Trainingsmethode
Er zijn verschillende methodes om een hond te trainen en deze zijn ondermeer de klassieke trainingsmethode, de pure positieve trainingsmethode en de gebalanceerde of evenwichtige trainingsmethode.
Deze trainingsmethodes werken volgens conditionering.
Conditioneren volgens psychologische termen betekent “het aanleren van gedrag of gewoontes”.
De klassieke trainingsmethode is de oudste methode en werkt voornamelijk volgens klassieke conditionering. Klassieke conditionering in hondentraining betekent dat de hond leert uit associatie. Een gewoonte of een gedrag wordt aangeleerd tot een automatisme doordat een bepaalde gebeurtenis herhaaldelijk met een andere gebeurtenis wordt geassocieerd.
Klassieke conditionering werd onderzocht door de Rusische fysioloog Ivan Pavlov en veel mensen kennen het verhaal van “de hond van Pavlov” waar een hond begon te kwijlen op het moment een bel afging. De hond was zo geconditioneerd dat hij telkens wanneer de bel ging ook eten kreeg. Na een tijdje ging de bel en verwachtte de hond zijn eten, waardoor hij begon te kwijlen dus de hond was geconditioneerd op de bel die afging. Een ander voorbeeld is als wanneer u met uw hond gaat wandelen en u doet daarvoor telkens dezelfde jas aan, dan zal uw hond na een tijdje waarschijnlijk al dol worden vanaf het moment dat u de jas al neemt.
Later is het proces van conditionering verder uitgedacht en uitgewerkt met operante conditionering als resultaat. De oorspronkelijke ontdekker zou Edward L. Thorndike zijn geweest maar B.F. Skinner heeft het systeem verder uitgewerkt en vervolgens in psychiatrische instellingen toegepast met als doel het gewenste gedrag te bekrachtigen en het ongewenste gedrag te ontkrachten. Vervolgens is dit in die psychiatrische instellingen terug afgevoerd omdat men het niet humaan vond dat psychiatrische patiënten door middel van deze operante conditionering privileges toegezegd of ontzegd zouden worden.
Bij operante conditionering wordt gebruik gemaakt van 4 manieren (ook wel de 4 kwadranten genoemd) om gewenst gedrag te bekomen of ongewenst gedrag te doen verdwijnen. Toegepast op hondentraining is operante conditionering het proces waar een hond leert door “beloning” en “straf” als gevolg van zijn eigen keuzes. Een belangrijke voetnoot hierbij is dat de hond moet begrijpen dat het als gevolg van zijn eigen keuze is! Bij operante conditionering wil positief zeggen dat er iets wordt toegevoegd en negatief wilt zeggen dat er iets wordt weggenomen. Deze termen hebben niet specifiek een sterke geladen betekenis zoals we ons soms voorstellen zoals bv. een harde lijfelijke straf maar het kan ook een vocale bijsturing zijn of het weerhouden van een beloning.
Deze 4 manieren (de 4 kwadranten) zijn Positieve bekrachtiging, Negatieve bekrachtiging, Positieve straf en Negatieve straf:
- Positieve bekrachtiging betekent dat een beloning wordt aangeboden voor gewenst gedrag bv. voedselbeloning voor het goed uitvoeren van een bepaald gedrag.
- Negatieve bekrachtiging betekent dat iets onplezierig/onaangenaam wordt weggenomen. Hier moet vermeld worden dat het gaat over iets onaangenaams (iets storend) en niet specifiek aversief. Bij “aversief” denken we er vooral aan om een bepaald gedrag te doen stoppen (positieve straf). Bij negatieve bekrachtiging moet het gedrag doorgaan en leert de hond zelf om het signaal te doen stoppen. Dit is wat we doen met low level e-collar stimulatie (recall), de hond leert dat wanneer hij toegeeft het storende signaal stopt. Je kan dit vergelijken zoals wanneer je in de wagen zit en je je gordel niet draagt, dan begint een storend geluid dat in sommige wagens ook luider gaat en vervolgens doe je je gorden aan omdat je het storende geluid wilt doen stoppen.
- Positieve straf betekent iets toevoegen dat als onplezierig wordt ervaren met de bedoeling een bepaald gedrag te doen stoppen.
- Negatieve straf betekent dat iets plezierig wordt weggenomen om bepaald gedrag te doen stoppen bv. dat een aangeboden stimulus (koekje, speelgoed,…) uiteindelijk niet wordt gegeven omdat het gewenste gedrag niet wordt verkregen.