Biophytum

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biophytum
Ilustracja
Biophytum sensitivum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

szczawikowce

Rodzina

szczawikowate

Rodzaj

Biophytum

Nazwa systematyczna
Biophytum DC
Prodr. 1: 689 (1824)[3]
Typ nomenklatoryczny

B. sensitivum (Linnaeus) DC[4]

Synonimy
  • Toddavaddia O. Kuntze
Biophytum reinwardtii

Biophytumrodzaj roślin z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Obejmuje 78 gatunków[3]. Rośliny te występują na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej, przy czym największe zróżnicowanie gatunkowe jest na Madagaskarze[5], a brak ich tylko na Polinezji[6]. Liście tych roślin bywają wrażliwe na dotyk (tigmotropizm) – dotknięte składają listki liścia złożonego. Zasiedlają różne siedliska – suche i mokre, zwykle jednak nieleśne[5].

Biophytum sensitivum jest często uprawiany, w strefie klimatów umiarkowanych zwykle jako roślina doniczkowa[6]. Ten gatunek, a także Biophytum umbraculum wykorzystywane są także jako rośliny lecznicze (np. w Afryce Wschodniej ten drugi wykorzystywany jest do leczenia chorób wenerycznych)[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owoc Biophytum sensitivum
Pokrój
Rośliny jednoroczne i (częściej) byliny osiągające do 1 m wysokości, u części gatunków łodyga drewnieje u nasady[5], zwykle jest słabo rozgałęziona[6], czasem dychotomicznie[8].
Liście
Skrętoległe, często skupione na szczytach pędów w na podobieństwo rozet[6] lub okółków[8]. Przylistki są nitkowate[8]. Blaszka pierzasto złożona – przy czym szczytowy listek zredukowany jest do szczecinki[6]. Ogonek liścia jest zwykle zgrubiały u nasady, poszczególne listki osadzone są naprzeciwlegle i są siedzące. Wierzchołki listków są zaokrąglone, czasem z drobnym kończykiem[8].
Kwiaty
Zebrane są w kwiatostany w formie pozornych baldachów lub podobne do główek[5], rozwijające się na szypułach lub siedzące. Działki kielicha są lancetowate, zaostrzone i trwałe[8]. Płatki korony zwykle są żółte[6][5], rzadziej białe lub fioletowe[8]. Pręciki u nasady są zrośnięte. Zalążnia z licznymi zalążkami w każdej z komór[5], kulistawa[8].
Owoce
Jajowate, czasem nieco walcowato wydłużone suche torebki zawierające brązowe nasiona z osnówką[5][8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wykaz gatunków[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-04-03] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-03] (ang.).
  3. a b c Biophytum DC.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-03].
  4. Biophytum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-04-04].
  5. a b c d e f g K. Kubitzki (red.): Flowering Plants. Dicotyledons: Celastrales, Oxalidales, Rosales, Cornales, Ericales. Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 2004. ISBN 978-3-642-05714-4.
  6. a b c d e f Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 348. ISBN 83-7079-778-4.
  7. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 114, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. a b c d e f g h Biophytum Candolle. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-03].