Professional Documents
Culture Documents
cO
CO
s
the pResence of this Book
of
Stephen B. Roman
^II-OO
IRISH TEXTS SOCIETY
'
•:
VOL. XLI
(1939)
1941
Printed at ths
Part IV
BY
DUBLIN:
PUBLISHED FOR THE IRISH TEXTS SOCIETY
BY THE EDUCATIONAL COMPANY OF IRELAND, LTD.
89 TALBOT STREET
I94I
CONTENTS.
Introduction ....
SECTION VI.
Fir Bolg.
Introduction.
the "Sliab Emoir," from which the Fomorians had set forth
on their two-hundred years' voyage to Ireland. That the
Fomorians did not disturb the Fir Bolg during their
occupation Is most easily explained on the hypothesis that
these were essentially Fomorians themselves, at least from
the standpoint of Mythology.
The conclusions thus indicated can be expressed in tabular
form thus :
—
INTRODUCTION. 5
SECTION VI.
FIR BOLG.
First Redaction.
L 4 J3 35 : F 9 y 4.
6 7 s
.i.
Anust, Liber, Cnueha, Fiiat, Etar :
||
unde dicitur t,
~
Is aen-gabail is aen-latus aco, ar ad coic braith[r]i iad. .i.
coic maic Dela meic Loith, 1 in aen sechtmain do gabsad Erinn,
278. 1
taisig tucsad
2
om. 1 (ter) Rudrai'gi :
3
sin *
mnaa L r
5 c
the second a added sec. man. in weak, faint inlc iarsin Cnnehu
' 8
Eltar unde dicitur in marg. ~L, om. F.
SECTION VI.— FIR BOLG.
Genann it is who was king over the Fifth of Medb and Ailell;
Rudraige over the Fifth of Conchobor other two thousand —
were his tally. Those are the Fir Bolg, the Fir Domnann, and
the Gailioin.
As to the Fir Domnann, the creek takes its name from them. The
—
Fir Bolg they were named from their bags. The Gailioin, from the
multitude of their javelins were they named.
They made one Taking and one princedom, for they were
five brethren, the five sons of Dela s. Loth. And in one week
$ cia ba saine laithi ||. Dia Sathairn for callann August dogab
Slaine in Inber Slaine. Dia Mairt imorro dogabastar Gand -
Sengan. Dia Haine imorro dogab Genan i Rudrigi i is aen :
2
280. t "Clanna Dela didiu na fir seo, .i. Fir Bolg. 1 ||
Slane
s
in sinser, mac 4 Dela meic Loith meic 5 Oirthet meic 6
Tribuait
meic 7 Gothoirb meic 8 Gosten meic 9 Fhortech meic 10 Semioin
meic "Herglain meic Beoain meic 12 Zairn meic Nemid meic
13 14
Agnomain. NTr gab rig da n-ainmigter Erenn, co tancatar
14
Fir Bolg.
15 16 17
Noi rig dib gab Herinn.
ro SLANE, den
bliadain 17 — is e atbath
18
d'Fheraib Bolg ar tus 19 in
20
Herinn. KUDRAIGE, 21 da bliadain, conerbailt 22 sin
Brug
23
Bratruad. 24
GAND i
24
GENAND, 25
cethri
bliadna, conerbaltatar de Fremaind. 25
tham i
26
28
SENGAND, coic bliadna, co torchair la 27 Fiacha
Cenfinnan mac 29 Zairn t 30 meic Rudraige meic Dela. 30 ||
33
na erchomair co torchair la 34 Rinnail mac Genaind
||
34 35
meic Dela. RINNAIL, se bliadna, co torchair la
35 36
Fodbgenid mac Sengaind meic Dela in Eba Choirpri.
3T 38
ODBGENID, ceithre bliadna, co torchair i m-Maig
30 40
Murthemne la Eochaig mac Rinnail meic Genaind
For they are all called Fir Bolg, and thirty-seven years was the
length of their lordship over Ireland. The five sons of Dela
were the five kings of the Fir Bolg, i.e., Gann, Genann, Rudraige,
Sengann, Slaine.
27
written Fiaca (as though Fiac[h]ra) F (bis)
28
cenindain 29
Sdairn
ao-30
om y 31
cendinda uili bai 32
Her- L 33
ina remes
* 5 " 35 3G
34
Rindal (bis) con torchair ba (sic) Hoidbgen Croibi (written
Mi 39
Eochaid 40
Oibi)
3?
Oidbgin Mug Murtemne Rinnall
meic Dela. 41
EOCHO mac mbliadna. XT
Eire, decc
42
'
in Herind.
58 59
Unde Colmn Cille cecinit, Dena moresnis
59
a mic, ic.
h
mbliadna. Fir Bolg tra do rochradar isan cat sin acht beg, 1
ferann doib, t nir etsat bith aigi ar Hruimi in cissa. dorat forra.
Doladar iarsin for teichid ria Cai[r]bri for comairg[i] Medba
T Aililla do ratsidi ferann doib. Is i sin imirgi Mac nUmoir. %
;
last it broke against the Fir Bolg, and the slaughter pressed
till the Cruithne drove them out. They came to Cairbre Nia
Fer, and he gave them lands; but they were unable to remain
with him for the heaviness of the impost which he put upon
them. Thereafter they came in flight before Cairbre under the
protection of Medb and of Ailill, and these gave them lands.
This is the wandering of the sons of Umor. [Oengus son of
Umor was king over them in the east], and from them are
named those territories, Loch Cime from Cime Four-heads son
ofUmor, the Point of Taman in Medraige from Taman son of
Umor, the Fort of Oengus in Ara from Oengus, the Stone-heap
281. This paragraph in. F only. All lenition-nvarlcs were omitted by the
scribe, and have been inserted in the MS. in weaker inlc.
(a) A small dot over the second d, probably not a lenition mark, in L.
(b) For an explanation of the reference letters in this paragraph and the
corresponding paragraphs in the other redactions, see the notes at the end of the
section.
12 SECTION VI.—FIR BOLG.
L F
283. Is iat sin rig Fir Is do sin do chan in sencaid
mBolg, i a n-aideda : unde in duan,
poeta cecinit
284. Now the Fir Bolg divided Ireland into five parts, as
we have said. The Fifth of Gann it is, over which was Coirpre
Nia Fer. The Fifth of Sengann it is, over which was Eochu
mac Luchta. The Fifth of Slaine it is, over which was Dedad
son of Sin. The Fifth of Genann it is, over which was Ailell
son of Mata. The Fifth of Rudraige it is, over which was
Concobor son of Ness. And that is the division of the provinces
of Ireland which shall endure for ever, as the Fir Bolg divided
them.
3
Domnann uili trica :ins. tra prefixed n ys L
4
-ann F 5
:
7
Rudrigi an Er.
14 SECTION VI.— FIR BOLG.
Second Redaction.
V 7 p 13 : D 13 a 22 : E 5 y 34 : R 76 A a 1 : A 10 a 1
(begins in Poem LII, quatrain 12).
a 2 3
286. Gabail Fer mBolcg andso
4
siss
5
iarum. Ba
7 8
'J'as tra Eriu
mbliadan lar togail Tuir
fri re da cet
9
Conaind, co "tancatar Fir "Bolcg, % amail "atrubrumar
13
issin duain A tirib Grec "tancatar, for teched in
||.
15
chissa "doratsat 17 Greic "fortho, .i. "tarrudh 20 uire
for 21 leccaib lomnia, comtar 22 muighe fo seothaib.
23 24 25 26
Dorigensat na fir sin sithchurchu doib dona bolcaib
27 28 29 30
i mbertis in uir, 7 tancatar dochum nErenn, do
£J
ascnom a 31 n-atharda. Amail is 32 bes do "each, ro
S4
randsat Herinn.
A trian 35
nlnber Slaine im Slaine mac 36 nDela meic
in
37 39 38
Loit, i a chiiicedh o Inber 40 Colptha eo 41 Comur TrI
isse
43
mile do 44 dainib a lin.
4 45 46
-nUisce :
Rogabsat in trian aile
4-j n 48j nDer 49j) UD gj a j sse j soQ an(j ^ j m g en g- ann d a mile 51 a m .
—
lm-side Gann on 52 Chomur co 53 Belach Conglais, 54 Sengand
o 53 Belach Conglais co Luimnech .i. for da 55 coicedh Muman.
56 57 58 59
Genann 7 Rudraide co trian in tsluaigh, ro
gabsat an
eo
Inber 61
Domnann :
X is aire
62
asberar Fir 63
Domnann 64 dlb ||
—
66 68
"Genand choicedh G7 Medba
for 7 Ailella, Rudraige dana for
69 70 72
coicedh Concobair da 71 mile : a 1-lmside.
286. 1
vns. 1 E 2
mBolgc E
3
inso DE 4
sis D 5
om, DE
6
fass V 7
Eiriu V Heriu DE s
om, ni- DE 9
Chon- V Conuing E
DE E " DE "sin DE
Bolg E E
10 12
tang- -dar ad- -amar
14
-dar DE the c yc D * cHsa D chisai E 10
-radsad E » Gicc
:
D,
Gc E 1S
f orthu D -tha E 10
tarrud D tartugh- E 20
huire D
21
lecaibli loma E ~ D E 23
-sad DE 21
sithcurchu V
maigi maighe
sithchaurcha D sithchurca E 23
om, E 26
bolcg- V bolg- DE
"immbertis innuir D ambeirdis andnir E innuir also V 2S
tang- DE
28
dochom D doq E 30
nEir. E 31
ascnam a nathardoi D asgnam a
natharrda E 31
-dha V 32
boss V beis E 33
ehaeh D 31
rann- D
SECTION VI.—FIR BOLG. 15
S5
iuinuiur D an inber E 3G
nDeala E 3I
Loith, DE 3S
hise D ise E
39
a chuiced D hi chuig- E 40
D Colba E « Commur D
Cholptha
Comar E « nUs- I> -gi E 43
mili D « doinib D daoinib E
45
rogabhsad E 46
naile E 47
Dan E 4S
Inuer D 49
-glasi
Duglaisi E Gann DE allin- D -sidhe V Comar E
50 51 32
53
Beal- E (bis) -mi E coiced D coiged E
!4
triun D
55 5C
57
an E tsluaig D
: -sad E ind DE
6S
Indber E 59
Domnonn D 60 61
03
-onn D -ann E choiciud D coig- (the e dotted sec. man.) E
66
61
Meo D Medbha E Oill-u D Ailealla E68
choiced D coig- E 69
9 10 12 13
Donmann; nd Fir Domnann, .i. fir donmin-"fonn, fir no donmaigtis .i.
"in mond .i. "in talmuin. Fir 16 Bolcg dana, o na "bolgaib is i n-imarchuirtis
21 22
19
in uir ro 20 hainmnigter. Gaileoin, .i. gaei-lin, .i. o'n gaib ro hainnmigter ;
38 39
iat, .i. coic meic Dela meic Loit t meic Arthuait ||.
40 41
In oen sechtmain rogabsatar Dia Sathairn, hi :
"
287. a
iatt D iad E 2
Bolg E 3
-and E 4
Gal- D -and E
e
anmainun (sic) D '
irrabatar V; -ghbh- (lenition sec. man.) E
B
ro
haimnnigter BE (om. h- E)
9
nD- E 10
a dot substituted for A. E
"'fonn DE 12
om. .i. E 13
na domnadis E 14
niond clmnged by
'
inn D an E 20
-nighti E
gae-lin D E E on gaib D o a ngaoibh E
•' 22 23
gaoilin o na gaibh
DE Gaeleoin D Gaoileoin
25
E 2 °- 20
om. DE 27
gebed D
"
geib- E hmlia E 20
gael D gaol E 30
f ondairrig DE 31
-cuir E
32 M lamma D lamha E 34
DE 33
D
nogaibedD f ortha oen
SECTION VI.— FIR BOLG. 17
287. Those are the Fir Bolg, the Fir Domnann, and
the Gaileoin.
Fir Domnann, from Inber Domnann, the name of the creek where they
landed, are they called; or Fir Domnann, that is fir domain- fonn (Men of
territory-deepening), that is, men who used to deepen the mundus, or the
world. Fir Bolg then, from the bags in which they used to carry the
earth are they named. The Gaileoin, that is gaei-lm [javelins-reckoning]
from the javelins are they named for it was in their javelins that they :
DER.
1
288. SLAINI, sindsir mac Ni rogaib ri 2 eo n-ainmnigad
nDela, do arrighi
bliadain rigi nErenn co tangatar Fir
3
nErenn, ar ni ro gab rig con Bolg, i do ratsat rlge do
4
ainmniugad Rig Herinn noco Slangi mac Dela, ar ba he
tancatar Fir Bolcg. Co tucsat 5
sinser mac nDela. Bliadain
6
rigi do Slaine, condorchair an cetamus do Slainge 'coner-
Dinn Rig .i. Duma Slaini ainm bailt in
s
Dind Rig.
aile. Is e atbath d'Feraib
Bolcg ar tus in Herinn.
Da bliadain do 8a
RUDRAIGE conerbailt sin 9
Bruigh. A
cethair doGANN i do GENANN, conerblatar do "tham hi 10 12
mac Zairn.17
FIACHA CENDFINNAIN, coic bliadna, f
18 19
-\
23
mac Genainn. Se bliadna do RINDAIL, co torchair la
24 25 26
Foidbgen mac Sengaind in debaig Craibe.
38 39 40
C'onid iatsin secht mbliadna trichat Hatha Fer mBole2r.
288. ]
rogabh E 2
conainmniughad riglie E rige : D 3
iloradsad
ri'ghe E 4
Slainghi D m. Deala E
Sl-e °
sinnser DE °cedamus E
7
conderbailt E 8
Dinn Righ E 8a
Rudraigi "Brug D
10
conerbaltatar DE » tamh D tarn E " D a E
(-dar E) i
D " cuicc
-mhainn E D
Fiachaich D -gainn D -guinn E
13 15 16
-muin
" Zair DR
Stairn E 1S
Fiachu D ,9
Ceindf innan ER Cennfinnan D
20
cendifinna D ceinniinna ER :1
huile bae Her. ina flaith D bae Herenu
uili R "Rind- E -al R ^Rinnail D :i
Fodbgein DER Fodbgen E
SECTION VI.— FIR BOLG. 19
25
Sengairm DE 26
hi cath in Eba Corp D i catli E hi cath R (om.
in debaig Craibe ER)
2I
ceitri bliadna Fodbgeinid E .iiii. b. Foidbgein R
2S
Eoch- R 29
Rind- E 30
-nn E 31
om. hi Maig M. ER ins. :
B D E E R
hi cath E, a cat jcE 33
34
39
bFer E
om, m- D
35
m
40
do ER
ri
38
righ
-gad- E 3T
Tuatha
deigen-
R
deginach
3S
iadsin E
mBolg D. F.B. (sic) E.
16
Do radsat Fir Bolg cath 17 doib, .i. Cath 18 Muighe
19 20a 21
Tuiredh, ro bass co clan ic slaide in catha sin, i ro
22 23 b
mebaig for Feraib Bole fodeoid, i ro lad an ar fo
24 26
thuaid, i
25
marbadh c
cet ar mili
27
dib d
6 28 Muig Tuired
29 30 32
co Tracht nEothaill. Is
31
andsin rucadh 33 for.sin
3
-rIg, J .i. for
35
Eochaid mac nEircc, co torchair 37 and
e 36
||
38 40 41
la trib macaib 39 Nemidh t meic Badrui, .i. Cessarb i
Luam i
42
Luachro a n-anmand II.
2
290. Gid Tuath De Danann ro ^narbaidh issin cath
3 4 5 6 7
sin co mor, i ro facbait a ri sind lathair sin, i ro
289. 1_1
o?n. ER -
condaigsed E conaigset R (read conairgset)
E ar E doglmised VE fogniset R
3 3a f 5
righe Feruil) I)
•aglossed .i. in cet cath D
8
hi E '
Conmaienibh E Conmaenaib R
8
Cuile Connachtaibli and om. Tolat E Cuile Tolad R
i Eochu R ;'
» an ER " Nuada ER
Her- E inbaid R -aig R
10 12 ,4
DR " doibh E
"Tuathaib ER 1G
rat sat radsad E ,s
-ghi D
bas DE ig D ic slaidi E in ehatha D an catha R miiidh D
10 20 - 1 =2
F.B. VEE 24
thuaidh V tuaith D tuaidh E =3
ins. ro DE 26
mile DE
2I
dibh ho E 28
Maig D moigh R
29
nEothaile D nEotaile E
30
ins. in tsair E 31
annsiil DE 32
rugad DE 33
f orsind D
34
righ E 35
Eochu R *e
om. n- R nEirc DE 31
om. DER
38
tri R E Nemid R
30
Neiin- Badrai DR Cesarb DE Cesarp R
40 41
42
Luachrai D Luaera E Luachiu R.
marbuitt D -baid E -bait R sin DER cat E fagbad DE
J 2 3
290.
4
in DE ind R sin DE isin R 5
laithir DR om. DER benad DR
6 ' 8
22 SECTION VI.— FIR BOLG.
F s
benadh a 6'n gualaind 10 sis.
"lain de Ocus ro "batar
12 13
legha mbliadna oca leghns
secht | comad 14 and
35
dobretha 1G lam 17 n-arguit fair ||,
18
amail asbert,
Sreng mac Sengaind co slegaib
Ocus ni liairmitir ratha do
elaidhi, na locha do maidm, na
muighi do slaidhi, in aimsir
Fer mBolc. Conid do sin ro
diet Tanaide
h
Fir Bole tra ro Hamnait 2 issin 3 catli sin 4 inge
291.
6
•^mad bec, i in bec 8 sin 'do 9 Ernaidib lotar for "teched
v
39 40 41 42k 43 44
ni ro fetsad bith oce, ar anfaile in chlssa tue
45 46 47 48
fortho. Dolotar larom for techedh Cairpri, for
49 50 51 52
comairghe Medba i Ailella, tucsa-sidhe feranda ~i
lamh E 10
V " bhatar E 12
E
siss ins. a :
leglii (lege R) co a
DR E " aim D " con E
legha da leiges
'
leges .uii. bl. .uii. b.
35
dobreatha E 16
laini D
lamh E 17
nargid E argait R 1S
fro m
here to end of V If in only. Tanaid d [= dixit] ye V in marg.
291. D
Hhamnuitt tamnaid E 2
sin DE isin R
3
chath DR
ingi D madh V beg DE beg E soin D
* 5 " 7 8 9
Ernai
.lib VD Ernadib ER
10
-chedh V -cheth D R
teich-
" E -ehed
Tuaithi,
first i expimcted V -the R 12
ragbaiset D
raghbhaised E ragaibset R
13
Aruinn D -ainn E "anE He (om. n-) ER Hi D
1B " om.
1 hi
Rechraind V: i i Rechraind E a Rechraind R in insib D aninnsib R
17
18
in n-ar D an R 39
indsib E innsib R -chen- ai D cena E:o
SECTION VI.— FIR BOLG. 23
with his arm cut off from the shoulder down. Leeches
were seven years working his cure, [and an arm of silver
was put upon him],
as one saith
Poem no. L.
291. Now
the Fir Bolg were cut off in that battle, all
but a few and that few of the Erna went in flight from
:
21
Britonnia V Britoinia E Britania R ~ intib D conad inutib E
23
go D 24
om. li-
25
-ged- DE 26
conidh
Her- D Eir- E 27
t . . .
Tuired in V
only
2S
rosinnarbsatar DR
(-inar- R) rusindarbsad E
29
This word ims. DE (Cruitn. E) 3°- 30
iarsin as (is E) na hinnsib (om.
om. i DER x for ER animus D
a mbatar) DER -gat- DE
31 33 34
amas R 33
Coirbri E Coirpri R 30
Mad R " feronno (sic) D ferann E
f eranna R doibh E f edsad DR I edsad E beitli E
38 39 40
41
oca E occe R a anf oille D anf oille E anbf oille R 43
cisa E cissa R
44
D E ° f orta E f ortu R 46
dollotar R D
47
techeth
tug tugad
E teched R D -airghiu D
48 49
teiched ind cisai, with no Cairpre sprs. yc
E -airge R D Meadba E tugsad-side DE
50 51
-airgi Medbai
24 SECTION VI.— FIR BOLGL
53 04 D3
doib, i isi sin Oengus mac
imirghe mac nUmoir. f
C6 57 59 38
Gumair ba ri foraib dana thair. ||
Is uaidib
60 61 62
ainmnigter na feranda congabsat sunna, .i. Loch
68
Cimi o 64 CMmbe 65 Chethir-chenn, i 66 Kind Tamain im
6S 67
cc 70 71 72
*Medraighi, i Loch Cuthra, i Rind mBera, i Modlinn,
i Dun nAengusa in Araind, i Carnd Conaill 76 i
73 74 75
crlcli
77
Aidhne, i Mag
78
nAdhair meic 79 Humoir 80 ind
82 83 84 85
81
fhilid, i Druim Humoir nAsail i Mag Main meic
SG
ind 87
Loch nTJair meic Humoir. Ocus 90 ro
file
88
aile, i
89
93 9
batar D1
a nduinib i 92 an innsib mara im *Erinn amlaid
98
sin,
95 96
co rosdilegsat Ulaidh im
97
Choin Culainn i "im
lco
Conall Cernach i
101
im 102 Ros mac 103 nDedadh i 104 im
Chet mac 10D Maghach, et rel.
ioe ios
Ni lOThaipjnithjj, rItha
109 110
do chloide no locha do
111 112
tomaidm no muighi do
113
slaide la ffabail Fer mBolg.
x 2 3 4
292. Atberat araile comadh do Feraib Bole na teora fine
5 G 7 8 9 10 lx
filet an Herenn nach do Gaedelaib .i. : Gabraidi Succu i
12 16 17
Conachtaib i Hui 13 Tairrsigh 14 Laigen la
15
t)a Failge, -\
ycR: a E i R °9
Media ige D Meadraige E Medraidi R ro
Cutra D
Cutrau E Cutiu R "
"Rinn R "Modlind DB nOengusai D
u Aruind D Arainn HR "Cam DE Carnn R hi D
nOengusa E
,G
No are reckoned as
forts
having been dug, nor lakes as
having burst forth, nor plains
as having been cleared, in the
time of the Taking of the Fir
Bolg.
292. Some say that of the Fir Bolg are the three communities
in Ireland not of Goidelic stock the Gabraide of the Sue in
:
aili R Unioir DR
89 *»
rogabatar E
91
in duinib DER 92
om. an D:
in innsip E an ansib R M urn R 94
Her- DE 8=
D 9C
Ulaid E
go
imm D
97
urn R 98
Choin Caul- D Chon Chaul- E " urn R 10°
Chon-
E 1M um R
Cernac 102
Ross E 103
nDedh. V nDeg D nDedaid E
nDedad R um Cith R Magach DR Not in V at this place
v,i 10 » 106
m airmitirB I08
rathoD 109
claidiER »°
loca E m thorn- E
112
ER " 3 slaidi E
maigi slaigi R.
292. »
atberad E 2
-li DE
E combad dib R 3
conadib D combadip
4
fini E 5
in D ind E D Gaedelaip E 6
Er- R '
Gaideluib
*om. E 9
Gabraigi
.i. -de R DE
Shuca D Sucea E Suca R hi I)
10 1J
12
Conn- E Thairr- V Tars D Hu Thairsig E u
Lagen E
13
Hu E Hua R « om.
Foilgi D
15
i E
1G
26 SECTION VI.—FIR BOLG.
ls 19 20
Gaileoin Laigen. Conidh dond imirge sin Mac ntjmoir
adubradh so siss,
VA DER
293. Ro 2
randsat 3 Fir Bole
x 32
Isse sin tairthiud 33
fir Fer
4 5
Erenn a coic randaib amail Bole, conid do ro
35
chachuin
6 36
atrubrumar 7 romainn. 8 Coiced in sin senchada :
37
Tanuide
9 10
Gainn issed forsa raib cecinit
"Coirpre Nia Fer, .i. 5 Boind Fir Bolg batar sunna sel.
12
eo Comur Tri nUsce. Coicedh 3S
Fir Bolg tra, coic
13 14 toisig
Sengain ised fors mbai tucsatar leo ut dixi supra A.
15 16
Eoehaid mac Luctha.
Gann
17 18 Genann, Rudraige agus
7
Coiced Slaine isedfors mbi -
19 Sengann Slainghi. Coic meic
Begadh mac Coiced Sin.
Dela sin. A coic mna iarom,
20
nGenainn 21 ised fors 22 mbi
23 24 Anust, Liber, Cnucha, Fuat,
Ailill mac Mata. C6iced
25 Ettar, ut dictum est
Rudraighe ised fors mbai Fuat ben Slaine.
Concobur mac 27 Nesa.
2e
Conid
28 29 30 Conid hi sin roind bias go
hi sin roind bias co brath
31 brath for coigedaib Herenn,
ar
Erenn, conid do sin
amail doronsat Fir Bolg.
rocanadh, sin
Conid dia cuimniiigad
rochan in senchaid indso,
"Galiuin E Gailiuin R 19
Lagen E
=°
om. to end of poem DER.
s
293. This passage is vn D' after the synchronisms, with the following
variants: A marginal note states that it was copied in D from Lebor na
Presumably it was not in 00 R , but had been copied into \/VA
2
Huidri.
from a us. of R1 (see IT 284). Om. Ro D rannsat D ins. tra D
2 3
4
Her- D B
hi coicc rannuih I) rann- A 8
adrubrammar D
:
7
om. I > :
romoind A 8
Coicedh A 9
nGaind DA 10
fors mbai D
"
Cairpri Niad D Corpri Nia A nUsce D Coiced A
12
om. .i. Boind : . . .
18
A issed D u mbi D 15
Ech- D 1C
Luchta A Luchto D
Sengaind :
SECTION VI.— FIR BOLG. 27
19
Coicead A Coig- D 20
-aind A Genuind (om. n-) D 21
issed A om. D
22
mbui D 23
Oilill D Ooicedh Rudraige A
'-* 25
mbi A mboi D
Conch- DA Nessa VA roinn A biass V go D
26 27 28 29 30
31
for coigedaib Herenn, aiuail doronsat Fir Bolg. Conid dia cuinrniugad
sin rochan in senchaid indso D 32
Is be E Ise R 33
fire E
34
mbolgc E
mbolc R 35
chachain E eochain R 36
an R 37
Tanaide E om. T. ect. R
from here to end of 1[ in D only.
3S
28 SECTION VI.— FIR BOLG.
Third Redaction.
B 16 j8 4 : M 277 /? 15.
4 5
.i. Gand i
6 7 8
Geanand, Rudraige i Seanghand i Slaine :
9 9 10
coic meic Deala sin. Ocns a coig mna larsin, .i.
11
Anast, Liber, Cnucha, "Fuad, Alttar, id dicitur
* =
294. ] Bole 2
thra 3
thaisich thucsad om. .i. Gen-
* 8 9_9
meic
T Rudraidi '
Sengann Slange sin Deala Loich.
10
coic » Anaist »
Fuat, Altar.
6
295. 1 ins. do 2
Bole 3
ar 4
do roindsed 5
coic this word
not quite clear in B the db are written in a compendium; making the>
:
9 10
word look like iniber 7
Slange
8
Slainge nDeala Loich
11-11
coiced o indbear Golptha co Comur Tri nUisqi
1=
mili " dainib
14
mis. fa sead 15
-sad 1S
aile
1T
Indber Dubglaisi M Sen-
SECTION VI.— FIR BOLG. 29
—
were their tally Gann from Comar Tri nUisce to Belach
Conglais, Sengann from Belach Conglais to Luimnech
—
that is, over the two Fifths of Mumu. Genann and
Rudraige with a third of 'the host, they landed in Inber
Domnann[, and they are the Fir Domnann, and from
them is the creek named]. Genann [s. Dela] it is, who
was king over the Fifth of Medb and Ailill; Rudraige
over the Fifth of Conchobor other two thousand were —
his tally. Those are the Fir Bolg, the Fir Domnann,
and the Gaileoin.
19 20 21 22
om. -sidein Sengand Chomur Tri nUisqi co Belach
24 25
23
Belach Conglais co Luimnech da coiced Gand i Rudraidi co
2 27 28 29 30
-
B M
Fir Domnand tra o domhan- Fir Domnann o domain-
toirneadh na liuiri ro hain- toirneam na lmiri ro hain-
innigheadh, Fir Bolg o na mniged, Fir Bole imorro o na
bolgaibh ro hainmnigheadh, bolcaib ro hainmnigead iad,
Gaileoin o na gaib ro liain- Gaileoin imorro o na gaib
mnigeadh, .i. gai lin, .i. ar lin leoin ro hainmniged iadsen, no
a nghae ; ga lin ainm na ngaeithed ro
bai aeo ;
56
Gaileoin 5 "Slainge ro "hainm-
saine a sloindte.
60 61
nighead. O
BB
Ghand i o Seanghand ro hainmmghthea
Fir 62 Bolg. Fir Domnand 6
63
dhomnadh na Mire ro
63 64
cona muindtir
hainmnighthea: Geanand i Budraighe 66
iad-sidhain.
65
Arai sin tra is Fir Bolg a n-anmanda
trichad
68
fad a flaithusa for
uile; i secht mbliadna
«7
70
69
sin, .i. cuig righ
Fhear
Erinn. Cuig maic Deala
71 Slame.
mBolg, i. Gann, Genann, Budraige, Sengann,
2
296 ^indsear mac nDeala meic Loitli meic
Slaine,
"Toirrtheacta meic
4
Tribuaidh meic Gothoirbh meic
5
Goistin meic
6
Fhoirrtheacht meic
7
Seimeom meic
<T
o-ob Slane "lndber Slane gobsaaai
Challaind Ugaist
"Rud-raidi "amlaid
51
Gann -\ Seangann imorro ro gob Genand
65 69
ti "Slaino-i M-ored
s9
Gand "Shcngann
gebet «- a8
61
!
2 3 4
296. 'Slane sindser Loich Thoirthecht Tribuaid
3
Goisdin B Goisten M 6
Fhoirthechta 7
Semeoil 8
Fheargalain
32 SECTION VI.— FIR BOLG.
£ 9 10
Earglain meic Beoan meic Sdairn meic Neimidh meic
12
"Aghnomain; i nir gabh righ da n-ainmnighthear
Erenn 13 go tangadar Fir Bolg. Noi "riglidha dlbh ro
14a
ghabh Eriu. Bliadain do 13 SLAINE, % coner-
bhailt in nDind Righ
.i. in Dhuma Slange. Is e ||
16
t cetna atbath d'Fhearaibli Bolg ar tus an Erinn.
||
17
RUDRAIGHE, 18 c5ic bliadna J no 18 da bliadain ||
19
connerbhailt isin Brngh. GAND i 20 GEANAND,
21 22
ceitre bliadna, connebladar do thamh a Fremaind.
24
-SEANGAND,
2R
coic bliadna, co [n] dorcair la Fiacha
2G
Ceindfinda[n] mac Stairnn. FIACHA, coic bliadna
2r 28 29
.i. ceindfinda nile bai Erenn ina reimis, gu tor chair
la Rindal mac "iiGeanoind meic
3 31
Dheala. 32 RINDAIL,
33
se bliadna, t l isin n-aimsir tngad reanda for armaibh, ||
34
cu torchair la S5 Hoigbgein mac 36 Seanghaind 37 in
38
dheabhaig Craebhe. OIGBHGEN, 39 ceitre bliadna,
40 41
t i is an aimsir ro iasadar faighbh for crandaib, ||
9
Beoain ,0
Nemid " 12 13
co tancadal Fir
Agnomuin gob ri
M bliadan B
Blunge conderbailt
1B
Bole riga dib rogob Eri
1J;i
41 " 41
miscopied for .iiii.) B(«)
40
om. i na ainisir ro fasidar foidb for
ehrandaib co torchair a muigli Murthemne la Heochaig m. Ere m. Genaind
44 " 44 45
42
om. 43
flaithiuS i ni bai flechad om. ins. re remes
" cen mes 51 - 51
40
bai 48
om. i 40
Herind 50
re lind doronnad
53 ~ 53
in recht coir in Erinn 52
Nemid is lie Eoehaid mac Ere cet fer
54 5=
do gaed do rind ar tus in Erinn i is e fa rig Bole ae Airgedlam
mac Echtaig m. Edarlaim fa rig an tan sin ar T.D.D.
4
Tuiridh doib, i ro bas co fada 5 aag sloige in chatha
6
sin i ro : meabli for Fearaibh 7 Bolg, i ro 8 ladh an ar
10
ro marbad 9 cet mile dibh, d ato sin co
c
f othuaidh, i
lx
Traigh nEothuile. Is andsin rugad forsan rl, .i. for
12 13
Eochaidh, condorchair la tri macaib Neimidh i meic
Badrai, .i. Ceasarb i Luamh i Lnachru a n-anmanda
13 14
:
f 15
i is e tiughlaith Fear mBolg. t
16
Belochus do Asarrdaib in
airdrigi in tan sin oc tobairt
chatha Muigi Tuired Cunga, ~\
17 18 19
Cid Tuatlia De Danann ro marbad isin cath gu
20 21
mor, i ro fagadh in righ isin lathair sin i do beanad
a lam de, i ro bhadar na leaglia 22 iga leighis t 23 amail
asbeart in file in rand
h
Fir a Bolg tra do 2 rocradar isin cath sin acht beg,
298.
3
i lodar sidhein a Herinn ar teiceadh Tnath De Danann
3 s
:
4
gur gabadar a nAraind i a nlle i i Eachraind $ t i
5
mBritania i in n-indsib ele olcheana; t conad iad
||
6 7
tug Fomorclia lar sin don chath tanaisde Mnige
8 9
Tuireadh. Ocus do bhadar is na hindsibh sin go
||
4 6
297. 1 -sad 2
Bole 3
ar Muig -ead B
oc slaidi meabaid
8 9 10
'Bole laad an ar ced mili dib sair co Traig nEothaili
11
rucad f orsin rig u ins. m. Ere : co torchair 13_13
Nemid . . Cesorb .
297. And
the Fir Bolg gave them battle upon Mag
Tuired, and were a long time fighting that battle and :
Belochus of the
Assyrians
was in the high kingship at
that time of the fighting the
battle ofMag Tuired of Cong
and of the coming of the
Tuatha De Danann into
Ireland.
* 2 3~ 3
298. This If vn the handwriting of s*M Bole rocli- om.
4 B
eor gobadar (the ad yc M) in n-innsibli olceana conaidh
eili
* * s 9
tuc thanaisti -ead dabadar iarsna sindsib sin co
10
coieeadhacli for Eirind co hindarbsad " 12
amas Chairbri
-nigh
36 SECTION VI.— FIR BOLG.
22
1 is uathaibh 23 ainmniglithear na 24 fearanda sin, .i.
-3
Loch Cime 5 Chime Ceithir- 26 cheand mac Umhoir, i
Rind Tamain a 27 Meadhraighe o Tliaman mac Umoir,
Dun 28 0engusa in Araind 6 Aenghus, 29 Cam Conaill in
S0 31 32 33
Aighnm 6 Chonall, Madli nAghar o Adhar, Madli
34
nAssal a Mumain 6 35
Assal mac Umoir 36 beus.
36 37
Meand mac Umoir in file. Ocus do badar an 38 duintibh
1 an 39 indsibh mara imm Erinn amlaigh sin 40 conas
41
dilgeand Cu. Clmlaind. $ Ocus is don imirci sin mac
nUmoir i ar anmannaibh a fear i a fearand 44 adbert
42 43
in seancaidh in duan 45 —
so sis 46
18
radsad-sein fearann " aicce re truma 15
om, dorad forro "'ins.
" teitheadh ria Cairbri for cumairce Mheadhba
iarsin 7 Oilealla
20 -'
Aengus m. Umoir
18 19
radadar-sein fearann doib imirce orrtho
2e
"uaithib 23
-gter
2i
-anna 25
om. Loch -ceann m. Umoir
17 2S
Meadhraide (the second d seems to oe a correction of an n) Aengusa
an 29
ins. m. Umoir : Carnn M Aidhne 31
ins. m. Umoir Mad :
"
299. And no
forts or entrenchments are reckoned as
having been dug, nor lakes to have burst forth, nor
plains to have been cleared, in the time of the Fir Bolg.
And of their seed are the three communities who are in
Ireland not of Goidelic stock; to wit, the Gabraide of
the Sue in Connachta, the Ui Tairsig, and the Gaileoin
in Laigen. Those are the adventures of the Fir Bolg,
and thereof the historian sang the following song —
Poem no. XLVII.
40 41 42 43 44
anilaidh -eann imirce -aib a fear fearann adubairt
45 46
in seanchaid sa ins. do reir a n-eoilais ~\ a n-imtheaclita fodesin,
with which words sM. resit>mes.
299. 1 acos -
-igtli-
3
naid claideada 4
sic M
slaighe na B
5 G 7
moidsin naid moidi do tlaidi Feraib Bole in Erinn in
8
Gaeidelaib 9
Gabraidi Shucca i Connachtaib 10
U Thairrsich.
11 12
he 13 M mBolc 15 ~ 15
roehanad annso
Laignib turtlmgud
38 SECTION VI.— FIR BOLG.
B M
Ocus don gabhail sin, 7
is Acas is don gabail chetna
do thaircheallaibh Eachach sin Fear mBolc, 7 da 16 scelaib
meie Ere, 7 da adhmoladh, 7 thus co dered, 7 da n-im-
d'imluagh gacha feassa gu theachtaib in each thir, 7 do
friehnamaeh, do chan Colom tbairchelltaib Ecbacli meic
Cille gu deag-labharthacli in Eire, 7 da admolad a. naithiusa
duan so sis — 7 a firindi, 7 d 'admolad cacha
5 6
amail *adubhramar roime. Coigead nGeanaind, as ead
forsa mbi Cairbri mac Rossa. 7 Coigead Seangaind 8 is ed
°forsambi Eochaid mac Luchta. "Coigidh Slainglie, is ed
forsa "mbi Deacladh mac Sin. 12 Coigidli nGeanand is
"eadli forsa "mblii Oilill 15 mac Mada. 16
Coigidli
17
Rudraige, is ed forsa mbi Concubur mac Neassa.
Conacl hi ,sin roind "bhias co brath ar coigeadhaibh
18
Erinn, amail 1*0 randsat Fir Bholg.
19 20
Conidh dia chuimhniugudh sin ro chan in seanchaidh in
duan 21 so —
Coic coicid Erenn ane . . .
22 23
Clanda Semeoin dono, .i. Gaileoin 7 Fir Bolg 7 Fir
Domhnand uile, 7 tricha bliadan tra lar
24
nGeanand 7
25 2G
Rudraighe tangadar Tuatha De Danann an Erinn. Conidh
27
hi gabhail Fhear mBolg connige sin ocus da 28 cct bliadan :
18
written scelail.
300. 1
ins. do 2
om. Bole B 3
Heiri i coic reandaib *
-bram-
"
6
•romaiad Coicead nGoind, is fair robai Cairpri Nia Fer. Coicead
8
om. is ed °
fors a mbai 10
coicead Slange u mbai
Sengoind
Deadad 12
coiced nGenaind " ed " mbai Meadb n Ail ill 1D
om-
SECTION VI.— FIR BOLG. 39
As for the progeny of Semeon, they are all the Galeoin and
Fir Bolg and Fir Domnann, and thirty years after Genann and
Rudraige the Tuatha De Danann came into Ireland. That then
is the Taking of the Fir Bolg down to this and Ireland was :
"
gabail Fer mBolc
26
24
Genann Rudraidi taneadar
2:i
in Erind
28
conigi ched
40 SECTION VI.— FIR BOLG.
30
-°do bhl Eri fas 6 thogail Thuir Conaind an tangadar Fir Bholg.
B M
B * ed s n ** b iadan ann '
Here in
n
follow the
.
,
flaithius
! ?
Asur rism ar .^donian
m
'
]
Synchronisms. na ndiaid beos .
ro 26
scrib: 21
MANE 28
TETHEL i
2J
PHARESnuimhir i A.
30
31 32 33
tomus i fodail. Is fair ro 34 toglastar 3D Cyr mac Dair
3G 37 38 39 40
Babiloin marbastar Ballastar.
] ro Is e Cyr ro lecestair
in 42 mbrait 43 do 44 Iariisalcm, Tar
11 45 46
mbeith doib sechtmoga
4T 48
bliadan in doiri.
hi flaitlius. 7
Tricha bliadan i .cc. doib. 8 SU 9 dana 10 Elaim meic
xl 12
Sem meic Noi Elamitae 14 do gairtis 15 dib, 16 co
iat i
13
17 18
Persius mac Perso autem, o 19 sain amach.
nIoib :
20
Ba se
in 21
eet ri
22
dlb 23 CYR mac Dair. Tricha bliadan do 24 co
20 30
o»i. do; bai Tuir Conaing co tancadar FirBolc in Erind iar tus
a ngabala.
301. The surface of this page in R is much disintegrated, and only
-ser- D -rad AED Comaim-
a
scattered words of the text can be read
seardacht B 2
rig DA 3
andso fria rigliaibh B
4
bFer E Fear B
5
om. m- D mBolcg A mBolg EB "anderidh VA in deriud D
indeir- E an deireadh B 7
1 laithusa na nGallagdna B
8
om. R
tang DEB -adar E
10
Bolcg A Bolg B u in DE J2
Her- DE
" om. u ins. dana DE
Ballastar, ins. .i. B tuig- A tiug'fl- D
15
23
ig B 24
scribund D scribind A sgribend E scribind R sgribeand B
25
issed B 26
sgrib E scribh
27
M
Maine E 2S
Techel B
20
Pares E Faires B 30
-mir EA uinir B S1
tomuss V f odail i tomus R
fodain, a correcting 1 written above the n V fod a lin A foghail EB
32
33
ins. i B 3I
E -tuir D B M DA Cir EB
toghlusdar thogail Cyir
SECTION VI.— FIR BOLG. 41
Persians from that onward. He who was their first king was
36
in mBaibiloin B 37
The b yc V : marbhastair B M ins. i B isse D :
39
Cir all MBS. but V 40
leig EB 41
an E 42
mbraitt D braid E
mbroid B 43
co DE 44
Hierusalero D Hiarusalem E Erlm B
45
mbreith and r expwicted A mbith D 48
doi B 47
an B 4S
doire D
dairi E an daire B.
302. *
ius A flaitus E -
andiaidh A indiaid D indiaigh E andhiaidh B
2
Med R 2
(except V) nGallagdha B :
4
ins. .i. B : .xu. E s
ri yc V
rig yc D, ri A righ E
6
dibh a bfl. E :
rogabastair dhibh and om. i fl. B
7
trica i da .c. bl. B 8
ins. .i. B 9
om. dana B 10
Elaimh B
11
DE seimh (the dot over s and the dotted curve for nih yc)
Seim B
12
D Naoi E Nae and om. iat i B
Noe Elamite A Elaimitaoi J3
E
Laimida B ba sloindidh doibh B gairdis DE
14
dibh E gu
15 10
Persus mac Ioib B nloip E Pers and om. autem A Persi DE Pers
17 18
21
ced D dibh E Gir VE22
gunorchair B -duib D23 24 25
42 SECTION VI.— FIR BOLG.
25 26 2T 28 29 30 31
torchair la Scithecdaib co tri cetaib mlle uime. Is
32 33 34
e thue in caoga mile do braith Iarusalem 3D
a 36
Babiloin,
36a 37 38 39
l cfiig mile lestar n-6ir -\ il-mile lestar n-argait.
40
CAMPASEIS mac 4143
Cir
ro lar sin.
42
0eht bliadna co
44 45
marbsat drnidhi fen, 7 4G Eochaid mac 47 Eirc 48 hirrige
a
49
Herenn 50 in tan sin. 51 Is iat sin na 52 secht 53 bliadna triehat
re 54 batar Fir 55 Bolg 56 in Herinn, 57 6 diet bliadain flatha 58 Cir
60 59
meic Dair sechtmad bliadain 61 natha 61 Campases meic
cossin
62 63
Cir. ochtmad bliadain 64 tancatar Tuath De Danann
I n-a
65
in Herinn, i 66 doratsat Cath 67 Muigi 68 Tuired 69 do Feraib Bole,
70
1 ro marbsat Eochaid 71 mac Eire. 72 Finit.
SECTIONS IV-VI.
Summary est MIniugad.
(= V 1) J8 4 jiA 27 j3 12 /*R 92 8 6.
3
/iA 18 : :
28
cetuib D chetaib A cedaib E ;o
AD
mili uimi A immi D inline E
30
31
1 isse sin B 32
tug- DE thucc A rug B mili DA mili ar EB
33
.1. .1.
31
braid a Hrlm DE broit R broid B Hrlm DE Ierlm AB A S5
38
Baibiloin AD Babhiloin B °a sic3
(i) DBE VA om. mile B .i. :
3T
lesdar E leastar B 38
mile om. \\; hut a olanlc left as though sB
coiild not decipher the letters in \/B. il-mili D 39
lestar nargaid E
leastar nairgida lin. B 40
Campasess V Oampases ADE Cambaseis B
41
Cyr A
*z
.uii. mbl. B 43
ro marbsad E rosmarbsat B 44
om. a
and fen DER 45
druidi AD druidhe E dhruitlie B : fein V 40
Heochaid R
"Eircc VA 48
hirri(gi yc) A hirige D
arighe E irigi R irighe B
49
nErinn B B0
an R 51
ins. 1 B : issiat D is iad EB C2
hoeht E
c3
mbl- AEB 54
badar EB c=
A 50
an EB « ched D
Bolcg
bliadain flaithusa E (om. diet) E .i. ocht mbliadna flaithusa B
SECTION VI.— FIR BOLG. 43
303. We
shall break off now from the narratives of
the Gaedil, and turn back to a renewed explanation of
the five first Takings that took Ireland, ut dicitur. Anno
sexagesimo Abraam, tenuit Partholon Hiberniam. Ab
Adam autem, duo millia et sexcenti et octo annorum.
Nemed after Partholon. The Fir Bolg post, et the
progeny of Dela s. Loth s. Tait s. Ortat s. Tribuat s.
Gotorp s. Goiscen s. Fortecht s. Semeon s. Erglan s.
Beoan s. Starn s. Nemed. The five sons of Dela were
55
Cuir EB 58
cosin EA gosin B om. meic Dair
: Cir D . . .
60
seaclit-
madh. B M om. flatha E : om. flatha ochtmad bliadain
. . . A 62
mis.
B 63
ocht yo in rasura E M D EB 65
an Eir. B
1 -ngad- -ngat-
an Er. B 66
doradsad E -radsatt D daradsat B 6T
-ghi A Moige B
3S
Tuireadh B 69
d'Feruib D d'Fheraibli Bolg B m marbad Ech. D to
marbad E ro marbad and B 71
niae Ere V mace Eirec A 72
This
ivord in DE only.
303. From this point the printed text follows V : variations from A
wnd R 1
nGoidel E 2
tinntoum K 3
-minug- A 4
om. R
dx V dr AR Abra'am (the h-mark yc) A
"
!
R
Herinn °
etatis A
8
25
dib rogab Erinn. Slaine bliadain do, conerbailt 26 an
"Dumo Slaine, i is and ro 29 hadnacht, 30 i is e toisech
28
31
do Feraib Bolgc atbath 32 in Herinn. Budraige post,
da bliadain, 33 conerbailt isin 34 Braigh. 35
Genann i
S6 37
Gand hi comflaithins, ceithre bliadna 38 conerblatar do
tham i Fremaind. 39 Sengand, coic bliadna co 40 torchair
41
la Fiacha Stairn meic 42 Rndraige meic
Cenfindan mac
43 44
liela. Fiaclio Cendfindan, c5ic bliadna co torchair la
4 46 47
'Rindail. Rindail, tri bliadna co torchair la
45 49 50 51
Foidbgen mac Sengaind in Eba. Fodbghenid,
52 53
ceithre bliadna co torchair im Muig Murthemne la
54
Heochaidh mac 55 nEircc. Eochaid 56 mac 57 Eircc, decc
58
mbliadan. Ni 59bai 60 fleochadli .... frisin re sin.
(;
Xi boi bliadain cen 62 mess. Is
63
lais ro chuirit g5i a
64
hErind. Is lais ro hairnecht rechtge coir in Erind ar
tns. Dorochair tra Eochaid mac 65 Eircc la 66 trl macaib
70
6
'Xemid meic 68 Badrai, conid se cetna 69 fer rogaet do
72 73 74 75
rind in "Eirind. Is iat sin rig Fer mBolgc n a
naigheda, i fat a flatha, ut supra
7G
dicebamus in w
"7
78 79
Firbolg batar sunna sel.
*° 81
Et hoc carmen de quibus post ponitur testante Colum
(
me,
Dene moresnis, a mic . . .
ins. ann E
30 31
do Feraib Bolgc erased, and ins. in text after atbath
an Erinn E 32
an Erinn E 33
Conner- E 34
Bruig E
33
-and A
Gann AE i comhf. A i comnatli E conderblatar do tham hi A
:!0 37 3S
Ceinnfin E 42
Eudr-i E 43
Fiach E « Oenn- A Cinnfind E
,:
E 46
Einnal E ^
-ilal sic A, ui E; a little doubtful V, but looks
lilce ui
SECTION VI.— FIR BOLG. 45
the five
kings, G-ann, Genann, Rudraige, Sengann,
Slanga Slanga was the eldest of them. Nine of their
:
65
Ercc A Eire R 66
trib R 6;
-midh A w Badhrui V -mi R
m f er ™ do rinn ind Erinn ar tus R " Er- A w iad R
arrogaet
"riga R 74
mBolc R a naideda R: om. A
73 - 76
diximus R
77
interlined gloss .i. i
ngabalaib capturisAHibernie
: A captus Ibernia R
line of this poem only in all three mss. : FirBolgc V FirBolc R
78
The first
79
R m cairmen R S1
seal postponetur V.
XLVI.
R 1
U 278 (L 4 /3 39 : F 9 y 9). R 2
tf 293 (D 14 (3 28 only).
R 3
fl 294 (B 16 j8 8 : M 277 p 20).
4
1.
a
Fuat 2 ben 3
Slaine, nl cam 5
lib, 1485
8 9 10
Etar ben do Gand co ngail,
6 7
11
Anust 12 ben 13 Sengaind na 14sleg,
15
Cnucha 16 ba 17 ben 18 Genaind 19 glain.
x 2 3
2. Liber ben Rudraige in roit,
5 6
^minter chumraide, ni ciiac, 1490
8 9
Rudraige ruire na reb,
7
10 11 12 13 14
docha lem, ro bi a ben Fuat.
1.
1
Fuad M -
bean B 3
Slane L Slaingi D Tlange M 4
camm L
6
libh B 6
Etan L Eltar F Alttar B Altar M '
bean R 3
in B
8
XLVII.
R 1
H 283 (L 4 y 19 F 10 :
/3 29). R 2
1j 290, 293 (V 7 y 37 :
D 14 a 21 E 6 a 4). : R 3
ff 299 (B 16 8 49 : M 278 a 38).
Min fl 303, first line only.
2 3 4
1. Fir ^olg batar sumia sel,
6 8
5
in inis
7
moir mac Miled;
9 10 lx
coic thoisig tucsat leo anall, 1495
12 13 14
atat acam a n-anmand.
1.
]
bole M RVM bolgc E MV -
badar FR sunn ar F sunda VB
3 3
*
sealDR 3 B
an R 3
in n-inis V °
innsi D inse E mor B Milid F ' s
Miledh V Milead M 9
choic E 10
thaissig F toisicli V tois- D thoisicc E
OF SECTION VI. 47
XL VI.
2.
1
Libean bean B -
Eudrigi F Eudraidi (bis) M : Liber ben inroitt
Eudre written and corrected afterwards with caret marks D 3
roid FB
roitt D ruaid (om. in)
4
Mmunter L muindtear B 5
cumraidi F
cumroidhe B eliumraidi M 8
ara cuaird F ar chuairt B ara cuairt M
'Eudraighe B
8
ruili na rab F ruiri M 9
reabh B 10
docho LM
docha written affectedly, looking like abcha D n lim F learn BM
12
is i LD nir bia a F nir bi
M beanM M " Fuad FB Fuatt D.
XLVII.
thaisigh B
thaisich M " tucsad F
tugsat D thugsat B thucsad M
12
atait F ataid B
itait M 13
acaib F acorn V
oeam D ocum E againd B
14
-nn VM ananmmand E.
48 THE VERSE TEXTS
1 2
2. Bliadain do Shlaine, is fir so,
3 4
conerbailt 'na deg-dumo ;
5 6 7 s
cet-fer d'Fheraib Bolg na mbend
9 10
atbath i n-inis "Erend. 1500
3. Da Hbliadain 2
Rudraige
3
ruaid,
4 5 6 7
conerbailt bruig Bratriiaid 'sin :
4.
1
Coic bliadna Sengaind saim —ba 2 — 1505
3 4 5
corosmarb Fiacho mac Stairn;
a 6 coic 7 aile, 8 ba thri ag,
9
ba ri Fiacha 10 Cenfindan.
5.
1
Fiacha 2 CenIindan 3 ria each,
4
meraid 5 a ainm G co ti 7 brath : 1510
8
cennfinna 9 uile, 10 cen "ail,
12
ba 13 Herenn 14 'na erchomair.
x 2 3
(a) 6. Co torchair la Rinnail riiad,
4 5
f uair- side a se, f ria saer-sluag :
6
Do rochair 7
huaDela 9de, 8
1515
10 lx
i n-Eba, la Hodbgene.
i
bliadhain E bliaghain B -
Siilane L Slaine FV Slainghi D
Slange E
Shlainge B Slainge M 3
conderbailt VM coneruilt D
conearbhailt B daegdoman F dhegh- V -duma D deghdumho E
4
10
an inis VR in indsib E
3 " Her- LEV.
4
coneruilt D conearbhailt B conderbailt M sa FM bruigh V
5 8
8
Gainn D Goind M conasmarb F coosmarb V gurusmarb D corosmarp E
°
Fremhaind B.
4.
1
a cue do Sengand (do Sengann also M) F a coig do Seangaind
a coic do Sengann M, ~
snaidm FR3 (fa for ba M) 3
coras- F coro- VI
coromarp E gurosinarbh B 4
Fiacra F Fiachu VE Fiacha K 3
5
Sdairnn F Stair V
Sdair I) Sdairn R 3 °
cuig B cuic
'
eli D M
oile E ele B 8
fa tuiraig F ba tria agh V ba thria ag E ba tria ag
OF SECTION VI. 49
five others —
it was through battle —
Fiachu Cendfindan was king.
5. Fiacho L Fiacra F
1 2
Cenf innan L Cendindain F Cendfindan V
Cennfinnan D Ceindfinnan (the f yc) E Ceind'findan B Cennfindan M
3
re FB 3 sech R
2 4
meraidh V mberaidh B 5
om. a F 6
go ti D
gu di B in brat F an brat E cenf inna L cendfida (sic) F
T 8
cennfinda VM
(f M) cennfinna D ceinf- E ceindfinda B
9
uili FD
10
can FM
gin D gan B » oil R3 *2
bai LV 13
Er- FDB Erend V
Erind 14
M
ina aimsir FR 3 na urchomair V na urcomair E na irchomair D.
6.
1
co torcair V gondorchair B 2
Rinnal D Rindal FER 3 3
ruadh V
ruadh R 3 4
-se V -sein B -sin M 5
f ria saerluad L re saerluad F
re saer-luagh V ria saer-sluag D re saor-sl- E re saersluagh B re saerluag M
6
atrochair D 7
o FM
VDEBua 8
Deala ER 3 9
dhe B 10
andeab- E
an Eaba M andheabaigh B
"
Oidbgine F Foidbgeine V Fodbgene D
Foibgine E Hoibghene B Hoidbgene M.
(o) From this quatrain to the end of the poem in the hand of s2 M.
L.G. —VOL. IV. E
50 THE VERSE TEXTS
7. A ^ethair 2
d 'Fhodbgene an
3 4
eo cath Murthemne 5 na mal :
6 7
clo rochair Odbgen cen ail 7
s
la mac Eirc la °aird-Echaig. J 1520
1 3
8. Deich mbliadan M'Eochaid mac Eirc,
4
noconfuair eochair 5 amneirt;
6
coromarbsat ar ind rai
tri meic Nemid meic 8 Badroi.
7
9. ^or ias
2 3
Rindail, nl boi *rind 1525
5 G 8
for arm 7
etir in Erind :
10
sfor gaib "garga
12
cen 13 chlith 14 cain
acht a 15
mbith 16 in a rith-crannaib.
1 2
10. I n-aimsir Fodbgine larsin,
3 5 4
tangadar fuidhb tria crandaib : 15-30
6 7 8
feda Eirenn cosin a leith
9
robtar "reidhe ro 11 dirgi.
5
dlb-sein 6 ro 7 marbad 8 Eochaid, 1535
9 10 11
la sil Nemid nert-brethaig.
7.
1
eeathair R 3 =
doidbine F dFoidbgeine V dFodbgene D dFodbgin E
do oidhbhgen B doidbgine {the second, d ys^M) 3
gu B
4
Murtemne FV
Murtemni D Muirteimlmi E Murthenihne B Muirrtlieimne 5
nammal L M
nammal D 6
i torekair F co ro niarbad VE
go ro marbad D condorchair B
controchair M~
7 7
Oidbgen can. ail F cen decair V gindechair D cen :
8.
a
deic F :
om. d DE dheochaigh. B 3
Ercc V' 4
nocof uair FVM
nochanfuair D nochanf. E no gu fuair B B
airmnert F aimneirt D
aimhneirt E airmneirt R 3 6
coromarbsat ar in drui (changed to drai
see. m.) L cormarbastar co traig tai F coromarbsatar in ri V goromarbsat
osin drae D coromarbsad osinre E gurniarbsad agan traigh thai B cormarb-
sad a cathraig thai 7
M
Neim- E Nemidh B 8
Badirai (-rai yc) F
Badrai VB Badrae D Badraoe E Badhrai M.
9.
1
coras L coras F corf ass V gorhas D dot on f yc E gor'fas B
corf as M 2
Rinnal L Rindal ER 3
Rinnail V 3
bi F bai VDM baoi E
OF SECTION VI. 51
bhi B 4
rinn aco E occu VE acco B
5
ins. FDM 6
om. FR = R3
FVER ar VDE " itir VE
Her- L gaibh E gabh. B
7 3 8 10 9
an
ittir D garbha B garba M can F cin ~D gan B clileit F clitn V
12 13
chleadh D cleith ER 3 14
chain F coin 15
niith. F mbeith M DEBM
indistinguishable from maritli F mar sid crandaib V na sithcrannaib D na
16
11.
1
tucsad FDM tugs. EB 2
sic all mss. or else the initials D.D.
only
3
laignida laigni DE
laigneadha B laidli neadlia
F lethna M 4
10 12
8
iat
9
do 13 rind,
gonsat cet "ri
14 15 16
Eocho mac Eirc, in Herind. 1540
1 2 3
13. Iarsin Tuath De,
cathaigset
4 5 6 7
riFiru Bolg ba borgne :
8
rucsat 9 a m-maithius i m-maig,
10
a flaithius ona "Feraib.
12. J
Anmand LVDE Anmanda EB
Nemidh V Neim- E Neiinidh B =
Neimedh M
L nu PM nua B 3
Luach Cessarm i Luachro L
dan 4
11
fer FR fear B fear M 2
dErind L rinn E M
Eochaigh M
12 13
15
Ere F Er-cc [« space that would hold three letters interjected'] V ain 10
XL VIII.
R 1
If 283 (L 4 y 44 F 10 8 4). R 3 ][ 299 (B 17 a 22 : :
1.
a
Dene 2 mo [I]resnis, a mic,
3
1545
scela dam co 1-leic;
4 5 6
innis
7 8 9 10
Cian 6 ro lethad cach n-olc,
12 13 14
"6 ro gaet corp Echach meic Eirc.
2.
1
Eochu mac brig
2
Eirc,
3
boI 4
dia
5 —
6
ferr 7
cach 9
rig acht Crist caid
8 — 1550
10 lx 12
isse sin cet rI d'Erind,
13
ro gaeth 14 i nlnis 15 find Fail.
1.
1
dena (a)PVARM denom B 2
moraisaneis F mo'f reisneis fiU mo
'f resnes V mo fressness ar aisneis B mo 'f reisnes M 3
nice M 4
iarfaig
FR iarfaiga (the fiiud a faint) iarfaigh A fiarfaigh V B indis M
5
sgela R 6
colec F colleicc R coleic coleig B VM 7
lethan ro
scailti na huilec VAR (huile A uile R)
8
ra FM 9
clethad, the c
expwnctedL leathad F leathadh B leathad M 10
na huile F gach ole B
ar ngaed F ar nguin R iar nguin VAB do gaed
11
(om. o) M 12
chuirp
FVA cuirp R " Eachach B M Ercc VA.
OF SECTION VI. 53
5
Firo F Feraib VE Feruib D Fearaib R 3 6
Bole M om. B T
ba
buangue FD (ba buan yc F) ba glangne R f o borbgne
3 8
rucsad F V
rugsat B rugsad EM 9
a maithus amuig F tria maithus immuigh V
tria maithius amuig D tri maithes amaigh E a maithus amaigh B a
maithius amaich M 10
a flathius L a flaitus F a flaithus V a bfl. E sa
'f laithus B is a flaithius M
ni
-uib D fearaibh B fearaib M.
XL VIII.
(a) For brevity the u is omitted when there is no fear of confusion between
Min and R2 references.
54 THE VERSE TEXTS
3.
a
Marbsat tri meie 2 Nemid 3 neid :
7 8 9 10
elannsat dogTa cletha trit, 1555
"condartsat 12 fo odba 13
broie.
4.
x
Inti nl 2
boI 3
sid na 4 saim,
5 6 7
ar in dail ba baisti broin,
s 9 10
o Eochaig ba sidech saer
co "aimsir meie 12 Milig 13 moir. 1560
5. Mor 1
im 2 thrath teirt
in muiriueht —
3 4
dith Meie Eirc ba hag i n-airc :
7 8
randsat inis ard glain-Airt.
1 2 3
6. Erend-mag re Slaine sliss, 1565
4
5 Nith 5 nemannach 6 fodess
7
cossin 8 Commor, 9 cuscle cass,
na tri 10 n-usce na tri "n-ess. J
7.
1
Re 2 Gand 3 cen 4
chellach,
5
cen ches3
6 7 8
ba
Belach Conglais
leis co : 1570
9 10
Sengand 5 Belach in "Chon
12 15
ro siacht 13
mod co "Luimnech les.
3.
*
Marbsad FM Marbhsad B batar tri meie Nemid (dh V) neit VA :
2
Neimidh B 3
om. neid do cloind, and the following Nemid erased as a
supposed dittography L ned B '
elaind V B
sluintit oic L
luaiter n-oic VA sloindid B sloindit M 6
oig FB 3 7
elansat LF (-sad F)
clandsat V clannsad B clandsad M 8
cleatha R 3 D
doghra AB
10
thrit V thrid B " condarsat F
cotardsat VA gudardsad B contarrsad M
12
fo bodba V fogba, bo sprs cA fa dogra M "
broig FM f oid B.
4.
a
indti B 2
bi F bae VA bin B bai M 3
sidh VAB sith M
4
sairnh AB 5
ar anail FM iarsin VA ar an dhail B G
fa M ro bo B
'buise bron VA bais B ho V om. A oc
8
M 9
Eochaid FM:fa M
10
sidach saim F sidheach V sidach saim (dh B) R 3 u haimsir VAB
haimser M *"
Miledh V Milidh FB Miled M " mor LFV (the second
lineof this qioatram was begun on 4y, bottom, in L, and then erased,
perhaps on account of some mistake, and re-written at the top of 48).
5.
1
in muriucht L a mudacht F a muirear M 2
trath nert F trath
tert VAR 3 3
Ercc VA Ere M *
ba hag nach nuircc yc F ba ag nard
OF SECTION VI. 55
6.
3
Erind-muig F Herendmagh V Herenn A Erindmuigh B Eirinnmag M
2
Slane M 3
slis VAFR 3
onnith V
asliss Nemann F neimhidli
4 5
cusle eass V cuisgle cas B cusqi cas M cas also F nusei F nuisee B 10
:
nuisqi M
" neaffl B neas M.
7. om. VA le K
1
Gann R can F re B hed on chomur 3
:
4 5 6
ota Luiranech co 7
Hes 8 Ruaid:
9 10
reraig rig Rudraige "rain, 1575
o 12 sen 13 co 14 traig 15 Baile Buain.
2 3
9. Is ^riiaid in crobang roscraid,
Tuatha De Danaim 4 do chein
— —
:
5
Gabsat 6 ba garb 7 aicme gluair
for 8 Sleib cruaid 9 Conmaicne Rein. 1580
x
10. Marbsat 2 Firu biiana 3 Bolg
ba de 4batar 5 uaga 6 ard,
7
andsen ba forbairt mar feirg
8 9
la Nuadait n-Argetlaim aird.
11.
x
Ro naise mac 2 Eithlend na n-asf 1585
3 4 5
Lug Ian, ba fer feith-grind fial,
6
ro-art, do ba 7 fuilech fael
8
i eath Mai°e Tuired tiar.
x
12. Co 2 Herind "raneatar roiss :
5 6
Hancatar Meic Miled mais : 1590
7 8 9
i tir- fothu J rind fo thess
10 xl 12
atchess a Tur Bregoin brais.
8.
1
FV Geanann B
Genann cuimnach F cuimnech VAM cuimneach B •
3
run VA
F ado F adho B oda M
rim Lumneeh L Luimnach FV
* 5
" ran. M
Rugraide B Rudraidi M hin F sein V sin AM soin B 12
"
ctraigh V gu B traigh B baile b:un L maili muain F
13 15
9. garb V cruaidh B
'
crubbaing F crobong V crobaing
:
M
crobhaing B
3
-aidh VB 4
do chen F 5
gabsad gabhsad B FM
8
in garb V fa garb T
M
uicne L aicmi F baicme B 8
sliabh
chruaidh B cruaidh V chruad
:
9
Conmaicni Rtn F Chonmaicne M. M
Marbsad FM Marsad B
10.
J 2
fira F
3
bolgc VA
4
badar FBM
5
uada VAM
uadha B argg VA 7
annsin F sinnre
G
l)a f ornert mar
ferg VA andsin ba forbatmar fearg B andsin fa forbairt mar ferg M
8
Nuada FM Nuadha B "nairgidlam nard F iiargat glan n-ard VA
nargad lamh nderg B nairged lam nard M.
OF SECTION VI. 57
—
They landed it was a rough bright gang
—
upon the hard mountain of Conmaicne Rein.
12. ]
This quatrain put in V
before 6, om. A. Ba haitt la Her. ind rois V
gu Her. B =
Er. F Heir. M 3
rangadar rois R 3
: rois also F
4
tangadar R 3 5
Milid F Milead M 6
a small dot over the m, perhaps
not a lenition-marlc F maiss V 7
in tir FV an tir ro bo thogann tais
1
M
8
fortu rind F f othe raind V 9
f othes F rof es V 10
atces F atches V
adceas B atceas "
BreogainM FBM
(-ind M) Breghaind V M braiss V.
From here to the end 2
of quatrain 18 is the handwriting of s M.
6 7
atbath dib i n-Herind uill,
s 10
Dond mac 9
Mlled, Ir for "leth, 1595
12 13 14
dianid ainm Tech damach Duind.
14. ^et-fer 2
ro hadnacht cen rind 4 glas
3
5 6 7 8 9
in
Herinn, ba grind a ngres,
10 lx
Ladra, ba garg band a gus,
12 13 14
diata Ard Ladrand andes. 1600
2 3
15.
1
Cet-Ier bate met fodruaeht,
4
do Mac 5 Miled 6 met barc,
sil
7
8
Ith mac Bregoin, 10 ba mor 11 glond,
9
12 13
dosrimart tond for sin "tracht.
16. 1
Cet-ben 2 luid 3 i n-uir 4 n-fiair, 1605
5
don chuain a 6 Tur 7 Bregoin bain,
8
Tea 9 Brega, 10 ben in "rig,
12
dianid ainm 13 Temair fir 14 Fail.
2 3 4
17. ^ngen Mag Moir, ni dal doirb,
G s
5
lien Echach 7 meic Dnach gairb, 1610
9 10
Tailtiu bruine oenaig ain,
14
11
muime 12 Loga meic 13 Scail Bailb.
13.
1
Ceit M 2
fer FVAR 3
(fear M)
3
sil FVAR 3 4
Breogaind F
Bregaind VA Breogain E 3 5
binn V 8
atbat in rasura V
adbath F
rogaet A 7
an Er. FB an Eir. M 8
Donn FVAR 3 9 Milid F Mileadli M
10
is M " leath FBM dianad F 12
dianadh R 3 13
teach ARS
14
damac L damach dund F ndamach nduinn VA nduinn VM.
14. 1
Cetfer VA Ced-fear B Ceitfear dadnachl F daglmacht B M -
dadlmacht M 3
do rindib gai (ngai A) glass (n glass V) VA do FM
gon B 4
glais
n
FM
an FR 3 ro gaet dib (do goet dib A) fo grinnib :
gress VA
c
Er. FB Eirind 7
fa B
bind 9
M
a greis F a M FM
ghreas B a gres M
Ladru Lara F Ladrann sin VA Ladbra M 10
garb a ghus M
" diada B "Ladrann V Ladhrann R3 (-nd B)
14
anes F anoss V andheas B aneass M.
15. J
Cet-fer VA Cet-ifear B Ceit-fear M »
bati V baiti Abaithe B
baite M 3
in eg can drucht F in eg can docht M meit VA med B
4
sil FVB 5
Milid F Mileadh M °
med FB {om. M) barcc V
'
OF SECTION VI. 59
14. The first man who was buried without a green point
in Ireland, who was pleasant in adornment,
Ladra, rough in achievement was his strength,
From whom is named Ard Ladrann in the south.
15. The first man who was drowned, of the numbers who
avenged
of the seed of the sons of Mil of multitudes of ships,
Ith son of Bregon, who was great of deeds,
The wave accounted for him upon the strand.
16.
1
Ceitbhean B Ceit-bean and ins. and M 2
doluid FVAR 3
(duidh. R) 3 3
an uir FR3 innuir V 4
uair F iuair B °
don tluag F
din chuain VA M
(cuain V) don chuan B don chuaine
8
hiath B
7
F Bregaind VA Breoghain B Bieodhain M
Breogain
s
Teaga M
Breaga F Bregda VA Bhreaghdha B Breadha M
9
bean R 30 3 " B
righ
dianad F dianadh B dianaidh M M cm. L Teamair R 3 ,4
12
1 ail AB.
ingin F ingean R
17.
J 3 2
Maghmoir BM 3
dail BM 4
doib, the
loop of the b nearly effaced, L dailb VA doilbh B bean R 3
5 °
Eachach
FB Eathach M meic do F
7
gairb[bh AB] m. Duach daill VAR3
8
Duaicli F 9
Taillti FB Tailltiu VA M Taillte
10
bruindi aenaig ain F
fombidh oenach an VA bruindi aenaigh bain B bruinde aenaieh ain M
" bailbh M.
buime FVAR3 Logba B Sgail FM
11 12 13
60 THE VERSE TEXTS
1 2
18. Donither i mBrefne 3 buain
4
gnim fodirfe 5
imad 6 mbroin :
7 8 9
truag in derither fodeoid 1615
10 11
dith in ailithir o Roim.
20.
a
Is me 2 Colom Droma 3 Dean ;
4
dho lean in 5 scel;
ni fada
6
Mac Eire do marbadh con muir
7
is damna guil i der.
XLIX.
R 1
1J285 (L 4 S 33).
1. Coic urranna Herenn 1625
etir muir -| tir,
Addeoch-sa na coem cainle
eaeha coicid dib.
2. Drobais dian-angbaid
in chet-rand chaid 1630
Cosin mBoind mban-adbail
tes Bairche bain.
18.
1
dogniter FVA dognither R :' -
amBrefni F am Breifne B am
Breiffue M ''
mbuain M *
fodera FM (ghnim F) fodeirfe V
5
imbad L imat M FYA °
broin '
truagh VR 3
"deirithir FM (an
for in M) derithir VA deisrigther B °
fa deoid F f odeoigh VA fa dheoidh
B fa dheidh M gnim B
10 " in ailitlirig F in ailither V in ailetir A
in ailitrigh B in a ailithri M.
19. 'Neartach B 2
Donaill M 3
do ni FR 3 4
i conmind na cigh
•cle F i chonmind na chich cle B i con mind na cith cle M
OF SECTION VI. 61
XLIX.
7
Er. F VAB Eir. M s
om. can iarsen VA gan ail
ail L B cen ail M
9
teg na treb na tein na de F ben na threb na then na dlie VA teag na
treb na tein na de B teach na treab na tin na de M.
20.This quatrain in FR 3 only.
1 2
Colmain F Colam 3
Den F M
4
domlen F romlean 5
sgel M s
M
mac Eire do baidid con muir F
marbad meic Eire gu muir B mac Eire do marbadh con muir 7
dam M
(na ys) F.
62 THE VERSE TEXTS
4. On Chommor chetna sain
co fuirtiud cass,
6 Beolo ind angbaid Chon
dia ngairter 'glass.' 1640
5. Lumneeh long-adbal
lethan a lar —
Co Drobais drongarm
glan ris tiben sal.
7. Renna na coiced-sain
co Huisnech ruit; 1650
Cach dib as aird-imriat
dochum na liach co bo choic.
L.
R 2
TI 290 (V 7 32). R 3
fl 297 (B 16 y 21 : M 277 S 1).
1 2 3 4
Sreng mac Sengaind co slegaib,
5
a 6 cath Clmnga 7 crtiaidli 8 cnedaigh,
9
dorat beim do 10 Nuadha nar, 1655
co tesc da 12 dhes a
lx 13
des-lam.
1
Sreang BM :
Siengaind V Seanghaind B Seangoind M 3
gu B
4
sleagliaibh B sleagaib M 5
i M 6
chath Cunga B: Chungain M
LI.
R 2
H 292 (V 7 S 40 A
10 a 1 [from quatrain 21])
: : R 3
TJ 298
(B 16 y 44: 277 3 24). M
1.
1
Findaig insencus 3 diata 2 —
4
uair ni haithesc 5 n-imarba —
Carn 6 forsnesidh 7 anossa,
8
Conall 9 mor mac 10 Aengosa. 1660
1.
1
findaidh B -aig ycM -
sic V seanclias B seanchus M 3
diada B
B imarga M V B
4 c °
thaitheasc fornsnesidh Carnn forsneissidh for
OF SECTION VI. 63
6. Knowledgeable prostration,
pathways are related,
perfection in the matter of correction
towards a road into five.
LI.
ndesicli M 7
nossa (sic) B anosa M 8
Chonaill B •
ins. caeni om.
mor R 3
"Aengusa R
3
.
64 THE VERSE TEXTS
1
2. Aengus mac Umoir anall,
2 3
doside ba mac Conall;
4
is do Clionall Morat 6 Medb
7 s
Aidne alaind, nl lrinderb.
2 3
3. ^otar a tir Craithnech coir 1665
4
tar in muir "'mundter Umoir,
do 6 saigid 7 Chairpri Nia Fer
8
co Midhi 9 medoin 10 Gaidel.
1 2
4. Conaitchetar ferund find
3 4 6
anusdech Bregh, °blaith in dind; 1670
7 8 9
Raith. Celtchair, Raith Comair cain,
10 12 13
Cnodba "Breg, Brug mna 14
Elcmair,
1 2 3
5. Aenach treb Cermna,
TailltenJ
4 5
Tlachtga na tri Find Eamhna,
Ath 6 Sidi 7 a 8 Midi, 9 Bri Dam; 1675
10
Isse iath "conaithchedar.
6. Is
1
ann 2 conaitecht 8 Cairpri
4 5 6
ar na firu tar fairrge,
7
fodhnom Temrach la 8 gach tuaith,
da 9 trebtais Herind 10 ech-luaith. 1680
7.
1
Gabsad- 2sin 3
ceithre curu,
4
gan ni as mo, 5 gan ni is lughu;
gabais "ceithre ratha ris
im mor- 7 turgnum a mor-liss.
2.
1
Oengus B 2
dosiden R 3 3
ro bo B fa M *
Conall V
5
dorad R 3 6
Meadhb B Meadb M 7
aighni B s
-dearb R".
3.
1
Lodar B 2
Clir. M -neach B 3
choir M 4
om. V 5
muindtear B
"
suidhi B 7
Cairbri B s
gomidhi B comidi M 8
meadlion B meadon M
10
Gaedheal B Gaeidil M.
4.
1
eonaitidar B conaitcheadar M -
fearann B f earand M
3
anasteach B inasdeach *breg M BM =
buaine dind M
"a B
7
Chealtchair B Chclt-
8
Chom- R3 (-ain M M)
9
choin ,0
M
-dh- B
11
Bregh V Breag R 3 12
-brugh BV 13
mhna B 14
Elm. V Alchm. B.
OF SECTION VI. 65
5.
1
Tailltean B
2
treabh 3
Cear- B Chearna 4
-gha M V
Tlacht (dha yc) B 5
FMnd B Finn Eamna «
Siadha B M 'iM
5
-clh- V
9
brigh danili B
10
se B ise M
a -ehetar V -cheadar M.
6.
n
and R
3
conatacht R
-
Cairbri B
3 3
4
tar M 5
f earaibh B
f eraib M 6
for V
dar f arrgi B fairrgi 7
M
oglmamh B f ogn. M :
Team- B s
each 9
M
treabdais Er. B threbsad Er. M 10
each- R3
-ruaid M.
*gabaid VB
7. sen V 3
ceathru 2 4
is R
3 s
ms. is VM M
changed to iiii by dotting the u and om. ratha B
6 T
.uii.
thurgna[m
amorlis] "bracketed words in rasura B i mur ifognam a morlis M.
l.g. —vol. iv. F
66 THE VERSE TEXTS
2
8. Ceat mac ^Magaeh a Muig Main 1685
4
Ros mac Dedaid a Druim Chain,
3
9. On lo ro
1
ehoirgetar
2
tair
Na tuatha im
Temraig Honn-glain,
3
1690
5 6
tromaiges Cairpre Nia Fer
7 8
cis orro nar fuilngedar.
1 2
10. Dolotar uad 3 cona seilb
4 5 4 6
co Hoilill ocus co Meidb :
7 s 9
bensad siar re fairrge find, 1695
co Dim Aengnsa 10
i n-Araind.
11.
2
^dnagar Cime ar a 4 loch; 3
5 7 6
Adnagar Cutra ar Cutloch;
8 9
rogab Adhar theas a thech;
"Adnagar Mil ar "Murbech. 1700
2
12. \Adnagar Dalach ar Dail;
4
3
Roghni Aenach Muind 6 re thaib;
7
Adnagar Bera ar a rind;
10
Adnagar Mod ar
8 9
Modlind.
2
13.
1
Rogab Irg"us Cend 3 mBoirne; 1705
4 5
rogab Cing ar lath Oigle;
6
ar Laighlinni, nocho 7 chel,
8 9
ba ri Bairnech baraind-bel.
8.
1
Maghach X Magdhach B -
Moig MUain B
3
Deaadh B Deadad M
*
apparently dur VB Cearn- B 5
Chcarn- M G
ri tuind B fo thuind M
7
gaiscid B cleasraid M.
9.
]
choirigidh B coraiged M !
thair R 3 3
Theamraig B Theamraid M
1
dond- B thoml M B
-aighis V -aigeas B -aigis M °
-bri B pri M
7
forro M s
fuil- R 2
-ned- B.
11. 1
B adnadar
Atnaghar
2
M
Cimmi B Cimi M 3
er in B
4
lech V aidnagar V adhnaghar B adnadar
5 6
Cutru M E 3 7
Cuthloch V
8
roghabh aghar B rogabadar
9
tecli V M
theach R3 10
Adnaghar V
agnaghar B atnadar M
" Murbheoch B.
12. a
adnaghar B adnadar M 2
Daelach VM Rognidh V Raidne
3
M
4
aenaidh M 5
Dun V 6
retaibh B 7
aghnagar B adnadar M
8
aghnaghar B adnadar M 9
Mogh B
10
Moighlind B Moidlind M.
13. 1
roghabh B
Irgas
2
-rni M 3
B 4
roghab B rogob M
5
-gli B Laighlindi B Laidlindi
6
M 7
eel B 3
om. ba ri M
9
Bairneaeh barand-bhel B oeus barann M.
68 THE VERSE TEXTS
a 2 3
14. Rogab Concraide a clrait choir
ar muir, 4 an Inis 5 Medoin : 1710
6 7 8 9
rogab Lathrach Tulaig Tinn,
10 11
rogab Taman Tamanrinn.
a 2 3
15. Rogab Conall crlch nAidne,
4
Conall caem, cia ba saidbri :
5 6 7
is e sin
suidiugad sloig 1715
8
claindi hechtaige Humoir.
2
16. On chualaid 3 Cairpre
16 *do
4 5 7 6
ro la a aicned a n-airde :
8
fuacairter 9 uad 10 gebe de
for a "eeitri 12 heitire. 1720
17.
1
Dolotar 2 chuice 3 co 4 theach
5
on 6 craebruaid na 7 da 8 cairpthech 3
9
ruidh 10 Ross a "Hernaib 12 cen ail,
13
doluidh 14 Cet a 15 Condachtaib.
19. x
Tabraid damsa, ar Cairpre 2 coir 1725
3
M6r- 4 imirche 5 mac n-Umoir :
6
no 7 tabrad gach 8 fer a 9 chenn
10
naidmes ai foraib 12 co 13 foircend.
a 2
20. Conaitecht ben Meie Magach
3
cairdi cosar na marach, 1730
4 5
Condernad Aengus in ri
6 7
re chairdib a chomairli.
14.
1
roghabh B rogob M 2
Conehraidh V -dlie B Cbonehraidi M
3
chuid coir B chuid M MaB 5
Moin V
Meadhoin B Meadoin M
roghabh B rogob
'
Latrach M V 8
Tulaigh B
°
Teand B Tead M
10
as " Tamanrind R3 .
(°)
16.
3
ro R 3 -
chualaig M chualaidh B 3
Cairbre B Cairpri M 4
lai ycM.
'
"//<. a M 6
aghneadh aigned B M 7
-rdi M *
f uagarthar B focairter M
9
uadh VB 10
gebedh de V gebe dhe B cid bead de M " cheitri M
12
hoiditte B hoidide M.
OF SECTION VI. 69
17. Molodar BM 2
ehuici M -ge B
3
go B
*
thech M 5
dream a
Craeibruaid na cairbtheeh M 8
craebruaidh V craebhruaidh B 7
dha B
8
chairptheach B 9
luid M 10
Rossa B Rosa M " Henaib B
Haraib M 12
gan oil B cen oil M 13
doluid M " Ceat B
15
Conaehtaib R 3
(-aibh B). Here see note, p. 72.
19. •
tabraig V tabraidh B 2
yell (Cairbre B)
3
om. mor B
4
imeirce B imirci M 5
niaicne Humhoir B 6
na tabradh B '
f earaid
cath cenn i cend M 8
fear B 9
cheand B 10
dosnaighmeas B
naidmmeas M u fribh B 12
gu B 13
forthenn V f oirtbend B.
10
n5 in triar brat liar is a mac 1735
12 13 14
"laised dia chinn i comrac.
a 2
22. comairle ro chinn,
Issi
a eend 3 Rossa 4 dorad Rind :
5
Co Conall 6 Cernach 7 meit 8 ngell
9
dorat Cimi 10 eethir-chend. 1740
1
23. Dorat 2 Irgus ilar cath
3
in adaigh 4 Cheit meic Maghach :
5
dorad 6 an 7 asdech dia 8 claind
Conall 9 i 10 cend Chon Culaind.
1
25. Adnacht Conall ria athair
fon 2 earn-sa 3 cus na clachaibh; 1750
4
findad 5 cach 6 senchaidh ro 7 sloind
s
conid de 9 ata 10 Carn "Conaill.
5 6
is de ata Cnocan na Ceann, 1755
7
tlruas
s
ie Raith 9 Umaill 10 imthenn.
21. 1
an M 2
do M 3
ragad V radad M 4
soir E 3 5
tir V
6
do M 7
biadh VB s
a VM °
-choin. B 10
a M " laif edh V
laifeadh B laesead M " clund R 3 "a V "
comrag B eomrach M.
22. 1
is i M 2
eomairli ro eliind R 3 *
rossu V rosa M 4
dorat B
5
Here A begins :
gu B 6
Cearnach B 7
med R 3 s
ngeall B
9
ro lai M 30
ceithir cenn AB.
23. 3
dorad M 2
Irghas B Irgas M 3
an aghaid B inadaig M
4
Cheitt m. Magach A
5
dorat e
AM
in M 7
-deaeli B 8
cloind B
chloind M "a B 10
ceann AB cenn M.
OF SECTION VI. 71
24.
1
trian M 2
dheaehaidh anair B deachaid anoir M 3
lodar M
4
uaithib R 3
(-bli B)
5
n-anm-thoil YAB 6
iar M T
ceatliruir A
ceathrair B eheathroir M 8
coir V 9
fa M 10
maiene VA macaib B.
25. *
adhnacht V -
earnn M 3
gos B 4
finnadh V findadh B
3
gach B
6
sean- B
7
sloind 8
-idh V -ad R 3 9
ita ta M B
10
Carnn B " -oiU V.
26. *
adh- VB 2
ele B 3
dhumh- B -aibb. V 4
-ghi VA -ghe B
5
ita M 8
ceand B cend VM 7
tuas M 8
ag B i M 9
Umail VA
10
-term V -theand B -thend M.
72 THE VERSE TEXTS
4
27. Co 1 saera Coimdhe ar 3 gach in 2
cess
5 6
Mac Liae linni na n- 7 eeeas i
8 10
Is co fagba 9 in ti rothagh
12
"Fiada find ro findatar. 1760
27. ]
soera VA gur saera B -
-dhi A -di B -de M 3
each M
4
ceass AB ces M
5
liag B
3 u
lindi BM 7
eces A eigeas B eges M
[In numbering the quatrains of the foregoing poem, "18" was
accidentally omitted: "19" should be "18" and so on to "27," which
should be "26."]
LII.
R 1
H 235 (F 11 (3 11). R 2 fl 293 (V 8 a 49: A 10 a 20:
D 14 y 31). R 3
TI 300 (B 17 jS 20 278 y 33). : M
2 3
1.
a
Coic c5icid Erenn ane,
4 5 6
gabsat rlgu ro- aille;
9
7
meraid uaim tre 8 laidib leat
in 10
caille
u mo comraiceat.
4
Coiced 5 Conchobair 6 crob-dhuinn ;
1770
eo Hinber 8 Colptha 9 na cath
7
10
Coiced Ulad im-uallach.
1.
1
eoice D coig B :
coicidh V coicc. D coigidh B
3
Erind aine M :
aine also F 4
ins. ro FD : -sad DR 3 5
rig D righa B rigi FM : the
second i expwncted F °
ailli FAM alle D T
meraidh VA bera D :
uaind M 8
laidhib F laigib VA laidhibh B laidi M 9
lat FDM
l0
cailli F euaille DB " macomraicid F ma D ea comraiced M.
eomraiget
2.
J
Cuic. F coicedk V coicead AM eoiged D coigidh B 2
Mea D
Meadhbha B Meadba M 3
mordaid F mortuis D morthais B iuorda M
gluinn VD gliand A gluind B ngluind FM coma F damba D danba B
4 5
8
go fagliba B 9
in te M 10
ro tag M 11
fiaa (as though nana) VA
fiadha B
12
findabar M -dar B.
LII.
nacfaing M 9
otha D ado FB oda M 10
-each FR 3 u learn B
lem AM 12
can F cin D cen M 13
baiss V "
gu B 15
saich F
om. D roith M 16
Dub F Duibh B "ins. co T> : Drobaiss V -bhais B.
3.
]
-baiss V -bhais B 2
sair FB 3
slaind F sluind A tsluind DB :
soirb ro sloind M *
cuic- F
-edh V
-eadh A coigid -ead DB M
6
Concob. FA Ooncubur B 6
-duinn FV -duind A claduinn D -dhuind B
chrob-duind 7
MHinnb- F Hindbear 8
M
Colbtha 9
cen cath FV D
10
-eadh Uladh B.
74 THE VEKSE TEXTS
2 3 4
4.
Hraig Inbir Colptha de
5 6
eo Comur na tri
7
nUssce,
8 9
Sloindter let "less lan-fial lann 1775
12 13
"Coiced Gailian na eath-barr.
8
Cosin 9 tulaig osin 10 tuinn
"co 12 Belach Conglais 13 garb-luind. 1780
6 7
treb air in tir thuillmech trom
8 10
Co 9 Luimnech na lebur-long.
4.
»
traigh VA thraig M 2
Liber F Inbeir B Indb- M 3
Colbtlia F
Colpa V Cholptha M 4
dhe yo B 5
gu B 6
comar FDB '
nusci F
nus- A nuissce V D nuisce
nusqi B nuisqi M 8
slainnter F slointer D
sloindtear B 9
FAB
leat
30
leas Ianmorlann F less (leass A) lanfial
Ian VA les Ian morann D leas Ian morland B sin tre leasaib land M
11
coig-DB -ceail ^1 32
Gaileoin F ngailion D ngaileoin B ,3
ngorm-
land B.
5.
J
D Comar FB Chomur VAM
Chomar om. F tri M nusqi
- 3
F
nuisce B nuisqi M uair {om. n-) D cuicid F -edh V coicc-
4 5
D
-eadh B -ead M Ecach Abrad- F Eeliach D Echaid M
°
-aidh '
B
-aigli V -aid M
8
cussin D gusin B tuind FAR
9 u oc 50 3
D
12
Bealach R 3
crob-luinn FBD (bh B) crobluimm D crob-duind M.
1S
OF SECTION VI. 75
6
marcluag F mharc D
7
sluaghV 8
imma L> ima FM 9
ced F
chend D ceand R 3 10
-rainn V (om. is) comnart cein cain D comrad
cain FR 3 (-dh B, coin " comar F eomracc D comroind B ita
M)
conilan " M
gech D each FM 13
coicidh VA coigid D coigidh B
coiced M.
76 NOTES ON SECTION VI.
Prose Texts.
R fl 2781
R 2 H 293 (D) ad fin. -
-- 3
tf 294. This is :
R
linked directly to the last paragraph in the preceding section
1
(R ]\ 244). We may contrast the opening paragraph of
R 2
(]\ 286), which reads like the introduction of just such
an independent saga as we have seen reason to postulate in
the introduction to this section.
R 1
fl 279 = =
R 2
U 286 (latter half), 287
=R 3
fl 295. Missing
from L, and although in F # Q perhaps not originally in R 1 .
enough to show that what we are told about him came from
a quite different document, which knew nothing of the
Fir Bolg kings and their fates, and which in all probability
had originally nothing whatever to do with the Fir Bolg.
The interpolation after the name of Fiacha, that "Cows
were white-headed in his time" is repeated on almost every
occasion when we encounter one of the fairly numerous kings
of that name. "What its ultimate meaning may be, or if it
has any ultimate meaning at all, are questions for which it
is possible to give conjectural answers, without, however,
any expectation of being able to verify them.
R 1
fi 281 =R 2
289, 290, 291
=R 3
fl 297, 298. Apparently
part of a separate story which has become incorporated in
all three texts. It is not in L, and it is certainly intrusive
in F, for it introduces the invading Tuatha De Danann with
—
crude abruptness merely telling us that the Fir Bolg gave
them battle, without telling us who the adversaries were. In
R 8 where it has become completely incorporated, 1 a sentence
,
1
A fact here and elsewhere indicated by giving the assimilated
matter the dignity of large type. It is foreign to the text of R1
,
but
native (or at least naturalized) in the text of R 3 .
NOTES ON SECTION VI. 79
the most complete list of the places in which the Fir Bolg
found refuge, and has a number of unusual words for which
easier synonyms are substituted in P*Q these are almost :
it is absent from R
3
(&) fa deoid, glossarial in original text :
,
R 1
Doubtless interpolations in the LG text.
.
interpolated in R
2
"silver arm" is .
(j) In indsib Gall, R has dropped out from R'R by the homoiotes
2 3
,
no. LII) narrate the same story, in some respects more fully.
It gives details of the lands which the Fir Bolg obtained
from Coirpre Nia Fer, and something of the imposts w hich T
25
note. ( )), sD, who has been struggling with very thick ink,
has made a new "brew," which at first sight suggests a
change of scribe.
R 1 f 282 = R 2 290 (interpolation in V only), 291 (in-
Ti
—
said to have descended from them the Gabraide by the
river Suck, the Ui Tairrsig of Offaly, and the Gaileoin (of
whom the Ui Tairrsig seem to have been an offshoot).
R U 283-5. Recapitulatory snippets and poems, adding
1
Verse Texts.
XLVI.
Metre : Rannaigecht mor.
(1) 1485. cam presumably in the sense "false." After
this quatrain sD has added one of his characteristic grumbles ;
implements bad. : I
have to thank Miss E. Knott for helping me to decipher it.
XLVII.
Metre : Debide scdilte. Poet, Tanaide 6 Maoil-Conaire.
follows no. 7.
XL VIII.
The poem is printed in Vol. V
of the Ossianic Society's
publications, p. 250 ft, with an English metrical version by
Clarence Siangan, the only value of which is to illustrate the
uselessness of such literary amusements except as a cloak —
under which to shirk linguistic difficulties.
Metre: Rannaigecht mor. Alleged author, Colum Cille.
the best that I can make of it. The whole poem, indeed, is
XLIX.
Metre: Cro cummaisc etir rindaird ocus lethrannaigecht.
Alleged author Fintan.
This poem appears in L only : in the other mss. poem
no. LII, which covers the same ground, takes its place.
(1) 1627 :
Cainle, here used in the sense of saints.
(3) 1635. This not easy to construe neatly.
couplet is
time over.
(7). The
last two lines of this quatrain also appear
Metre :
Presumably meant for Rannaigecht becc, but as
the third line ends with a monosyllable the last couplet is
in Rannaigecht cJiummaisc.
88 NOTES ON SECTION VI.
LI.
Metre Hopelessly corrupt in this version, but apparently
:
hardly be an accident.
(7). Fort-building was a stock form of forced labour, as
NOTES ON SECTION VI. 89
LII.
Metre : a rather free Debide scailte (oglachas).
1763. The sense of this couplet seems to be: "I shall
(1)
tell you by verses which will remain in your memory the
stakes around which they meet" —i.e. the line of the boundary-
stockades. There is nothing else in the poem calling for
special notice ;
we have already noticed all the geographical
terms which it
contains, and the chevilles with which they
arc interspersed are of little interest.
SECTION VII.
TUATHA DE DANANN.
Introduction.
the original nucleus of the section, and that all the rest of
the material has crystallized around them. on the one R 1
B(R If 309, R- 1| 322, 326, R If 361). They are the TDD (as we
1 3
n. ayhere abbreviate their clumsy name), who brought with them the
Lia Fail which was in Temair. He under whom it should shriek would
be king of Ireland. It refused to shriek under Cu Chulaind or his
again except under Conn, when its heart burst forth from Temair to
Tailltiu.
son of The Dagda were Mac Cuill, Mac Cecht, Mac Greine, and their
wives were Fodla, Banba, and Eriu.
Each
of these four paragraphs has a certain individuality.
A a natural introduction to the subject, and stands at the
is
(a) In R 1
the following material follows paragraph A—
ft 305 (peculiar to F) an expansion of the statement in A
relating to the studies of the in magic; enumerating TDD
the cities in which those studies were pursued, the magical
objects which the scholars took away, and the sages under
whom they received instruction.
Eire, the last king of the Fir Bolg, and of the subsequent
adventures of Fir Bolg fugitives.
intrusive even in R 1 In . R 1
the order of enumeration is
added in the margin, and finally taken into the text in two
mss. (yi\ VVA) in different places. This interpolation is
entirely ignored in ER.
group —
almost certainly the copy which in his time was
contained in Lebor tia Huidri.
The other interpolation (a) has here lost the details as to
the invasion of Ireland, for which D substitutes the long
account of this event given in the F version of TT 306, 307
(fl 327). This is inserted into after paragraph B.VA
INTRODUCTION. 95
In R 2
, paragraph C appears in two versions (fl 334, 334a).
The shorter version (334a) appears in R 1 preceded and ,
R 2
fills up the space between C and Dwith elaborate genea-
logical matter. All that is here necessary is a comparative
96 SECTION VII.
gives us a
much inflated version of 1 R .
The Theogonia.
R 1
ff 310-319. R 2
I] 328-355. R 3
][ 362-372.
1
See W. H. Bathurst, Eoman Antiquities at Lydney Parle, Gloucester-
shire (London, 1879) R. E. M; and T. V. Wheeler, Report on the
:
first battle of Mag Tuired, but loses his arm in the fight;
and is consequently disqualified from sovereignty (a fact
tacitly assumed, but not categorically stated). Thanks to the
supernatural skill of his leeches, he recovers his arm and
regains his kingdom after some years, holding it other
20 years after which he meets his death in the second battle
:
TDD pantheon was not a united whole any more than the
Greek pantheon and to infer that it had likewise come into
;
Ollom, and we infer that some scribe has misread this name
as a. numeral, "ui." Erom a long interpolation in R 3 ff 368,
which evidently comes from an independent and sometimes
contradictory source, we learn that Ogma 's wife was Etan
INTRODUCTION. 101
:
This interpolation appears to be extracted from a treatise on the
discrimination of homonymous personages, as the existence of such
coincidences is emphasized.
102 SECTION VII.
—
wife of "Alexander son of Priam" with whom we enter the
thicket of nonsense about Brutus and the Trojans with which
early British history used to be pestered. 3
EOCHU, surnamed OLLATHAIR "the great father,"
N
also called IN DAGDA MOR "the great good god," succeeds
Lug. These names are quite enough to convince us of his
divinity: in spite of which he finally dies of wounds that
have been inflicted upon him in the second battle of Mag
—
Tuired 120 years before —
He has three sons the mysterious
!
3
The plurality of Lug attested by certain continental inscriptions
seems to suggest the development of one entity out of an indefinite
number of elemental beings, analogous to the Matres, or to the
"fairies" of modern tradition. The apparent plurality of Delbaeth
may conceivably point in the same direction.
'
Kven Holy Writ itself is not exempt from this risk. Genesis
xliii-xliv shows us Benjamin as a youth of such tender years that his
lather is unwilling to let him go to Egypt. Chap, xlv describes the
happy reunion which leads to Jacob's transporting himself and his
family to Egypt; and there we are surprised to find Benjamin the
father of no fewer than ten sons.
INTRODUCTION. 103
SECTION VII.
TUATHA DE DANANN.
Min and First Redaction.
R 1 L 4 8 50 F 11 7 3. , :
304. J
Batar larum clanda 'Bethaig meic Iarboneoil Fada meic
6
4
Nemid 5
in insib tuascertachaib in domain, oc foglaim 7
druidechta
8
1 fessa "l fastini 7 amainsechta, combtar fortaile for "cerdaib suithe
10
gentliuchta.
F
306. Combtar iat Tuatha De Tancatar an Erinn laium
Danand tancatar Herind. Tuatha De Danann.
2 3
304. ' badar iaramli Beotliaig Iarbonel Fathaig 4
Nemidh
1 6 '
inindsib tuasccrtaclia ac draidechta 1 fesa 1 rithnasta 1
amhannsecha comtar 8
fortailli
9
cerddib L -aibh F 10
-tliucta L,
genntlachta F.
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 107
1
307. Cath no vige conatchetar for Feraib Bolg.
2 s
Fechta cath eturrii, .i. cet chatli *Maige Tuired,
L F
hi torchair cet mile d 'Feraib ro bas cu fata i cur in catha
Bolg. Gabsat iarsain rige sin, -]
rosrained for Feraib
nllcrenn. Tuath Dea tra Bolg, i ro laad an ar fo tuaid,
3 4
iaram Muigi Tuireadh.
1
307. rigi conatgitar
;
ins. eturro
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 109
L F
in which a hundred thousand and they were a long time
of the Fir Bolg fell. There- fighting that battle, and it went
after they [the TDD] took the against the Fir Bolg, and the
s
309. 1
siat
-
tuccsat leo in Fal .i. Lia Fiss (om. in)
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. Ill
with him for the severity of the tax which was imposed upon
them. Thereafter they went in flight from Coirpre under the
protection of Medb and Ailell, and they gave them land. That
is the wandering of the sons of Umor. Oengus son of Umor
was king over them in the east, and from them are named the
territories, to wit Loch Cimme, from Cimme the Four-Headed,
son of Umor, was named, and Rind T amain in Medraige from
it
Tamain, and the Fort of Oengus in Ara from Oengus, and the
stone-heap of Conall in the territory of Aidne from Conall,
and Mag Adar from Adar, and Mag Assal in Mumu,
further, from Assal; Maen son of Umor was the bard.
The sons of Umor were in those places and in the islands round
about Ireland till the Ulaid accompanying Cu Chulaind quenched
them.
309. It is the Tuatha De Danann who brought with
them the Great Fal, [that is, the Stone of Knowledge],
which was in Temair, whence Ireland hears the name of
Min R 1
310. ]
Airgetlam R 1
-tha R '
om. m- V 4
ria AR
"
ind firind R
Hallad R 7
a lam de a yell 8
cath toisech (om. cet) R 9
-red R
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 113
:0
Edleo E " isse ced R J2 " 12
Tuathaib A 13
Nercoin R
ycR :
"
A Bicreo R isixi R gabais AR
"° 21
Fiachra ycA Biccreo
Bres R Elathau R om. R A ins. post R
-3 24 25 26 27
irigi
28
cenn A 29
mbliadan R w cor hicadh lamh Xuadhat A: co ro iccad R
56 57
ingen Mag
311. Tailltin Taltiu imorro, mgen
D8
Moir rig Espaine, 2 ban-
1
Mag Moir rig Espane,
3 4
rigan Fer mBolgc, tainic ban-rigan Fer mBolg,
5 6 D9 60
iar cur ind air for Firu tanic-side Iar cur air
Bolgc sin chet chath sin Fer mBolg issin chet chath
7
Muige Tuiredh co Caill
^--^
Maige Tuired co
60
Caill
61
Cuan 7 8 slaigter le in chaill
; Cuan, l slechtaither 62
le
64
comba 9 magh fo scoth- in
,53
chaill, cor bo mag
10 65
semair ria chind bliadna. scothemrach ria cind
1T 12 13 6G 67
IssI in Tailltiu- si tra bliadna. Is hi in
ba ben Echach meic 14 Eircc 68
Tailtiu-sa ba ben
69
Echach
15
rig Herenn, co ro marbsat meic Eire, rig Herinn, co
1G
Tfiatha De Danann, ut ro marbsat Tuatha De
31
co hid D: colludh A 32
cech R (bis) Dian Ceclit fair R
33
84
Creidne R conngnam
3=
hi friss A: accongnam R: two strokes
fris
erroneously written and partly erased above the second n of conngnam, V
30 37 38
Airgetlam rig bliadna (om. m-) ria (om. na) tichtaiu
30 40 "
in Er. laim dlie om. Cath Muigi Tuireadh 4=
Allodi isse
43 41
da rochair Erinn do T.D.D. -coin 40
Seimeoin 47
1
'•"'
-chra L
48 49 50
chat Muigi Tuiredh Ernnmas 51
gabuis Breas
B iartain 3
om. "Erinn gu cenn
'° M cur coirged lam Nuadat.
"
56
the -at interlined in different ink. Nuadu Airgetlam iarsin 7
ins. A.
SECTION VII.— TUA.THA DE DANANN. 115
311. 1
ins. maill R 2
bann- R 3
niBole AR 4
tanic A tanaic R
B
in R 6
Feraib Bole asin cet cath Muigi Tuired R '
om. M.T. A
V slighter (om. le) an caill conio magh fo scothsemra (the s yc) R
"
slaigther
cind mbl. A cinn bl. R " isi AR an R I3
sin AR
mag A
9 10 12
42 43
coicthigis ria Lugnasad
44 i5
1 coicthigis larom; unde
46
dicitur .i. aur-
Lugnasad,
47
daeh no sollomain Loga :
48
unde 49 Oengus post 50 mul-
tum tempus 51 dicebat 52 :
53
Nassad Logha, no 53 91
cliluiclie.
:j 55
nasad Be5ain Mellain.
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 117
50 68 59
Tailltiu om. -ghmh- Espaine : tainic-sein
°'m catha sein 61 62
Muige Tuiredh for Feraib Bolg cu -taighter om.
63 64 65 66 G8
caill acco ba -eamracli re mbl- « 7
issi Tailltiu
70
(om. -sa) Eochach m. Eircc rig Er.
1
90 91
Ethnend cluichi.
118 SECTION VII.— TUATHA DE DAN ANN.
29
Hterum, Tnatha De
30
312. Nuado Argatlam tra
Danann. Nuada 2Argat- do rochair °i eath dedenach
31
lam do 3 rochair i cath Maige Tuired, i Macha
321
Medinach Muige Tuired, ingen "Ernmais, do laim
i Maclia ingen Ernmais, Balair Balc-beimnig. Isin
5 33
do laim Balair Bailc- chath sin do rochair Ogma
beimnig.
5 6
Isin catli sin mac 34 Eladan meic Neit la
dorochair mac 7
0gma
35
Hindech mac De 3G Dom-
Eladain la 8 Hindech mac nain, rig na
37
Fomoraeh.
38
nDe Domnann ri na Do rochair 39
Bruidne i
9
Fomuire. Do rochair Casmael 40 la Hoehtrilach
in 41
Bruidhne i Casmael la mac Ninnich. Iar marbad
n 42
Hochtriallach mac 12 In- tra Nuadat i na fer so sin
13 43
Iar mbas Nuadat
4L>
17 18 4G
torchair lais a senathair, a senathair t .i. Balar ||
16 48 4*
Balar Bailc-beimnech, 20
.i.
47
co cloich assa thabaill.
do cloich a tabaill. Bai tra
21 22 Sochaide' tra ro niarbad
Lug cethracha bliadan 50
25 24
sin chath-sa co mBress
hi rigi nErenn dar eis maroon 50 t'i'iu, amail 5a
atrubairt
2!5 26
in catha dedinaig i\Iuige Indech mac De Domnand in r,2
2T
Tuired, i secht mbliadna ri, fer co
53
ndanaib i eladnaib
28 54
fichet etir na cath. rside, dar iarfaig Luo- do :
Oghma m. Elathain R
8
Perhaps Hindhech V: there a small mark over the d. is The D of nDe
following ycA, and Domnann appears
to he written Doi in the saint MS. :
nocha, $ -i-
57
i m Ogina mac
58
Elathan meie Neit. I
so 81 32
Ernnmais M cath
29
Nuadu Airgetlam om. Muigi
34
-adh- 35
-eacli
M om. Domnain L "Fomoire 3S
da 8B
Bruidine
1 Calmal L lo L: na da cainte la Hoctriallach m. Ninnig F
4,
m™.mas n o mhnal
[i.e. mbas]
42 - 42
sa isin cath sin
43
da 41
rige
45
leis
49 F " do 48
asa Balar hu Neit
.i. Balar interlined L, om. HIS. i.
01
"•-""isin cath sin itir T.D.D. Fomoire co mBres araen
-\
adrubairt
Innech " -nain " ndainib i eladadaib 51
diar narfaig
53
i catli
G8
om. F "-" .uii.l.l.c.c.xl. im U Neit
Muigi Tuiread .i. here ycL,
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 121
noco 5S
Eladan 59
Ethleann m n before
.i.
-ghi nEr. : the
Herenn j/cL
61
catha dedenaigh 62
Muigi
63
in 64
sin.
313. J
boi R 2
done- A 3
Eocha R 4
om. in :
Dagdia mor R
5
Elathan R G
irrigi A arigi R 7
Herenn R s
thri V 9
Cermad
Caem R Ceithen Cen R
10
"Bui tra Eoch (sic) Ollothor
X
12
Elathan " written lxx
in L, the upper x yo and smudged across in red
15 ~ 15
14
rigi nEr. aicci batar na tri maicc .i. Aengus i Aed i Cermait Caem.
Is forro a cethrur ro gniset fir Erenn sidh in Broga.
122 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
L p
314. <«) (a) Tri meic oe Cetri meicc oc Dian Cecht,
-
^iafn] Checht .i. Cu .i. Cu i Cian i Cethen i Miach,
Chethen i Chian, Miach in Etan mac
-j -, banfile, i Cairpri
cethramad mac, cen con airmet Etaine in fili i Airmed ban-
;
Etna in file.
2 3 4
(b) Crichinbel -\ Brnidne -\ Casmael na tri cainte.
(c) Be 5
Chuille -\ Dianand na c
di ban- tiiathig.
7
(d) Tri maic Cermata meic in Dagda, \i. Mac Cuill, Mac
Cecht, Mac Grene Sethor G
i
10
;Tethor i Chethor a n-anmand.
Fotla i Banba "Heriu a tri -\
12
mnaa.
air — chich
-\
Anann i 1-Luachair —
15 1G 17
tri ingena Ernbais na bantiiathige.
him. His daughter was Etan and Airmed the she-leech was
the Poetess, and Airmed the another daughter to Dian
she - leech was the other Cecht.
daughter and Coirpre son of
:
Badb and Macha and Anand, Badb and Macha [the Mor-
of whom are the Paps of Anu rigu], and Anann of whom are
in Luachair — the Two of Ana in
Luachair — Paps
were the three daughters of Ernmas the she-farmer.
"a
quo yo F Aileach
15
11
Eiriu 12
mna 13
Nemain in a :
hingena
16
Arnnmais " 1S
.i. Gaibnenn gaba and om. following i
-thaighi
30 20 21
om. n Credne Ceaeht.
Min.
315. ^ELBAETH dar 26
DELBAETH dar eis
2
In Dagda, decc mblia- In Dagdai decc mbliadan
r
eis
dan i rigi Herenn, 3 co 28
i r-rlge nHerenn co
4
torchair i a mac 011om la torchair i a mac J .i.
5
Caicher mac Namat Ollam \\
M la
29
Cacher mac
6 30
frater Nechtain. Rogab Namat brathair Nec(h)-
7
FIACHO mac Delbaith tain. Gabais FIACHNA
8
rigi Herenn Mar eis a mac Delbaeith rlge 32 dar
31
10
athair, decc bliadan aile, eis a athar, decc mbliadan
33
co torchair, i Ai mac aile, co torchair Fiachna
34
^Ollomain, la Heogan 1 se meic Ollaman la
3r 3G
nlnbir. Noi mbliadna fichet 'Eogan Inbir Moir. Noi
do 12 uaib in Dagda i 13 rigi mbliadna fichet 37 d'uib In
"nErend, .i. MAC CUILL, Dagdai i r-rige
38TT^
Herenn,
315.Daelbaod R
1
om. m- A 2 3
condroch. R 4
Ollam R
6
Cacher R°
Neetain A *
Fiacha R 8
rige V 9
tar R 10
eli R
11
Olloman la Eo'gan Inbir R 12
huib an R 13
V " nErind V
rige
Her. R 15
om. i (bis) R M ins. i R " rami. AR 18
hi tri A
19
cuca tancatar R 20
Gaidil A Goidil docum R =1
torohair R
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 125
graphed R 25
.i.
-am R — —- -nge
28
-G
Dealbaeth
: i
2I
'"
Dagda
31
™
is ,
arrige
32
29
nErenn co torchair Caicher 30
Neachtain Dealb- ins.
33 34 36 37
nEreim ele secht 35
Heogan indbir do uaib in. Dagda
as
n j] r - 39
raindset Eriu a tri
*°
f acsat
41_ " om. last word partly
F,
(.a) Interlined in L.
126 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
1
MAC CECHT, MAC
-
MAC CHILL, MAC 15
i .i.
is 19 39
Herinn i tri. Cucco Randsat Herinn i tri
20 40
tangatar Gaidliil dochurn eturrn, i ni fogaib maccu
21 41
nErenn, co torcratar la etir. $ Sethor i Tethor
trib macaib Miled i ndigail l Cethor a n-an[manda] 41 ||.
"Itlia i
23
Cuailngne i Fuait, Cnccu tancatar Gaedil, 42
43
tri
24
mac 25 Breogoin. (a) co tliorchair la maccaib
Miled 44]Espaine 45 i ndigail
Itha i 4G Clmailinge i Fuait ;
47
t tri meic Bregoin ind-
48
sin II. Conad dia cliuim-
niugnd sin rochan in sean-
cliaidh, .i. Tanaidi, in duan
so sis,
T Hatha De Danann fo
diamair.
316. (m)
x
Nuadu Argatlam mac Echtaig meic Etarlaim
meic 2
Aldui meic 4 Thait meic 5 Thabuirn meic
0rdaim meic 3
(p) Ai mac Ollaman meic Del- Breas i Dealbaeth, .u. ir±c Eladan
baeth meic Ogma meic Eladan. meic Delbaith meic Neit meic Indai
meic Tait meic Tabairnn.
"Espain L
*"
andigail Ith meic Breogliain
ia
the n ych: Cualge F
JS
om.
"Breogoin insin (This interpolation ycL,, but in text in F) to
Tabarn.
4 5
316. Nuada Airgetlam
1
-dain Alldui 2
Tait 3
Baduirnd
~
6
Beothaig
'
Iarbonela Fatha m. Neimid m. Agnomen
8 8
om. L
3
Net meicc Indui 10 - 10
Dealbaith m. Ogma " Dian 12
Checht L
23
(v) Oengus mac 6c 7 Aed Caem 7 Cermait Milbel, tri meic
24
in Dagdai insin.
25 2G
(w) Corpre File mac Tuarda meic Turill meic Caitt
Conatchind mac Ordaim meic Allui meic Thait. 26
27
(x) 6alia mac Oirbsen meic 28 Elloith meic 29 Eladan meic
Delbaeth meic Neit 30 .
25 26 " 26
m. Elathan Cairpri Fili Tuara m. Tuirill ni. Tait m.
Conatchind m. Oraim m. Alldai m. Tait -1
Gaela 28
Alloit
29 30
Elathan m. Delbaith ins. m. Indui m. Alldai
31
Delbaith
32 33
Elathan m. Delbaith Fiachna 34
Danann 35
do Delbaet cetna
36 37 3S
om. A. Brian i Iuchoir Iucorba
-\ a tri dei Danann 3B
nDei
4 "- w
om. L.
(a) Interlined gloss.
(k) Tri iiigena aile dana oc Is doib ro can in fili inseo sis
Ermnais, .i. Badb i Macha i Sethwr ard . .
Morrigu, .i. Anand a hainmside. Tri meic Ernnmais .i. Glonn i Gnim
(1c )
2
A tri meic, .i. Glond i Gnim -j 1 Coscur.
Coscur.
55
Boind ingen Delbaith meic 56 Eladan.
(aa)
57 58 59
(e) Fea Nemaind, di mnai Neit meic Indui, di ingen
-\
60
Elemair in Broga .
61 61
(hi)) Uillend mac Cathair meic Nnadat Argatlaim.
63
(cc) Bodh 8ida ar Femen, mac Echach Gairb meic Duach
li2
64
Temen meic Breisi meic Elathan meic Delbaith meic Neit.
C5
(dd) Abcan mac Bice Felmais meic Con meic Dein Cecht,
66
fili Loga .
67
(ee) ~En mac Bic Eoin meic Sathirn meic Edleo meic Aldui
meic Thait meic Thabnirn.
m " seanathair 43
ingean Dian
41
Tuireall Tait Cairpri Filead
Cecht a mathair 44
Cairpri
45
Cerman L 48
om. ut dix.
47 4S 40
Setheoir bean (ter) Eiriu bean m. Greine :
hingena
54
r''
Ernnmas .i. Etearlaim meic Airgetlaim "sin -aman
n Nemann
ingin L
55 08 58
1 Boinn
5"
Alathan Net m. Innui
" 61
ins. mnsm
62
Uilleann m. Caichir m. N. Airgetlaim sid ar
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 131
Ernmas had other three daughters, Of them the poet sang the
Badb and Macha and Morrigu. following
whose name was Anand. Poem no. LVII.
Her three sons were Glon and
The three sons of Ernmas were
Gnim and Cosear.
Glonn and Gnim and Cosear.
Feimun 63
Gair the rest of the genealogy L
C4
Temen and omit :
Teimin, etc. F
Dian 65 06
meie Ethlenn (a letter {apparently i)
ins.
erased between the E and the t of the latter word)
6T
Stairnn m.
Eidleo m. Adlui m. Thait m. Tabuirnn.
132 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
316a. (a) Iterum, oreuiamus de Genelogis Tuath De Danann, quia
1 2 3 4
e 8
plene ''ante scripsimus. 'Nuadu Argatlam, usque Noe. Neit mac Indui,
30 12
usque "Tabuirn. Dagda 7 Ogma 7 "Elloit 7 Bress 1 Delbaeth, eoie
13
meic "Eladain I5meic "Delbaith, usque "Tabuirn. Lug mac Cein 18 usque ,
tri gotha diabail in Erinn iar n-immarbus .i. fet "] gotha 1 eigem.
(i) Cirb ri
moltraide, diata Mag Cirb, is leo bui Cermna Brecacli.
>anann 7 Be Tete.
I
316a. J
Iti»i R 2
-nil- V -giis A 3
Th- V Tuath- A Tuaithe R
4
ar R: plene V 5
o?>i. ante R c
scribsimus R '
Nuada Airgetlam R:
Airg- also A 8
Net R 9
-buirnn A -bairn R 10
Ogh- and om.
R
"Elhh.it A Alloit R u Brea R ,8
mce A
following 7,
"Eladan R w om. meic V 10
Dealb. R "-bairn VA -bairnn R:
apparently Lugh in A
18
ins. meic Diancecht R 19
-bairn R (hie et
semper) : here also A 20
Deglb- (sic) A 21
Caichir R 22_22
Duach
Temen m. Breis A Duach Teimen m. Breis R 23
-airnn R (ter)
Midir R: M.Bri Leth A Cairpri AR R R
2, 25 26 27
Orbsen -thain
28
Alldui R 29
Fiacha R 30
de Danann R 31
-baeth AR 32
ins. sin R
SECTION VII.—TUATHA DE DANANN. 133
Tabairn. Dagda and Ogma and Eliot and Bres and Delbaith, the five sons
of Elada s. Delbaeth, usque Tabairn. Lug s. Cian, usque Tabairn. Fiacha
s. Delbaeth s.
Ogma, usqut Tabairn. Ai s. Ollom s. Delbaeth usque Tabairn.
Caieher and Xechtan, two sons of Kama s. Eochu Garb s. Dui Teinen s.
Bres, usque Tabairn. Sigrnall usque Tabairn. Mider of Bri Leith usque
Tabairn. Corpre usque Tabairn. Oirbsen usque Tabairn. Bodb Side ar
Femen usque Tabairn. Abe an usque Tabairn. The six sons of Delbaeth
s. Ogma s. Elada s. Delbaeth s. Indui s. Aldui s. Tat s. Tabairn, to wit
Fiaehna, Ollom, Indui, Brian, Iuchair, Iucharba and those were the three :
gods of Dana; and Delbaeth had, as name, Tuirill Piccreo. Tuirill s. Cait,
moreover was grandfather of Coirpre the poet, and Etan daughter of Dian
Cecht was mother of that Tuirill. Of the deaths of the Tuatha De Danann
as follows Flann cecmit
:
33
Bicreo R 3i
Caitt R 35
Coirpri R
36
om. a R: Cechta mathair A
37
an R 3S
aid- R 39
Tuaith- V Tuaithi A Tuaithe R 40
annsin R
41
Flann R,
Tuath Dei indsin, .i. dei in t-aes dana, andei imorro, tri de Danann on.
ainmnigter in t-aes trebair .i. na dei. Batar iat na tri Dei Danann on
ainmnigter iat, .i. tri meicc Breissi meic Elathan, no na tri meicc Tuirell
Biccreo, .i. Brian, Iuchair, i Iucharbha.
318. Atbert tra araile beittid demna so, arro fetattatair (sic) curpu
daenna impu, o lodin as ar mairchetar a ngenelacha for culu, i do
firu;
raebattar la tiachtain creitmi. Gonad dia n-aidedaib ro ehan Flann
Mainistreach in duan-sa sis ga foirgeall,
4
319.'Imthechta Tuirill 2 Biccreo i a 3 mac, .i. Brian i Iuchair
(c) *-\
s 9
Tuirill 'Piccreo, i is iat a meic ro marbsat Eithlen.d athair Loga, '"is do
"ba 32 hainm Cen, dia luid 13 hirricht ind "oirece don "Bruigh. Co ndechaid
20 2,
16 ,8
Lug do digailt a athar "forthu, no co ro hiccdais "a eiric friss. Ocus
22
issi in ericc "conaitecht "uadaib, .i.
3
Foerased before Ruse.
4
Written thus: Muige. Cluiche aine i Indmas
1 Brugas a tri nduinne.
318. This H in F only.
319. *
imtcchta R 2
Picreo R 3 4
om. i R (bis)
nice A
°issed atfetar A °
sunn A hi sunn R 7
Ethlend R om. A
Picreo R 8
Lug son of Ethliu, lie is the first who invented assembly and horse-
raeimg and combat of horses, as one said
Poem no. LV.
Those are the Tuatha De Danann gods were the people of art, but
:
non-gods were the three gods of Danu, from whom are named the husband-
men .i. the gods. These were the three gods of Danu from whom they were
named, to wit the three sons of Bres son of Elatha, or the three sons of
Tuirell Biccreo, Brian, Iuchar, Iucharba.
318. Others say that they were demons, for they knew that human
bodies were around them, which is more correct for their genealogies are
:
reckoned back, and they were in existence at the time of the coming of
Faith. So that of their fates Flann Mainistrech sang the following song,
in testimony thereto
Poem no. LVI.
Poem no. LXV.
319. The adventures of Tuirill Biccreo and of his sons, Brian, Iuchar,
and Iucharba. This is what will here be related: Now Delbaeth s. Ogma
had the name of Tuirill Piccreo, and it is his sons who slew Ethlend father
of Lug, whose name was Cian, when he went in the form of a lapdog (<?)
lo the Brug. So Lug came to avenge his father upon them, or till they
should pay him the wergild for him. And this is the wergild which he
demanded of them —
digail R " f ortho R 1S
hiccatiss V hictais A 19
icdais R
eraic a
B occus A " an eraic R
R
athar f ris R A
20
ericc isi -\ isi
23
A 24
uadaibh A uaidib R M these numerals inserted in
conaittecht
(a) Written in one word with the first name in the following line, naithesid.
(b) Second n expuncted.
(c) This II is appended here in Min only. (d) Reading dritimne, as in R.
(<?) Oirc, not (here at least) "a pig" {ore).
136 SECTION VII.—TUATHA DE DANANN.
25
i. Da ecli rig-
2G
indsi Sicil ar muir "Thoirren. Gaine i Rea a 28
n-anmand :
za 30
-\ nis millet gona no tonna no tennte.
49 50 52
iiii. Ocus se mucca 51
Essaig, .i. a marbad- side gach n-aidche acht co
53 54
ro mardais a cnaina cen 55ehommach cen 56 coclmom 57 no 58martis
bii ar 59gach laithe. 57
u. Cuilen rig 60 goband na 81 Hiruaidhe, cu C2i n-aidchib 6S w caera 65 i laithib -\
GG
he, i
67
cach lin<l 6S lathir ina 69croccenn is fin. 07
70
ui. Ocus faillsiugad indse Caire 7I Cendfinne 72 fuil fo dichil etir Erind i
Albain.
73 74
uii. Ocus mess na habla fuil fo muir hi fail na 75 hindsi sin. Conid dib
7G
sin ro hiccadh "ericc athair Logha.
Do 78galar Tuirill 79Biccreo imorro so i dia 81 imthechtalb. Ro sir S2 gach
83 Si 83
follus i gach ndiamair dia liicc ronicc Dian Coc'at, ar i ni fuair, co
ba si a ingen, .i. Etan 86 a mathair.
rigne
87
dig
8S
scethraigh do, co ro Do
89
see tri lommanna 90 assa beolo. 91 Is and atib 92 in digh, 93 i Cnucc Uachtair
Archae co ro 94mebdatar tri 95 lommanna 9G as a beolu .i. "lomni n-uar 9S hil
:
Loch nUair, "lomm 100n-iarn a Loch nlairn, lomm n-ainnind i Loch nAinind :
im
conid uaidib 101 arfemet anmanda iar sin 102 f aibliud-sa de qiiibus 10i hocc :
10S
carmen dicitur,
tliaebh om. i
47
med .iii. seched sendam e R 4S
sechedh VA 40
muca R 50
Assaig
and om. A. R 51
sidhe A 52
cech n-aidchi R 53
martaiss V
54
-mha A D5
combach R 50
chocnom A cocnam
37_57
badis bi R
focetoir ar cech laitliiu R ss
cach A
mlrartais 60
gobonn A
A 59
R m ind
Iliruaithiu R (last $ sbs. yc) aidhqibh A ind
01
gabann
aidche R "om, i R
G1
caeru V coeru A caora R illaitliiu and om.
''•"
1. The two horses of the king- of the Island of Sicily on the Torrian Sea.
Gaine and Rea are their names, and wounds, waves, or lightning
hurt them not.
2. The spear of Assal of ridgy red gold: he lives not whose blood it
sheddeth and no cast goeth amiss so long as one saith
: Yew ' '
!
' '
of it; but when one saith "Re- Yew! " it goeth backward forthwith.
3. The skin of the Pig of Duis every one whose side should come upon
:
Loch Uair, an iron belch in Loch Iairn, and a belch in Loch Aininn, . . .
and, according to this story, it is thence they [the lakes] take their names.
Oe ambus hoc carmen dicitur,
69
croiceenn AR 70
innsi AR 71
Ceinnfinne R Cennfinde A 72
fil fo
dicleith R 73
fail R 74
i R 75
hinnsi AR 76
hiecad A Mead R
77
hericc A, eric R and om. athar AR 78
gabar YA 79
Bicreo R
80
om. i R 81
-aibh A him- R S2
cech f alias R s3
each R S4
ice R
85
A ronnicc R m ins. R 87
AR
ranicc ingen Dian Cecht digh
88
-raig A -rig R S9
lomanna R "asa beola asa belaib R
A 91
as
ann A is ann R in dig(h?) A an dig R 92 ra
hi cnucc A i Cnuc
Uachtair Forcha R 94
meabdatar A 95
V -and -ann A lomanna R
assa R loim R illoch R: nUar A 1 loim R
96 97 98 99 10 °
ainndinn
illoch Ainninnd loim iairn illoch Iairn R nlarn hilloch nlarn lomm nAinnind
Second Redaction.
V 8 p 32: A 10 p 3: D 14 S 12 : E 6 a 39:
R 76 A y 29-8, th&n 80 a 1.
4
320. ^abail "Tuath De Danann 3
so sis
1
. Batar clanda
"Bethaich meic 6
Iarbaneoil 7
Fhatha meic s
Nemid ^in indsib
"'thiiaiscertacha in domuin,
n ic 12
druidechta 14 diabuil 15 1:,
fogluim %
18
comtar ir,
fortailli for 17
cach ceird a suithi 19 geintliuchta, for "]
21 23
-°cach diabul-dan ~na druidhechta.
37
cach 38
cach 40 aidchi
laithe
41
39
ite
t i
42
thecaid $ ar 43 tus
37
|| ||
44
do cathugud frinn iar n-a barach. 39
Dobert larom a 45 senoir
46 47 ls 49
comairle doib, i asbert i'riu Berigh bera cuill cairthind :
-]
320. 1 '1
inns, partly in marg. sV om. E, erased R :
2
Tuaithe A
3
innso D 4
bator (in rasura) tra clanna D 5
Beothaig Beathaich R
D
6
Iarboinel R '
Fatha VDE -idh A Neim- E s 9
ind insib D ind
" oc DR
indsibh E D tuargertacha (sic) E og E
10
tuas-
12
f ogluimm D M druidli- A draid- D draidh- E u -ail R " ins. i
aniuinsechto D fortuilli D foirtille E
ia
fesa i fitnaisechto diabuil i
"cec D gach E 18
a suide E a suithe R iu genntl- A gentl- D geinntlechta E
20
cech DR gach E 21
ndiabal ndan R ~ om. na D a E 23
-dechta : D
-dhecht E.
Hateineinstaib R °
Felisdindu D Felistindt- E Felestindu R '
bid D
biod E 8
cech lai D cech laoi E
°
Hathensto A Hathanensdu D
Hathanensda E Haithenstu R 10
Felestinu A Felisdindu D Feilustindu
na Felistindu (sic) E Felistintu R "inn V ind ED 12
inbaid AER
D 33
Haitinenstu R M suail E " D mbecc R
-buid mbeg
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 139
the men whom we slay every day [and every night] should
[be the first to] come to battle with us on the morrow. Their
elder gave them counsel, saying unto them Take with you :
16
ro R AE dolbais DR
"-tais om. R 18
demnu DE demna R 19
" cech D
teigtis ADE (second i sbs. E) tegdis R
leithi A
23
20
a R 21
laithi DE ehath- AE
24
ar R 25
Felistinu A Felistindu DE
26
32
asperatt D friss E
33
as R 34
linn DER 35
marbarnitt D 36
"
gach D (Us) laithi ADER
39 39
marpmait E
3S
3T
om. i each aidchi;
a techt iar barach do cath frinn R noidchi E 40
ithe D hite 41
:
47
berigh A berid D beir- E beruid R qill D cairthend VR
4S 49
(a) So all the mss. say, but the original text must surely
have said Philistines.
K, while retaining the Athenians, re-writes the passage to make the reader understand
that the friendly aid of the TDD was not forthcoming till the Athenians were
nearly extinguished.
140 SECTION VII.—TUATHA DE DAN ANN.
50 52 - 53 54
lib
51
don chatli immaraeh, madh remaibh 55
muigfes in
56 57 58 59 60
cath, saidhidh na bera sin ind eirrscib na fer muirbfidhe.
Ocus masat G2 deamhna, G3 dog'ena 64 daisse crum 65 dib.
61
66
Tiaghait
67
iarom na 68 Felistinda don 69 cath lar na barach, 7
72 74
70
maigiiid
71
rempo, 7 saidhit na 73 slegha sin in 75 airrscib na
76
fer ro marbsat, 7 batar 77 daissi crum 78 de lar na barach. Do
79
inolad Tarsin na 80 Felistinu do marbud 81 Tuaithi De Danand.
82 83 84 83 86
Dolotar-side in a n-uathbass rempo, 7 ro dolbsat tria
87
druidhecht coinnechta demna; 7 dolotar 89 in cetna drem
7
8S
90
dib 01
doehnm Herenn 92 [iarom: Tuath De, 7 ni fess bunadus
doib, in do demnaib t'a in do doinib araide is do chloinn :
93
Bethaig meic Iarhaneil Fhatha doib. Is amlaid tangatar], cen
93 94 95 96
ethra een barcco, in nellaib eiach [os hid aer, tria nert
97
draidechta] eo ro fcrsait
,
for CJ8
Sleib Chonmaicne Rein "a
100
Condachtaib.
322. a
Is e sin
2
tairthindh 7
3
fochunn 4 rosfogluaiss 5 o foglaim |
6 7 8 9
1 asberat araile eomadh in n-ethraib nothiastais uile ||
:
10
cidtracht, robatar lar cinniud each fogluma hie Grecaib, 7
12
xl
rogabsat crleh 7 ferann 13 a tfiaiscert 14 Albnn, secht 15 bliadna,
16 17 16 18 20 21
hic Dobur -j hic Urdobur, 7 "Nuadhii irrige fortho.
22 23 24 25 26
Ocus do dechatar doehum nEremi, Dia Luain hi kallann
Mai,
27
hi longaib | 7
28
barccaib ||. Ocus ro 29 loiscit 30 a longa,
cairthinn D caortainn E 50
libh E 51
dun ehath A : cath E
S2
imarach A imbarach D amarach ER 53
mad AD mag E 54
remuib D
M
vemhaib E maidf es D maigfes EE (gh E) saighidh A saidid D
r
°'°
57
in DE ann R 5S
horrscib D -bh (the h written {not a dot) but very
faint) E
50
bfer DE (the b yc D) "muirbfide A mairbfide D
mairfide E masa D masad E demna ADER dogentar D
C1 82 C3
w Phelistinda A Felistindu D
tiaguit D tiagaid E iarum A
ei
E 72
A saiditt D E " DE M inn E
rempu saighitt saigid slega
D bfer D
E "daisi AR dasi D daisse E A
,B I6 7S
airs- arscib do
de yc E ^apparently molad A inolat D inalot E ""Pliel- A Fcilistin- E
81
Tuath- A Tlmaitlie E 82
olotar(a) A
83
inna E 84
nuathbas A
nhuatldias D K M rosdolbsatt D
rompo A rempa D rempu E
rosdolbsat E 87
-d- E 88
coimslechta D (the s yc D), chuindslechta E :
education among the Greeks, and they took territory and estate
in the north of Alba, at Dobar and Urdobar, for seven years,
Nuadu being king over them. And they came to Ireland, on
Monday, the kalends of May, in ships [and vessels]. And
D 93
D ethru YE M noa D barcu E
polatian in only. tin (bis) :
95
i D ^ Tills also in D 97
co ro fersat eo ro fersat E D
only. :
gabsati
9S
Sleibe Con- E Sleib Con- D " i A hi DE ™ Conachtaib A
Connachtaib DE.
(a) In \/A this was doubtless written, as in E, Tuath De D. Dolotar. The eye
of sA. lost count among the D's. This is a subtle and interesting link between E.
and YA-
(Z?) See the note in this passage.
142 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
32 33 34 35
31.,
^ deehatar cen airiudugh do Feraib Bolcg
36
eongabsat for
37
Sleib 38 in Iairnn. Ocus ro 39 dolbsat 40 temel
cri "laithe 7 trl
42
n-aidche dar grein i 43 esca, 7 44 conaittchetar
cath no iigi co Feraib 4G Bolg. 47 Ocus 48 ro figedh eath 49 Muighe
45
57
iad-sin tug leo an Lia Fail, ro *baoi a Temraig,
5
unde dicitur
Inis Fhail, ut Cinaed cecinit,
1
324. Ceithri fissidi 2 batar is na 3 cathrachaib sin, 4 .i. Morfessa
5
bai i
6
Failiass,
7
Esruss 8
bai 9
in 10 Goiriass, "Uiscias 8 bui 12 i
13 14 15 16
Findiass, Semiass 8 bai i Muiriass. Is iat-sin na cethri
16
fisid oear fogluimset Tuatha De fis 7 eolas.
VA ER omit D
325. A Goirias Hucad sleagh A
Falias tugad in Lia Fail
2
Logha 7 ni gebthi fria, na bai i Temraig (a) unde dicitur
allonga R 3i
om. i R 32
deochatar ER :i3
can E 34
AR airigud E
airiug
35
bolgc E bole R: there seems to be a dot over the F
of the preceding
Feraib in R 30
-sot V 37
Sliab E 38
ind Iaraind E SI. nlairinn R
39
doillset ER 40
temilE 41
-tin
"
R **
om. prefixed n- E
43
esga E **
-aitcedar E -aitchetar R 4J
righi A
righe E 4ti
bolcg A
" om. R a do
R Muigi R E R 40
bole 1 figed ro fighed
-ead A
110 51
etorra E 62
adru- A: -bramar AR, -bhram- E: om.
following i R
yj
-aid E 54
om. ER ann for and R 55
A part of ;
1 2
325. Follows If 323 in D. Variants from A. tuccad Loga
uadh 6 do berthai 8
assa thind- No lia sin fo gach
gesed in
tigh bodba. A Muirias 9 tucadli rig no
gebad Herinn. A
coire inDagda
10
: ni "teigh- Gorias tngad in tsleg boi ic
edh dam dimdach
uadh. A Lug ni gebthi eath fria no f ris
;
"Failiass
13
tucadh in Lia Fail in ti i mbid laim. A Finnias
co Temraigh, no 14 gesidh -\ tugad cloidim Nuadott; ni
15
aco fo each rl no gabad ternod nech de o doberthe asa
is uaithi raiter Inis intiuch bodba, i ni gebthi fris.
Erinn, -j
Fail,
16
ut Cinaed cecinit A Murias tugad cori in Dagda;
ni tesred dam dimdach uaid.
ie
1 ni ro ges 6 sin ille acht fo Conn nama . Co ro scenn a
ls
,7
ciidhe ls
eisti h5 -"Themraigh -'co Tailltin : --is de ata
23
Cridhi Fail
->4
i "Tailltin. 2
"Ecmaing ni hed fotera na
hidlu do brisiud cen rigi do gabail do Lugaid dana, acht
SG
Crist do genemuin in tan sin.
= 6 T 8
3
f risin
'
-idh -ias -lamli -nail neach asa (thind-
9
-ad 10" -ad " 12
-ias
changed from -tlind) Dagdha theged
H
geis-
ir
acco 1C '
ngeised an R
5
-seal- E -selaid R 'coa DE, co R claidim V 1
chlaidim D cloid- E
8
no E 9
ges AD geis ER
10
f oi D faoi E
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 145
10 11 12
°1 is (a) don dliiim ciaeh bai dib ica loscad adubratar araile
13 14 15 16
conid issin dluim ciach thistais. Ocus ni hed on, ar is
17 18
iat na da ffocainn ar ar loiscsit a longa, .i. ar na fagbatiss
19 20 21 22
fini Fomra iat do fogail forro, 7 ar na fagbatiss fein
24 25
conair 23
teiehidh a Herinn ce mudh orro bo raen re Feraib
26 27
Bolcc. Unde dicitur
327a. [Cid tra acht ro batar iar cinniud gacli fogluma ic Grecaib, i ro
gabsat crich i ferann ic Dobar liic TJrdobar, Nuado irrige fortha. Ocus -\ -\
machtait cet mile d 'Feruib Bolg ann. Rogabsat Tuatlia De Danann iar
sin rigi nErenn; 1 is iat sin tugsatar leo in Lia Fail ro bae i Temraig,
unde dicitur Inis Fail.
3
328. x
Nuadha 2 Airgetlam
isse ba rl do Thiiathaib De tra,
4 6 7 s 5
Danann, secht mbliadna ria tichtain doib an Herinn, cor
9 10 12
benadh a lamh de a cet ehath Muighi "Tuired. Eidhleo
mac Alldai is e 13 cet fer do rocliair 14 an Herinn do Ttiathaib
De Danann, do laim 15 Nerchon hui 1G Semeoin 17 a cet cath
18 19
Muigi Tuired
20
7 torchair
21
Emnmass 7 22 Echtach 7 Etargal
:
23 24
7 Fiaeha issin cath cetna.
wis. ini D 6
-ang-
7
om.D an Her- !>:
D D D "
Erinn A 8
-et °om. i '"din cluach boi D 12
oca
D " conid isin A combad " chiach tistais 1) D
losgad atberatar in
15
headh A hedh D 10
it iat so na da 1) " fochaind A fochonn ar ro
loiscsed D AD 18
-tis
" iatt D 20
forrai D -'tis AD » om. D
23
A thecliid D * cia mad f orra bad roen ria Feraib D
theichid
25
raon A 28
Bolcg A
w-w om. D 28 - 28
D only. m
328. Follows 326 in D : om.. ER. '
Nuadu A -do D 2
Argedlam D
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 147
327a. Follows 327 in D only. Owing to the injured state of the parch-
ment the first few lines are very hard to read. It repeats with slight verbal
differences most of If 322; the translation need not be repeated. The
passage here printed in square brackets is. written on the upper margin of
the MS., and there is no indication of where it was intended to come in
the text: but comparison with If 322 shows that it must be here. The
quotation of Cinaed ua Hartacain and his quatrain are here omitted: D
has them in f 325. \\ 326 then follows. Interlined with the first sentence
of this intrusive paragraph are the words, all but illegible, ar is oco batar
brechta druad arad n ouid cuidcairi.
-\
The bottom of the leaf seems to
have been exposed at some time to fire, which has stained and distorted the
t ellum.
3
ise AD 4
.uii. A, re-inked to an .b. V m- of mbliadna om. D
:
5
ria tiachtain VD riachtain A 6
om. D 7
an Er. A ind H 8
coro D :
beanad A benad D 9
lam A: also in D, but badly re-inked
10
i cett
cath D " -eadh A 12
Eidleo A Edleo D 13
ced D" in D
Herind
15
Nercon A Nerchoin D 16
Simoin D " hi cet chath D 1S
P
Muighi
111
-eadh A 20
do rochair D 21
-muss V Ernnmas A Ernmas D
22
-dach D 23
-clrna D 2*
om. issin c. c. D.
(a) This "is" written in large letters as though beginning a paragraph in D, but
probably for no other purpose than to fill up the line.
148 SECTION VII.—TUATHA DE DANANN.
4
329. *Gabais 2
Bress mac 3 Eladain Iartain rlgi nErenn, 5
cor
hicadh lam Nuadat, eo G
Hui
7
-j
s
torehair Bress Iraa Neit i °Carn
Net, do
10
druidhecht "Loga 12 Lamfota 7 13
Nuadha 14 Argadlam .
18
1 in gach alt do "rat Dian Cecht fair, Credhne cerd 19 a -\
21 ~
congnom laiss. Dorat Miaeh mac Dian Cecht alt fri halt
20
22 23 24 25
feith fri feith dia laim fein fair, i Icaidh fria teora
26 27 2S
nomaidhi, bertais in laim -j
n-arcait ina dire.
2 3
330. 'Taillti ingen Mag Moir
righ Espaine, ban-iigan For mBolc r
5
tanic- 4 sein iar cur catliaMuige Tuired for Teraib Bole co Caill Cuan.
8 8
Ocus 'slaigther in cliaill aicce, comba magh scothsemrach ria einn
10
inbliadna. "Issi in 12 Tailltiu sin ba ben "Echach meie "Eircc, 15 righ
18
Erenn ie : -]
"isse Eochaid tuc a Hespain, 5 hathair 19 . Tailltiu tin, ro
21
trebastair 2,
'i
Tailltin, ro fai ria Heochaid nGarb mac Buach Daill do
Tuathaib Be Banann 22
do rat :
i
30
fuirre, i
31
conid he a fert 32 fil on 33 Fhorudh Taillten 34saer-duaigh.
Condenta M a eluiche 36cacha bliadna 37 oc Lugh, .i. 38 coecthigis ria MLugnusad
4 i2
1 "coecthighis "iarom unde dicitur "Lugnusad, .i. nasadli "Logha
:
4G
45
Lamfada ainm in cluichi sin.
x
Ntiada Airgetlam do roehair 2 i cath 3 dedenach 4Muigi
331.
Tuired, Macha ingen Ernmais, do laim Balair 5 Bailcbeimnig.
-\
6
Issin 7 cath sin do roehair 8 Oghma mac 9 Eladain la Hinnech
10
mac De "Domnand 12 do Fomorehaib. Do roehair 13 Bruigne
14
1 Cassmael na da 15 chainti, la 16 Hoilltriallach mac 17 Indigh.
chath M.T. Is e ced fer do rinn- (a few illegible letters) atbath in Herinn,
ut dicitur D " ise A 18
tucc A mac Eire do&f ucc D n ins. o
Mag
SECTION VII.—TUATHA DE DANANN. 149
upon him, Credne the wright helping him. Miach son of Dian
Cecht set joint to joint and vein to vein of his own hand upon
him, and in thrice nine days was it healed, and he took the silver
arm as a guerdon.
"330. Taillte daughter of Mag Mor king of
Spain, queen of the Fir
Bolg, she came after setting the battle of Mag Tuired against the Fir
Bolg to Coill Cuan. And the wood was cleared by her, so that it became
a clovery plain before the end of a year. This is that Taillte who was
wife of Eochu son of Ere, king of Ireland: it is Eochu who took her from
Spain, from her father. As for Taillte, she dwelt in Tailltiu, and slept
with Eochu Garb son of Dui the Blind of the Tuatha De Danann: and
Cian son of Dian Cecht, otherwise called Seal Balb, gave her his son in
fosterage, Lug to wit. Eithne daughter of Balar was his mother. There-
after Taillte died in Tailltiu, and her name was given thereto, and it is
her grave which is- north-east from the Seat of Tailltiu. Her games were
made annually by Lug, a fortnight before Lugnasad and a fortnight after.
Unde dicitur Lugnasad, i.e. nasad of Lug Lamfada, the name of that
festivity.
12
do Fhom. A rig na Fomore D 13
Bruighne A -dne D Casm- D 14
15
-anti D 16
Holl- VA Hocht- D Indig A nlnnig D.
17
150 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
332. Iar ^bass 2Nuadat tra 7 na 3 fer sa, *gabais Lug righi,
5
6 7 8
I do rochair laiss a senathair $ .i. Balar ||, co eloich °a thabuill.
10
Sochaidhi tra I1 dorochair issin cath 12 mor sin Muigi Tuired,
15
etir 13 Tuatha De Danann 7 "Fomorchaib amail 1G adubairt :
19 20
18
"Indeach mac De Domnand, in drai, 7 ba fer co 21 ndanaib
22 23 24
1 eo n-eladnaib eiside dia ro iarfaidh Lugh de, Cia lin do
;
2G 27
$ .i. Ogma mac Eladain meic Neit. [
Bai tra Lug 28 eethracha
20 30
bliadan i
r-rigi nErenn tar eis in catha degenaig Muigi
31 32 33
Tuired :
| secht bliadna fichit itir in da cath sin Muigi
Tuired. I
13 14
Dian Cecht, 1 Cairpre mac Etaine .i. in 15 file, i 16Airmedh
17 18 19
banliaigh, ingen aile Dian Cecht. Cridinbel 1 Bruigne i
20 21 22
Cassmael na tri cainte. Be Chuille 7 Danand na dl
23
bantuathaig.
also A M mor
isin chath sai (sic) [om. mor and M.T.] D: isin ycA
13
Tuathaib A Tuaith D " na Fomoire D -uib A a ms. eo mBres
aroen friu D ,e
atrubairt D "Innech AD 1S
-ann D '"
ri D
20
om. 1) -'
(lunuib (om. co n-) I) 2!
coneladnadnaibh eside A M diar
riarf. Lugh do D Lug A
24
"isin chath I> :o
Elathuin D
27
Ncitt L 2S
ins. mac Ethlenn D i
rigi A irrige H(erenn)
'"'
D
30
dar es in catha degenuig Muige D 31
mbl. AD B chath AD
Muige D. At the bottom of the column in V are written roughly these
33
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 151
332. Now after the death of Nuadu and of those men, Lug-
took the kingship, and his grandfather [Balar] fell at his hands
with a stone from a sling. Numbers also fell in that great
battle of Mag Tuired, both of the Tuatha De Danann and of
the Fomoraig: as said Indeeh son of De Domnann, the druid,
who was a man skilled in arts and crafts, when Lug asked of
23
-aigh D.
152 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
334. (dx) Tri meic Cermada 'Milbeoil mgic "Eachach Oilathair
3
.i. Mac Cuill
4
Mac Cecht *l Mac Greine ".i. Mac CuilU, coll a
-|
:
"dea 7
8
Ethur a ainm -\
Banba a ben Mac ;
Cecht 1 "
iarom, cecht a
dea, "Tethur a ainm, Fotla a
1J
ben; Mac I3
G-rene u didiu, giian a
l5
dea, Cethur a ainm. Heriu a ben. lfi
30 31
-°mebaig in loch fo thir. De quibus dicitur
334. Follows 333 VA, 342 ER, 348 D. Tin duptcate, 1[334a, follows
333 in D. 1
Milbel R 2
Echach Ollathar D Ech. Ql. ER 3
om. A. ER
*om. i DER (Ms) s
Grenie A Greni D "on. A. DER T
ins.
dana DER 8
dhea V °
Hethur D Heitoir E Ethor R ™ om. R
11
Tethoir E Tethor R u Fodlo D Fodla E 7 Banba with no Fotla :
his grave was dug, it is then that the lake burst over the earth.
De quibus dicitur
Poem no. LVII.
Don were other names for them]. Sethor, Cethor, Tethor were
their names, Fotla, Eriu, Banba their three wives.
Cecht, Mac
Greine, the three Sera s. Sru s. Esru s. Bramin
last kings
i
»"- of the Tuatha De s. Fatacht s. Magog s. Iafeth
Danann. Eocho Ollathair, i.e. s. Noe.
ndruidhe E -de R 6
naos E: ndana (the n yc) V J
annso A inso R
'
8
sis AER °
om. ER 10
-du A -da ER " Breass A Breas E
" -aith E Fiacna V ™ om. i R
Lugh E "Daghda E
12 15
17
Ucar E -char R 18
dee E de R 19
druidliidhe E druidi R
20
-nighter AE G-reini AE
21
deighenach E deginucha
22
R 23
tuaith A
24
mis. Genelach Tuatli De Danann andso (annso R) sis ER (in marg. in R)
12
meic
<J 10
Elcmaire meic "Delbaith meic Ogma meic Elathan
meic Delbaith meic Neit. 12
3 4
^erin ingena Fiachna
2
338. (d) k (e) 1 Fotla 1 Banba, tri
7 6
meic DelbaithOgma.
5
meic a Hernmass ingen Etarlaim
9
mathair na mban sin, 8
ba si mathair Fiaclma Ollaman. -] -\
ls a9
Anann, diatat "cicha Anand in Urluachair,
14 15 16
Morrigii: 1
23
20
sechtmndh ingen di.
in Badb 21
i "Nenmin, dl mnai Neit
25 26 26
meic 24 Indui, da ingin do Elcmaire in Brogha. .
25
Daga E
2a
Ellud R -'
Breas E, Bres R 28
Dealb. E Delbaid R
29 - 20
om. ER: Eladhain (the lenition-dot very faint) V Eladain A Eladan R
30
Neid E 31
Taitt mcc" A 32
-uimn A -aim ER 33
Cena ER
Baath ER Beotaigh V -aieh R Health- E ER
34 a= ss
Ibath
Neim. m. Agn. E M Written Brai.
37
Iarboinel Fathaigh R 38
336. Follows 334 VA, 338 D: om. ER. 'ins. .i. I) Glonn I) :
2
CoscurD 3
om. ocus D *Boind D B
Elathan D c -°
om. D.
337. Follows 336 VA, 341 DER.
*
Cacher D 2
-tain AB
3
Namhad E *
Teimin RE *
ins. m. Bresi m. Elathuin m. Delb. m.
Ogma D AKR E
°
Siugmall l> Sigmall (in tht g yc abov< the L)
" -aoth E
7
Cairpri DER 8
Cliruim V °
mc. mc. E 10
uire E -air R
12-12
im, D only : meic Eladan R.
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 155
Agnomain.
whom are called the Paps of Ana in Urluachair, was her seventh
daughter. Badb and Neman were the two wives of Net s. Indui,
two daughters to Elemar of the Brug.
9
-nai E " eli D aili R u hi Cernmais A icond D ic an E icon R
mais DR (the i ycD) -mas E » om. - R "
Morrigo DR (-gho R)
12
(bis)
^ Anand A " -chi D -che ER -nn DE
-gan E diatad E 1G ,s
22
-ain E -an R mnoi D mnaoi Neid E
23
Indiu R Ealcmuire E 24 25
-airi R 26_26
om. ER in Broga sin sprs. ycD.
:
10
Bodb "Sidi 12 ar 13
Fheimin mac 14 Eehaeh Gairb meic Duach
15
Temin 16 meic Bresi meic Eladan meic Delbaitli meic Neit. 16
17
Abcan mac ls Bic 19 Felmais meic Con meic Dian Cecht, 20 file
21 22
Logha meic Ethlemi.
1 2
340. (v) Oengus, | .i. an Mac Oc ||, i
3
Aed -\ Cermat, tri
meic in 4 Dagda :'\ meic Elathan innsin. ||
6
Is iat ind fir seo ro thoscelsat techt hi sid ar thus : feth fia do
.i.
x 2
Lugaid mac
3
341. (s, /. w, o, i>) Cein meic Dian Cecht meic
4 5 6 s
Esairc meic Neit meic Indui. 7
Goibnenn -j Credne i 9 Dian
9 10
Cecht i cethrar meic Esairg meic Neit. 1 " "Cairpre
Lnchtine,
12 13
in file, mac Tuara meic "Tnirill Piccreo meic 15 Cairpre
16
Ch.aittchinn meic 17 Thait meic 18 Tabuirn. 7 19
Fiacha mac
20
Delbaith 21 meic Ogma meic Elathain meic Delbaith meic
Neit 21 22
Ai mac Ollaman
.
23
meic Ogma meic Elathan meic
Delbaith meic Neit. 19 23
in D only. In E, "in" is inserted here above the line sec. man., but
without any continuation.
340. Follows 339
VA, 337 D, 334 EE. Aongus E this .gloss in D
] 2
3
only Acdh A Aed Caem Cermuit Milbel D Aodh Cermaid E Aed i -\ -\
fio about their men so that they should not be put down, except on
every Saniain, for it was not possible to hide them on the night of
Samain.
23 ~ 23
1 a mac written in E, a\nd corrected by inserting e below the a meic
Delbaith ER.
342. Follows 335 DER (in D in a column parallel with the end of 341) :
om. VA. 1
Elloit D Elloid E 2
Eladain D 3
-baid R
4
Neit D
[in margin of D: Neit m. Innui m. Delb. m. Ogma; after ivhich this text
proceeds to 347]. om. D 6
-ann R ^ '
-inaich R 8
atb-R
9
Tuath R.
158 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
ER D
343. {ee, q, etc.) Hen mac En mac
Biceoin meic Stairnd
3
1
Bigeoin,
2
Sethirn mac Eidli meic Eidleo meic Aldui meic
4
meic Indui Midir mac Innui ;
Taitt meic Tabuirn. Oc Taitt
meic 5 Ectaig 7 Nuada 6 Ar- : mac Tabuirn condrecat uili
Etarlaim; is aige
7
badar in cetus. Midir mac Innui meic
t-aos dana,
8
Goibnend Goba 7 Echtach 7 Nuada Argetlam
s 10 "Lucra mac Echtach, is aici batar in
Creidhii3 cerd 7
12
saor 7 Dian Cccht in liaigh. t-aes dana, Goibniu gaba 1
Miach 7
13
Airmeadh a mac 7 Creidne cerd, 7 Luclme saer 7
14 15
a in gen. Bruidni 7 Cri- Dian Gecht in liaig, 7 M[iach
denbel 7 "Casmaol na tri 7] Airmid 7 a ingen
[a mac]
"cainti. Be 18
Chuille 7 -jrl. <°)[Genlach Thuaithi De
19 20
Dinann na da bandtuathaig, uili insin annas.]
2 4 5
344. (gh) 'Brigit banfile, ingen in 'Dagda, is oce ro 'bal Fe
9 l0 u oce
1
7
Mean, da "righ-damraidi, diata Pemen. Is ro 1:i
bal
13 I5 1€ 17 18
Triath rl a l4
torcraide, diata Treithirne. Is oce ro bal 1 ro
19 20 -4 =
clossa trl '-'gotha "diabuil lar - :
Fet 1
Gol 1 -'Eigem.
1 2 :
345. (i, f) Oeus is lei ro bal Cirb ri 'moltraigi, diata *Mag
7 In Mac Oc.
8 9
5
Cirb.
6
Is leo
7
ro boi Cerman i Cermat It e
10
cetna toirscelsat epert-techta is na sidhibh 9 "Flidhais, diata
Buar 12
Flidhaissi :
13
no comad iad a 14 ceitheora hingena, .i.
15 16
Airden 7 Be Chuille 7 Danand 7 Be Tiiete.
343. Follows 339 DER om. VA, but cf. 333 m interlined before and
: :
4
iss \'A
5
acci D oga E occa R "boi A batar DER Men A DER
rig- ADR -aide DE ins. Erenn R diadta E Feimen E interlined
8 9 I0
:
Dian Checht in liaig. Is dia cuimniugad sin rochan in fili .i. Eochaid in
airclietal-sa sis,
coic meic Elathain meic Delbaith meic Neit meic Innui meic
Delbaeth,
Aldui meic Tait meic Tabuirn.
348. (w, x, y, z) Corpri file mac Tuaro meic Tuirill meic Cait Conatchinn
meic Ordain meic Aldui meic Tait. Gaela mac Orbsen meic Elloth meic
Elathain meic Neit meic Indui meic Aldui. Orbsen primum nomen
M(niannoui,(b) unde dicitwr Stagnwm Oirosen apud occassione, quoniam
tunmlum
quando Manannanus sepultus est, stagnum uenit per terrain per
evus. Se meic Delbaith meic Ogma meic Elathan meic Delbaith meic Neit,
.i.Fiachna, Ollam, Innui, Brian, Iueharbo, luehair.
Donann ingen don
Delbaeth, cetna, mathair in trir degenuig. Is de atberar tri dee Donann i
Tuath De Donann, i Sliab Tri nDea. Ocus is don Delbaeth sin ba hainm
Tuirill Biccreo. Tuirill mac Cait imorro senathair Coirpre filed, i Efan
5
349. (j, s) Ac 2 Tuatha De 3 Danann 4 do rlacht ilach
:
egem -\
8
6
ar dus; i is airi arrlacht ilach, ar
7
6mun gabala urfaire ar
eigim ar dogaillse teehta i planaib. "Matha mac
8 9 10
in mbaile :
13
Umoir drai Tuath De Danann. Lug mac 12 Ethlenn, is e cetna
- 15 1G 17 ls
ranic 14
enech echlasc ar tils, i debaigh do enech, ut
dicitur
346. Fea and Neman, the two wives of Net, a quo Ailech Neit. Badb
and Macha and Anann [i.e. the* Morrigu] of whom are the Two Paps of
Ana in Luachair, the three daughters of Emmas the she-husbandman i.e.
Glonn, Gnim, and Coscar were their three sons. Goibniu the smith
and Luicline the wright and Credne the carpenter and Dian Cecht the leech.
To memorize those the poet Eochaid sang the following composition —
Poem no. LIT.
Donann daughter of the same Delbaeth was mother of the last three. Of
her are named the three gods of Dana, and the Tuatha De Danann, and
the Hill of the Three Gods. And that Delbaeth had the name of Tuirell
Biccreo. Tuirell s. Cait moreover was grandfather of Coirpri the poet,
and Etan daughter of Dian Cecht was mother of Coirpri.
airi arriacht D 7
oman D 8" 8
aursaire ar ain-ble i ar imarbus D
9
A 10
a pian. A egem ar D hi pianuib D " Math D
eighim doguilsi
12
Ethnenn isse D 13
ceta ranig D " oenach D 15
D 18
ar dus A,
-laisg
om. D " dechaib D 1S
ut dicitur ycD.
(&) The first a written as the diphthong ae, and the appended e partly scraped off.
7
1 Brian Cet, i Brian
-j Inchar 7 Iueharba, tri meic Tnirend -]
x
351. Rap i i Robb a tri druith [their three buffoons]
Brott
2
Piss i Fochmurc Eolos a tri n-oidi [instructors^] -\
Dub i
3
Dobur Doirehe a tri 4 deogbuire [cupbearers]
-\
5 6
Saith Lor Linudh. a tri 7 ronnaire [apportioners]
i -|
8 10
i Rose i °Radharc a tri
Feith dercaidh [sentinels]
12 13
"Tailc Tren i Tress a tri gillai [henchmen]
~\
14
Athach Gaeth 7 Sidhi a tri gabra [horses]
-]
15
Aicc i Taigh i Tairchell 14 a tri coin [hounds]
Ceol i 16 Binn 17
Teitbinn a tri cruitire [harpers]
-]
352. ^cus 2
is
3
Muigi Tuired for
iat
4
ro 5
briss eath 6
Fomorehaib, -j
7
Feraib Bole. 10 Ocus "ism.
in eath 8
roime for 9
12
eath 13 sin 14 toissech 15 tallad a 16 lam do Nuadait, i a 17 cend
18
issin
19
cath 20 dedinach. 21 Noi 22 rlgha 23 rogabsat do 24 Tuathaib
De Danann, 25 i da cet bliadan aeht tri bliadna 26 i 27 fiaithus,
2S
ut dicitur
Eriu co n-uaill co n-idnaib
350. Follows 349 VAD : om. ER. M Dei insin .i. dei D 2
om. i:
andei(a) imorro D nidat dei D *-* 3
dei [Donan yc] on
ins. A.
ainmnigter iatt
5
D
-ghter A
e-6
Bresi m. Elathain, no tri meic Tuirill
Bicreo. .i. Brian, Iuchar, Iueharba D '
Iuchair VA.
muimi D 24
Cumma D 25
Sel A Set D 26
Samuil D 27
the correct
punctuation resumed here A
28
Teti D Ceiti A 29
muighi A : cluichi D
30
Aine 1 Innmus Brugus D -\ : Aine also VA ; Brugus also A 31
druirne D
M om. n- D.
Aluig D
32
s
reme D remi R 9
-uib D 10
om. ocus ER " isisin A sin E
12
ehath A 13
om. sin ER 14
toisech AER tais- D 15
talladh V
16
lamh do Nuadha E " cenn A chenn D chend E cheann R 18
sin E
isin R chath A dedhenacli A deighenach E deginach R nao E
19 20 21
Tuaithib A om. n ER
24 25 2S
a flaithius A robatar a [i R]
flaitli ER bflaitus D
27 28
this and the poem om. DER.
353. ^iatberat
2 3
araile comtis Memna 5
Ttiatha De Danann, 6 ar
10 ai 9
a tiachtain cen airiudugh, i 1 asrubartsat fein iar loscadh a
7 8
12 13 15 16 17
long is a nellaib' dorchaib "tancatar i ar duilghe a fessa ||
19 20 21 22
1
18
tairthiudha, ar doidhnge a ngeneailg dobrith for ciilu i ;
24 25 2(;
ni fir 5n 23 emh, ar atait an genilaighi for cnlu iar coir aeht :
31
27
chena ro
foglaimsit
29
eolusa i 3u nlidechta; ar each
2S ndiamnir
34 35 36 37 3S 39
32
ndana in each leire leghis 1 in cach amaindse elathan
-\
33
43 44 45
40 41
do clruisin is o 42
Thuathaib De Danann ata a bunadh.
48 49
Ar cia
46
thanic 4T
eretim, ni ro dichuirthe na dana sin ar it
52
maithe, ni demai
-i
50 51 dana
demun maith etir. Is follus
5G 57
53
assa 54 febaib i asa
55
n-aigedhaib nach do denmaib na
59 60
58
sidhaighe do Tiiathaib De Danann. Atberar comadh he
G4
gabala-sa i na
63
61
Bethach mac 62 Iardainis tuisech na
70
65
in-eladhan,
66
i secht
C7
tuisich
68
ar sain, 69 .i. Dagda, Dlan
74
Cecht,
71
Creidne,
72
Luchne,
73
Nnadu Airgitlam, Lugh mac
77
Cein,
75
Goibnend 76
mac Ethlenn, de quibus secht meic
Ethlenn 78 —
Gabdil Herenn nert nar fand.
2 3 4 5 6
354. a
Ite andso na noi righ ro gabsat dib. Secht
7
bliadna 8
Nuadhat 9
ria
10
tiachtain "in 12 Herinn. Secht
1! 14 15 1G
bliadna Bress, cor hicadh lam Niiadat. Fiche bliadan iar
19
sin do
17
Niiadhait. Cethracha bliadan 18 do Lng. Ochtmoga
353. In this amd the remaining paragraphs of the redaction all the mss.
-oile D comdtis E
"
run in parallel lines, following If 352. 1
-berad E 3
comdis R 4
-mh- E 5
om. T.D.D. DER G
ar a tichtuin D iar
tichtain R arigud D -gad AER
7
gan E arrubertsat 8 9
D
" " -re- inDiE E
arubertsad E losgad DE allong R A
10 1!
loscad
-ng ED -dar E ins. a E duilge A duilgi DR doilgi E E
14 15 16
ins. i
:
17
f esa E bf essa R
1S
ins. a DER tairthiuda AR -tiuda D tairrtiugad : E
doidhghne (dh yc) A doigingo D E doidnge R A
19 20
iar doinngi -laigh
E a ngel- R 21
dobreith ER M cula ER 23
eim D
ngeneal-
om. E em R u atad E atat RD " VA E
gonclaighi genelaighe
R D qlu D cula R cena E om. R
:7
genloge geneloge
26
cul E
28
-luingsett D -laingset E -lomdset R '"
eolasa E DR
eolus 30
-dichta D
-decht R 31
ndiaraair A diamair DER 32
dana DER 33
ow;. in D:
cech DE 34
leri DR leiri DER
E 35
AE DR ™ om. in
leigis legis
37
cagha E cech R araainnsi A amuinsi D hamhainnsi E amainsi R
38
42
Tuath- R: Donond D ™ ins. atberar R M om. a R -nad DR 45
48
thain- A thanig D tain- E tan- R creitim VD creidim AE -cuir- D 47 4S
63
tuisech (sic) R C4
gabal-sa A gabala (om. -sa) R
65
n-eal- E -dan DR :
66
.i. for i VA " A toiss- D ER 6S
ar sin ED iarsin R
tuisigh toisig
" Luc- E Luchra R
Daga E
E Creidhni E Creidni R
69 70 71
om. .i.
73
Nuadu Airg. A Nuada Argatlam DER 74
Lug R
75
-nenn A
78
om. mac E. DER 77
m VD mc A Eithlenn D 7S
ins. dicitur DE :
VA DER
4
355. a
Gaidil in 2 Erinn 1 Grec Goidil in Herind 1 Grecc in
in airdrigi in domain. Ocus ar 5
ardrlgi
6
sin bliadain sin. 7
Do
na huilib gabalaib ro gab Tiiataip De Danann in suithi
Eiriu 5 thossuch co deridh, seo siss 7 .
3
finit. Amen. Erin co n-uaill co n-idnaib.
Third Redaction.
B 17 y 7: M 278 S 10.
15 16
ceitre bliadna indtibh, Nfiadha mac Eehtaigh i
rige -j
forro.
355. J
Goidil D 2
Herind A 3
om. Amen A 4
Greic ER Greg D
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 167
357. Na x
a rabadar ag folaim fis 7 eolais
ceitri catraca
2 3
1 diablaidechta, as iat so a n-anmanda, .i. Failias i
Goirias 1 Findias 1 Murias.
4 5
Failias tugadh in Liath A
6
Fail fil a Teamraigh, 1 7 8
geisided acht fa gach rig no m
gabad Erin,
9 10
acht is nadha raiter Inis Fail : unde dicitur
24 24 27
Fiscias bai i Findias, Semias bai im Murias. Is iat
na cethrar filidh ag ar fogluimseat Tuatlia De Danann
28
29
fis 1 eolas
30
dia ndebrad so,
6
Iarbonooil Fatha doibh. Is ainlaid tangadar, gan
8 9
eathra gan naethe, i nellaib dorcaibh osin naer tre
7
2
357. '
ceitliri cathracha i robadar oc f oglaim easa diabaldanachta
3
atead andso
4
tucad 5
Lia °
bai a Temraid B gesed
7
geisid M
10
8
f rig Herend 9
1 is uaitlii 1 Mag Fail re Herinn ut dicitur
""" tucad
sleag bai oc Luig Lamfada a cath Muigi Tuircad na Fomorach,
.i. Ibar Conailli Bidbad a hainm, : ni gabtha i cath fris in ti a mbid laim
-|
M tucad elaidem Nuadat " therno nech uada "- 14 om. B "- 15 a dobertliea
"
as a inntibh bodhbha B theiged dam
I6 1S 19
tucad Dagda ins. i
SECTION VII.— TUATHA DE DAN ANN. 169
unde dicitur
Poem no. LVIII.
20 21
uada =2
Ceithri f easacathrachaib 23
-ifeas-
24
a ter 25
Easrus
26
om. n- 27
iad sin in ceathrar filead acar foglairnsed 2S
.iiii. B
29
vns. is na cathrachaib sin 30
om. as well as appended verses B.
1 -~ 2 3 4
358. -nc- T.D.D-nd. in Erinn iarsin -dus doib -ib
5
rada is do chloind Beothaig- m. I-nel Fatha m. Nemid doib "-laid
tamcadar in Er. can 8
in ellaibh B
7
cen noithi -\ -chaib ciach isa
170 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
10
neart draighdeachta, gabsat for Sliab "Conmaicne
7
12
liein la Connachtaibh .i. 13 Sliabh meic nDealgadha, 13 .i.
i "Conmaicne Rein .i. Conmaicne Cuile.
~7 28
Atbert imorro foirind ele conadli a mor-loingis
28 29
1
angadar Tiiatlia De Danann an Erinn
7 loiscseadar ;
ro
30 31
a mbarca larsin 7 don dluim ciach bai dibh occa
32 31 33
loscad adubradar aroile gnmad isin dluim sin do
34
thistais. Ocus ni 35 headh, air is iad so na dha fochaind 35
ar ar loiscsead a longa, .i. 36 ar na fagbaidis fine 37 Fomhra
iad do 38 foghail forro, 30 i ar na fagbaidis fein go na
teithcidh a Herinn, ge madh orro bodh raen re Feraibli
39
Bolg.
40
In treas adbar, nach fagbad Lug iad, do chaead ar Nuadaid
mac Echtaig, ar ri Tuath De Danann. Conad do na hadbaraib
40
sin do clian in teolach andso,
The Fir Bolg were there, and they saw a great cloud of
mist upon the Mountain of Conmaicne. It settled down on
the mountain a day and a night, [Such was the greatness
of the mist that they fear]< ^ed greatly before it, and not a
a
44
41
do ratsad Tuath De Danand 42
temel 43
in ngren re fed n-aidchi.
B M
andsin rugadh ar
360. Is Is i fochaind in madma co
Eochaid mac Ere, gundh- Traig nEothaile, .i. tart ro
orchair la tri macaibh gob Eochaid mac Eire is a
chath, ni uair uisqi co Tracht
Neimidh meic Badrai .i. i
6
a Herinn for 5 teitheadh, gu rangaclar in Araind 7 in
4
=
359. 1 tigernos concuinnched.ar T.D.D. for Fearaib Bole -thair
°
cath iarom eaturru 3
Muigi Tuiread
4
ins. 7
5
-nead Bole
7 8~8 9 10
and f othuaid om. co Traig tair.
---
360. 1 each tra therno do Feraib Bole i da nneadachaib on chath
3 * c
sin f ognom -rind B
teiched co raneadar in n-Ile
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 173
360. Eochaid s.
There This is the reason why the
Ere was overtaken, and he rout went to the Strand of
fell at the hands of the EothaL Thirst seized Eochaid
sons of Xemed s- Erc m the battle and he
three s. >
Badra,
T
Luam,
namely
^
and Luachra.
Cesarb,
How-
*"*£
the
„ ,, ,,
n°
Strand of Eothail.
,
rfV+l ^
Everv-
.
T^%
, .. m '
_ _ ... one followed3 the king out oi
,
and came into Ara and Islav and Rachra and Man and
islands of the sea besides. The Fir [Bolg] were in
those islands to the time when the provincial kings
ruled Ireland, and the Cruithne drave them out of those
islands. Thereafter they came to Coirpre Nia Fer, and
he gave them land but they could not remain with him
:
7
om. Fir M: B has probably lost
8
i Manaind an 9
olchena 10
maic Umoir
33
ro hainmnighidh,
33
i Rind Tamain a
34
Meadroighe 6 Thaman mac Umoir, i Dun Aengusa
37 38
30 36
an Araind 6 Aengus, i Carnn Conaill a crich Aidhne
40
6 Chonall, Magli nAghar i
i_
39
o Adhar Magh nAssail
41
a Mumain Assal; i Maen mac Umoir in
o file.
44
42
Kobadhar tra meic Umoir is na 43 hindsibh sin im
45
Erinn, co rosdilgeann Ulaid im Choin Culaind.
in
fa ngheissidh bha rig Erenn. 'Condaselgsad Cu Chulaind, ar nir
n
Lughaidh mac na tri Fhind
12 13
gheis fai fein na fa dalta, .i. fo
15 16
Eamna i nir
:
l4
gheis in cloch o sin alle, acht fa Chonn nama.
18
17
E,oscind a cridhi eisti o Theamraig co Tailltin, conadh he Craidhe
19 20
Fail sin. Acht amain ni head umorro na hidala ro brisit -\ gan
22 - 3
do Lughaidh, acht Crist do geineniain in tan
31
righi do ghabhail
sin.
24 Riab
Ger bo dalta do Choin Chulaind Lubaig [.sic]
17
luth edir 16 mer t alt. Dian Cecht in liaigh ro choraig,
i
18
Credhne in ceard i cungnam leis mon laim 19 airgid
sin.
20
Do rat umorro Miach mac Dian Cecht alt 21 fria
halt i feith fria feith da laimh fein air i hicaid fria tri
21 22
nomhaidhe, i bertais a laimh n-airgid ina dhire.
1
363. Taillte
ingean Maghmhoir righ Easpaine,
2 3
bannrighan Fhear mBolg, tanic sein iar cur in catha
3 4
sin Moighe Tuirdh for Fearaibh Bolg gu Caill Cuan,
5
1 slechtaidhter in caill acco, gur magh scothseamrach
Is i in Taillti sin 7 ba bean s Eachach
6
i'o chean mbliadna.
10
gur marbsat Tnatha De
9
meic Eirc, righ Erenn :
Danann,
isin chath "Moighe Tuiridh, i is e cet
chct fear11 do
12
rmd- atbath an Erinn ar tus, ut 13 poeta dixit 13
14
Eochaid mac Eire gen bai ach
15
Is e Eochaid mac Ercc dosfug a Heaspain ona hathair
.i.
362. ]
Nuada Airceadlara tlna 2
fa rig 3
o>n.
4
Erind no cor
beanad a lam de i cet chath Muigi Tuiread 5
Allai °
fer '
in Erind
8
laim Nercon h. Semeoin 9
chath Muigi Turead 10
Earnnmas "
-gal
12 " Elathain iartain nEr. co cend 14
cor coirged lain
gabais rigi
15 " 15 10 ~ n
Nuadat Nuada Airgedlam iar sin tricha 1)1. lam aii-git fair
co lan-luth inti itir " M: ojii. ro choraig B ,8
Creidni cerd i
liaig
10 20 2, ~ 21
congnam f ris nairgid dorad f ri halt di i feith f ri feith
-2
dia laim fein fair iar nomaide dobert Nuadaid in lam n-airgid
do, na dire.
SECTION VII.— TUATHA DE DAN ANN. 177
(a) So in both mss. : but we should probably read acci, "by her."
B M
o Magh Mor Mall rig o Magh Mor, o rig Eas-
Easpaine. paine, Tailltiu. Is he
Eochaid mac Ere ced rig
do suid ar tus i Temraid
do Fheraib Bole, acht cid
he a rig deiginach he i :
Tailltiu tra —
ro
16
a Tailltin, i ro 18 iaidh la Heochaidli
threabhastair
17
:9
nGarbh mac Duach Daill do Tuathaib De Danann i :
in tlllanach :
27
dia ndebrad, mad illdanach bid illdireach.
~R
Conerbhailt iarsin i Tailltiu, i 29 go tarrdadh a hainm
30 31
fuirri, i conadh he a feart fuil o Fhoradh Tailltean
32
soirthuaidh, condenta
33
a 34 cluichi gacha bliadna ag
Ludh .i. caicis re Samain (sic) i caecis na diaidh 35 go
nadh desin 36 ata Lughnasa 37 beos, .i. nasad Logha meic
3S
Eithlind 39 ainm in cluiche sin. 39
"i Taillt.
,8
faid re Heochaid nGharb "nDuach nDoill 20
dorad
-2 23 21
21
Checht Balb ainm aile do di [it is unnecessary to do
more than remind the reader that the lenition of d,g, is regularly marlced
25_25
in B, unmarlced in M] Lug Lam'fota m. side do E. imderg login
20
Bailcbemnig in tlllanach ainm aile do
-"'
: Sic M. doigh magh
SECTION VII.— TUATHA DE DAN ANN. 179
from Mag Mor the Slow, from Mag Mor, from the
king of Spain king of Spain, [namely]
Tailltiu. It is Eochu s.
9
Domnain .i. righ na Fomorach.
8
Is andsin cliath
chedna sin 9 10 dochear Brnidlme i Casmael, $ na dha
chainte la Hoilltriallach "mac Indigh.
||,
Iar mbas tra
Nuadhad i na 13 iear-sa isin cath sin, do radsat13 Tnatha
12
23
in righ .i. fear gn ndanaibh i gu n-ealadhnaibh eisidhein
24
diar fiarfaigh I/ugh dhe: (n) Cia lin 25 a torchair i cath
26
Moighe Tniridh? seacht nchit 27 seacht cet
Seacht iir
28
seacht coicaid coica noi cet fiche cet cethrachat immo
Neid nochaid .i. 2S in Ogma 29 mac Ealathan meic Neid.
S0
Diandebrad annso oca derbad,
'Muigi Tuired
3
-mais '-bemnig. Is
andsa chath sin do rochair °
Ogma M: in B the dot over the g is very
slight and may be accidental 6
Eladan 7
om. 8
om. .i. B- B
om. B
10
dorochair Bruidnenn » mac ,2 ]3 " 13
dittographed : Indich -daid fer-sa
isin chath [om,. sin] do radsad " lais a sen- M: B omits dot of s.
15
cloich I8
-aidi thra " om. cliath B ,8 19
sin itir
" De Domnain Fomoraig, co
20
riu 2I
Innech M Dea Dhomman B 23
rig t fear
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 181
4
file, Airmeadh bannliaigh
i is dimac Cairpri fili
ro bo
ingean ele do Dian Cecht. mac Ogma 7 Airmed in :
5 6
(b) Cridhinbel 1 Bruidhne i Casmael na tri cainte.
(c) Be 7
Clmille 1 Danand na di ban-tuathaigh.
"n-anmanda. 13
Fodla Banba u Eriu a tri mna.
1 1
15 16 17 18
(e) Fea 1 Nemainde, di mnai Neid, a quo Aileach
Neid.
(k) Badbh 1 Maclia 1 Morriglian 1 Anand, diata 19 di
chich Anand 20 i 1-Luaehair, tri Z1hingeana 22 Earnmhais na
ban- 23 tlmathaighe,
24
1 is i in Danand sin mathair na ndee, i is iad a hingena,
25 26 27 28
.i. Airgdean i Barrand i Be Chuille 1 Be Thedhe.
29
Gaibneand gabha 1 Luchraidh saer 1 30 Credhne
(/)
in ceard 1 Dian Cecht in 31 liaidh, 32 ceitri meic 33 Easairg
meic Neid meic Indai. 34
Ocus is 35 da chuimhniugudh sin ro chan in 36 file
37
in torceadul so, .i. Eochaid ua Floind, 37
and Miach and Etan the and Miach the leech, who
poetess daughter of Dian Cecht, cured the hand of Nuadu
and Cairbre s. Etan, the poet, Airgetlam. Etan the poetess,
and Airmed the she-leech, daughter of Dian Cecht, and
another daughter of Dian she had for son Coirpre the
Cecht. poet s. Ogma and Airmed the :
three wives.
Fea and Neman were the two wives of Net, a quo
Ailech Neit.
Badb and Macha and Morrigu and Ana, of whom
are the Paps of Ana in Luachair, the three daughters
of Ernmas the she-husbandman.
That Dana is mother of the gods, and these are her daughters,
Airgden, Barrand, Be Chuille, Be Thete.
Goibniu the smith and Luchne the wright and Creidne
the carpenter and Dian Cecht the leech, the four sons of
Esarg s. Net s. Indai.
To memorise the above the poet Eochaid ua Floind
sang the following composition —
Poem no. LIII.
B 15
Feaa B 16
-ain " dia 1S
meic Indai, diata
preceding i
18 20 21 22 23 24
da for Luachair -gena -mais -tuaithaigi ins.
25 26 27
nDanann, and om. i is iad a hingena -den Ban-find Chuilli
28 29 30 31 3233
Theiti -nend goba Creidne liaig Easairc
ceithri
34 33
m. Neit ins. m. Allai m. Thait m. Thabairnd do chuimneochad
3S 37 " 37
na buidni sin teolach taircheadal-sa, oc dearbad corob do
184 SECTION VII.— TUATHA DE DAN ANN.
4
Bai 38
tra
39
Nuada fiche bliadan "irighe nErenn ut
2 3
367. ^ealbaeth tar eis in Dagdha, decc mbliadan a
righe nErenn, condorchair i a mac, .i. Ollam, la *Caither
mac Namad, 5 6
brathair Neachtain.
7
Gabhas Fiacha mac
9 10 X1
s
Dealbaeth rigi nErenn tar eis a athar, decc bliadna
12
ele,contorcair Fiachna i mac Ollaman la Heoghan
1?
Tndbir Moir. 14
Nai mbliadna fichit do 15 uaibh in
Dagdha
16
i righi nErinn,
16
.i. Mac Cuill i Mac Cecht i
19 2n
-
nir £agsat macu. Is chucu tangadar Gaidhil dochum
21 22
nErenn, condorcradar la macaibh Miled Easpaine
23
andighail Itha meic Breagoin, i Cuailgne i Fuaid, tri
meic 23 Breoghain 24 andsin.
26
Ocus is iad 25
seo noi De Danann i 27 fod
righa Tuath
28 29 29 29
a n-uimreach, .i. Nuadha i i Lugh Breas i Daghdha
29
Dealbaeth 29 i
1
30
Fiachna, Mac Cuill
29
i Mac Cecht 29 i
Mac Grene.
81 32
Conadh dia cuimhniugad sin rochan in
33
seanchaidh
34 35
in duan, .i. Tanaidhi o Dubhsaileach, 35
Tuatha De Danann fo diamair.
38 39
dainib do T.D.D. .i. E. h. Flaind tlna .xx. bl. Nuada B: N. fichi
bl. M 40
i rigi
41
dicitur co torchair i c. deidinach Muigi Tuiread
-raca B 43 "2 44
(do laim yc M) Balair Lug cormarbsad Cermada
Milbeoil i Caendruim he: a Caendhruim in rasitra, B (a) 45
A gloss
in marg. (prima man.) B, in text (.i. an Uisnech) M 40
-moga bl.
47 4S 49
conderbailt gaib guin Ceitlenn i cath Muigi Tuired na
Fomorach.
(a) Presumably jB wrote here first an Uisneach, and having found his mistake
was obliged to correct it and to write the glossarial words in the margin.
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 185
ten other years, till Fiaehna and the son of Ollam fell
at the hands of Eogan of Inber Mor. Twenty-nine years
had the grandsons of The Dagda in the kingship of
Ireland, to wit Mac dull, Mae Cecht, and Mac Greine.
They divided Ireland into three parts between them, and
left no children. To them did the Gaedil come to Ireland,
so that they fell at the hands of the sons of Mil of Spain
in vengeance for Ith s. Breogan, and Cualnge and Fuad —
those were three sons of Breogan.
And these are the nine kings of the Tuatha De Danann,
and the length of their computations, to wit Nuadu and Bres
and Lug and Dagda and Delbaeth and Fiaehna, Mae Cuill
and Mac Cecht and Mac Greine.
So to memorise the above the historian, Tanaide o
Dubsailech, sang the poem —
Poem no. LIV.
1 2 3
367. Delbaeth deich do a rigi 4
Caithear m. Namat
5 «
ins. i B
7
ins. .i. Necht- Gabais s
baith, the a yc
9
30
athair B " deieh 12 13
mbl. aili do co torchaix se meic Innbeir
15 16 " 16
"deieh huib om. "ins. ro 18
Her. i tri randaib eturru
19
ifagsad maccu, and ins. i
20 21
thancadar Gaeidil nErind co torchair
in triar sin la niacaib 22 23 " 23 -4 25 26
Esp. om. innsin so rigda
27 28 29
fad -rech om. i (septies) *°
Fiaeha 31
Conaid 32
cumnigid
33 34 -
35 35
senchaid ins. -sa Tanaide eolach.
186 SECTION VII.— TUATHA DE DAN ANN.
6 7 8
meic 0rdain meic AHdhai meic Taid meic Tabhairn
5
9 10
meic Enna meic Baaith meic Ebatli meic Beothaigh
meic "Iarboneil 12 Fatha meic 13 Neimhid meic Aghnomain
meic Paimp meic 14 Thaid meic 15 Seara meic Sru meic
Easru meic 16 Braimint meic 17 Eacadha meic Maghoth
18
meic Iafeth meic Nae. 19
20
Nuadat Airgedlam .i. Tadc Mor .i. athair Uillind
Ceithri meic la :
Enna.
Coie meic Lotain Luaith .i. Morann Mor Cairpri Caelriarach i -\
2 4 6
368. ]
om. this gloss '-ich Edar- "'-dan Altai
-'ged-
7 8 ° I0 nl u om. i3
Thait Thabairn -aith -aich -nel Nemig
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 187
Nuadu 's other three sons were Caither, Cueharn, and Etarlam the
poet. Carpre the poet s. Tuar s. Tuirend s. Cait Coiditchend s Ordan.
These are the two sons of Ordan, Etarlam the grandfather of Nuadu
Argetlam and Cait Coititcend grandfather of Cairpre the poet.
The three sons of Telle s. Cait Coiditcend were Caither and Nechtan
and Enna.
The sons of Lotan the Swift were Morann the Great and Cairpre
five
Cael-riarach and Eadub and Ollam that is one of the two Ollams
:
The four sons of Dian Cecht were Cu and Cian and Cethen and
Miach the leech. The two daughters of Dian Cecht were Ainned the
shedeech and Etan the poetess.
The two sons of Etan were Dealbaeth Dana s. Ogma Grianainech
and Cairpre the poet. This is one of the two Tuirenns of the Tuatha
De Danann, Tuirenn s. Cait Coiditcenn who was slain in the battle of
Mag Tuired, and Tuirenn s. Ogma Grianainech.
One son of Cian s. Dian Cecht, Lug Lamfada: this Cian had
another name, Ethlenn s. Dian Cecht, and he had another name, Seal
Balb. This is why he is sometimes called Lug s. Ethliu and sometimes
Lug s. Seal Balb.
Lug Lamhfada had three sons, Ainnle and Abartach and Onu
Dereoil.
"Thait 15
Sera "Praimint " Eachada 1S
Iathf eth " ins.
m. Laimiach 20
This passage here printed in small type in M only.
188 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
Sabrann ingen Abartaich meic Loga Lamf ada ben Chail Ched-guinich
meie Luigdeach Laga. Eillend Lega ben Alaxandair meic Priaim meic
Laimidoin mathar Sabraindi ingine Abartaig.
Da mac Allai .i. Eidleo mac Allai 7 Innai mac Allai. En mac
Biceoin meic Sdairn meic Eidleo meic Neit.
Feaa 7 Nemand, dia mnai Neid meic Indai .i. da ingin Elcmair in
Broga. Is he sin in dara Neid Tuath De Danann.
Duach Temen mac Bres meic Eladan, en mac aici .i. Eochaid Garb.
Tri meic ac Eochaig Garb .i. Bodb sida Fer Femin 7 Seal Balb 7
Namadach.
Cland in Scail Bailb, .i. Finscoth ingen Scail Bailb, ben Conain
meic Morna.
(a) -]
in ms.
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 189
The two sons of Allai were Edleo s. Allai and Innai s. Allai. En
son of Beceon s. Sdarn s. Edleo s. Net.
Caither and Nechtan the two sons of Nama s. Eochu Garb s. Dui
of Temen s. Bres s. Elada.
Fea and Nemen, two wives of Net s. Indai, were the two daughters
of Elcmar of the Brug. This is one of the two Nets of the Tuatha
De Danann.
The seven sons of Delbaeth s. Ogma Grianainech were Fiachra,
Ollam, Indui, Brian, Iucharba, Iuchair and Elcmar of the Brug. His
three daughters were Bodb, Macha, and Morrigu.
additional name Danann ' the Paps of Ana in Luachair are called, as
' ' '
The three sons of Eocho Garb were Bodb of the Mound of the
men of Femen and Seal Balb and Namadach.
Lebarthuindi.
21
(>?) Neid mac Indai meic Dealbhaith meic Oghma
23
"meic Ealathan.
25 26
Midir 24 Brig Leith mac
(q) Indui meic Eehtaigh
meic 27 Eadarlaim.
28 ?8
Dagdlia i Oghma i x\lloth i Breas i Dealbaeth,
(r)
29
coic meic Ealadhain meic Dealbhaith meic 30 Neid
meic Indai meic 31 Alldai meic 32 Thaid meic 33 Tabairnd.
34
(5) Lugh mac Cein meic Dian Cecht meic Easairg
35 36
meic Neid meic Indai meic Alldai.
37
(0) Fiacha mac Delbaith 38 meic Oghma meic
S9
Ealathan meic Dealbaith meic 40 Neid.
42
(p) Ai mac "Ollamon meic Dealbaith meic Oghma
meic Ealadhan meic Dhealbhaith meic 44 Neid.
43
45
(t) Caicer i Neachtan, da mac 46 Namad meic Eachach
Gairb meic Dnach 47 Teimin meic 48 Breissi meic Ealathan
meic Dhelbaith meic Neid.
49
(u) Sigmall mac Cairbre Cruim meic 50 Elcmaire
meic Delbaith meic Ogma meic 51 Ealadhan meic
Delbaith 52 meic Neid.
53 54
0engns mac Aegh Caem
55
(v) in n-Og i i Cearmad
5T jT
Daghdha meic Ealadan annso sis/
r,6
Alilbel, tri meic in
58
(w) Cairbri fili mac Tuarai meic Tuirill meic Thait
meic Conatcind meic Ordaim meic Alldai meic Thait. 58
21
Neit 2
Hns. Grian [ainig] M Eladan 4
Bri
"
25
Indai 20
-aich
:s- :8
"Edar- Dagda Mor Dealbaeth
-\
Bres i Dealbaeth Dana - Ogma
-\
"Eladan 30
Neit 31
Allai 32
Thait M Thabairn
Griain[ainech]
3i 35 38 37 3S 39
-aire Neit Allai Fiacho om. m. Ogma Elathan
m. Delbaith « Neit 41
-man " Delbaith M Eladan m. Delbaith 44
Neit
SECTION VII.—TUATHA DE DANANN. 191
Net.
Ai s. Ollam s. Delbaeth s. Ogma s. Elada s. Delbaeth
s. Net.
Caicer and Nechtan, the two sons of Nama s. Echach
Garb s. Duach of Temen s. Bres s. Elada s. Delbaeth
s. Net.
Sigmall s. Cairbre Crom s. Elcmar s. Delbaeth s.
45 46
Caithear i Neehtain Nechtain m. Xamat m. Echach 47
Temin
4S
Bresi m. Eladan m. Delbaith m. Neit 49 M Ealcmairi
Cairpri
m. Dealbaith "Eladan m. Dealbaith °2
om. m. Neid " in
Aengus
mac og "Aed 55
Cearmait 56
Dagda "-"Eladan sin.
58 " 38
om. M
192 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
50
Gaelo mac Oirbsin meic Alloith meic Ealalhan
{x)
59 60
meic Dealbaith meic Neid meic Indai meic Alldai.
61
No 61 comadh he seo geinelach Manandan Manandan mac :
62 63
E,alcmaire meic Delbaith meic Oghma meic Ealathan meic
Dealbaeth meic Neid.
64
Is iad so tri meic Alloit meic Eladan, .i. Manandan in cendaigi do
bai itir Erinn i Albain, i is e no aithnead in duithneand no in
tsuithnenn is an aer. Ocus Bron mac Alloit, diata Mag niBrom, la
Hu Amalga, ocus Ceiti mac Alloit, dia Mag Cetni i crich Chairpri.
65 66
Gaiar mac Manandain i Oirbsean mac ele dho, no
comadh do 67 Mhanandain fein 68
bodh ainm Oirbsean.
69
Comad uada no beith Loch nOirbsean Mag nOirbsean.
-\
70
Uillend Faebarderg mac Eachach Gairb meic Duaeli
71 72 73 74
Temin, is leis romarbad Manandan i cath Cuilleand i
Connachtaibh.
84 85 86 87
(z) Tuireall mac Tait imorro seanathair Cairbri
88 89
filead, i Eadan ingen Dian Cecht "mathair in Cairbri
90
sin.
B M
(d) Tri meic Cearmada Tri meic Cermada meie in
imorro, Mac Cuill .i. Setheoir, Dagda imorro, Mac Cuill, Mac
coll a dea Mac :
Cecht, .i. Cecht, Mac Grene. Seitheoir
Tetheoir, cecht a dea : Mac ainm meic Cuill i mur a dee :
B9" 59
Gaela .i. Manannan m. Oirbsen mair m. Alloit m. Eladan m. Delbaith
m. Neit. The b in Oirbsin yc B co
Allai G '- 01
om. M, these words
inside a rectangle of lines B ^Elcmair 63
Eladain m. Delbaith m. Neit
64
this passage in only
65
M
Goiar m. Manannan *c
Oirbsen in mac
aili do Manannan 67
Manannan °8
bud °9
Im, only
70
Echach M
SECTION VII.—TUATHA DE DANANN. 193
These are the three sons of Allot s. Elada, Manannan the chapman
who was [trading] between Ireland and Britain, who used to recognise
the dark or the bright signs (?) in the air. And Bron s. Allot, from
whom is Mag Broin in Ui Amalgada, and Ceti s. Allot, from whom
is Mag Cetni in the territory of Cairpri.
91
Fodla bean Meic Cecht, Banbha bean Meic Cuill,
92
Heriu bean Meic 93 Grene; tri hingeana Fiachna meic
95
Delbaeith sin.
Earnmas ingen Eadarlainih 9G meic Nuadhad 97 Air-
95
100
(ft )
2
Tri meic "Earnmais .i. Glond i Gnimh i
Cosgur.
101
Boind ingean Dealbaith meic Ealathan bean
(aa)
Neachtain meic Namhad.
Feaa i Nemaind, do mnai Neit meic Indhai, .i. di
(e)
ingein Elcmair in Brogha annsin.
91
Fotla ben 92
Heri 93
Greni tri M -baith 95
Ern-
lungenu
98 °7 98 " 9S ° tJ
ben -ged- n is don triur sin ro chan in t-eolacli so Ern-
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 195
ploughshare), Mae Grene Cuill, and the sea was his god :
(Cetheor, whose god was the Tetheor was the name of Mac
sun). Cecht, and the air was his god,
with its luminaries, the moon
and the sun : Cetheor was the
name of Mac Grene, and the
earth was his god.
Nama.
Fea and Neman, two wives of Net s. Indai, the two
daughters of Elcmar of the Brug were they.
Uillenn s. Cathair s. Nuadu Airgetlam.
Tabarn.
100
Glonn i Gnim
Coscor i
101 - 101
om. M 102
Abean m. Bicelmais
103 104 105
Biceoin m. Sdairn Adlaich -airn
196 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
107
106 is ami condreacait uile
Og Taid meic Thabarnn,
108 109
Tuatha De Danann ina forglu cetus. Geinelach
109
Tuath De Danann andso anuas.
3
2 is aicci ro bhai
Brigid banfile, ingean in Daghdha,
1
369. (g)
Fe 4 Menn, 5 da righ-damhraidhi, diata 'Feimhin .i. da dam Dile
7 8
-,
is de
u ata l;
Magh Triath-airne. Is
1!
acco ro u clos tri gotha
1
l6 17
15
diabhuil an Erinn iar n-imarbhus, .i. Fead i Gul i Eigeamh.
18 19 20
Ocus is leo robhai Cirbh rig moltraide Erenn,
(i)
21
diata Magh Cirb. Ocus is leo robhai Cearman i
22
Cearmaid i in Mac 0ag.
cetnai thorscelsat epert teclita is na sidhe
(/) Ite
23
26
24
Flidhais, diata buar 25 Flidaisi, no go madli iad a
ceitri hingena .i. Airdean i
27
Be Cuille i Danand i 28 Be
Thede.
30
Ocus is 29 aig Tuathaib De Danann do richt ilach
eigheamh ar tus, i is aire ilach ar oman gabhala
31 32
i
S3 34 35
aurfaire air in mbaile i imarbus, eigheamh ar
dogaillsi techt a piannaibh.
Matha mac 36 Umhoir drai Tuath De Danann.
(,/)
37 3S
Lugh mac Ethleand, is e cetnai rainig enach i
39
eaclasc i deabhaidh d'eachaibh ar tus, amail adbert
a B 6
Feimhmin (dittography
dve to change of line) B Femen M 7
-\ for A.
8
-li
°
Femin 10
Her-
11
ita I2
Triath Airne " aco " clasa a5 10
diabail in Gol
"Eigem 18
robi 19
moltroidhe B -°
om. 21
Cerman n Cermaid
»' 23
Og cetna torscelsad -4
Fligais
25
Fligaisi
26
co mad iat a(a>
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 197
B M
Tuatha De andsin, .i. dee an Tuatha De indsin .i. dei in
t-aes dana 7 andee imorro [a t-aes dana .i. De 1 Danann
n-aes trebtha].
(a) Tri dee diatat Tuatha De Danann :
gill [a].
Taircell 7 Tuireach.
Atach 7 Gaeth 7 Sidhi. a tri
ngabra.
the r yc B.
1
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 199
cuaich. Rochain.
Meall 7 Teidi i Rocain, a tri A tri muigi .i. cluichi, Aine
muigi clniche. 7 Indmos 7 Brugos.
Aine 7 Indmas 7 Brughas, a A tri ndruimne .i. Cain 7
371.
x
Ocus ciatberaid araile gomdis demna Tnatha De
2
Danann, ar tliiachtain In iiErinn gan airigudh, 7
adiibradar fein is a nellaibh dorchaidhi 3 thangadar, 7 ar
4
imad a feasa 7 a n-eolais 7 ar 5 doilghe a "ngeinealaigli
7
do breadh iar 8 cul; acht cheana ro "foglaimsead eolas 7
^'lilidlicelit. Ar gaeli " ndiamair n-dana 1 ar n gach lere
1
l - s 4 5
370. om. oeus Muigi Tuiread roime Bole chath thoisech
c T 8
cheand deidinach nai riga rogobsad do Thuaith Dei [om. Danann]
flaithius Erenn "ched 10
fot flaithiusa Tuaitlii Dei, do reir na n-eolach
cethecaid na croinice na agaig foden.
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 201
foster-mothers. Rochain.
370. And is who broke the battle of Mag Tuired against the
it they
Fomoire, and the previous battle against the Fir Bolg and in the first :
battle Ms arm was hewn from Nuadu, and his head in the last
battle.
Nine kings were there of the Tuatha De Danann two hundred less three:
B M
372. Gaidhil an Erinn i Grec Conad do na gabalaib o
in airdrigi in doman :
i ar na Dilind co gabail Mac Milead, i
huilib Gabhalaibh ro ghabh doibsiden fodein, 7 do roind
Eriu o thosach co deireadh 1 Erenn, do roindi Eochaid hua
ar macaib Mileadh Easpaine Floind in duan sa; (b) i do
nis mo ro cumdaigheadh in chuimneochad cacha roinde 1
duan so sis, 1 Eochaid ua cacha gabala i each lin mblia-
Floind do roindi dan fil intib Dilind eosin
n-aimsir sin^^
Eistet des ecna aibind.
Ocus gor bhiad Gabhala Erenn Is iad sin seel a cacha gabala
gan uireasbhaidh conuige sin, arna cuimreochad a gabalaib
amail is illdanaighe do fuar- a genelaigib i a handalaib a
-\
12
leigis 1 aramaindsi 11-ealathan fil ita a mbunadas i cia thanic ereidem
in Erind " id maithi M do 15
f eadadar 10
sidaigib doib corgobsad
" 38
eorpu daine o-nlo dianas firu airmidther aa genelach ,0
chreidmi
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 203
(a) As the pa'rallel versions show, this is not what the gloss means
1
it is what
:
8
robatar in Bairdrigi 10 in domain "in tan "tancatar 13 Tuath De Danann
19 20
14
inn 15 Herinn :
li:
isin bliadain "dedenaig
18
flatha Campasess meic Cir meic
Dair 20 tancatar. 21
-TARPES mac 23
Campaseis .xxxui.
24
2
^SERSESS .xx. b.
26 27
is c
2S
ruc 29 in 30 sluagadh 31 mor in 32 Grecaib: 33 .cc.
34 35 37
mile ar tlr, .cc. i .iiii. mile imorro 3G f or muir i do rochair na :
thigh
fein la 38 Horctaban. 39
Hi cind .uii. 40 miss imorro do rochair "Orctabam 9
ina 42 digail.
43
ARTARSERSESS "LONGUMANUSS 45
da .xx. b. 46
Ina ".uii.mud bl.
48
do chuaidh Hestrus do 50 49
athnughadh
51
na =2
canoine, i ina s3 .x.mud bl.
5J
docuaidh Nemias do 55 denum muir 5G Iarusalem.
"SERSEIS iarsin irrighi da mis.
5s 59
60
SOGODIANUS .uii. 61
miss.
DARIUS NOTHUS
82
xix. b.
373. *
Comaimsirad D Comaimser R Comaimseardacht R 3 2
rig DR
3
an R 4
re BM 5
Thuaith E Tuaith De Donaim V °
inso DR
annso sis AE andseo sis B 7
Perssa A 8
robattar D dobadar E
robhadar B a
-ghi A airdri E ardrigi D airdrige. R irighe B 10
in
u an D
D R B -gad- EB R 12
domuin om. in domain -gat- an dom.
" in
^Tuatha A THath D[e] om. D[anann] ADR an EB Herind R 15
"
D Eir- E Er- RB issin V -aigh VA degenaig D deigen- E
1G
Serses AB Xerexes E 2B
ins. no .ix. bl. i B
27
he V 28
rucc A rug EB
29
an R 30
sluaiged ER sluagh B
3I
co R 32
Grecuib D Greccaib A
Gregaib EB (-bh B) ins. .i. B ovi. mile E
33 3i 35
ceithri mile i da
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 205
om. B: cinn ER
"
Hogtabhan E Hortuban R Harcdubhan B
33 39 39
40
mis VERD Octaban D Octabhan E Ortuban R
41
diguil D
42
Loinginmanus B
45 46
.xl. bl. isin tseachtmadh bliadain a flaithusa duronta
na gnima so, .i. do chuaidh Hestras .uii.c. deg d 'athnaigheaghudh na canoine,
-ido cuaidh Nemias do denom muir Iarusalem i do chuaidh Sorbabel do
chatughudh f ria Feilistinibh B .uii. madh A .uii. maid DR ochtm. in rasura E
47
45
chuaid E cuaid R 49
Hestras D Estras R 50
athnugud D athnuidegad R
51
na i/cE
52
canone D 53
.x.mudh A .xx.maid DER 54
-chuaid D
-chuaidh AE -cuaid R
55
denam D dhenum A 56
Hierusalem D
lerusalem A Iarusaleim E Iersalem R 57
Xerxes DR Xerexes E Seises B
58
hirrig'i D irighe E om. R irighi B
59
.u. ERD miss V
:
60
Sogdianus R
Sodogenos B 61
mis DAE missa B 62
Dairius Notus R Dairius also AB
206 SECTION VII.— TUATHA DE DANANN.
63
ARTARXERXESS 64
MEMNON mac Dair—63 Sparsadidis 66
Afferus a
68 70
ainm "Ebraidhe—.xl. bl. l
69
is do ba ben "Hester.
"MARDOCHIUS i ARTARSESS OCHUS 73 74
.xxx.
,5
b.
5 6 8
Alaxandar ro 3 tafainn Forand a rigi 'Ei'gipte. Is d5-side
2 4
374. Is *e
13 14
ro bo 9
chliamain "Galom, .i. Miled a ainm:
J0 12
i tanic-side a "Heigipt
20 2,
Scota ingen Nechtanibus co "Hespain, i ro cossain Espain
16 17 18
1 a ben
27
26
Nechtenibus in coiced ri cethrachat
ar 22 ecin.
23
0cus 24 ise 25 Forann
33 34
fot
Forand 30 Cincris ro baided a Muir Ruaid
2S 29 31 32 .xiiii. bl. i .ix.c. :
iar
38
a flatha o Forann Cincris co Foronn
37
35 36 Nechtinibus.(t)
375. Ro h-andadh 2
flaitus Alaxandair 3 i 4 trib 5 rannaib trichat dia 6 eis
1 ro 'derscaidh
8
cethrar 9
dab 10 J2
uili ".i. Potolomeus mac "Lairce in "Eigipt,
15
Ardiacius "Pilippus "im
18
Maicidhondaib, "Antighonus
20
im 21 Babiloin,
24 23 26
22 23
Brutus Siliuccus isind Asia Bic. Ptolomeus indiaid Alaxandair .xl. bl.
28 29 30 31 32
-7
Indeiridh flatha Alaxandair tancatar Meic Miled ind Herinn, .i. d;l
63
Atarxerxes D Artarxerexes E Artarxerxes AR Artarserses- B 64
Memini
m. Dhair B Spars- changed from Sparc- D Sparasaididis B
E
65
Sparsadius
60
ins. .i. B Asf erus B:
6I
Ebraidi D -de A -raide R Eabraide EB
63
ins. do and om. i R
69
as R is aige (ro bhai mg.) Hester B m
bean R Hestarass no Ester VA (-as A) Ester R
7:
70 71
Mardocius
iarsin B 73
ins. iarsin B 74
Artarxes DR Artarsess' A Artarxesochus E
Artarsesoctus B 75
om. .b. R 7S
Airius DEB Arrius R 77
Ochius B
Dairius E n Dairius B Maglmus ER Mor B Arsibei E Arsabi B.
78 79 80
M tuc DR thucc A
tug E thug B om. na B -dir B Philip A
87 88 89
8J
ro thuit-sium la Halaxandair isin chath f odheoigh B 91
esseomh A
heisdum E eisium R 92
sin D isin ARE °3
chath degenach
j& D v
374. 1
he VD 2
-dair B 3
thaphuinn D thaf aind A taffainn E
tliaffaind B 4
Foruinn D Forann AR 5
ins. Nechtinebhus B 6
rige D
A E Egipt D Eigipt E Egipte R
B 7
arrighi righe a righi do (om. 8
side) A do-sein R po D ba R
do-sidlien 10
B
cliamain A RBE ch-uin D
9
" Miled
(-id R -idh B) .i. Galam (Goladh B) DERB om. a ainm R
12
hecin A eigin EB 23
om. ocus RB 24
isse V 25
Foraind D Forunn VA
Forand B 26
Nectenibus- A Neachteinibus B Nect. R 27
riffh EB o*
SECTION VII.— TUATHA DE DANANN. 207
was the length of their reign from Pharao Cenchres to Pharao Nectanebus.
2j
ins. no .xxx. B 29
Forainn D Forund V Forunn A bForand E Forann R
30
Cincriss V Cinncris E Cingcris R Cingciris B baidheadh AB baidid R
31
31
im DARB Ruaidh : B M written iiiix R 34
fat a flaithusa na Fhorand
o Fhorand Cingcris B 35
Forainn D
Forunn A Fhorann E 36
Cincriss VA
Cingcris R 37
Forainn D Forunn A Forann EBR 38
Neich- E Nectonibus
lv Neachtenibus B.
375. 1
rannad DAR E flaith R tra flaithus B
raindead B 2
flaites
3
hi E a B 4
tri AD rand- E randaibh B
B trib (r yc) R 5
-tub
es D eiss V derscaig DR derrsgaid E dhearrscnaigh B
6 7 8
.iiii.
11
om. RB .i. Ptolomeus D Pertolms. E Ptolameus R Potolameus B
12
13
-chius A -sius E i im Maigidondaibh, Pilip no a mac an Assia Bhig,
:
21
Bauiloin D Baibiloin R Siliueus DER isin Aisia Big E
22 23
leughadh dhuit.
(b) In margin of D, very roughly written, the words saich slut.
208 SECTION VII.— TUATHA DE" DANANN.
bliadain iar marbadh Dair do t
33
hi 34 tossuch a 35 indsaigthi
: a
38
rlge -j
3:
tanic 38 Milidh docum 39 nEspaine. Civic bliadna ''"do Alaxandair
41
i
r-rlge
42 43 44 45 46
in tan tancatar Meic Mlled in Herinn, 7 do radadh cath 47
Tailltin
48
i
49
torchratar 50 Tuath De Danann 51 mo a trib rigaib 7 mo a teora rignaib.
53 54
Coic bliadna 52 do Eirim5n i
r-rlghi
55
in tan 58atbath 57 Alaxandar im
Babiloin: 59conid
5S 60
iat sin
61
in .cc. bl.
62
robatar Tuatha De 63 Danann 64
in
08 09
C5
Erinn, on bliadain "dedenaigh natha Campasess mac Cir co "forba
6S 70
73
flatha "Assar 7 Dair. Oen bliadain Campases, "Tarpess .xxxui. rebl.
76
Serses .xx. bl., "Artarserses .xl. bl.
78
Xerxes 79 .ii. 80 mis, 81 Soghodianus .uii.
S4 86
82
mis,
83
Darius .xix. bl. Aferus 85
.xl. bl. Artarserses 87 0ccus .xxx. B8Arrius
.iiii. ^Darius "Magnus
.ui.
91
Is iat sin
92
in .cc. bl. acht 93 na .iii. bl. 94 M ro
06
batar Tuatha Dc Danann in Herinn. 94 97
POILIPOIRIS iar sin, .i. inomad rig dec Asar. Tricha bliadan do, i
is na re thucad cath Muigi Tuired na Fomorach, a ndorehair Nuadu
Airgedlam 7 Og-ma, i Lug do gabail rigi nErenn, i bas Breis meic Ealadain
na re.
LAMP AIDES iar sin, in fichedmad rig Asar. Da bliadain tricha do.
Bas Cermada meic in Dagda re lind. Bas Chairpri ifilead re lind 1 bas
Etna - bas Chen, athar Loga. Bas Alloid 1 Danaindi re lind.
33
i B 34
toisiuch D tosach B tossach AB 35
innsaigthi D -ghthi A
innsaighthe (the th yc) E indsaigthe R innsaighe B righi EB
3G
81
do anuic D tanicc E tainig B 38
Milid R w -ane VA B
nEasp-
40
d'Alax. B 41
irrigi VE hirrighi D arrigi A irigi R irighi B
42
an tan R
-ng- DB (-adar B) nd DE an P.
43 44 4=
Eirind E Eirinn RB
45
radad AE ratad RD 4I
Tailltin A Tailtin D Tailten R Tailltean B
" hi DER a B
torcradar E torcratar R ndorcradar B
49
51
50
Tuatha ADE
immo trib rigaib 1 immo a teora rignaib A mo a trip -
moa teora
rigaip
mna E mo (om. a) trib rigaib t mo teoraib rignaib R cona
riglmaibli (the
n expanded) B « d 'Erimhon B 53
Heremon DE Herimon A Erimon R
Erimhon B r4
'
the Tuatha De Danann were in Ireland, from the last year of the reign
or Cambyses son of Cyrus to the completion of the lordship of the
Assyrians and of Darius. One year Cambyses, "Tarpes" 36 years, Xerxes
20 years, Artaxerxes 40 years, Xerxes 2 months, Sogdianus 7 months,
Darius 19 years, "Afferus" 40 years, Artaxerxes Ochus 30, Arrius 4,
Darius Magnus 6. Those are the 200 years save 3 years that the Tuatha
De Danann were in Ireland.
6S
DEA -pasius R -peses B 70
ca D " f orbha 'flaithiusa B
-pases
73
D Assarda E om. Assar i B
Asar ,3
en for oen A aen B 74
Tarpes DR
Tarpeis E Tairpeis B xxxii B
,5
: In this and the following lines the
abbreviation for bliadain, bliadna, is inserted or omitted at random in
the MSS. Xerxes DER Serseis B " Artarxerses
DE, -xerxes R
76
87
Ochus DER Ochi B Arius Ochi BS8
Dairius RB 89 90
Magnus
dittographed owing to change of page second time Maghnus E
: Mor B :
ins. na neasbaig B
93
an B 98 97
ins. Goidil (Gaidil V) in Herind
(Er- V) i
Grecc in airdrigi an doman (in domain DV.
V) isin aimsir sin
377. Is
i sin
gabail Tuath De Danann cona comaimsearrdacht o thus co
deiread, cenmota oigeda ban-cloindi Cearmada na(c) n-diaid. Is he seo re
chomairem fad flaithiusa Tuatha De Danann, .i. seacht mbliadna do
flaithius Belochus i tricha bliadan Poilipoiris i da bliadain trichad do
Lampaides i bliadain ar fichet Sosores Axsirisus aen bliadain dec ar -\
city, which was made by Saturn over against it. Death of Manannan by
the hands of Uillend. Death of Midir of Bri Leith. Agamemnon began
to reign.
PANYAS thereafter, the twenty-fourth king- of Assyria, forty-two
years had he. Oengus demersus est in mare. The Gaedil journeyed to
Spain, to wit Brath s. Death, whose son was Breogan; Uici, Oici, Mantan
and Caicher. Death of The Dagda. Delbaeth took the kingship of Ireland,
Hercules and Iason came into the land of the Colchians in quest of the
golden fleece in the time of Panyas. Death of Delbaeth thereafter, and
Fiacha son of Delbaeth took the kingship.
SOSARMUS thereafter, the twenty-fifth king of Assyria. Twenty-nine
years had he. Death of Fiachna s. Delbaeth in his time. The progeny of
Cermat took the kingship in his time. The capture of Troy by Laomedon
at that time.
MITREUS thereafter, the twenty-sixth king of Assyria. Twenty-eight
years had he in the princedom. Ith s. Breogan came to Ireland in the
days of the sons of Cermat, and the sons of Cermat worked treachery upon
him, as he was returning : and that is the cause of the [coming-] of the
Sons of Mil to Ireland, to take vengeance for Ith upon the Tuatha
De Danann. Thus it was the sons of Mil who gave the battle of
Tailltiu to the Tuatha De Danann, so that the three kings of Ireland,
Mac Cuill, Mac Cecht, Mac Greine fell there; in vengeance for Ith was
that battle waged.
Lin.
R 1
fl314, 316 (L 5 S 3 F 12 y 12). : R 2
ff 346, 352,
355
(V 9 /3 24 A 11 /3 1
:
15 8 18 E 7 a 3). : D :
R H 3
366 (B 18 a 45 :
M 280 a 1).
2 3
1. ^riu eo n-uaill, co n-idnaib,
4 5 6
slnsit sluaig for a sen-maig, 1790
7 8 9
slar co fuin
roptar foglaig,
10
a "tuir 12 thoglaig
13
im 14 Themraig.
2
2.
1
Tricha bliadna iar nGenand
3 4 5 6
gabsat sonann; sluaig siabra
for Tuaith mBolc bfiaibthe 10 barann
7 8 9
1795
"tadall "Tuaithe De "Danann.
3. Dia 1 do daim, 2
cid 3
dosrimart —
4 e 5
gabsat co ngrain, co nglonn-alt,
7 8 9
na neill oll-ehoicthe arracht,
10 12
for sleib "Conmaicne Connacht. 1800
1
4. Cen dechla 2 d'Erind 3 ergnaid,
4 5 6
cen ethra, erim 7 n-angbaid,
8 10
ni fess a 9 fir fo rind-nim,
12
in "do nim no 13 in do 14 thalmain.
2.
]
trica -ann FVA nGean- R2
gabsad R (bh B) sluagh V
3 3 3 4
Bolg FR
3
°-thi FDB buabthe V buaibti E buaibthig M: glossed
barand LB " adall F tadal V tadhall A
buadaigthe L taghall B
10
12
tuathe L tuaithi VD tuaite E Donand L. 13
LIII.
-rimmairt VE -rinihart B 4
om. F gabhsat B -sad M 5
gu B (bis)
6
nglanalt ngollalt L B nglennf olt M 7
neol L nel F nell R 3 8
ol-coichthe
(glossed uilc) L olcaide F -chocthi D -choicthi E -cichi B -chichi M
9
om. L arrocht M 10
sluag F sleibh A sleb M u -macni FDE
12
Condacht FA Conacht V Chondacht M.
4. *
cia deach la F
cen ecla VA ciadechla cid (yc) dechla E cia DM
deacla B written ciadeach laderid F glossed cen deligud L
:
2
Herend
d'Erend (sic) L deirent V derreng A d'Eireind E dherind B Herind M
3
dergnaib VAE ergna D eargnaid R 3
(dh B)
4
gun B 5
etra F
ethro VA eathra R 3 6
Herend om. prefixed n L
L erem A erimm D T
9
fir in. raswra E
10
for nim L fo rinnib F: other mss. written for m
indnim na fir fan fingail B na fir f on findgil
:
M donib F demni D M
12
om. A fa D 13
om. in R 1 (do dittographed F) " -muin V.
214 THE VERSE TEXTS
5.
a
Masa do Memnaib 3
diabuil, 1805
7
4
don 5loinges 6 lengduib laidig,
8 9 10
slan srethaib, co "slogaib
co :
14
12
clann 13 Bethaig mas do dainib.
3
6. Do Mainib 2 an dir dligid
4 5
in saergein dian sil serig ;
1810
6 7 8
Bethach fian-ailen fobaid
9 10
mac d'Iarbonel meic Nemid.
9
ina cath eo 10 meit "Halle,
12
atbath 13 cuaine cet mile. 1820
2 3 4
9. ^leicc Eladain, aeb idna,
5
fri fer-fogail fael fodla;
6
Bres don 8 Brug 9 belgaeth 10 Banba,
7
12 13
"Dagda, Delbaeth, is Ogma.
5.
J
LR masso V maso A
mas 3
demnuib D na deamnaib R (dh-bb B) - 3
3
FR (bli B)
diabail 3 i
on sprs. to d, and the latter letter expanded L.
longais L loingis B lenduib F leogd D leannduib R (-bh B)
E ° 3
"
srethaibh E sreathaibh B slogaib (s not dotted) FM sluagaibh VADE
cosslogaib L gu sloghaibh B eland LV Beothaig FM
I2 13
(s DE) :
8. 'fall 2
tole VAR 3 3
trene FVA treni DR 3 *
f R 2
ba B f ri M
5
tuaith FVDE 6
om. m R*M : mbole V bole M 7
basit L batsat F
baighsit A baighsed brugsad B
E ba sat M 8
righi righe E rigi
VAB M
9
inna L 10
met FVA meitt D med EM: guined (for co meit) B
D M VAR " cuane L
11
huaille VA uaille n-uaille FEB n-uailli
12
adbath
cuaini VM.
9.
'
me F mic D
meic R3 2
Eladan L Elathan F Elathuin D dEal-an E
Ealathan aibh E aebli B
R 3 43
indna L nidna F idhna A nidhna B
nidnai 5
M
f ri f era doil L f ri f ael fera dail f erdha F fris feratar f aen
fodla VA (fogla A) fri fael fer fodlmil fogla D fri fer-foghail faol
bfoghla E allath fearamail fearrdha B alloth fearamail
ferrdai M
Breas FER3 Bress V Breass A do VAE dian B bruigh V FDM
' 8
6 din
bruig AD brugh EB brud M 9
-gaet F gaith VAD (in A changed from
Daga (written 2ga) E
E 10
Banba yc D Banbha B M
•gaigh) gaoth
12
B " B.
Dealbaeth Oghma
216 THE VERSE TEXTS
2
10. ^eriu cid 3
rotbla roa, 1825
4 5
Banba, Fotla, i Fea,
9
6
Nemaind 7 na 8 forand fathach,
10 11
Donand, mathair na nDea.
2
11. *Badb is Macha, met 3 n-indbais,
4 5 6
Morrigan, fatha felbais, 1830
7
tindrema 8 aga 9 amnuis,
10 12
ingena "ana ErnnLais.
1 2 3 4
12. Goibnend, nlr baeth a bruidne,
5 6 7 8
Luiehtne, saer in cerd Creidne,
10
Dian Cecht fri dul "rot 12 roicMhe,
9
1835
Mac 13 ind 14 6c, 15 Lug mac 16 Eithne.
1 2 3
13. Cridinbel, Bruinde bladach,
4 5 6
BeChuille, Dinand drechach,
7
Cosmael 8 co mbairdne 9 becdai,
10 12
Corpre mac "Etna, is Etan. 1840
1 23 4
14. Hui Dagdai dlar bo threrand
in
5 6
randsat Banba na mbuaball;
7 8 9
flaithi feb-garta fegam,
10 11
tri meic Cermata Cualand.
3
F rodbla ER
rodba 4
Fodla DB 3
Foa V Feaa EB Nemuin VAD B c
"neda E ndeaa B.
11. Badhb E Badbh B
J
meit R med R om. n- LF indmais FD
- 2 3 3
8
indaga L indagda F agha AE Ernmais L amnais FE amnuis V 9
u
ingeana FB anga E Ernmais F Earnmais B.
10 12
4
Chuill FM
VE Bechuill (sic) F
Cuille ins. is R
: R Danand FR 5 2
,
3
:
3
7
Cassmael FVA Casmael DR Casmaol E combairne A combairdni D
3 8
M Ethna E
mbeaehta B Cairpri FAEM Cairpre VD Cairbre B
10
s
raindseat F rannsat AD rannsad E roindsead R ran (om. sat) Banba na 3
:
(o) Owing to a spot of dirt on the vellum this looks at first sight like Crigh-.
218 THE VERSE TEXTS
4
15. ^idh 2 Heriu 3
ilair mile 1845
5 6 7 8 9
randsad a tir i treide :
10 11 12
airich uill na n-echt n-ualle,
13
Mac Cuill, Mac Cecht, Mac Grene.
2
16.
2
Gle dosroibaid Mia n-irind,
4
Mac De, don 5 rlg-maig 6 redim : 1850
7
fri
8
gail
9
na ngnlm, 10 na ngleraind,
X1 12 13 14
ni 'iil a sil for "Herind.
2
17. x
Eochaid cen elmnas 3 n-idland
4 5
delbas deochair a degrand ;
6 7 8 9
acht fis na fiaii dia fuiglend, 1855
10
cia dosruirmend, nis "adrand.
2 3 4 5
18. *Adraid dobrorand, ainm ind rig
6 7 8
cach fir adfeidend,
fodlaid
ro 9 sern 10 cach 11 sin 12 arsailem,
1G
ro 13 delb 14 tir 15 n-oibeng Herend. 1860
15.
]
L Cidli Eiriu F Heiriu A Heri D Eiri EM Eriu B
2
ilar 3
FR 2
M Billar maine FB maini D naimlne, the d expuncted M
4
5
raindseat F randsat LVB rann- AE rannsat D roindsead M DEM in B 6
i
7
trir M
8
hi VA a E in M Hrede F treidhe VAB treidi I) traighe E
airig FD airig (gh V) ull VA airighuill EB aig rig a uillna nuailli M
10
:
11
nech L nuaille FVADB uaille (om. n-) E
12
Greino FAEB Grcni VD. 13
16. gleo R
1
dosriblad F rosdibaid VAM dusribaid I) rosdiob. E
3 2
9
nach gnim D na ngniom E a ngnim R na nglerann F con glerinn E 3 10
:
Eir- E Erind M.
17. -dh B J
can elbas F cen ebais VA cin elbais 1) conelbais E
2
nidluinn D 4
delbais VAD dealbais E deabhas B 5
na ndeagrand F
na ndegrann VA a ndegronn D na ndegrand EM a ndeadhrand B after :
18. 1
adram FB adhradh VA adra[id yc] E adraim M !
w L only
3
om. E don FR 3 4
righ VEB 5
adronum FB adroraind VA adrorainn D
adrorann E adronnam M 6
f adlum F faglaidh V faglaig A fadlaid D
faghlaid E f oglam B 7
f odlam M
cech LD gach B 8
atfetam F
adfedhim V
adfeighim A adfeidim DE adfegheand B adfedaim M
9
chum F sern D searnn B searn glossed ro sreth L M
10
cech D gach B
:
11
ni F 12
darndinann F adsailim VA arsoilim D arsailend B arsailenn M
13
dealb F dhealbh B M dir L 15
naibind FVA noibinn D naibinn EM
aibind B 1G
n Eir- FE nErenn VADM Er. B.
220 THE VERSE TEXTS
LIV.
1. Ttiatha a
De Danann 2
fo 3
diamair,
4 5 6 7
lucht cen chomall crabuid;
8 9 10
euileoin in chaille "na crlnaig,
12 13 14
doine d'ifuil feoil Adaim.
2 3 4
2. ^aisle thall na tuaithe threine, 1865
5 6
lucht na crtiache crlne,
7 s
aisneidem, ind reim-se itamne,
9
a reimse 10 sa "rige.
2
3.
1
He secht mbliadan 3
Nuadat 4 narseng
5 6
chuanairt 7 cheib5ind,
osin 1870
8
naithius 9 ind 10 frr "chichmair 12
chuil?ind,
13
ria "tiachtain 15 in Herind.
1 2 3 4 5
4. I Maig Thuiredh, truim co trucha,
6 7 8
i torchair cuing in chatha,
9
do cosnamaid 10
ban "in 12 betha — 1875
13 14
ro lead a lam 15 fiatha.
om. D
1.
1 2
Donann VAE Deaman D Danand Dhanand B RM
8
-uir VA
dimhair E dhiamair B 4
fir R
1 5
can cin D gan B FM
comoll F comull VA comall DRB comhall E 7
crabhaidh F crabuigh
VAB crabaid R crabaich 8
cuilleon E cuilein R 9
an R M 10
chailli
VAM caille E cailli R " nar
crinaigh F rot crinaigh (the t yc A) VA
ro crinaid DE (rod D) nar crinad R 3 (-adh B) 12
daene L dine F
daoine E " feoil FD 14
Adhaim V VM
(dot over f scratched out, F) eoil
Adaimh B Adhuira D.
2.
1
Uasle LV tall FD
huasli D
tuathe L huaisli E uaisli M 2 3
"
reimsi EB hisa D riglie VD righ E righi B rigi M.
10
3.
1
om. re R 3 2
om. m- E 3
ins. do R 2
: Nuadait VAD Nuada E
OF SECTION VII. 221
LIV.
Nuadad R 3 (-dhad B) 4
nareng L narsing F narseng VDE narsing B
nairseng M 5
ossin L uasan B s
cuanairt F cuanart E 7
ceib'f ind F
cheilbinn V ceilbinn A celbind D ceibfind E cebh'find B ceolbind M
8
flathius L flaithus VB flaithes E in FEB an M
9 10
fir VAE ir M
11
cicair F chicair VAM cicair D cicar E ehichair B 12
culfind R
1
2 3
6.
a
Nuada lar sin fichi bliadan,
4 5
ruc sithi for sluagad,
6
co
7 8 9
Lug rind-agaeh do rigad
—
10 12
illanach "cen uarad.
7. ^ethracha do 2
Lug—ba lomda— 3
1885
6
Brug Banba
4 5 7
r-rlgei os :
10
9
ni 8 ranic nocht-cholba nemda :
12
"ochtmoga don "Dagda.
4
8.
1
D€ich mbliadna 2 do 3 Delbaeth dlchra
5
co rig remgaeth riaehda,
6 7
1890
8
cen 9 locht os 10 bruinde na "bochna —
12 13 14
a deich eile d'Fhiaclma.
4
*N6i mbliadna 2 fiehet, 3 fos- fogart,
5
os 6 caeh 7 sith-fert 8 d'Erinn,
9 10 ia
i r-rige for Banba buan-uill, 1895
12 13 14
d'uib in D,agda denseng.
5.
]
seacht VR 3 2
om. m- E 3
Brcissi F Bressi VAB Bresi DM
4
na mbanat L nir banat D ni banad E nir bhanad B ni buanat
5
lorM
a L a [om. tri] F an R3 6
deissi FVA desi DM 7
dun FBA cen E
8
duanaib F duanab DEB duanbog M "
hi A a DEM J0
flaithus R 3
11
for R 2 12
clar RB2 13
cnobog FE chnobocc V cnobocc D chnobog R :!
14
cor coirgead F cor Mead
hiceadh V cor ADEM gur coirgeadh B
15
lamh AB 16
Nuadatt D Nuadhad B Nuadad M.
6.
]
Nuado L -dha B R rue saide L ruic
2
sein L 3
fiche
4
8
dia L diarrigad F da M rigadh V righadh AB a blot after this word
: :
cin D gan B 12
'f uarad FEB uaradh VA huorad D.
rainig EB 9
nochthcholba A -eolba FED -colbha B 10
neamda
FR 3
nemdha E ™ ins. acht M: VA D -moda E
(-dha B) -moglia -rnhoga
"dun A in EM 13
Daghdha AB Daga E.
8.
*
deic bliadna E 2
don LB dun A 3
Dealbaeth FR 3 4
diochra E
5
coric F cosric R 2
(-rig E) gusrigh B corich M raemgaeth F rerngaeth
6
E
remhgaeth B -gaet M 7
riacta F riachta B riachna 8
M
gan FEB cin D
9
cleith VAER 3 10
braine L bruindi F broine D bruinde B buindi M
11
mbethga L mbaethga D mbaotga E 12
om. a EB 13
aile eli AM D
ele B "d'Fhiacna F dFiachna V diachna M.
'deich
9. VADM
deic E nae B s
om. B fichit 3
foss V M
4
L f egam F fegaim R2 (-uim D) fegham B f eidira
fogart
5
uas VAE M
6
chach R 1 gach. AE 7
ins. ba LVA (erased L) fithirt LF sithfeirt V :
a 2 3 4
11. Co rodgonsat Gaedil gnithe,
5 6 7
cen toidin tria tuachle,
ni 8do 9 braisse, 10 ni 8 do "baithe,
12
bec 13 tasse na 14 Tuathe.
10. '
iarsein F annsin VE andsin A iarsin DB arsin ~
tangatar FD M
tangadar EB tancadar 3
mic D mec M 4
Milead 5
rangatar FD M M
rangadar EB do raneadar 6
eo M 7
ruadath L. ruaninad V M
ruamnadh A ruamad D ruamadh E ruadadh B ruadag s
eland LFEB M
clanna M 9
mersceail E 10
V maidheadh E "
maigedh FB Heaspain
Hesbain E 12
cen L gan FEB cin D 13
'fuaradh F uaradh VA huarad D
Juarad E fuaradh B.
LV.
R 1
ff 316, 317 (L 5 y 10 : F 13 y 31). R2 If 349 (V 9 p 1 :
A 11 a 31 : D 16 8 14). R 3
ff 369 (B 19 o 1 : M 281 /8 1 42).
x 2
1. Lug mac Ethlend,
3
alt
4
cen 5 meirg, 1905
6
leis cetna 7 riacht 8
eneeh 9 ard;
10
ar techt do Crist, "ni 12 bag baeth,
13
adbath 14 Conehobar gaeth garg.
1.
J
Lugh VAB 2
L Eithlenn F Ethnenn D Eithleand
Ethl. B
Eithleann M 3
altt F 4
can F cin D gan B 5
merg
°
les M F
7
acht L 8
oenach LD aenach F enach B eneach °
nard M M
LVI.
R 1
fl 316, 318 (L 6 a 19 : F 13 S 21). Min fl 316a (/*V 18 8 28 :
fiA 28 a 3 :
MR 93 y 24). R 3
\\ 371 (B 19 a 37 : M
281 y 14).
1 2 3
1. Estid a eolchu can on
4
mad ail
5 6
duib coninniseor, 1910
7
aideda 8 co 9 tuachle 10 thall,
"forcla 12 Tuathe De 13 Danann.
1. 'Eitsid VR eitsidh A eisdigh B eistig M 2
eolcho VB eolcha AM
3
cen LVAR can FM gan B 4
madh B c
dib F daib VAM dibh B
6
oorinniseor LF connindiseor B conindiser M coninniser R '
aigeda VA
OF SECTION VII. 225
11. 1
go FD gorgabsat R (-ad M) rogonsat F rosgonsat R (-sad E)
3 ~ 2
3
Gaeidil VAM Goidel DR3 Gaoidil E 4
gniti F gnithi DR
3 5
condoidin L
contaidim F centaidim VA (dh A) contaidhim B gan taoidim E °tri E
7
thuachlo L tuaicle F tuachli B tliuaithli M
D thuaichli E tuaicli
8
di (bis) LD 9
braisi B FDEM na F no E
brassi VA brasi 10
tuaitlie M.
LV.
LVI.
3. ^o rochair 2
Ernmass, ard a
3
gal,
4 5
Fiachra, Echtach, Etargal,
6 7 8
Tuirill Picreo Baile Breg,
9 10 12 13
i cet "chath Maige Tuired. 1920
a 2 3
4. Dorochair Elloth co n-ag
4 5
athair mor-garg Manannain,
ocus 6 Donand 7 chomlan 8 cain,
9 10
la De nDomnand d'Fhomorchaib.
5.
x
Atbath 2 Cethen ocus Cu 1925
do 3 uathbas i 4 n-Aircheltrti :
8
ro 6 marbsat Cein clan o thaig
5 7
9 10 11
Brian, Iucharba, is Iuchar.
6. ^arb 2
de
grene glaine
3
gai
4 5
6
Corpre mor mac Etaine
8 7
: 1930
9 10
atbath Etan "os ind lind,
12
de 13 chumaid 14 Chairpre 15 chendJind.
2. ^idleo VM Eidhleo AB 2
Adlai FB Alldui VA Adhlai M
3
anall M 4
-fer VA -fear B 5
de LDE 6
Tuaith AB 7
Her- LDE
8
oigh VAB 9
laimh AB (dittographed B)
10
Nercon F Nerccoin VA
Nearchon B Ercoil M " ui F ua VAB 12
Sernoin FV Semeoin AM
Sheimeoin B.
3.
'
docker FA docer V dockear M 2
Ernnmas F Emmas VAR a
3
gkal FB 4
Fiacku F Fiack- VA Fiacko B Fiacka M J
Eatarglan V
Eatargal A Eadarglan B Edarglan M 6
Tuireann B Tuireand M
'Bicreo FM Piccreo VA Bigreo B(a) 8
Breag F Bregk V Breadk B
bread M 8
a FR hi VA
3 10
ged B » catk V 1=
Muige F
Moigke B Muigi M " Tuiread FM Tuireadk B.
4.Marockair F 2
Alloitk F VM Alldoit A Alloid B
Alloit
3
conagk VA conadk B anaid M 4
B
-gkarg Manannan FAM 5
Manonman V Manandan B •
Danann F Domnonn VA Danand R 3
OF SECTION VII. 227
7
comlan F cornlond V comlonn A chomhlan B s
chain B choin M
9
Domnann FV Donmond A (om. n-) Domnan R 3 10
donior- FVAM -aibh B.
5.
1
Adbath 2
M
Ceten V Ceithean B Ceithen 3
atbass VA M
uathbhas B 4
Airceltru FV Airchealtru R3 (an A. M) 5
do VA
8
marbhsat B marbsad 7
Cian FR 3 Cen VA M 8
tig F thaigh VA
thigh B taig
a
M
Iuchurba L Iueharba FVM TJcharba A Iucharbha B
10
R R3 oeus V
J " uih- A Iuchair RJ R 3
1 .
6.
1
Marbh B 2
do FVAR 3 3
gae VA ghai B 4
greine F
s
gloine R 3 6
Cairpri FVAM Cairbri B '
raacc V Eataine 8
V
Eadaine BM 9
adbath M 10
Edan B Eadan M " osin FAM uasin B
12
do FVAR 3 13
chumaidh AB cumaid M " Cairbri FAB Cairpri V
Chairpri M 15
cheinn- F cennfind V cenn'find VA cheindfind B -find also M.
10
ocus Maclia, "iar 12 Samain 13 sain, 1935
14 15
do laim Balair Balcbeimnig.
8.
1
Do cer 3 24
0gma, cen chor fand
la
5
Hinnech mac De 6 Domnand :
7
do rochair 8
Casmael 9 bruinne bil 3
10
la Hoctrilach mac "Imnig. 1940
9.
a
Marba 2 de 3 tham 4 thregtach tra,
Dian Cecht 5 ocus 6 Goibnend 7 Goba;
do 8 cer 9Luigne 10 in saer lx co se
12 13 14 15
de saigit trein tentide.
10. a
Eo baided 3 Creidne in 4 cerd
2 5
cass 1945
6
for in loch-muir 7 lind-amnas;
8 9 10 lx 12
oc tabairt meine oir ain
13 14
dochum Herenn a Hespain.
7.
1
hi F im-muig VA a R
3 2
muig- FVAM maigh B 3
Thuredh V
Turedh A -idh B Tur(ead yc) M 4
fa M 5
tuir FB tria VA tur M
6
aig FB agli V adh A
7
cear F cherVA chear M 8
Nuado F
Nuada VM Nuadha B 9
Airget- FV Airgidlaim B Airgedlaim M
is AM om. B
10 " ar F 12
samhain A " sin FR M 2
soin V
"laimh V -bemnig LM V bemennaigh A (om.
15
bemendaig bailc- VA)
-beimnigh B bailcbemnig M.
dorochair F do chear R3
8.
' "
Oghma B
3
gen B 4
cor ifann F
con'fann V conbann A gur ifand B cor farm M 5
Hiiidech A Hindeach R 3
6
Domnaiin FM Domnonn V om. preceding Be M '
torchair FVA do
thoit B do chear 8
M Casmail B 9
bruidnenn F bruidne VAM om. B
10
Hoctriallaeh FVA Hoilltriallach R 3
"nlnnig L Indig F Indigh VB
nDerg A Indich M.
9.
J
ba marbh B fa marb M ~
do FVMR 3 3
thama F thamh AB
4
tregdaig F treghtach VA treagdach R 3
(gh B)
5
is FVAM 6
Gobnend L
OF SECTION VII. 229
16
in loma FVR 3 .
230 THE VERSE TEXTS
x
12. Be Chuille ocus 2 Dianand dil,
3
marba 4 na dl 5 ban-tuathaig,
6 r 8 9
fescur con druideeht, fo deoid, 1955
10 12 13
re "demnaib odraib aeoir.
1 2 s
13. Dorochair for in traig thair,
4 5 6
i fertaib Ratha Ailig,
T
Indui 8 mor mac 9 Delbaeth in dil
"la Gand mac 12 dana 13 dorn-gil. 1960
2
14. Marb 2 3 4 5
Fea, ba biian a blad,
6 7 8 9
i cind mis lar n-a marbad
con raith 10 chetna "cubaid ]2 lind — 3
—
do 13 chumaid 14 Indui 15 folt-iind.
8
marb 9 Aine ao
ingen "in Dagda
12
13 14
ar seirc dorat 15 don Banba.
12. 'Becliuill FR 3 -
Danann F Dinann VA Danand R 3 3
marb FM
marbh B 4
ina da F in dana R 3 5
-tuathig- L mban-tuathaig F
ban-tuaithigh VA -tuathaig R (gh B) FVA R B
3 6 3 7
f escor f eascor gun
an M "ndraideeht F draoidheclit A draigecht R 3
(-eacht M)
'•'
f ;i.
13. Mocher VA =
ar hi cind (and om. in) VA FM 3
traga VA
traigh B
4
hi VA a BM
"flrthaib FVA firthaeb R 3 (f-bh B)
6
-gh VAB -ch M
'Innui Indai R 3 s
V
om. mor i Delbaeth i Gann A :
9
Delbaith FVA Dealbaith R3 10
ghil B lib
" la F Gann M : FAM
12
ndana FB ndara VA ndera a M
ndornngil F ndorngil VA doirngil M.
4
om. a F 5
AB
bladh hi A a B ccind F cinn V °
Miss V ' 8
cumaid R 3 u
Cairpri F Indai B Innai M 15
cheind'find F f oltfind V
foiltfind A alaind M.
15. J
adbath R 3 2
Boand VM Boann A Boghfhind B 3
gusin B
"mbaigli FV mbaidb. AB
ag B oc baid 6
M
tobur F topur AV 5
M
tobar R 3 7
Namat (glossed no Neimid) F Nuadat nar A Namad VRS
8
this couplet and the first couplet of the following quatrain omitted, and
the remaining couplets limited into one quatrain L Ainge F irigean B
9 10
14
dara VA dorad R 3 15
dond V donn A.
16.
]
docer F docker V 2
Cairbri B Chairpri M 3
cuimnigh B
cuimneaeh M 4
leat FB lattt A lat VM 5
-mh VA Nechtan
' B
'Nammat L Namhad B 8
docer R 1
docher V docer A 9
Neachtain B
10
gusin FB
" nemh A nimh B nim M 12
Sigmall Sidmall FM VA
Sighmall B
13
ua s.-M. re-inked L o saer-Mhidir F ua saer-Mider VA
hua (m rasura) sair-Midhir B .h. saer-Midir M.
3
18. ^lidir mac 2 Indui alle
4
do 5 cher 6 de 7 laim 8 Elcmaire :
9
do rochair 10 Elcmair "innaig
12
de laim 13 0engusa 14 imslain. 1980
2 3 4
19. Brian, Hucharba, is Iuchair and,
5
tri dee
6
Tuathe De 7 Danand,
8
marba oc Mana 9 os muir 10 mend
"do laim 12 Loga meic 13 Ethlend.
2
21. 1
Do cer Cermait Milbel 3
mas
4 5 6
la Lug mac Ethlend amnas 1990
et ma mnal, mor in mod,
7 8
ac
dia 9
rosbrec in 10
drai n dosom.
22. Do x
laim 2
meic
cen chaire 3
Cecht 4
5 6
do rochair in cruittire :
7
do rochair 8 Lug 9 5s 10 tuind tra, 1995
la Mac Cuill mac lx Cermata.
7
-dh V LVB
-bhuaidh B 8
Haengus FVR miswritten la
cer 9 3
Oengi A
'
10
con F gan VA anair B annair M
B " indair Midhir VB M 12
Mider
-glonnig L glondaig F glondaigh VR
18 3
.
6
dei M Tuath VA Thuaith M
6
Danann M marb na coma F 7 8
:
9
rosbreg FB rusbreg M 10
drui L " dhosom A dhoson B doson M.
22.
1
laimli A 2
mc. Dein Checht L 3
Ce?.cht F
4
clien L can FM
gan B 5
en FR 3
an A cian 6
V
cruiteri F cruitire VAB cruitiri M.
'dorocair V
do cher R3 8
Lugh VAB
9
uas VA 10
ins. in R !
u Cearmada B.
234 THE VERSE TEXTS
23. tocher 2 Aed mac In Dagda
3
la Coirrchend 4 caem 5 com-chalma,
6
cen 7 gai 8 ro po dlug 9 demne,
10
Iar ndul "co 12 a 13mnai 14 ar 15 innerge. 2000
24. 1
Do roehair 2
Corrcend 3
a Cruaich —
in Hrenler 5
amnas 6
imltiaith —
7
dond ail 8 turcaib 9 for 10 in traig
nf or i2jjg e i3^ e(j a "imnair.
25. tocher 2
Cridinbel 3
claen 4
cam — 2005
5
prim-chainte
6
Tuathe De Danann —
7 8 9 10
dond or, frith sin Banna baeth,
12 13
do laim "in Dagda ui "Delbaeth.
x 2
26. Ic tiachtain a Halpain fiair
do mac In Dagda Mrech-riiaid, 2010
4
in 5 inbiur na 6 Boinne 7 i foss,
8
is and 9 ro baided 10 Oengos.
1 2
27. 6en mac Manannain 3
don mein,
4
cet- serc Mon 6
ingin
7
dibcl 3
8
do cer in mac 9
maeth 10
sin n
maig 2015
12 13
la Bennan baeth, a
14
Breg-maig.
24. *
docker F 2
Corcend L Corrcenn FV Coirrcind A
Corrgenn B
Coirrcend M 3
a cruacli FVA na cruach R3 *
trenfer FVAM treinfear B
B
amhnas B °
imluath FVAR 3 '
dondail F donail R 3 donnail VA
8
turcaib(a) L tuargaib FVA tuargaibli B tuarcaib a
ar VA 10
sin M
traigh B (traigh
» ar R3
14
also VA) M »ligi FM lighe B Aedha B
imlain F.
25. ]
Docer R 1
doo" (sic) B dochear M 2
Crichinbel L Crithin bel F
Cridhinbel A Cithinbel B 3
caech FB ni cam M 4
camm L 5
-cainte F
-ehainti M 8
The e expuncted L Tuath VA D.D.D.
: M '
don VAM
8
ins. for L: sa VM san B "Banbha B Banba M 10
baith VAR 3
OF SECTION VII. 235
26.
1
hie VA ag B ae M -
Halbain FR
Hespain A
3
dreach- FB 3
ruaidh VAB 4
an VAB oc M 5
indber 6
Boinde VA Boindi
F M
'ibus F abos V abus R3
aboss A 8
ann FVA 9
do baidhead F ro
baiged VA (-dh A?): baithead B baidead M
10
Aengus FM Aengos V
Aengoss A Oengus B.
27. 1
FVAM
aen Manandan R do mein A dan meind B don
2 3 3
u Bendan F
issin L san B don M muig FM muigli V maigb AB
10 M
-muig F Breghmaigh V Bregmhaigh A
Beannan R mbaeth FB
3 M
13
(a) The b is dotted, !but the dot has been intentionally effaced.
236 THE YEESE TEXTS
28. x
Neit mac 2 Indui sa 3 dl mnai,
4
Badb i
5
Nemaind 6 cen 7 goi,
8 D 10 11 12
ro marbtha in Ailiuch cen ail
13 14 15
la Neptuir nDerg d'Fomorchaib. 2020
30. 1
Do mac 2 Alloid 3 conag,
cer 2025
4
in mind 5 mainech c Manannan,
isin chath s i 9 Cuillind 10 chrnaid,
7
conadh B '
Midir A in minn M "
morgarg FM morgharg B
6
Manandan B 7
cat V cath FAB 8
hi VB 9
cCuillind F Cuilind VA
10
cruaid F chruaidh V cruaidh AB a abratdrnaid F abradruaid R 3
thamh A 10
lerg V Leir B Leirc " om. 1- B. M
Marbh B Daga V Dagdha B gae V goe A gaib
1 2
32. 3
R 3
4
cro R 3 5
issin L 6
Brug FB Bruigh VA himargho F himargho
7
B
himargo VAB erased) F rogon VA rosgon
8
rosgoin (a prefixed s B
rosmarb 9
M
Cetleand F Cethnenn V Cethern A Cethl. B Ceitleann M
10
bean B: in ben yc V "hi A 12
muige FV moighe B muigi M
13
Tuiread V Taridh B.
33. Moch- A dochear 2
Dealbaeth R 3 M 3
Cacher L Caithear M
4
nair FR3 5
Namad B 6
dogaeth V dochear
dogaet A 7
Caicher F M
Caichear B Caithear M 8
ic VA
gun B con Boinn baeith F cona
:
cloind M 9
Fhiachna VA : me. Dealbaith morgluind 10
Delbaith FM
Dealbaeth B.
238 THE VERSE TEXTS
2 3
34.
1
Docer Fiachna 7 AI an
4 5
la Heogan Inbir imslan :
9
6
docer Eogan 8 Inbir uair7
10 12
la Heochaid "n-iuil, n-iarann-chruaidh.
6 7 8 9
docer Oengus, Aed,
Labraid,
la
10
Cermait "co cruth 12 eom-caem.
2
36. x
Heriu Fotla 3 coiiiiaill
i 1
4
Mac Greine is Banba 5 combtiaid, 2050
6
Mac Cuill, mac Cecht co nglaine,
7 8 9
i cath Temra tondfflaine.
= i j
10
7
Heriu 8 sund 9 re Suirge "lar sin, 2055
Mac 12 Grene 13 la 14
Hamar,gin.
2 8
38. ^otla re Hetan co n-uaill,
4
la Cacher, Banba 5 co mbuaid :
6 7 8
cia baile i fot is iat sin
9 10
aideda na n-oc "estid. 2060
34. 1
docher A dochear M 2
Fiacha M 3
ui An F Aei M
Heoghan B ind&ir imlan italicised letters in rasuris F ninbir imslan VA
4 B
35. 1
docher VA dochear M niuil M 3
iarsin FE 3 "
Ae( I V
Haedli A Haeg B Labrad in rasura F Labraidh A Labhraidh B 5
6
doch- A dochear M om. L Labraidh VAB 8
Aengus FVAM Oenghus B
'
9
Aedh B Cermat VA Cearmad B Cearmaid M
10
"go B: cunnail-
cruth coem VA (choem V)
12
comchaem R 3
(mil B). This word defaced, L.
congloine hi M '
VA Taillten FM
8
Thailltean B 9
tonngloine VA
(-am- A) tondgloine B todaide M.
37. 1
re FB 2
Heremon FV Hereamon M 3
nan V 4
ri F re B
5
Hemer M 6
imlan FM n-imslan V inislan AB 7
Ereo V Hereo A
Eiriu R 3 8
F la
sunn VAM
10
Surge L Suirgi F
9
ri V Suirghe A
Suirghi B Surgi M
" iarsen L arsin R Greni F 3 12 13
re FB
Hamargen L Hamairgein F Haimirgein VB Haimirgin M.
14
3 4
Tuatha DeDanann, drong mar
x 2
39. gloin,
5 7 c
giatberaid sund saebh-e5laig
8 9
lucht na mbarc is na mbledha,
10
atait a Tir "Tairngire —
2
40. Tir 1
Thairngire adberar 3 and 2065
do 4 bhis 5 ag Tuatha De 7 Danand
6 —
8 9 10
baile bith-sheang a mbi breth;
ai 12
is e in t-ifearnn lchtarach.
x
41. Gideraid sund iar same,
2
saebuide na seanchaide, 2070
3
sidh 4 ag lucht na trist 5 na treabh,
ni maith la Crist in 6 creideam.
1 2
42. Gebe creidis co n-anmain
a mbeadli a 4 sidhaibh 5 samlaigh,
3
39. >
Tuath VAM 2
Donand V Donnann A 3
druing VAB
4
glain VA 6
ciaberat VA cia adberaid M c
ruiad VA rind M
7
na heolaig VAM -eolaigh
: B s
VA
mbarcc 8
mblege VA mbleide M
" atat i V atat hi A atatt M "
tairmgere V thairngere A thairmgere B
thairrngiri M.
40. '
tairrngere V tairngere A thairrngire B thairrngiri M 2
atberar
VA adearar M VA 3
ann 4
om. VA bheith B beith M 5
ic V ac M
6
Tuath V 'Danann VA s
baili M 9
bith-seng AR
3 10
im bith
brath VA brath also M " isse V u tif ern V
tiffern A tif rind M.
OP SECTION VII. 241
42. 1
cipe VA cebe M 2
chretes V credes A chreideas M 3
mbith VA
mbeith M 4
sidaib VM sidaibh A 5
daid VM -laidh A aittreba VA
6
aitreba M 7
neamh A 8
nad VAM 9
'fir M 10
f rietset V
1 iretset A
nosested M.
LVII.
R 1
fl 316 (F 13 31). R 2
fl 334 (V 9 a 1 A 10 : 3 31 :
D 16 y 7 E 6 :
(3 44 : R 80 /3 9). R 3 ff 368 (B 18 8 17 :
M 281 a 2 30).
1.
1
Hetlmr ard 2 fo?uair mid,
3
cruaidh in fer;
Coll 4
a 5
dea,
6
hua 7
in 8
Dagda 9 nar "dub,
12
"Banba a ben.
2.
1
Cethur 2 cassi 3 coem 4 a II
5
ba 6 saer se (a) :
7
Hereo a s ben, 9 ba 10 ben "fial 12
hi
13
grian a de.
x 2 3
3. Tetlrar tren, tren a throit, 2085
4 5
ger in greit,
6
Fotla a 7 ben, mor ndrecht ro 8
druit,
9 10
cecht dia "chreit.
4.
1
Manannan mac Llr 2 6n loch,
3
mo sir
4
sreth, 2090
5
Orbsen a ainm, lar 6 ceta 7 chath
8
ecc roneth.
fer R fear B om. a B Coll a dea om. and interlined sec. man. R
4
: de R 5 3
6
ua RB om. M din D don ER Dagdlia AB Dagha E
7
nach FB 8 9
10
ins. bo DERB dubh E n Bauba corr. to Banba A Banbha B
:
12
bean FB.
2.quatram and the next transposed, except for the names with
Tltis
which each begins, F transposed with tlie names R3 :
1
Cethair F .
Cethor R Ceitheoir R3 :
caem F cas ER caemh B caem M 3
caem
FDARM caom E caemh B in ri FM in righ B 5
fer FM fear B
'
6
soer A saor E saer so B 7
Eru F Eriu R Heriu D H- E Eiriu B Heri M
8
bean bhean B Mu
om. AB fa 10
bean FM ban B » om. F "fial R3 M
" si F i R 13
dea E.
OF SECTION VII. 243
LVII.
3.
1
Tetar F Tetoir E Teitheoir W 2
theand B 3
troid FB troitt D
throid E troit RM (i troit M)
4
an E greid EB
5 6
Fodla DEB
7
bean PM bhean B 8
druid FEM druitt D rerdruid B 9
cect B
10
diar VAD ro FEM " creit A creitt D creid E creid B.
4. ]
Manandan EB Manonnan VA (-ond- A)
-
ond D 3
sir mor
sruth F mo a sir sreth LVAD, mo sir sar E dar sir mor sreath (the
e yc) B: also
apparently R, out difficult to read: ro sir morcath M
1
sreath 5
DE
Oirbsen FVDEM
Oirbsin B following :
aj/cE 6
eet
FADRB cetaib 7
M
catb FB cloth 8
ecc atbath M F ec V is eg ro
neath EB (om. is E) dec atbath M.
(a) Here in V are written the words Fotla a ben with ecoir so over them. Hereo,
etc., then follows.
244 THE VEESE TEXTS
LVIIL
R 2
322, 325 (V 8 y 32 A 10 y 3 D 14 8 24
: : : E 6 /? 23 :
R 80 a 11) 3
: R fl 357 (B 17 y 19 278 8 25). : M
1
In cloch 3 for stait mo 4 di 5 sail
2
6
huaidhi 7 raiter Inis Fail :
10
8 9
etir da traigh thuile X1 teinn 2095
12 13 14
Mag Fail uile for Erinn.
1
an M 2
chloch DM 3
for stat f orsata R for sadaid B for
E
sdait M *
sic DR, da rest of R 2
: dam R (om. mo B, a substituted M)
3
6
sic M sail all.
"
huaidi A uaithi DR 3
uaithe E uaidi R 7
-tear B
LIX.
R 2
If 327 (V 8 y 46 : A 10 y 18). R 3
Tf 358 (B 17 y 48
M 279 o 43).
2
1.
J
Do loisc
3
gaeh laech dib a luing
4 5
o ro siacht Eirirm 6 in nitiill;
ro bo gleo trom 8 ica chor,
7
1
2. Fath far 2 loisesed 3 longa de,
4
naeh teachdais ar eul 5 caidehe :
6
's nach tisad sluag Balair biiin
7 8
indtib d'fagail in Erind.
1.
a
da loisgh B 2
each M a
long- B 'ra M =
Er- VM Erind A
Eriu B 6
adhmoll B admuill M 'do R 3 8
aga chur B aca cur M
long R
3 10
aga B aca M u loscudh VA losgudh B loscad M.
OF SECTION VII. 245
LVIII.
LIX.
2.
]
This quatrain in R 3 only. -
loisceadh B 3
Mis. a B 4
na B
-
caidhce M 6
sna tisadh sluagli B. bind B 1
-ibh B 8
d 'faghbail an
Erind B.
3. This quatrain in M only.
246 THE VERSE TEXTS
LX.
R 2
ft 353 (V 9 y 25 : A 11 y 1 : D 17 a 17 : E 6 y 41 :
R 80 8 9).
1 2
1. Gabail Herenn, nert nar fand,
rogabsat Tfiatha De Danand;
3
2110
ainm a 4 toisich doibh, 5 ba deis,
Bethach mac 6 an 7 Iardanis.
2
3. *Dagda, Dian Cecht, Creidne cerd,
3
Luichne 4 saer 5 ba sir 6 barr-berg,
7
Nuada 8 Argatlam 9 nod ba,
10 12
Lug mac Cein, ll Goibnenn goba. 2120
1. ^abhail Eireim E 2
bfann DEE 3
rogabhsad E: Tuath A
4
toisigh AE toisig DR : doib VAR =
nir dis R 6
om. DER 7
lor- DE
-dain- R.
2.
1
toissigh V toisigh A tois. eli D tois. aili E toisig aili R :
hanius V
hanius A anius D aines R 3
himarghail VA himargoil D imargail R
LXI.
On the top margin of D, folios 15 verso, 16 recto.
LX.
3. »
Daghda A
2
Cred- A Creidni D Creidhne E Creid R 3
Luch- DR
Lucr- E 4
in saor E 5
om. ba sir VR otn. barr DER
° 7
sic R,
Nuadlia all.
8
-lamli A Argadlam E 9
not ba D, no ba E 10
sic E,
Dian Cecht all.
" ims. is VADR : Gobnenn V 12
Gaba V Gobha E.
LXI.
LXII.
R 3
H 356 (M 278 8 39).
LXII.
LXIII.
R 3
T[ 363 (M 279 y 30).
LXIV.
R 3
H 364 (M 279 8 22).
LXIII.
LXIV.
LXV.
R 1
318 (F 14 y 1).
ff R2 (transferred to § IX of LG)
V 13 p 26 A 14 3 18 :<«) D 23 y 1 E 9 (3 10
: : : R 83 8 22
(/w-s* quatrain only). R 3 ff 372 (B 19 y 10 282 : M /? 20).
2 3 4
1. ^istet, aes eena aibind, 2185
5
co 6 14aeiding 7 laechda 8 leigind;
9
conecius, lar rith rime,
10 12 13
cach "dine rogab Eirind.
2.
1
Eiriu 2 re 3 toraib 4 torand,
5 5 thuistin 6 domain Migaind, 2190
8 9 10 12
ba fas, fri "rlagail raidim,
13 14 15
cosin mbliadain ria ndllind.
3.
1
Dosruacht 2
rla 3
ndllind 4
dosaigh
—
5
mol G een 7 mldeing 8 cen 9 mesair —
10 12
In fiami "faemdait a fosair, 2195
triar ar
13
ehaecaid im 14 Cheassair.
1 2 3
4. Cessair, cid clan a laei,
4
ro thaisich 5 Fladu G foe :
7
ro lebraid dar 9 lear 10 Letha
8
12 13 14 2200
"ingen Betha meic Noe.
1.
a
eitset heitset D eitsed E eistead B eisteat
V 2
oes F aos M
(written obscurely, looks like aeos) D, in rasura yc E
3
eaccna F egna E
eagnai B eagna
4
aeibinn M
aoibhinn E 5
fo R J go B 6
V
sic F,
laedlilinn laidlinn DE leighind B laiging
V 7
lecdha lecd (sic) D M V
lecda E leagdhai B leagda
8
M
leginn D leighinn E -gh- B lebind M
"conecus V coneicius D coneices E coneiceas B conecsib M 10
cec E
gach B
" ndine V 12
rosgab VA rogabh E roghabh B rogob M
13
Herinn AD H- E Ere B Er M.
2.
'
E Eiri B
Eriu J) Eire ria R= toruib D toraibh EB - 3
4
toraind V
D torainn E
toruinn tustin D tusdin E thusmead M 5
6
-uin D domh- E dighind V diginn D diogainn E dighaind B
7
fa M 8
re B ndilinn EM. ,5
LXV.
4
tossaig F dossaidh D tosaigh E dossaigli B ntosaich. M
VA dosuig
5
mogh B
6
gan VA midinn DE mineing B niideang M
B 7
midenn
8
cin D gan EB massair F nieassair B
9
ind nan VD (f dotted D) 10
4.
1
FB Cesair E Ceasair M
Ceasair cidh B alle F allaee VD
2 3
alaee AB E a laei M
allaa ro taissig F rostresaigh VD (-g D)
4
6
foee F f oie VA foe D f oa E f aee B fee M rollibread F rohimbredh 7
13
mic DM u Noee F Noie V Noa E Naei M.
(a) The first seven quatrains are blurred and partly illegible in A-
254 THE VERSE TEXTS
x 2
5. Nert Partholoin d'eis 3 dllenn,
4 5
rosslecht cen 6 tres, 7 fa 8 tualaing :
9 10 12
fa flaith feigeang for "formnaib
131
3 14 15
Erenn, Iar eolbaib Cualand.
6. ^o 2
tardad 3 tam 4 in 5 torcraid 2205
6
nir 7 bo nar 8 os a 9 nertmaig :
7. ^arsin a 2ndual 3
fri
4
dedail;
5 6 7
rodussealaig sluag seirig : 2210
8
nimtar 9soithig 10 fri soigid
lx 12
i moigid noithig Nemid.
1 2 3 4
8. Iar Nemed, ntiall cach baile,
5 6 7 8 9
ba sluag serig iar slige;
10 12
crlch for "clannsad a cuir6 2215
13 15
ro randsad "ceitre fine.
2
9. Fir ^olc, Fir Domiiann 3 domain,
4
Tuath De na 6 tromland 7 temil, 5
8 9 10
Gaileoin co ndalaib dligid,
ai 12 13
fa d'finib naraid Nemid. 2220
5.
J
Neart R 3
F Parrtal- V Partol- E Parrtholon B
2
Partaloiu
Parrtlial (sic) MFDE dileand B rossleaclit F rosleclit R
3
dilend 4 2
meanmgless marls under the first e and above the following i) F feighseng
VA feigseng D feigseng (the s yc) E feidhseang B a Erend FD H- E
14
collaibh F colbuib D colbaibh B Cualann VAE Qalonn U. 15
5
thorcraid V thorcraidli E 8
iar FR
3 7
bu D bho nair B 8
uasa (written
nasa) F osin DB °neart- R3 ; -muigli V -maigh AEB 10
milib F
mile VB "muig F muigh V maig D maigh E moigh B
J2
Eltta F
Ealta AB 13
and VDB M rossleachta F rosleachta B 1S
fria F f ri R 2 .
duail F 3
fria FB 4
degail VA ( ?) E : fria an degai D deadhail B
deadail M 5
rotosselaig F rodosdedaigli V rodusdenaig (?) A rotusdeduigli
OF SECTION VII. 255
VAE fria a saidig D go saidhidh B saigid F " .u. airigh naithig(gli VA) :
Nemidh V Neiniidh B.
8.
1
VA Nemud D Nemh- E Neiniidh B Nernead M
Neimead F Neruidh
F D Bfa M sluagh VAEB
2 3 4 = 6 7
nuaill gach baili seirig
slighe VAEB sligid M ins, a F
10
FE seridh VA seirigh B 8
arR 2 9
13
dosransat F rosrandsat VB ro rannsat AD (rosr- A) rosrannsatt E
14
ceithri FD cetri V ceitri AB cethre E fine E fini B. 15
9. Bolg FB Bolgc EA
1
Domnonn VA Dhonihnand domnand domain
2
10
gidh D -ghidhe EB (lenition-mark of g scratched out sec. man. in E) :
ndligidh VA
" ba dinib F bad inib R
(f not dotted VA) badh finid
'f
B 2
12
naraib FR naraigh B
2
Nemidh A Neimid FE Neimidh B.
13
256 THE VERSE TEXTS
2
10. ^ongabsat Gaedil gianuill
3 4 5
fa daill failig a feraind :
6 8
fir nabdar 7 fanda fine,
9 10
clanda Bile ocus "Breogaind.
2 3
11. ^reogan ba ri dorImem, 2225
4 5 6 7
is a sil slegoll snedseng,
8 9 10
tascor tireach tul "taibeng,
12 13 14
Mac Milead for Maig nEreand.
13. ^auid 2
diarb 3 aimsir 4 ilblad,
5
reimsech 6 rosfeid 7 co roglan,
s 9 10
randtar a crlch sa "cheanntar 2235
12 13 14
dia rognIth tempall Solman.
1 2 3
14. Sechtmad dec, dia Dardaine,
4 5 6
rofrith feehtmad fer-iene,
7 8 9
gabsad, i tallaind tiri,
I0 12 13
i Callann mai "a mis grene. 2240
4
f oilid F faindil VAE faemdil D faeligh B f erainn VAE bferuinn D E
nabdar M f anna FR
7
a bfine D clanna FADEM
2
Bili FD
8 ,J 10
tirear M
u
tail FR thai B taebseng F taeibseng VAD thoebseng E
10 2
magh B om. n- FD
14
Eirend F nErind E. :
9
finib V
bfinib I inibh D B 10
tres VAD tress E u aimser DE
12
A E B " domnain F domuin D domhain B.
dligidli dlighid dligi
Darcilus diar bo aimsear F Dauidh A
13. ]
-
diarbh aimsear B
3
amser aimserD 4
EM
ilbad FE3 ilbladh VA 5
dar each nindus da
orgnam F: raimsech R reimseach B rennsech
2 6
nara ficli VD (dot M -
16. ^ber 2
osar, dtiind demin,
3 4
2245
5
flaith Femin G fuind 7 a 8 fuilib,
9 10
tlr tagais eona trebaib,
12 13
"gaibais, for medaib Muman.
1 2 3 4
17. Maithi Ulad iiaill n-idnach
5 G
Erna Muman, miiaid medrach, 7
2250
8
Cland 9 reid-rlg rosa ruibnich,
11 12
"Oengnsa Tuirmid Temrach.
18.
1
Teamair Eiriu 2 eolach,
is
3
nodusdeadail 4 drong 5 dmeach :
6
fir re 7 gle-deadail 8 nGaeidel 2255
10
sll
9
nEremom meic "Milead.
19.
x
Mad na 2
fuilngidi
3
fogla,
4
Rudraide 6 rig 7 Temra,
clann 5
8 9 10
rig- bunaid Hir na "n-idna,
12 13 14
otait fir- Ulaid Emna. 2260
H- E 6
ardda VA f or M s
Mumu FVA Mumain M na M 7 fl
10
mor D (the ur yc m E) u
mercga VA mergca (the g sbs.) D merga
changed to mesga (the first two letters erased) E mearrdra B Ealga EB
I2
13
go D 14
liuru FVADB.
16. VA Heb- DE
1
Hemb- ossar A osur M duinn VAE 2 3
4
FEB
deimin Feimin FE Femliin B f uinn DE (dittographed D)
5 6
"
togais V taguis E trebuib D treab- E gabaid F gabuis D
10
13
Mumain FV.
Maithe VAB
17.
1 2
Uladh VA Hul- D 3
nail RB
2 "
om. n- FR2
18. J
Temair VDB Eiri E VA : olack VAE holach D
Eriu 2
11
Mileadh FV Milidh B.
19. *
Maith R 3 2
f uilngaide F f ulngaide VD f ulgaide AE f uilngige B
f uilngid M 3
fodla FD *
eland FB 5
Rudraige FB Rudraidhe V
-ge B "
righ VAE ri M 7
Teamra M s
righ B
9
bunaidh V
bunad D 10
Ir FM " nidhna VAB 12
hotait V otat D otad E
33
Ulaidh V E " Eamna FB.
Ulaig
260 THE VERSE TEXTS
2
20. ^iriu idnach, lath
3
n-ucha,
4 5 6
gabsad find-muigi flatha ;
2 3 4
21. ^Meic Breogaind, biiaid ar mbunaid, 2265
5 6
co tuaim trebaind 7 cach 8 trebaid
9 10 lx 12
sindser na laech ar leru
13 14 15
Breagu rogab for Breagaib.
a 2 3
22. Bile na n-uaibread n-imda,
4 5 6
Ciialu, Ctiailnge, Ith amra, 2270
7
Muirthemne dlan mag 10 modna, 8 9
9 10 11
las in ardabois
n-imglic, 2275
12
i cath 13 Airgetrois 14airdric.
x 2 3 4
24. Clasa leis da raith ro-thuir
5 6 7
in
Airgedros eoehair; aitlh
8
i cathair9
Chroaind 10 clothaich,
Raith "Aindind 12 is Raith 13 Beothaigh. 2280
3
ora. n- VDE 4
gabsat FVA gabhsad B 5
finnmag V findiuag D
E -muige F ins. a FB ar R FDE clossa V
6 2 7
findmad : closa
AB gulluig F coluing VAD guluigh B leatha R ngrethai D
8 3 9
classa
ngreatha ER muing R muigli B.
3 10 2
8
sinnsfear VA sinnser FD sindsear B laoch E " dar FB tar VAD 10
M
dittographed D Brega E Breagha B rogab FVADE Breagaib A
1B
22. Bili DE
J
nuaibre FVAB nuaibri DE niomda E -dha B
2 3
6
-mh- B Muir temra F -temne VB -temni DE
' 8
dan M Muig F
°
E F 10
VADE Modblmis B " ins. is M:
Magh Mogua Mogna
Bladh AB " noffba F a Sliab F Slebh Bladhma B.
OF SECTION VII. 261
23,Bass B
*
nEb. D nEimr (sic) E
-
tria VA tri D nuair A 3 4
5
FD n-aimh- A -neart B -nert M
-nirt Heremon F Herimon VADB 6
24. *
Classa VAB -
e lais DE 3
VDE
di rotoir E
4
an EB 5
6
Airgetrus F Argatros VA Argadros DE Airgeadros B Aircedros M
7
f ech- DE ecuir B 8
dia chathair dia chlainn elilothuig R (a in first dia 2
(a) Evidently the scribe forgot for the moment to leave a space between the
words.
262 THE VERSE TEXTS
a 2 3 4
25. Is andsa n-aimsir ieargna,
5 6 7 s
cumdach, co taibsib trebda :
10
Dun Sobairci co singe9 6
8 9 10
co
7
taibsib tes roid Rairenn
12 13 15
"Inber Moir i "ciich Cualann.
2 3
27. ^umdach na Cairrge Caime,
6
4
Bladraide s
fairrgi fele : 2290
7
tomaidm 8 nai 9 Rige 10 im "Rosmach :
12
tomaidm 13 nai 14 mBrosnach 15 Ele.
4
28. tomaidm 2
nEithne 3
os folt
5
Beatha ;
6
tomaidm teora Suc-srotha :
9
7
fonaidm 8 ngiall fo recht reatha : 2295
10
oeus tomaidm secht locha.
25. a
Ba F ropa V robad E rop DA 2
ina FD na VE ana AB
3
om. n- ADEM 4
efgnai F ergna R 2
eargna B 5
cumtaeh VA -mh- B
8
gu B (bis)
7
taibsi VAE taidbsi D taisibh B 8
trebdai F treabda VAE
treabhdha B
a faint dot, not for lenition, above the
: dD °
Sobairche F
Sobairee A Sobairchi D Sobhairce B 10
seingi D singi M " mBinde
VB mBinne AE 12
Cermnai F Cearmna B.
26.
a
Cumtaeh VE R 3 2
thochuir
tocair 3
dilend FA dilenn
E M
AD ndil- E 4
ni bernd F inb- V
ni ber AD ni bernn E ni beam B
5
botair E bothuir DM °
na mbuab- na buaball A acht buadall DEV
'tibrib FR tibribh B2 8
tess VAD theas B
8
roidh F roit A
10
Roirenn F Raoirenn E Rirenn B " indber F inber E J2
mor FVB
13
a E hi AD om. i B
u crice B 15
Chualann Cualand B. FM
27.
1
cumtaeh VAE cumhthach B 2
cairge FB cairce V cairree VA
cairrgi DEM 3
caeime F caimi D caoime E 4
Bladraige FV
Blagraide A Blaraige DE Bladraighe B B
f airge FAB f airrce V fairci D
OF SECTION VII. 263
9
VAD Righ E Righe B Raidi M
Rigi
10
om, im F »
Rosmag FD
Rossmagh VA Rosnach M am Brosmagh E B F
12 13
:
tomhaigm .uii.
maidm R tomligaidm B
28. ' 2 2
Etlmi F nEtline nEthni V D nEithni E
Eithre B Eitlme M dar R 3 2 4
loch (glossed no f olt) F 5
Betha F
mBetha R (mBeta VE) bheatha B
2 6
Succ FB SocVDE Socc A
'
f osnaidm VADE f onaigm B 8
giall VA gial D ngiall FER 3 9
for
echt retha F reacht B ratha R :
2 10
loehai D.
29. '
Laiglinde B Laidlindi M 2
ba baad F las mbaath VD (another
s to las yc V) las mbaad E nir liaad R 3 3
Cimme FB Cimbi VAD Cime E
4
cetuib D cedaibh. E cetaibh B 5
ciaaeh M 6
Caech FVB Caoch E
7
ceim VADE 8
cin ganD B 9
cread VAD creaad E creachach B
10
Lein B Len ^1 " reaach M 12
Riaach EM.
264 THE VERSE TEXTS
1 2 3 4
30. RIgan an druing dar romuir
dian slrblad sil Cuind 7 cnedaig,
5 G
cia
8
doraeba for 9 Bregaib,
10 12
doraega "in telaig Temair.
31.
x
Trebsad 2 mogaid 3 rlg 4 roteeht 2305
5 6
for dir domain 7 diandriehet :
8
rod 9
rigraidi
10
for srethet — i
lx 12 13
ceitri prlm-maigi fichet.
1 2 3 4
32. Aidne, Odba, Aigi, Ai,
5 G
Meidi, Morba, i Midi, 2310
7 s 9 10
Cuib, Cera, Cliti cet criden,
11 12
Life, Ligen, is Line.
1 2
33. Asal friar ndesi ila
3 4 5
Adar, Deisi, Dul, Dela,
6 7 s 9
Mag Slanga, Mag sean Seread 2315
10 12
Treg, "Femen, Fea, Feara.
1
34. Flaith Ereamoin 2 uaig 3
ocdai,
4 5 6
clas a fert lar nuair ecda,
8
7
i tlr Rois 9 Airgid 10 airctliig,
forsin "crlch 12 cairpthich 13 cetnai. 2320
30. 'righan B 2
ar druing FBM in druing E a druing M 3
din
VAD E
don 4
romuig VA 5
silblad FDBM -dh V 6
qinn V qind A
'cneadaig F cendaic V clineadaigh B cnedaich M s
do reablia EB (abli
in raswa E) doraba M
Breagaib F Breguib D Bredaib
°
E Breaghaibh B
10
dorraega F doragha E doreaga B i(?)briga
" om. in M M 12
Temair
telaig F telaigh V Theamair tealaigh B Temrach telaig M.
32. J
Aidhne VA Aidni DE Aidhni B 2
Aoi Oi [sic] E Aei M
3
Odhba V Olba DE Odbha B 4
Aige FAE Aighe VE
5
Mede FVA
OF SECTION VII. 265
Cuip EM
8
VAB
Ceara Ced AE 9 10
crither VA crithf er D cridf er E a Liffe FB
Liphe VAD Liptlu E Ligean VAB.
12
33.
1
Assal VAE Asil M 2
friar ndese F fria neise VA fria nesi D
f riressa inla E friar ndeisi B 3
Adhar E 4
Deisse V Deise A Desi DM
5
DealaVAER 3 6
Magh EB
7
Slaine R 2
Slange M s
sen FDE
9
FE Seiredli V
Seired Sered D Sereadli B 10
Tregh VE Treig B
11
Femin VAB Feim. E 12
Fera FD.
34. 1
Eremoin FD Eirimoin A Heiremoin E Erimhon B
Erirnoin V
-
uaigh RB 2
(huaigh D) uair M
ocda R 2 (ogda E) agdai B
4
class VA
3
5
f eart 3
R G
ecdai F eca VA ecda egdhai B 7
Mtir A a tir E DEM
8
do radad airget M
Roiss F Ruis R 2 (Ruiss A)
9
om. F Airgit A
Argaid B 10
argdaig F airgtigh R 2
(aire- E -gthig A) airgthigh B
11
eric E ,2
cairpthig F cairpigh V cairptigh A eairptig DE cairbthigh B
M cetna VAED.
266 THE VERSE TEXTS
35. 1
Crichsad a meic, 2 nir 3 merbe
o 4 Thdraig 5 thaile co 6 Dairbre,
8 10
7
ota Theach 9 nDuind eo "Tuirme
12 13 14
Muimne Luigne i Laigne.
4
rodnir Mac De 5 dodrosar
6
corob e in 7 t-osar fiasal.
2 3 4
37. *Ba hard-flaith d'Erind uile,
5 6 7
garg, maith, gle-bind, conglaine; 2330
8
fadeis 9 deehra 10
caeh "baile :
12 13 14
leis ro sleehtad secht maigi.
10
glan a glae im "gai ngrene
12 —
13
do gab a 14deg-mac 15 rigi. 2340
8
Teach F Tech R nDuinn VE gu B
2 " Tuirbe VA 9
Tuirbi D
10
"Laighne B.
36.
J
toisseach F toisech VA toissach B toirseach M 2
fir en B fir ifial
dia ro ruason M 3
na ro fosan F
nar bo foson B dia roruasan M
4
rodfir R
rodin B2 5
dodrosan F dodrosor V dodrosar AE dotrosar D
rodrosan B dotroson M °
corbo e FB (he B) comba he R2 7
tsosar A.
37.
]
fa M 2
flaith V harflaith A -laith M 3
d'Eir. FE d'H. D
d'Erinn B 4
uili AEM huili D °
mhaith FB 6
-binn DE
7
congloine D gunglaine B conglone f odeis M s
FDE badeis VA f aidheas B
"decra FDE deacrad VA deacra B dearca M 10
gach VAB cech D
OF SECTION VII. 267
to
the Son of God, who fashioned him, vouchsafed
him
that he should be the noble eldest.
11
baili D 12
les VM lais E 13
slechta FB slechtadh V sleeht M
14
muige F muigi VD mui'ghe AE maighe B.
F Comhair B Comur M 4
cen R2 gach B 5
miliss VA mileis B
F V AE Seli i Mag nEli i Mag nlnis (sic) D
6 '
Sleibe Sele Seile : nEile
VAE nEla M.
2 3 4
41. ^endmag, Mag Lugaid leathain, 2345
5 6 7
Mag nGeisli cubaid cealaig,
8 9 10
Loehmag, ni loeh nach "labair,
12
Mag Roth ocus 13 Mag 14 mBealaig.
42. 1
A 2
cath 3 Roirenn na 4 n-og-dal
5
atbath in 6 taebseng 7 tondban, 2350
s
Eithrial, ailt na 9 n-ilgrad,
10
nochar "b'imslan 12 o "Chonmael.
8
mbreith VDE mbreth A mbith M 9
slog V hsl- D slogh AE sloigh B
10
im F a VAE hi D im M " Theam- R
roselaigh VB roseluig D
3 ,2
Tennmag
Teannmagh B Teandmag M Lugaidh VA Lug ADE R
2 2 3
ins. 7
Lughair B Lugair M *
leathuin M om. this word R nGesle V
:
2 5
7
enedaigh V cnedhaigh A cealaigli E celaid D chealaigh B
8
-magh R
:
B
8
niVDB: in all.
"'
loth B » lobhar E labhair B lobair M
Rot E " " AD B
Magh A
12
mBelaigh mBealaigh Mealaich M.
42. *
i FB hi VADE 2
cat E 3
Ireng F Rairenn VA Roirend E
OF SECTION VII. 269
7
tonnban R B Etlierel VAD Eterel E
2 8
-dh DEB nochur F 9 10
Conmal AE Chonmhael B.
43. 'Conmal R (-maol E) Conmhael B mce A airigh VAB
2 2 3
s
fria FR blaid F bladli VAB
3 9
birar E bair (a small dot over the b) B 10
11
rogob M 12
Teamhair B 13
Mumuin D.
44.
1
-sat FVAD meabsad B 2
remaid F reme VDB remhe A reimlie E
3
coig E: cata VE 4
re FVA mett D
F 5
met 6
FVD
gretha
cretha A ngreatlia B Eile VAB Eli D Heili E
' s
Catli Ucha yc V :
" 1
10 12
tolg "Tigernmais dodraebaid,
13
i cath
14
ard 15 Aenaich Macha,
46.
x
Ba 2 maith 3 Tigernmas 4 tamda, 2365
6
5
ba fineamnas 7 flannda;
fiaith
12
8
fear ro chlai, 10 ba "rath
9
rlgda
14 15
trl
13
nai cath ria cind 16 mbliadna.
2 3
47. a
Ba he in fiaith faebrach failich
4 5
rongiallsat Claidil gle-gil : 2370
*ba 6 bec 7 mod 8
ma rind 9
rig-fer
10 12
na ra dilig "eland nEbir.
4
eo mideamnas, 5 cen midra;
1> 6 7 8 9
is e is gaibthe im gluair nglanma,
fiiair
10 n amra imda. 2380
argda
45.
J
bassConmael D Chonmail M
V 3
f a EB
2
clai FB
4
clilaei VA D claoi E
chloe chrotha B chrothai M tai FV toe D
5 6
thaoi E im FDE i V 7
-ghair E taeha F tracha D trucha E 8 a
46. 1
fa M 2
mait E 3
Tigernnmas F -mais E
4
tamdlia AB
5
fa BM e
finnamnas F finedmas V finemdas A findamnus D finamhnas E
7
fianma F fianna VAE fianda DB 8
f er FD 9
clai F chlae VA
chloi D claoi E 10
fo R 2
(for edit E) fa
3
B u reclit R 2
rigdha
a V
righda AEB
13
nae F : cat E u re M 15
cinn E cend B
18
om. m- FEB.
47. 5
fa (bis) M 2
f aobrach AE 3
foilid F f ailigh VA f aoil- E
f ailidhB 4
ronngiallsat VA dar ghiallsad R 3
(giall- M)
r
"
Goidil F
Gaoidil E Gaeidil 6
beg M FDE beag M 7
mo'g R 3 s
maroind F
im raind R 2
(rainn E)
9
rigfir FDM raigfir V raidhfir A righfir E
OF SECTION VII. 271
49. 1
isse F (bis) A hisse V his e ED is e B Tigernnmas F
:
11
amrai iindai FB.
2 3 4
51. ^uchdan cerd, do Chiiain Claidfind, 2385
5 6
cet ro terb 7 d'urd 8 atfeidim;
9 10 11
is dia engnam og aibind
12 13 14
ro berbad or i nErinn.
1 2 3 4
52. Uas cleithi clith-bruig cluithi
5 6 7
ro seited sith-builg sithi 2390
8 9 10
las in conaithfe
cloith-gen
ai
a 12 Foithrib 13 Iarthair 14 Life.
54. a
Ba he 2 tarclaim 3 dail 4 dithri
5
rob 6 ardbladaig 6 Iar 7 cleithi,
8
can 9 chath, lar 10 n-echtaib "uaichti,
12
atbath 13 i 14 slechtaib 15 Breifne. 2400
50. '
huadh V uadh A huaid DE (dh E) hua B lmad M each F -
gach B 3
saor E 4
sotlaFVAD sochla R segdaith F segtait V
3 5
ceard B 3
da B don ED *
Cuan Claind F Chualaind VA Cualarm E
Chualuinn D Chimin Cladhfind B Claidfind G
cetna M R ced B: om.
2
ro DE derg R
°
dliurd VE drud
treb
'
F 3
M 8
atf etaim F
odfedim VA adfeidim D adfeidhim E adfedhaim B 9
eangnam B
engnom 10
M
ogh E "aibhind F oebind D aibinn E 12
do E:
berbadh V rober badhor (sic) B 13
hor V u hin
Erind VA a Her. E
an Er. B.
52. ]
os F huas RB 2 2
ceti F cheite VA cheti D clieide E clithe B
cleitlii M -buirg
3
VADEB -builg M 4
cluici F cluichi A cluica A
chluithi D clithe E chluithe B 5
seti F seiti VA seitti D seide E seithe B
OF SECTION VII. 273
by his
pure pleasant dexterity
was gold smelted in Ireland.
" Fothrib V
condaigthib VD conaigthib A condaigt. E i F hi EAV
12
Liphe VA Liphthi E.
53. J
F nAillenn VAD nAillirm E
nAillinde ar F baid F 2 3
*
Febuil D Fheabail B Feabail M Silenn VA Sailenn D Sidhleand B
6
7
Dabull F Dabul VAE Dabhal B ins. is R-
8
nGabur FV nGabar A 9
uaicli E
u atbat E adbath R for F hi D ar B
3 13
slechtuib D 14
15
acht 14 ceathroime do dainib.
9
tucad 10 tromdam "'nar 12 tirib
13 15
la Mae "Conmail meic Eibir.
57.
x
He buadchath 3 aisti
robris z
4
Cath Luachra, 5 lmib 6 tuisti ;
2410
Cath Fosaid s Da 9 C4ort 10 glonnaid,
7
58.
1
Roslechtaan dingnaib 3 domain 2 —
4
midlaig na mmair
ni nert 6 7 5 —
10
lar na 8 ndeachlad I
9
Temair, 2415
Mag 11 Smeathrach is Mag 12 nlnair.
x
59. Mag 2nAidne, Mag n-uird n-Odha, 3
lu 12 13 14
M^ag "Fubna a fieh nEamna. 2420
55. This quatrain and the mext written by s 2 M. 1
bae A baoi E bui M
2
Eiriu FB H- AV Heri D Eire E 3
ri F fri R
2
(Ma E)
4
scacht M
5
mblianaib V mblinaib A mbliadnaib FD mbliadna E can F cin D fi
doeinib D dhainibh B.
dosfic VAD dosfid E donic B dodnic M datbetho VA cidh E
s 2
56.
glondaigh B glonnaich
" issin B M 12
Commair F Chomair V
nuisque F nusce VA nuisgi F nusgi D nuisee B nuisqi M.
I3
58. •
rosslechta F roslecht VAD rosleachta B in ndingnaib -
F
indingnuib D andinngnaibh E andingnaibh B
aningnaib
3
domuinM D
domhain B 4
innert F 5
midlaigh V midhlaigli AB midlaoich E
midlaid M 6
no DE 7
midir F minflr VA no midhfir D midhfir E
min'fir B 8
dechlad (om, n-) F trechlad VAD (dh V) treachlad E
deacladh B 9
hi AE u Smethrach FVA Smetrach D
30
Teamair B
Smeatrach E Smeartrach B
VAE nlnfir D nEnir B. u nlnir
Fudna M F hi VAD
,:
i crich B "Emma F na Hemna VAE 13
nAemna D Enna B.
276 THE VERSE TEXTS
1 2 3
60. Eochu sneidseng
iar saeglaib
4 6 5
nibdar baeglaig a firgluind,
9
7
ro ort os
8
cliathblai Charmaind
12
10
Fiacha "Labraind mac Smirguill.
R R 1 3 R 2
5 6
61.
x
Gabais 2 Fiacha flaith fine Gab Fiacha feigseng fiiie 24
7
4
Erinn 3 eo rian a rinde flaith nErind co rian
8
rinde
10
9
ina chomainm "cen leisci
12
tomaidm 13 Flesci i "Maindi.
2
62.
1
Tomaidm Labraindi luaidri
3
fid
4
dar 5
Cuailnge
6
cen 7
dergi :
2430
8 9
airisi oil ar bflatha
13
10
tomaidm 1:L
lonn- 12 lacha Herne.
2 3
63. ^rt iar n-adluindi aenaig,
4 5 G
Fiacha Labraindi, luadaig!
7
fath 8
sengalair sil nEmir,
9 2435
10
i eath 11 Belgadain 12buadaig.
3
64. Ba he 1
rodmarb,
2
cen mebail,
4 5 6 7
Eochu garb, gair cen gubain
8
fria
9
rig-rodu, fria fogail
— ;
10
Eochu "Mumo 12
don 13
Mumain. 2440
60.
]
Eocho F Heoch- VA Heocha D Eochaigh E R saegul F
Eochaid 3 2
saeglaib RR2 3
(-gh B -bh AB saoglaibh E) segaind F sengaind VA
3
5
baoglaig E baeghlaib breglaig B M 6
birgluinn V birgluind FAD
moirgl- E I irgl- B ronort R 2 Chliathblai F Ciathbla VA
7 s
Carruuinn D Carmain A 10
Fiacho F Fiachna D Fiacna E u Labruinn D
Labrainn E 12
Smirgaill V Smirghaill B.
61.
1
B
gabhais
2
feidhseang B 'go B arrinne F' 5
Fiachaid E
finni VAD finde E 7
Her- D nEirend E 8
rinne AE rainne (the a yc) D
9
in F F comainm VA comhainm EM comairm B
I0
comgairm "can
F VA choir cesti 1)E (-eist- E) "
leisce choir ceiste tomhaigm B
13
Fleisee FVAB Fleisgi DE Mainne FDB Maine VA Maindhe E. 14
a clotha B a clacha M
airisi long flatha F :
10
tommaigm B
" lond
FVB 12
locha ADB 13
Eirae F Heirne VAEB Heirni D.
63.
1
ordiar F orthiar M 2
-de FB nadlainne DA nadlainde V
nathuinne E 3
-aich VM -aigh AB oenaigh D aon- E 4
Fiacho FB
Fiac- E FB -nne VAED -aid F -aigh VE -dliidh B luaidid M
5 6
-nde
7
saeth A sab DE sengalar F seanghalair B
8
Eb- (om, n-) FVAD 9
the dh and scratched out V rogo A) reruig rotta corrogail D reraigh roda
:
" Momo D
corogail E rogail also FB (gh B) Eocho FVA Eocha D 10
:
x 2 3 4
66. Atbath Eochu liath lugda 2445
5 c 7 8
i cath Cliath, clothrI Temra :
2 3 4
67. Aengus, ba hollam Eilgi,
5
cack 6 leth 7 co fonnnd 8 fairrgi; 2450
9 10
fich cath cath "Cuince, Cleri is
a 2 3
68. Cia beo ac rim na rlg ro-glan
4 5 6
toglaid na
os tir trom-gal,
7
ciadfes 8 scela 9 tuir 10
Temhrach, 2455
12
"domgena medrach 13 molmar.
1 2
69. 3
Mithig duind, lar sist sedal,
Crist ar 4 chretair chreidim,
5
do 6
in Maith 7
n-abaidis mo 8
cach 9
10i,
°in "Flaith 12 nach "habail 14etir.
2460
65.
'
Themair VD Teamair ADB Am Theamair M 2
dir M 3
ind 13
4
orois FB Forais VAD indoruis E 5
ropdar VB robdar EB robdir M
4
dremuin F dreamain EM E
deamain B '
adeimiss V adeimis A adheimbis
andheimliis B andelis M R 8
rosciacht F -cacth V ruseacht M 9
iar 2
66. »
Adbat E
Adbath ABM Eocho F Eoch- or Eochaid all. liat E
2 3
Aongus E Aengus B fa M
J
67. 2 3
VA hollomh B
liollum
Elge FB Elga VA Elgci D Eilgce E VAB D let E
'
5 8
gach each
leath R 3 '
con R f ondud V f onnudh A
3
: fond. E fondad B nfonnad M
OF SECTION VII. 279
a
rge pvA f arrge E -in- B
. 9
figh B nth M 10
Cleire FVA Grene B
11
Cumecli F Cuinche VAR3 Cuiimchi D Cuimge M 12
sluinte F sluinti V
sloinnti D sluindeaeh B sluindtech 1S
Slebi M VD Sleibhe B Slebe AEM
"Cailge FB Cailgce V Cailgciu D Mairge E Calge M.
68. 1
bia VA ciadbeo, the d expanded D
:
!
oc F ic E! ag nim
na roglan M aig rimh ni roghlan B
3
om. F righ VA 'as M
5
toglach F om. B thoglach 6
M
Temrach A tromghal {preceding na yc) B
7
cid fes F ciadfess V
ciadfeas B ciatfeas 8
M
seel D sccela E
9
thuir M ,0
Temrach FR Theamrach B Themrach M
2 "
dogena FM
domgene E dodhena B 12
meadrach ER 3 (dh B) ,3
molbar B molfach M.
69.
1
-gh VAB -id D -
dun V duin ADE ar for iar A
:
3
setal FAD
sedail B sealaib M 4
cretair F (cretar VAD
creatar E credhair B
chredair 5
M
do dittographed e
M creitem F chreideam V chraideam A
creidim (the r yc) D -dimli E chreideamh B chreidem M 7
asFVA
gaeh VAB cech D napaidh VAE napuid D nabaidh B don FR
8 9 10 3
"'flaith B laith M ,2
na AE 13
hapuil D om. h- FR 3 " eitir F
itir M :
eisdigh B.
280 THE VERSE TEXTS
2 3
70. Is ^atraic fodeis Duasaig,
4 5 6
ar n-uasail, 's ar n-isil,
leis
10
7
he s fongm 9 cosin la sin,
14
"is e
12
ar rl acht in 13 RIg sin.
72.
2
Mad na 2
scela
3
ro scailid
do 4 dainib domain 5
dlnig, 2470
6 7 8
ro fes a fir co fladnaib
9 10
Iar riaglaib ocus "rimib.
1 2 3
73. Rimsit rerig do naemaib
4
fiad
5
caemaib ''domain 7 duinig :
8 9 10 12
feib ro fecht is "do firad 2475
13 14 15
ro scribad for a ngluinib.
1 2 3 4
74. Grian Gaeidel, ngluair ar cloindi
5 6
cloth-gel Colnm Cille,
7
in
8
Patraic 9 fri 10 hascnam "nime,
12 13 14 15
apstal ar fine finde. 2480
70. »
Padraig B Padraic M -
daeis F f odheis B 3
duasaigh VB
duasaich M 4
les V less A lais E 5
om. 's DE c
nissil V 7
se M
8
fogni FEM foghni B 9
cosa F cusin A gusan E gusin B 10
lai VA
11
cia cin rig acht F he ar rig R 2
(righ VE ar ri D)
12
in rig M
13
ri FV EB M sen V acht airi sin D.
righ :
71. ]
ardri VA ardrig D
betliadh VA bethad D
airdri E iar ndith R 3 2
beathadh B beatha
bregaid M breccaig -aigli EB
3 4
o each VAM D
rig M
gach (changed from gath) righ B co tadbrig i tetaib F co :
72. J
Madh B Maith M : Mada corrected to madna A -
sgela E
p
no scailid FD roscailidh VA rosgaoiled E nodscaileadh B nodscailich M
FD -uin FD dinigh VB duinig D R
4
duinib E: domuin r' 6
feasa 3
281
OF SECTION VII.
who
it is he who serves us until that day,
he is the king save that King.
false world,
71. Though they be high kings of the
with poet-power and with treasures,
of its youth,
they are dead after the time
with pride and with trappings.
'bfir E 8
fiadnaib FV -nuib D bfiagnaib E fiadhnaibh B s
insert .i. D
10
-bh B " -bh E.
73. 1
rimsid E raindsead B roindsead M 2
reraidh VA reruig D
reraig E rerigh B 3
noebaib A noemuib naomaib E -bh D B 4
fiand B
fian M 5
choemuib D caomaibh E caemhaib B chaemaib M 6
domuin F
7
dinigh V duiligh B duilich M 8
f eb VA f eibh B 9
rosfecht DE ro
feas R 3 10
i E marfor is R
3 " om. F ro VA ros DE dho B 12
-adh V
13
do M u scribadh V
sgribadh AE scribhadh B
15
om. n- FB -ibh B.
74.
1
Gluair Gaidel R 2 2
Gaedeal F Gaedel VA Gaidel D Gaeidel E
Gaedheal B grian R
3
clainde FVAE cloinni D gloine
om. n- FB 2 i B
p
claegeal caemgelF caimgel D caomgel E saer'fear B
VAM 8
Colam FD
Colaim Oill E Colom B '
Cilli
8
Padraig B Padraic
9
M
fria B M
10
fascnam FB hasenom VA hasgnam E fascnom
" nimhe F ninde D M
ii
BA 1! u 'fine F bfine E 15
naM
finne VA.
apstol abstal
282 THE VERSE TEXTS
2 3 4
75. iFinntan foaeirc ba hollia,
5 6 7
ro bai dia serc la hinnia,
8
Tuan mac Cairill cetaig,
9
condohecaidh do Finnia.
^india 2 s 2485
76. foroll, o Iindtar,
4 5
ocus Colam las eumthar,
G 7 8
itiat persaind cus mberthar,
9 10
ni eeltar ar cach "n-ugdar.
2 3
Ugdair Erenn
1
77. rosnuaigset,
4
luaidset 5
leigind
6
nar 7
legset; 2490
8 9 10
riaglad cach rad ro "raidseat,
12 13
na hailset, ocus eistet.
4
conoe clainn cecha ceti,
6
fria
5
nem ata anuall faiti 2495
7 8
iar mbuaid aite i eite.
75. »
Findtan EB 2
foaeirt F fo'fert R 2
(f undotted E) fo'fear B
3
fa M *
f olldia F holldia bhai B E 2
f oillia B 5
bui FV boi D baoi E
8
seirc FE hs 'c
7
la india F la dinnia VE la dindia D la hindian B
D
la hindia
8
M
cetaigh VA cetuig D chedaigh B cetaich
9
condaecid M
do forindia F condo hecaidh do Finnia VA condaecuig do Fhindia D
condohegaid do india E goneiceas do fri Finden B conges do fri Finden M.
76. a
Finia F
Finnia VA Finden B Fintan M 2
f orall B 3
fintar F
finntar VAD nndtar E 4
Colum FB Colom D Coluim E 5
-tar VDE
(also A?)
e
itat F iteat VA hitet E ataid B latait M persain
'
DEB
(-nn E)
8
cos bertar F cosmbertar ADEB (th EB) mberthair M for 9
E*
10
VDB cech E " VA nudar M.
gach nughdar
LXVI.
Min H 319 V 20 (= V 3
2) p 39 : A 28 7 21 : R 93 8 30 (first
quatrain only).
1.
1
Etsid 2 in 3 senchas sluagach,
fochan 4 eigsi ilbuadach ;
5
coneicius duib, digrais barm,
6
imthechta Tuirill 7 Bicrenn. 2500
1.
'
Eitsidh V 2
an E 3
sencas V senchus E *
eicse V ecsi E
OF SECTION VII. 283
77.
1
u'gtar F
augdair VA auct- D ugtair E udair M 2
Herend VAE
3
rosnuagsat F rosnuaighset VA -aigsed E rosnuadhaigsad B rosnuadsad M
4
luaigsit V luaighset A lluaigsed, second 1 expuncted E luaidsead R
FE legenn VAD leighind B R D
6 ° 3 7
leigend ar nis leicset nis
leigsed E nar leghsad B nar legsad M : nis legset VA 8
riaglat F
riaglait VA riagla E riagladh B riadlad M cech radii AB 9
DE gach B 10
11
-set VD raigs- A -sed E -sead R hailseat F hailsed E haillseadh B
3 12
4
cona clainn cona cheite VA (cheitche A) conaoi claind cecha ceide E
5
neam VA ¥aoite E6
-dh VAE 7
aoite A. 8
LXVI.
1
athair na ndee n-airchelta ;
1
4. Ni Lugh luaigedh gail
fitir
1
5. Iarsain siacht eo dine in trir
2
eonerbairt friu cenn imbrig,
"Atmaid dam aidhedh m'athar, 3
2515
is foraib ni dlglathar."
x 2
6. Atbertadar fris ind fir
2.
]
naireelta VA -
Ucharba A.
3.
J
Etlenn . . .
Logha V »
-luidh A »
hirricht oirce A
4
dhiamuir A.
4. 'luaighed A 2
amaireach A *
scall A i
Piccrend A.
OF SECTION VII. 285
5.
'
iarsin A 2
sic mss., read cen mibrig [Thurneysen] 3
aigedh A.
6.
1
friss A 2
ifir A 3
hathair A.
7.
'
naabolcc A 2
-aidh A -f uraid V.
8.
]
caidet A 2
-ghe A 3
dagh- A 4
Ethlend A.
286 THE VERSE TEXTS
9. "Da n-ech ata ferr fo
a
nim,
fil oc righ innsi Siccil, 2530
Gainne Rea, regda guis,
-\
3
co toraigh in laim dia luid :
14. "Ocus 1
comul ngle,
cuilen,
2 3
rig-goband na Hiruaithe, 2550
ba fin gach linn, lathar ngell,
4 5
nos taltar ina croccenn.
1
9. nimh A.
10. 'gaeiA
'
telgenn A "fir A
written imrcl V
4 5
glial A.
11. '
f ris A 2
read doinntoi [Thurneysen] 3
A.
-aig
12. 1
boi A :
diise A 3
tet, with a meaningless marl: on the
second t V.
OF SECTION VII. 287
13. 1
-aigh A 2
cianorainndis A 3
essair A 4
gk A
5
bii A.
14.
1
comhul A 2
-bonn A 3
-uaide A 4
daltar V 3
croiccenn A.
15. '
ind A =
cairu V 3
each A *
conair A.
288 THE VERSE TEXTS
16. '^Aidlidh abaill aillem li
a 2
17. Firinde ocus faibled fuar
4
hi sencusaib na saer- sluagh,
3
An 2565
18. galar h-ogab Tuirill
ropo cheist dia chaem-tuirind,
2
coronIccastar Dian Cecht
tria drnngo drona dagdrecht.
2
21. Tuirill ^iccrell can doluid?
3 3
can dia mathair dia athair?
4 5
ciatberaid (sic), "atberthar rib"
8
a 6
aess na 7
heicse, eitsidh. 2580
16. i
-lidA 2
-baig.
17. 1
-edh A 2
fuair V 3
senchasaib A 4
si- A 5
-iudh A
"
semh- A.
18. '
rogob A 2
coronicastar A.
19. '
lomann A 2
tar A 3
fir find V 4
naindinn A.
OF SECTION VII. 289
20. 1
innsin A 2
-ann A 3
-tatar A 4
Piccrenn A.
21. biccrenn A -
-luidh A 3
da changed sec. man. to dia (bis) A
4
-ait A 5
f rib A 6
aes A '-si A 8
-sid A.
]
22. Tuir- A.
is do dalaib na heicse.
a
24. Ropadh aibind lim, a De,
dia sallind, find fochraiece, 2590
aiccsin sloigh tairbertaig tigh
'S aurdairc
airbertaiff : etsid.
1
25. Lug eiar bo lerdata a liith
2
la mac Cermata ar comthnuth,
3 4
gae Meic Cuill ro cliss cen clith 2595
eorr briss a druim, cia etsid.
'
24. -adh A.
OF SECTION VII. 291
25. '
letartha A 2
Cermada A 3
chliss A 4
clit V.
292 NOTES ON SECTION VII
Prose Texts.
First Redaction.
R 1
fl fl
304 = R
320, R fl 356. According to K the
2 3
II 305 = R 2
fl 323-325, R 3
fl 357. This paragraph is a
mere artificial fabrication, with a slight basis of folklore.
The fetish test of legitimacy and fitness for kingship an —
important consideration when the king was a god upon earth ;
—
from muir, "sea" these etymologies lie on the surface, but
;
the original
ff
—
story a
ff
company of supernatural
beings descending from the sky in a cloud of darkness.
Conmaicne Rein is a region in what is now southern Leitrim.
The F*Q text is virtually the same as L, but is much
inflated with interpolations. The first of these (i ni fes
294 NOTES ON SECTION VII.
the cults of its serfs, might very well brush aside con-
temptuously as "non-gods." There are not a few traces of
odium theologicwm between ruler and serf to be detected
between the lines of Irish literature. The TDD are in this
passage called by an unusual form of their name Tuaih —
Dm— which is corroborative of an extraneous origin for this
passage. The enumeration of four classes of persons who
used special incantations is suggestive, and probably based
on fact.
(= R
3
II 308 \ 360) is essentially a repetition, with ampli-
fications, of \ 281 in the preceding section. The variant form
given here for the name of the second son of Nemed (Luaclt
as against Luam) is most likely correct Luach corresponds —
to his colleague Luachra as, in another triplicity, Iuchair
corresponds to Iucharba.
ff 309 =R 2
fl 322, 326, R 3
ff 361. There does not seem to be
any other text which can illuminate this obscure story. The
story called Baile an Scdil (printed from a Harleian MS. in
'Curry, MS. Materials, p. 618), which narrates the discovery
of the stone's properties by Conn of the Hundred Battles —
who lived, if he lived at all, at a date considerably later than
Cu Chulaind —prophesies in very obscure language that it
fl
310 =R 2
ff 328, 329, R 3
Here begins a roll of
If
362.
the kings of the TDD, much interrupted by subsequent
interpolation. It is continued, in R 1
,
in fl 312, 313, 315 : the
the R 1 text, the formula alt fri halt i feiih fri feith has
all the appearance of being a fragment of some old healing
1
spell (I find since writing this note that "Whitley Stokes has
anticipated the observation, R.C. xii, 67).
311
ft
=
R 2 U 330, R 3 ff 363. An expansion of the
Dindsenchus of Tailltiu (R.C. xvi, p. 50) and the origin of
1
Compare the following from the Scottish Highlands :
—
"Chaidh Criosd airmuin each donn,
'S bhrist each donn a chois.
Chuir Criosd a smuais ri smuais,
Cnaimh ri cnaimh 's feoil ri feoil,
'S shlanaich cois each donn."
NOTES ON SECTION VII. 297
:
The passages omitted by Stokes (see ante, vol. ii, p. 263) are given in
ZCP xii, n. 401.
NOTES ON SECTION VII. 299
3
See references in Best's Bibliography.
300 NOTES ON SECTION VII.
11 316. A
further genealogical catalogue, differing, how-
ever, in essence from that contained in fl 314. The former
paragraph is departmental rather than genealogical, giving
the functions of the various persons enumerated and tracing ;
3. Pig-skin of Bids
—of Tuis in OCT, where it is no. 2.
4
There are other Grail analogies in the OCT version. The spear of
Pisear stood in a vessel of water to prevent it from burning the house :
is called Fdil-inis —
which sounds like an extra-
ordinary mythological mix-up, but is at least as old
as the eleventh century see Thurneysen, op. cit.,
:
Second Redaction.
U 320
—R 1
fl 304 with insignificant verbal modifications.
fl
321. An
composition, mixed out of a modicum
artificial
of learning and a modicum of folklore that it is a genuine :
compare R If 311.
1
If 330:
If 331, 332 :
compare R 1
]\ 312.
H 333 :
compare R 1
If 313 + the genealogical items a, b, c
1f334: If 314
compare R 1
(genealogical item d) If 316, +
item x (the latter expressed in different words) mac has :
If
335 : a recapitulation, not found in R 1
. Item r is
included.
If
336. Item k 2 {Glond, Gnim and Coscur) detached from
the rest of k in fl 316 also item aa in the same If.
:
If
337. The meaning of the marginal tomaidm Sinna,
"outburst of the Shannon," in D is not clear unless it be a
fl
339 :
compare the specified entries of R 1
lj
316. Entry bb
is here expanded.
^[340. After a simple statement of entry v in
1
TJ 316, R D
interpolates a passage of very great interest. The expression
Feth Fio, otherwise (and more correctly) spelt Feth fiada,
appears to mean "a god's hedge" feth is explained as —
meaning "hedge" in O'Davoren's Glossary. It is the spell
(or perhaps the instrument, corresponding to the tarnkappe
of Teutonic mythology) whereby such beings made themselves
6
invisible. The note, therefore, is to the effect that these
persons, being about to plunder a burial-mound, suborned
certain druids to render them invisible by such magical
means and, therefore, inaccessible to the supernatural beings,
spirits of the dead or what not, who might otherwise give
practical expression to their resentment. We may compare
the airbe druad, the "druids' fence," an invisible screen
which protected certain privileged persons against wounding
in battle. The impotence of such protectors on Samain is
suggestive, as well as the necessity of magical protection for
one who engages in such sacrilegious but profitable enter-
prises. (From Acallamh na Senorach, ed. Stokes, p. 31, we
gather that when St. Patrick took part in them, he was well
able to look after himself.) The tomb-robbing attributed to
fl
343. This begins with ee and q in ee the genealogy is
:
place.
cursorum, which has supplied the matter of this and the three
preceding sections.
Third Redaction. 1
ff 356 = R
304.
1
The note here interpolated about
ff
2
seven (R ) and four (R 3 ) years, doubtless come from the
not infrequent confusion between the numerical signs uii
and iiii. More individualistic is the word indtib in the R 3
ff 357 —R 1
ff 305 with interpolated quatrains.
ff 358 = R 1
ff 306 from *Q, with an addition, not found
ff360. The B
version follows *Q, U 308. has an M
independent story of the death of Eochaid, probably from
the same source as that at the end of 1} 358.
1J361
= R 1
ff 309. Note the variant Acht amain for
7
By a regretted oversight discovered too late for correction the
macron of long vowels was not inserted in the typescript between Iffl 361
and 372.
CIO NOTES ON SECTION VII.
glossarial.
362
If
=
E 1 |f 310. Note a difference of punctuation,
induced by an intrusive "7," after the name of Nerchu ua
Semioin.
If 363 |f 311.
=R
Here again1
differs considerably from M
the tradition, and there are several interpolations. Mad
illddnach bid illdlreach is a legal maxim laid down in
Uraiceclit Becc (see Ancient Laws of Ireland, v, 108) : but
the quotation here is a mere irrelevant intrusion.
If 364 = R 1
312, including the interpolation in F*Q,
If
where R 3
preserves a better version of Indech's arithmetical
puzzle.
If 365 = R 1
|f 313, as usual following closely the F*Q
version.
If 366 =R
version.
1
Note how a mistake
|f 314 F*Q
(7 for .i.)Morrigu an independent existence
has given
(entry k). Note also, and especially, the interpolation which,
taken in connexion with entry /, involves an identification
of Danu, mother of the gods, with Flidais of the cattle.
The parentage of Goibniu and his brethren is interpolated
in the R 3
text.
367 =R 1
315, with an interpolation recapitulating
the
If
TDD
|f
—
kings a necessary precaution, considering the
confusion caused by the numerous interruptions in the
original list.
If 368 =R 1
|f 316, with extensive interpolations in M from
outside the LG canon. The genealogical matter here is written
in just such narrow columns as we have postulated for f/B
(vol. i, p. 225).
|f 369 |f
=R 1
317, again with the correction damJiraide
for dam In the "childish" triads, a. careless mistake
dile.
has been m#de in M. The formula is three names + —
definition but in ;
M
the first three names are left suspended,
and the definition has been prefixed to the second list of three
names. This makes several incongruities, as when Ceol, Bind,
and Teitbind become the names of three hounds rather than
of three harpers, and involves a rather "cheap" extemporisa-
tion of names for the three forts at the end of the list.
NOTES ON SECTION VII. 311
fl 372 =R 2
\\ 355. Here again we observe the finality
of this colophon.
2
I (R B).
|| 373.
8
Tarpes 36 years
= Darius (began to reign 521 B.C.).
Sersess 20 years = Xerxes 20 years.
Artarsersess Longmanuss 40 years = Artaxerxes
Longimanus 40 years.
Sersess 2months = Xerxes.
Sogodianus 7 months
= Sogdianus.
Darius Nothus 19 years.
Artarxexess Memnon "called in Hebrew 9 Spar-
" 40
sadidis Afferus, years.
Mardochius and Artarsess Ochus 10 30 years =
Artaxerxes Ochus.
Arius Ochi 4 years Arses = (aliter Xerxes) Ochi
Alius.
Darius Magnus 6 years.
5
Possibly its form Tarpes has arisen from a contamination of this
uame with Bardes (Smerdis), the impostor who seized the Persian throne
after Cambyses. Darius wa&, of course, not the son of Cambyses.
9 ' '
Sparsadidis means Parysatidis, genitive case of his mother 's
' '
II (M).
11
Sic Migne : Bolochun Scaliger.
NOTES ON SECTION VII. 313
year of Sosares, and reigned there for the 31 years which our
chronicler assigns to him in Assyria. Lampares followed
—
Sosares for 38 years: Panyas (45 years not 42 12 ) followed;
—
then Sosarmus (19 years not 29) and Mitreus (27 years not
;
—
28). It is not difficult to see how "Sosarmus"
could, by a
succession of careless copyings of an unfamiliar word, become
"Sopandus" —the s (y) becoming p and the r (-p) becoming n.
Mitreus = Metarailius is not so self-evident, but it may have
arisen out of a hazy recollection of the two names Arius and
Arailius, which came together earlier in the Eusebian list
of Assyrian monarchs.
The Latin synchronisms with Lampares, set forth in this
paragraph, are suggested by a note in Eusebius. Under A.A.
839 he notes Primus rex Latinorum post captain Troiam
Aeneas: ante ewn Ictnus, Satumus, Picus, Faunus regnauerunt
—
annis circiter 150 13 which brings us back to A.A. 689.
Lampares, according to the same authority, began to reign
A.A. 690, so that he is practically contemporary with the
mythical dynasty in question.
" ' '
has for him become a man, and as for the "opposition" city,
he is evidently thinking of the altar of Saturn alleged by
some doubtful authorities to have been established on the
Capitoline Hill. Agamemnon is brought in much too soon :
12
Once more .u. and .ii. have been confused.
13
Sic Scaliger :
Migne 's reading has several variants.
314 NOTES ON SECTION VII.
Metre :
Eannaigeclit dialtach. Ed. Gr. Lehmacher, ZCP,
xiv. 174.
(8) 1818. Do
bensat T.D.D. alos a ttreoin no a mirt righi
Ereann do Feraib Bolcc iar mbriseadh orra. 1819. Co.
n-eighmigh n-adhbail no co ndiumas q co n-oirrdercus mor,
1820. Do basaigedh buidhne d,o-airmhi no buidean ced do
glierradaibh.
1822. do geibtis neim-thenchus no onoir ar gloine a
(9)
n-ealadhan, no do biodh gne cat (h)aighthi ar cloinn Ealathain,
fri fogail do denomh, amail faolconaibli ar feraibh fuilng-
theacha Fodla. 1821. Bres tuc trosccadh q ro dhiuli frisinti
ba glice bel ind Erind A. an t-ardollumh Cairpre mac Eataine.
Neither note is very illuminating.
(10) 1826. K's explanation of this couplet is ciodh —
rcimnighther ar slightibh no ar conairibh no ar bruinne na
Heirenn no ar a faichtibh, ba bean isidhe iar n-aimnniugliadh,
which seems to mean, in effect, Eriu was a woman, although
' '
LIV.
LV.
Metre :
Rannaigecht dialtach.
The last couplet evidently refers to the well4mown
NOTES ON SECTION VII. 319
' '
LVI.
Metre : Debide scdilte.
to leave the way open for a future scholar, who shall give us
an independent and exhaustive investigation of its mytho-
logical content, in all its bearings and ramifications.
LVIL
Metre Sreatha deich solus (3 1 + 3 1 + 3 1 bis, rhyming
:
omit ba), 2087, 2089, 2091, where the couplets have seven
syllables instead of the orthodox six.
Except in lines 2087, 2090 (which can be rendered only
by guesswork, at best forced and not very intelligible) there
is little in the language to call for comment. K's glosses are
not illuminating. The chief interest of the poem is the
inclusion of Manannan, who"out of the picture" in the
is
pointed pen.
LVIII.
Metre Debide giiilbnech dialtach.
: Ascribed to Cinaeth
ua Hartacain.
A
quatrain frequently quoted, to account for the names
7ms Fail, Mag Fail, applied to the whole of Ireland— not
merely to the narrow region of the Temair district. The "two
strands" are the eastern and western shores of the country.
NOTES ON SECTION VII. 321
LIX.
Metre : Debide scdilte. As indicated in the critical notes,
the first
quatrain only is in R2
R 3 adds the second, and
:
LX.
Metre : Debide scdilte. A mere list of names, though
differing in some slight details from the orthodox prose text.
LXI.
Metre : Debide scdilte. An
intrusive set of three quatrains,
with a prose appendix ; interpolated in the margin of D, and
peculiar to that MS. No indication is offered as to where
the scribe intended them to be inserted in the text. They
—
appear to be slightly corrupt at least they are not perfectly
intelligible throughout
—
but they have at least the interest of
recording some matter outside the orthodox tradition.
LXII.
Metre : Debide scdilte. A set of mnemonic verses upon
the magical cities, their teachers and treasures, offering
nothing of any special interest.
L.G. —VOL. iv. Y
322 NOTES ON SECTION VII.
LXIII.
Metre
Ratimaigecht dialtach.
:
commonplace A mnemonic
quatrain, possibly part of a larger composition.
LXIV.
Metre Debide guilbnech dialtach.
:
This contains the
simplest statement of the arithmetical puzzle of Indech (see
prose texts fl 312, 332, 364). It gives the number of casualties
in the battle of Mag Tuired as seven
men, seven score, seven
hundreds— 847. To these the prose texts add seven fifties,
which would bring the total up to 1197. But glossators
have interpolated an alternative version, introduced by 1-
(= no, "or"), which in most of the extant MSS. has become
a second .1. following the last numerical item, .uii.l., "seven
fifties." In A this has become .i., "that is." The following
numerals are variously stated, and must have suffered
modification at the hands of copyists a frequent fate of —
numbers, especially when expressed in Roman notation.
Putting these all together and comparing them, the most
probable reconstruction would appear to be ixc cxx clx the —
items of which have become dismembered, and regrouped in
the form ix.c.c.xx.c.lx, in which the second .c. has dropped
out. This gives us nine hundred + 120 + 160 = 1180, which
is just seventeen short of the estimate. The ninety
first
that fell in Ogma's company are
apparently a separate
reckoning, not counted into either total. This is the nearest
that we can get to a solution of the puzzle.
LXV.
Metre Rannaigecht recomarcach (rhyming, as a rule,
:
—
N.B. The reference-numbers below were unfortunately overlooked
when an error in the numeration of the lines- was corrected. Subtract 4
from each of them to find the number of the line indicated.
preterite of Ungim an —
interpretation which I suggest with
S'jme hesitation. R 2 who here and elsewhere shows a laudable
,
Once more R 2
simplifies the last line, and, as the third of the
326 NOTES ON SECTION VII.
of the MSS. write fadaill in one w ord, this does not appear
T
mere meaning-
"according to time-lengths,'' but it is at best a
less eheville. Tomch I take as an adjectival
form from tor,
"troop, company." Aimsir dllgid domain, literally "time
of law of the world," a phrase with which I have done the
best that I can.
14
This word inserted by a corrector.
NOTES ON SECTION VII. 329
sense.
given in the prose texts but the relations between this poem
:
Mag Roth (
= Mag
Rath), Moira, Co. Down :
Mag mBelaig,
two plains of this name, in Cos. Antrim and Galway respec-
tively.
suits the sense, such as it is, and the associated gloss, better
"than the more ordinary rendering "oppression."
(46). Gloss: 2370. Atd limn, ol Eochaidh ua Floinn, gur
bo maith an flaith feindid Tigernmas, gur bo tomaithmech -\
"I hold," says Eochaid ua Floind, "that good was the war-
like prince Tigernmas, and that he was proud, threatening,
sharp, hard, by reason of his shafts and javelins till his death
by plague and it is he who won 27 battles by his correctness
;
' '
of right. "We have here an altogether different story of the
death of Tigernmas from that contained in the prose texts.
(47) Gloss: 2375-6. Ni mor na ro dilghinn no na ro
scrios an righ-fer so cloinn Eimir baoi ag comroinn ris no
ag cur na aghaidh.
(48) Glosses: 2377. an siol saor clanda ga nibiodh lacht
no toradh is na sciathaibh fria linn. 2378. do druing na
13
riogh laidir rcthenech: no do reimnighcadh tar gach \ri<jli]
nert mar no rathach .i. derlaicteacli
: . 2379. clann coir
chrmaich cluach Ughoine Moir.
L
''
17
It is hoped to find room for these interpolations, here and elsewhere,
in an appendix at the end of the edition.
NOTES ON SECTION VII. 337
Living = Moylurg
near Boyle, Co. Roscommon: Mag Lemma
= Malone, Co. Antrim Mag Da Gebal near Tullahog, in
:
iar na marbadh.
assumed.
LXVI.
Metre : debide scdilte. This poem, which has only a
factitious association with LG, is included for the sake of
"
but you must." When it is used it appears to be a
sarcastic meiosis, aswhen a saint tells a culprit, literally,
"You have permission to be swallowed up in the earth" or
"to be turned into stone."
NOTES ON SECTION VII. 341