onde la agua veniya yelada de las
chocolate: chicolata. Eg.: montanyas.
choir: koro. Eg.: cold: fro, fryo (m). Eg.: No me faze ni friyo ni
choose: eskojer. Eg.: kalor.
christian: kristino, kristina. Eg.: ...djudias fueron cold blood, sang-froid: sangre fria, kalmo. Eg.:
salvadas por amigos kristianos. cold, flu: abashda (f). Eg.: Estuve hazina kon
Christmas: Noel. Eg.: una abashada muy fuerte.
cigarette: sigaro. Eg.: cold, flu: abashaminto (m). Eg.: Esto kon un
cinema: sinema. Eg.: abashamiento muy fuerte.
circulate: sirkular. Eg.: colleague: kolego / a. Eg.:
circulation, traffic: sirkulasion. Eg.: collect: arrekojer, rekojer. Eg.:
circumstance: sirkunstansia. Eg.: collection of ballads: romansro (m). Eg.: El
city: sivdad. Eg.: Romansero Sefaradi dize: ...
civil: sivil. Eg.: Cologne water: kolonya. Eg.:
clan, family: mishpah (f). Eg.: Shalom a toda la colony: koloniya. Eg.:
mishpaha sefaradi i al mundo entero. colour: kolor (la). Eg.:
clash; knock: chapter, chafter (v). Eg.: Las column: kolona. Eg.:
ventanas estavan chafteando del aire. comb oneself: peynarse. Eg.:
class: klasa. Eg.: combination: kombinasion. Eg.:
classic: klasiko/a. Eg.: come: venir. Eg.:
clean: alimpir, alimpyr (v). Eg.: Las mujeres come on: yde. Eg.: Ayde no tenemos tiempo.
alimpiavan i deshavan arelumbrando. comedy: komedia. Eg.: Me push a eskrivir en
clean: lmpio, lmpyo, lmpia (adj.). Eg.: La kaza djudeo-espanyol mi komedia muzikal.
estava limpia. comestible: de komer. Eg.:
cleanliness: limpiza, limpyza (f). Eg.: La limpyeza comfort, affluence: anchra (f). Eg.: Biven kon
es medya rikeza. anchura.
clear: klaro / a. Eg.: commander: komandante. Eg.:
clear: aklarr (v). Eg.: El Dio ke aklare los korasones. commandment: enkomendansa. Eg.:
client: kliente. Eg.: comments, remarks, commentary: komentrio.
clog: galcha (f). Eg.: Yevavamos galechas en el Eg.: Meldimos kon muncha atension e interes los
banyo. komentarios echos por muestros amigos.
Pajina 45
Diksionario de Ladinokomunita
common: komun. Eg.: Sus lingua komun era el contain, keep in check: kontener. Eg.:
Fransez. Es una persona muy komun. contemplate: kontemplar. Eg.:
communicate: komunikar. Eg.: content, pleased: kontente. Eg.:
community: komunidd, komunit. Eg.: La context: konteksto. Eg.:
komunidad de 900 Judios de Salonika supo organizar continual: kontinul (adj.). Eg.: Ay un bruido
un kongreso. kontinual.
companion: kompanyero / a. Eg.: continue, proceed: kontinuar. Eg.:
competitive: kompetitivo / a. Eg.: continuity: kontinuidad. Eg.:
complain: kesharse. Eg.: continuous: kontinuado. Eg.:
completed: komplido. Eg.: continuous: kontino (adj.). Eg.:
completely: kompletamente. Eg.: contrary: kontrario. Eg.:
compliment: komplimento, komplimieento. Eg.: contribution: kontribusyon. Eg.:
compound: kompuesto. Eg.: control: kontrolar. Eg.:
computer: komputadra, kompter. Eg.: Munchos convince: konvenser. Eg.:
amigos i konosidos no tienen komputadoras. cook: gizr (v). Eg.: El se lo giza, el se lo kome.
computer science: enformatika. Eg.: cook: kozer. Eg.:
concede: konsedr (v). Eg.: Devesh de konseder ke copy: kopia, kopya. Eg.:
si en un pais ay munchas linguas, en akel pais... cork: krcho (m). Eg.: Kita el korcho de la ridoma
concede: dar razon. Eg.: de vino.
concert: konserto. Eg.: corn (in foot): kayo. Eg.: Ya me se izo kayo.
conclusion: konkluzion. Eg.: corner: kanton. Eg.:
condemnation, sentence: kondanasion. Eg.: corner: punta. Eg.: Ya avia arivado a la punta de
condition: kondision. Eg.: la kaleja de Klara.
conduct: kondukta. Eg.: correct: korijar. Eg.:
conductor: konduktor - a. Eg.: correctly: korektamente. Eg.:
conference: Konfernsia, konferensya (f). Eg.: Mis corridor: koridor. Eg.:
konferensias son siempre en ladino. corroborate: konfirmar. Eg.:
confidence: konfiensa. Eg.: cost: kostar. Eg.:
confidence, secret: konfidensia. Eg.: cost, price: kste (m). Eg.: Oy estan vendiendo
confuse, mix, mingle: konfonder. Eg.: al koste.
confused: konfuzo / a. Eg.: costume, suit: komple, kostum. Eg.:
congratulation: felisitasion. Eg.: cotton: algodn (m). Eg.: Mi madre aprontava
congress: kongreso. Eg.: kada tadre las mechas de algodon.
conquer: konkuistar. Eg.: count, tell: kontar. Eg.:
conscience: konsensia, konsensya. Eg.: counter, stand: kontuar. Eg.:
consent: konsentir. Eg.: country: pas, paz (m). Eg.: En el paz ke irs,
consequence: konsekuensa. Eg.: asegn vers fars.
consequently: por konsekuensa. Eg.: country: payis. Eg.:
consider: konsiderar. Eg.: courage: koraje. Eg.:
consider oneself: konsiderarse. Eg.: course: korso. Eg.:
consolation, comfort: konsolasion. Eg.: course: krso. Eg.: Gloria Ascher la va emplear
console, comfort: konsolar. Eg.: en su kurso de kultura sefaradi.
console, comfort: afalagr (v). Eg.: Afalagar kon Court: Korte. Eg.:
palavras vanas. (Kataln) courtesy: politeza. Eg.:
consonant: konsonante. Eg.: cousin: primo / a. Eg.:
constant: konstante. Eg.: cover: kuvrir, kuvijar. Eg.:
consternation: konsternasion. Eg.: cover (of book, etc.): kcha (f). Eg.: La kacha
constipation: durra (f). Eg.: Mal por durera, peor por del livro es un blu vibrante.
shushunera. (Prov.) (Neh.) cow: vaka. Eg.:
consulate: konsolato. Eg.: coward: espantozo. Eg.:
consulate: konsul. Eg.: craft, trade: ofisio. Eg.:
Pajina 46
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 47
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 48
Diksionario de Ladinokomunita
dough: msa. Eg.: Para azer boyikos, kale finyir edit: editar. Eg.:
muncho la masa. editorial: editoril (m). Eg.:
down, downwards, below: absho (adv.). Eg.: Kale effect: efto, efkto (m). Eg.: Una ovra kompleta
ser modesto i mirar mas abasho de si. Yamavan "los kon aranjamientos orkestrales i efektos teatrales...
de abasho," "los negros," o "los ke danyan". effort: esforso. Eg.:
downhill (to go): abashda (f). Eg.: Moravamos egg: guevo. Eg.:
serka de la Kula una abashadika ke se yamava El Kal eggplant or courgette souffl: almodrte (m).
De Los Frankos. Eg.: El almodrote es una gratinada de berendjena
drawer: kashn (m). Eg.: Ande esta la yave ke estava asada, kon guevo, azete, masa en mojo, i kezo, al
en el kashon? orno.
dream: sonyar. Eg.: eighth: ochen. Eg.:
dress up: atakanrse (v). Eg.: -Bueno, me vistire i me elbow: kovdo. Eg.:
atakanare, i salimos a kaminar. elect: elijir. Eg.:
dress, get dressed: vestirse. Eg.: election: eleksion. Eg.:
dried apricot paste sheet: pitgra (f). Eg.: electrical home appliances: intrumiento de kaza.
dried salted fish roe: abudraho (m). Eg.: Eg.:
dried salted fish roe: abudho (m). Eg.: electricity: elektrisita. Eg.:
drink: bever. Eg.: electronics: elektronika. Eg.:
drive: konduzir. Eg.: eleven: onze. Eg.:
driver: shofor. Eg.: embargo: embargo. Eg.:
drown o.s., suffocate: aogrse, afogrse (v). Eg.: Se embrace: abrasr (v). Eg.: Las dos se abrasan i
aoga en una kupa de agua. se meten a avlar.
drown, suffocate: aogr, afogr (v). Eg.: Le ech los embrace, hug: abrso (m). Eg.: Mos arresivieron
dedos al garn i lo aog. kon bezos i abrasos.
drug, medicine: drga (f). Eg.: La droga ya le izo embroider: brodar. Eg.:
efekto. emerald: esmeralda. Eg.:
drum: tambur. Eg.: emission: emision. Eg.:
drunk: borracho/a. Eg.: emperor: imperador. Eg.:
dry: sekar. Eg.: empire: imperio. Eg.:
dry beans: va, avka (f). Eg.: employee: empiegado / a. Eg.:
duck: palza (f). Eg.: "Duck - Canard" es PALAZA en empty: vaziyo / a. Eg.:
Estanbol (Perahya). encourage: enkorajar. Eg.:
duck: patna (f). Eg.: En Izmir "patona" es "duck" encyclopaedia: ansiklopdia (f). Eg.: De
(Los diksionaryos no lo tienen!) ansiklopedias a diksionarios, siempre emplean el
duration: durasion. Eg.: nombre Ladino.
during: durante. Eg.: end: fin (la). Eg.:
ear: oreja. Eg.: end: kvo (m). Eg.: "Sofo letav" kere dizir "kavo
ear: oydo (m), orja (f). Eg.: Por un oyido le entra, bueno ke tengamos"!!!. Me vo kon ti al kavo del
por el otro le sale. mundo.
early: temprano. Eg.: enema: ayda (f). Eg.: El doktor le rekomendo
earth, world: tirra, tyrra (f). Eg.: La tyerra se una ayuda.
manea i no kae. (Neh.) engagement: espozorio. Eg.:
east: este. Eg.: enjoy: gozr (v). Eg.: Gozaremos de todo lo
east, orient: orinte, orynte (m). Eg.: Los sefardim bueno de este mundo.
de oriente avlan djudeo-espanyol, ladino, djudezmo. enough: ya basta. Eg.:
easy: fsil, koly (adj.. Eg.: Ke se les aga mas fasil i enough, quite: bastnte. Eg.: Lavorava muncho,
ke syerva a todos. ma no ganava bastante.
easy: koly (adj.). Eg.: Kolay i livyano ke te se aga. enter: entrar. Eg.:
eat: komer. Eg.: enterprise: entreprisa. Eg.:
edge: bodre. Eg.: entertain: azer pasar el tiempo. Eg.:
edict, decree: dekreto. Eg.: enthusiasm: entuziasmo. Eg.:
Pajina 49
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 50
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 51
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 52
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 53
Diksionario de Ladinokomunita
gunpowder: polvora. Eg.: headache: shakka (f). Eg.: Para kurar dolor de
gust: bora. Eg.: shakeka , se metiyan una rida apretada en la
haberdashery: merseriya. Eg.: frente.
habit: manya. Eg.: heal, cure: sanar. Eg.:
hair: kavyo (m). Eg.: Me se alevantaron los kaveyos health: sanedad. Eg.:
de la kavesa. health: sald (f). Eg.: Kon salud ke vayas, kon
hair, coat (animal), whiskers, bristle: plo (m). Eg.: salud ke vengas. El fostan muevo, kon salud ke lo
Se arrank los pelos de la barva de inyervo. vistas.
hairdresser, barber: kuafor, berber. Eg.: healthy: saludzo (m), saludza (f). Eg.: Le
half: mitad. Eg.: demandi un emprestimo i me refuzo; saludozo
half: mdia. Eg.: Es sekreto ke ya lo save la media m'est!
sivdad. heap: monton. Eg.:
hamburger: hamburger. Eg.: hear, listen: oyr, or (v). Eg.: El Dio ke te oyga!
hand: mano. Eg.: heart: korason. Eg.:
handkerchief: rid (f). Eg.: Por dolor de shakeka, se heat: kalor. Eg.:
metiyan una rida apretada en la frente. heaviness, weight: pezgades. Eg.:
handsome: yakishikl / yakishiklya (adj. m/f). Eg.: Hebrew: ebreo. Eg.:
Korto la esperansa ke le va vinir un mazal kon kavayo Hebrew: ivrt. Eg.: Avlo en ivrit sovre la lingua i
blanko i muy yakishikli. los uzos.
hang: enkolgar. Eg.: hell: inferno. Eg.: ?
hang (person): pender. Eg.: hell: ginnam. Eg.:
happen, occur: afitr (v). Eg.: Ayer afito una koza help: ayudr (v). Eg.: Ayudte i el Dio te ayudar.
muy agradavle (Prov.)
happening, event; constipation: afto (m). Eg.: Afito help, assist: abedigur (v). Eg.: Abediguar
de bilibiz. (Konstipasyon fuerte. Neh.) famiyas, hazinos, gurfanos i bivdas.
happiness, felicity: felisida. Eg.: help, assistance: aydo (m). Eg.: Para el
happiness, luck, good fortune: bonora. Eg.: mentirozo, un sarnudo es un ayudo. (Neh.)
happy: feliche. Eg.: help, assistance, aid: ayda (f). Eg.: Todo se va
happy, glad: algre (adj.). Eg.: Tu alegre i yo enderechar kon ayuda del Dio.
kontente. hen: gayina. Eg.:
hard: duro / a. Eg.: henhouse: gayinero. Eg.:
hard-boiled (egg): hamindo (guevo) (adj.). Eg.: Un here: ak (adv.). Eg.: Ke bushkas por aki?
dezayuno grande, kon boyos, burekas, guevos hero: eroe. Eg.:
haminados, fritadas i frutas. hiccough, hiccup: tener sangluto. Eg.:
hard-working, industrious: laboriozo / a. Eg.: hidden: eskondido/a. Eg.:
hardly; however: ndjak (adv). Eg.: Andjak, para el hide: eskonderse. Eg.:
Ladino tenemos varias solusyones del problem. hide, keep: guadrar. Eg.:
haste, hurry: adjil (f). Eg.: Todo lo ke se aze kon high school: kolej, lise. Eg.:
adjile, se aze negro. him, to him, to her, to it: le. Eg.: Le gustava
haste, hurry: prsa (f). Eg.: Por mas de prisa, en pyes kontar anekdotas tipikas sefardis.
se pisha. (Neh.) himself, herself, it: se (pron.). Eg.: El Ladino se
hat: chapo, chapyo (m). Eg.: Kada uno saluda kon formo en el Imperio Otomano.
el chapeo ke tiene. (Neh.) his, hers, its, one's: su (adj.). Eg.: Es su bien.
have: aver. Eg.: hoe: kavakadura. Eg.:
have a good time: divertirse. Eg.: hold o.s. in check: kontenerse. Eg.:
have a good time: eglenearse. Eg.: hole: burko (m). Eg.: Avia un burako en la
have lunch: komer por midi. Eg.: pared.
have, hold: tener. Eg.: holiday: vakansas. Eg.:
hay: yerva seka. Eg.: holocaust: oloksto (m). Eg.: Sovrebivieron el
hazelnut: avyna (f). Eg.: Olokosto ma kedaron sin nada.
head: kavesa. Eg.: holocaust: sho (f). Eg.: El sujeto de los
Pajina 54
Diksionario de Ladinokomunita
sefaradim en la Shoa es muy poko konosido. kuando keremos dizir ke una koza o el tiempo esta muy
homage: omenaje. Eg.: yelado, dizimos "esta buzan"!
honey: mil, myl (f). Eg.: Se aze kon mues mulida i ice-cream: yelda (f). Eg.: De los Meksikanos
miel kon klavo de komer. sinti ke "dondurma" se dize "yelada".
honour: onor. Eg.: idea: idea. Eg.:
hope: esperansa. Eg.: idiom: idima (m). Eg.:
hope: esperar. Eg.: idle, lazy: haragn, haragana / paresozo,
hope: aftah, avtah (f). Eg.: Meter la avtah en el paresoza (m/f / adj). Eg.: En mi chikes, ero un
Dio. poko haragana.
horrible: orivle. Eg.: ill, sick: hazino / a. Eg.: El konosiya todos los
horse: kavayo. Eg.: hazinos i dava konsejos.
hospital: ospital, espital, eshpital, ispital. Eg.: illness, sickness: hazinura. Eg.:
hospitality: ospitalidad. Eg.: illuminate: arrelumbrar, asender. Eg.:
hot: kayente. Eg.: illusion: iluzion. Eg.:
hot, peppery: pikante. Eg.: image: imaje. Eg.:
hotel: otl (m). Eg.: El abasho a un chiko otel. imagine: imajinar. Eg.:
house: kaza. Eg.: imbroglio, tangle: embrolio. Eg.:
how: komo. Eg.: imitate: imitar. Eg.:
how many, all those: kuntos, kuntas. Eg.: Muera immediately: imediatamente. Eg.:
Shimshon kon kuantos son. immediately, at once: devista, pishin. Eg.:
how much: kunto. Eg.: Kuanto me das por ir i venir? immense: imenso / a. Eg.:
howl: echar chiyo. Eg.: impatient: impasiente. Eg.:
humanity: umanidad. Eg.: impediment: impedimiento. Eg.:
humiliate: umiliar, arrebashar. Eg.: import: importr (v). Eg.: Mi papa importava
humiliation: umiliasion. Eg.: esensyas para azer kolonya.
Hungary: Ungaria. Eg.: importance: emportnsa, importnsa (f). Eg.: No
hunger: mbre, fmbre (f). Eg.: Ken tiene ambre no olvidaremos la emportansa de las palavras.
mira por guzano. important, significant: emportnte, importnte
hungry: ambirto, fambrnto (adj.). Eg.: El arto no (adj.). Eg.: El internet es muy importante para
kreye al ambierto. mantener bivo el ladino.
hunt: kasar. Eg.: impose: forsar. Eg.:
hurl: echar kon fuersa. Eg.: impossible: emposivle. Eg.:
hurl: echar. Eg.: improve: amijorr (v). Eg.:
hurry: apresurarse. Eg.: improve, recover: amijorarse. Eg.:
hurry, haste: prisa. Eg.: improved: mijordo (adj.). Eg.: Kada anyo
hurt: ergueler. Eg.: mijorado.
hurt: ferido/a. Eg.: imprudence: imprudensia. Eg.:
hurt, injure: ferr (v). Eg.: Tantos muertos i feridos! in: arinto, adyntro (adv.). Eg.: Ay ladron ariento
Komo es pozivle esto? de la kaza.
husband: mardo. Eg.: Marido selozo no tiene in front: delantre. Eg.:
repozo. (Neh.) in order to: Por mdo de, por mor de (m). Eg.:
I: yo (pron.). Eg.: Ke se yo? Sino yo para mi, ken para Teniyan kaminos para ir por mor de salvarsen de la
mi? persekusion.
ice: buz (m). Eg.: No entiendo komo kitash la komida in respect to: en raporto a. Eg.:
yelada buz i la metesh en el orno. in the middle, obvious: en medio. Eg.:
ice cream: dondurm (f). Eg.: Mos keriya in, into, upon, at, by: en. Eg.: Bivo muy leshos ,
enkomendar una dondurma (yelada) famoza de Cesme en el kampo.
. inauguration, opening: seremonia de aviertura.
ice, frost: ylo, buz (m). Eg.: Metiyamos el karpuz en Eg.:
el pozo para ke se yele, porke no teniyamos yelo (buz). incident: insidente. Eg.:
ice-box, very cold place: buzan (f). Eg.: En izmir, incline: enklinar. Eg.:
Pajina 55
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 56
Diksionario de Ladinokomunita
judgement; trial: djuzgo (m). Eg.: Samuel Hassid last, the last one: dalkvo (adj.). Eg.: Parese ke
dezvelopara el tema "El djuzgo de Max Merten enfrente el mundo troko en los dalkavo 50 anyos. Estuvo
de los Espejos". bien enteresante el dalkavo paragrafo ke eskrivites.
jug: djrro (m), djrra (f). Eg.: Trusho un djarro de late: tadre. Eg.:
agua. latin: latin. Eg.: Ay djente ke konfonden Ladino
juice: sumo. Eg.: kon Latin.
July: djulio. Eg.: latin: latin, latino. Eg.: Ay djente ke konfonden
jump, launch out: lansarse, echarse. Eg.: Ladino kon Latin.
June: jnio. Eg.: Van a tener (EL DIA DE DJOHA) el laugh: rer, rir, riyr (v). Eg.: Me azes reir muncho
20 de Junio. kon akeya fraza.
jungle: shara tropikal. Eg.: law, rule: ley (f). Eg.: La ley es para todos.
just now, a bit ago: endagra (adv.). Eg.: Endagora lawyer: avokato. Eg.:
abolti de Quiberon ande pasi unos 10 diyas . lay down: apozar. Eg.:
just, right, fair: djsto. Eg.: Pagan djustos por lay out, format: kompajinasyn (f). Eg.:
pekadores. (Neh.) Eskapimos la kompajinasyon del suplemento de la
keep quiet: kayarse. Eg.: gazeta.
key: yave. Eg.: laziness: pareza, haraganud. Eg.:
kill: matar. Eg.: lazy: paresozo/a, haragan. Eg.:
kilo: kilo. Eg.: lead: plmo (m). Eg.: Se derrite el plomo una otra
kilometre: kilometro. Eg.: vez i se mete enbasho entre los pies.
King: Rey. Eg.: leaf, page (of book): ja, foja (f). Eg.: Tiene
kiss: bezar. Eg.: muncha difikultad de inchir la sola oja en
kiss: bzo. Eg.: Munchos bezos a todos i asperemos Djudeo-Espanyol. Ya abolti la oja , unika solusion , i
ke en serka mos eskrivan aki... no guadri aborrision. Los sestos de ruda, kon las
kitchen: kozna, kuzna, mutpk. Eg.: Avriya el ojas i flores...
armario de la kuzina de mi nona. lean, come close to: arrimrse (v). Eg.: Ken en
knee: diz. Eg.: buen arvole se arrima, buena solombra lo kuvija.
knife: kuchiyo. Eg.: (Neh.)
knock down: derrokar. Eg.: lean, support: arrimr, apoyr (v). Eg.: Arrima
knot: anydo (m). Eg.: Mos burlamos ma siempre este espejo a la pared.
echamos un anyudo kuando pyedremos una koza! leap, jump: saltar. Eg.:
knot oneself: echarse anyudo. Eg.: learn: ambezr (v). Eg.: Ambeza el arte i metelo
know: saver. Eg.: aparte. (Neh.)
know, recognize: konoser. Eg.: learn: aprender. Eg.:
knowingly: todo en saviendo. Eg.: leave, abandon: deshar. Eg.:
lack: mankar, faltar. Eg.: leek: prasa. Eg.:
lady, mistress, owner: senyra, sinyra (f). Eg.: La leek pastry: prasifchi (m). Eg.:
sinyora maestra. left: siedra. Eg.:
lamb: kodrero. Eg.: left-handed: siedrero/a. Eg.:
lame, limping: kosho/a. Eg.: leftover bread: mendrgo, mindrgo (m). Eg.:
lament, elegy: endcha (f). Eg.: Era titolado Aki m'enkasho, mindrugos mashko.
"Endechas sefardies (romances y coplas)" en un lemon: limon. Eg.: "Pishkado i limon i agua de
manuskrito... Endechas de Tish'a BeAv. mar, i tu ke no tengas dingun mal"!
landlady, housewife: bulisa, mujer de kaza. Eg.: lend, loan: emprestr (v). Eg.: Si el emprestar
language, tongue: lashn. Eg.: Dizir las kozas en era bueno, empresteriya el Rey a su mujer. (Neh.)
lashon i ladino. (Neh.) lengthen, prolong, extend: alargr (v). Eg.: No
large pan, basin: pyla (f). Eg.: Si, Rosina, payla es kero alargar este sujeto. El Dio te alarge las vidas.
un legen grande. less: mnko, mnka. Eg.: A lo manko va ver a tu
last night: anche (adv.). Eg.: No me akodro lo ke madre una vez a la semana.
komi anoche. lesson, warning: lisyn (f). Eg.: Ke te sierva de
last, endure: turar. Eg.: lisyon.
Pajina 57
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 58
Diksionario de Ladinokomunita
make a present of: azer regalo. Eg.: meatball: koft, kyoft (f). Eg.: Unos kuantos
make evident: averdadear. Eg.: diyas antes, di la recheta de "koftes de prasa".
make flirtatious remark: azer shakaruka. Eg.: medal: medalya. Eg.:
make use of: dispozar. Eg.: medicine: medikera (f). Eg.: Al anyo ke viene,
make-up: makiyarse. Eg.: keremos dedikar uno de los maratones a la
man: ombre. Eg.: medikeria (milizinas, doktores, ospitales ets.) en las
man, adult male: varn (m). Eg.: Donde vas ijo komunidades de los ladinoavlantes.
varon? A meldar la ley del Dio. medicine, drug: kura. Eg.:
manage: kontentarse. Eg.: medicine, remedy: milizina. Eg.:
manifest: manifestar. Eg.: meditate: meditar. Eg.:
manner: manera. Eg.: meeting: enkontro. Eg.:
March: mrso (m). Eg.: Noche de alhad, el 18 de melt: derritr (v). Eg.: Se aziya kon plomo
Marso) tuvimos aki en Dallas un konserto. derritido. Mos derritimos en pies fina ke venites.
mark, brand: marka. Eg.: member: miembro. Eg.:
market garden: bostan. Eg.: memorable: memoravle. Eg.:
market, souk: soko, merkdo (m). Eg.: En los sokos, memory: memoria, tino. Eg.:
la lakerda parvino ser muy rara. memory, recollection: rekdro (m). Eg.: Meldi
marquee, canopy: tenta. Eg.: kon grande plazer las konsejas i rekodros de tantos
marrow of bone: ttano (m). Eg.: amigos.
marry: kazar. Eg.: memory, recollection: rekurdo (m). Eg.:
marvel, wonder: maraviyrse (v). Eg.: No te Trushimos komo rekuerdo una lampara.
maraviyes... merchant: komersante. Eg.:
marvelous: maraviyzo, maraviyza (adj.). Eg.: Te message: mesaje. Eg.:
felisito por el lavoro maraviyozo ke estas aziendo. middle: medio. Eg.:
marzipan: mogdos, masapan (m). Eg.: midnight: medianoche. Eg.:
master, boss: patrn (m). Eg.: A la gayinika del military service: servisio militar. Eg.:
patron no se dize kish. milk: leche. Eg.:
master, gentleman, lord: senyr, sinyr (m). Eg.: No million: milyon. Eg.:
mo se vaya este senyor i mos venga otro peor. (Neh.) mimus: mnos (adv.). Eg.: Ya save el Inglez,
master, proprietor: mo (m). Eg.: mas o menos.
mastic: almastig (f). Eg.: Almastiga es la rechina de mine, my: mo, myo, ma, mya. Eg.: Lo miyo
un arvole. miyo, i lo tuyo miyo.
material: material. Eg.: minimum: minimum. Eg.:
matter: emportr (v). Eg.: No emporta. No m'emporta. minister: minstro. Eg.: Me demando sovre el
Ke t'emporta? ministro de la edukasion.
maximum: maksimo. Eg.: minor: minor. Eg.:
May: myo. Eg.: Esto sera el Alhad 5 de Mayo a las minus, less: mnos, mnko (adv.). Eg.: Vino a
3. las tres manko diez.
may God wish: ishalla. Eg.: minute: minto. Eg.: Se desha 10 minutos en el
me, to me, myself: me. Eg.: Me mir. orno.
meaning: sinyifikasion. Eg.: minute: minto. Eg.: Se desha 10 minutos en el
meanwhile: entremientes. Eg.: orno.
measure: mesurar. Eg.: miracle: mirakolo, milagro. Eg.:
measure, step: prekosion. Eg.: mirror: espejo. Eg.:
meat: karne. Eg.: misery: mizeria. Eg.:
meat patty, meatball: kopta, koft (f). Eg.: Kuando misfortunate, unlucky: desmazaldo /
era chiko, mi ermano me ambezo estos versos: "Yo so desmazalda (adj.). Eg.: Desmazalado de mi!
una kopeta Kon sal i pimienta, Me dan un bezo Me kitan misfortune: desgrasia. Eg.:
la savor." misfortune, mishap, waste: manziya. Eg.: La
meat pies: pastles (m). Eg.: para ke no vayga en manziya. Mozotros dizimos:
meat-filled tomatoes: tomt reyndo (m). Eg.: Pekado i manziya.
Pajina 59
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 60
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 61
Diksionario de Ladinokomunita
on bad terms, cross: arravido / arravida (adj.). our: muestro / muestra. Eg.:
Eg.: Esta arraviado kon mi. out, outside: afura, ahura, fura (adv.). Eg.:
on foot: a pi, a py (lok. adv.). Eg.: Kaminando a pie Keriya djugar afuera kon los ijikos de la kaleja.
komo 10 minutos. oven: orno. Eg.:
on the contrary: al kontrrio (adv.). Eg.: No oven pan, tray: teps, tipzm (m). Eg.: Se echa
puedemos dizir ke es una koza mala; al kontrario, es en un 'tepsi' i se mete a sekar.
una koza muy agradavle. over-coat: pardesu. Eg.:
on trust: fido (adj.). Eg.: El fiado es dos vezes owe: devr (v). Eg.: Paga a ken deves, saves lo
pagado. ke tienes (Neh.)
on, on top, about: endriva, sovre. Eg.: owl: kukuvaya. Eg.:
on, on top, about: enriva, sovre. Eg.: owner, proprietor: patron, proprietario. Eg.:
one: un (adj.). Eg.: Tiene un ijo solo: un ijo regalado. oyster: estridia. Eg.:
one, identical: no / na (adj.). Eg.: Una mano lava page: pjina (f). Eg.: Ay tambyen pajinas en
la otra i las dos lavan la kara. muestra lingua ke son de tresalir.
one-armed: sin braso. Eg.: pain: azer pena. Eg.:
onion: sevoya. Eg.: pain, ache: dolr (f). Eg.: Muncha miel da dolor
only: solamente. Eg.: de tripa.
only: solo. Eg.: painter: pintador / a. Eg.:
only: slu (adj.). Eg.: La hakitiya es solu una otra pair, couple: par. Eg.: Me merki un par de
variedad del djudio-espanyol. kalsas.
open: avrir. Eg.: palm: plma (f). Eg.: Eskrito esta en la palma, lo
opening: avyertura. Eg.: ke va yevar la alma.
operate: operar. Eg.: pan - casserole: kacharla (f). Eg.: El dip de la
operetta: operetta. Eg.: kacharola ke este limpia.
opinion: opinion. Eg.: paper: papel. Eg.:
opportune: oportuno. Eg.: paradise, Garden of Eden: ganeden. Eg.:
opportune: konveniente. Eg.: parallel: paralelo/a. Eg.:
opportunity: oportunidad. Eg.: paralytic: paralizado / a. Eg.:
oppose: opozar. Eg.: pardon, forgiveness: pardon. Eg.: Demando
opposite to: enfrente de. Eg.: una otra vez pardon a todos.
oppress: oprimir. Eg.: parents: djenitores. Eg.:
or, either... or: o. Eg.: Me vienen mesajes en Inglez o parents: pdres (m/pl). Eg.: En tiempo de
en espanyol. muestros padres...
orange: portokal. Eg.: parents, relatives: parintes, paryentes (m/pl).
orchestra seat: fotolyo (en teatro). Eg.: Eg.: Mis parientes en Estambol no komiyan arroz
order: orden. Eg.: en Pesah.
order, arrange: ordenar, meter orden. Eg.: parsley: maydanoz. Eg.:
orderly: ordenado/a. Eg.: parsley: pershl, pirshl, prishl (m). Eg.:
ordinary, common: ordinario, bayagi. Eg.: part, side: parte. Eg.:
organization: organizasin (f). Eg.: So muy aktiva en part; game: partida. Eg.: Las konsejas estan en
muestra organizasion, Sephardi Federation. la partida de djudeo-espanyol de la Gazeta. E
organizer: organizador. Eg.: bravo! Ya ganates la partida?" .
orientate: orientar. Eg.: participant: partisipante. Eg.: Los partisipantes
origin, source: orjen, orijn (f). Eg.: Esta es la orijin veniyan para diskutir.
de la teoriya. participate: partisipar. Eg.:
original: orijinal. Eg.: Los orijinales estan en la particular, peculiar: partikolar. Eg.: Esta baza de
biblioteka. informasion es un Archivo partikolar.
other: otro/a. Eg.: partner (partners): havr (haverm). Eg.: El
others, more: otros. Eg.: ganar i el pedrer son haverim.
Ottoman: otomno (m+adj.). Eg.: El Ladino se formo pass: pasar. Eg.:
en el Imperio Otomano. pass the exam.: reushir el egzamen. Eg.:
Pajina 62
Diksionario de Ladinokomunita
passenger: pasajero /a. Eg.: pillow: almda (f). Eg.: Enriva l'almada aviya un
passport: pasaporto. Eg.: livro de tefila.
past: pasdo (m). Eg.: Para lo pasado no ay remedio. pin: alfilr (m). Eg.: Rekoje un alfilar i lo apunta
past: pasdo / pasda (adj.). Eg.: Aguas pasadas no sovre su vistido.
mueven molino. (Neh.) pin: alfinte. Eg.: Teniya alfinetes espesiales kon
pastry: mna (f). Eg.: Mos dio una recheta de mina de kavesas de diferente kolores.
espinaka. pine-cone: fruto del pino. Eg.:
patience: pasensia. Eg.: pine-kernel: pinyon. Eg.:
pavilion: paviyon. Eg.: pineapple: anans (m). Eg.: (Ananas, no maiz)
pay: pagar. Eg.: fermentada en agua de pilonsio.
pay attention: echar tino, azer atansion. Eg.: pink: roz (adj.). Eg.: Vestiya una bluza roz.
peace: pas. Eg.: pitcher: kantaro. Eg.:
peace: paz (f). Eg.: Ke el Dio de paz en los reynados. pity, pardon, help: amn (interj.). Eg.: Aman, por
peach: shefteli. Eg.: ande fuyir de sus manos! Aman, ke se eskape este
pearl: prla (f). Eg.: Kita perlas de la boka. mal diya!
peel: mundar. Eg.: place: lugar. Eg.:
pencil: kalem. Eg.: plague: lndra, lndre (f). Eg.: LA ESTREYA KE
people: djente. Eg.: Apretad mano solo delas djentes LE KAYGA, LANDRE KE LE DE!
buenas i vertuozas. plain: yanra (f). Eg.: Kampo o terreno yano, sin
people: puevlo. Eg.: alto ni basho i sin arvoles.
percent: por sien. Eg.: plane, airplane: avion. Eg.:
perfect: perfekto / a. Eg.: plate: chin (m). Eg.: En la meza aviya chinis de
perfection: perfeksion. Eg.: fruta seka.
perfume, aroma: parfum. Eg.: plate, dish: plato. Eg.:
perhaps: puede ser. Eg.: play: djugar. Eg.:
perhaps: pude ser. Eg.: Todo puede ser. play: piesa de teatro. Eg.:
peril: perikolo. Eg.: please: kontentar. Eg.:
perilous, risky: perikolozo/a. Eg.: please, be pleasing: gustr. Eg.: Me va gustar
perilously: perikolozamente. Eg.: muncho si un miembro los konose i me puede dar
periodic, periodical: periodiko. Eg.: Los ke biven en su adreso.
Israel resivieron ayer un periodiko ke se yama "Ladino". please, be pleasing: plazr (v). Eg.: Me plaze
permit: permeter. Eg.: estar en buena kompanyia.
perpetual: perpetual. Eg.: pleasure: plazr (m). Eg.: Me izo plazer de
person: persona. Eg.: konoserlo.
personal: personal. Eg.: pleasure, taste: gusto. Eg.:
petrol, gasoline: benzin. Eg.: plough: arar. Eg.:
petticoat: kombinezon, jupon. Eg.: plough: arr (v). Eg.:
pharmacy: farmasiya. Eg.: plum: zirgula, pruna (f). Eg.:
philosophy: filozofia. Eg.: pocket: aldikra, faldukra (f). Eg.: Pars para la
photo: fotografia. Eg.: aldikera.
photo: fot (f). Eg.: poem: poma (m). Eg.: Son liberos de meter en
picture, painting: tablo. Eg.: muzika los poemas de este livro.
piece: pedaso. Eg.: poem, poetry: poezia. Eg.:
piece (kuantos deyos? = how many?): dyo / dya poet: pota (m+f). Eg.: Enkuentro de poetas ke
(m/f). Eg.: Dizen ke se deve tener siempre dos deyos eskriven en Ladino.
en la meza. point: punta. Eg.:
piece of cloth: pnyo (m). Eg.: Arremenda tu panyo, police: polisiya. Eg.:
lo yevaras otro un anyo. (Neh.) politics: poltika (f). Eg.: Esto nesesita una
piety; pity: piadd, piedd (f). Eg.: El Dio ke mos aksion politika.
mire kon ojo de piadad. poll: ankta (f). Eg.: Me parese ke vos va
piggy bank: kamizya (f). Eg.: interesar esta anketa ke izo Klara Perahya en
Pajina 63
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 64
Diksionario de Ladinokomunita
protest: protestar. Eg.: Rabbi (Chief): Rav (m). Eg.: El Sinyor Rav: El
prove, try: provr (v). Eg.: Mi mama mos dizia, "antes Gran Rabino.
de dizir 'no m'agrada' (alguna komida), provala." rabbi, expert: hahm. Eg.: Kada uno es haham
proverb: proverbio. Eg.: en su ofisio. (Neh.)
proverb, saying: refrn, refln (m). Eg.: Arrekoj de rabbinical tribunal: bet din. Eg.: Este pleto lo
1979 asta oy en diya mas de 500 kuentos i mas de 60 travo al bet din.
reflanes, sovre todo en Turkya i en Israel. race: rasa. Eg.:
provide: abastesr (v). Eg.: Lavora de diya i de racism: rasizmo. Eg.:
noche para abasteser a su famiya. radio: radio. Eg.:
province: provensia. Eg.: rag: handrjo (m). Eg.: La ijika jdugava kon una
psychiatry: psikiatriya. Eg.: kukla de handrajo.
public: publiko. Eg.: rag: trpo (m). Eg.:
publish: publikar. Eg.: rag, cloth: kanyamzo (m). Eg.: Las metiya en
puddle: blsa (f). Eg.: Uvo muncha luvya: La kaye un kanyamazo limpio.
esta yena de balsas de agua. rain: azer luvya. Eg.:
pull one's leg: tomar al pelo. Eg.: rain: luvia. Eg.:
pull, shoot: travar. Eg.: raisin: pasa. Eg.:
pure, genuine: hals (adj.). Eg.: Es halis miel de ram horn used as Jewish traditional musical
bizba. instrument.: shofr (m). Eg.: Sintimos al shofar
purse: portmone. Eg.: kon respekto i kon grande amor.
pursue: perseguir. Eg.: ram, sheep: karnro (m). Eg.: De un karnero no
push, expel, shove: arrondjr (v). Eg.: se kita dos kueros. (Neh.)
push, shove: arrepushar, arrondjar. Eg.: rancour: renkor. Eg.:
put: meter, pozar. Eg.: rapidly: rapidamente. Eg.:
put right, straighten: enderechr (v). Eg.: Arvole rash, reckless: temerozo / temeroza. Eg.:
tuerto nunka se enderecha. rashness, courage: temeridad. Eg.:
put the lid on: tapar. Eg.: rat: raton. Eg.:
puzzle: rompe kavesa. Eg.: raw: krdo / krda (adj.). Eg.: Estos biervos
qualify: kalifikar. Eg.: krudos me shokan.
quality: kualidad. Eg.: reach: alkansr (v). Eg.: Nada no se alkansa sin
quantity; decision: karar. Eg.: Miro de eskrivir el sudar.
karar ke puedo. Kere dizir ke si uno dio karar a reach, arrive: ayegar. Eg.:
una koza o si uno pensa una koza, no troka de opinion. read: meldar. Eg.:
quarrel, dispute: plto, plyto (m). Eg.: Despues de reader: lektor. Eg.: El kontenido de esta gazeta
un buen pleto, una buena paz. no atirava los lektores.
quarrel, fight: pelea. Eg.: reading: meldadura. Eg.:
quarter: kurto (m). Eg.: Komimos kada uno el kuarto ready: sovre el punto. Eg.:
del melon. ready: pronto, pronta. Eg.: El sharope esta
question: kestin, kestyn (f). Eg.: No agas kestyon pronto.
de esto, ke no tiene emportansa. real, genuine: rel (adj.). Eg.: Esto avlando de
question: pregnta (f). Eg.: Estava en kudiado: un dezeo real kon un programa.
Mando a su ijo por una pregunta. reality, truth: realidd (f). Eg.: Esto no troka la
question, request: demnda. Eg.: Tuvimos munchas realidad.
demandas de ayudar en la gramatika de ladino. realize: realizar. Eg.:
questionnaire: kestionrio (m). Eg.: Inchi un really: realmente. Eg.:
kestionario sovre el djudeo-espanyol. reason: meoyo, razon. Eg.:
quick: presto. Eg.: reason, right, justice: razn (f). Eg.: La razon
quiet: maho / a. Eg.: diferensia al ombre de las bestias. (Neh.)
quiet, calm: kalmo, arrepozado. Eg.: reassure: trankilizar. Eg.:
rabbi: rabno (m). Eg.: El imam, el papaz i los dos rebellion: rebelion. Eg.:
rabinos ya se eskriviyan. receive: resivir. Eg.:
Pajina 65
Diksionario de Ladinokomunita
recipe, prescription: recheta. Eg.: request, ask: demandr (v). Eg.: Vites al ombre,
recipe, prescription: resefta. Eg.: demanda por el nombre. (Neh.)
reciprocally: resiprokamente. Eg.: reserve: rezerva. Eg.:
recommend, place an order: enkomendar. Eg.: respect, homage: respekto, omenaje. Eg.:
recover: sanarse. Eg.: respond, answer: responder. Eg.:
recuperate: rekuperar, rekovrar. Eg.: responsibility: responsabilitad. Eg.:
red: kolordo (adj). Eg.: rest: deskansar. Eg.:
red mullet fish: barbnya (f). Eg.: rest: repozo. Eg.:
red wine: vno kolordo. Eg.: rest on: apoyrse (v). Eg.: Me apoyi a la meza
red-haired: ruvio / a. Eg.: para no kayer.
reduce: enchikeser. Eg.: rest, remainder, leftover: kusr (m). Eg.: No
reel; spool; pulley: karrcha (f). Eg.: Travavan la deshes kusures en el chini.
barka kon una kuedra en una karrucha. rest, remainder, leftover: rsto (m). Eg.: No
refrigerator: buzira, buzyra (f). Eg.: Kero bever tomes la pena de bushkar el resto de la kantika.
limonata yelada de la buzyera. restaurant: restorante. Eg.:
refrigerator: frijidr (m). Eg.: Lo metiya en un bokal i restless, worried: inkieto / a. Eg.:
lo metiya en el frijider. restore: restorar. Eg.:
refuse: refuzar. Eg.: retard: atrazar. Eg.:
regards: saldes (f/pl). Eg.: Trusho saludes de los retard, back up: atrazarse. Eg.:
amigos. retina: retina. Eg.:
region: rejion. Eg.: reunion, meeting, gathering: reunion. Eg.: Se
regret: regretar. Eg.: puede azer una reunion en la universita.
rejoice: gustrse. Eg.: Mos gustimos de ver ke reunite: reunir. Eg.:
merkaron una kaza muy ermoza. reverse: roves (a la). Eg.:
relieve oneself: desbafr, esbafr (v). Eg.: No tengo revise, review: revizr (v). Eg.: No es kolay
kon ken desbafar. revizar tekstos en haketiya.
religion: relijion. Eg.: revolution: revolusion. Eg.:
rely, trust: firse (v). Eg.: Te puedes fiar en eya. revolver: revolvr (m). Eg.: Metiya el revolver al
remedy: remdio, remdyo (m). Eg.: Para todo ay lado de la kavesa.
remedyo, para la muerte no. (Neh.) rice: arroz. Eg.:
remedy, solution: remedio. Eg.: rich: riko/a. Eg.:
remember: akodrr (v). Eg.: Vere agora si te vo azer riddle: endevna (f). Eg.: Los chikos djugavan a
akodrar de kozas alegres. la endevina.
remote, isolated: apartado / a. Eg.: right: derecha. Eg.:
renew: renovelar. Eg.: right: dirto (m). Eg.: No tenemos dirito de dizir a
rent: kir (f). Eg.: Puede ofrirme de pagar parte de la dingunos "no es djusto lo ke dizish vozotros".
kira de kaza. right, straight: dercho (m). Eg.: Kada uno tiene
rent, rent out: alkilr (v). Eg.: Los tres estudiantes el derecho de eskrivir i avlar kome kere.
alkilaron un chiko apartamento. rigorously: rigorozamente. Eg.:
repair: reparr (v). Eg.: Esto es para reparar el tejado ring: sonr (v). Eg.: Para Kipur, sonan el shofr.
solo. ring: anyo (m). Eg.: Le regalo un aniyo de oro.
repair, mend, fix: adovr (v). Eg.: Bushka de azer ring, play: tanyer. Eg.:
adovar esta makina. ringworm: tnya (f). Eg.: Ringworm en Inglez es
repeat: repetar. Eg.: "tinya".
repeated: repetido. Eg.: rinse, wash: enshagur (v). Eg.: Enshaguate la
repent: arrepintirse. Eg.: boka!
repentance: arrepentimiento. Eg.: risk: riziko. Eg.:
repercussion: reperkusion. Eg.: risk: rizikar. Eg.:
replace: meter en lugar de. Eg.: river: rio. Eg.:
republic: republika. Eg.: road, way: kamno. Eg.: Ke tengan todos
request: rogar. Eg.: kaminos de leche i miel i al vermos.
Pajina 66
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 67
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 68
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 69
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 70
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 71
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 72
Diksionario de Ladinokomunita
to build, to construct: fragur (v). Eg.: Sintyendo sus tradition: tradisin, tradisyn (f). Eg.: Entre los
konsejos, el soverano izo fraguar la KIZ KULESI. djudios de Izmir ay una tradision ke es unika en el
to call: yamar. Eg.: Esto es lo ke yamas kuchiador? mundo entero.
to lean forward: abokrse (v). Eg.: Se abok para traffic: trafiko. Eg.:
arrekojer piedras d'enbasho. traffic light: lampas de trafik. Eg.:
to lie, to be lying (dead): yazr (v). Eg.: Yaze en tragedy: trajedia. Eg.:
paz... train: trno (m). Eg.: Tomimos el treno para vinir
to piss: pishar. Eg.: Es probablemente del verbo a Estanbol.
"pisheti" de Serbo-Kroatyo. En mi famiya es traitor: traidor-a. Eg.:
generalmente usado. transit: tranzito. Eg.:
to the letter, literally: a la ltra. Eg.: Eyas translate: traduizir. Eg.:
observavan a la letra uno de los komandamientos. translate: tresladar. Eg.:
to use: uzr (v). Eg.: En esta fiesta, se aziya de translation: traduksin, traduksyn (f). Eg.: Te
almendra blankeyada, porke era mas klara de muez ke avizo ke sin la muzika, la traduksion vale poko.
se uzava en el resto del anyo. translator: traduktor - a. Eg.:
to visit: vijitar. Eg.: Kuando vamos a vijitar a algun travel: viajar (kon). Eg.:
lugar eya bushka a rovarse loke topa en medyo. travel: viaje. Eg.:
today: oy. Eg.: treasure: trezoro. Eg.:
together, at the same time: endjuntos. Eg.: treat, deal: tratar. Eg.:
tomato: tomat. Eg.: tree: arvol, arvl (m). Eg.: Arvol sin solombra
tomorrow: amanyna (adv.). Eg.: De aki mos vamos (persona egoista).
a Amsterdam amanyana. tremble: tremblar. Eg.:
tongue: lunga, alunga (f). Eg.: Le plaze una trembling: tremblante. Eg.:
komidika de luenga buyida kon un poko de vinagre. trial, proof: prova. Eg.:
tongue: alunga (f). Eg.: Kon las aluengas kolgando trifle, gibberish: bavajada. Eg.: Lo ke dize no es
por afuera, lo miran al grego sin kreer... ni verdad ni realidad, esta avlando bavajadas. Al
tongue, language: lngua, lngua (f). Eg.: Ken lingua lugar de azer una koza serioza se esta okupando
tiene, a Roma va. de bavajadas
too much: demaziado. Eg.: triumph: triunfar. Eg.:
too salty: pnya (adj.). Eg.: El kezo est pinya. trousseau: ashugr (m). Eg.: Ashugar i kontado
too, also: tambien. Eg.: te puedo dar, la buena ventura vtela a bushkar.
tooth: diente. Eg.: (Neh.)
top (toy): tka (f). Eg.: En Izmir, toka es un djugete trunk: tronko. Eg.:
ke, en kastilyano, se yama "pen" si tiene una punta de trust, faith: fezya, fizia, feguza (f). Eg.: Tener
madero i "peonza" si la punta es de fierro. feuzya en el Dio, no en fijo de ombre. (Neh.)
Torah: Tor (f). Eg.: Agora yo meldo la Tora en truth: vedra. Eg.:
ladino, tambien. truth: verdad. Eg.:
total: total. Eg.: try: aprovr (v). Eg.: Aprova de ambezarte el
touch: kontakto. Eg.: Ladino.
touchstone: menk (m). Eg.: Shelomo dyo el menk en tube: tubo. Eg.:
pokas palavras kual es el rolo tan importante de la Tuesday: mrtes (m). Eg.: Va estar avierto
madre. Martes, Viernes i Alhad.
toward: verso. Eg.: turf: yerva. Eg.:
tower: kul, kul. Eg.: Teniya 4-5 anyos i biviya serka turkey: indina (f). Eg.: Mizmo en Rodes
de la Kula de Galata. diziyamos "indiana" por el inglez (turkey).
toy: djugete. Eg.: turkey: indino (m). Eg.: En New
tractor: tractor. Eg.: York--diziyamos "indiano" para "turkey" tambien,
tradition: tradision. Eg.: Entre los djudios de Izmir ay komo en la kaza de Matilda...
una tradision ke es unika en el mundo entero. Turkish: turko. Eg.:
tradition: tradision. Eg.: Entre los djudios de Izmir, ay Turkish anisette: rak (m). Eg.: El raki arrebive al
una tradision ke es unika en el mundo entero. peshe.
Pajina 73
Diksionario de Ladinokomunita
Turkish currency: lira. Eg.: La moneda de la Turkiya urge on, encourage: enkorajar. Eg.:
es la LIRA. us, to us, ourselves: mos (pron.). Eg.: Mos
turn: aboltr (v). Eg.: Yo ya abolti de mi viaje el disho...
viernes pasado. Ya aboltates la kara, ya paso el diya, la use, usage, custom: zo (m). Eg.: Empes a
semana, el mez. (Neh.) azerlo por reir, avagar avagar se le izo uzo.
turn: tornar. Eg.: used; worn: uzado, uzada. Eg.: Les viene mas
turn off: amatr (v). Eg.: Amata la lampa. fasil eskrivir asigun estan uzados. Le dio dos
turn off: torno. Eg.: manteles dayinda no uzados.
twelve: dodje. Eg.: usual, habitual: abitul (adj.). Eg.: Esta
twenty: vente. Eg.: sonriendo kon su dulsor abitual.
twin: buchk (m). Eg.: Mos nasieron buchukes. vain: vano/a, vaziyo/a. Eg.:
two: dos. Eg.: valley: vye (m), valy (f). Eg.: VAYE o VALEY
two hundred: dozientos. Eg.: es 1. Espasyo yano ENTRE DOS MONTES o
type: tipo. Eg.: ALTURAS, 2. El "basino" ande korre un rio.
type, class: djenero, klase. Eg.: valley: valy (f), vye (m). Eg.: ...Esta en la
ugly: feo/a. Eg.: VALEY de los ijos de Hinom,... (Reyes B' 23,10).
ultimate, last: ultimo/a. Eg.: valuable: valutozo / a. Eg.:
umbrella: chadir. Eg.: value, worth: valr (f). Eg.: Es koza de valor.
uncle: to, tyo (m). Eg.: Uno ke vino a darmos various: vario, varia. Eg.: El djudeo-espanyol
konsolasion era 'Tio Solomon'. (ladino) tiene varios dialektos.
uncover: deskuvijr, deskuvrr (v). Eg.: El bebe se vase: vazo. Eg.:
deskuvijava en durmiendo. vegetables: zarzavt, zerzevt (m). Eg.:
undecided: indechizo / a. Eg.: vehicle: instrumento de lokomosion. Eg.:
under, underneath: debasho. Eg.: vengeance: vengansa. Eg.:
understand: entendr (v). Eg.: Poko avlar i muncho verb: vrbo (m). Eg.: En el diksionario de
entender! Nehama el verbo es "Aneksar".
unfortunate: funesto / a. Eg.: vermicelli: fidos (m). Eg.:
unfortunately: malorozamente. Eg.: version: versin (f). Eg.: Judy Frankel kanto una
unhappy, unlucky: desdichdo, desdichda (adj.). version muncho mas larga.
Eg.: Al desdichado no le kamina el kavayo, dize ke es vertigo, giddiness: mareo, shasheo. Eg.:
ojo malo. (Neh.) very: muy. Eg.:
unique: regalado / a. Eg.: victim: viktima. Eg.:
unique: uniko/a. Eg.: victory: viktoria. Eg.:
unite: aunar. Eg.: view, sight: vsta (f). Eg.: Lo konosko solo de
unite: unir. Eg.: vista.
united: unido/a. Eg.: village: kazal. Eg.:
unity: unidad. Eg.: villager: kazalino/a. Eg.:
universal: universal. Eg.: visit: vijita. Eg.:
university: universit, universidad (f). Eg.: vital: vitl (adj.). Eg.:
unleavened bread: mas, matsa (f), matzot (m). Eg.: vitamin: vitamina. Eg.:
Ni Pesah sin matsa, ni ija sin kazar. voice: boz (f). Eg.: No se le siente la boz.
unlovable, sulky: murs (f). Eg.: Uno ke tyene kara vote, voting: votasion. Eg.:
de "mursa" i la djente no se azen amigos kon el . vowel: vokal. Eg.:
up, on the top, upstairs: arrva (adv.). Eg.: Mety wait: asperr. Eg.: Asperame aki una orika.
todo de arriva abasho. wait, hope: asperar, esperar. Eg.:
upon, on: sovre. Eg.: waiter - waitress: garson - a. Eg.:
uproar, racket, tumult: baran (f). Eg.: "Ijika, no agas wake: espertar. Eg.:
barana ke esta durmiendo tu padre". walk: kaminar. Eg.:
upside down: arrevs (adv.). Eg.: Me se fue el walk, stroll: pasear. Eg.:
bokado arreves. wall: pared. Eg.:
urban, refined: urbano / a. Eg.: walnut: muz (f). Eg.: Mesklar la matsa, la
Pajina 74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 75
Diksionario de Ladinokomunita
diskutir ken es mas mijor o mas peor. your, yours: vuestro, vuestra (adj.+ pron.). Eg.:
wrinkle: arrugar. Eg.: Mand kuentos i konsejas ke oyitesh en vuestra
wrist, pulse: puso. Eg.: chikez en djudeo-espanyol.
wrist-watch: ra de brso (f - m). Eg.: Por su youth: mansevz (f). Eg.: La mansevez es una
Bar-Mitzva, le regalaron una ora de braso. vez.
write: eskrivir. Eg.: zodiac: zodiako. Eg.:
write: redaktar. Eg.: Zwieback: biskuchda (f). Eg.:
writer: eskritor / eskritora (m/f). Eg.:
writer: eskritr / eskritra (m/f). Eg.:
writing, document: eskrto. Eg.: Lo tengo todo por 2003-2009 Gler Orgun, Ricardo Portal i Antonio Ruiz Tinoco
Pajina 76