Τι είναι η οσφυαλγία και η ισχιαλγία;

Η οσφυαλγία και ισχιαλγία αποτελούν σύμπτωμα πολλών παθήσεων και όχι πάθηση. Οσφυαλγία σημαίνει πόνος στη μέση και ισχιαλγία πόνος στη διαδρομή του ισχιακού νεύρου. Η οσφυαλγία είναι το πιο συχνό σύμπτωμα μετά την κεφαλαλγία.

Από τα άτομα που πέρασαν τα 30 τους χρόνια 80% θα παρουσιάσουν σε κάποια περίοδο της ζωής τους κρί­ση οσφυαλγίας ή οσφυοϊσχιαλγίας που θα τους καθη­λώσει για λίγες ή πολλές μέρες στο κρεβάτι. Οι συχνό­τερες απουσίες από την εργασία και οι περισσότερες ημιαργίες οφείλονται οε οσφυαλγία ή οσφυοϊσχιαλγία. Υπάρχουν πολλές παθήσεις της ΣΣ, αλλά και των γειτονικών οργάνων που έχουν ως κύριο ενόχλημα την οσφυαλγία. Είναι δύσκολο να απαριθμήσει κανείς όλες αυτές τις παθήσεις, καθεμία από τις οποίες χρειάζεται ίσως και διαφορετική θεραπεία. Από αυτές η δισκοπάθεια (δισκοκήλη) είναι η πιο συχνή που κα­λύπτει το 70% των περιπτώσεων, ενώ σε ένα σημαντι­κό ποσοστό αρρώστων ψυχολογικά αίτια μπορεί να κρύβονται πίσω από μια οσφυαλγία ή να επιδεινώνουν μία που ήδη υπάρχει.

Ποιες είναι οι πιο συχνές παθήσεις που προκαλούν οσφυαλγία;

Από τις άλλες παθήσεις που προκαλούν οσφυαλγία οι πιο συχνές είναι:Α. Παθήσεις της ΣΣ:

• Εκφυλιστικές: Σπονδυλαρθρίτιδα, στενός σπονδυ­λικός σωλήνας, εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση, αστάθεια της οσφυϊκής μοίρας της ΣΣ.
• Τραυματικές: Διάταση ή ρήξη μυϊκών ινών ή συν­δέσμων, υπεξαρθρήματα των σπονδυλικών αρθρώ­σεων, παλαιά κατάγματα της ΣΣ, τραυματική σπονδυλόλυση – σπονδυλολίσθηση.
• Φλεγμονώδεις μικροβιακές: σπονδυλοδισκίτιδα, οστεομυελίτιδα, φυματιώδης σπονδυλίτιδα.
• Νεοπλασίες: Συχνότερα μεταστατικές και λιγότε­ρο συχνά πρωτοπαθείς του σκελετού (μυέλωμα) και των νεύρων (νευρίνωμα).
• Συγγενείς ανωμαλίες: Ιεροποίηση του 05 σπονδύ­λου, δισχιδής ράχη σπονδύλου ή σπονδύλων αυτής της περιοχής σπάνια προκαλούν οσφυαλγία.

Β. Παθήσεις των γειτονικών οργάνων

• Ιερολαγόνιες αρθρώσεις-λεκάνη-ισχία: φλεγμονές, όγκοι, εκφυλιστική αρθρίτιδα κλπ.
• Νεφροί-ουρητήρες: λιθιάσεις, φλεγμονές, όγκοι.
• Ωοθήκες-μήτρα-προστάτης: φλεγμονές, όγκοι.
• Έντερο: φλεγμονές, όγκοι
• Αορτή-λαγόνιες αρτηρίες: ανεύρυσμα, απόφραξη.

Τι είναι η Οξεία Οσφυαλγία (Acute Low Back Pain);

Όλα τα αίτια που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι δυνατό να προκαλέσουν οξεία οσφυαλγία. Συνηθέ­στερα όμως είναι τα τραυματικά (έμμεσος τραυματισμός), από καταπόνηση της οσφυϊκής μοίρας της ΣΣ (διάταση ή ρήξη μυϊκών ινών ή συνδέσμων της ΣΣ) και οξύς τραυματισμός. Σε ένα μεγάλο εντούτοις ποσοστό η οξεία οσφυαλγία υποχωρεί χωρίς να είναι δυνατό να καθορι­στεί το ακριβές αίτιο που την προκάλεσε.Η αναζήτηση όμως του αιτίου δεν πρέπει να πα­ραλείπεται, όταν η οξεία οσφυαλγία παρατείνεται πέ­ραν των 3-4 ημερών, χωρίς βελτίωση. Απλή ακτινο­γραφία της οσφυοϊεράς μοίρας της ΣΣ μαζί με γενική αίματος και ΤΚΕ είναι απαραίτητο να γίνονται.

Ποια είναι η θεραπεία της Οξείας Οσφυαλγίας;

Η Θεραπεία περιλαμβάνει κατάκλιση, θερμοφόρα στη μέση και φάρμακα παυσίπονα, αντιφλεγμονωδη, μυοχαλαρωτικά. Αναφορικά με την κατάκλιση φαίνεται ότι είναι προτιμότερο να είναι βραχεία 2-3 ημερών παρά μακρότερης διάρκειας 7-10 ημερών, όπως παλαιότερα πιστεύονταν. Η κινησιοθεραπεία αρχίζει μόλις ο πόνος το επιτρέψει και μπορεί να συνοδεύεται από τα άλλα φυσικά μέσα θεραπείας, δηλαδή :

• μαλάξεις
• κινησιοθεραπεία
• διαθερμίες
• υπερήχους
• διαδερμικούς ηλεκτρικούς νευρικούς ερεθισμούς (TENS)
• biofeedback

Η κινητοποίηση της ΣΣ με νάρκωση (manipulation) έχει περιορισμένες ενδείξεις και πρέπει να γίνεται από άτομα τα οποία διαθέτουν ειδικές γνώσεις. Η κινητοποίηση αυτή πρέπει να αποφεύγεται, όταν υπάρχουν σαφή σημεία πίεσης ριζών νεύρων, καθώς και όταν η διάγνωση δεν είναι σαφής. Ο βελονισμός που τα τελευταία χρόνια διαδόθηκε αρκετά, αποτελεί μέθοδο που έχει ένδειξη μόνο όταν οι οσφυαλγίες δεν προκαλούνται από οργανικά αίτια.

Τι είναι η Χρόνια Οσφυαλγία (Chronic Low Back Pain);

Η οσφυαλγία χαρακτηρίζεται ως χρόνια, εφόσον έχει υπερβεί σε διάρκεια τους 3 μήνες. Και εδώ τα αίτια του πόνου είναι δυνατό να προέρχονται από χρό­νια διάταση των μυών, των τενόντων και των συνδέ­σμων της μέσης, από εκφυλιστικές παθήσεις του με­σοσπονδύλιου δίσκου, του ινώδους δακτυλίου, των αρθρικών αποφύσεων, καθώς και από αστάθεια της οσφυϊκής μοίρας της ΣΣ. Σε αντίθεση με την οξεία οσφυαλγία, η χρόνια σε ένα σημαντικό ποσοστό μπο­ρεί να οφείλεται σε ψυχοσωματικά αίτια ή σε επιδίωξη αποζημίωσης ή συνταξιοδότησης.

Ανεξάρτητα από τις παραπάνω καλοήθεις παθή­σεις ο γιατρός δεν πρέπει να ξεχνά ότι κάτω από μια χρόνια οσφυαλγία μπορεί να κρύβεται μια σοβαρότερη πάθηση ή και όγκος καλοήθης ή κακοήθης. Γι αυτό απαραίτητα πρέπει να ζητάει γενική αίματος, ΤΚΕ και αλκαλική φωσφατάση.

Ποια είναι η θεραπεία για τη χρόνια οσφυαλγία;

Η θεραπεία της χρόνιας οσφυαλγίας είναι δύσκολη. Η αναζήτηση του αιτίου αποτελεί την πρώτη επιδίωξη του ιατρού, όπως π.χ. χρόνια καταπό­νηση της οσφυϊκής μοίρας της ΣΣ σε ορισμένα επαγ­γέλματα. Στην περίπτωση αυτή η διδασκαλία και κα­θοδήγηση σχετικά με τη σωστή στάση και τις κινήσεις του σώματος που επαναλαμβάνονται, ώστε να μειωθεί η καταπόνηση, μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα.(π.χ. σήκωμα βαρέων αντικειμένων με κάμψη των γο­νάτων και όχι με πρόσθια κάμψη του σώματος).(Εικ.1)

Εικόνα 1: Λάθος (αρ) και Σωστός (δε) τρόπος άρσης βάρους

Φαρμακευτική Θεραπεία χρόνιας οσφυαλγίας

Η φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά για όχι μακρό χρονικό διάστημα είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί, αν και ελάχιστα αποδίδει. Χειρισμοί υπό νάρκωση (manipulation), βελονισμός καθώς και επισκληρίδιες εγχύσεις κορτικοειδών είναι δυνατόν να βοηθήσουν. Η συστηματική φυσικοθεραπεία για μακρό χρονι­κό διάστημα με ασκήσεις και τα φυσικά μέσα που έχουν ήδη αναφερθεί στην οξεία οσφυαλγία παρέχουν τις περισσότερες ελπίδες για υποχώρηση της πάθη­σης. Στην περίπτωση που υποκρύπτονται ψυχοσωματι­κά αίτια η συνεργασία με ένα ψυχίατρο ή και ψυχολό­γο είναι απαραίτητη. Η αξία της εγχείρησης σε χρόνια οσφυαλγία είναι αμφιλεγόμενη. Η σπονδυλοδεσία εντούτοις κερδίζει έδαφος, εφόσον ακτινολογικά αποδειχθεί αστάθεια και καθοριστεί επακριβώς το επίπεδο της.

Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον εξειδικευμένο ορθοπεδικό Δρ. Ιωάννη Τσαπακίδη προκειμένου να βρείτε μια ολοκληρωμένη και επιτυχή λύση στο πρόβλημά σας.