Żebrzyca

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żebrzyca
Ilustracja
Żebrzyca roczna
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

żebrzyca

Nazwa systematyczna
Seseli L.
Sp. Pl. 259. 1753
Typ nomenklatoryczny

Seseli tortuosum L.[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Żebrzyca sina

Żebrzyca (Seseli L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych (Apiaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia od ok. 80[5] do ponad 140 gatunków[4]. Jest to jeden z największych i najbardziej problematycznych pod względem taksonomicznym rodzajów w obrębie rodziny[6]. Zasięg rodzaju obejmuje rozległe przestrzenie Starego Świata od Europy Zachodniej i północno-zachodniej Afryki po Tajlandię, Chiny i Japonię[4][6]. Do flory Polski należy w zależności od ujęcia jeden gatunek (żebrzyca roczna S. annuum) lub trzy – w przypadku włączenia tu gatunków z rodzaju oleśnik Libanotis[7].

Liczne gatunki wykorzystywane są jako lecznicze ze względu na wysoką zawartość kumaryn, terpenów i olejków eterycznych[6][8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Żebrzyca pogięta

Rodzaj w obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae i plemienia Selineae[9].

Rodzaj zaliczany jest do najtrudniejszych taksonomicznie w obrębie rodziny. Kontrowersje budzi włączenie tu (lub wyłączanie) rodzajów oleśnik Libanotis i Eriocycla. Badania molekularne nie potwierdzają monofiletyzmu rodzaju – jego przedstawiciele wymieszani są na drzewie filogenetycznym m.in. z przedstawicielami rodzajów lubiśnik Ligusticum i gorysz Peucedanum. Niektóre gatunki tradycyjnie tu zaliczane wykazują nawet większe pokrewieństwo z rodzajami z innych plemion[6].

Wykaz gatunków[4][10]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
  4. ↑ a b c d Seseli L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-02-17].
  5. ↑ She Menglan, Michael G. Pimenov, Eugene V. Kljuykov, Mark F. Watson: Seseli Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2023-02-17].
  6. ↑ a b c d Jing Cai i inni, The phylogeny of Seseli (Apiaceae, Apioideae): insights from molecular and morphological data, „BMC Plant Biology”, 22 (534), 2022 [dostęp 2023-02-17].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 166, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ Alev Onder i inni, The genus Seseli L.: A comprehensive review on traditional uses, phytochemistry, and pharmacological properties, „Journal of Herbal Medicine”, 38, 2023, DOI: 10.1016/j.hermed.2023.100625 [dostęp 2023-02-17].
  9. ↑ Genus: Seseli L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-02-17].
  10. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 166. ISBN 978-83-925110-5-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Żebrzyca&oldid=72986773”