“Wij zijn te afhankelijk van de Gasunie geworden'

“Wie had zich kunnen voorstellen dat live op televisie een of andere Rus, van wie we de naam nooit zullen kennen, een knop omdraait en daarmee Europa afschakelt van gas.“ Europa weet nu hoe afhankelijk het is van één leverancier, Rusland, zegt bestuursvoorzitter Ludo van Halderen van energiebedrijf Nuon. Maar voor Nuon geldt op kleinere schaal eigenlijk hetzelfde, zegt hij. Op het hoofdkantoor in Amsterdam legt Van Halderen de strategie van zijn bedrijf voor de komende jaren uit. “Wij krijgen meer dan 90 procent van ons gas via Gasunie. Dat is te veel.“ Vandaar dat zijn bedrijf praat met andere partijen. Statoil in Noorwegen, British Gas in Engeland, Dong in Denemarken. “We moeten diversifiëren“, zegt hij.

De grote schoonmaak is in ieder geval achter de rug. In de vier jaar dat Ludo van Halderen nu bestuursvoorzitter bij Nuon is, heeft hij de onderneming een heel ander gezicht gegeven. Niet meer gericht op expansie over de hele wereld, maar beperkter, op het veroveren van een sterke positie in Nederland, België en Duitsland. Nuon zit ook niet meer in telecom en in water. Alleen nog in energie en in aanverwante diensten, zoals het installeren en repareren van verwarmingsketels met hoog rendement en het energiebeheer van industrieterreinen. “We hebben ervoor gekozen een stevige speler in een kleine regio te worden, en niet omgekeerd“, zegt Van Halderen.

Nu is het tijd om verder te bouwen. Van Halderen somt wat plannen op die hij met Nuon heeft. Het bedrijf gaat ondergrondse opslagplaatsen voor gas aanleggen, in Nederland en Duitsland. Het wil elektriciteitscentrales kopen, en die ook zelf bouwen. En dat tegen een snel veranderende achtergrond. De energiemarkt in Europa wordt geliberaliseerd waardoor de concurrentie zal toenemen en de handel in gas en stroom zal groeien. Tegelijkertijd neemt wegens schaarste wereldwijd de strijd om de energiebronnen toe.

Doet u zaken met het Russische Gazprom?

“Niet rechtstreeks. We krijgen wel indirect gas van Gazprom, via import van de Gasunie.“

Hoeveel klanten heeft Nuon nu?

“Bijna 2,8 miljoen, voornamelijk in Nederland en België. In Nederland is het klantenaantal na het openen van de markt op 1 juli 2004 iets teruggelopen. Maar in België, waar we sinds drie jaar actief zijn, winnen we terrein. In Duitsland hebben we nu nog vooral zakelijke klanten, zoals industrieparken waarvan we de energievoorziening verzorgen. In Berlijn hebben we het beheer over de straatverlichting en de verkeerslichten gekocht.“

Duitsland voert de liberalisering traag door. Hoe is het om daar zaken te doen?

“De markt zal daar geheid openbreken, hoewel het langzaam gaat. Hij werd tot voor kort gedomineerd door zogenoemde Stadtwerken. Als energiebedrijf had je in zo'n regio een monopolie. We hebben erover gedacht om ons daar in te kopen, maar het kost veel en levert weinig op. Je zit vast aan je regio. Uitbreiden kan niet, want dan stoot je op iemand anders zijn gebied. Pas afgelopen zomer is er in Duitsland een toezichthouder voor de energiemarkt gekomen. Ik verwacht dat de Stadtwerken snel tot het verleden behoren, want reken maar dat de toezichthouder het werk op zijn Duits doet: gründlich. In Frankrijk zal de markt trouwens ook openbreken. Overal in Europa, daarvan ben ik overtuigd.“

Wat is eigenlijk uw strategie?

“De energieketen waarmee wij te maken hebben, die voor gas en stroom, bestaat uit een aantal onderdelen. Ik probeer, achterstevoren, in elk onderdeel een positie op te bouwen. We zijn begonnen bij de klanten, maar daarvóór zit bijvoorbeeld de handel. Wij hebben de afgelopen vijf jaar een van de grootste handelsvloeren in Europa opgezet, waar we gas, stroom, kolen en emissierechten verhandelen. Ga je een stap verder terug in de keten dan krijg je de elektriciteitscentrales. Die heeft het bedrijf in eerste instantie verkocht, in 1999, omdat men dacht stroom te kunnen inkopen op de beurs. Maar dat bleek erg risicovol. Daarom hebben we in 2003 toch maar weer centrales gekocht, voor bijna een miljard euro. En nu willen we in Nederland, ergens aan de kust, en in België en Duitsland meer centrales gaan kopen en zelf bijbouwen. Voor in totaal nog eens ruim een miljard euro.

“Nog verder terug in de keten kom je bij de opslag van gas. Daar zijn we nu ook mee begonnen, ondergronds. Tot slot kom je bij het laatste, eigenlijk het eerste, onderdeel in de keten. De gasvelden. Maar die laten we vooralsnog aan de Gazproms en Shells van deze wereld.“

Hoe denkt Nuon over kernenergie?

“We zullen er niet actief in investeren. Daarvoor is het volgens ons nog te onzeker, politiek en commercieel. Van alle stroom die wij nu leveren is acht procent opgewekt in kerncentrales.“

Hoe ziet u de toekomst voor de energiemarkten?

“Die zal voorlopig bepaald worden door drie thema's. De zekerheid van levering, vorige week nog mooi geactualiseerd door de actie van Gazprom. Verder speelt de internationalisering. Markten voor gas, olie, kolen, biomassa, worden steeds internationaler. En het derde thema is verduurzaming. We moeten onze energie echt schoner gaan produceren. Anders heeft het grote gevolgen voor onze aarde.“