Negowanie zdań polskich i niemieckich…

Książka dra Sebastiana Duszy „Negowanie zdań polskich i niemieckich według modelu gramatyki dependencyjnej: językowa wartość prawdy” jest cenną monografią w dziedzinie nowej lingwistyki. Może być inspiracją do dalszych badań nad przekładem tekstów specjalistycznych, ale przede wszystkim ukazuje perspektywy badań konfrontatywnych w językach etnicznych. […]. Jak każda praca pionierska książka budzi uznanie czytelnika ze względu na przedmiot badań, materiał językowy wcześniej nieanalizowany przez innych badaczy, a tu ukazany w nowym świetle, także ze względu na stosowane metody badań oraz specyficzny język naukowy. (Prof. dr hab. Maria Teresa Lizisowa, fragment recenzji)
Publikacja wydana we współpracy z Uniwersytetem Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Wstęp / 9
1. U źródeł teorii paradygmatu dependencyjnego / 15
1.1. Kształtowanie treści zdań w ujęciu systemowo-strukturalnym i w ujęciach tradycyjnych / 16
1.2. Filozoficzna wiedza o języku a zależność składników zdania / 23
1.3. Przedmiotowe i czynnościowe ujęcie wiedzy o świecie w analizie gramatycznej zdania / 30

2. Systemowo-strukturalna rzeczywistość treści zdania pojedynczego / 33
2.1. Strukturyzowanie treści zdania pojedynczego w teorii Ulricha Engela / 34
2.2. Dependencyjne strukturyzowanie treści zdania pojedynczego / 44
2.2.1. Dependencyjna struktura zdania pojedynczego w ujęciu Ulricha Engela / 45
2.2.2. Dependencyjne przedstawienie obudowy struktury zdania pojedynczego / 48
2.2.3. Dependencyjne przedstawienie modalizowania struktury zdania pojedynczego / 50
2.3. Restrukturyzowanie treści zdania w teorii Ulricha Engela / 55
2.3.1. Dependencyjne przedstawienie negowania treści zdania pojedynczego / 57
2.3.2. Dependencyjne przedstawienie negowania obudowy struktury zdania pojedynczego / 58
2.4. Generowanie nowej wiedzy przez rozszerzanie części zdania w teorii Ulricha Engela / 64
2.4.1. Dependencja w zdaniach złożonych ze wskaźnikiem zespolenia / 64
2.4.2. Dependencyjne przedstawianie restrukturyzowania treści zdań złożonych dopełnieniowych bez obecności spójnika / 67
2.5. Restrukturyzowanie nowej wiedzy w teorii dependencyjnej / 74
2.5.1. Restrukturyzowanie treści zdań złożonych ze wskaźnikiem zespolenia / 76
2.5.2. Restrukturyzowanie treści zdań złożonych bezspójnikowo / 83
2.6. Restrukturyzowanie nowej wiedzy a treść zdania matrycowego w teorii dependencyjnej / 84

3. Dependencyjne ujęcie strukturyzowania, restrukturyzowania i generowania
treści zdań w czworoboku semiotycznym / 87
3.1. Dwa sposoby analizy zdania: ujęcie semantyczne i ujęcie dependencyjne / 88
3.1.1. Ujęcie semantyczne / 88
3.1.2. Ujęcie dependencyjne / 93
3.2. Strukturyzowanie i restrukturyzowanie wiedzy a negacja i negowanie treści zdań pojedynczych w czworoboku semiotycznym / 100
3.2.1. Strukturyzowanie i restrukturyzowanie wiedzy a dwa rodzaje negacji wyrazów w czworoboku semiotycznym / 100
3.2.2. Strukturyzowanie i restrukturyzowanie wiedzy a dwa mechanizmy negowania zdań pojedynczych w czworoboku semiotycznym / 105
3.3. Generowanie i transferowanie wiedzy a negowanie zdań złożonych podrzędnie w czworoboku semiotycznym / 125
3.3.1. Generowanie nowej wiedzy w modelu systemowo-strukturalnym zdania / 126
3.3.2. Struktury wiedzy i jej transferowanie w zdaniu Sambora Gruczy / 127
3.4. Przydatność koncepcji czworoboku semiotycznego do analizy ludzkiej wiedzy w strukturze zdania / 132

4. Konfrontatywne polsko-niemieckie restrukturyzowanie wiedzy i transferowanie językowej wartości prawdy w strukturach zdań podrzędnie złożonych dopełnieniowych według modeli dependencyjnych / 135
4.1. Językowa wartość prawdy w strukturze zdania / 138
4.2. Kategoria określoności i nieokreśloności rzeczowników w związku syntaktycznym / 143
4.3. Metatekstem a struktura zdania podrzędnie złożonego dopełnieniowego / 155
4.4. Konfrontatywne polsko-niemieckie restrukturyzowanie wiedzy i transferowanie językowej wartości prawdy w strukturach zdań podrzędnie złożonych dopełnieniowych według modeli dependencyjnych / 169
4.4.1. Negowanie zdania matrycowego przez kontrast w modelu <SUB> / 172
4.4.2. Kontrast w negowaniu zdania dopełnieniowego w modelu <SUB, PRP> / 184
4.4.3. Model dependencyjny <SUB, AKK> a negowanie zdania dopełnieniowego przez kontrast w porównaniu z negowaniem zdania matrycowego przez sprzeczność / 199
4.4.4. Zaprzeczenie czasownika zdania matrycowego przez negowanie czasownika zdania werbatywnego przez kontrast według modelu <SUB, VRB> / 228
4.4.5. Restrukturyzowanie treści zdania matrycowego według modelu <SUB, AKK, PRP> przez zanegowanie zdania przyimkowego przez sprzeczność / 237
4.4.6. Negowanie zdania matrycowego przez sprzeczność według modelu <SUB, DAT> / 248
4.4.7. Model <NOM> a negowanie zdania matrycowego przez kontrast / 255
4.4.8. Przydatność analizy negowania do stwierdzenia prawdziwości zdania / 266
4.5. Modele dependencyjne jako metoda badania wartości poznawczej zdań podrzędnie złożonych dopełnieniowych w ujęciu kontrastywnym polsko-niemieckim / 268

Zakończenie / 271
Bibliografia / 281