Africa – Covid-19: Menya ibihugu bimaze gutangura gutanga incanco

Urimo gukingirwa Covid-19 ku bitaro vya Masaka mu Rwanda

Ahavuye isanamu, Rwanda Health

Insiguro y'isanamu, Urimo aterwa urucanco rwa Covid-19 ku bitaro vya Masaka mu Rwanda

U Rwanda, Kenya na Nigeria vyatanguje ku munsi umwe ku wa gatanu isekeza ryo gutanga incanco za Covid zavuye muri Covax, umugambi wa ONU wo gusabikanya neza kw'isi inanco zo gukinga indwara ya Covid-19.

Kenya n'u Rwanda bibaye ibihugu vya mbere vyo mw'ishirahamwe ry'ibihugu vya Africa y'Ubuseruko (EAC) bitanguje iryo sekeza.

Mu Rwanda gukingira Covid-19 vyatanguye ku mugaragaro mu bitaro bitandukanye haciye umunsi umwe incanco za mbere zishitse mu gihugu.

Abakingiwe bemeje inyandiko ko atawe bazokurikirana ku ngaruka urukingo rushobora kubagirako.

U Rwanda rwaronse ku wa gatatu incanco zirenga ibihumbi 300 za AstraZeneca na Pfizer zitanzwe muri uwo mugambi wa Covax. Hari n'izindi ncanco 50.000 rwaronse zitanzwe n'Ubuhindi.

Intego y'ico gihugu n'ugukingira 30% by'abanyagihugu uyu mwaka na 60% gushika mu 2022.

Muri Kenya, umutegetsi wo mu bushikiranganji bw'amagara, Patrick Amoth, ni we yabaye uwa mbere mu guterwa urwo rucanco.

Ku wa gatatu niho Kenya yaronka incanco zirenga gato umuriyoni za AstraZeneca zakozwe n'ikigo co mu Buhindi, Serum Institute of India, nazo nyene zitanzwe n'umugambi Covax.

Muganga Cyprian Nyong

Ahavuye isanamu, Reuters

Insiguro y'isanamu, Muri Nigeria, Muganga Cyprian Nyong yitaho abarwayi ba Covid-19 kuva mu kwezi kwa gatatu mu mwaka uheze, yabaye uwa mbere mu guterwa urucanco rwa Covid

Co kimwe n'u Rwanda na Kenya, Nigeria nayo yatanguje isekeza ryo gucanca ku wa gatanu.

Muri ivyo bihugu uko ari bitatu, abakozi bo kwa muganga bari mu baza imbere mu kubanza kuronswa urucanco.

Ghana na Côte d'Ivoire navyo nyene vyatanguye gutanga incanco muri iyi ndwi.

Ikindi gihugu ca EAC kimaze kuronka incanco ni Uganda. Ku wa gatanu Uganda niho yakira incanco za mbere zirenga ibihumbi 860 nazo zivuye muri uwo mugabmbi wa Covax.

Ibindi bihugu bitatu vya EAC, Uburundi, Tanzania na Sudan y'Epfo, gahunda zavyo zo kuronka incanco no gutangura kuzitanga ntiziramenyekana.

Abategetsi ba Tanzania bo basanzwe baramenyesheje ko ata mugambi w'incanco bihutira.

Ibindi bihugu bimaze kuronka incanco muri uwo muganbi mpuzanakungu ni Angola, DR Congo na Gambia.

Prezida Cyril Ramaphosa

Ahavuye isanamu, AFP

Insiguro y'isanamu, Umukuru wa Afrika y'Epfo, Cyril Ramaphosa, yabaye mu ba mbere batewe urucanco

Afrika y'Epfo yo yatanguye gutanga incanco haraheze indwi zibiri, ni naco gihugu cabaye ica mbere mu gukoresha urucanco rwa Johnson & Johnson. Izashitse ubwa mbere zari ibihumbi 80 ariko ngo izitezwe zishika umuriyoni.

Urwa AstraZeneca ico gihugu cari cabanje kuronka cararetse kurukoresha kuko rwoba rudakinga neza ubwoko bushasha bwa coronavirus bwatowe ubwa mbere aho muri Africa y'Epfo.

Afrika y'Epfo, igihugu ca mbere kirimwo abanduye corona benshi kuruta ibindi muri Afrika, yizigiye kuronka incanco zikwiye 10 kw'ijana y'abanyagihugu baco biciye mu mugambi Covax, kikaba cahawe isango ryo kuzironka hagati y'ukwezi kwa kane n'ukwa gatandatu.

Senegal nayo nyene imaze hafi indwi zibiri itanguye gutanga incanco za Sinopharm yahawe n'igihugu c'Ubushinwa.

Yiteze kuronka kandi izirenga umuriyoni zitanzwe mu mugambi wa Covax.