Toch woedt over de aanname dat biologisch eten gezonder is al jaren een fel wetenschappelijk debat. Allereerst omdat het heel moeilijk te meten is wat het effect van zo’n voedingspatroon daadwerkelijk is.
Langetermijneffecten van biologisch eten onduidelijk
Om op de langetermijn te kunnen meten wat biologisch voer in ons lichaam doet, zou je groepen mensen jaren moeten volgen en ondervragen. Dat is niet alleen duur, maar ook foutgevoelig. Wat mensen zéggen dat ze doen en wat ze daadwérkelijk doen, verschilt namelijk nogal eens. En bij mensen jarenlang opsluiten in een laboratorium om hun voedselinname te reguleren, kun je ook je vraagtekens zetten.
Daarnaast blijkt dat veel mensen die biologisch eten, ook op andere fronten gezonder leven. Ze zijn bijvoorbeeld actiever, roken minder en eten meer groente, fruit en volkoren producten. Om puur het effect van biologisch voedsel op de gezondheid aan te tonen, moet je die factoren in je onderzoek elimineren. Dat bemoeilijkt de zaak. Kortom: aan voedselonderzoek zitten altijd de nodige haken en ogen. Het is goed om die kanttekening in je achterhoofd te houden.
Biologisch voer lijkt gezonder voor kippen
In 2017 namen onderzoekers aan Sveriges Lantbruksuniversitet het bestaande onderzoek naar de effecten van biologisch eten onder de loep. Zo is er het onderzoek van KOALA (Universiteit Maastricht) onder 2700 moeders en baby’s. Daaruit bleek dat de kinderen van vrouwen die alleen biologische zuivelproducten tot zich namen, een 36 procent kleinere kans hadden op eczeem in de eerste twee jaar van hun leven. Volgens de onderzoekers komt dat omdat biologische zuivel de aanmaak van vetzuren in de borstmelk stimuleert.
Ook dierstudies werden door het Zweedse onderzoeksteam geanalyseerd. De tweede generatie kippen die op biologisch voer werd gezet, herstelde eerder van ziektes dan de kippen die regulier voer kregen. Dat zou erop duiden dat biologisch voedsel goed is voor de gezondheid. Maar: je kunt het effect bij kippen niet een-op-een kopiëren naar mensen. Er zijn dus aanknopingspunten dat biologisch voedsel iets doet met de gezondheid bij mensen, maar helemaal bewezen kunnen we het nog niet noemen.
Wat volgens de Zweedse onderzoekers in ieder geval wel duidelijk is, is dat het verschil in vitaminen tussen biologische gewassen en reguliere gewassen miniem is. Daar hoef je het dus niet voor te doen.
Minder bestrijdingsmiddelen
Maar hoe zit het dan met pesticiden? Voor biologisch verbouwde groente en fruit gelden nog striktere regels dan voor reguliere gewassen. Zo mogen er geen kunstmatige bestrijdingsmiddelen worden gebruikt (wel natuurlijke, zoals groene munt). Dat die regels effect hebben op hoeveel bestrijdingsmiddel er achterblijft op je groente en fruit, blijkt uit rapporten van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid. Van alle onderzochte monsters werd bij 2,8 procent geconstateerd dat de gestelde limiet overschreden werd. Bij biologische gewassen was dit 0,9 procent.
En in een Zweeds onderzoek kregen proefpersonen 500 gram groente en fruit per dag te eten. De groep die de biologische variant kreeg, had een zeventig keer kleinere kans om aan bestrijdingsmiddelen te worden blootgesteld dan de groep die regulier voedsel kreeg.
Hoe schadelijk zijn bestrijdingsmiddelen op voedsel?
Maar minieme hoeveelheid of niet, we krijgen die pesticiden wel binnen. Zowel in de Verenigde Staten als in Europa is de urine van de bevolking onderzocht op veelvoorkomende chemische bestrijdingsmiddelen. En jawel, de middelen zijn in onze plasjes terug te vinden. Is dat erg? Nou, er wordt al langer een link gelegd tussen het gebruik van pesticiden en het ontwikkelen van de ziekte van Parkinson.
Hoewel boeren het meeste risico lopen, zij worden immers aan grotere hoeveelheden blootgesteld, moet nog worden vastgesteld hoe groot het probleem precies is voor de consument. Ook het RIVM erkent dat er aanwijzingen zijn dat Parkinson kan ontstaan door blootstelling aan bestrijdingsmiddelen, maar meent ook dat er nog informatie ontbreekt om het effect echt aan te tonen. Daarvoor moet er eerst nog meer data worden verzameld.
