Iran heeft zich misrekend. Israël mag nu niet dezelfde fout begaan

Het is verleidelijk om verblind te raken door de manier waarop Israëlische en Amerikaanse militairen en hun bondgenoten zaterdag vrijwel elke Iraanse drone, kruis- en ballistische raket die op Israël werd afgevuurd hebben neergeschoten. Het is verleidelijk te concluderen dat Iran zijn punt heeft gemaakt, nu het zijn vergelding heeft gekregen voor zijn naar verluidt door Israël gedode topcommandant die vanuit Syrië tegen Israël opereerde. Het is verleidelijk te denken dat het nu allemaal voorbij is. Maar dat zou een gevaarlijke en verkeerde interpretatie zijn van wat er is gebeurd. Als het Westen en de rest van de wereld dit zouden denken, zouden ze een grote geopolitieke misrekening maken.

Er moet nu een massaal, aanhoudend, wereldwijd initiatief komen om Iran te isoleren. Niet alleen om het af te schrikken zodat het niet nog eens zoiets probeert, maar ook om Israël een reden te geven om niet militair terug te slaan. Dat zou namelijk ook een grote fout zijn. Iran heeft een regionaal netwerk en Israël heeft een regionale alliantie nodig, samen met de Verenigde Staten, om het land op de lange termijn af te schrikken. Er moeten dus grote diplomatieke en economische gevolgen zijn voor Iran, waarbij landen als China eindelijk in actie komen. Toen Teheran al die drones en raketten afvuurde, kon het niet weten dat ze vrijwel allemaal onderschept zouden worden. Sommige werden neergeschoten boven Jeruzalem. Een raket had de al-Aqsa moskee kunnen raken, een van de belangrijkste heiligdommen van de Islam. Een andere raket had het Israëlische parlement of een flatgebouw kunnen raken, wat een enorm aantal slachtoffers tot gevolg zou hebben gehad.

Met andere woorden, we hebben het over een escalatie zonder precedent in de langlopende, strak ingeperkte schaduwoorlog tussen Iran en Israël. Die was tot nu toe bijna uitsluitend beperkt gebleven tot gerichte Israëlische aanvallen op eenheden van de Iraanse Revolutionaire Garde in Libanon en Syrië en vergeldingsacties van Iran, dat zijn Libanese proxy, Hezbollah, raketten op Israël te liet afvuren. We hebben Iran ook wapens en explosieven vanuit Syrië naar Jordanië, de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever zien smokkelen om Israëliërs te doden en Jordanië te destabiliseren, en de Mossad heeft een nucleair wetenschapper vermoord in Iran.

Israël heeft nog nooit zo’n grootschalige raketaanval rechtstreeks op Iran uitgevoerd en ook Iran had Israël nog niet eerder zo intensief bestookt. Geen enkel land had Israël rechtstreeks aangevallen sinds het Irak onder Saddam Hoessein het land 33 jaar geleden beschoot met Scud-raketten. Zonder een door de VS geleid mondiaal initiatief om Iran sancties op te leggen en het verder te isoleren op het wereldtoneel zou het gedrag van Iran stilzwijgend genormaliseerd worden. In dat geval zal Israël hoogstwaarschijnlijk op gelijkaardige wijze terugslaan en zijn we op weg naar een grote oorlog in het Midden-Oosten en olieprijzen van 250 dollar per vat.

‘Ongeziene prestatie’

“Het alternatief voor een grootschalige regionale oorlog, die wij niet willen en Israël niet wil, kan geen terugkeer naar de status quo ante zijn”, zegt Nader Mousavizadeh, oprichter en CEO van het geopolitieke adviesbureau Macro Advisory Partners en adviseur van Kofi Annan toen hij secretaris-generaal van de Verenigde Naties was. Een wereldwijde inspanning om Iran te isoleren, stelt hij, “is de beste manier om het regime van zijn volk te scheiden, Israël en de Israëli’s gerust te stellen over hun veiligheid en de noodzaak weg te nemen van verdere regionale militaire escalatie, wat een geschenk zou zijn voor Iran en zijn proxy’s”. Het is tevens de beste manier om ervoor te zorgen dat Israëlisch premier Benjamin Netanyahu de VS niet meesleept in een regionale oorlog om zijn eigen afbrokkelende politieke basis te verstevigen.

De politiek-militaire implicaties van wat er net is gebeurd kunnen onmogelijk worden overschat. Kort na de raketaanval gaf Iraans president Ebrahim Raisi een verklaring uit waarin hij stelde dat de Revolutionaire Garde “de Zionistische vijand een lesje had geleerd”. Dat is zeker waar, maar het is misschien niet de les die Raisi in gedachten had. Iran heeft zojuist onbewust aan de hele wereld onthuld dat de Iraanse regering zozeer gepenetreerd is door westerse spionagebureaus - wat mogelijk is omdat zoveel Iraniërs hun eigen regering haten - dat Amerikaans president Joe Biden in staat was om het tijdstip van de aanval meer dan een dag van tevoren met grote precisie te bepalen. De hele wereld heeft nu ook gezien dat de raketafweercapaciteit van Israël en zijn westerse bondgenoten veel groter is dan de raketcapaciteit van Iran.

Amos Harel, militair correspondent bij Haaretz, schreef zondag: “We hebben het over een ongeziene prestatie in de Israëlische oorlogsgeschiedenis - zij het dat er wat hulp van vrienden is bij komen kijken - die Iran en zijn bondgenoten grotendeels de belangrijkste kaart die ze hebben uit de handen neemt: drones en raketten. De indrukwekkende onderscheppingen van het Arrow-systeem hebben de meeste aandacht getrokken, maar Israëlische en Amerikaanse piloten hebben honderden kruisraketten en drones neergehaald.”

We mogen aannemen dat Iran en zijn proxy’s teleurgesteld en verontrust zijn door de wending die de gebeurtenissen hebben genomen. Harel: “De Iraanse intentie, zoals die voorafgaand aan de aanval werd geëvalueerd, was om zijn capaciteiten te tonen met een aanval op militaire doelwitten. Een analyse van de gebieden waar waarschuwingen weerklonken, suggereert dat het doelwit de Nevatim-luchtmachtbasis in het zuiden van Israël zou kunnen zijn geweest. Het lijkt erop dat de Iraniërs van plan waren om de basis en de daar gestationeerde geavanceerde F-35-gevechtsvliegtuigen, die het kroonjuweel zijn van de Amerikaanse steun aan Israël, te vernietigen. Iran faalde daar compleet in.”

De gevolgen van de Iraanse aanval zijn beperkt gebleven tot enkele gewonden. De Iraanse leiders moeten zich nu afvragen hoe groot hun verdedigingscapaciteit is, voor het geval dat Israël ervoor kiest om terug te slaan. Hezbollah moet zich dezelfde vraag stellen. Dat kan verklaren waarom Raisi, na zijn grootspraak, vroeg - of smeekte? - dat de VS en alle andere “aanhangers van het bezettingsregime deze verantwoordelijke en proportionele actie van de Islamitische Republiek Iran op prijs stellen” en niet in het offensief gaan tegen Iran. Boodschap van Teheran aan de wereld: we vuurden alleen een klein waarschuwingsschot af, niets om je zorgen over te maken, laten we het het nu achter ons laten.

Afleiding

Dat heeft niet alleen maar met Raisi’s bezorgdheden over externe gevaren te maken. Begin deze maand meldde Haaretz dat “Iraanse voetbalfans in het Aryamehr-stadion in Teheran werd gevraagd een minuut stilte in acht te nemen ter ere van de zeven leden van de Iraanse elite Revolutionaire Garde, onder wie topgeneraal Mohammad Reza Zahedi, die werden gedood tijdens de Israëlische luchtaanval op het Iraanse consulaat in Damascus. In plaats daarvan begonnen toeschouwers te joelen en op luchthoorns te blazen in een ogenschijnlijke daad van protest. In een video die circuleert op sociale media, is te zien hoe fans luidkeels het moment van stilte onderbreken. In een video die de ronde deed op X, waren fans te zien die riepen: ‘Steek die Palestijnse vlag in je reet!’” En dat was niet de eerste keer dat zoiets gebeurde tijdens een voetbalwedstrijd.

Veel Iraniërs begrijpen dat de vastberadenheid van het regime om de Joodse staat te vernietigen niets anders is dan een dure manier om de aandacht van het publiek af te leiden van zijn moorddadige optreden tegen de eigen bevolking. Zoals bovenstaande anekdote aangeeft, zijn mensen steeds minder bang om dit in het openbaar te zeggen, vooral nu het regime naar schatting 750 vrouwen, meisjes en mannen heeft vermoord sinds de protesten die begonnen op 16 september 2022, na de dood van de jonge Koerdische vrouw Mahsa Amini; zij stierf in hechtenis van de Iraanse zedenpolitie. Duizenden anderen zijn gearresteerd.

Een van de redenen waarom Iran de oorlogsinspanning van Hamas steunt en liever heeft dat Israël vast blijft zitten in Gaza en de Westelijke Jordaanoever bezet houdt, is dat het zo de wereld en veel Amerikanen gefocust houdt op de Israëlische acties. Het brute optreden van de Iraanse regering tegen demonstranten in eigen land en op de imperialistische invloed van het land in de regio blijven zo buiten het focuspunt van de aandacht.

Het is een misrekening te denken dat Iran slechts een papieren tijger is. Teheran kan via Hezbollah nog steeds duizenden kortereafstandsraketten afvuren op Israël, en omdat sommige van deze raketten precisiegeleiding hebben, kunnen ze aanzienlijke schade toebrengen aan infrastructuur. En Iran heeft ook grotere raketten in zijn arsenaal. Toch is wat er zaterdag gebeurd is een belangrijke meevaller voor de groep landen die ik samen het Inclusienetwerk in het Midden-Oosten noem - Jordanië, Saoedi-Arabië, Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten, Egypte, Israël en de NAVO-bondgenoten - en een echte tegenslag voor het Verzetsnetwerk - Iran, Hamas, Hezbollah, de Houthi’s en de sjiitische milities van Iran in Irak -, alsook voor Rusland. Het geluid dat nu in Iran en binnen het Verzetsnetwerk in het algemeen weerklinkt, is het soort geluid dat je gps maakt na een verkeerde afslag: “Herberekenen, herberekenen, herberekenen.”

_{© The New York Times}