Farklılıkları Fark Etmek
Bu yazımda, farklılıkları fark etmek gerektiği konusunu kaleme almak istiyorum. Son zamanlarda yazdığım yazılarımda mümkün mertebe akademik bir dil kullanmaktan ziyade, daha anlaşılır ve günümüz şirketlerinde sık karşılaşılabilecek konulardan deneyimleyerek yazmayı tercih ediyorum. Tabi kaleme aldığım yazılar, kariyer hayatım boyunca edindiğim tecrübelerime istinaden bence diyerekten yaptığım yorumlarımdır. Herkes hem fikir olamayacağı gibi, saygı, sevgi ve üsluba sadık kalmak koşuluyla her türlü eleştiri ve yoruma açık olduğumu belirtmek isterim.
Farklılıkları Fark Etmek
İnsanlar, fiziksel özellikleri, karakteristik özellikleri, yaşam ve düşünce biçimleri gibi yönleriyle birbirlerinden farklı yaratılmışlardır. Yani insanların birbiriyle ortak özellikleri bulunabileceği gibi, farklı özellikleri, duygu ve düşünceleri, bakış açıları, yaşantıları gibi birçok farklılıkları vardır.
Bu bağlamda farklılıkları fark etmek ve hoşgörüyle karşılamak önem arz etmektedir. Tıpkı dünya üzerindeki ülkeler gibi her insanın, kendine özgü doğası, iklimi ve sınırları vardır. İnsanların tüm farklılıklarını keşfetmemiz mümkün olmasa bile en azından karşımızdakine, senin de herkes gibi sınırlarının olduğunun farkındayım mesajını hissettirmemiz gerekmektedir.
Farklılıkları fark etmenin günümüzdeki boyutu empati olarak karşımıza çıkmaktadır. Empati Türkçe bir kelime olmayıp, yabancı anlamları ve hangi dilden geldiği üzerine çok fazla yazıldığı için bu konulara girerek akademik konulara sizi boğmak istemiyorum.
Empatinin günümüzde karşılığı, kişi duygu ve düşüncelerinden kendini soyutlayarak, bir başkasının inançlarını, arzularını ve özellikle duygularındaki farklılıkların farkına varabilmesi ve anlayabilmesi buna paralel olarak anladığını karşısındakine ifade edebilmesi yeteneğidir.
İngilizcede güzel bir deyim var. "Put yourself in other people's shoes". Birebir tercüme ederken, kendini başkasının ayakkabısına koyma gibi anlamı olmasına rağmen. İngilizler "kendini diğer insanların yerine koyma" anlamında kullanırlar. Yani duygudaşlık, karşındakini anlamak, onun duygu ve düşüncelerini, kendi duygu ve düşüncelerin gibi düşünerek, karşındaki kişiyi kendi duygu ve düşünceleri çerçevesinde değerlendirmek demektir.
Çay bardağının, sobanın, demliğin ısısını anlamak için bile elimiz ile dokunup, ısısını kendi tenimizde hissetmemiz gerekiyor. İşte empati de aslında budur; karşındaki kişinin duygu ve düşüncelerine dokunup kendi duygu ve düşünce dünyanda onu anlamak ve anladığını hissettirerek karşılık vermektir. Bir süreliğine karşısındakinin yerine geçmek demektir.
Hepimizin ailemizden veya çevremizden duyduğumuz klasik bir söz vardır: "Kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi başkasına yapma".
Günümüzde empati, karşısındakini ikna etme yöntemi olarak kullanıldığı oldukça fazla görülmektedir ancak bu doğru bir hareket değildir. Birçoğunuz çalıştığınız şirketlerde karşılaşmışsınızdır. Sizinle aynı siyasi parti görüşü olmayan bir insanı, yaptığımız empati sonucu yanlış düşüncede olduğunu düşünerek, kendi düşüncenize uyan siyasi partiyi kabullendirmek için ikna etmeye çalışırız. Bu yöntem empati değildir. Buradaki yöntem, karşısındakinin duygu ve düşüncelerini anlamaya, farklılıkları fark etmeye çaba göstermekten ziyade ikna etme yöntemidir.
Empati kurmamızdaki amaç, karşındaki insanın duygu ve düşüncelerini iyi anlamak ve ona yardımcı olmaktır. Bu yardım, karşı tarafın yanlış siyasi düşüncede olduğunu belirtmek ve ikna etmek şeklinde olduğu zaman iletişim kopukluklarına buda ileride biz olma duygusundan benlik duygusuna sebep olmaktadır.
Sonuç olarak; karşınızdakileri ne kadar kendinizden uzaklaştırırsanız, iletişim becerileriniz, ekip olma ve takımdaşlık ruhunuz, insan olma becerileriniz, empati duygularınız zayıflar. Akabinde karşınızdakini dinlemeyen, ne yaşadığını sormayan, kimseyi anlamaya çalışmayan bir insan olursunuz.
İnsan, başkasının gözünden bakabilecek, akıl, zeka, kalp ve hayal gücüne sahiptir. Farklılıkların fark edin.
Soner Yenimol
Yazının aslı www.soneryenimol.com.tr sitesinde mevcuttur.
Bu ve diğer yazılar için web sitemi ziyaret edebilirsiniz.