Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Topaic: Laethanta Saoire agus Taisteal

1. Ábhar Machnaimh: Féach ar an bhfíseán thíos a bhaineann tábhacht an taistil

https://www.youtube.com/watch?v=tHpji-mCErg

2. Anois, sna seomraí i Zoom cuir na buncheisteanna seo ar do phartnéir:

Þ Cad iad na buntáistí a bhaineann le cúrsaí taistil?
Þ An raibh tú riamh ar laethanta saoire in Éirinn?
Þ An raibh tú riamh thar lear? (abroad)
Þ Cá háit ar mhaith leat dul ar laethanta saoire?

3. Déan tobsmaointeoiracht (brainstorming) sa bhosca thíos ar do chuid laethanta

saoire féin. Smaoinigh ar na rudaí seo a leanas:
v An Áit
v Cé a bhí in éineacht leat
v An lóistín
v An Aimsir
v An Bia
v Daoine san áit

An Áit Cé a bhí in éineacht leat

_______________________ _______________________

_______________________ _______________________

Ransú smaointe
Laethanta Saoire
An Lóistín An Aimsir

_______________________ _______________________

_______________________. _______________________

_______________________ ________________________

An Bia
Daoine san áit
_______________________ ______________________

_______________________ ______________________

_______________________ ______________________
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

4. Tíortha

Roghnaigh Tír ón liosta thíos agus marcáil san áit ceart ar an mapa iad

5. Roghnaigh an mór-roinn ón mbosca ar dheis agus ceangail leis an áit cheart sa

léarscáil í.
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

6. Tíortha agus Mór-Ranna (countries and continents)

Meaitseáil
Colún A Colún B
1. An Iodáil A. South America
2. Éire B. Russia
3. An Fhrainc C. America
4. An Iorua D. Australia
5. An Pholainn E. Ireland
6. An tSualainn F. Switzerland
7. An Phortaingéil G. Africa
8. An Ghearmáin H. China
9. Sasana I. Sweeden
10. An Bhreatain Bheag J. Poland
11. An Eilvéis K. Portugal
12. An Fhionlainn L. Wales
13. An Áise M. France
14. An Áistráil N. Japan
15. Meiriceá O. England
16. An tSín P. Norway
17. Meiriceá theas Q. Finland
18. An Aifric R. Germany
19. An Rúis S. Asia
20. An tSeapáin T. Italy
21. An Ghréig U. Denmark
22. Albain V. Pakistan
23. An Airgintín W. Malta
24. An Phacastáin X. India
25. Málta Y. Argentina
26. An Dainmhairg Z. Scotland
27. An India AA. Greece

Cuir an litir ceart ó cholún B in aice leis an uimhir thíos:

1. T 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.

Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Cúinne na Gramadaí – Grammar Corner

7. Ag baint úsáide as Go dtí agus Chun

Nóta: You can use go dtí or chun when talking about going to a country which
has the article an as part of its name. Nouns which follow chun are usually in
the genitive case and undergo some changes. Try learning the following
examples:

a. Go is used before those countries that don’t have the article An as part of
their name:

Meiriceá ~ America to America go Meiriceá

Sasana ~ England to England go Sasana
Albain ~ Scotland to Scotland go hAlbain
Éire ~ Ireland to Ireland go hÉirinn

b. Ag baint úsáide as I(n) agus Sa(n)

When you’re talking about being in a country, you use i or in before the countries
which don’t contain the article An in their names:

Country names beginning with a consonant Country names beginning with a vowel

Sasana i Sasana Éire in Éirinn

England in England Ireland in Ireland

Cúba i gCúba Albain in Albain

Cuba in Cuba Scotland in Scotland
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

c. You use sa or san before the countries which do contain the article An in
their names:

Country names beginning with a consonant Country names beginning with a vowel
or fh
An Ghréig sa Ghréig An Iodáil san Iodáil
Greece in Greece Italy in Italy

An Fhrainc sa Fhrainc An Fhionlainn san Fhionlainn

France in France Finland in Finland

8. Anois, Déan Cleachtadh – Now Practice!

8.1. Roghnaigh an focal ceart le cur roimh ainm gach tíre. Choose the correct word
before the name of each country.
1. an Iorua Norway i / in / sa / san Iorua in Norway
2. an tSeapáin Japan i / in / sa / san tSeapáin in Japan
3. an tSín China i / in / sa / san tSín in China
4. Albain Scotland i / in / sa / san Albain in Scotland
5. Meiriceá America i / in / sa / san Meiriceá in America
6. an Airgintín Argentina i / in / sa / san Airgintín in Argentina
7. an Phacastáin Pakistan i / in / sa / san Phacastáin in Pakistan
8. Málta Malta i / in / sa / san Málta in Malta
9. an Danmhairg Denmark i / in / sa / san Danmhairg in Denmark
10. an India India i / in / sa / san India in India

8.2. Write the correct version of the name of the country in the appropriate gap. (Go dtí
/Chun)
1. An Fhrainc chun ______________________ France

2. An Spáinn chun ______________________ Spain

3. An Iodáil go dtí _____________________ Italy

4. Sasana go ________________________ England

5. Albain go ________________________ Scotland

6. An Phortaingéil chun ______________________ Portugal

7. Málta go ________________________ Malta

8. An Bhreatain Bheag chun ______________________ Wales

9. Ceanada go ________________________ Canada

10. Iosrael go ________________________ Israel

Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

9. An Aimsir Fháistineach
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

10. Na Briathra Neamhrialta san Aimsir Fháistineach

Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

11. Cleachtadh ar an Amimsir Fháistineach

11.1. Anois, déan cleachtadh ar na briathra agus cuir na brithra thíos san
Aimsir fháistineach:

11.2. Ceist shamplach ó na páipéir scrúdaithe

Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Labhairt na Teanga - Comhrá a Chleachtadh

Treoir: Instruction
• Is tusa Breandán nó Siobhán.
• Bí ag obair le do phartnéir agus déan cleachtadh ar an gcomhrá thíos.

Comhrá a haon
• Tá Breandán ag insint do Shiobhán faoi chúrsa Fraincise a rinne sé i bPáras i
rith an tsamhraidh. Breandán is telling Siobhán about a French course he did
in Paris during the summer

Siobhán: Chuala mé go ndearna tú cúrsa Fraincise sa Fhrainc an samhradh seo. Cén

áit sa tír a raibh tú?

Breandán: Bhí mé i bPáras ar feadh coicíse i mí Iúil. Dianchúrsa a bhí i gceist.

Siobhán: Ar bhain tú taitneamh as?

Breandán: Bhain, bhí sé ar fheabhas. Ach caithfidh mé a rá go raibh sé deacair go

leor. Bhí mé an-tuirseach faoi dheireadh an chúrsa.

Siobhán: Agus cén cineál lóistín a bhí agat?

Breandán: D’fhan mé in árasán in aice le Sacré Cœur i dtuaisceart na cathrach.

Bhí mé ag roinnt le triúr eile: fear as an Ostair, bean as Sasana agus bean as an

Spáinn.

Siobhán: Sin ceantar deas. An raibh sé costasach?

Breandán: Bhí sé costasach go leor. Bhí an lóistín breis is cúig chéad euro agus

chosain an cúrsa cúig chéad euro eile.

Siobhán: Is mór an méid é sin! Tá Páras daor go maith mar chathair. Ar fhoghlaim

tú mórán?

Breandán: D’fhoghlaim mé roinnt mhaith. Tá go leor abairtí bunúsacha ar eolas

agam anois. An t-aon rud a chuir isteach orm ná an aimsir; bhí sé i bhfad róthe.

Siobhán: An raibh sé meirbh chomh maith?

Breandán: An-mheirbh ar fad. Bhí sé deacair mórán siúil a dhéanamh i rith an lae.
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Comhrá a dó

Ba mhaith le Jack dul ar saoire lena chlann ach níl sí cinnte cén áit a mholfadh sí

dá thuismitheoirí dul ann. Cuireann a cara Áine comhairle air.

Jack would like to go on holidays with his family but isn’t sure where he could

suggest to his parents to go. His friend Áine gives him some advice.

Jack: Ba bhreá liom dul ar saoire le mo chlann an samhradh seo. An bhfuil moltaí ar bith

agat?

Áine: Cén fáth nach dtéann sibh ag campáil?

Jack: Is fuath liom a bheith ag campáil. Nach ndeachaigh tú féin agus do chlann go

Cumbria i Sasana anuraidh? Conas a bhí sé sin?

Áine: Bhí sé ar fheabhas ar fad. Chuamar go háit darb ainm Kirkby-in-Furness agus

fuair muid carbhán ar cíos. Dúirt mo thusimitheoirí nár chosain sé ach ceithre phunt

déag san oíche!

Jack: Ceithre phunt déag – tá sé sin dochreidte! An raibh an carbhán go deas?

Áine: Bhí sé go hálainn agus bhí áiseanna den chéad scoth ar an láithreán (site). Bhí an

láithreán ar fheirm agus thaitin sé sin go mór leis an gclann.

Jack: Cad a rinne sibh gach lá?

Áine: Chuamar ar shiúlóidí fada agus fuaireamar rothair ar cíos freisin. Bhí foraois

(forest), Grizedale Forest, in aice láimhe agus chaitheamar roinnt mhaith ama ansin

chomh maith.

Jack: Caithfidh go raibh saoire iontach agaibh. An raibh an aimsir go maith?

Áine: Bhí an chéad lá fliuch agus fuar ach bhí aimsir álainn ann an chuid eile den

tseachtain.
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Scríobhneoireacht

Tasc 1: Blag Taistil (Travel blog) a Scríobh

Scríobh Blag faoi laethanta saoire a bhí agat; is féidir na rudaí seo a lua:

• Eolas Ginearálta faoin áit Eachtraí

• Aimsir Lóistín

• Bia Rudaí a thaitin / nár thaitin leat

Þ Bain úsáid as struchtúr an bhlag

Þ Scríobh an Blag seo san Aimsir Chaite agus bain úsáid as na frásaí sa
bhosca thíos.

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Abairtí úsáideacha: Useful sentence starters

Bhí mé ar laethanta saoire
______________________________________
Bhí _________________________ in éineacht liom
Bhí an
áit_________________________________________________
Chuaigh mé ann ar
____________________________________________
Bhí an turas_____________________________. Bhí mé ag
fanacht ____________________________. Bhí sé
suite_____________________
Bhí a lán áiseanna san óstán mar shampla linn snámha/ bialann/ teach
tabhairne/ giomnáisiam/ seomra spraoi
____________________________
Bhí tithe tabhairne/ bialainne/ páirc uisce/ ionad siopadóireachta/
linn snámha/ cúirt leadóige/ zú/ uisceadán/ club oíche/ club óige/
aonach siamsaíochta/ cúrsa gailf
_______________________________________ i ngar don
óstán. Bhí an aimsir ___________________________________
___________________________________________________
Bhí sé __________________céim celsius. D’ith mé i mbialann
difriúil gach oíche. Bhí an bia blasta. Bhí na daoine
__________________________________________________.
Thugamar cuairt
ar____________________________________________
Bhí mé ann ar feadh ______________ lá. Rinne mé go leor rudaí
éagsúla. Chaith mé na laethanta ag
___________________________________________________
___________________________________________________
Bhain mé taitneamh as an tsaoire. Mholfainn an áit sin duit. An
samhradh seo chugainn rachaidh mé go dtí
_____________________ le _________________________. Is
breá liom dul ag taisteal. Mar a deir an seanfhocal, ‘bíonn siúlach,
scéalach’.
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Nótaí ar Laethanta Saoire

Saoire thar lear

Chuireamar ar dticéid in áirithe ar an We booked our tickets on the
idirlíon internet
Bhí ár málaí pacáilte againn agus bhí mo Our bags were packed and our whole
chlann go léir ar bís! family was excited
Thuirling an eitleán timpeall meánlae The plane landed around midday
Shroicheamar an t-óstán i lár na hoíche We reached the hotel middle of the
night
Fuaireamar ár n-eochar agus ar aghaidh linn We got our key and went to our room.
chuig ár seomra.
D’fhanamar in óstán galánta / óstán cúig We stayed in a posh hotel/ five star
réalt. /Thógamar árasán ar cíos. hotel.
We rented an apartment.
Bhí tuirse taistil scairdeitleáin orainn ar We were all jet-lagged but we were
fad ach sinn fós ar bís. still excited.
Bhí áiseanna iontacha ar fail san óstán Excellent facilities in the hotel
Bhí an t-árasán ar imeall an bhaile mhóir The apartment was on edge of the
town
Thugamar cuairt ar mhargadh mór ar imeall We visited a big market on the
na cathrach sa bhus speisialta outskirts of the city in a special bus
Thaitin an dioscó go mór liom I really enjoyed the disco
Rinneamar cairdeas nua thimpeall an linn We made new friends around the
snámha gach lá. swimming pool
Chaitheamar coicís san ionad saoire in aice We spent a fortnight at the holiday
na farraige resort beside the sea.
Chonaic mé an fharraige cúpla céad slat ón I saw the sea a couple of hundred
óstán yards from the hotel
Bhí radhairc iontacha le feiceáil timpeall na There were beautiful views to be
háite. seen around the place
Thugamar cuairt ar an músaem áitiúil. We visited the local museum
Bhí iarsmaí suimiúla i ngach áit There were interesting antiquities
…….
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Thaistealaíomar timpeall ó áit go háit We travelled around from place to

place
Níor fhanamar ró fhada in aon áit amhaín We didn’t stay too long in any place
Bhí an bia sa Spáinn difriúil ó bhia na The food in Spain was different from
hÉireann. Ní raibh sé thar moladh beirte. Irish food. It left a lot to be desired
An Fhrainc : Séilidí An Spáinn: Paella France: Snails Spain : paella
An Iodáil : Píotsa Italy: Pizza
Bhlas mé ____ agus bhí sé an bhlasta I tasted ______ and it was very
tasty
Frásaí:
Bhí laethanta geala sona againn, agus We had bright happy days, and
Chaitheamar iad inár luí faoin ngrian We spent them lying in the sun
Bhí an ghrian ag lonrú anuas orainn The sun was beaming down on us
Chaitheamar na laethanta inár luí faoin We spent the days lying in the sun/
ngrian / ag tógáil na gréine/ag sú na gréine sunbathing
Ba bheag nár thiteamar i laige, bhí an We nearly fainted, the temperature
teocht chomh hard sin was so hot
Bhí mé marbh ag an teas / Bhí mé cosúil le I was killed with the heat / I was like
tráta! a tomato
Ar an trá:
Thugamar aghaidh ar an trá We headed for the beach.
Bhí áthas an domhain orm a bheith ag I was delighted to be leaving on my
imeacht ar mo laethanta saoire. holidays
Ar a haon a chlog chuamar ar bord an At 1 o’clock we boarded the plane
eitleáin
D’eiríomar go moch & bhíomar go léir ar bís We rose early, and we were all
excited.
Bhain mé mo chuid bróg díom, agus chuir mé I took off my shoes and put my foot
mo chos san uisce fuar. in the cold water
Ritheamar ar nós na gaoithe isteach san We ran like the wind into the sea
fharraige
Luíomar ar an trá faoi theas na gréine We lay on the beach in the heat of
the sun
Bhí picnic againn ar an trá We had a picnic on the beach
Cheannaíomar uachtar reoite We bought ice cream
Lig mé mo scíth ar feadh tamaill. I relaxed for a while
Rinneamar caisleáin ghainimh leis na páistí. We made sandcastles with the
children
Bhí tonnta móra ar an bhfarraige an lá sin There were big waves on the sea that
day
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Chonaiceamar páistí a bhí gnóthach le We saw children busy with buckets

buicéid agus sluaistí and spades.
Thosaíomar ag lapadaíl san uisce We started paddling in the water
Ní raibh cíos cás ná cathú orm an lá sin. I hadn’t a care in the world that day
Turas Scoile
Tháinig an lá mór. The day came
Bhí gach dalta ar cipíní All the studens were on tenter
hooks
Bhuaileamar le chéile i gcarrclós na scoile We met in school carpark.
Thugamar aghaidh ar We headed for
D’eagraigh na múinteoirí (dioscó/tráth na The teachers organised
gceist) (disco/quiz)
Tharla rud greannmhar inné. Shleamhnaigh Something funny happened
Bean Uí Murchú agus thit sí ina cnap ar an yesterday. Ms Murphy slipped and
urlár. Phléasc na daltaí amach ag gáire! fell in a heap on the floor. The
students burst out laughing.
Cuimhneoidh mé ar an turas scoile sin go deo I’ll remember that trip forever

Tasc 2: Blag a scríobh chun iarratas a chur isteach ar phost

Treoreacha - Instructions

Ba mhaith leat cur isteach ar phost mar scíobhneoir chun blag taistil

a scríobh ar an suíomh gréasáin (website) nua www.mothuras-

dothuras.com. Chun chur isteach ar an deis (opportunity) iontach

seo, Caithfidh tú blag a scríobh ar an tír gur mhaith leat cuairt a

thabhairt uirthi. Ní mór duit na pointí seo a chur san áireamh:

Þ Ainmnigh an tír ar mhaith leat cuairt a thabhairt uirthi

Þ An fáth go mbeadh suim agat dul go dtí an tír sin
Þ An tábhacht a bhaineann le cúrsaí taistil
Þ Cén fáth go mbeadh tú go maith mar thaistealaí (traveller)
agus déan cur síos ar na scileanna scríbhneoireachta atá agat
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Féach ar na nathanna sa bhosca thíos, beidh siad úsáideach agus tú

ag scíobh an blag:

Nathanna úsáideacha mar chabhair duit

Ba mhaith liom cur isteach ar an bpost I would like to apply for this job
seo
Bheadh suim agat dul go dtí an tír seo I would have interest in going to that
mar.. country because..
Ba bhreá liom a bheith i mo… I would love to be a…
Is Aoibheann liom ag obair le.. I love working with
Tá taithí agam ar a bheith ag.. I have experience of..
Tá an spéis agam i… I’m very interested in…
Suimiúil / taitneamhach/ difriúil/ Interesting / enjoyable / different/
dúshlánach Challenging
Triail a bhaint as To try
Ba mhaith liom triail a bhaint as… I would like to try
Buanna Gifts / talents
Tá pearsantacht thaitneamhach agam I have a good personality
Is duine macánta / cineálta cairdiúil/ I am an honest/ kind/
stuama mé friendly/sensible person
Tá mé uaillmhianach/ sciliúil / cliste/ I am ambitious/ skillful/ clever/
cumasach/ dílis capable/ loyal
Réitím go han -mhaith le daoine I get on very well with people
Má thugann tú an post dom, geallaim If you give me the job I promise you
duit go ndéanfaidh mé mo dhícheall that I will do my best
Is breá liom a bheith ag scríobh agus I love writing and I usually keep a
coinním dialann nuair a théim ar saoire diary when on holiday
de gháth
Tugaim áilleacht na háite/ an dúlra I notice the beauty of a place
/na tíre faoi deara /nature/ the country
Blasaim an bia áitiúil I taste the local food
Tá spéis faoi leith agam i ndaoine, I have a special interest in people,
nósanna gcultúir an domhain i traditions and cultures of the world in
gcoitinne general
Déanann an taisteal maitheas d’anam Travel is good for the soul and spirit
agus spoirad an duine of the person
Is féidir leat dearcadh nua ar an saol You can learn a new outlook on life
fhoghlaim ón taithí taitil with travel experience
Ba mhaith liom an eispéireas seo a I would to share this with other
roinnt le daoine óga eile young people
Idirbhliain Laethanta Saoire Ardleibheál

Anois! Scríobh An Blag Taistil sa spás thíos

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________