fbpx

Kök Hücre Nedir? Kullanım Alanları Nelerdir?

Kök Hücre Nedir?

Farklı hücre tiplerine dönüşebilme potansiyeline ve kendisini yenileyebilme gücüne sahip hücreler kök hücre olarak adlandırılır. Vücudumuzdaki kas, karaciğer, cilt hücreleri gibi diğer hücreler bölündükleri zaman kendilerine benzer hücreler oluştururlar. Oysa kök hücreler belirlenmiş bir fonksiyona sahip değildirler ve aldıkları sinyale göre, farklı hücre tiplerine dönüşebilirler.

Kök hücreler, kemik iliği, kordon kanı ve kordon (göbek bağı) gibi çeşitli kaynaklardan elde edilebilirler. Kaynaklarına ve farklılaşma potansiyellerine göre sahip oldukları yetenekler değişiklik gösterebilir.

Kök Hücre Kullanım Alanları Nelerdir?

Günümüzde kök hücreler özellikle kemoterapi ve radyoterapi gören kanser hastalarının kan ve bağışıklık sistemini yeniden yapılandırmak için veya bazı kalıtsal kan hastalıklarının tedavisi için kullanılmaktadır. Kök hücreler ile hücresel tedaviler, immunoterapiler,  rejeneratif/reparatif (yenileyici/onarıcı) tıp alanında ve doku mühendisliği alanlarında yapılan birçok deneysel ve klinik çalışmada olumlu sonuçlar alınmıştır. Çalışmalar tüm dünya çapında hala devam etmektedir. Bazı hastalıklarda ise çalışmalar devam etmekte olup, alınan başarılı sonuçlar umut vermekte ve araştırma düzeyinde kullanımları devam etmektedir (Deneme Tedavileri).

Kordon kanı ve kordon’da  (göbek bağı) temel olarak elde edilen iki tip kök hücre vardır; bunlar kan (hematopoetik) kök hücreleri ve bağ doku (mezenkimal) kök hücreleridir. Bu kök hücrelerin, bazı hastalıklarda etkinlikleri kanıtlanmış ve tedavi sürecinde standart olarak kullanıma başlanmıştır (Standart Tedaviler).

Bazı hastalıklarda ise çalışmalar devam etmekte olup, alınan başarılı sonuçlar umut vermekte ve araştırma düzeyinde kullanımları devam etmektedir (Deneme Tedavileri).

Kan Kök Hücreleri ve Bağ Doku Kök Hücreleri Deneme Tedavileri

  • Kemoterapi yan etkilerinin azaltılması
  • Serebral Palsi
  • Otizm
  • Kalıtsal Hastalıklar
  • Parkinson
  • Alzheimer
  • Omurilik yaralanması
  • Kıkırdak onarımı
  • Karaciğer Yetmezliği
  • Akciğer Hastalıkları
  • Otoimmün Hastalıklar (Romatoid Artrit, Hashimoto vb.)
  • Kalp ve Damar Hastalıkları
  • Tip1 ve Tip2 Diyabet
  • Bazı göz hastalıkları (Retinitis Pigmentosa, Travmatik Optik Nöropati vb.)
  • COVID-19

Kan Kök Hücreleri Standart Tedaviler

  • Lösemi, Lenfomalar, Kemik İliği hastalıklarının bir kısmı
  • Kalıtsal Metabolik Hastalıklar
  • Kalıtsal Bağışıklık Sistemi Hastalıkları
  • Organ ve Kemik İliği nakil tedavisine destek
  • Bazı kan hastalıkları

Bağ Doku Kök Hücreleri Standart Tedaviler

  • Graft versus Host Hastalığı (GVHD)