Hazırlayan : Melek AĞIRBAŞ

... konulu sunumlar: "Hazırlayan : Melek AĞIRBAŞ"— Sunum transkripti:

1 Hazırlayan : Melek AĞIRBAŞ
No : NEF Kimya öğretmenliği Danışman : Doç. Dr. Hilmi NAMLI

2 ORGANİK KİMYADA MOLEKÜLLERİN İSİMLENDİRİLMELERİ

3 İÇİNDEKİLER -Alkanların ve sikloalkanların adlandırılması
*Bisiklik bileşiklerin adlandırılması -Alkenler ve sikloalkenlerin adlandırılması -Alkinlerin adlandırılması -Alkil halojenürlerin adlandırılması -Çizgi bağ formülü -Alkollerin adlandırılması -Eterlerin adlandırılması -Aromatik bileşiklerin adlandırılması *Benzen ve türevlerinin adlandırılması,Hückel kuralı -Aldehitlerin adlandırılması -Ketonların adlandırılması -Karboksilik asitlerin adlandırılması -Esterlerin adlandırılması -Karboksilik anhidritlerin adlandırılması -Açil klorürlerin adlandırılması -Amitlerin adlandırılması -Nitrillerin adlanndırılması -Aminlerin adlandırılması

4 ORGANİK KİMYAYA GİRİŞ Organik kimya karbon bileşikleri kimyasıdır.Karbon bileşikleri gezegenimizde yaşamın temelidir.Karbon bileşikleri bütün genetik bilgilerimizi içeren deoksiribonükleik asitler (DNA’lar) gibi büyük sarmal moleküller halinde olabilir.Bedenimizdeki bütün tepkimeleri katalizleyen ve kanımızın, kaslarımızın, derimizin esas bileşenleri olan proteinler de organik moleküllerdir.Soluduğumuz havayla birlikte karbon bileşikleri yaşamı destekleyen enerjiyi sağlar. İnsanlar organik bileşikleri ve tepkimelerini binlerce yıldan beri kullanmaktadır.Bilerek yapılan ilk organik tepkime belki de ateşin keşfidir.Eski Mısırlılar organik bileşikleri kumaş boyamasında kullanmışlardır.

5 FONKSİYONEL GRUPLAR Bileşikleri reaktivitelerine göre sınıflandırmaya imkan veren yapısal özelliklere fonksiyonel grup denir. Fonksiyonel grup büyük bir molekülün bir parçasıdır; kendine özgü kimyasal davranışlara sahip bir atom veya atomlardan meydana gelen bir gruptan meydana gelmiştir.

6

7 ORGANİK BİLEŞİKLER

8 ALKANLAR Organik bileşikler sınıfı, karbon atomları arasındaki bağ türlerine göre birkaç grupta ele alınabilir.Karbon-karbon bağlarının tümünün birli bağlar olduğu hidrokarbonlara alkanlar denir. Alkanların genel formül cnH2n şeklinde gösterebiliriz . Burada "n" alkan bileşiğinde karbon sayısıdır. Alkanlar kimyasal açıdan reaktif maddeler değildirler. Bundan dolayı, bunlara "parafinler" de (lâtince, çok az ilgili manasında)denmektedir. Alkanların başlıca kaynağı petroldür.Petrol, çoğu alkan ve aromatik hidrokarbon olan organik bileşiklerin bir karışımıdır.

9 ALKANLARIN ADLANDIRILMASI
Milyonlarca organik bileşiğin her birine tek tek özel isim vermenin çok mantıklı bir iş olamayacağını gören bilim adamlarından oluşan bir komisyon (IUPAC) 1892 yılında Cenevre'de toplanarak bileşiklerin sistematik şekilde isimlendirilmelerine ilişkin bir dizi tavsiye kararları almıştır. Sistematik isimlendirmede mononükleer hidrürler temel olarak alınır ve diğer bileşiklerin isimlendirilmesi esas hidrürün başına veya sonuna ekler getirmek suretiyle gerçekleştirilir. Alkanların sistematik isimlendirilmesinde, en uzun karbon zinciri esas alınır ve bu zincirdeki karbon sayısına karşılık gelen sözcüğün sonuna "an" eki getirilir.

10 Bir alkandan bir hidrojen atomu uzaklaştırdığımızda alkil grubu elde ederiz.bu alkil gruplarının adı –il ile biter.Alkan dallanmamış ise ve uzaklaştırılan hidrojen atomu uç hidrojen atomu olduğunda isimler kolayca anlaşılır:

11 DALLANMIŞ ZİNCİRLİ ALKANLARIN ADLANDIRILMASI
Dallanmış zincirli alkanlar zincirli alkanlar aşağıdaki kurallara göre adlandırılırlar. 1.Karbon atomlarından oluşan en uzun sürekli zinciri bulunuz; bu zincir alkanın temel adını belirler.Örneğin Aşağıdaki bileşiği, en uzun sürekli karbon zinciri altı karbon atomu içerdiğinden heksan olarak belirtiriz.

12 Formülün yazılışına bağlı olarak en uzun sürekli zincir her zaman kolayca görülmeyebilir.Örneğin aşağıdaki bileşiğin en uzun sürekli karbon zincirinde yedi karbon atomu bulunduğu ve bundan dolayı da heptan olarak belirtildiğine dikkat ediniz.

13 2.En uzun zinciri, sübstitüente daha yakın uçtan başlayarak numaralandırınız.Bu kuralı uygulayarak, daha önce gördüğümüz iki alkanı aşağıdaki şekilde numaralandırınız.

14 3. Sübstitüent grupların yerlerini belirtmek için, kural 2 uygulanarak elde edilen numaralar kullanılır.Temel ad en son yazılır. Sübstitüent grupların yerleri zincirde bağlı oldukları karbon atomunun numarasıyla belirtilir.Numaralar, kelimelerle aralarına çizgi konularak ayrılır.

15 4.İki veya daha fazla sübstitüent bulunduğunda, her bir sübstitüentin yeri, en uzun zincir üzerine bağlı olduğu karbon atomunun numarasıyla belirtilir.Örnek olarak aşağıdaki bileşiği 4-etil-2-metilheksan olarak belirtiniz. Sübstitüentler alfabetik (örneğin etil metilden önce) sıraya göre yazılır.Alfabetik sıralama yapılırken “di” ve “tri” gibi ön takılar dikkate alınmaz. l

16 5. Aynı karbon atomu üzerinde iki sübsititüent bulunduğunda numara iki defa kullanılır.

17 6.İki veya daha fazla aynı sübstitüent varsa bunların sayıları di-,tri-, tetra ön takıları kullanılarak belirtilir.Bir numara her bir sübstitüente verildiğinden emin olunmalıdır.Numaralar, birbirlerinden virgülle ayrılmalıdır.

18 7.Eşit uzunlukta zincir olması halinde, üzerinde daha fazla sübstitüent bulunduran zincir temel zincir oarak seçilir.

19 8.İlk dallanma en uzun zincirin her iki ucundan eşit mesafede başlıyorsa, adlandırmada, numaralar toplamı daha az olanı seçilir.

20 ÇİZGİ BAĞ FORMÜLÜ Organik moleküllerin uzun zincirli olması ve bir çok karbon ve hidrojen atomundan oluşması çoğunlukla molekülü yazan kişi açısından zahmetli bir iş olduğundan kısaca çizgi bağ formülü diye adlandırılan yöntemle modelize edilir. Çizgi formülünde her bir uç ve kırım noktasının bir karbon atomunu gösterdiğini ve bunlarında hidrojenle doyurulduğunu hatırda tutunuz.

21 DALLANMIŞ ALKİL GRUPLARININ ADLANDIRILMASI
İki karbon atomundan fazla atom içeren alkanlar için birden fazla grup türetilebilir.Örneğin propandan iki grup türetilebilir.Uç hidrojen uzaklaştırılmasıyla propil grubu ve merkez karbon atomundan bir hidrojen uzaklaştırılmasıyla 1-metiletil veya izopropil grubu türetilir.1-Metiletil, bu grubun sistematik ismi;izopropil ise aygın ismidir.

22 Dört-Karbonlu Gruplar
Alkil gruplarının sistematik adlandırılması dallanmış zincirli alkanların aflandırılmasına benzer.Numaralandırmanın ana zincirin dallandığı noktadan başlatılması gerekir. Dört-Karbonlu Gruplar

23 Aşağıdaki örnekler bu grupların isimlerinin nasıl kullanıldığını göstermektedir.

24 Yaygın isim olan izopropil,sek-bütil ve ter-bütil sübstitüe olmayan gruplar için IUPAC tarafından kabul edilmiştir ve hala sıkça kullanılırlar.Bu grupları kolayca tanıyabilmemiz için bilmeliyiz.Bu grupları alfabetik sıraya koyarken yapıları tanımlayan ve isimden çizgi ile ayrılmış ön ekleri gözardı etmelisiniz.böylece ter-bütil etilden önce gelir. IUPAC tarafından adı kabul edilmiş bilinmesi gereken bir beş karbonlu grup daha vardır;2,2-dimetilpropil grubu sıkça neopentil grubu olarak adlandırılır.

25 HİDROJEN ATOMLARININ SINIFLANDIRILMASI
Bir alkanın hidrojen atomları karbon atomu esas alınarak sınıflandırılır.Birincil karbona bağlı hidrojen birincil hidrojendir (1 ) ve bu böyle devam eder.Aşağıdaki bileşiğin, 2-metilbütan, birincil (1 ) ,ikincil(2 ) ve üçüncül(3 ) hidrojen atomları vardır.

26 Diğer taraftan, çoğu kez neopentan olarak adlandırılan 2,2-dimetilpropan sadece birincil hidrojene sahiptir.

27 ALKİL HALOJENÜRLERİN ADLANDIRILMASI
Halojen taşıyan alkanlar IUPAC sisteminde haloalkanlar olarak adlandırılırlar.

28 Ana zincire halojen ve alkil gruplarının her ikisinin de bağlı olması durumunda zincir numaralandırılmasına, halojen veya alkil oluşuna bakılmaksızın ilk sübstitüentin daha yakın olduğu uçtan başlanır.Eğer iki sübtitüent de zincir uçlarından eşit uzaklıkta ise o zaman alfabetik önceliğe sahip grubun bulunduğu uçtan zincir numaralandırılır.

29 Pek çok basit haloalkanlar için yaygın isimler geniş çapta kullanılmaktadır.Bu yaygın adlandırma sisteminde,fonksiyonel gruba göre adlandırılan sisitemde,haloalkanlar alkil halojenürler olarak adlandırılırlar.

30 SİKLOALKANLARIN ADLANDIRILMASI
TEK HALKALI BİLEŞİKLER Sikloalkanlar aynı sayıda karbon atomu içeren alkanların isimleri önüne siklo- ön eki getirilerek adlandırılırlar.Örneğin,

31 Sübstitüe sikloalkanları,alkilsikloalkanlar, halosikloalkanlar, alkilsikloalkanoller vb. gibi adlandırırız.Tek bir sübstitent söz konusu olduğunda yerini belirtmek gerek mez.İki sübstitüent olduğunda halkayı alfabetik sırada,öncelikli olandan başlayarak ve bir sonraki sübstitüente mümkün olan dah düşük numarayı verecek şekilde numaralandırırız.Üç veya daha fazla sübstitüent bulunduğunda yer belirteçlerinin en küçük toplamına götürecek olan sübstitüentten başlanarak numaralama yapılır.

32 Tek halka sisteminin, daha fazla karbon atomuna sahip bir zincire bağlı bulunduğu veya birden fazla halka sisteminin bir tek zincire bağlı olduğu bileşikleri sikloalkilalkanlar olarak adlandırmak daha uygundur.

33 İKİ HALKALI (Bisiklik) BİLEŞİKLER
İki bitişik veya köprülü halkalar içeren bileşikler bisikloalkanlar olarak adlandırılır.Temel ad olarak halkalardaki toplam karbon sayısına karşılık gelen alkan ismi kullanılır.Örneğin aşağıdaki bileşik yedi karbon içerir ve bu nedenle bisikloheptandır.İki halkaya da ait olan karbonlara köprü başları ve bu karbonları birleştiren her bir bağa, veya atom zincirine köprü denir. içern bileşikleru ned

34 Daha sonra, bisiklo kelimesi ile alkan arasına ,parantez içerisinde, her bir köprüde bulunan karbon sayıları büyükten küçüğe doğru yazılır.Örneğin, Sübstitüentler olduğunda köprülü halka sistemi, bir köprü başından başlanarak ve en uzun köprüden diğer köprü başı yönünde ve daha sonraki uzun köprü yönüyle devam ederek numaralandırılır.En kısa köprü en son numaralandırılır.

35 ALKENLER VE SİKLOALKENLERİN ADLANDIRILMASI
En azından bir adet karbon-karbon çift bağı içeren hidrokarbonlara alkenler denir. Bu bileşiklerin diğer bir ismi ise olefinlerdir.Alkenlerin genel formülleri Alkenlerde çift bağ bir adet kuvvetli sigma (σ) bağı ile sigma bağına kıyasla biraz daha zayıf pi (π ) bağından oluşmuştur.pi bağının kolayca kırılmasından dolayı,alkenler alkanlara göre daha reaktiftirler Alkenlerin isimlendirilmesi alkanların isimlendirilmesine benzer.Tek fark alkanlardaki son ek “an” alkenlerde “en” ekine dönüşmesidir.Örneğin, Etan Eten, Propan Propen, Bütan Büten

36 Alkenlerin IUPAC adlandırılma kuralları pek çok açıdan alkanlara benzer.
1.İkili bağı içeren en uzun zincir seçilerek temel ad belirlenir ve aynı uzunluktaki alkan isminin sonundaki –an takısı –en ile değiştirilir.Böylece,eğer en uzun zincir beş karbon içeriyorsa alken için temel ad pentendir. 2.Zincir, ikili bağda bulunan her iki karbon atomunu da içerecek şekilde numaralandırılır.Numaralandırma zincirin ikili bağa daha yakın olan ucundan başlanarak yapılır.ikili bağın yeri, bağın bağlı olduğu karbonlardan küçük numaralı olanla belirtilir:

37 3. Sübstitüentlerin yerleri bağlı bulundukları karbon atomlarının numaraları ile gösterilir.

38 4.Sikloalkenler,ikili bağ karbonlarına 1 ve 2 numaraları,sübstitüentlere de mümkün olan en küçük numaralar verilecek şekilde numaralandırılır.Sübstitüe sikloalkenleri adlandırılırken ikili bağın yerinin belirtilmesi gerekli değildir.çünkü ikil bağ her zaman C1 ve C2‘dir.Aşağıdaki iki örnek bu kuralların uygulamasını göstermektedir.

39 5.Sıkça karşılaşılan iki alkenil grubu vinil grubu ve allil grubudur.
Alkenler için pek çok yaygın isim kullanılamktadır.Propen sıkça propilen olarak adlandırılır.2-metilpropen ise sıklıkla izobütilen adını taşır.

40 Aşağıdaki örnekler özel adlandırmaların nasıl kullandıklarını göstermektedir.
7.Aynı türden iki grup ikili bağın bulunduğu düzlemin aynı tarafında olduğunda bileşik cis; zıt tarafta ise trans olarak adlandırılır.

41 ALKİNLERİN ADLANDIRILMASI
Karbon-karbon üçlü bağ içeren hidrokarbonlara "alkinler" veya "asetilenler" denir. En basit alkin olan asetilen (H-C ≡ C-H) sanayide asetaldehit, asetik asit, vinil klorür gibi maddelerin başlangıç maddesi olarak kullanılmaktadır.Alkinlerin adlandırılması alkenlerinkine benzer şekilde yapılır.Dallanmamış alkinler, karşılık gelen alkanın –an eki yerine –in eki getirilerek adlandırılırlar.Zincir, üçlü bağ karbonlarına mümkün olan daha küçük numaralar verilerek numaralandırılır.Üçlü bağın iki karbonundan küçük numaralı olanın numarası üçlü bağın yerini belirtmek için kullanılır.

42 Dallanmış alkinlerdeki ve sübstitüe alkinlerdeki sübstitüent grupların yerleri de numaralarla belirtilir.Bir alkinol zincirinde –OH grubu üçlü bağdan önceliklidir.İkili ve üçlü bağ beraber olduğunda ikili bağ daha önceliklidir. Monosübstitüe asetilenlere veya 1-alkinlere uç alkinler denir ve üçlü bağ karbonuna bağlı hidrojen asetilenik hidrojen olarak adlandırılır.

43 ALKOLLERİN ADLANDIRILMASI
Alkoller, moleküllerinde doymuş bir karbon atomuna bağlı hidroksil grubu bulunduran bileşiklerdir. Alkollerin sistematik adları oluşturulurken aşağıdaki işlemler takip edilmelidir. 1.Hidroksil grubunun doğrudan bağlı olduğu en uzun zinciri seçiniz.Bu zincire karşılık gelen alkan ismine –ol son ekini ekleyiniz. 2.En uzun sürekli karbon zincirini, hidroksil grubunu taşıyan karbon daha küçük sayıyı alacak şekilde numaralandırınız.Bu numarayı yer belirteci olarak kullanarak hidroksil grubunun yerini belirleyiniz.Diğer sübstitüentlerin yerlerini yer belirteçleri ile belirleyiniz.

44 Aşağıdaki örnekler bu kuralların nasıl uygulandıklarını göstermektedir.

45 Basit alkoller IUPAC tarafından da onaylanan yaygın adlandırma ile isimlendirilirler.

46 İki hidroksil grubu içeren alkoller,yaygın olarak glikoller olarak adlandırılırlar.IUPAC sistematik adlandırmaya göre bu bileşiklere dioller denir.

47 ETERLERİN ADLANDIRILMASI
Eterler, genel formülüne sahip moleküllerdir. Basit eterler, çoğu kez yaygın adlarıyla verilirler.Basit bir yol, oksijen atomuna bağlı her iki grubun adının (alfabetik sırada) sonuna eter kelimesi eklemektir.

48 Ancak karmaşık eterlerle birden fazla eter bağı içeren bileşiklerin adlandırılmasında IUPAC adlarının kullanılması gerekir.Bu IUPAC adlandırmasında, eterler alkoksialkanlar, alkoksialkenler ve alkoksiarenler olarak adlandırılırlar.RO- grubu, bir alkoksi grubudur.

49 Halkalı eterler, değişik yollardan adlandırılabilirler
Halkalı eterler, değişik yollardan adlandırılabilirler.Basit bir yol, yerine geçme adlandırılmasının kullanılamsıdır.Bu durumda, halkalı eter, hidrokarbon halka sistemi olarak göz önüne alınır ve oksijen atomunun bir CH2 grubu yerine geçtiğini belirtmek için oksa- ön takısı kullanılır. Bir diğer sistemdeyse, üç üyeli halkalı eter oksiran, dört üyeli halkalı eter de oksetan olarak adlandırılır.Bazı basit halkalı eterler de yaygın adlarıyla belirtilir.

50 AROMATİK BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI
Tek-çift bağların peş peşe sıralandığı halkalı, düzlemsel yapılardır. Aromatikliğin şartları (Huckel Kuralı) 1. Halkalı yapı da olmalı 2. Tek-çift bağlar kesintisiz bir şekilde peş peşe sıralanmalı 3. Halkanın geometrisi düzlemsel olmalı 4. Halkayı oluşturan atomların her birinin halka düzlemine dik olan bir p-orbitali olmalı. 5. Halkada 4n+2 tane π-elektronu olmalı(n=0,1,2,3…)

51 Huckel Kuralı’nın Uygulanması
Halkada 4n+2 tane π-elektronu olmalı (n = 1, 2, 3,…)” kuralına uymuyor; n = 1 için 6, n = 2 için 10 π-elektronu gerekiyor. Burada 8 π-elektronu var (her bir π-bağı 2 elektron demek) aromatik değil.Benzen halkası bu kurala uyar.

52 Monosübstitüe benzenlerin adlandırılmasında iki sistem kullanılır
Monosübstitüe benzenlerin adlandırılmasında iki sistem kullanılır.Bazı bileşiklerde benzen temel ad olarak alınır ve sübstitüent, basitce bir ön ek ile belirtilir.Örneğin,

53 Diğer bileşikler için, sübstitüent ve benzen halkası birlikte yeni bir temel ad oluştururlar.Metilbenzen genellikle toluen, hidroksi benzen hemen hemen daima fenol, aminobenzen çoğu zaman anilin olarak adlandırılır.Bu bileşikler ve diğer örnekler aşağıda verilmiştir.

54 İki sübstitüent varsa bunların bağıl konumları orto, meta ve para (o-,m- ve p- olarak kısaltılır) ön ekleri ile veya rakamlarla belirtilir.Dibromobenzenler için;

55 Dimetilbenzenler sıklıkla ksillenler olarak adlandırılırlar.
Benzen halkasında ikiden fazla grup varsa, bunların konumları rakamlar kullanılarak belirtilir.Örnek olarak aşağıdaki iki bileşiği ele alalım .

56 Benzen halkası, sübstitüentlerin olduğu yerlere mümkün olan en küçük numaralar verilecek şekilde numaralanır.İkiden fazla sübstitüent varsa ve sübstitüentler farklı ise alfabetik sıra ile yazılırlar.bir sübstitüent, benzen halkası ile yeni bir temel ad oluşturduğunda, sübstitüentin 1 konumunda olduğu kabul edilir ve temel ad kullanılır.

57 C6H5 grubu sübstitüent olarak isimlendirildiğinde fenil grubu olarak adlandırılır.Bir doymuş grup ve bir benzen halkasından oluşan bir hidrokarbon daha büyük olan yapısal birimin bir türevi olarak isimlendirilir.Ancak, zincir doymamış bir yapıdaysa bileşik halka büyüklüğüne bakılmaksızın zincirin türevi olarak adlandırılır.

58 Fenil grubu çoğu zaman C6H5 - ,Ph- olarak kısaltılır
Fenil grubu çoğu zaman C6H5 - ,Ph- olarak kısaltılır.Benzil adı fenilmetil grubu yerine kullanılan bir isimdir ve bazen kısaltılmış şekli olan Bz kullanılır.

59 ALDEHİTLERİN ADLANDIRILMASI
Aldehitler genel formülüne sahip moleküllerdir. IUPAC sisteminde alifatik aldehitler,ilgili alkanın sonuna –al eki getirilerek adlandırılırlar.Aldehit grubunun karbon atomlarından birine bağlı olduğu için yerini belirlemeye gerek yoktur.Başka sübstitüentler varsa, karbonil grubu karbonuna 1 rakamı verilir.

60 -CHO grubu bir halka sistemine bağlı olan aldehitler karbaldehit son eki ilave edilerek adlandırılırlar.

61 KETONLARIN ADLANDIRILMASI
Ketonlar, genel formülüne sahip moleküllerdir. Ketonlar ilgili alkanın sonuna –on eki getirilerek adlandırılırlar.Zincir,karbonil karbonuna mümkün olan en küçük sayı gelecek şekilde numaralandırılır.

62 Bazı ketonlar IUPAC sisteminde de kabul edilen yaygın adlara sahiptir.
Ketonların yaygın isimleri basitçe, karbonil grubuna bağlı iki grubun ayrı ayrı adlandırılması ve keton kelimesinin ayrı bir kelime olarak eklenmesi ile elde edilir. Bazı ketonlar IUPAC sisteminde de kabul edilen yaygın adlara sahiptir.

63 Eğer grupları sübstitüent olarak adlandırılacaksa,
grubu bir ön ek olarak adlandırılması gerektiğinde, metanoil veya formil grubu adını alır grubuna ise etanoil veya asetil grubu denir. Eğer grupları sübstitüent olarak adlandırılacaksa, alkonoil veya açil grupları olarak adlandırılır.

64 KARBOKSİLİK ASİTLERİN ADLANDIRILMASI
Karboksilik asitler, (-CO2, -COOH) grubu taşıyan organik asitlerdir Genel formülü IUPAC adlandırılmasında karboksilik asitler,asitteki en uzun zincire karşılık gelen alkanın adının sonuna –oik asit eki getirilmesiyle adlandırılır.Karboksil karbon atomuna 1 numara verilir.

65 Örnekler: CH3CH2CH(CH3)CH2COOH 3-metilpentanoik asit
3-brombütanoik asit 3,4-diklorpentanoik asit 4-klorbenzoik asit (p-klorbenzoik asit)

66 ESTERLERİN ADLANDIRILMASI
Esterlerin genel formülü dür.Esterlerin adı alkollerin (il son ekli) ve asitlerin (-at veya –oat son ekli) isimlerinden türetilir.Bu adlandırmada ismin alkolden türetilen kısmı önce gelir.

67 KARBOKSİLİK ANHİDRİTLERİN ADLANDIRILMASI
Birçok anhidrit, karboksilik asitlerin sonundaki asit kelimesinin düşürülüp anhidrit kelimesinin eklenmesiyle adlandırılır.

68 AÇİL KLORÜRLERİN ADLANDIRILMASI
Açil klorürlere asit klorürler de denir.Asit isminin sonundaki –ik asit kelimesinin düşrülüp –il klorür kelimesinin getirilmesi ile adlandırılırlar.Örneğin;

69 AMİTLERİN ADLANDIRILMASI
Azot atomu üzerinde sübstitüe gruplar bulundurmayan amitler, asidin yaygın isminin sonundaki –ik asit (veya sistematik adındaki –oik asit) son ekinin düşürülerek amit kelimesinin eklenmesiyle adlandırılırlar.Amitlerin azot atomu üzerindeki alkil grupları,sübstitüent olarak adlandırılır ve sübstitüent adına –N veya N,N-, ön eki ilave edilir.

70 NİTRİLLERİN ADLANDIRILMASI
IUPAC adlandırılmasında, halkalı olmayan nitriller, karşılık gelen hidrokarbon isminin sonuna –nitril son eki getirilerek adlandırılırlar.Azotun bağlı olduğu karbon atomuna 1 numara verilir.

71 AMİNLERİN ADLANDIRILMASI
Yaygın adlandırmada bir çok birincil amin alkilaminler olarak adlandırılırlar.Sistematik adlandırmada ise NH2 grubunun bağlandığı zincir ya da halka sisteminin adının sonuna –amin son eki eklenir.Aminler azot atomuna bağlı organik grupların sayısına göre birincil (1 ), ikincil(2 ) veya üçüncül (3 ) diye sınıflandırılırlar .

72 Yaygın adlandırmada azota bağlı organik grupların adları belirtilir
Yaygın adlandırmada azota bağlı organik grupların adları belirtilir. Eğer azota ikisi ya da üçü de aynı olan gruplar bağlanmışsa di- ya da tri- ön ekleri kullanılır.Sistematik adlandırmada ise sübstitüentin azota bağlı olduğunu belirtmek için, sübstitüent adının önüne N ön eki yazılır.

73 Yaygın arilaminlerden dördünün adları aşağıda verilmiştir.

74 Önemli bazı heterohalkalı aminlerin yaygın adları vardır.Bunlar:

75 KAYNAKLAR Graham Solomons Craig Fryle “Organik Kimya” kitabı (7. basımdan çeviri) SOLOMON’S ORGANIC CHEM.POWERPOINT Yrd.Doç.Dr.Erol Asker Kimya 4 notları /kitap /kimya /kimya /organic_name

76 son