Welsh - Poverty.pdf

Os rhoi benthyg arian i'r neb o'm pobl dlawd o'th amgylch, ni
byddi iddo ef yn ddefnyddiwr, ac na rodded rigol arno.
Exodus 22:25
Ac ni wyneped dyn tlawd yn ei achos. Exodus 23:3
Na ddigia farn dy dlodion yn ei achos. Ond y seithfed
flwyddyn byddi'n gadael iddo orffwys a gorwedd yn llonydd;
fel y bwytao tlodion dy bobl: a’r hyn a adawant bwystfilod y
maes, a fwytânt. Yr un modd y gwnei â'th winllan, ac â'th
olewydden. Exodus 23:6,11
Ac na loffa dy winllan, ac na chasgl holl rawnwin dy winllan;
yr wyt i'w gadael i'r tlawd a'r dieithr: myfi yw'r ARGLWYDD
eich Duw. Na wna anghyfiawnder mewn barn: na pharcha
berson y tlawd, ac na anrhydedda berson y cedyrn: eithr mewn
cyfiawnder y barna dy gymydog. Lefiticus 19:10,15
A phan fedi cynhaeaf eich tir, na wna waredigaeth lân o
gonglau dy faes wrth fedi, ac na chasgl unrhyw lofa o’th
gynhaeaf: gad hwynt i’r tlawd, ac i’r dieithr: I ydw i'r
ARGLWYDD eich Duw. Lefiticus 23:22
Os bydd dy frawd yn dlawd, ac wedi gwerthu peth o'i eiddo ef,
ac os daw neb o'i berthnasau i'w brynu, yna y rhydd efe yr hyn
a werthodd ei frawd. Ac os bydd dy frawd yn dlawd, ac wedi
syrthio mewn pydredd gyda thi; yna tydi a ryddhaer ef : ie, er
ei fod yn ddieithr, neu yn ymdeithydd; fel y byddo byw gyd â
thi. Ac os tlawd fydd dy frawd yr hwn sydd yn trigo yn ymyl,
ac a werthir i ti; paid â'i orfodi ef i wasanaethu fel gwas: ond
fel gwas cyflog, ac fel gorymdeithiwr, efe a fydd gyda thi, ac
a'th wasanaetha hyd flwyddyn y jiwbil: Ac yna efe a â oddi
wrthyt, efe a'i rai. plant gydag ef, ac a ddychwel at ei deulu ei
hun, ac i feddiant ei dadau y dychwel efe. Ac os bydd
dieithryn neu ddieithryn yn cyfoethogi wrthyt, a'th frawd yr
hwn sydd yn trigo yn ei ymyl yn dlawd, ac yn ei werthu ei hun
i'r dieithr, neu i'r dieithryn o'r tu allan i ti, neu i stoc teulu'r
dieithr: Wedi hynny y gwerthir ef, gellir ei adbrynu. eto; gall
un o'i frodyr ei brynu: Naill ai gall ei ewythr, neu fab ei
ewythr, ei brynu, neu gall unrhyw un sy'n agos at berthynas
iddo o'i deulu ei brynu; neu os gall, efe a all ymwared.
Lefiticus 25:25,35,39-41,47
Ar ddiwedd pob saith mlynedd y byddi'n rhyddhau. A dyma
ddull y gollyngdod: Pob credydwr sy'n rhoi benthyg arian i'w
gymydog, a'i rhyddha; ni chaiff ei unioni gan ei gymydog, na'i
frawd; oherwydd fe'i gelwir yn ryddhad yr ARGLWYDD. O
estron y cei ei unioni drachefn: ond yr hyn sydd eiddot â’th
frawd, dy law a ryddha; Achub pan na byddo tlawd yn eich
plith; canys yr ARGLWYDD a'th fendithia yn fawr yn y wlad
y mae yr ARGLWYDD dy DDUW yn ei rhoddi iti yn
etifeddiaeth i'w meddiannu: Yn unig os gwrandewi yn ofalus
ar lais yr ARGLWYDD dy DDUW, i gadw yr holl
orchmynion hyn yr wyf yn eu gorchymyn i ti fel hyn. Dydd.
Canys yr ARGLWYDD dy DDUW a’th fendithio, fel yr
addawodd efe thi: a thi a roddwch fenthyg i genhedloedd
lawer, ond ni chei fenthyca; a thi a deyrnasa ar genhedloedd
lawer, ond ni deyrnasant arnat ti. 7 Os bydd yn eich plith ddyn
tlawd o un o'th frodyr o fewn yr un o'th byrth yn dy wlad y
mae yr ARGLWYDD dy DDUW yn ei rhoddi i ti, na chaleda
dy galon, ac na chae dy law oddi wrth dy frawd tlawd: ond
agoryd dy law. llaw yn llydan iddo, ac yn ddiau a roddwch
fenthyg digonol i'w angen, yn yr hyn a fynno. Gochel na
fyddo meddwl yn dy galon ddrygionus, gan ddywedyd, Y mae
y seithfed flwyddyn, blwyddyn y gollyngdod, yn nesau; a'th
lygad a fydd ddrwg yn erbyn dy frawd tlawd, ac nid wyt yn
rhoi dim iddo; ac y mae efe yn llefain ar yr ARGLWYDD yn
dy erbyn, ac yn bechod i ti. Dyro ef yn ddiau, a'th galon ni
flina pan roddo iddo ef: oherwydd am y peth hyn y bendithia
yr ARGLWYDD dy DDUW di yn dy holl weithredoedd, ac
yn yr hyn oll y rhoddo dy law arno. Canys y tlawd ni phalla
byth o’r wlad: am hynny yr ydwyf yn gorchymyn i ti, gan
ddywedyd, Ti a agori dy law yn eang at dy frawd, i’th dlodion,
ac i’th anghenus, yn dy wlad. Deuteronomium 15:1-11
Ac os tlawd fydd y gŵr, na chysga â’i adduned: Beth bynnag
a roddaist iddo yr addewid drachefn pan fachludo’r haul, iddo
gysgu yn ei ddillad ei hun, a’th fendithio: a chyfiawnder fydd
i ti o flaen yr ARGLWYDD dy Dduw. Na orthryma was tlawd
ac anghenus, pa un ai o'th frodyr, ai o'th ddieithriaid y rhai
sydd yn dy wlad o fewn dy byrth: yn ei ddydd ef y rhoddi ei
gyflog iddo, ac ni fachluda yr haul arno. mae'n; canys tlawd
yw efe, ac a osodo ei galon arni: rhag iddo lefain i’th erbyn ar
yr ARGLWYDD, ac y byddo efe yn bechod i ti.
Deuteronomium 24:12-15
Yr ARGLWYDD sydd yn dlawd, ac yn cyfoethogi: yn isel ac
yn dyrchafu. Efe a gyfyd y tlawd o'r llwch, ac a ddyrchafa'r
cardotyn o'r dom, i'w gosod ymhlith tywysogion, ac i beri
iddynt etifeddu gorseddfainc y gogoniant: canys eiddo yr
ARGLWYDD yw colofnau y ddaear, ac efe a osododd y byd
arnynt. 1 Samuel 2:7-8
Fel y dyddiau y gorffwysodd yr Iddewon oddi wrth eu
gelynion, a’r mis y trowyd iddynt o dristwch i lawenydd, ac o
alar yn ddydd da: i wneud iddynt yn ddyddiau o wledd a
llawenydd, ac o anfon cyfrannau at ei gilydd. , a rhoddion i'r
tlodion. Esther 9:22
Ond y mae efe yn achub y tlawd rhag y cleddyf, o'u genau, ac
o law y cedyrn. Felly y tlawd a obaith, ac anwiredd a atal ei
genau. Wele, gwyn ei fyd y gŵr y mae Duw yn ei gywiro: am
hynny na ddirmyga gerydd yr Hollalluog: Canys efe a
ddoluria, ac a rwymo: efe sydd yn clwyfo, a’i ddwylo yn
iachau. Job 5:15-18
Am iddo orthrymu a gwrthod y tlawd; am iddo ddwyn ymaith
yn dreisgar dŷ nid adeiladodd; Diau na theimla dawelwch yn
ei fol, nid arbeda o'r hyn a ddymunai. Swydd 20:19-20
Pan glywodd y glust fi, fe'm bendithiodd; a’r llygad a’m
gwelodd, efe a dystiolaethodd i mi: Am imi waredu y tlawd
oedd yn llefain, a’r amddifaid, a’r hwn nid oedd ganddo i’w
gynorthwyo. Bendith yr hwn oedd barod i ddarfod a ddaeth
arnaf: a pharais i galon y weddw ganu yn orfoledd. Gwisgais
gyfiawnder, ac fe’m gwisgodd: fy marn oedd fel mantell a
derm. Llygaid i'r deillion oeddwn i, a thraed oeddwn i'r cloff.
Tad i'r tlodion oeddwn i : a'r achos ni wyddwn i a chwiliais
allan. A mi a dorrais enau'r drygionus, ac a dynnais yr ysbail
o'i ddannedd. Job 29:11-17
Wele, nerthol yw Duw, ac nid yw yn dirmygu neb: nerthol yw
efe mewn nerth a doethineb. Nid yw'n cadw einioes yr
annuwiol: ond yn rhoi uniawn i'r tlawd. Nid yw yn tynnu ei
lygaid oddi wrth y cyfiawn: ond gyda brenhinoedd y maent ar
yr orsedd; ie, efe sydd yn eu sefydlu yn dragywydd, a hwy a
ddyrchefir. Ac os rhwymir hwynt mewn llyffetheiriau, a'u dal
mewn rhaffau gorthrymder; Yna y mae efe yn dangos iddynt
eu gwaith, a'u camweddau a ragorasant. Y mae hefyd yn
agoryd eu clust i ddysgyblaeth, ac yn gorchymyn iddynt
ddychwelyd oddi wrth anwiredd. Os ufuddhant a'i wasanaethu,
treuliant eu dyddiau mewn ffyniant, a'u blynyddoedd mewn

pleserau. Ond os na ufyddhant, hwy a ddifethir â'r cleddyf, a
byddant feirw yn ddiarwybod. Ond y mae rhagrithwyr calon
yn pentyrru digofaint: nid ydynt yn llefain pan rwymo efe
hwynt. Y maent yn marw yn ieuenctyd, a'u bywyd yn mysg yr
aflan. Efe a wareda y tlawd yn ei gystudd, ac a agoryd eu
clustiau mewn gorthrymder. Job 36:5-15
Canys yr anghenus nid anghofir bob amser: disgwyliad y
tlawd ni ddifethir yn dragywydd. Salmau 9:18 Pam yr wyt yn
sefyll o bell, O ARGLWYDD? paham yr ymguddi mewn
amseroedd trallodus? Y mae'r drygionus yn ei falchder yn
erlid y tlawd: cymerir hwynt yn y dyfeisiau a ddychmygasant.
Oherwydd y mae'r drygionus yn ymffrostio yn ei ddymuniad,
ac yn bendithio'r cybyddlyd y mae'r ARGLWYDD yn ei
ffieiddio. Yr annuwiol, trwy falchder ei wynepryd, ni chais
Dduw: nid yw Duw yn ei holl feddyliau. Mae ei ffyrdd bob
amser yn flin; pell yw dy farnedigaethau o'i olwg ef: am ei
holl elynion y mae efe yn ymwrthod â hwynt. Efe a
ddywedodd yn ei galon, Ni'm cyffroir: canys ni byddaf byth
mewn adfyd. Ei enau sydd lawn melltith a thwyll a thwyll:
dan ei dafod y mae drygioni ac oferedd. Efe sydd yn eistedd
yn llechu y pentrefydd: yn y dirgel leoedd y lladd efe y
diniwed: ei lygaid a osodant yn ddirgel yn erbyn y tlawd. Efe
a orwedd yn ddirgel fel llew yn ei ffau: efe a orwedda i ddal y
tlawd: efe a ddal y tlawd, pan dyno efe i’w rwyd. Y mae yn
cwrcwd, ac yn ymostwng, fel y syrthia y tlawd gan ei rai
cryfion. Efe a ddywedodd yn ei galon, Duw a anghofiodd : y
mae efe yn cuddio ei wyneb; ni fydd byth yn ei weld. Cyfod,
ARGLWYDD; O DDUW, dyrchafa dy law: nac anghofia y
gostyngedig. Paham y dirmyga yr annuwiol Dduw? efe a
ddywedodd yn ei galon, Ni fynni di ddim. Ti a'i gwelaist;
canys yr wyt yn gweld drygioni a sbeitlyd, i'w dalu â'th law: y
tlawd a'i traddodi ei hun i ti; ti yw cynorthwywr yr amddifaid.
Dryllia fraich yr annuwiol a'r drygionus: ceisia ei ddrygioni ef,
heb gael dim. Yr ARGLWYDD sydd frenin byth bythoedd: y
cenhedloedd a ddifethir o’i wlad. O ARGLWYDD, clywaist
ddymuniad y gostyngedig: paratoa eu calon, rho i'th glust
glywed: I farnu'r amddifaid a'r gorthrymedig, rhag gorthrymu
gŵr y ddaear mwyach. Salm 10
Am orthrwm y tlawd, am ochenaid yr anghenus, yn awr y
cyfodaf, medd yr ARGLWYDD; Rhoddaf ef mewn diogelwch
oddi wrth y sawl sy'n ymchwyddo. Salmau 12:5
Cywilyddasoch gyngor y tlawd, oherwydd yr ARGLWYDD
yw ei noddfa. Salmau 14:6
Gwaeddodd y tlawd hwn, a chlywodd yr ARGLWYDD ef, ac
achubodd ef o'i holl gyfyngderau. Salmau 34:6
Bydd fy holl esgyrn yn dweud, "O ARGLWYDD, pwy sydd
debyg i ti, sy'n gwaredu'r tlawd rhag yr un sy'n rhy gryf iddo,
ie, y tlawd a'r anghenus oddi wrth y sawl sy'n ei ysbeilio?"
Salmau 35:10
Y drygionus a dynnasant y cleddyf, ac a blygasant eu bwa, i
fwrw i lawr y tlawd a’r anghenus, ac i ladd y rhai uniawn.
Salmau 37:14
Ond tlawd ac anghenus ydwyf fi; eto yr Arglwydd sydd yn
meddwl amdanaf: ti yw fy nghymorth a’m gwaredydd; paid
ag oedi, O fy Nuw. Salmau 40:17
Gwyn ei fyd yr hwn a ystyria y tlawd: yr ARGLWYDD a’i
gwared ef yn amser trallod. Salmau 41:1
Dy gynulleidfa a drigodd ynddi: ti, O DDUW, a baratoaist
o’th ddaioni i’r tlodion. Salmau 68:10
Ond tlawd a thrist ydwyf fi: gosod dy iachawdwriaeth, O
DDUW, fi i fyny yn uchel. Oherwydd y mae'r ARGLWYDD
yn gwrando ar y tlawd, ac nid yw'n dirmygu ei garcharorion.
Salmau 69:29,33
Ond tlawd ac anghenus ydwyf fi: brysia ataf, O DDUW: ti yw
fy nghymorth a’m gwaredydd; O ARGLWYDD, paid ag oedi.
Salmau 70:5
Efe a farn dy bobl â chyfiawnder, a'th dlodion â barn. Salmau
72:2
Efe a farn dlodion y bobl, efe a achub yr anghenus, ac a
ddryllia y gorthrymwr. Canys efe a wared yr anghenus pan
lefao; y tlawd hefyd, a'r hwn nid oes ganddo gynorthwywr.
Efe a arbed y tlawd a'r anghenus, ac a achub eneidiau'r
anghenus. Salmau 72:4,12-13
Na wareda enaid dy durtur i dyrfa y drygionus: nac anghofia
gynulleidfa dy dlodion yn dragywydd. Na ad i’r gorthrymedig
ddychwelyd yn gywilydd: molianned y tlawd a’r anghenus dy
enw. Salmau 74:19,21
Amddiffyn y tlawd a’r amddifaid: gwna gyfiawnder â’r
cystuddiedig a’r anghenus. Gwared y tlawd a'r anghenus :
gwared hwynt o law yr annuwiol. Salmau 82:3-4
Gostwng dy glust, ARGLWYDD, gwrando fi: oherwydd
tlawd ac anghenus ydwyf. Salmau 86:1
Er hynny y mae'n gosod y tlawd yn uchel o'r gorthrymder, ac
yn ei wneud yn deuluoedd fel praidd. Salmau 107:41
Canys tlawd ac anghenus ydwyf fi, a'm calon sydd glwyfus
o'm mewn. Yr wyf wedi mynd fel y cysgod pan ddirywio:
fe'm llusgir i fyny ac i lawr fel y locust. Gwan yw fy ngliniau
trwy ympryd; a'm cnawd sydd yn pallu o frasder. Euthum
hefyd yn warth iddynt: pan edrychasant arnaf yr ysgydwasant
eu pennau. Cynnorthwya fi, O ARGLWYDD fy Nuw : O
achub fi yn ôl dy drugaredd: Fel y gwypont mai dy law di yw
hon; mai ti, ARGLWYDD, a'i gwnaeth. Melltithia hwynt, ond
bendithier di: pan gyfodant, bydded cywilydd arnynt; ond
llawenycha dy was. Gwisger fy ngwrthwynebwyr â gwarth, a
chuddiant eu hunain â'u dryswch eu hunain, megis â mantell.
Clodforaf yr ARGLWYDD yn fawr â'm genau; ie, clodforaf
ef ymhlith y dyrfa. Canys efe a saif ar ddeheulaw’r tlawd, i’w
achub ef rhag y rhai a gondemniant ei enaid. Salmau 109:22-
31
Efe a wasgarodd, efe a roddes i'r tlodion; ei gyfiawnder sydd
yn dragywydd; dyrchefir ei gorn ag anrhydedd. Salmau 112:9
Efe a gyfyd y tlawd o'r llwch, ac a ddyrcha'r anghenus o'r dom;
Salmau 113:7
bendithiaf ei darpariaeth yn helaeth: digonaf ei thlodion â bara.
Salmau 132:15
Gwn y bydd yr ARGLWYDD yn cynnal achos y cystuddiedig,
a hawl y tlawd. Salmau 140:12
Dos at y morgrugyn, ti sluggard; ystyria ei ffyrdd hi, a bydd
ddoeth: Yr hwn nid oes ganddo arweinydd, na goruchwylydd,
na thywysog, sydd yn darparu ei hymborth yn yr haf, ac yn

casglu ei bwyd yn y cynhaeaf. Pa hyd y cysgi, O swrth? pa
bryd y cyfodaist o'th gwsg? Eto ychydig o gwsg, ychydig o
gysgu, ychydig o blygu dwylaw i gysgu: Felly y daw dy dlodi
fel un yn teithio, a'th eisiau fel gŵr arfog. Diarhebion 6:6-11
Efe a ddaw yn dlawd yr hwn sydd yn gwneuthur llaw llac:
ond llaw y diwyd a gyfoethoga. Cyfoeth y cyfoethog yw ei
ddinas gadarn: dinistr y tlawd yw eu tlodi. Diarhebion 10:4,15
Y mae'r hwn sy'n gwasgaru, ac eto'n cynyddu; ac y mae yr
hwn sydd yn attal mwy nag sydd gyfaddas, ond y mae yn
tueddu at dlodi. Diarhebion 11:24
Y mae'r un sy'n ei wneud ei hun yn gyfoethog, ac nid oes
ganddo ddim: y mae'r un sy'n ei wneud ei hun yn dlawd, ac y
mae ganddo gyfoeth mawr. Pridwerth bywyd dyn yw ei
gyfoeth: ond ni wrendy y tlawd gerydd. Tlodi a gwarth fydd
i'r neb a wrthodo addysg: ond y neb a edrycho gerydd, a
anrhydeddir. Y mae llawer o ymborth yn nhir y tlodion: ond y
mae yr hwn a ddifethir o ddiffyg barn. Diarhebion 13:7-
8,18,23
Y tlawd a gasheir gan ei gymydog ei hun: ond y cyfoethog
sydd gyfeillion lawer. Yr hwn a ddirmygo ei gymydog, sydd
yn pechu: ond yr hwn a drugarhao wrth y tlawd, dedwydd yw.
Y neb a orthryma y tlawd, a waradwydda ei Wneuthurwr: ond
y neb a'i hanrhydedda ef a drugarha wrth y tlawd. Diarhebion
14:20-21,31
Yr hwn a watwaro y tlawd, a waradwydda ei Wneuthurwr: a'r
hwn a lawenycha mewn cyfyngderau, ni bydd ddigosp.
Diarhebion 17:5
Defnyddia'r tlodion gynllwynion; ond y cyfoethog a atteb yn
fras. Diarhebion 18:23
Gwell yw'r tlawd a rodio yn ei uniondeb, na'r gwrthnysig yn ei
wefusau, ac sydd ynfyd. Mae cyfoeth yn gwneud llawer o
gyfeillion; ond y mae y tlawd wedi ei wahanu oddi wrth ei
gymydog. Holl frodyr y tlodion a’i casânt ef: pa faint mwy y
mae ei gyfeillion yn myned ymhell oddi wrtho? y mae yn eu
hymlid â geiriau, ond y maent yn ei eisiau. Y mae'r un sy'n
tosturio wrth y tlawd yn rhoi benthyg i'r ARGLWYDD; a'r
hyn a roddes efe a dalo iddo drachefn. Dymuniad dyn yw ei
garedigrwydd: a gwell yw dyn tlawd na chelwyddog.
Diarhebion 19:1,4,7,17,22
Carwch na chwsg, rhag dyfod i dlodi; agor dy lygaid, a thi a
ddigonir â bara. Diarhebion 20:13
Yr hwn a atalo ei glustiau wrth lefain y tlawd, efe hefyd a lefa
ei hun, ond ni wrendy. Y neb a garo bleser, a fydd dlawd: yr
hwn a garo win ac olew, ni bydd gyfoethog. Diarhebion
21:13,17
Y cyfoethog a’r tlawd a gydgyfarfyddant: yr ARGLWYDD
sydd yn eu gwneuthur oll. Y mae'r cyfoethog yn llywodraethu
ar y tlawd, a'r benthyciwr yn was i'r benthyciwr. Yr hwn sydd
ganddo lygad hael, a fendithir; canys y mae efe yn rhoddi o'i
fara i'r tlodion. Yr hwn a orthrymo y tlawd i gynyddu ei
gyfoeth, a'r hwn a roddo i'r cyfoethog, a ddaw yn ddiau i
eisiau. Na ladrata’r tlawd, oherwydd tlawd ydyw: ac na
orthryma’r cystuddiedig yn y porth: Diarhebion
22:2,7,9,16,22
Nac ym mysg gwinwyr; ymysg bwytawyr terfysglyd cig:
Canys y meddwyn a’r glwth a ddaw i dlodi: a syrthni a
ddillada dyn â charpiau. Diarhebion 23:20-21
Euthum ar hyd maes y diog, a thrwy winllan y dyn gwag
ddeall; Ac wele, yr oedd y cwbl wedi tyfu drosodd â drain, a
danadl poethion wedi gorchuddio ei wyneb, a'i wal gerrig
wedi ei chwalu. Yna mi a welais, ac a’i hystyriais yn dda:
edrychais arno, a derbyniais gyfarwyddyd. Eto ychydig o
gwsg, ychydig o gysgu, ychydig o blygu dwylaw i gysgu:
Felly y daw dy dlodi fel un yn teithio; a'th eisiau fel gwr arfog.
Diarhebion 24:30-34
Y mae'r tlawd yn gorthrymu'r tlawd fel glaw mawr heb adael
dim bwyd. Gwell yw'r tlawd a rodio yn ei uniondeb, na'r
gwrthnysig yn ei ffyrdd, er ei fod yn gyfoethog. Y neb a
gynyddo ei sylwedd trwy ustus ac anghyfiawn, efe a'i casgl i'r
hwn a dosturia wrth y tlawd. Y mae'r cyfoethog yn ddoeth yn
ei dybiaeth ei hun; ond y tlawd deallus sydd yn ei chwilio ef
allan. Fel llew rhuadwy, ac arth yn rhedeg; felly hefyd
llywodraethwr drygionus ar y bobl dlawd. Yr hwn sydd yn
trin ei wlad, a gaiff ddigonedd o fara: ond y neb a ddilyno
oferion, a gaiff ddigon o dlodi. Yr hwn sydd yn prysuro i fod
yn gyfoethog, y mae llygad drwg ganddo, ac nid yw'n ystyried
y daw tlodi arno. Yr hwn a roddo i’r tlawd, ni bydd eisiau:
ond y neb a guddia ei lygaid, a gaiff felldith lawer. Diarhebion
28:3,6,8,11,15,19,22,27
Y mae'r cyfiawn yn ystyried achos y tlawd, ond nid yw'r
drygionus yn ei wybod. Y tlawd a’r twyllodrus a
ymgyfarfyddant: yr ARGLWYDD a oleua eu dau lygaid. Y
brenin sy'n barnu'r tlawd yn ffyddlon, fe sicrheir ei orsedd am
byth. Diarhebion 29:7,13-14
Dau beth a ofynnais gennyt; paid â'm gwadu cyn marw: pell
oddi wrthyf wagedd a chelwydd: na ddyro i mi na thlodi na
chyfoeth; portha fi â bwyd cyfleus i mi: Rhag imi gyflawnu,
a'm gwadu, a dywedyd, Pwy yw yr ARGLWYDD? neu rhag i
mi fod yn dlawd, a lladrata, a chymryd enw fy Nuw yn ofer.
Mae cenhedlaeth, y mae eu dannedd fel cleddyfau, a'u gên
dannedd fel cyllyll, i ddifa'r tlawd oddi ar y ddaear, a'r
anghenus o blith dynion. Diarhebion 30:7-9,14
Agor dy enau, barn yn gyfiawn, a dadleu achos y tlawd a'r
anghenus. Hi a estyn ei llaw at y tlawd; ie, y mae hi yn estyn
ei dwylo at yr anghenus. Diarhebion 31:9,20
Gwell yw plentyn tlawd a doeth na brenin hen a ffôl, na
cherydd mwyach. Canys allan o garchar y mae efe yn dyfod i
deyrnasu; tra hefyd y mae yr hwn a aned yn ei deyrnas ef yn
myned yn dlawd. Y Pregethwr 4:13-14
Os gweli orthrwm y tlawd, a gwyrdroi barn a chyfiawnder yn
ffyrnig mewn talaith, na ryfedda at y peth: canys yr hwn sydd
uwch na'r goruchaf sydd yn ei ystyried; a bod yn uwch na hwy.
Y Pregethwr 5:8
Canys beth sydd gan y doeth yn fwy na'r ffôl? beth sydd gan y
tlawd, a wyr rodio o flaen y rhai byw? Y Pregethwr 6:8
Y ddoethineb hon a welais hefyd dan haul, ac a
ymddangosodd yn fawr i mi: dinas fechan oedd, ac ychydig
wŷr o'i mewn; a brenin mawr a ddaeth i’w herbyn, ac a
warchaeodd arni, ac a adeiladodd ragluniaethau mawr yn ei
herbyn: Yn awr cafwyd ynddi ŵr tlawd doeth, ac efe trwy ei
ddoethineb a waredodd y ddinas; eto nid oedd neb yn cofio yr

un dyn tlawd. Yna y dywedais, Gwell yw doethineb na nerth:
er hynny dirmygir doethineb y tlawd, ac ni chlywir ei eiriau.
Clywir geiriau doethion yn dawelach yn fwy na gwaedd yr
hwn sydd yn llywodraethu ymysg ffyliaid. Gwell yw
doethineb nag arfau rhyfel: ond y mae un pechadur yn difetha
llawer o ddaioni. Pregethwr 9:13-18
Yr ARGLWYDD a’i barn â henuriaid ei bobl, a’i
thywysogion: canys y winllan a fwytasoch; ysbail y tlodion
sydd yn eich tai. Beth a feddyliwch eich bod yn curo fy mhobl
yn ddarnau, ac yn malu wynebau'r tlodion? medd Arglwydd
DDUW y lluoedd. Eseia 3:14-15
Gwae'r rhai sy'n dyfarnu gorchmynion anghyfiawn, ac sy'n
ysgrifennu'r drygioni a ragnodir ganddynt; I droi'r anghenus
oddi wrth farn, a thynnu'r hawl oddi wrth dlodion fy mhobl,
fel y byddo gweddwon yn ysglyfaeth iddynt, ac yr ysbeilient
yr amddifad. Eseia 10:2
Ond â chyfiawnder y barna efe y tlawd, ac y cerydda efe ag
uniondeb i rai addfwyn y ddaear: ac efe a drawa y ddaear â
gwialen ei enau, ac ag anadl ei wefusau y lladd efe yr
annuwiol. Eseia 11:4
A chyntafanedig y tlawd a ymborth, a’r anghenus a orwedd
mewn diogelwch: a mi a laddaf dy wreiddyn â newyn, ac efe a
ladd dy weddill. Beth gan hynny a atteb i genhadau y genedl ?
Fel y sylfaenodd yr ARGLWYDD Seion, ac y bydd tlodion ei
bobl yn ymddiried ynddi. Eseia 14:30,32
O ARGLWYDD, fy Nuw wyt ti; Dyrchafaf di, clodforaf dy
enw; canys pethau rhyfeddol a wnaethost; ffyddlondeb a
gwirionedd yw dy gyngorion gynt. Canys gwnaethost ddinas
yn garn; o ddinas amddiffynedig yn adfail: palas dieithriaid i
fod heb fod yn ddinas; ni chaiff ei adeiladu byth. Am hynny y
bobloedd cryfion a'th ogoneddant, dinas y cenhedloedd
ofnadwy a'th ofnant. Canys buost yn nerth i'r tlawd, yn nerth
i'r anghenus yn ei gyfyngder, yn noddfa rhag y storm, yn
gysgod rhag y gwres, pan fyddo chwyth y rhai ofnadwy fel
ystorm yn erbyn y mur. Eseia 25:1-4
Ymddiriedwch yn yr ARGLWYDD am byth, oherwydd yn yr
ARGLWYDD ARGLWYDD y mae nerth tragwyddol; y
ddinas aruchel, y mae yn ei gosod yn isel; y mae yn ei osod yn
isel, hyd y llawr; efe a'i dwg hyd y llwch. Y troed a'i sathr i
lawr, sef traed y tlawd, a chamrau yr anghenus. Eseia 26:4-6
Bydd y rhai addfwyn hefyd yn cynyddu eu llawenydd yn yr
ARGLWYDD, a'r tlawd ymhlith dynion yn llawenhau yn
Sanct Israel. Eseia 29:19
Y mae offer yr eglwys hefyd yn ddrwg: efe a ddyfeisia
ddyfeisiadau drygionus i ddifetha'r tlawd â geiriau celwyddog,
pan lefaro'r anghenus yn iawn. Eseia 32:7
Pan geisiant y tlawd a'r anghenus ddu373?r, a'u tafod yn pallu
gan syched, myfi yr ARGLWYDD a'u gwrendy hwynt, myfi
Duw Israel ni's gadawant. Eseia 41:17
Onid dyma'r ympryd a ddewisais? i ddatod rhwymau drygioni,
i ddadwneud y beichiau trymion, ac i ollwng y gorthrymedig
yn rhydd, ac i chwi dorri pob iau? Onid i'r newynog y mae dy
fara, ac i ddwyn y tlodion a fwrir allan i'th dŷ? pan weli y
noeth, y gorchuddi di ef; ac nad ymguddi di rhag dy gnawd dy
hun? Yna dy oleuni a ddryllia fel y boreu, a’th iechyd a
esgynodd yn fuan: a’th gyfiawnder a â o’th flaen; gogoniant
yr ARGLWYDD fydd dy wobr. Eseia 58:6-8
Canys yr holl bethau hynny a wnaeth fy llaw i, a’r holl bethau
hynny a fu, medd yr ARGLWYDD: ond ar y dyn hwn yr
edrychaf, ar yr hwn sydd dlawd ac o ysbryd drwg, ac yn crynu
wrth fy ngair. Eseia 66:2
Yn dy esgyll hefyd y ceir gwaed eneidiau y diniwed tlodion:
ni chefais ef trwy ddirgel chwiliad, ond ar y rhai hyn oll.
Jeremeia 2:34
Am hynny y dywedais, Diau fod y rhai hyn yn dlodion;
ffolineb ydynt: canys ni wyddant ffordd yr ARGLWYDD, na
barn eu Duw. Jeremeia 5:4
Cenwch i’r ARGLWYDD, clodforwch yr ARGLWYDD:
canys gwaredodd enaid y tlawd o law y rhai drygionus.
Jeremeia 20:13
Barnodd achos y tlawd a'r anghenus; yna yr oedd yn dda
gydag ef: onid oedd hyn yn fy adnabod i? medd yr
ARGLWYDD. Jeremeia 22:16
Yna Nebusaradan pennaeth y gwarchodlu a gaethgludodd i
Babilon weddill y bobl oedd yn aros yn y ddinas, a’r rhai a
syrthiasant, y rhai a syrthiasant iddo, ynghyd â gweddill y
bobl oedd ar ôl. Ond gadawodd Nebusaradan pennaeth y
gwarchodlu o dlodion y bobl, y rhai nid oedd ganddynt ddim,
yng ngwlad Jwda, ac a roddodd iddynt yr un amser
winllannoedd a meysydd. Jeremeia 39:9-10
Wele, hyn oedd anwiredd dy chwaer Sodom, balchder,
cyflawnder bara, a digonedd o segurdod oedd ynddi hi ac yn
ei merched, ac ni nerthodd hi law y tlawd a’r anghenus.
Eseciel 16:49
Os cenhedl efe fab lleidr, tywalltwr gwaed, ac sy'n gwneud
cyffelyb i unrhyw un o'r pethau hyn, ac nad yw'n gwneud dim
o'r dyletswyddau hynny, ond sydd wedi bwyta ar y
mynyddoedd ac yn halogi gwraig ei gymydog, A orthrymodd
y tlawd a'r anghenus, a ysbeiliodd trwy drais, ni adnewyddodd
yr addewid, ac a ddyrchafodd ei lygaid at yr eilunod, a ffieidd-
dra, A roddes ar dreth, ac a gynyddodd: a fydd byw gan hynny?
ni bydd byw: efe a wnaeth yr holl ffieidd-dra hyn; efe a fydd
farw yn ddiau; ei waed fydd arno. Yn awr, wele, os efe a
genhedlodd fab, yr hwn sydd yn gweled holl bechodau ei dad,
y rhai a wnaeth efe, ac yn ystyried, ac heb wneuthur y
cyffelyb, yr hwn ni fwytaodd ar y mynyddoedd, ac ni
ddyrchafodd ei lygaid at eilunod y tŷ. o Israel, ni halogodd
wraig ei gymydog, ni orthryma neb, ni wrthododd yr addewid,
ac ni ysbeiliodd trwy drais, ond a roddodd ei fara i'r newynog,
ac a orchuddiodd y noeth â dilledyn, yr hwn a dynodd ei law
oddi wrth y tlawd, yr hwn ni dderbyniodd ustusiaeth na
chynydd, a weithredodd fy marnedigaethau, a rodiodd yn fy
neddfau; ni bydd efe farw am anwiredd ei dad, efe a fydd byw
yn ddiau. Eseciel 18:10-17
Pobl y wlad a arferasant orthrymder, ac a ladradasant, ac a
flinasant y tlawd a’r anghenus: ie, gorthrymasant y dieithr ar
gam. Eseciel 22:29
Am hynny, O frenin, bydded fy nghyngor yn gymeradwy i ti,
a dryllia dy bechodau trwy gyfiawnder, a'th anwireddau trwy
drugaredd i'r tlawd; os gall fod yn estyn dy lonyddwch. Daniel
4:27

Fel hyn y dywed yr ARGLWYDD; Am dair o anwireddau
Israel, ac am bedair, ni throaf ymaith ei chosb hi; am iddynt
werthu y cyfiawn am arian, a'r tlawd am bâr o esgidiau; Yr
hwn a ymlwybrodd ar ol llwch y ddaear ar ben y tlawd, ac a
giliodd i ffordd y rhai addfwyn: a gŵr a’i dad a â i mewn at yr
un forwyn, i halogi fy enw sanctaidd: Amos 2:6-7
Gwrandewch y gair hwn, chwi berthnasau Basan, y rhai ydych
ym mynydd Samaria, y rhai sydd yn gorthrymu y tlawd, y rhai
sydd yn dryllio yr anghenus, y rhai a ddywedant wrth eu
meistriaid, Dygwch, ac yfwn. Tyngodd yr Arglwydd DDUW
i’w sancteiddrwydd, wele, y dyddiau a ddaw arnat, y cymer
efe di ymaith â bachau, a’th ddisgynyddion â bachau pysgod.
Amos 4:1-2
Oherwydd bod eich sathru ar y tlodion, a'ch bod yn cymryd
oddi wrtho feichiau o wenith: adeiladasoch dai o gerrig nadd,
ond nid ydych i drigo ynddynt; planasoch winllannoedd
dymunol, ond nid yfwch win ohonynt. Canys mi a adwaen dy
gamweddau niferus, a’th bechodau nerthol: cystuddiant y
cyfiawn, cymerant lwgrwobrwyo, a throant y tlawd yn y porth
o’u Haw. Amos 5:11-12
Clywch hyn, chwi sy'n llyncu'r anghenus, i beri i dlodion y
wlad pallu, Gan ddywedyd, Pa bryd yr ehed y lleuad newydd,
fel y gwerthwn ni ŷd? a'r Saboth, fel y gosodom wenith, gan
wneuthur yr effa yn fychan, a'r sicl yn fawr, ac yn ffugio'r
clorianau trwy dwyll? Fel y prynom y tlawd am arian, a'r
anghenus am bâr o esgidiau; ie, a gwerthu sbwriel y gwenith?
Amos 8:4-6
Trawaist â’i drosolion ben ei bentrefi: daethant allan fel
corwynt i’m gwasgaru: eu gorfoledd oedd fel i ddifa’r tlawd
yn ddirgel. Habacuc 3:14
Gadawaf hefyd yn dy ganol bobl gystuddiedig a thlawd, a
hwy a ymddiriedant yn enw yr ARGLWYDD. Seffaneia 3:12
Ac na orthryma y weddw, na'r amddifad, y dieithr, na'r tlawd;
ac na ddychymyged neb ohonoch ddrwg yn erbyn ei frawd yn
eich calon. Sechareia 7:10
A byddaf yn porthi praidd y lladdfa, sef ti, O dlodion y praidd.
A chymerais i mi ddwy dros; y naill a alwais yn Beauty, a'r
llall a alwais yn Bands; ac mi a borthais y praidd. A hi a
ddrylliwyd y dydd hwnnw: ac felly y gwyddai tlodion y
praidd oedd yn disgwyl amdanaf mai gair yr ARGLWYDD
ydoedd. Sechareia 11:7,11
Gwyn eu byd y tlodion yn yr ysbryd: canys eiddot hwy yw
teyrnas nefoedd. Mathew 5:3
Y deillion a dderbyniant eu golwg, a'r cloffion yn rhodio, y
gwahangleifion a lanheir, a'r byddariaid a glywant, y meirw a
gyfodir, a'r tlodion a bregethir iddynt yr efengyl. Mathew 11:5
Yr Iesu a ddywedodd wrtho, Os byddi perffaith, dos a gwerth
yr hyn sydd gennyt, a dyro i’r tlodion, a thi a gei drysor yn y
nef: a thyred, a chanlyn fi. Mathew 19:21
A phan oedd yr Iesu ym Methania, yn nhŷ Simon y
gwahanglwyfus, daeth gwraig ato a chanddi focs alabastr o
ennaint gwerthfawr iawn, ac a’i tywalltodd ar ei ben, fel yr
oedd efe yn eistedd wrth y bwyd. Ond pan welodd ei
ddisgyblion, digio a wnaethant, gan ddywedyd, I ba ddiben y
mae yr anrhaith hwn? Canys gallasai yr ennaint hwn gael ei
werthu er llawer, a'i roddi i'r tlodion. Pan ddeallodd yr Iesu,
efe a ddywedodd wrthynt, Paham yr ydych yn poeni y wraig?
canys hi a wnaeth waith da arnaf fi. Canys y mae gennych y
tlodion bob amser gyda chwi; ond myfi nid oes gennych bob
amser. Canys gan iddi dywallt yr ennaint hwn ar fy nghorff, hi
a'i gwnaeth i'm claddedigaeth. Yn wir meddaf i chwi, Pa le
bynnag y pregethir yr efengyl hon yn yr holl fyd, dywedir
hefyd yr hyn a wnaeth y wraig hon, er coffadwriaeth ohoni.
Mathew 26:6-13
A’r Iesu wrth ei weled a’i carodd ef, ac a ddywedodd wrtho,
Un peth sydd gennyt: dos, gwerth yr hyn sydd gennyt, a dyro
i’r tlodion, a thi a gei drysor yn y nef: a thyred, cymer y groes,
a chanlyn. mi. Marc 10:21
A daeth rhyw wraig weddw dlawd, a hi a daflodd ddwy
widdon i mewn, y rhai a wna ffyrling. Ac efe a alwodd ato ei
ddisgyblion, ac a ddywedodd wrthynt, Yn wir, meddaf i chwi,
y weddw dlawd hon a fwriodd fwy i mewn, na’r rhai oll a
fwriasant i’r drysorfa: Canys y cwbl oll a fwriasant i mewn
o’u digonedd; ond hi o'i heisiau hi a fwriodd i mewn yr hyn
oll oedd ganddi, sef ei holl fywoliaeth. Marc 12:42-44
Ysbryd yr Arglwydd sydd arnaf, am iddo fy eneinio i
bregethu'r efengyl i'r tlodion; efe a’m hanfonodd i iachau’r
rhai drylliedig, i bregethu ymwared i’r caethion, ac i wella
golwg i’r deillion, i ryddhau’r rhai cleisiog, Luc 4:18
Ac efe a ddyrchafodd ei lygaid ar ei ddisgyblion, ac a
ddywedodd, Bendigedig fyddwch chwi dlodion: canys
eiddoch chwi yw teyrnas Dduw. Luc 6:20
A’r Iesu a atebodd ac a ddywedodd wrthynt, Ewch ymaith, a
mynegwch i Ioan y pethau a welsoch ac a glywsoch; fel y
gwel y deillion, y cloffion yn rhodio, y gwahangleifion yn
cael eu glanhau, y byddariaid yn clywed, y meirw yn cael eu
cyfodi, yr efengyl yn cael ei phregethu i'r tlodion. Luc 7:22
Ond pan fyddo gennyt wledd, galw y tlawd, yr anafus, y cloff,
y deillion: A byddi bendigedig; canys ni allant eu had-dalu i ti:
canys yn adgyfodiad y cyfiawn a delir i ti. Felly y gwas
hwnnw a ddaeth, ac a fynegodd i'w arglwydd y pethau hyn.
Yna digio meistr y tŷ a ddywedodd wrth ei was, Dos allan ar
frys i heolydd a heolydd y ddinas, a dwg i mewn yma y tlawd,
a'r anafus, a'r atalfa, a'r deillion. Luc 14:13,21
A’r Iesu, pan glybu y pethau hyn, efe a ddywedodd wrtho, Eto
un peth sydd eisiau arnat: gwerth yr hyn oll sydd gennyt, a
rhanna i’r tlodion, a thi a gei drysor yn y nef: a thyred, canlyn
fi. Luc 18:22
A Sacheus a safodd, ac a ddywedodd wrth yr Arglwydd; Wele,
Arglwydd, hanner fy eiddo a roddaf i'r tlodion; ac os cymerais
ddim oddi wrth neb trwy gam-gyhuddiad, mi a'i hadferaf ef
bedair gwaith. Luc 19:8
Ac efe a welodd hefyd ryw wraig weddw dlawd yn bwrw yno
ddau widdon. Ac efe a ddywedodd, Yn wir, meddaf i chwi, y
weddw dlawd hon a fwriodd i mewn fwy na hwynt oll: Canys
y rhai hyn oll o’u digonedd a fwriodd i mewn at offrymau
Duw: ond hi o’i chyfoeth hi a fwriodd yr holl rai byw oedd
ganddi. Luc 21:2-4
Canys y tlodion sydd gennych bob amser gyda chwi; ond myfi
nid oes gennych bob amser. Ioan 12:8

Canys rhyngodd bodd i'r rhai o Macedonia ac Achaia wneud
cyfraniad arbennig i'r saint tlodion sydd yn Jerwsalem.
Rhufeiniaid 15:26
Ac er i mi roddi fy holl eiddo i borthi y tlawd, ac er rhoddi fy
nghorff i'w losgi, ac heb fod gennyf elusen, nid yw yn gwneud
dim lles i mi. 1 Corinthiaid 13:3
Fel trist, eto yn llawen bob amser; fel tlawd, eto yn gwneuthur
llawer yn gyfoethog ; fel rhai heb ddim, ac eto yn meddu pob
peth. 2 Corinthiaid 6:10
Ymhellach, gyfeillion, yr ydym yn gwneuthur i chwi am y
gras Duw a roddwyd i eglwysi Macedonia; Fel yr oedd
helaethrwydd eu gorthrymder mewn prawf mawr o'u
gorthrymder, a'u dwfn dlodi, yn helaethu hyd gyfoeth eu
rhyddfrydedd. Canys chwi a wyddoch ras ein Harglwydd lesu
Grist, fel, er ei fod yn gyfoethog, iddo fyned yn dlawd er eich
mwyn chwi, fel y byddoch gyfoethog trwy ei dlodi ef. 2
Corinthiaid 8:1-2,9
(Megis y mae yn ysgrifenedig, Efe a wasgarodd; efe a
roddodd i’r tlodion: ei gyfiawnder sydd yn dragywydd. 2
Corinthiaid 9:9)
Yn unig y byddent yn cofio y tlodion; yr un peth yr oeddwn i
hefyd yn awyddus i'w wneud. Galatiaid 2:10
Fy nghyfeillion, nid oes genych ffydd ein Harglwydd lesu
Grist, Arglwydd y gogoniant, o ran personau. Canys os daw
i'ch cynulliad ŵr â modrwy aur, mewn gwisg dda, a gŵr tlawd
mewn gwisg ffiaidd yn dyfod i mewn hefyd; Ac y mae
gennych barch i'r hwn sy'n gwisgo'r dillad hoyw, a dywedwch
wrtho, Eistedd yma mewn lle da; a dywed wrth y tlodion,
Sefwch yno, neu eisteddwch yma dan fy nghôl : Onid ydych
gan hynny yn bleidiol ynoch eich hunain, ac wedi dyfod yn
farnwyr meddyliau drwg? Clywch, fy nghyfeillion annwyl,
Oni ddewisodd Duw dlodion y byd hwn yn gyfoethogion
mewn ffydd, ac yn etifeddion y deyrnas a addawodd efe i'r
rhai a'i carant ef? Iago 2:2-5
Ac at angel eglwys y Laodiceaid ysgrifenna; Y pethau hyn a
ddywed yr Amen, y tyst ffyddlon a chywir, dechreuad
creadigaeth Duw; Mi a wn dy weithredoedd, nad wyt nac oer
na phoeth: buaswn yn oer nac yn boeth. Felly gan dy fod yn
llugoer, ac heb fod yn oer nac yn boeth, fe'th ysbeiliaf o'm
genau. Am dy fod yn dywedyd, Yr wyf yn gyfoethog, ac wedi
cynyddu o eiddo, ac nid oes arnaf angen dim; ac oni wyddost
dy fod yn druenus, ac yn druenus, ac yn dlawd, ac yn ddall, ac
yn noeth: yr wyf fi yn dy gynghori i brynu i mi aur wedi ei
gyweirio yn y tân, i fod yn gyfoethog; a gwisg wen, fel y’th
ddillader, ac nad ymddangoso gwarth dy noethni; ac eneinia
dy lygaid ag eli, fel y gwelo. Cynnifer ag a garaf, yr wyf yn
ceryddu ac yn ceryddu: gan hynny byddwch yn selog, ac
edifarha. Wele fi yn sefyll wrth y drws, ac yn curo: os clyw
neb fy llais, ac agoryd y drws, mi a ddeuaf i mewn ato ef, ac a
swperaf gydag ef, ac efe gyda mi. I'r hwn sydd yn gorchfygu,
y rhoddaf fi eistedd gyda mi ar fy ngorseddfainc, fel y
gorchfygais innau hefyd, ac y'm gosodir i lawr gyda'm Tad ar
ei orseddfainc ef. Yr hwn sydd ganddo glust, gwrandawed
beth y mae'r Ysbryd yn ei ddywedyd wrth yr eglwysi.
Datguddiad 3:14-22
Ac efe a ddywedodd fel hyn, O chwi wŷr, mor gadarn yw
gwin! y mae yn peri i bawb gyfeiliorni a'i hyfed: Y mae yn
gwneuthur meddwl y brenin a'r plentyn amddifad oll yn un; y
caethwas a'r rhydd, y tlawd a'r cyfoethog: 1 Esdras 3:18-19
Gwna uniawn i'r weddw, barna dros yr amddifaid, dyro i'r
tlawd, amddiffyn yr amddifad, gwisg y noeth, Iachau y
drylliedig a'r gwan, na chwardd y cloff i wawdio, amddiffyn
yr anafus, a gad. daw'r dall i olwg fy eglurdeb. 2 Esdras 2:20-
21
A phan welais ddigonedd o ymborth, mi a ddywedais wrth fy
mab, Dos, a dwg pa ddyn tlawd bynnag a gei allan o’n brodyr
ni, y rhai sydd yn meddwl yr Arglwydd; ac wele, yr wyf yn
aros amdanat. Tobit 2:2
Rho elusen o'th sylwedd; a phan roddo elusen, na fydded dy
lygad yn genfigenus, ac na thro dy wyneb oddi wrth neb tlawd,
ac ni throdd wyneb Duw oddi wrthyt. Tobit 4:7
Ac nac ofna, fy mab, rhag i ni gael ein gwneud yn dlawd:
canys y mae gennyt gyfoeth lawer, os wyt yn ofni Duw, ac yn
cilio oddi wrth bob pechod, a gwneud yr hyn sydd ddymunol
yn ei olwg ef. Tobit 4:21
Paid ag ymddiried yn ofn yr Arglwydd pan fyddi di'n dlawd:
ac na ddod ato â chalon ddwbl. Eclesiasticus 1:28
Fy mab, paid â thwyllo tlodion ei fywoliaeth, ac na wna i
lygaid anghenus ddisgwyl yn hir. Na wrthod ymbil y
cystuddiedig; na thro ymaith dy wyneb oddi wrth ddyn tlawd.
Na fydded i ti ymgrymu dy glust at y tlawd, a rhoi iddo ateb
cyfeillgar yn addfwyn. Eclesiasticus 4:1,4,8
Ac estyn dy law at y tlawd, Fel y perffeithier dy fendith.
Eclesiasticus 7:32
Pa un bynnag ai cyfoethog, bonheddig, ai tlawd, ofn yr
Arglwydd yw eu gogoniant. Nid cyfaddas i ddirmygu y tlawd
sydd ganddo ddeall; nid cyfleus ychwaith i fawrhau dyn
pechadurus. Eclesiasticus 10:22-23
Anrhydeddir y dyn tlawd am ei fedr, a'r cyfoethog am ei
gyfoeth. Yr hwn a anrhydeddir mewn tlodi, pa faint mwy
mewn cyfoeth? a'r hwn sydd amharchus mewn cyfoeth, pa
faint mwy mewn tlodi? Eclesiasticus 10:30-31
Y mae un yn llafurio, ac yn cymryd poenau, ac yn prysuro, ac
sydd yn fwy o lawer ar ei hôl hi. Drachefn, y mae un arall yn
araf, ac arno angen cymorth, yn eisiau gallu, ac yn llawn tlodi;
eto llygad yr Arglwydd a edrychodd arno er daioni, ac a'i
cododd o'i isel ystâd, Ac a ddyrchafodd ei ben oddi wrth
drallod; fel y rhyfeddodd llawer o'r rhai a'i gwelodd ef. O'r
Arglwydd y daw ffyniant ac adfyd, bywyd ac angau, tlodi a
chyfoeth. O’r Arglwydd y mae doethineb, a gwybodaeth, a
deall y gyfraith: oddi wrtho ef y mae cariad, a ffordd
gweithredoedd da. Paid â rhyfeddu at weithredoedd
pechaduriaid; eithr ymddiried yn yr Arglwydd, ac aros yn dy
lafur: canys peth hawdd yng ngolwg yr Arglwydd yn
ddisymwth yw gwneuthur tlawd yn gyfoethog. Eclesiasticus
11:11-15,21
Y cyfoethog a wnaeth gam, ac eto y mae efe yn bygwth yn
ddiau: y tlawd a gam, a rhaid iddo yntau ymbil. Pa gytundeb
sydd rhwng yr hyena a chi? a pha heddwch rhwng y cyfoethog
a'r tlawd? Fel yr asyn gwyllt yn ysglyfaeth llew yn yr
anialwch: felly y cyfoethog sy'n bwyta'r tlawd. Fel y balch yn
casau gostyngeiddrwydd: felly y goludog a ffieiddia y tlawd.

Y mae'r cyfoethog yn dechrau cwympo gan ei gyfeillion: ond
y tlawd sy'n disgyn yn cael ei wthio ymaith gan ei gyfeillion.
Pan syrthia’r cyfoethog, y mae ganddo gynnorthwywyr lawer:
y mae efe yn llefaru pethau nid yw i’w llefaru, ac etto dynion
a’i cyfiawnha ef: y tlawd a lithrodd, ac etto hwy a’i
ceryddasant ef hefyd; llefarodd yn ddoeth, ac ni allai gael lle.
Pan lefaro y cyfoethog, y mae pob un yn dal ei dafod, ac, wele,
yr hyn a ddywed, y maent yn ei ddyrchafu i'r cymylau: ond os
llefara y tlawd, hwy a ddywedant, Pa gymrawd yw hwn? ac os
baglu efe, hwy a gynnorthwyant i'w ddymchwel. Y mae
cyfoeth yn dda i'r hwn nid oes ganddo bechod, a thlodi sydd
ddrwg yng ngenau'r annuwiol. Eclesiasticus 13:3,18-24
Pan fydd gennyt ddigon, cofia amser newyn: a phan fyddit
gyfoethog, meddwl am dlodi ac angen. Eclesiasticus 18:25
Y mae gweddi o enau tlawd yn cyrhaeddyd clustiau Duw, a'i
farn ef yn dyfod yn gyflym. Eclesiasticus 21:5
Bydd ffyddlon i'th gymydog yn ei dlodi, fel y gorfoleddech yn
ei ffyniant: glynwch yn gadarn wrtho yn amser ei gyfyngder,
fel y byddoch etifedd ag ef yn ei etifeddiaeth: canys nid yw
ystâd gymedrol i'w dirmygu bob amser. na'r cyfoethog sydd
ynfyd i'w gael mewn edmygedd. Eclesiasticus 22:23
Tri math o wŷr y mae fy enaid yn eu casáu, a mi a fawr ddrwg
gennyf am eu bywyd: tlawd gwr balch, gwr goludog
celwyddog, a hen odinebwr yn gwneuthur. Eclesiasticus 25:2
Pa un bynag ai cyfoethog ai tlawd fyddo dyn, os bydd ganddo
galon dda tuag at yr Arglwydd, efe a lawenycha bob amser â
siriol wynebpryd. Mae dau beth yn galaru fy nghalon; a'r
trydydd a'm digio : gŵr rhyfel a ddioddefa dlodi; a dynion
deall nad ydynt wedi eu gosod gan ; ac un yn dychwelyd oddi
wrth gyfiawnder at bechod; yr Arglwydd sydd yn paratoi y
cyfryw un i'r cleddyf. Eclesiasticus 26:4,28
Eto bydd i ti amynedd wrth ddyn tlawd, ac nac oeda i ddangos
trugaredd iddo. Cynnorthwya y tlawd er mwyn y gorchymyn,
ac na thro ymaith oherwydd ei dlodi. Gwell yw bywyd dyn
tlawd mewn bwthyn cymedr, na bywyd tyner yn nhŷ dyn arall.
Eclesiasticus 29:8-9,22
Gwell yw'r tlawd, gan ei fod yn gadarn ac yn gryf ei
gyfansoddiad, na'r cyfoethog a'r cystuddiedig yn ei gorff.
Eclesiasticus 30:14
Mae'r tlawd yn llafurio yn ei ystâd dlawd; a phan ymadawo
efe, y mae yn anghenus o hyd. Eclesiasticus 31:4
Y mae'r un sy'n dod ag offrwm o eiddo'r tlawd yn gwneud fel
un sy'n lladd y mab o flaen llygaid ei dad. Eclesiasticus 34:20
Ni dderbyn efe neb yn erbyn dyn tlawd, eithr gwrandawed
weddi y gorthrymedig. Eclesiasticus 35:13
Mewn gorthrymder hefyd y mae tristwch yn aros: a bywyd y
tlawd yw melltith y galon. Eclesiasticus 38:19
A’r Arglwydd a gythruddodd ar hyn, ac ar holl waith
dinasoedd Sodom, oherwydd yr oedd ganddynt ddigonedd o
ymborth, a llonyddwch yn eu plith, ac ni fynent gynnal y
tlawd a’r anghenus, ac yn y dyddiau hynny eu gweithredoedd
drygionus, a aeth pechodau yn fawr gerbron yr Arglwydd. A’r
Arglwydd a anfonodd am ddau o’r angylion oedd wedi dyfod
i dŷ Abraham, i ddinistrio Sodom a’i dinasoedd. Jasher 19:44-
45
A Joseff ar ei farch a gododd ei lygaid i’r nef, ac a alwodd ac
a ddywedodd, Y mae efe yn codi’r tlawd o’r llwch, ac yn
codi’r anghenus o’r dom. O Arglwydd y Lluoedd, gwyn ei fyd
y sawl a ymddiriedo ynot. Jasher 49:30
Ganwyd y Forwyn Fair fendigedig a bythol ogoneddus, yn
tarddu o hil frenhinol a theulu Dafydd, yn ninas Nazareth, ac a
addysgwyd yn Jerusalem, yn nheml yr Arglwydd. Joachim
oedd enw ei thad, ac Anna ei mam. Roedd teulu ei thad o
Galilea a dinas Nasareth. Yr oedd teulu ei mam o Bethlehem.
Yr oedd eu bywydau yn blaen ac yn uniawn yn ngolwg yr
Arglwydd, yn dduwiol a di-fai ger bron dynion. Canys hwy a
rannasant eu holl sylwedd yn dair rhan: Un o ba rai a
ymroddasant i’r deml a swyddogion y deml; un arall a
ddosbarthent yn mysg dyeithriaid, a phersonau mewn
amgylchiadau gwael ; a'r trydydd a gadwasant iddynt eu
hunain a defnyddiau eu teulu eu hunain. Efengyl Genedigaeth
Mair 1:1-4
Ond yr oedd Trifina wedi anfon symiau mawr o arian at Paul,
a dillad hefyd gan ddwylo Thecla, er rhyddhad y tlodion.
Actau Paul a Thecla 10:5
Rhanna y cyfoethog i angenrheidrwydd y tlawd: a bendithed y
tlawd Dduw, fel y rhoddes un iddo, trwy yr hwn y cyflenwir
ei eisiau. Epistol Cyntaf Clement at y Corinthiaid 17:35
Canys fel hyn y dywed y Sanctaidd Dafydd, Cyffesaf i'r
Arglwydd, a gwell rhyngddo ef a bustach ieuanc a chanddo
gyrn a charnau. Gadewch i'r tlawd ei weld a bod yn llawen.
Epistol Cyntaf Clement at y Corinthiaid 22:8
Ond i ni y mae efe yn dywedyd ar y doeth hwn. Onid dyma'r
ympryd a ddewisais, i ddatod rhwymau drygioni, i ddadwneud
y beichiau trymion, ac i ollwng y gorthrymedig yn rhydd; a'ch
bod yn torri pob iau? Onid i'r newynog y mae dy fara, ac i
ddwyn y tlodion a fwrir allan i'th dŷ? Pan weli y noeth yr wyt
yn ei orchuddio, ac nad ymguddi oddi wrth dy gnawd dy hun.
Yna dy oleuni a dorrodd allan fel y bore, a'th iechyd a
esgynno ar fyrder; a'th gyfiawnder a â o'th flaen, gogoniant yr
Arglwydd fyddo dy wobr. Epistol Cyffredinol Barnabas 2:16-
18
Llafuri hefyd â'th ddwylo i roddi i'r tlodion, fel y maddeuer i ti
dy bechodau. Na fynni pa un ai rhoddi : ac na, wedi rhoddi,
grwgnach am dano. Epistol Cyffredinol Barnabas 14:20
A thrachefn, gwyn eu byd y tlodion, a'r rhai a erlidiant er
mwyn cyfiawnder; canys eiddot hwy yw teyrnas Dduw.
Epistol Polycarp at y Philipiaid 1:11
A bydded yr henuriaid yn drugarog a thrugarog wrth bawb; eu
troi oddiwrth eu cyfeiliornadau ; chwilio am y rhai gwan; heb
anghofio y gweddwon, yr amddifaid, a'r tlawd; ond bob amser
yn darparu yr hyn sydd dda yng ngolwg Duw a dyn. Epistol
Polycarp at y Philipiaid 2:15
Pan fyddo neb yn heneiddio, y mae yn anobeithio ohono ei
hun o achos ei lesgedd a'i dlodi, ac nid yw yn disgwyl dim
ond dydd olaf ei oes. Bugail Hermas 3:124
Nid oes dim yn well na'r pethau hyn ym mywyd dyn; pwy a
geid, ac a wna y pethau hyn yn eu bywyd. Clywch nesaf beth
sy'n dilyn y rhain. I weinidogaethu i'r gweddwon; i beidio
dirmygu yr amddifaid a'r tlawd ; i brynnu gweision Duw rhag

anghenrheidrwydd ; i fod yn groesawgar; (canys mewn
lletygarwch y mae ffrwyth mawr weithiau) i beidio bod yn
ddadleuol, ond bod yn dawel. Ail Lyfr Hermas 8:9-10
Fel yr oeddwn yn cerdded i'r maes, ac yn ystyried y llwyfen
a'r winwydden, ac yn meddwl â mi fy hun am eu ffrwythau,
angel a ymddangosodd i mi, ac a ddywedodd wrthyf; Beth
wyt ti'n meddwl amdano mor hir ynot dy hun? A dywedais
wrtho, Syr, yr wyf yn meddwl am y winwydden hon a'r
llwyfen hon oherwydd bod eu ffrwythau'n deg. Ac efe a
ddywedodd wrthyf; Mae'r ddwy goeden hyn wedi'u gosod yn
batrwm i weision Duw. A dywedais wrtho, Syr, mi a fynwn
wybod beth yw patrwm y coed hyn yr wyt ti yn eu crybwyll.
Gwrando, medd efe; a weli di y winwydden hon a'r llwyfen
hon; Syr, dywedais, mi a'u gwelaf, Y winwydden hon, medd
efe, sydd ffrwythlon, ond pren heb ffrwyth yw'r llwyfen. Er
hynny ni fyddai'r winwydden hon oni bai ei bod wedi'i gosod
gan y llwyfen hon, a'i chynnal ganddi, yn dwyn llawer o
ffrwyth; ond byddai gorwedd ar y ddaear yn dwyn ond
ffrwyth gwael, am nad oedd yn hongian ar y llwyfen; tra, o
gael ei gynnal ar y llwyfen, y mae yn dwyn ffrwyth iddo ei
hun ac i hyny. Gwelwch, gan hyny, fel y mae y llwyfen yn
rhoddi dim llai, ond yn hytrach mwy o ffrwyth, na'r
winwydden. Pa fodd, Syr, meddwn, y mae yn dwyn mwy o
ffrwyth na'r winwydden ? Oherwydd, meddai, y mae'r
winwydden sy'n cael ei chynnal ar y llwyfen yn rhoi llawer o
ffrwythau a ffrwythau da; tra, pe gorweddai ar y ddaear, ni
fyddai yn dioddef ond ychydig, a hyny yn wael iawn hefyd.
Mae y gyffelybiaeth hon, gan hyny, wedi ei gosod allan i
weision Duw ; ac mae'n cynrychioli'r dyn cyfoethog a thlawd.
Atebais innau, Syr, gwna hyn yn amlwg i mi. Clywch, meddai;
y mae gan y gwr goludog gyfoeth ; er hynny y mae efe yn
dlawd tuag at yr Arglwydd; canys y mae efe 1 gymmeryd i
fyny am ei gyfoeth, ac yn gweddio ond ychydig ar yr
Arglwydd ; ac y mae y gweddiau a wna yn ddiog a di-rym.
Felly, pan fyddo'r cyfoethog yn estyn at y tlawd y pethau a
fynno, y mae'r tlawd yn gweddïo ar yr Arglwydd dros y
cyfoethog; ac y mae Duw yn rhoddi i'r cyfoethog bob peth da,
am fod y tlawd yn gyfoethog mewn gweddi ; a'i ddeisyfiadau
ef sydd allu mawr gyda'r Arglwydd. Yna y mae'r goludog yn
gweinidogaethu pob peth i'r tlodion, am ei fod yn dirnad ei
fod yn cael ei glywed gan yr Arglwydd : ac efe yn fwy parod a
di-amheuol, sydd yn rhoddi iddo yr hyn a fynno, ac yn gofalu
na byddo dim yn ddiffygiol iddo. A’r tlawd sydd yn diolch i’r
Arglwydd am y cyfoethog; am eu bod ill dau yn gwneuthur eu
gwaith oddi wrth yr Arglwydd. Gyda dynion felly, ni feddylir
fod y llwyfen yn rhoddi dim ffrwyth ; ac ni wyddant nac yn
deall fod ei chwmni, o gael ei hychwanegu at y winwydden,
yn dwyn cynnydd dwbl, iddi ei hun ac i'r llwyfen. Er hynny y
tlodion yn gweddïo ar yr Arglwydd dros y cyfoethog, a glywir
ganddo; ac y mae eu cyfoeth yn cynyddu, am eu bod yn
gweinidogaethu i dlodion eu cyfoeth. Felly gwneir y ddau yn
gyfranogion o weithredoedd da eu gilydd. Pwy bynnag, gan
hynny, a wnelo'r pethau hyn, ni chaiff ei wrthod gan yr
Arglwydd, ond a fydd yn ysgrifenedig yn llyfr y bywyd.
Gwyn eu byd y cyfoethogion, ac a'u gwelant eu hunain yn
helaethach: canys yr hwn sydd synhwyrol o hyn, a all
wasanaethu rhywfaint i eraill. Trydydd Llyfr Hermas 2
Felly gwnewch felly. Wedi cyflawni'r hyn sydd wedi ei
ysgrifennu o'r blaen, y dydd hwnnw yr wyt i'w ymprydio, ni
fyddi'n blasu dim ond bara a dŵr; a chan gyfrif faint o fwyd a
fyddi di i'w fwyta ar ddyddiau eraill, ti a osod o'r neilltu y
draul a wnai y diwrnod hwnnw, a'i roi i'r weddw, yr amddifaid,
a'r tlawd. Trydydd Llyfr Hermas 5:30
Syr, meddwn innau, byddwn yn gwybod, pa fath o boenau
ydynt y mae pawb yn eu dioddef? Clywch, meddai; Y poenau
a'r poenedigaethau niferus yw'r rhai y mae dynion yn eu
dioddef bob dydd yn eu bywydau presennol. I rai dioddef
colledion; tlodi eraill; mae eraill yn dargyfeirio salwch. Mae
rhai yn ansefydlog; mae eraill yn dioddef anafiadau gan y rhai
sy'n annheilwng; mae eraill yn dod o dan lawer o dreialon ac
anhwylustod arall. Trydydd Llyfr Hermas 6:22
Yna y rhai sydd wedi eu gosod dros weinidogaethau israddol ;
ac wedi amddiffyn y tlodion a'r gwragedd gweddwon ; ac a
gadwasant ymddiddan didwyll bob amser: am hynny y maent
hwythau hefyd yn cael eu hamddiffyn gan yr Arglwydd.
Trydydd Llyfr Hermas 9:231
Estyn dy ddwylo at y tlawd yn ôl dy nerth. Paid â chuddio dy
arian yn y ddaear. Cynorthwya'r ffyddlon ŵr mewn
gorthrymder, ac ni chaiff loes di yn amser dy gyfyngder. Llyfr
Cyfrinachau Enoch 51:1-3
Pan fydd dyn yn gwisgo'r noeth ac yn llenwi'r newynog, bydd
yn cael gwobr gan Dduw. Ond os yw ei galon yn grwgnach, y
mae efe yn cyflawni drygioni dwbl: difetha ohono'i hun a'r
hyn y mae'n ei roi; ac iddo ef ni cheir dim gwobr o achos
hynny. Ac os llenwir ei galon ei hun â’i ymborth, a’i gnawd ei
hun â’i ddillad y mae yn dirmyg, ac yn fforffedu ei holl
ddygnwch o dlodi, ac ni chaiff wobr o’i weithredoedd da. Y
mae pob gwr balch a mawreddog yn gas gan yr Arglwydd, a
phob ymadrodd celwyddog, wedi ei wisgo mewn anwiredd;
fe'i torrir â llafn cleddyf angau, ac a deflir i'r tân, a bydd yn
llosgi am byth. Llyfr Cyfrinachau Enoch 63 O Arglwydd
Dduw, clodforaf dy enw yn llawen, Yng nghanol y rhai sy'n
gwybod Dy farnau cyfiawn. Canys da a thrugarog wyt,
noddfa'r tlawd; Pan lefaf arnat Ti, paid â'm diystyru'n ddistaw.
Canys ni chymer neb ysbail oddi wrth ŵr cadarn; Pwy, ynteu,
a all gymmeryd dim o'r hyn a wnaethost, oddieithr i Ti Dy
Hun roddi ? Canys dyn a'i ran sydd ger dy fron Di yn y
glorian; Ni all ychwanegu at, er mwyn helaethu, yr hyn a
ragnodwyd gennyt … Adar a physgod yr wyt yn eu maethu,
Yn yr hwn yr wyt yn rhoi glaw i'r paith er mwyn i laswellt
dyfu i fyny, i baratoi porthiant yn y paith i bob peth byw ; Ac
os newynant, atat Ti y dyrchafant eu hwyneb. Brenhinoedd a
llywodraethwyr a phobloedd Ti'n maethu, O Dduw; A phwy
yw cymorth y tlawd a'r anghenus, os nad Tydi, Arglwydd? A
thi a wrendy, canys pwy sydd dda ac addfwyn ond tydi?
Llawenha enaid y gostyngedig trwy agor Dy law mewn
trugaredd … Salmau Solomon 5
... A'r duwiol a rydd ddiolch yng nghynulliad y bobl; Ac ar y
tlawd y trugarha Duw yn llawenydd Israel; Canys da a
thrugarog yw Duw am byth, A chynulliadau Israel a
ogoneddant enw’r Arglwydd … Salmau Solomon 10
Pan oeddwn mewn trallod y gelwais ar enw yr Arglwydd , mi
a obeithiais am gymmorth Duw Jacob, ac achubwyd ; Er
gobaith a lloches y tlawd wyt Ti, O Dduw… Salmau Solomon
15
...Oherwydd os nad wyt yn rhoi nerth, pwy a all ddioddef
cosbedigaeth â thlodi? Pan geryddir dyn trwy ei lygredigaeth,
y mae dy brawf arno yn ei gnawd ac mewn cystudd tlodi…
Salmau Solomon 16
Arglwydd, dy drugaredd sydd dros weithredoedd Dy ddwylaw
yn dragywydd; Dy ddaioni sydd dros Israel ag anrheg
gyfoethog. Y mae dy lygaid yn edrych arnynt, fel na byddo'r

un ohonynt yn dioddef; Gwrando dy glustiau ar weddi
obeithiol y tlodion … Salmau Solomon 18
O fy mab! os bydd y cyfoethog yn bwyta neidr, dywedant,--
"Trwy ei ddoethineb y mae," ac os bydd dyn tlawd yn ei
bwyta, y bobl a ddywedant, "O'i newyn." O fy mab! gwna
brawf ar dy fab, a'th was, cyn rhoddi dy eiddo iddynt, rhag
iddynt ymneillduo â hwynt; canys y mae yr hwn sydd ganddo
law lawn yn cael ei alw yn ddoeth, hyd yn nod ac yn
anwybodus, a'r hwn sydd ganddo law wag a elwir yn dlawd,
yn anwybodus, er ei fod yn dywysog y doethion. O fy mab!
Bwytaais golocynth, a llyncu aloes, ac ni chefais ddim mwy
chwerw na thlodi a phrinder. O fy mab! dysg i'th fab
gynnildeb a newyn, fel y gwnelo yn dda yn rheolaeth ei deulu.
O fy mhlentyn! gwell yw clun llyffant yn dy law na gŵydd
yng nghrochan dy gymydog; a gwell yw dafad yn agos atat
nag ych ymhell; ac y mae aderyn y to yn dy law yn well na
mil o adar y to yn ehedeg; ac y mae tlodi sydd yn casglu yn
well na gwasgariad llawer o ddarpariaeth ; a gwell yw
llwynog byw na llew marw; ac y mae pwys o wlan yn well na
phunt o gyfoeth, yr wyf yn ei olygu o aur ac arian; canys yr
aur a'r arian a guddiwyd ac a orchuddir yn y ddaear, ac nis
gwelir; ond y mae y gwlan yn aros yn y marchnadoedd a
gwelir, ac y mae yn brydferthwch i'r hwn sydd yn ei wisgo. O
fy mab! mae ffortiwn fechan yn well na ffortiwn gwasgaredig.
O fy mab! gwell yw ci byw na dyn tlawd marw. O fy mab!
gwell yw dyn tlawd sy'n gwneud iawn na'r cyfoethog sy'n
farw mewn pechodau. O fy mab! ymwel a'r tlawd yn ei
gystudd, a llefara amdano ym mhresenoldeb y Sultan, a gwna
dy ddiwydrwydd i'w achub o enau'r lesu. Y mae pedwar peth
na all y brenin na'i fyddin fod yn ddiogel ynddynt: gormes gan
y drychwr, a llywodraeth ddrwg, a gwyrdroi ewyllys, a
gormes ar y pwnc; a phedwar peth nis gellir eu cuddio : y
darbodus, a'r ynfyd, a'r cyfoethog, a'r tlawd. Stori Ahikar
2:17,39-41,49-52,57,67
Canys llawer o butteindra a ddinistriasant; oherwydd, er bod
dyn yn hen neu fonheddig, neu gyfoethog neu dlawd, y mae'n
dwyn gwaradwydd arno'i hun gyda meibion dynion, a dirmyg
gyda Beliar. Testament Reuben 2:8
Ac angel Duw a ddangosodd i mi fod gwragedd am byth yn
llywodraethu ar y brenin a’r cardotyn fel ei gilydd. Ac oddi
wrth y brenin y tynnant ymaith ei ogoniant ef, a chan y gwr
dewr ei nerth, a chan y cardotyn hyd yn oed yr ychydig
hwnnw sydd yn aros ei dlodi. Testament Jwda 3:22-23
A’r rhai a fu farw mewn galar a gyfyd mewn llawenydd, a’r
tlodion er mwyn yr Arglwydd a wnaethpwyd yn gyfoethog,
a’r rhai a roir i farwolaeth er mwyn yr Arglwydd a ddeffroant
i fywyd. Testament Jwda 4:31
Canys i'r holl dlodion a'r gorthrymedig y rhoddais bethau da y
ddaear yn undod fy nghalon. Cedwch, gan hyny, fy mhlant,
gyfraith Duw, a chymerwch unplygrwydd, a rhodiwch mewn
dichellion, heb chwareu y prysurdeb gyda busnes eich
cymmydog, eithr carwch yr Arglwydd a'ch cymmydog,
tosturiwch wrth y tlawd a'r gwan. Testament Issachar 1:31,38
Pe bai neb mewn trallod Cydunais â'm ocheneidiau, A
rhannais fy mara i'r tlodion. Testament Issachar 2:11-12
Canys y tlawd, os rhydd oddi wrth genfigen y mae efe yn
rhyngu bodd yr Arglwydd ym mhob peth, sydd fendigedig tu
hwnt i bawb, am nad oes ganddo lafur ofer. Felly gwaredwch
genfigen oddi wrth eich eneidiau, a charwch eich gilydd ag
uniawnder calon. Testament Gad 2:15-16
Un arall sydd yn lladrata, yn gwneuthur yn anghyfiawn, yn
ysbeilio, yn twyllo, ac yn tosturio wrth y tlawd: y mae hyn
hefyd yn agwedd ddeublyg, ond y mae'r cyfan yn ddrwg. Yr
hwn sydd yn twyllo ei gymydog, sydd yn cythruddo Duw, ac
yn tyngu celwydd yn erbyn y Goruchaf, ac eto yn tosturio
wrth y tlawd: yr Arglwydd yr hwn a orchmynnodd y gyfraith
y mae efe yn anrheithio ac yn cythruddo, ac eto y mae efe yn
diddanu y tlawd. Testament Asher 1:14-15
A phe bai fy arglwydd oddi cartref, nid yfais win; ac ni
chymerais fy mwyd am dridiau, ond rhoddais ef i'r tlawd a'r
claf. Testament Joseff 1:30
Os gogoneddir neb, nid yw yn eiddigeddus wrtho; os
cyfoethogir neb, nid yw yn eiddigeddus; os bydd neb yn
ddewr, efe a'i canmola ef; y gwr rhinweddol a ganmola ; ar y
dyn tlawd y mae efe yn drugaredd; ar y gwan y tosturia ; i
Dduw y mae yn canu mawl. Testament Benjamin 1:26

Welsh - Poverty.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Filipino Tracts and Literature Society Inc.

More from Filipino Tracts and Literature Society Inc. (20)

Welsh - Poverty.pdf