Arch. Biol. Sci., Belgrade, 58 (1), 45-53, 2006.
CHECKLIST OF MOSSES OF CROATIA
M. SABOVLJEVIĆ
Department of Plant Ecology and Phytogeography, Institute of Botany and Botanical Garden, Faculty of Biology,
University of Belgrade, 11000 Belgrade, Serbia and Montenegro
Abstract - Published data and available herbaria were used to compile a checklist of Croatian mosses. The flora of
bryophytes of Croatia numbers 476 taxa. Among taxa known from Croatia, three are European endemic species and 25
taxa are of pan-European conservation interest.
Key words: Mosses, checklist, Croatia
UDC 582.32(497.13)
checklist of the mosses of Croatia.
INTRODUCTION
Bryophytes of Croatia remain a poorly investigated plant
group, despite the fact that the eminent ex-Yugoslav bryologist Z. Pavletić lived and worked in Zagreb. Because
Croatia has been insufficiently investigated in the bryological sense, there is a great shortage of data on the
bryophyte flora. More data are available on bryophytes
from the coastal part of Croatia. Other regions need to be
further investigated (S a b o v l j e v i ć, 2003). The most
comprehensive data on the Croatian bryoflora can be
found in P a v l e t i ć (1955) and M a r t i n č i č (1968),
while the best treatment of Croatian hepatics is unquestionably that of B i s c h l e r and J o v e t – A s t (1973).
According to S a b o v l j e v i ć (2004) and S a b o v l j e v i ć et al. (2001), Croatia can be assumed to have a
quite rich bryophyte flora. Of the sources mentioned, the
first two are compilations of data from the older literature. Recently, there have been no active bryologists in
Croatia and no bryological research. Thirty-eight
bryophyte species in Croatia are of interest from the
standpoint of wider European conservation, and 28 of
these are mosses listed in the Red Data Book of European
Bryophytes (ECCB, 1995). It is not known if any steps
have been taken towards protection of locally and globally endangered bryophytes in Croatia (S a b o v l j e v i ć
et al., 2001).
Both published sources and specimens in available
herbaria (the BEOU herbarium and some private herbaria
from the Netherlands) have been searched to compile
moss records of Croatia. An extensive list of localities
can be found in P a v l e t i ć (1955). The present list
should make information on Croatian mosses available to
all interested scientists and prompt the authorities to pay
attention to this group and enact regulative and protective
laws in accordance with EU directives. The list offers
basic information useful for planning further research on
the moss flora of Croatia and ensuring its protection.
MATERIAL, METHODS, AND AIM OF STUDY
The list in Table 1 follows recent nomenclature for
mosses as given in C a s a s et al. (2001),
C o r t i n i – P e d r o t t i (2001), C o r l e y (1981), and
C o r l e y and C r u n d w e l l (1991).
RESULTS
The moss flora of Croatia so far numbers 476 taxa.
The results presented here were gleaned from various literature and herbarium sources (A d e and K o p p e, 1955;
B o r o s, 1968a, 1968b; D u e l l et al., 1999; K u č e r a,
1998; L a t z e l, 1931; M a r t i n č i č, 1963, 1966, 1968;
P a v l e t i ć, 1955, 1956, 1968; P i c h l e r, 1931; P ó c s,
1960a, 1960b; P o d p e r a, 1954; S u a n j a k, 2002;
T ó t h, 1986; W e i s s, 1866; S a b o v l j e v i ć et al.,
2001 and S a b o v l j e v i ć, 2004). For an extensive list
of references, see the References section of the paper.
After the checklist of hepatics (S a b o v l j e v i ć,
2003), an extensive effort has been made to compile a
45
46
M. SABOVLJEVIĆ
The following is a list of most common synonyms
for Croatian mosses in older literature: T – taxa apparently
threatened but presenting taxonomic problems; NT – not threatened
anywhere in Europe; K – insufficiently; known taxa; R – rare; E –
endangered.
Aphanorhegma patens (Hedw.) Lindb. = Physcomitrella
patens (Hedw.) BS
Barbula gracilis Schwägr. = Didymodon acutus (Brid.)
K. Saito
Brachythecium reflexum (Starke) BSG = Brachythecium
kosanini Podp.
Bryum rubens Mitt. = Bryum erythrocarpum Schwägr. =
Bryum atrovirens Brid.
Cinclidotus herzogi Pavletic = Cinclidotus danubicus
Schiffn. & Baumg.
Entodon concinnus (De Not.) Par. = Entodon orthocarTable 1. A + means that data are older than 1965, while a - indicates that
data were published after 1965. Parentheses signily a doubtful record.
Species
Acaulon muticum (Hedw.) Müll. Hal.
Acaulon mediterraneum Limpr.
Acaulon piligerum (De Not.) Limpr.
Acaulon triquetrum (Spruce) Müll. Hal.
Aloina aloides (K.F.Schulz) Kindb.
Aloina ambigua (Bruch & Schimp.) Limpr.
Aloina rigida (Hedw.) Limpr.
Amblystegium confervoides (Brid.) BSG
Amblystegium riparium (Hedw.) BSG
Amblystegium saxatile Schimp.
Amblystegium serpens (Hedw.) BSG
Amblystegium subtile (Hedw.) BSG
Amblystegium tenax (Hedw.) C. jens.
Amblystegium varium (Hedw.) Lindb.
Amphidium mougeotii (BS) Schimp.
Andreaea rupestris Hedw.
Anomodon attenuatus (Hedw.) Hueb.
Anomodon longifolius (Brid.) Hartm.
Anomodon rugelii (C. Muell.) Keissl.
Anomodon viticulosus (Hedw.) Hook. & Tayl.
Antitrichia curtipendula (Hedw.) Brid.
Aphanorhegma patens (Hedw.) Lindb.
Archidium alternifolium (Hedw.) Schimp.
Aschisma carniolicum (F. Weber & D. Mohr) Lindb.
Atrichum angustatum (Brid.) BS
Atrichum tenellum (Röhl.) Bruch & Schimp.
Atrichum undulatum (Hedw.) P. Beauv.
Aulacomnium androgynum (Hedw.) Schwägr.
Aulacomnium palustre (Hedw.) Schwägr.
Barbula convoluta Hedw.
Barbula crocea (Brid.) Web. & Mohr
HR
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Table 1. Continued.
Barbula ehrenbergii (Lorenzt) M. Fleisch.
Barbula unguiculata Hedw.
Bartramia halleriana Hedw.
Bartramia pomiformis Hedw.
Bartramia stricta Brid.
Blindia acuta (Hedw.) Bruch et al.
Blindia caespiticia (Weber & D. Mohr) Müll. Hal.
Brachythecium albicans (Hedw.) BSG
Brachythecium campestre (C. Müll.) Schimp.
Brachythecium glareosum (Spruce) BSG
Brachythecium mildeanum (Schimp.) Milde
Brachythecium plumosum (Hedw.) BSG
Brachythecium populeum (Hedw.) BSG
Brachythecium reflexum (Starke) BSG
Brachythecium rivulare BSG
Brachythecium rutabulum (Hedw.) BSG
Brachythecium salebrosum (Web. & Mohr) BSG
Brachythecium starkei (Brid.) BSG
Brachythecium velutinum (Hedw.) BSG
Bruchia flexuosa (Sw.) C. Muell.
Bryoerythrophyllum recurvirostrum (Hedw.) Chen
Bryum algovicum Sendtn.
Bryum alpinum With.
Bryum amblyodon C. Müll.
Bryum argenteum Hedw.
Bryum badium (Brid.) Schimper
Bryum bicolor Dicks.
Bryum caespiticum Schwägr.
Bryum canariense Brid.
Bryum capillare Hedw.
Bryum creberrimum Taylor
Bryum donianum Grev.
Bryum elegans Nees ex Brid.
Bryum funckii Schwägr.
Bryum gemmiparum De Not.
Bryum kunzei Hornsch.
Bryum mildeanum Jur.
Bryum neodamense Itzigs.
Bryum pallescens Schleicher ex Schwägr.
Bryum pseudotriquetrum (Hedw.) Gaertn.
Bryum radiculosum Brid.
Bryum rubens Mitt.
Bryum ruderale Crundw. &Nyholm
Bryum subelegans Kindb.
Bryum troquescens BS
Bryum turbinatum (Hedw.) Turn
Buxbaumia viridis (Lam. & DC) Moug. & Nestl.
Callicladium haldanianum (Grev.) Crum.
Calliergon cordifolium (Hedw.) Kindb.
Calliergon giganteum (Schimp.) Kindb.
Calliergon stramineum (Wahlenb.) Kindb.
Calliergonella cuspidata (Hedw.) Loeske
Campylium calcareum Crundw. & Nyholm
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
CHECKLIST OF MOSSES IN CROATIA
Table 1. Continued.
Campylium chrysophyllum (Brid.) J. Lange
Campylium elodes (Lindb.) Kindb.
Campylium halleri (Hedw.) Lindb.
Campylium stellatum (Hedw.) J. Lange & C. Jens
Campylopus flexuosus (Hedw.) Brid.
Campylopus pyriformis (Schultz) Brid.
Campylostelium saxicola (Web. & Mohr) BSG
Ceratodon conicus (Hampe) Lindb.
Ceratodon purpureus Hedw.
Cheilothela chloropus (Brid.) Limpr.
Cinclidotus aquaticus (Hedw.) BS
Cinclidotus danubicus Schiffn. & Baumg.
Cinclidotus fontinaloides (Hedw.) P. Beauv.
Cinclidotus mucronatus (Brid.) Mach
Cinclidotus riparius (Brid.) Arn.
Cirriphyllum cirrosum (Schwägr.) Grout
Cirriphyllum piliferum (Hedw.) Grout
Cirriphyllum tomasinii (Sendtner ex Boulay) Grout
Climacium dendroides (Hedw.) Web. & Mohr.
Cratoneuron filicinum (Hedw.) Spruce
Crossidium squamiferum (Viv.) Jur.
Cryphea heteromalla (Hedw.) Mohr
Ctenidium molluscum (Hedw.) Mitt.
Ctenidium procerrimum (Mol.) Lindb.
Cynodontium polycarpon (Hedw.) Schimp.
Dichodontium pellucidum (Hedw.) Schimp.
Dicranella heteromalla (Hedw.) Schimp.
Dicranella howei Renauld & Cardot
Dicranella palustris (Dicks.) Crundw. ex E. F.
Warb.
Dicranella rufescens (Dicks.) Schimp.
Dicranella schreberiana (Hedw.) Dixon
Dicranella subulata (Hedw.) Schimp.
Dicranella varia (Hedw.) Schimp.
Dicranoweisia cirrata (Hedw.) Lindb. ex Milde
Dicranoweisia crispula (Hedw.) Milde
Dicranum bergeri Bland.
Dicranum bonjeanii De Not.
Dicranum flagellare Hedw.
Dicranum flexicaule Brid.
Dicranum fulvum Hook.
Dicranum fuscescens Sm.
Dicranum montanum Hedw.
Dicranum polysetum Sw.
Dicranum scoparium Hedw.
Dicranum tauricum Sapehin
Dicranum viride (Sull. & Lesq.) Lindb.
Didymodon acutus (Brid.) K. Saito
Didymodon cordatus Jur.
Didymodon fallax (Hedw.) Zander
Didymodon ferrugineus (Schimp. ex Besch.) M. O.
Hill
Didymodon luridus Hornsch. ex Spreng.
47
Table 1. Continued.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
(++)
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
Didymodon rigidulus Hedw.
Didymodon sinuosus (Mitt.) Delogne
Didymodon spadiceus Mitt.
Didymodon tophaceus (Brid.) Lisa
Didymodon vinealis (Brid.) Zander
Diphyscium foliosum (Hedw.) D. Mohr
Distichium capillaceum (Hedw.) BSG
Distichium inclinatum (Hedw.) Bruch et al.
Ditrichum flexicaule (Schwaegr.) Hampe
Ditrichum heteromallum (Hedw.) E. Britton
Ditrichum pallidum (Hedw.) Hampe
Ditrichum pusillum (Hedw.) Hampe
Drepanocladus aduncus (Hedw.) Warnst.
Dryptodon patens (Hedw.) Brid.
Encalypta ciliata Hedw.
Encalypta rhaptocarpa Schwägr.
Encalypta streptocarpa Hedw.
Encalypta vulgaris Hedw.
Entodon concinnus (De Not.) Par.
Entodon schleicheri (Schimp.)Demet.
Entostodon attenuatus (Dicks.) Bryhn.
Entostodon fascicularis (Hedw.) Müll. Hal.
Entostodon obtusus (Hedw.) Lindb.
Ephemerum cohaerens (Hedw.) Hampe
Ephemerum recurvifolium (Dicks.) Boulay
Ephemerum serratum Hedw.
Eucladium verticillatum (Brid.) BSG.
Eurhynchium angustirete (Broth.) T. Kop
Eurhynchium crassinervium (Wils. ex Hook.)
Schimp.
Eurhynchium hians (Hedw.) Sande
Eurhynchium meridionale (BSG) De Not
Eurhynchium praelongum (Hedw.) BSG
Eurhynchium pulchellum (Hedw.) Jenn
Eurhynchium pumilum (Wils.) Schimp.
Eurhynchium schleicheri (Hedw.) Milde
Eurhynchium speciosum (Brid.) Jur.
Eurhynchium striatulum (Spruce) BSG
Eurhynchium striatum (Hedw.) Schimp.
Fabronia pusilla Raddi
Fissidens adianthoides Hedw.
Fissidens algarvicus Solms
Fissidens arnoldii Ruthe
Fissidens bryoides Hedw.
Fissidens crassipes Wilson
Fissidens dubius P. Beauv.
Fissidens exilis Hedw.
Fissidens gracilifolius Bruggeman-Nannenga
Fissidens gymnandrus Buse
Fissidens kosaninii Latz.
Fissidens limbatus Sull.
Fissidens osmundoides Hedw.
Fissidens ovatifolius R. Ruthe
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
48
M. SABOVLJEVIĆ
Table 1. Continued.
Fissidens pallidicaulis Mitt.
Fissidens pusillus (Wilson) Milde
Fissidens rufulus Bruch et al.
Fissidens serrulatus Brid.
Fissidens taxifolius Hedw.
Fissidens viridulus (Sw.) Wahlenb.
Fontinalis antipyretica Hedw.
Fissidens duriaei Schimp
Funaria hygrometrica Hedw.
Funaria muhlenbergii Turn
Funaria pulchella Philib.
Funariella curviseta (Schwägr.) Sergio
Geheebia gigantea (Funck) Boul.
Grimmia decipiens (K.F.Schultz) Lindb.
Grimmia donniana Sm.
Grimmia laevigata (Brid.) Brid.
Grimmia montana BS
Grimmia orbicularis Br.
Grimmia ovalis (Hedw.) Lindb.
Grimmia pulvinata (Hedw.) Sm.
Grimmia tergestina Tommasini ex BSG
Grimmia trichophylla Grev.
Gymnostomum aeruginosum J. Sm.
Gymnostomum calcareum Nees & Hornsch.
Gymnostomum lanceolatum Cano, Ros & Guerra
Gymnostomum viridulum Brid.
Gyroweisia reflexa (Brid.) Schimp.
Gyroweisia tenuis (Hedw.) Schimp.
Habrodon perpusillus (De Not.) Lindb.
Hamatocaulis vernicosus (Mitt.) Hedenas
Haplocladium angustifolium (Hampe & C.Muell.)
Broth.
Haplocladium microphyllum (Hedw.) Broth.
Hedwigia ciliata (Hedw.) Ehrh. ex P. Beauv.
Herzogiella seligeri (Brid.) Iwats.
Heterocladium dimorphum (Brid.) BSG
Heterocladium heteropterum (Brid.) BSG
Homalia besseri Lobar.
Homalia lusitanica Schimp.
Homalia trichomanoides (Hedw.) BSG
Homalothecium aureum (Lag. Ex Spruce) Robins
Homalothecium geheebii (Milde) K. Wigh
Homalothecium lutescens (Hedw.) Robins
Homalothecium philippeanum (Spruce) BSG
Homalothecium sericeum (Hedw.) BSG
Homomallium incurvatum (Schrader ex Brid.)
Loeske
Hookeria lucens (Hedw.) Sm.
Hygrohypnum luridum (Hedw.) Jenn.
Hylocomium brevirostre (Brid.) BSG
Hylocomium splendens (Hedw.) BSG
Hymenostylium recurvirostrum (Hedw.) Dix.
Hypnum bambergeri Schimp.
Table 1. Continued.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Hypnum cupressiforme Hedw.
Hypnum fertile Sendt.
Hypnum imponens Hedw.
Hypnum jutlandicum Holmen & Wrancke
Hypnum pallescens (Hedw.) P. Beauv.
Hypnum revolutum (Mitt.) Lindb.
Hypnum vaucheri Lesq.
Isopterygiopsis pulchella (Hedw.) Iwats.
Isothecium alopecuroides (Dubois.) Isov.
Isothecium myosuroides Brid.
Leptobarbula berica (De Not.) Schimp
Leptobryum pyriforme (Hedw.) Wils.
Leptodon smithii (Hedw.) Web. & Mohr
Lescurea mutabilis (Brid.) Lindb. ex I. Hag.
Leskea polycarpa Hedw.
Leucobryum glaucum (Hedw.) Angstr.
Lucobryum juniperoideum (Brid.) C. Muell.
Leucodon sciuroides (Hedw.) Schwägr.
Meesia uliginosa Hedw.
Metaneckera menziesii (Hook. Ex Drumm.) Steere
Mnium ambiguum H. Muell.
Mnium hornum Hedw.
Mnium marginatum (Dicks.) P. Beauv.
Mnium spinulosum BSG
Mnium stellare Hedw.
Mnium thomasonii Schimp.
Myurella julacea (Schwaegr.) BSG
Neckera complanata (Hedw.) Hueb.
Neckera crispa Hedw.
Neckera pennata Hedw.
Neckera pumila Hedw.
Oncophorus virens (Hedw.) Brid.
Orthothecium intricatum (C. Hartm.) BSG
Orthothecium rufescens (Schwaegr.) BSG
Orthotrichum acuminatum Philib.
Orthotrichum affine Brid.
Orthotrichum anomalum Hedw.
Orthotrichum cupulatum Brid.
Orthotrichum diaphanum Brid.
Orthotrichum lyellii Hook. & Tayl.
Orthotrichum microcarpum De Not.
Orthotrichum obtusifolium Brid.
Orthotrichum pallens Br. ex Brid.
Orthotrichum patens Br. ex Brid.
Orthotrichum pumilum Sw.
Orthotrichum rupestre Schleicher
Orthotrichum scanicum Groenv.
Orthotrichum schimperi Hammar
Orthotrichum speciosum Nees
Orthotrichum stellatum Brid.
Orthotrichum stramineum Hornsch. ex Brid.
Orthotrichum striatum Hedw.
Orthotrichum tenellum Br. ex Brid.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
CHECKLIST OF MOSSES IN CROATIA
Table 1. Continued.
Palustriella commutata (Hedw.) Ochyra
Paraleucobryum longifolium (Hedw.) Loeske
Paraleucobryum sauteri (Schimp.) Loeske
Phascum curvicolle Hedw.
Phascum cuspidatum Hedw.
Phascum floerkeanum Web. & Mohr.
Phascum piliferum Hedw.
Philonotis caespitosa Jur.
Philonotis calacrea (BS) Schimp.
Philonotis fontana (Hedw.) Brid.
Philonotis tomentella Molendo ex Lor.
Physcomitrium pyriforme (Hedw.) Brid.
Plagiobryum zieri (Hedw.) Lindb
Plagiomnium affine (Hedw.) T. Kop.
Plagiomnium cuspidatum (Hedw.) T. Kop.
Plagiomnium elatum (BS) T. Kop.
Plagiomnium medium (BS) T. Kop.
Plagiomnium rostratum (Schrad.) T. Kop.
Plagiomnium undulatum (Hedw.) T. Kop.
Plagiopus oederiana (Sw.) Crum. & Anders.
Plagiothecium cavifolium (Brid.) Iwats
Plagiothecium denticulatum (Hedw.) BSG
Plagiothecium undulatum (Hedw.) BSG
Platydicya jungermannioides (Brid.) Crum
Platygirium repens (Brid.) BSG
Pleuridium acuminatum Lindb.
Pleuridium palustre (BS) BSG
Pleuridium subulatum (Hedw.) Rabenh.
Pleurochaete squarrosa (Brid.) Lindb.
Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt.
Pogonatum aloides (Hedw.) P. Beauv.
Pogonatum nanum (Hedw.) P. Beauv.
Pogonatum urnigerum (Hedw.) P. Beauv.
Pohlia bulbifera (Warnst.) Warnst.
Pohlia cruda (Hedw.) Lindb.
Pohlia elongata Hedw.
Pohlia melanodon (Brid.) Shaw
Pohlia nutans (Hedw.) Lindb.
Pohlia wahlenbergii (Web. & Mohr) Andrews
Polytrichum alpinum Hedw.
Polytrichum commune Hedw.
Polytrichum formosum Hedw.
Polytrichum juniperinum Hedw.
Polytrichum longisetum Brid.
Polytrichum perigoniale Michx.
Polytrichum piliferum Hedw.
Polytrichum strictum Menzies ex Brid.
Pottia bryoides (Dicks.) Mitt.
Pottia caespitosa (Bruch ex Brid.) C. Muell.
Pottia commutata Limpr
Pottia crinita Wils. ex BSG
Pottia davalliana (Sm.) C. Jensen
Pottia intermedia (Turn.) Fuernr.
49
Table 1. Continued.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
++
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Pottia lanceolata (Hedw.) C. Muell.
Pottia recta (With.) Mitt.
Pottia starckeana (Hedw.) C. Muell.
Pottia truncata (Hedw.) BS
Pseudephemerum nitidum (Hedw.) Reim.
Pseudocalliergon trifarium (Web. & Mohr) Loeske
Pseudocrossidium hornschuchianum (K. F. Schultz)
Zander
Pseudocrossidium revolutum (Brid.) Zander
Pseudoleskea incurvata (Hedw.) Loeske
Pseudoleskea saviana (De Not.) Latzel
Pseudoleskeella catenulata (Brid. ex Schrad.)
Kindb.
Pseudoleskeella nervosa
Pseudotaxiphyllum elegans (Brid.) Iwats.
Pterogonium gracile (Hedw.) Sm.
Pterygoneurum ovatum (Hedw.) Dix
Ptilium crista-castrensis (Hedw.) De Not.
Ptychodium plicatum (Web. & Mohr) Schimp.
Ptychomitrium polyphyllum (Sw.) BS
Pylaisia polyantha (Hedw.) Schimp
Racomitrium aciculare (Hedw.) Brid.
Racomitrium aquaticum (Brid. ex Schrad.) Brid.
Racomitrium canescens (Hedw. ex Hedw.) Brid.
Racomitrium heterostichum (Hedw. ex Hedw.) Brid
Rhizomnium punctatum (Hedw.) T. Kop.
Rhodobryum ontariense (Kindb.) Kindb.
Rhodobryum roseum (Hedw.) Limpr
Rhynchostegiella curviseta (Brid.) Limpr.
Rhynchostegiella litorea (De Not.) Limpr.
Rhynchostegiella teesdalei (BS) Limpr.
Rhynchostegiella tenella (Dicks.) Limpr.
Rhynchostegium confertum (Dicks.) Schimp.
Rhynchostegium megapolitanum (Blandow ex Web.
& Mohr) BSG
Rhynchostegium murale (Hedw.) BSG
Rhynchostegium riparioides (Hedw.) C. Jensen
Rhynchostegium rotundifolium (Scop. ex Brid.) BSG
Rhytidiadelphus loreus (Hedw.) Warnst.
Rhytidiadelphus squarrosus (Hedw.) Warnst.
Rhytidiadelphus triquetrus (Hedw.) Warnst.
Rhytidium rugosum (Hedw.) Kindb.
Saelania glaucescens (Hedw.) Broth.
Sanionia uncinata (Hedw.) Loeske
Schistidium apocarpum (Hedw.) BS
Schistidium atrofuscum (Schimp.) Limpr.
Schistidium confertum (Funck) Bruck & Schimp.
Schistidium rivulare (Brid.) Podp.
Scleropodium purum (Hedw.) Limpr.
Scleropodium touretii (Brid.) L. Koch
Scorpidium scorpioides (Hedw.) Limpr.
Scorpiurium circinatum (Brid.) Fleischer & Loeske
Scorpiurium sendtneri (Schimp.) Fleischer
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
++
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
50
M. SABOVLJEVIĆ
Table 1. Continued.
Seligeria acutifolia Lindb.
Seligeria donniana (Sm.) C. Muell.
Seligeria pusilla (Hedw.) BSG
Seligeria recurvata (Hedw.) BSG
Sematophyllum substrumulosum (Hampe ex C.
Muell.) Britt.
Sphagnum angustifolium (Russow ex Russow) C.
Jensen
Sphagnum balticum (Russ.) Russ. ex. C. Jens var.
ruppinense (Warnst.) Pilous
Sphagnum capillifolium (Ehrh.) Hedw.
var. tenerum (Sull. & Lesq. ex Sull.) Nyh.
Sphagnum centrale C. E. O. Jens.
Sphagnum compactum DC. Ex Lam. & DC.
Sphagnum contortum K. F. Schultz
Sphagnum cuspidatum Ehrh. ex. Hoffm.
Sphagnum denticulatum Brid.
Sphagnum fallax (Klinggr.) Klinggr.
Sphagnum fimbriatum Wilson ex Wilson & J. D.
Hooker
Sphagnum flexuosum Dozy & Molk.
Sphagnum girgensohnii Russ.
Sphagnum obtusatum Warnst.
Sphagnum palustre L.
Sphagnum papillosum Lindb.
Sphagnum quinquefarium (Lindb. ex Braithw.)
Warnst.
Sphagnum recurvum P. Beauv.
Sphagnum rubellum Wills.
Sphagnum russowii Warnst.
Sphagnum squarrosum Crome
Sphagnum subnitens Russow & Warnst.
Sphagnum subsecundum Nees
var. inundatum (Russ.) C. Jens.
var. contortum (Schultz.) Huebener
var. rufrscens (Nees. ex. Hornschuch.)
Huebener
Sphagnum warnstorfii Russ.
Syntrichia intermedia Brid.
Syntrichia laevipila Brid.
Syntrichia laevipiliformis (De Not.) Amann
Syntrichia latifolia (Br. ex C. Hartm.) Hueb.
Syntrichia pagorum (Milde) Amann
Syntrichia papillosa (Wills. ex Spruce) Jur.
Syntrichia ruralis (Hedw.) Web. & Mohr
Syntrichia virescens (De Not.) Boros
Taxiphyllum wissgrillii (Garov.) Wijk & Marg.
Tetraphis pellucida Hedw.
Thamnobryum alopecurum (Hedw.) Gangule
Thuidium abietinum (Hedw.) BSG
Thuidium delicatulum (Hedw.) BSG
Thuidium philibertii Limpr.
Thuidium recognitum (Hedw.) Lindb.
Table 1. Continued.
+
+
+
+
+
+
(++)
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Thuidium tamariscinum (Hedw.) BS
Timmia bavarica Hessl.
Timmia norvegica Zetterstedt
Timmiella anomala (BS) Limpr.
Tortella flavovirens (Br.) Broth.
Tortella humilis (Hedw.) Jenn.
Tortella inclinata (Hedw. f.) Limpr.
Tortella inflexa (Br.) Broth.
Tortella nitida (Lindb.) Broth
Tortella tortuosa (Hedw.) Limpr.
Tortula atrovirens (Smith) Lindb.
Tortula canescens Mont.
Tortula cuneifolia (Dicks.) Turn.
Tortula inermis (Brid.) Mont.
Tortula marginata (BS) Spruce
Tortula muralis Hedw.
Tortula subulata Hedw.
Trichostomum brachyodontium Br.
Trichostomum crispulum Br.
Ulota bruchii Hornsch. ex Brid.
Ulota coarctata (P. Beauv.) Hammar
Ulota crispa (Hedw.) Brid.
Ulota hutchinsiae (Sm.) Hammar
Warnstorfia exannulata (BSG) Loeske
Warnstorfia fluitans (Hedw.) Loeske
Weissia brachycarpa (Nees & Hornsch.) Jur.
Weissia condensa (Voit) Lindb.
Weissia controversa Hedw.
Weissia levieri (Limpr.) Kindb.
Weissia longifolia Mitt.
Weissia rutilans (Hedw.) Lindb.
Weissia triumphans (De Not.) M.O.Hill
Weissia wimmeriana (Sendt.) BSG
Zygodon forsteri (Dicks.) Mitt.
Zygodon viridissimus (Dicks.) Brid.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
pus (Brid.) Lindb.
Entostodon attenuatus (Dicks.) Bryhn. = Funaria attenuata
Entostodon obtusus (Hedw.) Lindb. = Funaria obtusa
Eurhynchium crassinervium (Wils. Ex Hook.) Schimp. =
Ciriphyllum crassinervium
Geheebia gigantea (Funck) Boul. = Didymodon giganteus (Funck) Jur.
Hymenostomum tortile Schwgr. = Weissia condensa
(Voit.) Lindb.
Orthotrichum saxatile Wood. = Orthotrichum anomalum
Hedw.
Plagiothecium cavifolium (Brid.) Iwats = Plagiothecium
roseanum BSG
Pleuridium acuminatum Lindb. = Pleuridium subulatum
CHECKLIST OF MOSSES IN CROATIA
(Hudes.) Rabenh. et BSG
Pleuridium palustre (BS) BSG = Sporledera palustris
(BS) Hampe
Pleuridium subulatum (Hedw.) Rabenh. = Pleuridium
alternifolium (Kaulf.) Rabenh.
Pohlia cruda (Hedw.) Lindb.= Webera cruda (Hedw.) Br.
Pohlia melanodon (Brid.) Shaw = Mniobryum carneum
(Brid.) Limpr.
Pohlia melanodon (Brid.) Shaw = Mniobryum delicatulum (Hedw.) Dix.
Pohlia nutans (Hedw.) Lindb. = Webera nutans Hedw.
Polytrichum longisetum Brid. = Polytrichum gracile
Dicks.
Polytrichum strictum Menzies ex Brid. = Polytrichum
juniperinum var. alpinum Schimp.
Pottia caespitosa (Bruch ex Brid.) C. Muell. =
Trichostomum caespitosum (Brid.) Jur.
Pottia truncata (Hedw.) BS = Pottia truncatula (L.)
Lindb.
Pseudocrossidium hornschuchianum (K. F. Schultz)
Zander = Barbula horschuchiana K. F. Schultz
Pseudocrossidium revolutum (Brid.) Zander = Barbula
revoluta Brid.
Pseudoleskea saviana (De Not.) Latzel = Pseudoleskea
illyrica Glow.
Pterogonium gracile (Hedw.) Sm. = Pterogonium
ornithopodoides (Huds.) Lindb.
Rhizomnium punctatum (Hedw.) T. Kop. = Mnium punctatum Hedw.
Rhynchostegium riparioides (Hedw.) C. Jensen =
Platyhypnidium riparioides (Hedw.) Dix
Rhynchostegium riparioides (Hedw.) C. Jensen =
Platyhypnidium rusciforme (BSG) Fleischer
Saelania glaucescens (Hedw.) Broth. = Saelania caesia
(Vill.) Lindb.
Sanionia uncinata (Hedw.) Loeske = Drepanocladus
uncinatus (Hedw.) Warnst.
Schistidium apocarpum (Hedw.) BS = Grimmia apocarpa Hedw.
Scleropodium
purum
(Hedw.)
Limpr.
=
Pseudoscleropodium purum (Hedw.) Fleischer
Scleropodium touretii (Brid.) L. Koch = Scleropodium
illecebrum (Schwäegr.) BSG
Sphagnum amblyphyllum Russ. = Sphagnum recurvum P.
Beauv.
Sphagnum auriculatum Schimpr. = Sphagnum subsecundum Nees var. inundatum (Russ.) C. Jens.
Sphagnum compactum DC. Ex Lam. & DC.= Sphagnum
rigidum (Nees & Hornsch.) Schimp.
Sphagnum contortum Schultz. = Sphagnum subsecundum
51
Nees var. contortum (Schultz.) Huebener
Sphagnum crassicladum Warnst. = Sphagnum subsecundum Nees var. rufescens (Nees. ex Hornschuch.)
Huebener
Sphagnum inundatum Russ. = Sphagnum subsecundum
Nees var. inundatum (Russ.) C. Jens.
Sphagnum platyphyllum (Sul.. Lindb) = Sphagnum subsecundum Nees var. platyphyllum (Lindb. ex
Braithw.) Cardot
Sphagnum plumulosum Rüll = Sphagnum subnitens
Russow & Warnst.
Sphagnum rufescens Br. Ger. = Sphagnum subsecundum
Nees var. rufescens (Nees. ex Hornschuch.)
Huebener
Sphagnum ruppinense Warnst. = Sphagnum balticum
var. ruppinense (Warnst.) Pilous
Syntrichia fragilis (Taylor) Ochyra = Tortula alpina
(BSG) Br.
Syntrichia intermedia Brid. = Tortula montana Nees
Syntrichia laevipiliformis (De Not.) Amann = Tortula
laevipiliformis (De Not.) Limpr.
Syntrichia latifolia (Br. ex C. Hartm.) Hueb. = Tortula
latifolia Br. ex C. Hartm.
Syntrichia papillosa (Wills. ex Spruce) Jur. = Tortula
papillosa Wils.
Syntrichia virescens (De Not.) Boros = Syntrichia pulvinata (Jur.) Jur.
Taxiphyllum wissgrillii (Garov.) Wijk & Marg. =
Isopterygium depressum (Br.) Mitt.
Tetraphis pellucida Hedw. = Georgia pellucida (Hedw.)
Rabenh.
Thamnobryum alopecurum (Hedw.) Gangule =
Thamnium alopecurum (Hedw.) BSG
Tortella humilis (Hedw.) Jenn. = Tortella caespitosa
(Schwägr.) Limpr.
Tortula marginata (BS) Spruce = Tortula montenegrina
(Breidl. & Szysl.) Broth.
Tortula subulata Hedw. = Syntrichia subulata (Hedw.)
Web. & Mohr
Trichostomum mutabile Bruch. = Trichostomum brachydontium
Ulota bruchii Hornsch. ex Brid. = Ulota crispa var.
norvegica (Groenv.) AJE Smith
Ulota coarctata (P. Beauv.) Hammar = Ulota ludwigii
Brid.
Ulota hutchinsiae (Sm.) Hammar = Uloata americana (P.
Beauv.) Mitt.
Warnstorfia exannulata (BSG) Loeske = Drepanocladus
exannulatus (BSG) Warnst.
Warnstorfia fluitans (Hedw.) Loeske = Drepanocladus
52
M. SABOVLJEVIĆ
fluitans (Hedw.) Loeske
Weissia brachycarpa (Nees & Hornsch.) Jur. =
Hymenostomum microstomum (Hedw.) R. Br.
Weissia condensa (Voit.) Lindb. = Hymenostomum tortile
(Schwägr.) BSG
Weissia controversa Hedw. = Weissia crispata (Nees &
Hornsch.) Jur.
Weissia controversa Hedw. = Weissia fallax Sehlm
Weissia controversa Hedw. = Weissia viridula BSG
Weissia levieri (Limpr.) Kindb. = Astomum levieri Limpr.
Weissia triumphans (De Not.) M.O. Hill =
Trichostomum triumphans De Not.
CONCLUSION
The mosses of Croatia to date number 476 species.
There are 28 species of special pan-European interest
from the standpoint of conservation: Amblystegium saxatile (R), Anomodon rostratus (R), Aschisma carniolicum
(R), Brachythecium geheebii (R), Bryohaplocladium
microphyllum (RT), Bryum neodamense (V), Buxbaumia
viridis (V), Callicladium haldanianum (RT), Campylium
elodes (RT), Campylostelium saxicola (R), Dicranum
viride (V), Ephemerum cohaerens (E), Ephemerum
recurvifolium (R), Fissidens kosanini (K), Fissidens ovatifolius (R), Funariella curviseta (RT), Hypnum fertile
(RT), Neckera pennata (V), Orthotrichum patens (T),
Orthotrichum stellatum (R), Paraleucobryum sauteri (R),
Phascum floerkeanum (K), Pleuridium palustre (R),
Pseudoleskea saviana (RT), Ptychomitrium polyphylum
(NT but endemic to Europe), Trochobryum carniolicum
(E and endemic to Europe), Ulota bruchi (NT but endemic in Europe) and Zygodon forsteri (V).
The main threats and their causes as stated in S a b
o v l j e v i ć (2003) for Croatia and S a b o v l j e v i ć et
al. (2001) for neighboring regions can be summarized in
follow: lack of knowledge about hepatics and their biology and ecology, overpopulation in some zones of great
bryological interest (Adriatic Coast), use and abuse of
different ecosystems (e.g., old growth forests), habitat
fragmentation, inappropriate forestry practices, unsustainable agriculture water, and air pollution
Increase in the number of hepatic species of Croatia
can be expected with reviving further field investigation
and revision of herbaria.
Acknowledgement. - We are gretly indebtded to the Serbian Ministry of
Science and Environment Protection for the financial help (in form of
the travelling expences).
REFERENCES
Ade, A. and Koppe, F. (1955). Moose aus dem Balkan, aus Süditalien
und von egäischen Inseln. Acta Musei Macedonici Scientiarum
Naturalium 9/20, 181-197.
Boros, A. (1968a). Bryogeographie und Bryoflora Ungarns. Budapest.
Boros, A. (1968b). Uber zwei für Kroatien neue Laubmoosarten. Acta
Botanica Croatica 26-27, 241-245.
Casas, C., Brugués, M. and Cros, R.M. (2001). Flora dels briòfits dels
països Catalans Conté I. Molses. Institut d’Estudis Catalans,
Barcelona.
Corley, M.F.V. and Crundwell, A.C. (1991). Additions and amendments
to the mosses of Europe and the Azores. Journal of Bryology 16,
337 - 356.
Corley, M.F.V., Crundwell A.C., Düll R., Hill M.O., and Smith A.J.E.
(1981). Mosses of Europe and the Azores; an annotated list of
species, with synonyms from the recent literature. Journal of
Bryology 11, 609-689.
Cortini Pedrotti, C. (2001). Flora dei muschi d’Italia (I parte). Antonio
Delfino Editore, Roma, Milano.
Duell, R., Ganeva, A., Martinčič, A. and Pavletić, Z. (1999).
Contributions to the bryoflora of former Yugoslavia and
Bulgaria. Bryologische Beitrage 11, 1 – 99.
ECCB – European Committee for Conservation of Bryophytes (1995).
Red Data Book of European Bryophytes. ECCB, Trondheim.
Kučera, J. (1998). Gymnostomum lanceolatum Cano, Ros & Guerra
(Pottiaceae, Musci) also in Turkey and Croatia. Journal of
Bryology 20, 515-516.
Latzel, A. (1931). Vorarbeiten zu einer Laubmoosflora Dalmatiens.
Botanische Centralblate 48 (2), 437-512.
Martinčič, A. (1963). Rod Andreaea Hedwig v Jugoslaviji. Biološki
vestnik 11, 15-19.
Martinčič, A. (1966). Elementi mahovne flore Jugoslavije ter njihova
horološka in ekološka problematika. Razprave 9, 7 – 82.
Martinčič, A. (1968). Catalogus Florae Jugoslaviae II/1. Musci.
Consilium Academiae Rei Publicae Socialisticae Foederativae
Jugoslaviae. Bryophyta-Musci, Ljubljana.
Pavletić, Z. (1955). Prodromus Flore Briofita Jugoslavije.
Jugoslovenska Akademija Znanosti i Umjetnosti, Zagreb.
Pavletić, Z. (1956). Prilog poznavanju briofitskog endemizma u flori
Jugoslavije. Acta Musei Macedonici Scientiarum Naturalium,
4(2), 23 – 29.
Pavletić, Z. (1968). Flora mahovina Jugoslavije. Zagreb.
CHECKLIST OF MOSSES IN CROATIA
53
Pichler, A. (1931). Contribution à la connaissance des Sphagnes de
Yougoslavie. Acta botanica zagrebensis 6, 47-55.
Southern European mainlands: the Iberian, the Apennine and the
Balkan Peninsulas. Braun-Blanquetia 34, 21- 28.
Pócs, T. (1960a). Die Verbreitung von Leptodon smithii (Dicks.) Mohr
und die Verhältnisse seines Vorkommens. Annales HistoricoNaturalis Musei Nationalis Hungarici, Pars botanica 52, 169176.
Sabovljević, M., Ganeva, A., Tsakiri and E. Stefanut, S. (2001).
Bryology and bryophyte protection in south –eastern Europe.
Biological Conservation 101, 73 – 84.
Pócs, T. (1960b). Einige Daten zur Moosflora Jugoslawiens. Annales
Historico-Naturales Musei Nationalis Hungarici, Pars botanica
52, 163-168.
Podpera, J. (1954) Conspectus Muscorum Europaeorum. Praha.
Sabovljević, M. (2003). The hepatic checklist of Croatia. Archives of
Biological Sciences 55 (1-2), 59-66.
Sabovljević, M. (2004). Comparison of the bryophyte flora of the three
Suanjak, M. (2002). Dupla Graecensia Bryophytorum (2002) Moose
aus dem Nachlass von Julius Glowacki. Fritschiana 35, 17 – 49.
Tóth, Z. (1986). A Tortula Hedw. sect. rurales De Not (Musci,
Pottiaceae) redszertani revíziója es elterjedese a Kárpát –
Medenceben. Abstracta Botanica 10, 145 – 185.
Weiss, E. (1866). Floristisches aus Istrien, Dalmatien und Albanien.
Verhandlungen der kaiserisch-königlichen zoologisch-botanischen Gesellschaft 16, 571-584.
ПРЕГЛЕД МАХОВИНА ХРВАТСКЕ
М. САБОВЉЕВИЋ
Катедра за екологију и географију биљака, Институт за ботанику и Ботаничка башта “Јевремовац”,
Биолошки факултет, Универзитет у Београду, 11000 Београд, Србија и Црна Гора
На основу литературних и доступних хербаријумских
података сачињен је преглед маховина Хрватске. До
сада је за територију Хрватске познато 476 таксона
маховина; међу њима је 3 европска ендемита и 25
пан-европски угрожених врста.