ezker abertzaleak egungo faserako

Igandea<br />

Urtarrilaren 31<br />

2010. VIII. urtea<br />

2.054. zenbakia<br />

1,60 €<br />

www.berria.info<br />

Hutsa, beteta<br />

Leporaino bete da<br />

Kursaala Bertso<br />

Egunean q 36-37<br />

Kosta ahala kosta<br />

Iraupen luzeko<br />

probak, erronka<br />

pertsonal q GEHIGARRIA<br />

«Dimentsio politikoa» lehenetsi du<br />

<strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong> <strong>egungo</strong> <strong>faserako</strong><br />

Bestelako egoera bat erdiesten saiatzeko ordua iritsi dela<br />

uste du, «esparrua aldaketan eta gatazkaren konponbidean<br />

urratsak egiteko ziklo aldaketa» egin behar dela<br />

Joan den urritik egiten ari den barne eztabaidaren<br />

ondorioen arabera, «jarduera mota guztiak» prozesu<br />

demokratikoaren zerbitzura jarri behar dira q 8<br />

LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS<br />

DAdierazi EH. Eskubide zibil eta politikoen aldeko ekimen herritar bat sortu da: Adierazi EH. Euskal herritarren eskubideen «urratze egoera<br />

gainditu eta behin betiko iraultzeko» asmoa du, eta dagoeneko euskal gizarte, kultura, politika eta sindikalismoko dozenaka ordezkariren babesa<br />

jaso dute. Horietako asko izan ziren atzo Bilboko Euskalduna jauregian, ekimena aurkezteko ekitaldian, besteak beste, EA, Aralar, Alternatiba eta <strong>ezker</strong><br />

abertzaleko kideak, eta LAB, EILAS, Hiru eta EHNE sindikatuetakoak. Argazkian haietako batzuk ageri dira, ekitaldiko une batean. q 2-3<br />

Baldintzarik gabe<br />

espetxera asteartean<br />

atxilotutako bostak<br />

ETAko kide izatea leporatu diete Badiola eta<br />

Iparragirreri, eta erakunde armatuari laguntza<br />

ematea Zubizarreta, Uribe eta Esnaolari.<br />

Konfiantzako abokaturik gabe deklaratu dute q 9<br />

AEBek Taiwani<br />

armak saltzeko<br />

erakutsitako<br />

asmoak Txina<br />

haserretu du<br />

«Ondorio txarrak» iragarri<br />

ditu Pekinek, eta salmentan<br />

parte hartzen duten enpresak<br />

zigortuko dituela esan du q 17<br />

Asier Agirre<br />

Aramaioko alkatea<br />

«Herria bera<br />

epaituko dute<br />

esan duenagatik,<br />

ez alkatea»<br />

Otsailaren 10ean epaituko<br />

dute, AHTaren inguruan<br />

herri galdeketa egiteagatik<br />

Elkarrizketa q 14<br />

Athleticek galdu<br />

egin du, eta<br />

Realak, berdindu<br />

q 20-22<br />

Espanyol 1<br />

Athletic 0<br />

Reala 2<br />

Las Palmas 2<br />

p GAUR 48 ORRIALDE q HARIAN 2 IRITZIA 4 GAURKOA 7 EUSKAL HERRIA 8 MUNDUA 17 q KIROLA 20 q AGENDA 28 q PLAZA 36

---

2 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian›<br />

Eskubide zibil eta politikoen aldeko ekitaldia DAdierazi EH<br />

Jendetza bildu zen Euskaldunara. L.J. / ARP<br />

Hiru hilabetetan,<br />

lau mobilizazio handi<br />

Ezker abertzaleko kideak atxilotu zituztenean,urriaren<br />

13an,Donostiako kaleak<br />

jendez lepo bete ziren astebururako deitu<br />

zuten manifestazioan.Azaroaren<br />

24an,gazteen aurkako sarekadan (30<br />

gaztetik gora atxilotu zituzten) beste<br />

mobilizazio batera deitu zuten Bilbon,<br />

eta han ere jendez gainezka izan ziren kaleak.Hurrengo<br />

deialdia Egunkaria auzia<br />

hasi ostean izan zen,abenduaren 19an.<br />

Jende andana elkartu zen auzipetuei babesa<br />

ematera.Eta hiru hilabetean,azken<br />

deialdia,Etxerat-ek egindakoa izan zen,<br />

euskal presoen eskubideen aldekoa.Orduan<br />

ere gainezka egin zuten Bilboko kaleek.Injustiziazko<br />

kolpe zehatzetan biltzetik<br />

harago joan beharra aldarrikatu<br />

zuten atzo Euskaldunan.<br />

‘‘<br />

Demokrazia<br />

berehala berrezartzea<br />

aldarrikatzeko<br />

elkargunea da hau»<br />

YOLANDA JUBETO<br />

EHUko irakaslea<br />

Adierazi sortu da, eskubide zibil eta<br />

politikoen aldeko ekimen herritarra<br />

batzuk ixtera». Egoera hori gainditzeko<br />

«premia larriak» sinatzaile<br />

guztiak elkartu dituela azaldu<br />

zuten.<br />

Euskal Herrian sortutako egoerak<br />

«Europa osoan parekikorik<br />

ez» duela nabarmendu zuten sustatzaileek,<br />

eta, bestalde, «eguneroko<br />

martxa, eztabaida politikoa<br />

eta soziala zein etorkizuna bera<br />

ere baldintzatu dutela» esan zieten<br />

Euskaldunan bildutakoei.<br />

Ekimena babestu duten eragileak eta auzipetuak igo ziren oholtzara ekitaldi amaieran, eta adierazpena irakurri zuten. L. JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS<br />

Euskal herritarrek bizi duten eskubideen<br />

urratze egoera gainditzeko adierazpena<br />

babestu dute hainbat eragile eta herritarrek<br />

Ekimena «Euskal Herriaren adierazpena<br />

bilakatzeko asmoa» dutela iragarri dute<br />

Mikel Carramiñana Bilbo<br />

Askotariko ideia eta iritziak «berriro<br />

ere plaza publikoan» egon<br />

daitezen, eskubide zibil eta politikoen<br />

aldeko ekimen herritarra<br />

aurkeztu zuten atzo Bilboko Euskalduna<br />

jauregian euskal gizarte,<br />

kultura, politika eta sindikalismoko<br />

dozenaka ordezkarik. Euskal<br />

herritarrek bizi duten oinarrizko<br />

eskubideen «urratze egoera<br />

gainditu eta behin betiko iraultzeko»<br />

ahalegin kolektiboa<br />

iragarri zuten Amaia Esnalek eta<br />

Yolanda Jubetok, adierazpena<br />

babestu duten ehun lagun ingururen<br />

izenean.<br />

Eskubide zibil eta politikoen<br />

Ekimen Herritarra, Adierazi EH<br />

bataiatu dute eta, datozen hilabeteetan,<br />

Euskal Herri osoan zabalduko<br />

dutela esan zuten sustatzaileek,<br />

«Euskal Herriaren adierazpena<br />

bilakatzeko asmoz». Izan<br />

ere, zabaldu nahi duten mezua<br />

«euskal gizartearen, Frantzia eta<br />

Espainiako estatuen, Europaren<br />

zein munduaren aurrean» eginiko<br />

adierazpena da, «demokraziaren<br />

berehalako berrezartzea» aldarrikatzeko.<br />

Herritar asko «ideiak eta jarduerak»<br />

garatzeagatik atxilotu<br />

eta espetxean sartu dituztela gogorarazi<br />

zuten: «Ez hanka ez bururik<br />

ez dituzten salaketen ondorioz<br />

inkisiozko prozedurak ezarri<br />

dizkigute». Sentimenduak adierazteagatik<br />

edota jardunbide publikoan<br />

aritzeagatik auzipetu dituztenak,<br />

halaber, «jasangarriaren<br />

maila aski gainditu duen<br />

tratua pairatu dute».<br />

Ekimenari atxikimendua agertu<br />

diotenen artean, alabaina, «zitalkeria<br />

hori zuzenean jasan ez»<br />

duten batzuk daudela esan zuten<br />

Esnalek eta Jubetok: «Baina horrek<br />

ez du esan nahi gurekin zerikusirik<br />

ez duenik». Askatasuna<br />

murrizteko estatuak jarraitutako<br />

bideak, haien esanetan, «ez da<br />

mugatu pertsona zehatz batzuk<br />

zigortzera edo talde batzuk legez<br />

kanporatzera, egunkari eta irrati<br />

Oinarrizko eskubideak<br />

Aurkeztutako adierazpenak<br />

zazpi oinarrizko eskubideen «egikaritza<br />

efektiboa» aldarrikatzen<br />

ditu, alegia, nazioarteko hainbat<br />

erakundeen txostenetan jasotakoak.<br />

Lehenengoa adierazpen<br />

askatasuna da, Euskal Herrian<br />

«benetako salbuespen egoera<br />

indarrean» dagoelako. Zilegi<br />

diren aldarrikapenak «zentsuratu»<br />

egiten direla eta, horrek, pentsatzeko<br />

askatasuna kaltetzen<br />

duela diote.<br />

Manifestatzeko eskubidea ere<br />

urratuta dagoela salatzen dute<br />

sustatzaileek, elkarretaratze baketsuak<br />

«polizien bortizkeriaz debekatzen»<br />

dituztelako. Hirugarrenik,<br />

gizartea kontrolatzeko<br />

sistemekin urratutako intimitaterako<br />

eta pribatutasunerako eskubidea<br />

aldarrikatzen du Adierazi<br />

EH ekimenak.<br />

Justizia eskubidea ere jasotzen<br />

du adierazpenak, «terrorismoaren<br />

adiera zabalduta» justizia administrazioak<br />

bera «bidegabe»<br />

aritzen delako. Bosgarren eta seigarren<br />

aldarrikapenak botoa<br />

eman eta jasotzeko eskubideak<br />

dira. Herritar guztiei adierazpen<br />

politiko batzuei botoa emateko<br />

eskubidea kendu eta milaka lagunei<br />

hauteskundeetarako zerrendetan<br />

aurkezteko aukera galarazi<br />

dietela salatzen dute.<br />

Azkenik, egoera konpontzeko<br />

eta demokrazia berrezartzeko eskubidea<br />

aldarrikatzen dute ekimenaren<br />

sustatzaileek, «eskubi-

---

EAk EAJri eskatu dio onartzeko PSE-EEk eta<br />

10›› PPk esparrua aldatzea ez dutela aitortuko<br />

15››<br />

Eskubide zibil eta politikoen aldeko ekitaldia DAdierazi EH<br />

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 3<br />

Kutsadurarik gabe bizi nahi dutela esan dio<br />

Muskizek Petronorri, manifestazioan<br />

Atxikimendu zerrendaren zertzelada<br />

Rafa Larreina (EA)<br />

Rufi Etxeberria (Ezker<br />

abertzalea)<br />

Jon Salaberria (Aralar)<br />

Oskar Matute (Alternatiba)<br />

Ainhoa Etxaide (LAB)<br />

Belen Arrondo (Eilas)<br />

Bittor Galarza (Hiru)<br />

Ainhoa Iturbe (EHNE)<br />

Martxelo Otamendi (BERRIA-ko<br />

zuzendaria)<br />

Joanmari Larrarte (EKT)<br />

Josu Juaristi (‘Gara’-ko<br />

zuzendaria)<br />

Ino Galparsoro (Arrasateko<br />

alkatea)<br />

Marian Beitialarrangoitia<br />

(Hernaniko alkatea)<br />

Mikel Izagirre (Urnietako<br />

alkatea eta Gipuzkoako<br />

batzarkidea)<br />

Koldo Tellitu (Ikastolen<br />

elkartea)<br />

Andoni Mendizabal (Lokarri)<br />

Jone Goirizelaia (abokatua)<br />

Unai Txurruka (IA)<br />

Izaskun Guarrotxena (Bilgune<br />

Feminista)<br />

Edurne Brouard (AEK)<br />

Unai Larreategi (EHE)<br />

Ander Iturrioz (EHUko<br />

irakaslea)<br />

Iñaki Antiguedad (EHUko<br />

irakaslea)<br />

Latze Uranga (Elkartzen)<br />

Egoitz Askasibar (Esait)<br />

Itziar Ituiño (aktorea)<br />

Aiora Filamendi (EHBE)<br />

Iñaki Uriarte (Arkitektoa)<br />

Gabi Basañez (Askapena)<br />

Euskal Herrian urratutako eskubideak antzerkiaren, musikaren eta irudien<br />

bitartez taularatu dituzte ekitaldian, Katamaloko eta Kukubiltxoko lagunek.<br />

Gernikatik ziegarako bidaian<br />

Ekitaldian, besteak beste, musika eta dantza ikuskizuna izan zen. L.J. / ARP<br />

M. Carramiñana Bilbo<br />

E<br />

zohiko ekitaldia izan zen<br />

atzokoa; izan ere, ekimena<br />

musika, antzerkia eta irudiak<br />

lagundutako ikuskizun batekin<br />

aurkeztu zuten. Gotzon Barandiaranek<br />

sortutako gidoiak<br />

Euskal Herriak urteotan pairatu<br />

izan dituen giza eskubideen urraketei<br />

buruzko kontaketa taularatu<br />

zuen, Katamaloko taldekideekin<br />

abestutako kantuen bidez,<br />

proiektatutako irudien bitartez<br />

eta Kukubiltxoko Josu Camarak<br />

eginiko antzezpenari esker.<br />

Gernika bonbardatu zuteneko<br />

irudiekin abiatu zuten ikuskizuna.<br />

Ilunpetan, bere itzalarekin<br />

euskal nortasunaz, minaz eta<br />

etorkizunaz eztabaidan aritzen<br />

zen agure bat zegoen oholtza gainean.<br />

Proiekzioan, kantuetan<br />

zein aktoreen lanetan azken hamarkadetako<br />

borrokak, langileenak,<br />

emakumeenak edota euskalgintzarenak,<br />

ageri ziren. Eta, besteak<br />

beste, preso, iheslari zein zapalduen<br />

mina, alderdi abertzaleen<br />

arteko banaketak, torturak eta<br />

makrosumarioak, besteak beste.<br />

Agureak itxaropenaren hitzekin<br />

erantzuten zion behin eta berriz<br />

itzalak azaldutako etsipenari,<br />

eta, azkenean, ikus-entzuleentzako<br />

hitzak, «ezin etorri askatasunaren<br />

eguna zuek gabe». Falta direnak<br />

gogoan, Badator eguna<br />

Bide Ertzean tolosarren kantuarekin,<br />

amaitu zen ordubete inguruko<br />

kontaketa. Adierazi EH ekimenaren<br />

ikurrak, izartxoa eta harridura<br />

marka, ageri zuten<br />

banderak eta egitasmoari atxikimendua<br />

azaldu dioten ehun bat<br />

lagunek hartu zuten agertokia,<br />

Euskaldunan bildutako ehunka<br />

lagunen txalo zaparrada amaigabearekin<br />

batera.<br />

Agurrak eta berotasuna<br />

Antzezpen hutsa baino askoz<br />

gehiago zelako, Euskaldunako<br />

areto nagusiak dituen eserleku<br />

guztiak baino gehiago behar izan<br />

ziren ekitaldira bildutako jendetza<br />

hartzeko. Euskal gizarteko<br />

pertsona ezagunak agurtzeko aukera<br />

izan zuen jendeak eta euren<br />

berotasuna agertu zieten askori,<br />

martxan dauden epaiketak direla<br />

eta. Hala gertatu zitzaien <strong>ezker</strong><br />

abertzaleko buruzagiei edota<br />

Egunkaria auziko Martxelo Otamendi<br />

eta Iñaki Uriari.<br />

Bestalde, ekitaldira bertaratutakoen<br />

artean askok euskal presoen<br />

aldeko elastikoak eta itsasgarriak<br />

jantzi zituzten.<br />

Euskal presoen aldeko irudiak ugariak izan ziren. L.J. / ARP<br />

Uria, Larrarte eta Otamendi, atzo, Euskaldunan. L.J. / ARP<br />

de zibil eta politikoetan ematen<br />

ari den inboluzioaren aurrean<br />

konponbide bat topatzea lehentasuna<br />

delako».<br />

Adierazpena babesteko atzoko<br />

ekitaldian izan ziren, besteak beste,<br />

Alternatibako Oskar Matute,<br />

EAko Jon Aritz Bengoetxea, <strong>ezker</strong><br />

abertzaleko Rufi Etxeberria<br />

eta Tasio Erkizia, Aralarreko<br />

Josu Murgia, LABeko Ainhoa<br />

Etxaide, EILASeko Belen Arrondo,<br />

Lokarriko Andoni Mendizabal,<br />

ESAITeko Egoitz Askasibar,<br />

Askapenako Gabi Basañez, Bilgune<br />

Feministako Izaskun Guarrotxena,<br />

EKTko Joan Mari Larrarte,<br />

Ikastolen elkarteko Koldo<br />

Tellitu eta Iñaki Antiguedad<br />

EHUko irakaslea.

---

4 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Iritzia<br />

Ni ez naiz<br />

hemengoa<br />

uzitegi Nazionaleko ataria.Tratu txarren<br />

ataria.Irensten zaituen zulo ilu-<br />

A<br />

na.Eramana ez izanaren zortea izanez<br />

gero,bisitari gisa sartzen bazara ere,akusatu,inputatu,errudun,gaizkile<br />

sentitzen<br />

zara,sentiarazten zaitu.Bizkarrean<br />

atea itxi orduko onik aterako<br />

ote zaren pentsatzeko bizkortasuna<br />

galtzen duzu.Guztia zama da.<br />

Etxean bezala dabiltzan abokatu,funtzionario<br />

eta enparauen<br />

begiratuak gainean<br />

Jira<br />

Xabier Lekuona<br />

dituzu,uniformedunarena,<br />

segurtasun arduradunaren<br />

begiratu zorrotzagoa…hamaikagarren<br />

aldiz fitxatzen zaituzte,grabatzen<br />

zaituzte.Zu arriskuan zaudela<br />

ohartarazteko segurtasuna duzu goitik,<br />

behetik eta alboetatik.Uste dut komunean<br />

ez zaituztela grabatzen.Uste dut.<br />

Auzi saioa hastera doa.Denok serio.Togak,akusatuak,akusatzaileak<br />

eta beroki<br />

eta gorbata garestiz jantzitako uniformedunak.Hurbilegi,alboan<br />

eserita.Prentsakoen<br />

eskanerretik ere pasatu behar duzu.<br />

Ez zara haietakoa.<br />

Auzi saioa hasi da.Egurra jasotzera<br />

ohituta ez dauden txapelokerrek<br />

egurra jaso dute.Egurra ematen<br />

onenak direnak azalpena emateko<br />

orduan ezer ez dira.Asteazkeneko<br />

saioa amaitu da.<br />

Kalean zara,aire garbia arnasten<br />

duzu Madril kutsatuan.Epaiketa<br />

irabazita<br />

dago.Epaia,aldiz,ikusteko.<br />

Harriaz<br />

aino zilarrak Lapurdum-eko goizak<br />

L troxatzen zituela, mineraltzen nindoan.<br />

Oroitu nintzen udaran nola Eako<br />

Lapatxetan genbiltzala, argazkiz gatibatu<br />

nuen mundua bere bakartasunean<br />

bataia nezakeen harri borobil horaila.<br />

Eguzkiaren itzal perfektuak marrak<br />

azpimarratzen zizkion. Ezer ez zen<br />

eta aldi berean dena zen.<br />

Rose Auslaender poetaren bilduma<br />

ekarri zidan Alemaniatik aspaldiko<br />

adiskideak opari eta liburua<br />

lehen aldiz ireki nuenean<br />

Stein Zeit idazkia lerratu<br />

zitzaidan begipera. Ukitua<br />

nintzen, pentsamendu<br />

eratorlearen eta eskuen<br />

Bira<br />

Itxaro Borda<br />

ekintzaren arteko koinzidentziagatik<br />

bereziki. Oinutsik ibiltzen ikasi behar genuela<br />

xuxurlatu nuen orduan nirekiko,<br />

harria ahurrean tinkatzen, lurrerantz,<br />

beherantz tiratzen gintuen indar astunaz<br />

kontzientzia hartzen, gugan umiliatua,<br />

zokoratua, ahantzia zenaz berriz<br />

gogoratzen eta azkenean zutik atxikitzen<br />

gintuzten bizpahiru uste-zutoin<br />

debaldeak maitatzen.<br />

Bizitzak, haizeak harria higatzen<br />

duen bezala, errausten gintuen.<br />

Hiria estaltzen zuten laino zilarrek.<br />

Olerki soil batek salbatzen<br />

bagintu? Die neue Stein<br />

Zeit unsere wo man nicht das<br />

Gras wachsen hört irakurri<br />

nuen, bihotza lehertzear.<br />

Hotel Atalaiako bosgarren<br />

irakaspena.<br />

Zuzendaria:<br />

Martxelo Otamendi<br />

Zuzendariordea:<br />

Xabin Makazaga<br />

Edizio arduraduna:<br />

Lurdes Huizi<br />

Argitaratzailea:<br />

Euskal Editorea SM<br />

Publizitatea: Iragarri SM<br />

Lege gordailua:<br />

SS-0662/03<br />

Batzorde parekidea:<br />

0712I84059<br />

Egoitza nagusia:<br />

Martin Ugalde kultur parkea.<br />

Gudarien Etorbidea, z/g.<br />

20140 Andoain.<br />

Telefonoa:<br />

(0034) 943-30 40 30<br />

Faxa: (0034) 943-30 09 43<br />

Webgunea:<br />

www.berria.info<br />

Posta elektronikoa:<br />

berria@berria.info<br />

Publizitatea:<br />

publi@iragarri.net<br />

Harpidetza saila:<br />

(0034) 943 - 30 43 45<br />

Date: 31/01/2010<br />

Exemplaire: 2.054<br />

Editeur: Euskal Editorea s.l.<br />

Directeur de publication:<br />

Martxelo Otamendi<br />

Comission paritaire:<br />

0712I84059<br />

Delegation Labourd:<br />

Lisses 3, 64100-Baiona.<br />

Tel.: (0033) 559256220.<br />

Fax: (0033) 559254303.<br />

E-mail: lapurdi@berria.info<br />

ORDEZKARITZAK<br />

Araba: Bizenta Mogel, 6.<br />

Posta kodea: 01008<br />

Gasteiz. Telefonoa:<br />

945-15 04 52. Erredakzioko<br />

faxa: 945-14 83 07.<br />

Posta elektronikoa:<br />

araba @berria.info.<br />

Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,<br />

3. C. Posta kodea: 48001<br />

Bilbo. Telefonoa:<br />

94-435 26 00. Erredakzioko<br />

faxa: 94-423 49 75.<br />

Posta elektronikoa:<br />

bizkaia@berria.info.<br />

Lapurdi: Lisses, 3. Posta<br />

kodea: 64100 Baiona.<br />

Telefonoa: 559-25 62 20.<br />

Faxa: 559-25 43 03.<br />

Posta elektronikoa:<br />

lapurdi @berria.info.<br />

Nafarroa: Iratxeko Monasterioa,<br />

45, 13. Posta kodea:<br />

31011 Iruñea. Telefonoa:<br />

948-36 66 22.<br />

Publizitatea: 948-36 66 23.<br />

Posta elektronikoa:<br />

nafarroa@berria.info.<br />

berria<br />

Estatutu-bidearen<br />

amaierarantz<br />

Joan Puigcercos<br />

ERCko lehendakaria<br />

Katalunian, Estatuko<br />

gainerako tokietan<br />

bezala, ia ezinezkoa<br />

da zinemara joatea,<br />

espainieraz ez dagoen<br />

film bat ikustera. Filmen %97<br />

espainieraz ematen dituzte. Baina,<br />

gainera, urriak dira jatorrizko bertsioak;<br />

hori ere 40 urte luzeko frankismoak<br />

utzitako ondarea da, eta<br />

iraganarekin eten ez zuen kultura<br />

inertzia baten ondorioa.<br />

Jordi Pujolen agintaldian, artean<br />

gehiengo absolutu zabal batekin<br />

gobernatzen zuela, saio txiki<br />

bat egitea proposatu zuen, legez<br />

ezarrita zinema katalanaren ehunekoa<br />

%25 izatea. Hala, bada, majors<br />

edo zinema estudio nagusiak<br />

eta enpresariak kexa batean hasi<br />

zirelarik, CiU uzkurtu egin zen, eta<br />

tiradera batean zokoratu zituen<br />

bere asmo onak. Pisu handia izan<br />

zuten enpresen elkar aditzeek, eta<br />

arazoak ekar ziezazkiekeen edozer<br />

baztertzeko joera hartu zuten,<br />

mendeetako ohiturari jarraiki. Horregatik,<br />

inoiz ez zioten ekin Estatutuaren<br />

errefoma handinahi bati.<br />

Langintza zail bati ekiteko eta Espainiako<br />

Estatuari pultsua jokatzeko<br />

izuak geldiarazi zituen.<br />

Kontua da, garai hartan, Narcis<br />

Serraren PSCk Pujolen zinema<br />

lege-egitasmoaren kontra jo zuela,<br />

hura inposiziotzat jota. PPk, jakina,<br />

bat egin zuen haren argudioekin.<br />

Asko aldatu dira gaur egun kontuak.<br />

Kataluniako Ezker Gobernuak,<br />

sortzez Andaluziakoa den gizon<br />

bat buru duela —PSC beraren<br />

buruzagi ere badena—, beste zinema<br />

lege bat bultzatzen dihardu; horren<br />

arabera, banatzen eta ematen<br />

dituzten filmetatik %50ek katalanez<br />

behar dute izan, edo katalanez<br />

bikoiztutako bertsio jatorrizkoak.<br />

Uste izatekoa zen majors-ak eta sektoreko<br />

enpresariak haserreturik<br />

erantzutea haren kontra, eta statu<br />

quo-ren alde. Eta, uste izatekoa zenez,<br />

hala egin zuten PPk eta Ciutadans<br />

alderdikoek ere. Ez zen hain<br />

uste izatekoa, ordea, CiUk ere neurri<br />

horren kontra egitea, eta Narcis<br />

Serraren proposamen zaharkituetara<br />

jotzea, neurria «inposiziotzat»<br />

hartuta. Horixe da CiUren benetako<br />

aurpegia eta DNA, uko historikoen<br />

bidez antolatutakoa.<br />

Kataluniako Gobernuan Esquerrak<br />

eta PSCk egindako ituna<br />

behin eta berriro gaitzetsi izan dute<br />

hasieratik hainbat sektore nazionalistak,<br />

espainiarrek zein katalanek.<br />

Ordain poltikoak ekarri dizkie<br />

batzuei zein besteei. PSCri Ciutdans<br />

taldeak aurre egin zion. Esquerran<br />

ere zatiketa bat gertatu<br />

da, eskuinaldean; nazionalista eskuinekoei<br />

onartezina iruditu zaie<br />

<strong>ezker</strong>rek sozailistekin itun bat egitea,<br />

eta askoz ere erosoago sentiaraziko<br />

lituzke CiUrekin aliantza<br />

bat egiteak. Hala, bada, eta zailtasunak<br />

zailtasun, hankasartze eta<br />

hutsegite eta guzti, beste jokaleku<br />

bat eratu dadin bultzararzi dugu.<br />

Kataluniako Estatutuaren erreforma<br />

gorabeheratsuak zeharo<br />

baldintzatzen du gaur <strong>egungo</strong> politika<br />

egoera. Langintza hori baldintza<br />

sine qua non izan zen, lehen gobernu<br />

katalanista eta <strong>ezker</strong>rekoa<br />

sortzeko. Eta, hala, abian jarri zuten<br />

itun hura, eta Estatutua ekarri<br />

zuen, emaitza ezinago handinahia,<br />

Kataluniako Parlamentuko %90ek<br />

izenpetutakoa, 2005eko irailaren<br />

30ean. Hurrengo, gertatu zena gertatu<br />

zen, eta CiU azpiko aldetik igaro<br />

zen Madrilen, Zapaterorekin<br />

egindako itun arbuigarria zela eta.<br />

CiUk eta Zapaterok bat egin zuten,<br />

Estatutua baleztaz gabetzeko, Generalitateko<br />

lehendakaritza berreskuratzearen<br />

truke. Jakinekoa<br />

da Zapaterok, eta batik bat PSO-<br />

Ek, ez duela sekula begi onez ikusi<br />

Esquerra Generalitateko Gobernuan<br />

egotea. Nolanahi ere, hori ez<br />

da kontua. Besterik da CiU alderdiak,<br />

bere burua nazionalistatzat<br />

baitauka, xede nazionalei uko egin<br />

behar izatea autonomia admnistrazioko<br />

baliabideei eustearren.<br />

Batzuen batzuek nahiago izango<br />

lukete PSE-EE euskaldunaren<br />

antzirudira egindako PSC bat,<br />

fronte espainolista bat sendotzeko<br />

gertu legokeen alderdi bat, eta aurrerabideak<br />

amaitzeko prest, esate<br />

baterako hezkuntza sisteman, euskara<br />

irakas hizkuntza gisa hartuta.<br />

Bada, zorionez, Katalunian ez<br />

da hala. Esquerrak eta PSCk egindako<br />

itunari esker, adibidez, badute<br />

kataluniako Hezkuntza Lege<br />

bat, katalana gotortzeko ikasle<br />

guztien irakas hizkuntza gisa. Alor<br />

horretan, PSCk ezin izango du<br />

atzera egin berriro, nazioari josita<br />

utzi dugu. Izan ere, sozialista bat<br />

buru duen Gobernuak eman dio<br />

onespena halako hezkuntza eredu<br />

bati, eskuineko zein <strong>ezker</strong>reko espainolistak<br />

hainbetse amorrarazten<br />

dituenari. Kontuan hartzekoa<br />

da, orobat, Kataluniako Immigrazio<br />

Lege berrian katalana ezartzea<br />

harrera hizkuntza eta guztien hizkuntza<br />

komun gisa. Eta horren<br />

alde ere bozkatu dute PSCko diputatuek.<br />

Herri kontsulten aldeko<br />

lege bat ere bozkatuko dute, eta,<br />

lege proposamen horrek bide<br />

emango dio erreferendum bat egiteko<br />

herritarren eskaerari. Antza<br />

denez, CiUk ez dauka nahikotzat,<br />

eta gogorarazi nahi digu Espainiako<br />

Gobernuak baimendu beharko<br />

lukeela horrelako kontsulta bat.<br />

Jakinaren gainean gaude! Gogoan<br />

daukagu, hain zuzen, konponketatxo<br />

bat egin ziotelako Estatutuari<br />

Masek eta Zapaterok. Nolanahi<br />

ere, ordea, irudikatuko ote dute herritarrak<br />

beharrezko izenpeak jaso<br />

dituela, legean jasotakoari men<br />

eginda, eta Parlamentuak haren<br />

alde eginagatik Espainiako Gobernuak<br />

ez duela hartarako baimenik<br />

eman? Horra hor, aurrez aurre, demokrazia<br />

norgehiagoka; zalantzarik<br />

ez daukat, zuhur eta apal esanda,<br />

dema horretan Kataluniako<br />

herriak irabaziko luke alde handiz.<br />

Ziklo aldaketa bat gertatzen ari<br />

da Katalunian. Kataluniako politika<br />

erdigunea lekuz aldatzean datza<br />

arrakasta erabatekoa. Handitu egin<br />

da independisten kopurua; baina ez<br />

hori bakarrik, jende asko lozorrotik<br />

esnatu baita, Espainia plural hori<br />

entelekia bat dela konturatzeraino.<br />

Lehergarri baten modukoa izan da<br />

Estautuaren kontu hori, eta litekeena<br />

da Auzitegi Konstituzionalaren<br />

etorkizuneko erabakiak hori bizkortzea.<br />

Izan ere, Parlamentuko Estatutuaz<br />

gain Espainiako Gorteek<br />

onartu eta erreferendumean bozkaturiko<br />

Estatutu murriztu hori ere ez<br />

litzateke Konstituzioan sartuko.<br />

Auzitegi Konstituzionalaren erabakiaren<br />

mende dago autogobernua<br />

eta Estatutua. Egiaz, baina, Estatutua<br />

amaitu beharrean Estatutuaren<br />

bidea amaituko dute. Itxi egingo<br />

dute. Bide horretatik betiko Espainia<br />

(bat eta bakarra) besterik ez<br />

dago, edo Europarantz abiatzea,<br />

beste aitzakiarik jarri gabe eta berandu<br />

baino lehen. Eta horixe erabakiko<br />

dute etorkizun ez oso urrunekoan.<br />

Egia da ez dela berehalakoan<br />

gertatuko, batzuek diotenez,<br />

baina gaur egun duela hamar urte<br />

baino hurbilago gaude, eta politikagintzan<br />

hasia dute Kataluniaren<br />

etorkizunari buruzko eztabaida. Lanean<br />

segitu beharra daukagu, independentziaren<br />

aldeko gehiengo soziala<br />

eta politikoa lortu arte. Eta,<br />

ahaleginduz eta abileziaz, lortuko<br />

dugu azkenean.<br />

(Erredakzioan itzulia)

---

Hizpideak<br />

Adierazi,babesteko<br />

Jon Ordoñez<br />

jbeasain@berria.info<br />

ritziak, kaleko aldarrikapenak, intimitatea<br />

eta pribatutasuna, justizia,<br />

I<br />

botoa emateko eskubidea eta hauteskundeetan<br />

bozkatua izateko aukera.<br />

Azken urteetan, atzerakada nabarmena<br />

izan da eskubide zibil eta politikoen<br />

arloan, eta hori guztia demokraziaren<br />

mesederako omen. Selektiboa izan<br />

arren, ordea, horrelako murrizketa batek<br />

gizarte osoa jotzen du, modu batean<br />

edo bestean, atzo Adierazi EH, Eskubide<br />

zibil eta politikoen Ekimen Herritarra<br />

aurkeztu zutenek azaldu zuten<br />

moduan.<br />

Demokrazia eskuratu eta berreskuratu<br />

nahi izan duten gizarte guztiek izan<br />

dituzte hasieran aipatutako oinarri horiek<br />

ardatz.Berdin Hegoafrikan eta Espainian,eta<br />

berdin Hego Amerikan eta<br />

Europa ekialdean.Izan ere,alderdien<br />

akronimoetatik harago (gertuago) herritar<br />

guztien jabetza da boterea demokrazian;<br />

bestela,ez da.Horregatik,murrizketa<br />

horien aurka erantzuteaz gain,<br />

ekimenaren sustatzaileak eskubide<br />

horien defentsan horma altxatzera<br />

deitu dute gizarte osoa,demokraziak<br />

eta gizarteak elkar behar baitute.<br />

Hitz beste<br />

Anjel Lertxundi<br />

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 5<br />

Iritzia ‹ Harian<br />

Tonto plantan<br />

elesail bat ikusten ari zarelarik, bat-batean, hor non<br />

T ikusten duzun aktore edo aktoresa bat heroina zainetan<br />

sartzeko plantak eginez, kokaina kokagunetik esnifatzen,<br />

edo, zergatik ez?, mamia baino gurin saturatu gehiago<br />

duen opiltxo bat jaten. Ikusiko dituzu bortxaketak, hildakoak,<br />

zakil ahokadak, tortura higuingarrienak. Baina<br />

—ai, eta milatan ai!—, ezetz delako aktorea edo aktoresa<br />

zigarrotxo bat erretzen ikusi? Inoiz ez duzu tabako pakete<br />

bat edo kearen arrastorik ikusiko. Galarazita daukate osoro.<br />

No smoking. Ez omen da itxura inor erretzen ikustea,<br />

eragin txarra izan omen lezake-eta gizartean. Ez, telebistan<br />

ez duzu inor ikusiko zigarroa erretzen. Tabakoak hil<br />

egiten du, aizu!<br />

Hipokrisia tontotik hipokrisia tontorako lehia zinez<br />

tontoan, Australiako Gobernuak emakume titi txikien<br />

irudiak galarazi ditu eszena erotikoetan. Pedofilia<br />

saihesteagatik. Ikusleek nerabe-itxura har liezaieketelako.<br />

r Montxo<br />

Haiti eta<br />

‘CNN efektua’<br />

Patxi Juaristi<br />

Soziologoa<br />

Haitiko lurrikararen<br />

ondorioen<br />

imajinak izugarriak<br />

izan dira.<br />

Port-au-Princeko<br />

kaleetan hilotzak ikustea, albotik<br />

jendea pasatzen ari zen bitartean,<br />

mingarria eta gogorra<br />

izan da guztiontzat. Erreskate<br />

taldeen lan arriskutsuak, hilobi<br />

arruntak, haitiarren aieneak<br />

eta inpotentzia adierazpenak<br />

edo ume zaurituen irudiak barrua<br />

astindu digute. Izan ere, begiak<br />

asko ikusi nahi du, eta gutxi<br />

sufritu.<br />

Pertsiar Golkoko gerrarekin<br />

(1991), garai berri bat hasi zen<br />

komunikabideek gatazkei eta<br />

giza hondamendiei ematen dieten<br />

tratamenduaren ikuspuntutik.<br />

CNN telebista katea gerrako<br />

irudiak zuzenean ematen hasi<br />

zenean (zentsuratutako irudiak,<br />

noski!), gatazketara eta giza<br />

hondamendietara hurbiltzeko<br />

modu berri bat hasi zen, eta horrekin,<br />

sufrimendua audientzia<br />

handia duen ikuskizun bihurtu<br />

zen. Ordutik, CNN efektua deitu<br />

zaio pertsonen sufrimendua zuzenean<br />

eta gertatzen ari den momentu<br />

berean transmitituz, gatazken<br />

eta giza hondamendien<br />

aurrean hiritarren elkartasuna<br />

eta estatuen erantzun politikoa<br />

eragiteko komunikabideen «ustezko»<br />

gaitasunari. CNN efektuan<br />

sinesten dutenen arabera,<br />

pertsonen sufrimendua zuzenean<br />

erakutsiz, iritzi publikoarengan<br />

eragiten da, eta, ondorioz,<br />

gobernuak «zerbait» egitera bultzatzen<br />

dira.<br />

Ramonet bezalako pentsalariak<br />

urrunago doaz, eta «audimetroaren<br />

diplomaziaz» hitz<br />

egiten dute. Cómo nos venden la<br />

moto (1996) liburuan dioenaren<br />

arabera, imajina gogorrek sortzen<br />

duten saminak eragin izugarria<br />

du estatuen kanpo politikan.<br />

Bere ustez, NATOren hegazkinek<br />

ez zuten parte hartu<br />

Bosniako gerran (1993-1995), Sarajevoko<br />

merkatuan hilotz<br />

apurtuen irudiak gure telebistetan<br />

ikusi genituen arte. Ruandako<br />

genozidioan (1994) nazioarteak<br />

ez zuen ezer egin, irudi<br />

mediatikorik ez zegoelako, eta<br />

zerbaitekin urrikaltzeko, gure<br />

begiek ikusi egin behar dutelako.<br />

Telebistarik edota kazetaririk<br />

ez zegoenez Ruandan, hileak<br />

pasatu arte, ez genuen jakin hutuek<br />

milaka tutsi eta aurkari<br />

hutu hil zituztela. Komunikabideak<br />

genozidioa gertatu osteko<br />

hileetan agertu ziren Ruandan,<br />

eta orduan eskaini zizkiguten<br />

milioika pertsonen ihesaldiaren<br />

imajinek harrituta eta hunkituta<br />

utzi gintuzten.<br />

Haitiko imajinak ikusita urrikaldu<br />

egin gara, eta ziur nago nazioarteko<br />

laguntza taldeen eta<br />

Gobernuz Kanpoko Erakundeen<br />

diru-kutxek ohikoa dena baino<br />

laguntza gehiago jaso dutela.<br />

Zentzu honetan, uka ezina da komunikabideek<br />

ematen dituzten<br />

imajinek badutela iritzi publikoarengan<br />

eta gobernuengan eragiteko<br />

gaitasuna. Eginetik zerbait,<br />

ez eginetik ezer ez. Hala eta<br />

guztiz ere, iruditzen zait komunikabideek<br />

indar gutxi dutela gertatutako<br />

hondamendien sakoneko<br />

arazoei erantzun egokiak bultzatzerakoan.<br />

Are gehiago, CNN<br />

efektuaren eraginez, gobernuek<br />

hondamendietan parte hartzen<br />

dute lehen momentuetan, baina<br />

hasierako laguntza horiek ez<br />

dute jarraikortasunik izaten, ia<br />

gehienetan. Haitiko kasuan,<br />

hainbat gobernutako su-hiltzaile,<br />

polizia eta soldaduek pertsona<br />

ugari atera dituzte bizirik<br />

adreiluen artetik, baina, orain,<br />

ikusi egin beharko da zer-nolako<br />

babesa eta laguntzak ematen<br />

zaizkien euren bizimoduarekin<br />

aurrera jarraitzeko. Susmoa<br />

daukat komunikabideen agendatik<br />

desagertzen denean, Haiti<br />

gure buruetatik eta gobernuen<br />

lehentasunetatik ere desagertu<br />

egingo dela. Gilen, bihar hilen,<br />

etzi ehortziren, etzidamu ahantziren.<br />

CNN efektuak barrua pixka<br />

bat astintzeko balio du, baina<br />

azalean gelditzen dela iruditzen<br />

zait. Estatuen kanpo politika indartsuegia<br />

eta konplexuegia da,<br />

komunikabideek eragiteko.<br />

Gehiago esango dut, CNN efektua<br />

egia bihurtzeko, iritzi publikoak<br />

presio egin behar du, baina,<br />

horrekin batera, erakunde<br />

politikoek parte hartzeari etekin<br />

politikoa aterako diotela<br />

pentsatu behar dute. Gobernuek<br />

galera politiko, ekonomiko<br />

edo militar handiegiak aurreikusten<br />

badituzte, mila eratako<br />

arrazoiak aurkitzen<br />

dituzte ezer ez egiteko. Aitzakia<br />

eske dabilenak beti atzematen.<br />

Komunikabideek hondamendien<br />

berri ematen digute berehala,<br />

baina hori ez da nahikoa<br />

beste era bateko mundu bat sortzeko.<br />

Komunikabideek giza<br />

hondamendien eta gatazken benetako<br />

arrazoiak eta sakoneko<br />

arazoak azaldu beharko lituzkete,<br />

jendea egiatan informatzeko<br />

eta eraginkorrak izateko; maila<br />

sinbolikoa gainditu, eta benetako<br />

errealitatea erakutsi beharko<br />

lukete; «sentimendu onen<br />

marketingaz» harago joan. Izan<br />

ere, Vicenç Fisas-ek bere Cultura<br />

de paz y gestión de conflictos<br />

(1998) liburuan dioen bezala,<br />

ikustea ez da ulertzea.

---

6 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Iritzia<br />

‘Politika<br />

neo-otomanoak’<br />

u<br />

Zuzendariari<br />

BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dute 2.500 karaktere —espazioak barne— baino luzeago izan<br />

behar, eta BERRIAk mozteko eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria adierazita:<br />

Berria, Martin Ugalde Kultur Parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak Internet bidez bidaltzeko: iritzia@berria.info.<br />

Larrepetit<br />

Urtzi Urrutikoetxea<br />

Mundu<br />

musulmanarekiko<br />

hurbilketek argi<br />

ageri dute ifrentzua:<br />

betiko etsaiekin<br />

bakea bilatzea da<br />

teorian «auzoekin<br />

arazorik ez»<br />

politika.<br />

, Hemeroteka<br />

Baietz lehenago<br />

Amatiño › Argia<br />

errialdea hotzak eta elurrak irentsi<br />

H dute asteon ere, baina Turkiak azkenaldiko<br />

kanpo politikako ekimen ugariekin<br />

jarraitu du etengabe. Ahmet Davutoglu<br />

atzerri ministroaren agenda ezin beteagori<br />

politika neo-otomano deitu izan zaio,<br />

behinolako inperioko lurraldeetan eragina<br />

berreskuratzeko asmoa ageri duelako. Gobernuak,<br />

berriz, askoz hobeto geratzen<br />

den «auzoekin arazorik ez» izena eman<br />

dio politika horri. Duela ez asko Istanbulen<br />

gauden kazetari atzerritarrekin egindako<br />

bilera batean horri heldu zion gobernuan<br />

dagoen alderdiko arduradunetako batek.<br />

Britainiar eta estatubatuar kazetariak urduri<br />

ageri ziren, Siria eta, batez ere, Iranekiko<br />

jarrera berriak Europatik urruntzea eta<br />

itxuraz islamizazio leun batek ezkutatzen<br />

zuen benetako helburuak ageri zituelakoan.<br />

Are gehiago, «auzoekin arazorik ez»<br />

izeneko politikak salbuespena Israel izanda:<br />

duela ez asko arte eskualdeko aliatu<br />

garrantzitsuenak mokoka ari dira urtebete<br />

baino gehiagoz. Politikariak azkenean<br />

onartu zuen Estatu Juduarekikoa, nabarmenduz<br />

behinolako lotura estrategikoa indargabetuta<br />

zegoela eskualde osoarekin<br />

laguntasuna lortzen ari zen uneotan. Iranekikoak,<br />

lasaitzeko eran esan zituen,<br />

mundu osoak estu eta oldarkor hartzen<br />

zuelarik Teheran, denon intereserako zelakoan<br />

Ankarak zubi lana egitea.<br />

Mundu musulmanarekiko hurbilketek<br />

(Gazako salaketa uler daiteke, baina zer<br />

irabazten du Turkiak gerra-krimenez akusatutako<br />

Sudango presidentea babesten?)<br />

argi ageri dute ifrentzua: «auzoekin<br />

arazorik ez» betiko etsaiekin bakea bilatzea<br />

da teorian. Eta Armeniarekin urrian<br />

izenpetutako hitzarmenak ez du ezer ekarri,<br />

muga itxita dauka Turkiak eta agiria usteltzear.<br />

Zipreko elkarrizketak blokeo egoera<br />

berean daude. Eta gobernuak «irekiera<br />

demokratikoa» deituriko prozesu kurdua<br />

indarrean dagoela berresten badu ere,<br />

atxiloketekin jarraitu eta harro aldarrikatu<br />

dute iaz 800 kurdu atxilotu zituztela. Nork<br />

zer azaldu, hura irakurketa.<br />

Ozta-ozta, hiru hilabete baino ez dira joan Cegasak Energiaren Euskal<br />

Klusterrean sartzea eskatu zuenetik. Zer arrazoi ote zegoen pila arruntak<br />

egiten 75 urte zeramatzan enpresak bat-batean erabaki hori har zezan?<br />

Geroztik, arrapaladan, lauzpabost albiste gertatu dira bata bestearen<br />

ondotik. Lehenik Juan Zelaiaren enpresak berak iragarri zuen auto elektrikoentzako<br />

bateriak egiteari ekingo ziola. Gero, Energiaren Euskal Erakundeak<br />

eta Repsolek ituna sinatu zuten Euskal Autonomia Erkidegoan auto<br />

elektrikoentzako zerbitzu-sare aitzindaria indarrean jartzeko. Ondotik Industria<br />

Sailak eta Mercedes Benzek elkarrekin hitzartu zuten furgoneta<br />

elektrikoak Gasteizen ekoizteko egitasmoa. Eta hau guztia gutxi bailitzan,<br />

datorren astean bilduko dira Donostian Europako Batasunaren Industria<br />

eta Berrikuntza ministroak auto elektrikoaren etorkizuna aztertzeko.<br />

Nazioarteko Energia Agentziak aditzera eman duenez, 2030 urtean merkatuan<br />

egongo diren autoen %50 elektrikoak izango omen dira. Baietz lehenago<br />

izan.<br />

Mendiak aske izan gabe, ezin dira<br />

bizirik izan<br />

T www.berria.info<br />

Nafarroa Bairen alde<br />

Nafarroaren euskaldungoa esna dezala Nafarroa<br />

Bai-k. Oraindik badago Espainiako Estatuan<br />

Nafarroa Euskal Herrikoa ez dela sinesten<br />

duen jendea. Euskal Herria hitza eskolako<br />

liburuetatik kendu nahi dute; nafarren<br />

errespetua «zanpatuz» euskara «inposatu»<br />

nahi omen da.<br />

Begira dezatela Nafarroaren kondaira!<br />

Nongoa zen Axular? Nongoa zen Kanpion ?<br />

Nongoa zen Larreko? Nongoa zen Garaikoetxea<br />

lehendakari ohia?<br />

Bilboko Ekologistak Martxan-eko Xabier<br />

Abian Sueskunen urtarrilaren 19ko gutuna<br />

irakurrita, edo ez dut tutik ulertu, edo Acciona-ko<br />

saltzaile batek idatzitako lerroak dirudite.<br />

Energia berriztagarriek ez gaituzte klima<br />

aldaketatik salbatuko, inolaz ere, Xabier.<br />

Energia berriztagarriak ez dira alternatiba<br />

bat, kontsumo-eredua errotik aldatzen ez<br />

bada. Maila guztietako kontsumoa jaisteaz<br />

hitz egiten hasi behar dugu: kontsumoa gutxitu,<br />

baina ez zure eta nire etxeetako argindarrean<br />

soilik, kontsumoa gutxitzeak esan<br />

nahi du behar ez ditugun era guztietako salgai<br />

gutxiago fabrikatzea, garraio mugimenduak<br />

gutxitzea, zaborrik ez sortzea, eta abar<br />

eta abar; paradigma aldaketa bat. Energia<br />

berriztagarrien mitologiak dio bizimodu<br />

xahutzaile absurdo hau energia berriztagarriekin<br />

manten dezakegula. Irudika ezazu panorama:<br />

<strong>egungo</strong> bidetik, noizbait mendi guztiak<br />

haize-errotaz, errepidez, goi-tentsioko lineez<br />

beteta egongo dira hutsaren hurrena<br />

lortzeko, kontsumo etengabearen parte ziztrin<br />

bat. Politikariek paparra medailaz beteta<br />

edukiko dute, poz-pozik berde mozorroarekin,<br />

despistatuek txalotu eta guzti egingo<br />

baitituzte. Baina paisaia betirako suntsitua<br />

eta arazoa konpondu gabe, larriagotua baizik,<br />

izango dugu: are espazio natural gutxiago<br />

CO 2 aren balantzerako, eta energia garbiarekin,<br />

baina gauza zikinak egiten jarraituko<br />

dugu: kotxeak, aire girotuak, berogailuak fabrikatzen.<br />

Nafarroa duzu energia negozioaren adibidea:<br />

eolikoekin bere beharrak betetzeko gai<br />

omen da (potentzia instalatuagatik, inoiz ez<br />

baitakigu eolikoen errendimenduaren berri,<br />

hori da bestea) baina eolikoak ez ditu (berez,<br />

ezin ditu) beste energia iturriak ordezkatu.<br />

Gainera, zentral termiko gehiago eraikitzeko<br />

asmotan dabil. Ondorioa: beste edonon bezala<br />

edo gehiago kutsatzen dute.<br />

Negozio bat da energia, eta hori da arazoa.<br />

Gaur egun beste edozer den bezala, osasuna<br />

adibidez. Energia ez da kontsumo beharren<br />

arabera fabrikatzen, merkatuan jarri eta ahal<br />

den gehiena saltzeko baizik. Energia enpresek<br />

dirua irabazteko makineriak dira; beraz,<br />

energia iturri alternatiboena ere, haien eskuetan<br />

jada ez da alternatiboa, garapen<br />

iraungaitza da. Eta hori horrela den artean,<br />

energiarekin (berriztagarri edo zikin, berdin<br />

du) arazo latza daukagu.<br />

Lobby horiek, beren subkontrata politikoen<br />

eskutik, etengabe sinetsarazten digute<br />

geu garela bizimodu xahutzaile honen arduradun,<br />

eta biziko bagara ezinbestekoa dugula<br />

mendiak urbanizatzea, errepide gehiago<br />

eraikitzea, zentral nuklearrak edo abiadura<br />

handiko trenak. Eta zuk amua irentsi duzula<br />

iruditu zaigu.<br />

Askoz gutxiagorekin ongi (seguru asko,hobeto)<br />

bizi gaitezke,eta are gehiago,bizi beharko<br />

dugu.Eta horren ondorioa izango da<br />

kezkatzen zaituzten espezieak salbatzea eta<br />

beste.<br />

Mikel Aizpurua. Hernani.<br />

UPN euskara baztertu nahian<br />

Berriro ere, UPN Euskara baztertzen saiatu<br />

da; izan ere, 2008ko jardueren Oroitidazkia<br />

gaztelania hutsean editatzen saiatu baita.<br />

Irailean, Oroitidazki hori lehenengo aldiz argitaratu<br />

zen, 500 ale, eta 11.000 euroko kostua<br />

izan zuen. Bestalde, web orrialdean ere zintzilikatu<br />

zen.<br />

Hautetsi independentistok, Euskarazko<br />

edizioari buruz galdetu genuen. Orduan, Herritar<br />

parte-hartzearen hautetsiak euskarara<br />

itzultzen ari zela esan zigun, eta hilabete barru,<br />

hau da, gutxi gorabehera urrirako prest<br />

egonen zela. Aipatua, Lehendakaritza Batzordeko<br />

aktan bildu zen.<br />

Geroztik, behin baino gehiagotan gai honen<br />

inguruan galdetu dugu. Jasotako azkeneko<br />

erantzuna, lau hilabete ostean, honako<br />

hau izan da: «Jada, web orrialdean jarrita<br />

dago». Baina gure eskaera, Lehendakaritza<br />

Batzordeak esandakoa betetzea zen. Hau<br />

da, paperean editatua izatea. Gauzak horrela,<br />

ale bat eskatutakoan gezurra agerian geratu<br />

zen. Euskarazko argitaratzea eskatu<br />

gabe zegoen, eta, ondorioz, hilabete hauetan<br />

bai Batzordean esandakoa bai gure galderei<br />

emandako erantzun guztiak gezur handi bat<br />

besterik ez ziren.<br />

Horregatik, UPNk izandako jarrera salatu<br />

nahi dugu. Izandako jarrerarekin, berriro ere<br />

agerian geratzen da gure hizkuntzari, Euskarari,<br />

eta euskaldunoi digun mespretxua eta<br />

ezinikusia. Agerian geratzen da, halaber, ez<br />

darabiltela gardentasunik eta lau hilabete<br />

hauetan gezurretan aritu direlagure arreta<br />

desbideratu nahian.<br />

Hala ere, Ezker Abertzaleak izandako pertseberantziak<br />

bere saria izan duela adierazi<br />

nahi dugu. Hautetsiak esandakoaren arabera,<br />

Oroitidazkiaren argitalpen eskaera 14an<br />

egin zen, eta hamar egun barru, nahi duenak<br />

eskuragarri izanen du. Hortaz, emandako<br />

epea itxaron beharko dugu, ea oraingoan hitza<br />

betetzen duen.<br />

Marine Pueyo eta Mikel Gastesi. Iruñeko Udaleko<br />

hautetsi independentistak.<br />

Nafarroa Euskal Herrikoa ez dela sinesten<br />

duten mentalitate atzerakoiek bihoaz Nafarroa<br />

Beherera: hau da Iparraldeko probintzietarik<br />

euskaldunena; nafarra hitza biztanle<br />

guztien gogoan eta ingurumenean izanik ere<br />

ez du inork —bedi erdaldun bedi euskaldun,<br />

bedi abertzale, bedi frantseszale— Nafarroa<br />

Beherea Euskal Herrikoa denik zalantzan jartzen.<br />

Pozgarria da Nafarroa Bai bezalako alderdi<br />

bat izan dadin. Jarrai dezatela.<br />

Jakes Lafitte.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 7<br />

‹ Harian<br />

Gaurkoa›<br />

Maitane<br />

Goñi<br />

Argazkian, erdi-erdian, ikaskidez inguratuta ageri da Maitane Goñi, igaro ostiralean, Haurtzaro ikastolan bere omenez egin zuten festan. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS<br />

Parisera, geroaren bila<br />

Nortasun<br />

agiria<br />

pMaitane Goñi.<br />

1999ko abuztuaren<br />

28an jaio<br />

zen. Egun Oiartzunen<br />

bizi da,<br />

eta Haurtzaro<br />

ikastolan dihardu,<br />

Lehen Hezkuntzako<br />

5. mailan.<br />

pTratamendua<br />

eta ebakuntzak.<br />

Raymond Poincare<br />

erietxean<br />

hainbat tratamendu<br />

jasoko<br />

ditu bizkarrezurra<br />

eta ornoak luzatzeko.<br />

Martxoaren<br />

erdi aldera,<br />

Necker erietxean,<br />

bi ebakuntza<br />

egingo dizkiote.<br />

Ondo bidean,<br />

maiatzean bueltan<br />

izango dira.<br />

pInformazio<br />

gehiago. maitanekinbat.webgarden.es<br />

Frantziako hiriburura joango da gaur Maitane Goñi neskatoa, familia<br />

osoarekin; sortzetik duen gaitza arintzen saiatzeko ebakuntza bi egin<br />

behar dizkiote han, zailtasun handikoak. Elkartasuna du bidelagun.<br />

Arantxa Iraola Oiartzun<br />

Amaaa, niki tiradun bat!». 10 urteko lurrikara<br />

bat da Maitane Goñi, zurrunbiloa.<br />

«Handitzen naizenean animalientzako<br />

hotel bat eduki nahi dut.<br />

Asko gustatzen zaizkit animaliak, batez ere katutxoak».<br />

Irudimenak bor-bor egiten dio, gainezka.<br />

«Nik animalien hizkuntzak dakizkit», dio. «Eta<br />

gustatuko litzaidake txineraz ikastea ere...».<br />

Gaurtik, frantsesa erabiliko du erruz; izan ere, familia<br />

osoarekin batera, Parisera bidean da, bertan<br />

4-5 hil egiteko. Sortzetik duen eritasun larri<br />

bat arintzen ahalegintzeko bi ebakuntza egin behar<br />

dizkiote han, zailtasun handikoak. Aurretik<br />

ere sarri izana da Parisen, hainbat tratamendu<br />

jasotzen. Bidaia horien zama ekonomikoak itota,<br />

iaz, azkena egin zuen egonaldian,<br />

bakar-bakarrik egon zen<br />

Maitane Parisen. Bihotza maiz<br />

hautsi zitzaion egun luze haietan<br />

amari, Alaitz Erostarberi.<br />

«Oso gogorra izan zen; errua<br />

eta amorrua sentitzen nituen,<br />

zer eta diru arazoengatik ezin<br />

umearen ondoan egon?». Horregatik,<br />

oraingoan, senarra,<br />

eta Maitaneren bi ahizpa txikiak<br />

ondoan hartuta doa, sendi<br />

osoarekin. Bidaiari aurre<br />

egiten laguntzeko, bizileku duten<br />

herrian, Oiartzunen, eta<br />

Realeko<br />

jokalari<br />

beteranoen<br />

partida,<br />

bazkari bat,<br />

Porrotxen<br />

bisita...<br />

Ekimen pila<br />

bat egin dira<br />

amaren jaioterrian, Pasaian, kanpaina handia<br />

abiatu zuten orain hilabete batzuk, eta Gipuzkoa<br />

osora hedatu da, oparo.<br />

«Ikaragarria izan da, eskerrak baino ezin ditut<br />

eman», dio Alaitz Erostarbek. Kasuak izan duen<br />

oihartzunari lotuta, telebista, irrati eta egunkarien<br />

eskariei erantzuten izan dute nahikoa lan<br />

igaro egun hauetan, baina guztiei parez pare zabaldu<br />

dizkiete etxeko ateak. «Nik nola esango dut<br />

ba ezetz?». Hain justu, Alaitz Erostarbek berak<br />

aldizkari batera igorritako laguntza deia izan zen<br />

kanpaina honen abiapuntua. «Eskutitz bat idatzi<br />

nuen Pasaian aldizkarira». Orain urtebete, Maitaneren<br />

osasun egoerak nabarmen egin zuen behera;<br />

bi birikak itxi zitzaizkion, eta osagileek,<br />

oraindik berez ebakuntzak egiteko gazteegi dela<br />

onartu arren, aurreratu egin beharko zirela erabaki<br />

zuten. Etsi-etsian laguntza<br />

deia egin zuen Alaitz Erostarbek.<br />

Eta erantzuna jaso du,<br />

aski beroa; «Hamelingo txirulariari<br />

nola, halaxe jarraitu dit<br />

niri jendeak...».<br />

Maitane Goñik Oiartzungo<br />

Haurtzaro ikastolan ikasten<br />

du, eta bertako hainbat guraso<br />

buru-belarri murgildu dira familia<br />

honi laguntza emateko<br />

kanpainan. Realeko jokalari<br />

beteranoen futbol partida, bazkari<br />

handi bat, eskumuturrekoen<br />

salmenta, zozketak, Po-<br />

rrotxen bisita... Ekimen pila bat egin dira. «70 .000<br />

euro lortu ditugu», dio Alaitz Erostarbek, kontuak<br />

garbi erakusteko asmo irmoan. Ebakuntzak,<br />

Osakidetzak ordainduko ditu, pertsona baten<br />

Pariseko egonaldirako ere dirua jarriko du<br />

osasun zerbitzu publikoak, baina gainerako gastuei<br />

aurre egiteko da dirua. Izan ere, diru iturri<br />

amaigabea behar du neskatoak egunerokotasunik<br />

ohikoenean ere. Etxea, logela, autoa... Den-denak<br />

egokituta egon behar du, eta mediku eta fisioterapeuten<br />

zaintza iraunkorra behar du. «Eta honek<br />

ez du amaierarik...», dio Alaitz Erostarbek.<br />

Izan ere, eritasuna oso larria da, eta degeneratiboa,<br />

errukirik gabe aurrera egiten duten horietakoa.<br />

Bigarren mailako bizkarrezurreko atrofia<br />

muskularra deitzen dute adituek. Gaitzaren izaera<br />

larriak, zail egiten du Maitaneren bizitza. Kortse<br />

bat jantzita eraman behar izaten du une oro,<br />

eta gurpil aulki batean ibiltzen da hara eta hona.<br />

Euskal Herrian gaitz honek jotako beste inor ez<br />

da, eta munduan ere kasuak urriak dira. Bizkarrezurra<br />

arras okertuta dauka haurrak, eta hezurrak<br />

oso ahulak. «Osteoporosiak jota dago». Gaitzaren<br />

eraginez arnasa hartzeko ere arazoak ditu<br />

maiz. «%40ko ahalmena du biriketan».<br />

Mundu osoan erreferentzia<br />

Parisko Raymond Poincare erietxean egongo da<br />

Maitane Goñi. Mundu osoko haurrak izaten dira<br />

han, horrelako gaitzak tratatzen erreferentzia<br />

baita. Bizkarrezurra eta ornoak luzatzeko tratamenduak<br />

egingo dizkiote aurrena. «Ondoren, bi<br />

ebakuntza; bizkarra eta bularraldea irekiko dizkiote».<br />

Egun gogorrak izango dira. Pozgarri ere<br />

espero dituzte. Ebakuntzei esker, neskatoak hobera<br />

egitea da itxaropena. Maitanek, pinpirin,<br />

orain nahi bezala jantzi ezin dituen niki tiradunak<br />

espero ditu bueltan.

---

8 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Euskal Herria<br />

«Dimentsio politikoa» lehenetsi du<br />

<strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong> <strong>egungo</strong> <strong>faserako</strong><br />

Barne eztabaidaren ondorioen arabera,<br />

«jarduera mota guztiak» prozesu<br />

demokratikoaren zerbitzuan jarri behar dira<br />

Apustua <strong>ezker</strong> abertzalearen borondatearen<br />

ondorio dela berretsi du oinarri sozialak<br />

Pello Urzelai<br />

Egoera berri bat erdiesten saiatzeko<br />

ordua iritsi dela uste du <strong>ezker</strong><br />

<strong>abertzaleak</strong>. «Ziklo aldaketa<br />

egin behar dugu, esparru aldaketan<br />

eta gatazkaren konponbidean<br />

urratsa egiteko». Horretarako<br />

lanabes eta helduleku egokienak<br />

zein diren aztertu ondoren, «gaur<br />

<strong>egungo</strong> <strong>faserako</strong>, dimentsio politikoa<br />

lehenetsi behar dugu». Hori<br />

da <strong>ezker</strong> abertzalea joan den urritik<br />

egiten ari den eztabaidaren<br />

ondorio nagusietako bat, aste honetan<br />

bertan egin diren batzarretan<br />

aurkeztutako laburpen dokumentuaren<br />

arabera.<br />

Fase politikoaren eta estrategiaren<br />

argipena izenburuko txostena<br />

izan da eztabaidaren oinarria,<br />

eta ia 300 batzar egin ondoren,<br />

txostenaren ildoa eta apustua berretsi<br />

du <strong>ezker</strong> abertzalearen oinarri<br />

sozialak. Eztabaidaren edukien<br />

laburpen gisa, hamabi ondorio<br />

bildu dituzte dokumentu<br />

batean. Sintesi horren arabera,<br />

<strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong> bat egin du<br />

txostenaren eduki nagusiekin eta<br />

azaroaren 14an Altsasun aurkeztutako<br />

adierazpenarekin.<br />

Hurrengo asteetan behin betiko<br />

txostena idatziko dute, eztabaidan<br />

jasotako ekarpenak kontuan<br />

hartuta, eta, horrekin batera, eztabaida<br />

prozesuari amaiera<br />

emango dion ebazpen bat landuko<br />

dute. Dokumentu horietan, garatuago<br />

agertuko da <strong>ezker</strong> abertzalearen<br />

apustu estrategikoa eta<br />

aurrera begirako ibilbidea. Pauso<br />

horien epeak guztiz finkatu gabe<br />

daude.<br />

Azken egunotako batzarretan,<br />

eztabaidaren sintesi bat partekatzen<br />

aritu dira oinarri sozialarekin,<br />

hamabi ondorio nagusiak laburtzen<br />

dituen aipatutako dokumentuak<br />

lagunduta.<br />

Konfrontazioa arlo politikora<br />

Eztabaidaren sintesiaren arabera,<br />

<strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong> uste du sakoneko<br />

aldaketa politikoari eta<br />

esparru demokratikoari ateak<br />

irekitzea lortu dela, eta aukera<br />

hori baliatu behar dela ziklo aldaketa<br />

bat eragiteko, esparru politikoaren<br />

aldaketan eta gatazkaren<br />

konponbidean urratsak eginez.<br />

Helburu horretarako, lanabes eta<br />

Eztabaidaren edukien<br />

laburpen gisa, hamabi<br />

ondorio bildu dituzte<br />

dokumentu batean<br />

Konfrontazioa «eremu<br />

politikora eramatea»<br />

ezinbestekotzat jo du<br />

<strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong><br />

helduleku egokiak aukeratu behar<br />

direla uste du <strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong>.<br />

«Gaur <strong>egungo</strong> <strong>faserako</strong>, dimentsio<br />

politikoa lehenetsi behar<br />

dugu: sakoneko aldaketaren alde<br />

indar metaketa egin behar dugu,<br />

iritsi baita ordua egoera berri bat<br />

erdiesteko».<br />

Apustuaren dimentsio politikoaren<br />

garrantzia beste ondorio<br />

batean ere jorratu dute. Ezker<br />

abertzalearen ustez, «indar metaketa<br />

eta herri aktibazioa dira prozesu<br />

demokratikoaren oinarri<br />

nagusiak. Ezker abertzalearen<br />

ekinbidea eta, zehazki, jarduera<br />

mota guztien ezaugarritzea<br />

horretara zuzendu behar dira».<br />

Beraz, jarduera mota guztiak prozesu<br />

demokratikoaren zerbitzuan<br />

jartzea hobetsi du <strong>ezker</strong><br />

<strong>abertzaleak</strong>.<br />

Aldaketa egiteko, ezinbestekotzat<br />

jo du <strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong> konfrontazioa<br />

«eremu politikora eramatea»,<br />

estatuak «ahulen» diren<br />

eremura. «Horrenbestez, masa<br />

borroka, borroka instituzionala<br />

eta borroka ideologikoa, indar harremanen<br />

aldaketa eta nazioarteko<br />

babesa bilatzea estrategia berriaren<br />

funtsezko oinarri izango<br />

dira. Herri babesa izango da bermerik<br />

handiena eta herri mugimendua<br />

akuilurik eraginkorrena».<br />

Fase berriaren mami politikoa<br />

Euskal Herriaren nazio aitorpena<br />

eta autodeterminazio eskubidearen<br />

aitorpenean oinarritzen<br />

den aldaketa politikoa eskuratzea<br />

da, aipatutako sintesiaren<br />

arabera. Aldaketa politiko hori<br />

«prozesu demokratikoaren bidez»<br />

gauzatu nahi du <strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong>.<br />

Eta «prozesu demokratikoa<br />

abiaraztea <strong>ezker</strong> abertzalearen<br />

«alde bakarreko erabakia da».<br />

Azkeneko esaldi hori, hitzez hitz,<br />

Altsasuko agerraldia, <strong>ezker</strong> abertzalearen oinarriak eta borondatea izenburuko agiria aurkezteko. VILLAR LOPEZ / EFE<br />

Altsasuko adierazpenean dago jasoa.<br />

Baina, oraingo agiri honetan,<br />

beste honako ideiarekin osatua<br />

dago: «Apustua egitea gure erabakia<br />

da. Erabaki hori gure borondatearen<br />

ondorio da, ez beste<br />

inoren borondatearen edo beste<br />

ezeren (Estatuak edota beste eragileek<br />

trukean eman lezaketena)<br />

menpekoa». Prozesua abiarazteko<br />

beste eragileen zain edo Estatuarekin<br />

konpromisoak hitzartzearen<br />

zain ez egoteko irizpidea<br />

berretsi du <strong>ezker</strong> abertzalearen<br />

oinarri sozialak, eztabaida laburtzen<br />

duen sintesiaren arabera.<br />

«Apustua egin nahi dugu, sinetsita<br />

gaudelako askapen prozesuan<br />

aurrera egiteko bide eraginkorra<br />

dela eta horretara askapen prozesua<br />

irabazi bidean jarriko dugula».<br />

Apustu hori egiteko gaur<br />

egun baldintzak badirela uste<br />

sendoa du <strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong>.<br />

G Eztabaidaren ondorioen laburpena<br />

7.600 partaide<br />

Ondorioen laburpenarekin batera,<br />

eztabaidaren balantze orokorra<br />

egin du <strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong>. Bildutako<br />

datuen arabera, 274 batzar<br />

egin dituzte, eta 7.600 lagunek<br />

hartu dute parte modu zuzen<br />

batean eztabaida prozesuan. «Milaka<br />

iritzi eta ekarpen jaso ditugu.<br />

Batzarrak, oro har, oso dinamikoak<br />

eta parte-hartzaileak<br />

izan dira». Jarrera hori zoriontzeko<br />

modukoa dela uste du <strong>ezker</strong><br />

<strong>abertzaleak</strong>, eztabaida «baldintza<br />

gogorretan» egin dela kontuan<br />

hartuta.<br />

1pellour@berria.info<br />

1. Aldaketarako ateak irekita:<br />

«Sakoneko aldaketa politikoari<br />

eta esparru demokratiko bati<br />

ateak ireki dizkiegu».<br />

2. Aukera historikoa: «Agorturiko<br />

fase politiko batean gaude,<br />

eta horrek proiektu nazionalari<br />

eta sozialari aukera historikoa<br />

eskaintzen dio».<br />

3. Ziklo aldaketa: «Ziklo aldaketa<br />

egin behar dugu, marka aldaketan<br />

eta gatazkaren konponbidean<br />

urratsa egiteko».<br />

4. Aldaketa politikoa: «Fase<br />

berrian, Euskal Herriaren nazio<br />

aitorpena eta autodeterminazio<br />

eskubidearen aitorpenean<br />

oinarritzen den aldaketa politikoa<br />

eskuratu behar dugu».<br />

5. Prozesu demokratikoa: «Aldaketa<br />

politikoa prozesu demokratikoaren<br />

bidez gauzatu nahi<br />

dugu. Fase politikoaren oinarrizko<br />

lanabesa prozesu demokratikoa<br />

da, eta berau abiaraztea<br />

Ezker Abertzalearen alde bakarreko<br />

erabakia da».<br />

6. Eremu politikoa: «Indar metaketa<br />

eta herri aktibazioa dira<br />

prozesu demokratikoaren oinarri<br />

nagusiak. Ezker abertzalearen<br />

ekinbidea eta jarduera mota<br />

guztien ezaugarritzea horretara<br />

zuzendu behar dira.<br />

Aldaketa egiteko ezinbestekoa<br />

da gero eta zabalagoa izango<br />

den indar metaketa bideratzea<br />

eta konfrontazioa estatuak<br />

ahulen diren eremura eramatea;<br />

hau da, konfrontazioa eremu<br />

politikora eramatea».<br />

7. Apustua: «Apustu egitea<br />

gure erabakia da. Erabaki hori<br />

gure borondatearen ondorio da,<br />

ez beste inoren borondatearen<br />

ez beste ezeren (Estatuak edota<br />

beste eragileek trukean<br />

eman lezaketena) menpekoa».<br />

8. Nazio eraikuntza: «Prozesu<br />

demokratikoa eta nazio eraikuntza<br />

elkar lotzen ditugu».<br />

9. Aldaketa soziala: «Aldaketa<br />

politikoari Ezker Abertzaleak aldaketa<br />

soziala gehitu nahi dio».<br />

10. Negoziazioa: «Prozesu negoziatzailea<br />

berreraiki behar da.<br />

Azken negoziazio saioan izandako<br />

lorpenek beste aro negoziatzaile<br />

bat berreraikitzeko balio<br />

behar dute. Anoetako proposamena<br />

berresten dugu».<br />

11. Berrantolaketa: «Herritar<br />

Batasunak antolaketa eredua<br />

berregokitu behar du».<br />

12. Denbora: «Denbora termino<br />

politikoetan ulertu beharra<br />

dago. Gaur egun baldintzak<br />

daude planteatutako apustua<br />

egiteko, balia ditzagun».

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 9<br />

Euskal Herria ‹ Harian<br />

Baldintzarik gabe kartzelatu dituzte<br />

asteartean atxilotutako bost lagunak<br />

Inkomunikatuta eta<br />

konfiantzako<br />

abokaturik gabe<br />

deklaratu dute Velasco<br />

epailearen aurrean<br />

Edurne Begiristain<br />

Baraualdiak<br />

egiten ari dira<br />

hainbat<br />

herritan, presoei<br />

babesa emateko<br />

Estanis Etxaburu eta<br />

Jon Enparantza<br />

behin-behinean<br />

kartzelatzeko agindua<br />

eman du epaileak<br />

Eloy Velasco epaileak baldintzarik<br />

gabe espetxeratu ditu joan<br />

den asteartean Ertzaintzak atxilotutako<br />

Ibon Iparragirre, Asier<br />

Badiola, Jabier Zubizarreta, Xeber<br />

Uribe eta Jon Iñaki Esnaola.<br />

ETAko kide izatea edo hari laguntza<br />

ematea leporatuta bidali ditu<br />

espetxera. Epaileak ETAko kide<br />

izatea eta lehergailuak gordetzea<br />

leporatu die Asier Badiolari eta<br />

Ibon Iparragirreri, eta ETAri laguntza<br />

ematea, berriz, Jabier Zubizarretari,<br />

Xeber Uriberi eta Jon<br />

Iñaki Esnaolari. 2008an Ondarroako<br />

polizia etxearen aurkako<br />

atentatuan parte hartu edo atentatua<br />

prestatzen laguntzea egotzi<br />

diete, eta eraso egitea Azpeitiko<br />

telebista uhin hedagailu bati,<br />

AHTko lanei eta Elgoibarko PSO-<br />

Eren herriko etxeari. Gainera,<br />

Andoni Zubizarretaren aurka bigarren<br />

auzi bat ireki du epaileak,<br />

droga trafikoa egotziz.<br />

Ertzaintzak asteartean atzeman<br />

zituenetik, inkomunikatuta<br />

egon dira bost lagunak. Eta atzo<br />

konfiantzako abokaturik gabe<br />

eta inkomunikatuta igaro ziren<br />

epailearen aurretik. Izan ere,<br />

atxilotuei deklarazioa hartzen<br />

hasi behar zutenean, konfiantzako<br />

abokatua epaitegitik kanporatu<br />

zuen epaileak, «han ez zuela<br />

ezer egiten» esanez, abokatuak<br />

BERRIAri azaldu dionez. Honenbestez,<br />

atxilotuei ofizioko abokatu<br />

batekin hartu zien deklarazioa<br />

Eloy Velasco epaileak.<br />

Auzitegi Nazionaleko autoen sarreratik auto bat sartzen, atxilotuekin. ZIPI / EFE<br />

Bost lagunen deklarazio hartzeak<br />

iraun bitartean, konfiantzako<br />

abokatuak Auzitegi Nazionalaren<br />

kanpoaldean zain egon<br />

behar izan zuen. Atxilotuen senide<br />

eta lagunak ere auzitegiaren<br />

atarian izan ziren egun osoz, eta<br />

ez zuten euren hurkoen inguruko<br />

informaziorik jaso. Abokatuari ez<br />

zitzaion epailearen espetxeratze<br />

autoa jakinarazi, eta atxilotuak<br />

ikustea ere ukatu egin zioten.<br />

Hortaz, gaur arte ezin izango du<br />

haiekin egon.<br />

Iragan astean atxilotuen abokatuak<br />

epaileari eskatu zion torturak<br />

saihesteko neurriak hartzeko,<br />

baina hark uko egin zion<br />

protokolo hori ezartzeari. Hala,<br />

inkomunikazio aldian jasotako<br />

tratuarekin kezkatuta agertu da<br />

Amnistiaren Aldeko Mugimendua,<br />

eta Auzitegi Nazionaleko<br />

epailearen jarrera gogor salatu<br />

du. Atxilotuen defentsa eskubidea<br />

ukatzea eta inkomunikazio<br />

egoera «muturreraino» eramatea<br />

leporatu dio, eta atxilotuen tortura<br />

arriskuaz ohartarazi du. «Inkomunikazioak<br />

azken unera arte luzatzeak<br />

atxilotuek egun hauetan<br />

jasandako tratuaz txarrena pentsatzera<br />

garamatza».<br />

Bestalde, Ertzaintzak egindako<br />

polizia operazio horren harira,<br />

herenegun atxilotutako Urtza Alkorta<br />

eta Zunbeltz Bedialauneta,<br />

berriz, inkomunikatuta daude<br />

oraindik Ertzaintzaren esku. Datorren<br />

astean dira pasatzekoak<br />

epailearen aurretik.<br />

Bestalde, Rodolfo Ares Herrizaingo<br />

sailburuak atzo jakinarazi<br />

zuen asteartean hasitako polizia<br />

operazioa dagoeneko itxita dagoela,<br />

baina auzibide berria irekiko<br />

duela droga trafikoengatik. Izan<br />

ere, Herrizaingo Sailaren arabera,<br />

drogak eta drogen trafikorako<br />

erabiltzen diren tresnak atzeman<br />

zaizkie atxilotutakoei.<br />

«Lehentasun nazionala»<br />

Ertzaintzak egindako polizia operazioaren<br />

harira mintzatu da<br />

Jose Luis Rodriguez Zapatero Espainiako<br />

gobernuburua, PSOEren<br />

batzorde federalean. ETAren<br />

aurkako borroka «lehentasun nazionala»<br />

dela, eta ahalegin horretan<br />

ez dela «murrizketarik» egongo<br />

ohartarazi du. Azken atxiloketen<br />

«arrakastagatik» Ertzaintza<br />

zoriondu du ,eta adierazi du ETAren<br />

aurkako borrokan «irmo» eutsiko<br />

diola gobernuak.<br />

Erredakzioa Donostia<br />

Euskal presoak egiten ari diren<br />

borrokaldiarekin bat eginez, baraualdiak<br />

egiten ari dira hainbat<br />

herritan. Azken egunotan egindako<br />

protesta ekimenei batu zaizkie<br />

Donostiako Egia auzoan, Arrigorriagan<br />

(Bizkaia) eta Eibarren,<br />

Arrasaten, Beasainen eta Legorretan<br />

(Gipuzkoa), eta asteburuko<br />

baraualdia egiten ari dira zenbait<br />

lagun. Donostian, 30 lagun<br />

ari dira baraualdia egiten, Arrigorriagan<br />

50, Eibarren 80 eta Arrasaten<br />

35. Gainera, euskal presoen<br />

aldeko elkartasuna ozen aldarrikatu<br />

nahi izan dute hainbat ekimenen<br />

bitartez, eta besteak beste<br />

giza kateak eta elkarretaratzeak<br />

egin dituzte. Baraualdiari amaiera<br />

emango diete gaur, bilkurekin<br />

eta manifestazioekin.<br />

Etxaburu eta Enparantza<br />

Estanis Etxaburu eta Jon Enparantza<br />

espetxeratu egin zituzten<br />

atzo, behin-behinean. Ostiral<br />

arratsaldean atzeman zituzten<br />

biak, Jose Mari Sagardui Gatzaren<br />

askatasuna eskatzeko egindako<br />

ekitaldiaren harira Espainiako<br />

Auzitegi Nazionalean egin<br />

den epaiketara ez aurkezteagatik.<br />

Etxaburu ostiral gauean eraman<br />

zuten epailearen aurrera,<br />

eta hark espetxeratzeko agindua<br />

eman zuen. Enparantza, berriz,<br />

atzo goizean eraman zuten Auzitegi<br />

Nazionalera.

---

10 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Euskal Herria<br />

EAk EAJri eskatu dio onar<br />

dezala PSE-PPk ez dutela<br />

esparru berririk aitortuko<br />

Pello Urizar EAko idazkari nagusia. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS<br />

Aldaketa abertzaleen<br />

ekintzen batasunetik<br />

bakarrik etorriko dela<br />

esan du Pello Urizar<br />

EAko idazkari nagusiak<br />

Erredakzioa Donostia<br />

PSE-EEk eta PPk ez dutela sparru<br />

politiko baten beharra aitortuko,<br />

eta hori onartzeko eskatu<br />

dio EAJri Pello Urizar EAko idazkari<br />

nagusiak. Haren esanetan,<br />

abertzaleen ekintzen batasunetik<br />

soilik etorriko da aldaketa.<br />

Iñigo Urkullu EAJren EBBko<br />

presidentearen eta Patxi Lopez<br />

lehendakariaren arteko bilera<br />

izan zuen hizpide Urizarrek, atzo,<br />

alderdiko militante zaharrenei<br />

Bilbon egindako omenaldian.<br />

«Bilerara bakoitza bere ideiekin<br />

sartu zen, eta hala atera ziren<br />

bileratik ere», esan zuen.<br />

PPren gutunik ez duela jaso<br />

ere nabarmendu zuen EAko idazkari<br />

nagusiak. Antonio Basagoitiren<br />

arabera, herenegun Estrasburgoko<br />

auzitegiak Batasunaren<br />

inguruan emandako epaia bidali<br />

zion EAri, alderdikideen artean<br />

banatzeko. «Bai PSE-EEk eta bai<br />

PPk dena komunikabideen bidez<br />

egiteko ohitura dute», azaldu<br />

zuen Urizarrek. EAri ez PPk eta<br />

ez beste inork ez diola giza eskubideei<br />

eta beste eskubideei buruzko<br />

ikasgairik emango gaineratu<br />

zuen. Hala, «eskubide batzuk<br />

bakarrik» aukeratzea egotzi zion<br />

PPri.<br />

Polo subiranistari buruz ez<br />

zuen hitz egin nahi izan Urizarrek.<br />

«Ez dugu ezer gehiago esango<br />

<strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong> barne gogoeta<br />

amaitu artean».<br />

Aralarrek ere esan du ikusi<br />

egin beharko dela <strong>ezker</strong> <strong>abertzaleak</strong><br />

hausnarketa amaitu ostean<br />

etorkizunerako zein proposamen<br />

egiten duen. Jon Abril koordinatzaileordearen<br />

esanetan, oraindik<br />

«goiz» da koalizioei buruz hitz<br />

egiteko. Gaur egun, polo subiranista<br />

bere horretan osatzeko baldintzarik<br />

ez du ikusten.<br />

H1! polo subiranistaren aurka<br />

Koalizioei buruz hitz egin zuen<br />

Iñaki Galdos Hamaikabateko<br />

presidenteak alderdiaren lehen<br />

batzar nagusian. Han azaldu zuenez,<br />

EAn zegoenean, hauteskundeetara<br />

EAJrekin aurkeztearen<br />

alde egin zuen beti. Eta orain ere<br />

«nazionalismo historiko instituzionalaren<br />

alde» egin behar dela<br />

dio.<br />

Nazionalismo hori H1!-ek eta<br />

EAJk ordezkatzen dutela zehaztu<br />

zuen, EAk jarrera hori alde batera<br />

utzi eta <strong>ezker</strong> abertzalearekin<br />

«polo subiranista» osatzearen<br />

alde egin duelako. Hain zuzen,<br />

bat-egite horri buruzko «egia argitzeko»<br />

eskatu dio Galdosek<br />

EAri. Polo subiranista «<strong>ezker</strong><br />

abertzalea berreraikitzeko ahalegina»<br />

besterik ez dela uste du H1!-<br />

eko presidenteak.<br />

Manifestazioa eginen<br />

dute Barrena aska<br />

dezaten eskatzeko<br />

E. Elizondo Iruñea<br />

Ezker abertzaleko kide Pernando<br />

Barrena aska dezaten eskatzeko,<br />

manifestazioa eginen dute otsailaren<br />

7an Berriozarren (Nafarroa).<br />

Haren senitartekoek eta<br />

lagunek egin dute deialdia,<br />

Barrenak ez duela espetxean<br />

egon behar aldarrikatzeko. «Politika<br />

egiteagatik atxilotu eta espetxeratu<br />

zuten duela bi urte»,<br />

erran zuen haren aita Jose Mari<br />

Barrenak, atzo, Berriozarren bertan<br />

egindako aurkezpenean.<br />

Kosta egin zitzaion emozioari<br />

eustea semea askatzeko eskatzerakoan.<br />

Aitarekin batera, Barrenaren<br />

lagun Jon Castañaresek eta bertze<br />

hainbat senitartekok eta lagunek<br />

egin zuten bat agerraldian.<br />

Castañaresek gogoratu zuen hil<br />

honen 21ean Espainiako Auzitegi<br />

Nazionalera eraman zutela Barrena,<br />

espetxealdia bertze bi urtez<br />

luzatzeko tramiteak egitera,<br />

oraindik epaiketaren zain baita.<br />

«Talde armatuko kide izatea egotzi<br />

diote politika egiteagatik, bere<br />

ideiak defenditzeagatik. Espetxez<br />

espetxe eraman dute, gainera,<br />

sakabanaketa politikaren ondorioz.<br />

Ez da bidezkoa. Ez du kartzelan<br />

egon behar, eta epaiketarik<br />

ere ez liokete egin behar», erran<br />

zuen Castañaresek.<br />

Horregatik antolatu dute manifestazioa,<br />

eta «Barrena pairatzen<br />

ari den bidegabekeria» salatu<br />

nahi dutenei parte hartzeko<br />

deia egin zien Castañaresek. Elkarretaratzea<br />

12:30ean hasiko da,<br />

Berriozarko Eguzki plazan, Eskubide<br />

politikoen alde, Pernando askatu<br />

lelopean.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 11<br />

‹ Publizitatea

---

12 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Euskal Herria<br />

‘Egunkaria auzia’ DItzulpenak<br />

Itzulpen okerretatik, mezu okerrak<br />

‘Egunkaria’-ren aurkako epaiketan aurkeztu<br />

diren euskarazko txostenen itzulpena ez<br />

dela «fidagarria» dio itzultzaile talde batek<br />

Jatorrizko testuetan ez dauden ideiak<br />

agertzeko «intentzioa» sumatu dute<br />

Edurne Begiristain<br />

Egunkaria-ren aurka Auzitegi<br />

Nazionalean egiten ari den epaiketan<br />

froga gisa aurkeztu diren<br />

euskarazko itzulpen gehienak<br />

okerrak dira. Zentzugabeak. Nahasiak.<br />

Hala ondorioztatu dute<br />

Begoña Montoro eta Oskar Arana<br />

itzultzaileek, Egunkaria auziko<br />

defentsaren eskariz egindako<br />

txosten batean. Idatziz aurkeztu<br />

diren froga eta dokumentuek eragindako<br />

arazoak ikusita landu<br />

dute txostena. Eta ateratako ondorioak<br />

kezkagarriak dira oso.<br />

Perituen ustez, Auzitegian froga<br />

gisa aurkeztu diren dokumentuen<br />

itzulpena «ez da fidagarria»,<br />

ez duelako islatzen euskarazko jatorrizko<br />

testuek diotena. Guardia<br />

Zibilaren itzulpenetan egindako<br />

oker «etengabeek» jatorrizko testuen<br />

ulermena zaildu egiten dutela<br />

diote. Eta Auzitegi Nazionaleko<br />

interpreteek itzulpen horien gainean<br />

egindako berrazterketak ere<br />

ez dira batere zorrotzak. Gainera,<br />

oker batzuk bestelako «intentzioz»<br />

egin direla uste dute, eta<br />

Guardia Zibilak jatorrizko idatzietan<br />

ez dauden ideiak agertzeko<br />

asmoa izan duela sumatu dute.<br />

Itzultzaileek argi ohartarazi dute:<br />

itzulitako agiriak irakurtzen dituen<br />

erdaldun batek ez luke sekula<br />

jakingo jatorrizko testuen edukia<br />

zein den.<br />

Txostena bi zatitan banatu dute<br />

egileek. Alde batetik, Guardia<br />

Zibilak itzuli eta berrazterketarik<br />

izan ez duten testuen egokitasuna<br />

aztertu dute. Eta, bestetik, Auzitegi<br />

Nazionaleko interpreteek<br />

Guardia Zibilaren itzulpenen gainean<br />

egindako alderaketak berraztertu<br />

dituzte. Txostena egiteko,<br />

HAEEk erabilitako IZO itzulpen<br />

zerbitzu ofizialaren irizpideak<br />

erabili dituzte.<br />

Akatsak nonahi atzeman dituzte.<br />

Auzitegian gaztelaniara itzulita<br />

aurkeztu diren agiri batzuetan<br />

jatorrizko testuetako esaldiak eta<br />

hitzak itzuli gabe utzi dira. Beste<br />

batzuetan, jatorrizko testuetan ez<br />

dauden hitzak, esaldiak eta ikur<br />

ortotipografikoak gehitu zaizkio<br />

itzulitakoari (galdera ikurrak, parentesiak,<br />

kortxeteak...). Itzultzaile<br />

taldeak adibide ugari aurkitu<br />

ditu froga gisa aurkeztu diren<br />

txosten, dokumentu eta idatzietan:<br />

deklinazio, sintaxi eta aditzetan<br />

akatsak, jatorrizko testuen<br />

zentzua aldatzen duten itzulpen<br />

traketsak...<br />

Aurkitutako akatsek kasu batzuetan<br />

jatorrizko esaldien zentzua<br />

aldatu egin dute, eta, beste<br />

batzuetan, mezua bera ulertezin<br />

bilakatu dute. Esaldien zentzua<br />

aldatzen dituzten itzulpen traketsekin<br />

jatorrizko testuen esanahia<br />

«goitik behera moldatu»<br />

egin dela diote perituek. Esaterako,<br />

jatorrizko agirietan galderak<br />

direnak baiezko esaldi bihurtu dituzte<br />

gaztelaniako itzulpenetan.<br />

Egitura bakoitzaren autonomia<br />

zaindu edo bitarteko batzuk partekatu?<br />

honela itzulita dago: En cada<br />

estructura, hay que cuidar la<br />

autonomía o desarrollar algunos<br />

medios. Hiztegiaren erabileran<br />

ere oker ugari atzeman dituzte.<br />

Eta akatsekin mezu nahasiak<br />

eman dira itzulpenetan: onetsi,<br />

habilitar omen da; ordezkatzen<br />

du, delega, eta zuzentzaile taldea<br />

honela itzuli dute gaztelaniara:<br />

equipo de dirección.<br />

EH: EHAS<br />

Itzulpen okerrak ez dira hitz soiletara<br />

mugatzen. Hainbat kasutan<br />

gaztelaniara eraman diren esaldiek<br />

ez dute zerikusirik jatorrizko<br />

testuetan agertzen direnekin, eta<br />

maiz, Guardia Zibilak edo, kasuan,<br />

Auzitegiko interpreteek hitzen<br />

esanahia asmatu eta esaldiak<br />

bere kasa interpretatu dituzte.<br />

Esaterako, EH sigla (Euskal<br />

Herria) EHAS sigla (alderdia) bilakatu<br />

dute gaztelaniara itzuli<br />

Irudia qDerry<br />

dutenean. Gauza bera gertatu da<br />

euskarazko hitzen deklinazioarekin,<br />

esaldiaren zentzua erabat aldatuz:<br />

Koordinakundeak joko<br />

handia eman dezakeela esaldia<br />

horrela itzuli dute: Hasta ahora<br />

los de la Coordinadora han dado<br />

un gran juego.<br />

Baina, oker batzuk bestelako<br />

«intentzioz» egin direla pentsatzen<br />

dute perituek. Izan ere, agiri<br />

askotan, jatorrizko testuetan<br />

agertzen ez diren ideiak itzulpenetan<br />

azaltzeko intentzioa sumatu<br />

dute. El Periodico egunkariak<br />

kaleratutako informazio bati aipamen<br />

egiten dion idazkiaren<br />

itzulpena oso esanguratsua da:<br />

Askoz jota ondorioztatu daiteke<br />

KASek eta ETAk bazutela informazioa<br />

egunkari berriaren sorrerari<br />

buruz esaldia, esaterako,<br />

modu honetan itzuli dute: Apunta<br />

mucho que podría salir más información<br />

acerca de la relación de<br />

KAS y ETA con la creación del<br />

nuevo periódico. Eta beste adibiderik<br />

ere bada: Lorpenen artean<br />

aipatu zuen egunkariaren salmentak<br />

kontrolatzen duen OJD<br />

erakundearen auditoria igaro<br />

zuela, horrela itzuli dute: Mencionó<br />

entre los logros que se controla<br />

la venta de la organización, de<br />

OJD y que se ha pasado la auditoría.<br />

IRLANDAN ERE AUZIAREKIN KEZKATUTA<br />

Ainara Mendiola Egunkaria-ren Aldeko Kultur Elkarteko<br />

kideak Egunkaria auziari buruzko hitzaldia<br />

eman zuen atzo Derryn (Ipar Irlanda), Irlanda<br />

eta Euskal Herriaren arteko elkartasun batzordeak<br />

antolatuta. 60 bat pertsona elkartu ziren. Batik<br />

bat Egunkaria-ren itxieraz hitz egin zuten, eta<br />

Culturlann zentroan bildutakoek gaiarekiko interesa<br />

eta kezka agertu zuten. Bihar bi hitzaldi<br />

emango ditu Mendiolak Belfasten, eta asteartean<br />

beste bi Dublinen. BERRIA<br />

G Perituen txostena<br />

ITZULPEN AKATSAK<br />

pJatorrizko testuan ez dauden<br />

hitzak eta esaldiak gehitzea.<br />

Josemi Zumalabek azken bilera<br />

oroitu zuen, honela itzulita ageri<br />

da: Josemi Zumalabe recordó<br />

con agrado la última reunión.<br />

pGramatika akatsak. Ene uste<br />

apalean honela itzulita dago:<br />

En nuestra opinión en la estantería;<br />

Lepoa eginen nuke...<br />

omen da Me jugaría mi inmolación<br />

que...; Arinkeria, berriz, prisa;<br />

gidoilari, conductor; onetsi,<br />

habilitar; euskerari buruz, adecuándolo<br />

al euskera; erran,<br />

errar; molde, movil; errespetu,<br />

errepasu; foru, foro; ...<br />

pDatuak eta denbora. Datu zehatzak<br />

idazteko orduan ere oker<br />

ugari daude. Hala, aurtengo defizita<br />

honela itzuli dute: el déficit<br />

del año pasado; handik ordu<br />

erdira, de entonces a una hora;<br />

40.000-43.000 irakurle, berriz,<br />

60.000 lectores omen da gaztelaniaz.<br />

pDeklinazioa. Euskarazko deklinazioa<br />

ulertzeko zailtasunak<br />

atzeman dituzte itzulpenetan.<br />

Ergatiboa nominatibo pluralarekin<br />

nahastu da: koordinakundeak<br />

joko handia eman dezakela,<br />

honela itzuli da: hasta ahora<br />

los de la coordinadora han<br />

dado un gran juego... Zenbaki<br />

gramatikalekin ere gauza bera:<br />

pertsona baten esku esaldia en<br />

manos de unas personas itzuli<br />

da. Izen propioak eta hitzen arteko<br />

nahasketa agerikoa da:<br />

amaitzeko, batzarrari dagokionez<br />

esaldia En lo referente a las<br />

comisiones esaldian bilakatu<br />

dute, eta Kimua Iparraldeko argitalpenari<br />

izena aldatu eta brote<br />

deitu diote.<br />

pSintaxia. Poliziaren itzulpenetan<br />

sintaxi akats ugari daude:<br />

...nazioaren egitura politikoarentzat<br />

esaldiaren itzulpena<br />

omen da ...para la politica de<br />

estructuración nacional.<br />

pJatorrizko testuetan ez dauden<br />

ideiak. Aipatutako paperetan<br />

badirudi ‘Egunkaria’-ren zuzendariari<br />

buruzko informazioa<br />

ematen zela dioen idazkia honela<br />

itzulita ageri da frogetan:<br />

En esos papeles que el director<br />

de ‘Egunkaria’ era y no era el<br />

que ofrecía información a ETA.<br />

Edo honako esaldia: nahasmena<br />

sortu nahi izan da ‘Euskaldunon<br />

Egunkaria’-ren errealitate<br />

garbia eta gardenari buruz, Se<br />

ha querido hacer una mezcla<br />

sobre la realidad limpia y clara<br />

del ‘Euskaldunon Egunkaria’.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 13<br />

Euskal Herria ‹ Harian<br />

ETAri indarkeria uzteko<br />

eskatu dio BAKek Bilbon<br />

Eusko Legebiltzarrean<br />

ordezkaritza duten<br />

alderdi guztietako<br />

ordezkariak izan dira<br />

manifestazioan<br />

Erredakzioa Bilbo<br />

Indarkeriaren Aurkako Nazioarteko<br />

Egunaren harira, urtero egiten<br />

du manifestazioa Bakearen<br />

Aldeko Koordinakundeak<br />

(BAK). Aurten ere ez dute hutsik<br />

egin. Bakea da bidea. Sin violencia<br />

ni amenazas lelopean egin<br />

zuten protesta atzo. Ekitaldiaren<br />

amaieran irakurritako agirian,<br />

indarkeria alde batera uzteko<br />

eskatu zioten ETAri. «Indarkeria<br />

babesten dutenei zintzotasun<br />

une bat eskatzen diegu esperpento<br />

hau amaitzeko, eurentzat ere<br />

mina besterik ez dakarrelako»,<br />

esan zuen Amaia Lopez de Larruzea<br />

BAKeko kideak. Bereziki<br />

gogoan izan zituzten joan den<br />

urtean ETAk hildako Eduardo<br />

Puelles, Carlos Saenz de Tejada<br />

eta Diego Salva. Aurrerantzean<br />

ere lana «itxaropenez» egingo<br />

dutela adierazi zuten elkarteko<br />

kideek.<br />

17:30ean hasi zen protesta, eta,<br />

euripean, Bilboko Jesusen Bihotza<br />

plazatik udaletxera arteko<br />

ibilbidea egin zuten. Ehunka pertsonak<br />

hartu zuten parte, horien<br />

artean, <strong>ezker</strong> abertzalekoek ez<br />

beste alderdi guztietako ordezkariek.<br />

Han izan ziren, besteak<br />

beste, Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako<br />

eleduna, Rodolfo Ares<br />

Herrizaingo sailburua, Jose<br />

Antonio Pastor PSE-EEko bozeramailea,<br />

Izaskun Bilbao EAJko<br />

europarlamentaria, Iñaki Oiartzabal<br />

Euskadiko PPko idazkari<br />

nagusia, Rafa Larreina EAko<br />

kidea eta Javier Madrazo Ezker<br />

Batuko presidentea.<br />

gogoan izan ditzaten. Oiartzabalen<br />

arabera, alderdi guztietako<br />

ordezkariek batu egin behar dute<br />

«beti mehatxu egiten dutenei<br />

aurre egiteko».<br />

Larreinak, berriz, esan zuen<br />

BAKen manifestazioak «planteatu<br />

ere egin behar ez genukeen zerbait<br />

aldarrikatzeko» balio duela.<br />

Askatasunerako eskubidea,<br />

adierazpen askatasunerako<br />

eskubidea, parte-hartze politikoa<br />

eta bakean eta askatasunez bizitzeko<br />

aukera eskatu zituen,<br />

«inongo mehatxu eta indarkeriarik<br />

gabe». Madrazok esan zuen<br />

«egoera normalizatura» iritsi<br />

ahal izateko bide politiko eta<br />

demokratikoak soilik erabili<br />

behar direla.<br />

Ehunka lagun izan ziren manifestazioan. ALFREDO ALDAI / EFE<br />

Ordezkarien adierazpenak<br />

Manifestazio hasieran, Jaurlaritzaren<br />

izenean Mendiak esan<br />

zuen atzokoak ez ezik urteko gainerako<br />

364 egunek izan behar<br />

dutela indarkeriarik gabekoak.<br />

Aresek herritarrei eskatu zien<br />

indarkeria gaitzesteko «terroristen<br />

eta terrorismoa goraipatzen<br />

dutenen aurka», eta gaineratu<br />

zuen gaitzespen hori «terrorismoa<br />

errotik ateratzeko baliagarria»<br />

dela. Pastorrek gaitzetsi<br />

egin zituen «batzuk zabaltzen ari<br />

diren mezu nahasiak». Haren<br />

arabera, horiek ETAri sinestarazten<br />

diote helburu politiko batzuk<br />

lor ditzakeela.<br />

Bilbaok azaldu zuen legebiltzarrean<br />

hasitako biktimen aldeko<br />

lanari Europako Batzordean ari<br />

zaiola jarraipena egiten, han ere

---

14 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Euskal Herria<br />

Asier Agirre q Aramaioko alkatea<br />

Otsailaren 10ean epaituko dute, «desobedientzia eta prebarikazioa»<br />

leporatuta, AHTaren inguruko herri galdeketa bat egiteagatik.<br />

Herriari galdetzeagatik hautetsi bat epaitzeak ez duela zentzurik dio.<br />

«Herria epaituko dute esaten<br />

duenagatik, ez alkatea»<br />

Iñaki Petxarroman<br />

«Burua goian» joango da Asier<br />

Agirre Aramaioko alkatea (<strong>ezker</strong><br />

abertzalea) Arabako Auzitegian<br />

otsailaren 10ean egingo dioten<br />

epaiketara. Herriari galdetzea<br />

ezin dela delitutzat jo nabarmendu<br />

du, eta berriz egingo lukeela<br />

gaineratu.<br />

Otsailaren 10ean epaituko zaituzte,<br />

Gasteizen, aldaketarik ezean.<br />

Bai, eskatzen ari gara atzeratzeko,<br />

Iñigo Iruin nire abokatuak<br />

beste epaiketa bat duelako<br />

hurrengo egunean Madrilen, eta<br />

egun horretan han egon behar<br />

du, hura prestatzen.<br />

Desobedientzia eta prebarikazioa<br />

leporatu dizkizute. Zer deritzozu<br />

horri?<br />

Epaiketak berak ez dauka zentzurik.<br />

Hautetsiak gara, eta gure<br />

lana da herriari hitza ematea.<br />

Akusazioa da herriari galdetzea,<br />

hitza ematea herriari, eta epaiketa<br />

bera da kolokan jarri behar<br />

dena. Zer eta udal agintari bat<br />

auzibidean jartzea bere herriko<br />

seme-alabei galdetzeko aukera<br />

emateagatik!<br />

Gainera, bederatzi urtean kargu<br />

publikorik ezin betetzea eskatzen<br />

dute zure kontra. Ez dirudi eskaeraproportzionatua<br />

bere burua demokratikotzat<br />

jotzen duen Estatu<br />

batean.<br />

Logika guztietatik kanpo dago.<br />

Azkenean, udal politikarien helburua,<br />

edozein politikarren helburua<br />

da herritarren zerbitzura<br />

jartzea. Eta, horretarako, lehen<br />

gauza jakin beharko duguna da<br />

ea herritarrek zer uste duten guk<br />

egiten ditugun gauzen gainean.<br />

Ez dut uste demokraziaren helburua<br />

denik lau urtetik behin<br />

pertsona batzuk aukeratzea, eta<br />

bitartean pertsona horiek nahi<br />

duten guztia egitea.<br />

Abiadura handiko trena berezitzat<br />

daukate agintariek, eta kriminalizazio<br />

saioak ere salatu izan dituzte haren<br />

kontra ari diren taldeek.Hor koka<br />

daiteke zure kontrako epaiketa ere?<br />

Ez bakarrik abiadura handiko<br />

trenaren gainean. Batzuek euren<br />

bulegoetan egin dituzten proiektu<br />

batzuen gainean ezin dugu<br />

ezer esan, ez ezer pentsatu. Izan<br />

daiteke AHTa, Pasaiako portua,<br />

autobideak, parke eolikoak…<br />

AHTarekin gertatzen dena da<br />

herri asko garela kaltetuak, eta<br />

herri askotan pentsaera bera<br />

daukagula. Herritar guztiei galdetzeko<br />

eskubidea egongo balitz,<br />

herri horiek esango lukete<br />

«Nire kasua adibide<br />

moduan erabili nahi<br />

dute, besteek ikusteko<br />

zertarako prest diren»<br />

«Eredu moduan jarri<br />

izan zaigu Suitza; han<br />

jendeari galdetu egiten<br />

zaio proiektuei buruz»<br />

«Kaltea egina dago,<br />

baina proiektua ez da<br />

martxan jarri oraindik;<br />

geldi dezagun»<br />

AHTrik ez dutela nahi, eta<br />

proiektu horrek bertan behera<br />

geratu beharko luke. Horregatik,<br />

lehenengoa ni izan naiz, baina<br />

nire kasua adibide moduan erabili<br />

nahi dute, besteek jakin dezaten<br />

zer egiteko prest dauden<br />

antzeko kasuetan.<br />

Behin eta berriro diote gehienak AH-<br />

Taren alde daudela, baina egin diren<br />

herri galdeketetan emaitzek ez dute<br />

horrelakorik erakusten. Esaterako,<br />

Aramaion.<br />

Azkenean demokrazia hitza erabiltzen<br />

dute beraien gogara. Ikusten<br />

dena da libre daukatela beraiek<br />

parlamentu bat nahi dutena<br />

egiteko, nahi dituzten<br />

proiektuak aukeratzeko. Baina<br />

lehen esan duguna: lau urtez<br />

behin ekintza bat eginda ezin da<br />

herri baten bidea markatu. Eredu<br />

gisa jarri izan zaigu Suitza. Suitzan<br />

jendeari proiektuei buruz<br />

galdetu egiten zaio. Espainiako<br />

Estatuan guztien gainetik pasatzen<br />

dira, eta gauza bera esan daiteke<br />

Frantziako Estatuan ere AH-<br />

Taren proiektuarekin.<br />

Lapurdin herritarren gehiengo<br />

nabarmen bat agertu da proiektuaren<br />

aurka, eta hautetsiak erakarri<br />

dituzte haien atzetik. Hegoaldetik<br />

nola azter daiteke han sortu den<br />

herri mugimendua?<br />

Herri mugimenduak, mugaz alde<br />

batean edo bestean, herri mugimendua<br />

izaten jarraitzen du.<br />

Azkenean herri mugimenduak<br />

geratu beharko ditu proiektu<br />

hauek guztiak. Demokrazia<br />

barruan hautetsioi ez badigute<br />

uzten proiektu honi buruz galdetzea<br />

ere, zer da hau? Azkenean<br />

herritarrek kendu behar dituzte<br />

boteretik jendilaje hauek.<br />

Nola daude lanak Aramaion?<br />

Hau ez da orain bi urteko Aramaio.<br />

Baserritar batzuk lurrik<br />

gabe utzi dituzte, eta familia<br />

batzuen eguneroko ogia kolokan<br />

jarri dute. Gure ibaiak ez dira<br />

ibaiak, gure bideak itxita daude<br />

batean eta bestean, eta segurtasun<br />

neurrien aitzakiarekin ere,<br />

argazki bat ateratzea ere ezinezkoa<br />

da. Bideetan ibiltzeko identifikatu<br />

egin behar dugu. Hau<br />

JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS<br />

azkenean apartheid egoera<br />

bihurtzen ari dira.<br />

Kalte handi bat egina dago jadanik,<br />

beraz. Zuzentzeko modukoa da<br />

oraindik?<br />

Obra aldetik egindako kaltea ez<br />

da zuzenduko, kaltea egina dagoelako.<br />

Baina proiektua oraindik<br />

ez da martxan jarri, leku askotan<br />

ez dira lanean hasi oraindik. Tunelak<br />

zulatzeko daude. Beraz, geldi<br />

dezagun.<br />

Beraz, ez zaudete etsita.<br />

Etsi ez da sekula egiten. Epaitegira<br />

joaten garenean ere burua<br />

goian eraman behar da. Guk demokrazian<br />

sinesten badugu, herriak<br />

pentsatzen duena eskatu<br />

behar dugu.<br />

Sumatzen duzu jendea zurekin dagoela?<br />

Bai, hau herri txiki bat da, eta guztiek<br />

dakite hemen zer gertatu<br />

zen. Nola egin ziren kontsultak,<br />

zertarako... Jende askok hartu<br />

zuen parte, eta ikustea besterik ez<br />

dago lekuko gisa joango den herriko<br />

jendea herri mugimenduko<br />

pertsonak direla. Ikusten dena da<br />

herria bera dela epaitua, ez alkatea.<br />

Esaten duenagatik epaituko<br />

dute herria.<br />

Berriz ere egingo zenuke herri galdeketa?<br />

Bai, dudarik gabe.<br />

Zein dira zure etorkizuneko planak?<br />

Uzten didaten bitartean, nire jardunean<br />

segi. Ni herriak aukeratu<br />

ninduen, eta herriarentzako lana<br />

egiten jarraituko dut. Gaiatsunik<br />

gabe uzten banaute, beste arlo batzuetan<br />

jarraituko dut lanean.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 15<br />

Euskal Herria ‹ Harian<br />

Kutsadurarik gabe<br />

bizi nahi duela<br />

esan dio Muskizek<br />

Petronorri<br />

Eskualdeko heriotza<br />

tasa handia industriak<br />

sortutako kutsaduraren<br />

ondorio dela salatu dute<br />

inguruko herritarrek<br />

Ibai Maruri Muskiz<br />

Nazkatuta daudela eta aire garbia<br />

arnasteko eskubidea dutela<br />

aldarri egin zuten ehunka lagunek<br />

atzo Petronorrek Muskizen<br />

(Bizkaia) daukan findegiaren atarian.<br />

Perimetro osoa beteko zuen<br />

giza katea egiteko asmoa bazuten<br />

ere, eguraldi txarraren eraginez<br />

ez zuten horrenbeste jende bildu.<br />

Hala ere, antolatzaileak harrituta<br />

geratu ziren ikusita euria gogotik<br />

ari zuela ere zenbat jende joan zen<br />

adieraztera koke plantaren aurka<br />

daudela.<br />

Koke plantaren aurkako plataformako<br />

kidea da Sara Ibañez, eta<br />

Ibañezek azaldu zuen kalitate<br />

okerragoko petrolioa ekarriko dela<br />

jasotzen dela Petronorrek aurkeztutako<br />

koke plantaren proiektuan.<br />

«Dagoeneko hasi dira, eta<br />

horrek inguru honetan dugun kutsadura<br />

areagotuko du», ohartarazi<br />

zuen. Azken egunetan hainbat<br />

komunikabidetan jasotako<br />

berriaren inguruko hausnarketa<br />

ere egin zuen. «Hemen, Euskal<br />

Herriko beste eskualdeetan baino<br />

heriotza tasa handiagoa daukagu.<br />

Zergatik da hori? Gainontzeko<br />

euskal herritarrek baino gehiago<br />

erretzen dugulako? Guk besteek<br />

beste tabako erretzen dugu».<br />

Ibañezek argi azaldu zuen<br />

hainbeste heriotzaren atzean beste<br />

zerbait dagoela. «Horrelako industriak<br />

kutsatutako airea arnasteak,<br />

eragin ezkorra du gure<br />

osasunean». Hori salatzeko, protesta<br />

ekitaldira bildutako gehienek,<br />

aho-sudurrak maskaraz estali<br />

zituzten. Findegiko atari nagusian<br />

hasi eta lerroan jarri ziren<br />

errepide bazterrean, bidegorrira<br />

bidean, ahalik eta giza katerik luzeena<br />

osatzeko asmoz.<br />

Pankarta ugari eraman zituzten,<br />

haien aldarrikapenak ezagutarazteko.<br />

Muskiz eta inguruko<br />

herrietako hainbat eragile ere<br />

bertan izan ziren. Bruselari plataformak<br />

aurkeztutako errekurtsoa<br />

onartzeko eskatu zuten, besteak<br />

beste. Abantoko Gazte<br />

Asanbladak, berriz, «proiektu<br />

txikitzaileak» salatu zituen.<br />

Ezker <strong>abertzaleak</strong> koke plantaren<br />

auzian herritarren hitza aintzat<br />

hartu ez izana egotzi zien<br />

agintariei, Demokrazia zero leloa<br />

pankartarekin.<br />

Inoren izenean joan ez ziren herritarrak<br />

ere baziren mobilizazioan.<br />

Josune Rojo, adibidez, lagun<br />

batekin eta bien alabekin joan<br />

zen manifestaziora. Eguraldiak<br />

ez zituela izutu zioen. «Busti-busti<br />

eginda amaituko dugun arren,<br />

‘‘ Gure osasunean eragin<br />

ezkorra du horrelako<br />

industriak kutsatutako<br />

airea arnasteak»<br />

SARA IBAÑEZ<br />

Koke plantaren aurkako plataformako kidea<br />

ezinbestekoa da hemen egotea.<br />

Ni betidanik bizi izan naiz hemen.<br />

Eta hemen bizitzen jarraitu nahi<br />

dut. Baina beldur naiz erabaki horrekin<br />

ez ote naizen ari nire alabaren<br />

osasuna arriskuan jartzen».<br />

Agintarien babesik ez<br />

Kutsadurak euren osasunean<br />

eragiten duen kalteak kezkatzen<br />

ditu hara bildu ziren guztiak. Baina<br />

baita ingumenean eduki ditzakeen<br />

ondorio txarrak ere. «Aski<br />

Findegiaren perimetroa giza kate batekin ixten saiatu ziren. JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS<br />

da! Gure urak ezin dira hidrokarburoz<br />

zikinduta egon. Gure hondartza<br />

birsortu behar da», ohartarazi<br />

zuen plataformak agiri bidez.<br />

Koke plantaz gain, hauek ere salatu<br />

zituzten: mendietan jarri dizkieten<br />

tentsio handiko argindar<br />

dorreak, gasbide berri bat egiteko<br />

asmoa eta Areatza hondartzatik<br />

hondarra kentzea. Ingurumena,<br />

kontsumorako produktu bihurtu<br />

izana leporatu zien Sara Ibañezek<br />

politikariei.<br />

Gogotik txalotu zuen herritarrek<br />

egindako ahalegina. «Bistakoa<br />

da eguraldia ez dugula alde<br />

izan, baina horrek argi uzten du<br />

zer-nolako beharra dugun denok<br />

pentsatzen duguna adierazteko<br />

eta mobilizatzeko. Kokoteraino<br />

gaudela esan nahi dugu, ozen»,<br />

salatu zuen Ibañezek.<br />

Horrelako ekimenen garrantzia<br />

azpimarratu zuen Gontzal<br />

Bilbaok. Hura ere plataformako<br />

kidea da. Daukaten bakardadea<br />

nabarmendu nahi izan zuen, beste<br />

ezeren gainetik. «Politikariek,<br />

gure herrietako alkateek bizkarra<br />

eman digute. Petronorren eskutik<br />

jan dute». Horregatik herritarrei<br />

elkartu eta protesta egin<br />

beste biderik ez zaiela geratu azaldu<br />

zuen. «Muskizen aurretik izan<br />

dugun alkateak eta oraingoak ez<br />

dute egin jendeak behar eta nahi<br />

duena. Petronorren interesak lehenetsi<br />

dituzte. Zinegotzi bakar<br />

bat agertu da gure alde, Markos<br />

Cuco. Gainontzekoek beste aldera<br />

begiratu dute».<br />

Gontzal Bilbaoren hitzetan,<br />

Petronorrek «uste du diruarekin<br />

nahi duena egin dezakeela». Baimenak<br />

erostea egozten dio, besteak<br />

beste, petrolio konpainiari.<br />

Eskualdean aurreikusita dauden<br />

gainerako proiektuak bertan<br />

behera uzteko eskatu zuen, bidenabar.<br />

«Eta honekin zer egin?<br />

Ezer baino lehen, legeak ezartzen<br />

dizkion mugak errespetatzen<br />

hasi», nabarmendu zuen, martxan<br />

den findegiari erreferentzia<br />

eginez.

---

16 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Euskal Herria<br />

EBk Lopezi eskatu dio alde<br />

guztiekin batzartzeko<br />

BILBO ›Serafin Llamas EBko presidentetzarako<br />

eledunak Patxi Lopezi lehendakariari eskatu dio<br />

bileren agenda zabaltzeko. Eusko Legebiltzarrean<br />

ordezkaritza duten alderdi guztiekin biltzeko<br />

galdegin dio. «Euskadi askotariko gizartea da,<br />

eta ahots guztiek entzunak izateko eskubidea<br />

dute, eta guztiak dira beharrezkoak arazoak<br />

konpontzeko». Denen lehendakari izan nahi<br />

badu, denekin hitz egin behar lukeela gehitu du.<br />

Atxilotu bat, ustez txirrindulari<br />

bati eraso egiteagatik<br />

GASTEIZ›Ertzaintzak gizonezko bat atxilotu<br />

zuen atzo goizean Gasteizen, bizikletan zihoan<br />

emakume bat jotzeagatik. Ertzaintzaren arabera,<br />

08:30 aldera, emakumea bizikletan zihoan<br />

Domingo Beltran kaletik. Semaforo batean<br />

geratu, eta ustezko erasotzailea gerturatu eta<br />

joka hasi zitzaion. Lurrera bota eta bi ostikada<br />

eman zizkion. Lekuko batzuek erasoa etetea<br />

lortu zuten. Emakumea Santiagoko erietxera<br />

eraman zuten.<br />

‘‘<br />

«Lopezek adierazitako<br />

mespretxua eta<br />

harrokeria ez dira<br />

akordioak lortzeko<br />

biderik onenak»<br />

JOSEBA EGIBAR<br />

EAJko EBBko eleduna<br />

«Kezkatuta gaude EAEn<br />

eta Nafarroan gobernuek<br />

hartu duten jarrerarekin,<br />

eta horri erantzuteko<br />

sendotu egin behar dugu»<br />

JON ABRIL<br />

Aralarreko koordinatzaileordea<br />

Irudia qBilbo<br />

Bost lagun atxilotu dituzte<br />

neska bati lapurretan egitea<br />

eta erasotzea egotzita<br />

Erredakzioa Bilbo<br />

Ertzaintzak bost lagun —hiru gizon eta bi emakume—atxilotu<br />

zituen atzo goizaldean Barakaldoko (Bizkaia) dantzaleku bateko<br />

irteeran, sua eskatu zien neska bati eraso egitea eta lapurtzea<br />

egotzita. Atxilotuetako batzuk adingabeak dira. Eusko<br />

Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak emandako datuen arabera,<br />

03:30ak aldera izan zen erasoa. Dantzalekutik ateratzen<br />

ari zirela, biktima atxilotuengana joan zen su eske. Orduan,<br />

atxilotuek iraindu eta jo egin zuten, eta poltsa lapurtu zioten.<br />

Neska ihes egiten saiatu zen,baina Ertzaintzak jakinarazi<br />

zuen erasotzaileek lurrera bota zutela eta hainbat ostikada<br />

eman zizkiotela.Azkenean inguruan zeuden pertsona batzuek<br />

neska sorostea lortu zuten.Handik gutxira ertzainek ustezko<br />

bost erasotzaileak identifikatu eta atxilotu zituzten.<br />

Atxilotuetako bati biktimaren sakelakoa atzeman zioten.<br />

Wimax antenen aurkako<br />

kolektiboak federatu dira<br />

MITIKILE ›Wimax antenen aurka eta ADSL<br />

sarea lurralde osoan hedatzea eskatzen duten<br />

kolektiboak indarrak batzeko asmoz federatu<br />

dira. Mitikileko (Zuberoa) kolektibokoaz gain,<br />

Nafarroa Behereko Garazi, Baigorri, Iholdi eta<br />

Oztibarreko ordezkariak elkartu ziren atzo, baita<br />

Biarnoko zenbait ere. Intercollectif 64 izendatu<br />

dute federazio berria. Jomuga nagusia Kontseilu<br />

Nagusia dute. Hauteskundeak baliatuz, hautetsiei<br />

engaiatzea eskatuko diete. Beste bilkura<br />

bat daukate otsailaren 13an.<br />

Elur maila 1.000 metrotik<br />

behera jaitsiko da gaur<br />

DONOSTIA›Hotza eta euria espero dira gaurko,<br />

lurraldean. Eguneko zenbait unetan elur maila<br />

500-600 metrora jaits daiteke, eta gainontzean<br />

ez da 1.000 metrotik gora igoko. Euri dezente<br />

egitea ere espero da. Eguraldi aurreikuspenak<br />

kontuan hartuta, Arabako Foru Aldundiak, adibidez,<br />

abian jarri du neguko plana. Hala, 36<br />

lagun eta elurra kentzeko hiru makina prest<br />

dituzte, elurra egiten badu ere.<br />

j Laburrean<br />

AGUR JENDETSUA RODRIGO ANAIEI<br />

Ehunka lagun bildu ziren atzo Bilboko Santutxu<br />

auzoko Karmelo elizan, aste honetan Palentziako<br />

(Gaztela eta Leon, Espainia) Curavacas mendian<br />

eskalatzen ari zirela hil diren Juan Jose eta Daniel<br />

Rodrigo anaiei azken agurra ematera. Bi anaiek<br />

eskarmentua zuten inguru haietan, baina asteartean,<br />

izotzean eskalatzen ari zirela, istripua izan<br />

zuten izotz-jausi batengatik. Larrialdietakoek asteazkenean<br />

aurkitu zituzten gorpuak. Kolpeen eta<br />

hotzaren ondorioz hil ziren. MIGUEL TOÑA / EFE

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 17<br />

Mundua ‹ Harian<br />

Kanputxeak Txinaren esku utzitako<br />

uigurrak desagertuta daudela salatu dute<br />

DKanputxeak iazko abenduaren 19an Txinaren esku utzitako<br />

hogei uigurrei zer gertatu zaien jakin nahi du HRW Human<br />

Rights Watch giza eskubideen defentsarako nazioarteko erakundeak.<br />

Uigur haiek «zulo beltz batean» desagertu direla salatu du<br />

Asiako HRWen arduradun Sophie Richardsonek, eta gaineratu:<br />

«Ez dakigu non dauden, ez da beraien kontra inongo auzibiderik<br />

abian jarri, eta ez da inolako bermerik ez ote dituzten torturak edo<br />

tratu txarrak jasan». HRWen irudiko, baina, Txinak orain arte agerian<br />

utzitako torturatze, desagertze eta zilegitasunik gabeko atxilotze<br />

egitateek kezka handiak sorrarazten dituzte uigur horien zorteari<br />

buruz. HRWek zehaztu du uigur gehiago deportatu zituela<br />

Kanputxeak 2009ko azaroan, eta Myanmarrek etnia bereko hamazazpi<br />

lagun utzi zituela Pekinen esku hil honen 18an.<br />

Txinaren aldeko manifestariak, arma salmenten aurka protestatzen Taipein, artxiboko irudian. EDDIE CHENG / EFE<br />

Taiwani armak saltzeko<br />

AEBen asmoak Txinaren<br />

haserrea eragin du<br />

Pentagonoak jakinarazi dio Kongresuari<br />

4.600 milioi euroko arma salmenta<br />

hitzartu asmo duela Taipeirekin<br />

Salmentan parte hartzen duten enpresak<br />

zigortuko dituela ohartarazi du Pekinek<br />

Allande Sokarros<br />

Ameriketako Estatu Batuek Taiwanekin<br />

hitzartu asmo duten<br />

6.400 milioi dolarreko —4.600<br />

milioi euro— arma salmentak<br />

haserre gorrian jarri du Txinako<br />

Herri Errepublika. Pentagonoak<br />

AEBetako Kongresuari aurkeztu<br />

dion egitasmo horren gauzatzeak<br />

«ondorio txarrak» izango dituela<br />

ohartarazi dio jada Pekinek Washingtoni.<br />

Haren asmoen berri<br />

jakin orduko, Txinak bertan<br />

behera utzi ditu AEBekin gaur<br />

egitekoak zituen segurtasunari<br />

buruzko bilerak, eta ohartarazi<br />

du arma salmentak egiten dituzten<br />

enpresa estatubatuarrak<br />

zigortuko dituela.<br />

AEBetako Defentsa Ministerioak<br />

emandako zehaztasunen arabera,<br />

honakoak dira Barack Obama<br />

presidentearen administrazioak<br />

Taiwango Gobernuari<br />

saldu asmo dizkion armetako batzuk:<br />

misilak harrapatzeko 114<br />

Patriot misil; erasorako 60 Black<br />

Hawk UH-60 helikoptero; minak<br />

suntsitzeko Osprey itsasontzi bi;<br />

hamabi Harpoon misil; eta F-16<br />

gerra hegazkinentzako komunikazio<br />

sistemak. F-16 aireko gehiago<br />

ere erosi nahi lituzke Taipeik,<br />

baina horrelakorik ez da agertzen<br />

Pentagonoak zehaztutako salmenta<br />

egitarauan.<br />

Iragarpen horrek, dena den, Pekinen<br />

haserrea piztu du. Ondorioz,<br />

gogor salatu du hark Washingtonen<br />

asmoa. Hala, hauxe<br />

zioen Txinako Atzerri Ministerioak<br />

atzo zabaldutako oharrak:<br />

«Taiwani armak saltzea helburu<br />

lukeen AEBen ekimena Txinako<br />

barne arazoetan esku-hartze argia<br />

da, eta Txinaren segurtasun<br />

nazionala larri kaltetzeaz gain,<br />

nazioaren batasuna bide baketsuetatik<br />

lortzeko ahaleginei traba<br />

egingo lioke». Salaketa hutsetik<br />

haratago, Txinako Atzerri ministrorde<br />

He Yafaiek honakoa<br />

adierazi du, agiri baten bitartez:<br />

«Estatu Batuen asmoek, zalantzarik<br />

gabe, kalte egingo die AE-<br />

Ben eta Txinaren arteko harremanei,<br />

eta ondorio kaltegarriak<br />

izango ditu bi herrialdeon artean<br />

hainbat arlotan garatutako truke<br />

eta lankidetza egitarauetan».<br />

Pekinen lehen mendeku neurria<br />

atzo bertan gertatu zen. Izan<br />

ere, Txinak bertan behera utzi zituen<br />

segurtasun alorreko gaiak<br />

aztertzeko AEBetako ordezkariekin<br />

gaur egitekoak zituzten elkarretaratzeak.<br />

Albiste horren berri<br />

Txinako Atzerri Ministerioak<br />

eman zuen, baina ez zuen argitu<br />

hizketaldi horiek zein alorrekin<br />

egin behar zituen.<br />

Taipei pozik<br />

Taiwan, berriz, poztu egin du<br />

Washingtonen iragarpenak. Txinako<br />

Errepublikako —hori da<br />

Taiwanen izen ofiziala— Defentsa<br />

Ministerioak zabaldutako<br />

oharrean, hain zuzen ere, eskerrak<br />

eman dizkiote AEBetako<br />

administrazioari hartutako erabakiagatik.<br />

«Honek konfiantza<br />

gehiago emango dio Taiwani,<br />

Txinarekiko baketze prozesuan<br />

aurreratze bidean, eta gure<br />

eskualde honetan bakea eta<br />

egonkortasuna sendotzen lagunduko<br />

du».<br />

Azken urteotan, Pekin eta Taipeiren<br />

arteko harremanak nabarmen<br />

hobetu baldin badira ere,<br />

uhartea bere agindupera biltzeko<br />

asmoari eusten dio oraindik Txinak.<br />

Atzerrian armak erosteari<br />

buruzko azalpenak ematerakoan,<br />

Taipeik ohartarazi du Txinako<br />

1.500 misil inguru Taiwan alderat<br />

bideratuta daudela, eta Txinaren<br />

armamentu programak<br />

etengabe hazten direla.<br />

Taiwani armak saltzea<br />

«bere barne arazoetan<br />

esku hartzea» dela<br />

salatu du Pekinek<br />

Armak jasota bake<br />

prozesua bultzatzeko<br />

«konfiantza gehiago»<br />

duela dio Taipeik<br />

Taiwani armak saltzearen auziak<br />

betidanik hazi du gatazka giroa<br />

Pekinen eta mendebaldeko<br />

potentzien artean. AEBei dagokienez,<br />

Washingtonek 1979. urtean<br />

onartu zuen ofizialki Txinako<br />

Herri Errepublikaren izaera. Ordura<br />

arte, Taiwan Txinako ordezkari<br />

ofizial gisa eseri zen Nazio<br />

Batuen Erakundean. Txinako<br />

Herri Errepublikaren izaera<br />

onartzean Estatu Batuek Taiwani<br />

bizkarra eman bazioten ere, jarraitu<br />

zuten Taipeiri «defentsarako<br />

armak» saltzen. Hori baimendu<br />

zuen AEBetako Kongresuak,<br />

1979an onartutako lege batek.<br />

Ez da lehen aldia auzi horrek<br />

Washingtonen eta Pekinen arteko<br />

harremanak hozten dituela.<br />

Hala, 2008ko azaroan, Txinak gogor<br />

salatu zuen orduko presidente<br />

George W. Bushek Taiwani<br />

arma saltzeko erabakia hartzea.<br />

Orduan ere, 4.600 milioi euro ingurukoa<br />

izan zen salmenta.

---

18 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Harian › Mundua<br />

Andoni Etxeberria<br />

Hedy Epstein (Freiburg, Alemania,<br />

1924) idazlea eta giza eskubideen<br />

aldeko ekintzailea da. 14 urterekin<br />

nazien atzaparretatik<br />

ihes egin zuen arren, senide<br />

gehienak Auschwitzeko (Polonia)<br />

kontzentrazio esparruan hil<br />

zituzten. Gerra bukatu eta gero,<br />

Ameriketako Estatu Batuetara<br />

emigratu zuen, eta, orduz geroztik,<br />

irmo ari da eskubideen urraketa<br />

guztiak salatzen; palestinarren<br />

kontrakoak tartean. Abenduan,<br />

gose greba egin zuen<br />

Kairon, Egiptoko Gobernuak sartzea<br />

galarazi egin baitzuen Gazan<br />

palestinarrei giza laguntza eramatea<br />

helburu zuen nazioarteko<br />

talde bat. Auschwitzeko presoak<br />

askatu zituztela 65 urte betetzen<br />

diren honetan, tarte batez bizi oso<br />

bateko irakaspenak partekatu<br />

ditu Epsteinek BERRIArekin.<br />

14 urte zenituen nazien Alemania<br />

utzi zenuenean. Zein oroitzapen<br />

duzu garai hartaz?<br />

Naziek boterea hartu eta berehala<br />

hasi ziren juduen kontrako<br />

prozesuak. Eskolan hainbat ikaskide<br />

hasi zitzaizkigun «judu zikina»<br />

deika, eta gogoan dut matematika<br />

irakasle batek, edozer<br />

erantzuten niola ere, txarto zegoela<br />

esaten zidala, juduek ezin baitzuten<br />

ezer ondo egin. Egoera<br />

okertzen hasi zen, eta, 1938ko azaroan,<br />

Kristallnacht egunean,<br />

preso eraman zuten nire anaia.<br />

Nire gurasoak, berez, naziak<br />

heldu eta gutxira saiatu ziren<br />

herrialdetik ateratzen, baina<br />

herrialde bakar batek ere ez gintuen<br />

onartu. Azkenean, nik<br />

baino ez nuen lortu ihes egitea:<br />

1939ko maiatzean Ingalaterrarantz<br />

zihoan umeentzako garraio<br />

berezian alde egin nuen. Behin<br />

guda bukatuta, ez nuen senideen<br />

arrastorik izan. Haien heriotza<br />

onartzeko bidea oso zaila izan<br />

zen. Haiek hilik egon ahal izatea<br />

1980ko irailean onartu nuen. Urte<br />

hartan nire senideak egon ziren<br />

hainbat kontzentrazio esparru<br />

bisitatu nituen, eta orduan ulertu<br />

nuen ez zegoela modurik han<br />

egondako inor bizirik ateratzeko...<br />

40 urtez izan nuen itxaropena.<br />

Behin gerra bukatuta, nazien aurkako<br />

Nurenbergeko prozesuetan lan<br />

egin zenuen.<br />

Guda bukatu zenean, lan eskaera<br />

egin nion AEBetako Gobernuari,<br />

eta mediku nazien epaiketarako<br />

ikerketa analista lanpostua eman<br />

zidaten. Nire egin beharra zen<br />

akusatutako medikuen aurkako<br />

dokumentu frogak aurkitzea.<br />

Egia esan, oso esperientzia gogorra<br />

izan zen, ez nuen ideiarik ere<br />

naziek presoekin horrelako basakeriak<br />

egiten zituztenik, eta gauza<br />

haiek irakurtzea oso latza izan<br />

zen. Ezin nuen ulertu inork halakorik<br />

egin ahal izatea. Medikuak<br />

legeak betetzen egotearekin desenkusatu<br />

ziren, baina norberaren<br />

esku dago horrelako legeak<br />

betetzea edo ez.<br />

Hedy Epstein q Giza eskubideen aldeko ekintzailea<br />

Alemania nazitik ihes egin zuen 14 urterekin, baina<br />

ia familia osoa hil zioten Auschwitzen. Esperientzia horrek<br />

giza eskubideen aldeko ekintzaile sutsu bihurtu du Epstein.<br />

«Denok dugu ikusten<br />

ditugun bidegabekeriak<br />

salatzeko erantzukizuna»<br />

BERRIA<br />

AEBetara emigratu eta berehala,<br />

giza eskubideen aldeko mugimenduetan<br />

parte hartu zenuen...<br />

Alemanian judu moduan jaio izanak<br />

eta han sufritutakoak kontzientzia<br />

piztu zidan: banekien jatorriagatik<br />

diskriminatua izatea<br />

zer zen. AEBetan afroamerikarren<br />

aurkako jazarpena ikustean,<br />

ezin izan nuen isilik geratu.<br />

Eta noiz hasi zinen palestinar herriaren<br />

eskubideen aldeko borrokan?<br />

Esan beharra daukat, nire gurasoak<br />

berez antisionistak zirela.<br />

Baina bai umetan bai AEBetara<br />

etorri nintzenean, ez nion Palestinako<br />

egoerari arreta handirik eskaini.<br />

Albiste batek iratzarri ninduen:<br />

1982ko Sabrako eta Shatilako<br />

errefuxiatu gune palestinarren<br />

sarraskia. Haren erantzule<br />

nor zen jakin behar nuen. Eta zenbat<br />

eta gehiago irakurri, orduan<br />

eta gehiago larritzen ninduen Israel<br />

palestinarrekin egiten ari zenak.<br />

Azkenean, 2003an, Zisjordaniara<br />

joan nintzen lehendabizikoz,<br />

palestinarren jazarpena<br />

bertatik bertara ikustera. Ordutik<br />

beste bost aldiz izan naiz han.<br />

Handik bueltan ikusi ditudan<br />

gauzak kontatzen dizkiet aberrikideei.<br />

Izan ere, palestinarrek<br />

erregutzen didate AEBetan kontatzea<br />

hango egoera erreala zein<br />

den. AEBetako hedabideek errealitatea<br />

erakusten ez dutelako. Eta<br />

nik hori egiteko konpromisoa<br />

hartu nuen.<br />

Badira zure moduan pentsatzen duten<br />

judu gehiago ere?<br />

Egon badira, baina tamalez ez<br />

nahikoa. Dena den, kopurua haziz<br />

doa, eta Israel kezkatzen hasia<br />

da dagoeneko munduko iritzi publikoa<br />

aldatuz doalako. Garai batean,<br />

sostengua ematen zioten;<br />

gero, toleratu; baina, orain, kritikatu<br />

ere egiten zaio.<br />

Zein konponbide ikusten diozu<br />

Ekialde Hurbileko gatazkari?<br />

Israelek okupatutako palestinarren<br />

lurrak utzi beharko lituzke<br />

lehenik eta behin. AEBek ere diru<br />

laguntzak emateari utzi beharko<br />

liokete, eta Europako estatuek ez<br />

lukete beldurrik izan behar Israel<br />

kritikatzeko. Baina, gainerakoan,<br />

uste dut palestinarrek berek<br />

erabaki behar dutela zer-nolako<br />

herrialdea nahi duten, eta ez atzerritarrok.<br />

«Kontzentrazio<br />

esparrua bisitatzean<br />

ulertu nuen ezin zela<br />

handik bizirik atera»<br />

«Afroamerikarren<br />

aurkako jazarpena<br />

ikustean ere ezin izan<br />

nuen isilik egon»<br />

«Ikusi nuen garai<br />

hartaz gero eta gehiago<br />

hitz eginda min hori<br />

arintzen zitzaidala»<br />

Hainbat erakunde juduk Alemania<br />

naziko juduen egoera Israelgo palestinarrenarekin<br />

alderatzea egotzi dizute,<br />

eta zure hirian bertan eraso<br />

egin dizute. Nola erantzun diezu?<br />

Berez, judu askok antisemita deitzen<br />

diote Israel kritikatzen duen<br />

edonori. Baina nire izenean jarri<br />

dituzte nik sekula esan eta esango<br />

ez ditudan hitzak: ezinezkoa da<br />

Palestina eta Alemania naziko<br />

gertaerak alderatzea, egoera guztiz<br />

isolatuak direlako. Alabaina,<br />

AEBetako zenbait elkartek esaten<br />

dudana entzun gabe ere akusatu<br />

izan naute.<br />

Jasan dituzun egoera latzen inguruan<br />

hitzaldiak ematen dituzu. Zer<br />

garrantzia du biktima batentzako<br />

bere bizipenak kontatzeak?<br />

Asko kostatu zitzaidan gazte garaiak<br />

hitzaldietan gogoraraztea:<br />

birrindu eta negarrez hasten nintzen.<br />

Baina ikusi nuen gero eta<br />

gehiago hitz eginda min hori arindu<br />

egiten zitzaidala. Horregatik,<br />

bizitzan zailtasunak pairatu dituen<br />

edonori gomendatuko nioke<br />

hitz egiteko horri buruz, horrek<br />

lagunduko baitio mina apaltzen.<br />

Ez zaio min hori sekula joango,<br />

baina hitz egiteak lagunduko dio<br />

eramaten.<br />

Zer erakutsi dizute bizipen horiek?<br />

Ez dugula geldi geratu behar pertsonaren<br />

bat bidegabeki tratatzen<br />

ari direla ikusten dugunean.<br />

Ezin dugula soilik pentsatu «ene,<br />

zein txarto dagoen hori», edo are<br />

gehiago begiak itxi; erreakzionatu<br />

egin behar dugu. Denok dugu<br />

ikusten ditugun bidegabekeriak<br />

salatzeko erantzukizuna, jendea<br />

bakean eta errespetatuan bizi dadin.<br />

Zerbait txarto dagoenean berehala<br />

salatu behar dugu, berez<br />

konpontzen den itxaroten egon<br />

barik. Ezen azken hori eginez<br />

gero, egoerak okerrera egin dezake.<br />

Bestalde, ezberdinak direnak<br />

ulertzen saiatu behar dugu ere,<br />

haiengandik ikasiz, beldurtu<br />

egin beharrean.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 19<br />

Mundua ‹ Harian<br />

Leku-lekutan<br />

Arantxa Elizegi<br />

Su-etena proposatu diote iparraldeko<br />

gerrillariek Yemengo Gobernuari<br />

Gerrako heroiak<br />

Manik etxaldea izena du Sri Lankako kontzentrazio esparru<br />

handienak. LTTE Tamil Eelam-eko Askatasun Tigreak<br />

gerrillaren aurkako gerra amaitu berritan, iazko maiatzean,<br />

250.000 errefuxiatu tamil zeuden han preso. Preso, bai.<br />

Gobernuak zioen herritarren —sinhalarren, zehatzago esateko—hobebeharrez<br />

zeuzkala han itxita, tartean gerrillariak egon zitezkeelako.<br />

Gobernuz kanpoko erakundeei eta nazioarteko kazetariei, berriz, sarrera<br />

debekatu zien, segurtasun arrazoiak argudiatuz. Neurria sei hilabetez<br />

egon zen indarrean. Egun, ehun bat mila lagun geratzen dira<br />

bertan. Badute irteteko baimena, baina soilik hainbat orduz. Etxera<br />

itzuli direnetako asko, berriz, kexu dira, eman dieten diru laguntza ez<br />

delako nahikoa bonbardaketek eta pertsonen kontrako minek suntsitutako<br />

eremua berreraikitzeko. Aldiz, sinhalar gehienentzat aro berri<br />

bat hasi da, Mahinda Rajapaksa presidenteari esker. Gerrako heroitzat<br />

daukate buruzagi nazionalista. Izan ere, Asia hegoaldeko gatazka luzeena<br />

zena amaitzea lortu du agintaldi bakarrean. Tarte horretan, milaka<br />

lagun gerrilla eta armadaren erdian harrapatuta geratzea, eta, ondorioz,<br />

20.000 zibil errugabe hiltzea, bigarren mailako ondorioa da.<br />

Ahantzi dute 1980ko hamarkadaz geroztik, eta maiz nazioarteko bitartekaritzarekin,<br />

hasitako bake negoziazioen porrotak gehienbat Gobernuaren<br />

ezezkoen ondorio izan zirela; ahantzi, gobernuz kanpoko hainbat<br />

erakundek gerra krimenak egotzi dizkiotela armadari. Helburua<br />

da garrantzitsua, hura lortzeko bideak ez horrenbeste.<br />

Asteartean egin zituzten presidentetzarako hauteskundeak Indiako<br />

Ozeanoko uharte horretan. Bi ziren hautagai nagusiak, Rajapaksa<br />

Bost urteko gatazka<br />

amaitze aldera,<br />

armak entregatzeko<br />

prest daudela iragarri<br />

du ekintzaileen buruak<br />

Erredakzioa<br />

DLaburrak<br />

Sei lagun hil dituzte<br />

Mexiko hegoaldean<br />

MEXIKO HIRIA ›Mexiko hegoaldeko<br />

Iguala estatuan 20 eta 25<br />

urte arteko sei gazteren gorpuak<br />

aurkitu zituen atzo Poliziak.<br />

Itota hil dituztela uste<br />

dute. Gazteen hilketak droga<br />

trafikoarekin lotu dituzte segurtasun<br />

indarrek.<br />

«Odol isuria amaitu, eta zibilen<br />

hilketak gelditu nahi ditugulako,<br />

Gobernuak jarritako bost baldintzak<br />

onartu eta su-etena aldarrikatzeko<br />

prest gaude», iragarri<br />

zuen atzo Yemen iparraldeko gerrilla<br />

xiitako buruak, Abdel Malek<br />

al Hautik. Exekutiboak iazko<br />

abuztuaren 13an gerrillari egin<br />

zion proposamenaren arabera,<br />

haiek borroka armatua utzi eta<br />

armak entregatu beharko dituzte.<br />

Horretaz gain, bi aldeek hitzemango<br />

dute gatazkak iraun duen<br />

artean preso hartutakoak askatzera.<br />

Iaz nabarmen gogortu zen<br />

matxinoen eta armadaren arteko<br />

gatazka, eta, ondorioz, 125.000<br />

lagun inguruk ihes egin behar<br />

izan zuten gerrillaren kontrolpeko<br />

eremutik. Orain, Al Hautiren<br />

esanetan, Gobernuaren esku<br />

dago azken erabakia. «Sanak<br />

Hamasei lagun hil dituzte<br />

Pakistanen atentatuan<br />

ISLAMABAD ›Gutxienez hamasei<br />

lagun hil eta 26 inguru zauritu<br />

zituzten atzo Khar hiriko merkatuan<br />

egindako atentatu<br />

suizida batean, Pakistan iparmendebaldean.<br />

Zenbait iturriren<br />

arabera, iaz 3.000 herritar<br />

inguru hil ziren eraso suizidetan.<br />

Bestalde, Bajaur probintzian,<br />

Pakistango armadak ustez<br />

ekintzaile talibanenak ziren<br />

hainbat eraikin bonbardatu<br />

zituen.<br />

gatazka amaitzen ez badu, nazioarteak<br />

esku hartuko du, eta<br />

horrek bere interesak bakarrik<br />

defendatuko ditu, Yemen borroka<br />

eremu bilakatuta». Lerro<br />

hauek idazteko unean Sanako<br />

gobernuak ez zuen oraindik erantzunik<br />

jakinarazi.<br />

Dena den, lehendik ere hitzartu<br />

izan dituzte su-etenak bi aldeek,<br />

eta gehienek egun gutxi iraun<br />

dute. Ekintzaileek salatzen dute<br />

iparraldeko xiitak baztertuta<br />

daudela, eta Gobernuaren politikak<br />

sunitei egiten diela mesede.<br />

Sanak, ordea, ukatu egiten du<br />

hori hala denik.<br />

Negoziatzen jarraitzen<br />

dute Irlanda iparraldean<br />

STORMONT ›DUP Alderdi<br />

Demokratiko Unionistak iragarri<br />

zuen atzo negoziatzen jarraituko<br />

dutela «itxaropenik txikiena<br />

geratzen den bitartean». Hark<br />

eta Sinn Feinek astelehenean<br />

hasi zituzten Barne eta Justiziari<br />

buruzko negoziazioak, Londresek<br />

eta Dublinek akordioa lortzeko<br />

ostirala arteko epea jarri<br />

ostean. Sinn Feinek ohartarazi<br />

du akordiorik ezean koalizio<br />

gobernua utziko duela.<br />

Matrikula<br />

irekita<br />

Otsailaren<br />

1etik 12ra<br />

DONOSTIAKO IKASTETXE<br />

eta IKASTOLA PUBLIKOAK<br />

HAUR ETA LEHEN HEZKUNTZA<br />

Ikastetxea<br />

Auzoa<br />

Tfnoa.<br />

Errefuxiatu talde bat, Vavuniyako kanpalekuan, iaz. M.A. PUSHPA KUMARA / EFE<br />

bera eta Sarath Fonseka, tamil tigreen aurkako gerra zuzendu zuen<br />

armadaburu ohia. Tamilek bigarrenaren alde egin zuten, ez aukera<br />

hobea izateagatik, ordura arteko presidentea bazterrean uzteko bide<br />

bakarra zelako baizik. Baina, enegarren aldiz, galtzaile irten ziren. Estatuburua,<br />

aldiz, hasia da garaipenari etekina ateratzen; dagoeneko<br />

egin ditu aldaketak armadan, eta kanporatu ditu Fonsekaren gertukoak.<br />

Iragarri du, halaber, ez duela urratsik egingo tamilak gehiengoa<br />

diren iparraldeko eta ekialdeko estatuei autonomia emateko; izan ere,<br />

haren esanetan, «ez da hori tamilek nahi dutena». Rajapaksak argi<br />

utzi du bat datorrela Sri Lankako Konstituzioarekin, zeinak delitu larritzat<br />

jotzen duen independentziaz hitz egitea bera.<br />

Nazioarteak, bitartean, ontzat eman ditu bozak, eta begi onez ikusi<br />

du presidente berriak «adiskidetzea bultzatzeko neurriak» iragarri<br />

izana. Zail da, ordea, adiskidetzea aldeetako batek entzungor egiten<br />

dienean bestearen eskaerei. Adituek ohartarazi dute orain dela unea<br />

tamilekin negoziatu eta gatazka behin betiko amaitzeko. Hori ez dago,<br />

ordea, estatuburuaren asmoen artean. Izan ere, zertarako hasi elkarrizketa<br />

luze eta malkartsuak, bonba bat jaurtita denak isildu eta heroi<br />

bilakatzen badute?<br />

AIETEKO ESKOLA (AZKARATENEA) (Aiete)<br />

AITOR IKASTOLA<br />

(Egia)<br />

ALTZA S.J.C. HERRI IKASTETXEA (Altza)<br />

AMARA BERRI IKASTETXEA<br />

(Amara-erdigunea)<br />

AMASSORRAIN IKASTOLA<br />

(Añorga)<br />

ARANTZAZUKO AMA IKASTOLA (Martutene-Astigarraga)<br />

HARRI BERRI - OLETA IKASTETXEA (Altza)<br />

HERRERA IKASTETXEA<br />

(Herrera)<br />

IBAI IKASTOLA<br />

(Ibaeta)<br />

IGELDO HERRI IKASTETXEA<br />

(Igeldo)<br />

IKASBIDE IKASTOLA (Amara)<br />

INTXAURRONDO IKASTOLA<br />

(Intxaurrondo)<br />

INTXAURRONDO HEGOA IKASTETXEA (Intxaurrondo)<br />

JAKINTZA IKASTOLA<br />

(Antigua)<br />

KATALIN ERAUSO IKASTETXEA (Amara)<br />

MENDIOLA HERRI IKASTETXEA (Bidebieta)<br />

ORIXE IKASTOLA<br />

(Alde Zaharra)<br />

ZUBIETA HERRI IKASTETXEA<br />

(Zubieta)<br />

ZUHAIZTI ESKOLA PUBLIKOA<br />

(Gros-Ategorrieta)<br />

INGURUGELA (CEIDA)<br />

Laguntza zerbitzua<br />

BERRITZEGUNEA<br />

Laguntza Zerbitzua<br />

Kalitatezko Eskolak<br />

zure Auzoan<br />

(Intxaurrondo)<br />

Hezkuntza saila<br />

Departamento de Educación<br />

943 215754<br />

943 282132<br />

943 352024<br />

943 458550<br />

943 370872<br />

943 470235<br />

943 353592<br />

943 391577<br />

943 214206<br />

943 217225<br />

943 467294<br />

943 285110<br />

943 297023<br />

943 217324<br />

943 469825<br />

943 395092<br />

943 425114<br />

943 372931<br />

943 320413<br />

943 321859<br />

943 320087

---

20 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Kirola›<br />

G Sailkapena<br />

LEHEN MAILA<br />

20. jardunaldia<br />

Atzo<br />

Emaitza<br />

Espanyol-Athletic 1-0<br />

Sporting-Bartzelona 0-1<br />

Deportivo-Real Madril<br />

Gaur Ordua TB<br />

Vila-real-Osasuna 17:00 O.I.<br />

Xerez-Mallorca 17:00 O.I.<br />

Tenerife-Zaragoza 17:00 O.I.<br />

Valladolid-Almeria 17:00 O.I.<br />

Getafe-Racing 17:00 O.I.<br />

Atletico Madril-Malaga 19:00 Gol TV/C+<br />

Sevilla-Valentzia 21:00 C+E<br />

Iker Muniain, baloiarekin, Chica eta Luis Garcia Espanyoleko jokalariak ondoan dituela, atzo, Cornella-Prat estadioan jokatutako partidan. ALBERT OLIVE / EFE<br />

Atzean geratu da aldapan<br />

Athleticek merezita galdu du Espanyolen<br />

aurka, eta berriro agerian utzi du indarra<br />

galdu duela azken jardunaldietan<br />

Europako borrokatik kanpo geratzeko<br />

arriskuan dago orain talde zuri-gorria<br />

Haritz Gallastegi Bilbo<br />

Urtarrila hilabete txarra izan da<br />

Athleticentzat. Oso txarra. Bost<br />

partidatan lau puntu besterik ez<br />

du bildu. Real Madrilen kontrako<br />

garaipenak zeresan handia eman<br />

zuen, baina gainerako lau norgehiagoketan<br />

Gabonetako atsedenaldiaren<br />

aurretik zuen mailatik<br />

urrun egon da. Malagan puntu<br />

bat eskuratu zuen, eta esku hutsik<br />

bueltatu zen Mallorca, Deportivo<br />

eta Espanyolen zelaietara<br />

eginiko bisitetatik. Urte hasierako<br />

aldapa gogorregia izan da Athleticentzat,<br />

eta Europara eraman<br />

dezakeen borrokatik kanpo geratzeko<br />

arriskuan dago.<br />

Espanyol 1<br />

Athletic 0<br />

Espanyol. Cristian Alvarez; Chica,<br />

Pareja, Victor Ruiz, Didac; Baena,<br />

Javi Marquez; Luis Garcia, Verdu<br />

(Roncaglia, 90. min.), Callejon (Corominas,<br />

67. min.); eta Osvaldo<br />

(Ivan Alonso, 81. min.).<br />

Athletic. Iraizoz; Iraola, Ustaritz<br />

(Muniain, 60 .min.), Amorebieta,<br />

Koikili; Gurpegi, Iturraspe, Orbaiz,<br />

Yeste (Susaeta, 18. min.); Toquero<br />

(De Marcos, 65. min.) eta Llorente.<br />

Gola. 1-0. Luis Garciak (59. min.).<br />

Epailea. Turienzo Alvarez. Txartel<br />

horiak: Espanyoleko Javi Marquez,<br />

Baena, Corominas, Chica eta Cristian<br />

Alvarezi; eta Athleticeko Amorebieta<br />

eta Iraizozi.<br />

Bestelakoak. 25.000 ikusle inguru<br />

Cornella-Prat estadioan.<br />

Gorka Iraizoz izan zen zuri-gorririk<br />

onena atzo, Cornella-Prateko<br />

zelaian. Atezain nafarrak meritu<br />

handiko geldiketak egin zituen.<br />

Athletic bizirik mantendu<br />

zuen lana egin zuen, baina ezin<br />

izan zuen porrota saihestu. Goleko<br />

jokaldia izan zen agian fin aritu<br />

ez zen jokaldi bakarra. Eskuetatik<br />

ihes egin zion Marquezek<br />

eginiko jaurtiketak, eta huts horren<br />

zain zegoen Luis Garciak<br />

ederki baliatu zuen partidako gol<br />

bakarra sartzeko. Halere, ez zen<br />

erraza lehen aukeran gelditzea<br />

Espanyoleko euskarriak egindako<br />

jaurtiketa.<br />

Joaquin Caparrosek taldeari<br />

sendotasuna eman dion joko sistemaren<br />

eta jokalarien alde egin<br />

zuen. Javi Martinezen hutsunea<br />

betetzeko aukera bat baino gehiago<br />

zuen. Gurpegiren ezaugarriak<br />

aintzat hartuta, Andosillakoa zen<br />

Aiegikoaren berezko ordezkoa,<br />

baina erdilariak aspaldian eskuin<br />

hegalean egin duen lan onak<br />

bultzatuta, Iturraspe zelairatzea<br />

erabaki zuen. Jakinekoa da abadiñarra<br />

eta Orbaiz ondo moldatzen<br />

direla baloiaren jabe direnean.<br />

Beraz, hasieratik aritu ziren<br />

joko antolatzaileen dohainak baliatzeko<br />

ezinbestekoa zen baloiaren<br />

jabe izatea. Baina Athletici indarra<br />

falta zitzaion zelai erdian<br />

nagusi izateko. Indarra eta izaera.<br />

Athleticek galdu egin zuen zelai<br />

erdiko borroka, eta galdutako borrokaren<br />

ondorioz galdu zuen gerra.<br />

Jakinekoa baita zelai erdian<br />

egiten den lana dela taldeen motorra.<br />

Zelai erdikoen betebeharra<br />

da defentsaren eta erasoaren arteko<br />

oreka bideratzea. Bada oreka<br />

gabeko taldea izan zen Athletic.<br />

Lerro artean tarte handia utzi<br />

zuen. Ondorioz, Espanyoli erasoan<br />

aritzeko behar zuen lekua<br />

eman zion. Eta, aurrera begira berriz,<br />

ikaragarria izan zen zelai erdiko<br />

zuri-gorrien eta aurrelarien<br />

arteko distantzia.<br />

Yeste, min hartuta<br />

Susaeta izan zen distantzia hori<br />

laburtzen ahalegindu zen bakarra.<br />

Eibartarra Yesteren ordez zelairatu<br />

zen partida hasieran —Basauriokoak<br />

min hartu zuen—. Bereak<br />

izan ziren zuri-gorriek lehen<br />

zatian atera egindako jaurtiketa<br />

biak. Bigarrena aurrenekoa baino<br />

askoz hobea izan zen. Tarte horretan,<br />

bederatzi korner eta beste<br />

bizpahiru aukera on izan zituen<br />

etxeko taldeak. Talentu falta eta<br />

konfiantza gutxi duela erakutsi<br />

zuen Espanyolek Iraizozen atera<br />

hurbildu zen bakoitzean.<br />

Bigarren zatiaren lehen herena<br />

bete aurretik sartu zuen garaipenaren<br />

gola Espanyolek. Eta ordutik<br />

aurrera azken jardunaldietako<br />

gidoia errepikatu zen. Caparrosek<br />

Muniain eta De Marcos<br />

zelairatu zituen emaitzari buelta<br />

emateko. Eta berriz nahi eta ezin<br />

aritu zen taldea. Espanyolek bere<br />

atea zaintze aldera atzera egin<br />

zuela aprobetxatuz, baloiaren<br />

jabe egin zen Athletic, baina oso<br />

ideia gutxi duen taldea dela ikusi<br />

zen. Zuri-gorrien erasoko jokoa<br />

futbolarien gaitasunaren eta inspirazioaren<br />

araberakoa da. Landu<br />

gabeko zerbait. Ondorioz, berretsi<br />

zuten nahiz eta ahalegindu<br />

ateratzen ez zaienean ez dagoela<br />

zereginik.<br />

Puntuak J I B G<br />

p 1. Bartzelona 49 19 15 4 0<br />

p 2. Real Madril 44 19 14 2 3<br />

p 3. Valentzia 39 19 11 6 2<br />

p 4. Mallorca 34 19 10 4 5<br />

p 5. Deportivo 34 19 10 4 5<br />

p 6. Sevilla 33 19 10 3 6<br />

7. Getafe 30 19 10 0 9<br />

8. Athletic 30 19 9 3 7<br />

9. Vila-real 26 19 7 5 7<br />

10. Sporting 24 19 6 6 7<br />

11. At. Madril 23 19 6 5 8<br />

12. Osasuna 23 19 6 5 8<br />

13. Racing 23 19 6 5 8<br />

14. Espanyol 20 19 5 5 9<br />

15. Almeria 18 19 4 6 9<br />

16. Malaga 17 19 3 8 8<br />

17. Valladolid 17 19 3 8 8<br />

p 18. Tenerife 17 19 4 5 10<br />

p 19. Zaragoza 14 19 3 5 11<br />

p 20. Xerez 8 19 1 5 13<br />

p Txapeldunen Ligara pEuropako Ligara<br />

p Bigarren Mailara<br />

21.jardunaldia (otsailak 6-7)<br />

Larunbata Ordua TB<br />

Valentzia-Valladolid 18:00 Gol TV/C+<br />

Bartzelona-Getafe 20:00 Gol TV/C+<br />

Real Madril-Espanyol 22:00 La Sexta<br />

Igandea Ordua TB<br />

Malaga-Deportivo 17:00 O.I.<br />

Athletic-Xerez 17:00 O.I.<br />

Mallorca-Vila-real 17:00 O.I.<br />

Osasuna-Tenerife 17:00 O.I.<br />

Almeria-Sporting 17:00 O.I.<br />

Zaragoza-Sevilla 19:00 Gol TV/C+<br />

Racing-Atletico Madril 21:00 C+E<br />

BIGARREN MAILA<br />

22.jardunaldia<br />

Atzo<br />

Emaitza<br />

Reala-Las Palmas 2-2<br />

Hercules-Castello 1-2<br />

Huesca-Elx 0-0<br />

Levante-Vila-real B 2-1<br />

Albacete-Rayo 2-2<br />

Cartagena-Girona 4-1<br />

Gaur Ordua TB<br />

Kordoba-Betis 12:00 C+E<br />

Gimnastic-Murtzia 17:00<br />

Numantzia-Celta 17:00<br />

Salamanca-Cadiz 17:00<br />

Recreativo-Real Union 17:00<br />

Puntuak J I B G<br />

p 1. Hercules 43 21 12 7 2<br />

p 2. Reala 42 21 12 6 3<br />

p3. Cartagena 34 21 9 7 5<br />

4. Vila-real B 33 21 9 6 6<br />

5. Numantzia 32 21 9 5 7<br />

6. Gimnastic 32 21 9 5 7<br />

7. Betis 30 21 8 6 7<br />

8. Levante 30 21 7 9 5<br />

9. Elx 30 21 8 6 7<br />

10.Rayo 29 20 7 8 5<br />

11. Kordoba 28 20 6 10 4<br />

12. Salamanca 28 21 7 7 7<br />

13. Las Palmas 26 21 6 8 7<br />

14. Recreativo 26 21 7 5 9<br />

15. Albacete 25 21 6 7 8<br />

16. Huesca 24 21 5 9 7<br />

17. Celta 24 21 5 9 7<br />

18. Girona 23 21 5 8 8<br />

p19. Cadiz 23 21 5 8 8<br />

p 20. Murtzia 19 21 3 10 8<br />

p 21. Real Union 17 21 4 5 12<br />

p 22. Castello 14 21 3 5 13<br />

p Lehen Mailara p Bigarren B Mailara<br />

BIGARREN MAILA<br />

23.jardunaldia (otsailak 6-7)<br />

Larunbata Ordua TB<br />

Murtzia-Reala 18:00 ETB1<br />

Igandea Ordua TB<br />

Real Union-Albacete 17:00

---

Irabazten hasi, bi gol jaso eta azken unean<br />

22›› 2-2 berdindu du Realak Las Palmasen aurka 25››<br />

Atsekabea<br />

ahazteko<br />

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 21<br />

Finalean Justine Henini irabazita, bosgarrenez<br />

nagusitu da Serena Williams Australiako Irekian<br />

Athleticek<br />

astindu gogorra<br />

jaso du<br />

Espanyolen<br />

zelaian (6-1)<br />

Madrigalen punturen bat lortu nahi du gaur<br />

Osasunak, Espainiako Kopatik at geratzeak<br />

eragindako ondoeza lehenbailehen ahazteko<br />

Aranda deialditik at geratu da gainkarga<br />

baten erruz, eta Masud hasieratik ariko da<br />

G Vila-real<br />

Entrenatzailea: Ernesto Valverde<br />

s<br />

Angel<br />

s<br />

Cani<br />

s<br />

Diego Lopez<br />

s<br />

Godin<br />

s<br />

Senna<br />

s<br />

Rossi<br />

s<br />

Marcano<br />

s<br />

Bruno<br />

s<br />

Nilmar<br />

O.I.<br />

17:00 Madrigal (23.000 ikusle) Perez Burrull<br />

Asier Legarda-Ereño Iruñea<br />

s<br />

Capdevila<br />

s<br />

Pires<br />

Entrenatzailea: Jose Antonio Camacho<br />

s s s s<br />

Azpilikueta Sergio Miguel Flaño Monreal<br />

s<br />

Juanfran<br />

Espainiako Liga<br />

G Osasuna<br />

s<br />

Puñal<br />

s<br />

Masud<br />

s<br />

Ricardo<br />

s<br />

Ruper<br />

s<br />

Pandiani<br />

s<br />

Camuñas<br />

Gorputzaldi txarrarekin utzi zituen<br />

zaleak Osasunak asteazkenean<br />

Racingen aurka 0-3 galdu<br />

eta Espainiako Kopatik at geratu<br />

ostean. Ilusio ikaragarria eragin<br />

zuen Kopak Iruñean, eta ilusio<br />

hori zapuztu egin zuen Racingek.<br />

Orain Liga besterik ez zaio geratzen<br />

Osasunari, eta mailari eusteko<br />

behar dituen puntuak batzeko<br />

lanean hitzordu garrantzitsua<br />

dauka gaur Jose Antonio Camachoren<br />

taldeak, Madrigalen. Vilareal<br />

ez da aurkari samurra, erronka<br />

benetan zaila dute nafarrek,<br />

baina Kopako atsekabea ahazteko<br />

lehenbailehen puntuak batzen<br />

hasi beharra dute. Kopatik at geratzeaz<br />

gain, partida kaskarra jokatu<br />

zuten, eta zaleei pozen bat<br />

eman beharrean dira orain. Ligako<br />

azken bi norgehiagokak irabazi<br />

ostean jarraian hirugarren garaipena<br />

lortzea amesten dute.<br />

«Aldarte onean goaz, beti bezala,<br />

hiru puntuak batzeko itxaropenarekin.<br />

Kopakoa esperientzia<br />

polita izan da, baina, orain, Liga<br />

besterik ez zaigu geratzen eta<br />

kito», esan zuen atzo Camachok.<br />

Kritika dezente entzun behar<br />

izan ditu azken egunetan Osasunako<br />

entrenatzaileak, eta onartu<br />

egin ditu: «Kritikak onartu egin<br />

behar izaten dira. Entrenatzailea<br />

ni naiz eta kritikak onartu egin<br />

behar ditut. Gauza bat kritika egitea<br />

da, eta beste bat iritzia ematen<br />

duzunean zertaz ari zaren jakitea.<br />

Baina nik dena onartu beharra<br />

daukat».<br />

Madrigal zelai aproposa izan da<br />

gorritxoentzat azken denboraldietan,<br />

2005-2006 sasoiaz geroztik<br />

nafarrek ez baitute galdu han.<br />

2006-2007 denboraldian 1-4 nagusitu<br />

ziren, Jose Angel Zigandaren<br />

aginduetara etxetik at jokatutako<br />

partidarik dotoreenetako batean.<br />

2007-2008 sasoian, hutsean<br />

amaitu zen Vila-real eta Osasunaren<br />

arteko lehia, eta iragan sasoian<br />

Rossik Vila-real aurreratu<br />

bazuen ere, bigarren zatian Dady<br />

berdinketaren gola egiteko gai<br />

izan zen. Jarrai dezala bolada<br />

onak gaur arratsaldeko norgehiagokan<br />

ere, baina, dena dela, 2006-<br />

2007 denboraldiko garaipen ikusgarria<br />

lortu aurretik gorritxoek<br />

Madrigalen jokatutako partidetan<br />

galdu egin ohi zuten. Guztira<br />

Lehen Mailako bederatzi partida<br />

jokatu ditu Osasunak Vila-realen:<br />

bat irabazi du, hiru berdindu<br />

eta bost galdu.<br />

Masud, Herculesi Kopan sartutako gola ospatzen. VILLAR LOPEZ / EFE<br />

Gaurko partidak badu beste<br />

protagonista bat: Alfonso Perez<br />

Burrull epailea. 2009ko urtarrilaren<br />

18an zuzendu zuen epaile horrek<br />

Osasunaren norgehiagoka<br />

bat azken aldiz. Santiago Bernabeun<br />

izan zen, eta markagailuan<br />

aurretik jarri bazen ere, Osasunak<br />

3-1 galdu zuen. Jokalariek<br />

adina protagonismo izan zuen<br />

egun hartan epaileak, dena dela.<br />

Lehen zatian, Juanfrani egindako<br />

penalti argi bat adierazi gabe utzi<br />

Perez Burrull epailea<br />

izango dute aurrean<br />

Osasunako jokalariek<br />

urtebete geroago<br />

zuen, eta txartel horia erakutsi<br />

zion Osasunako erdilariari protesta<br />

egiteagatik. «Zeure burua<br />

bota behar baduzu, gutxienez ondo<br />

bota ezazu», esan zion Perez<br />

Burrullek Juanfrani, Osasunako<br />

jokalaria sutan jarriz. Eta bigarren<br />

zatian beste penalti argi bat<br />

ez adieraztea nahiago izan zuen<br />

epaile espainiarrak. Juanfrani sarrera<br />

argia egin zion Pepek area<br />

barruan; Osasunako jokalaria lurrera<br />

erori zen, baina Perez Burrullek<br />

ez zuen penaltirik ikusi.<br />

Partida guztiz baldintzatu zuen<br />

epaileak. Real Madrilen zelaian<br />

gutxienez puntu bat eskuratzeko<br />

meritua egin zuen Osasuna, baina<br />

epaileak galarazi egin zuen gorritxoen<br />

balentria. Partida amaitutakoan<br />

aldageletara zihoazenean,<br />

Osasunako jokalari batek bere<br />

hutsegiteak telebistan ederki<br />

ikusiko zituela esan zion Perez<br />

Burrulli. «Sartu ezak telebista<br />

ipurtzulotik», erantzun zion.<br />

Halako jarrera aldrebesa erakutsita,<br />

Perez Burrullek zigorra<br />

ere jaso zuen. Hilabete pasatxo<br />

norgehiagokarik zuzendu gabe<br />

egon zen. Juanfrani barkamena<br />

ere eskatu zion telefonoz. Harr<strong>ezker</strong>o<br />

Osasunaren bidean ez da<br />

inoiz gurutzatu Perez Burrull,<br />

gaur arte. «Urtebete geroago elkar<br />

ikusiko dugu, baina partida<br />

arrunt bat da niretzat. Betiko jarrera<br />

erakutsiko dut, eta Perez<br />

Burrull ere lanak ondo egiten<br />

ahaleginduko da, profesionala<br />

baita. Une hartan ozen salatu behar<br />

izan genuen gertatutakoa,<br />

baina ahaztuta dago, eta epailea<br />

agurtzeko arazorik ez dut izango.<br />

Hori bai, beste penalti argi bat egiten<br />

badidate eta adierazten ez<br />

badu, erotzekoa izango da», esan<br />

zuen Juanfranek herenegun.<br />

Talde zuri-gorriak<br />

ondo eutsi dio liderrari<br />

partidako lehenbiziko<br />

zatian, baina gero<br />

ezinean aritu da<br />

Erredakzioa Bilbo<br />

Esku hutsik, eta dozena erdi gol<br />

jasota; horrela itzuli da Athletic<br />

etxera Espanyoli egindako bisitatik.<br />

6-1 galdu zuen atzo talde zurigorriak<br />

Espainiako Superligako<br />

laugarren jardunaldian. Emaitza<br />

argigarria da oso: Athleticek ez<br />

zuen izan aukerarik liderraren zelaian.<br />

Iñigo Juaristik zuzendutako<br />

taldeak ondo eutsi zion Espanyoli<br />

lehen zatian. Etxekoak 20. minutuan<br />

aurreratu ziren, baina zazpi<br />

minutu geroago Naiarak berdinketaren<br />

gola sartu zuen. 11 minutuz<br />

egon zen berdinduta neurketa,<br />

Espanyolek bigarren gola sartu<br />

zuen arte. Atsedenaldian, beraz,<br />

2-1 etxekoen alde. Partida irekita<br />

zegoen. Athletic ondo ari zen,<br />

eta bazirudien punturen bat lortzeko<br />

aukera izan zezakeela.<br />

Baina usteak ustel. Bigarren<br />

zatian Athletic ezinean aritu zen,<br />

etxekoen erauntsiari nola aurre<br />

egin jakin gabe. Hamar minutuan<br />

bi gol sartu zituen Espanyolek,<br />

eta partida erabakita utzi. Hortxe<br />

amaitu zen neurketa. Etxekoek,<br />

baina, beste bi gol sartu zituzten<br />

partidaren hondarrean. Azkenean,<br />

6-1, zigor handiegia Athleticentzat.<br />

Ligaxkako beste euskal taldeak,<br />

Realak, gaur jokatuko du,<br />

etxean, Rayo Vallecanoren aurka.<br />

Txuri-urdinek derrigor irabazi<br />

behar dute lehen lau sailkatuen<br />

artean sartzeko, baina gaurko<br />

erronkak gogorregia dirudi, txapelduna<br />

izango baitute aurrean.<br />

G Sailkapena<br />

SUPERLIGA (BIGARREN FASEA)<br />

5. jardunaldia<br />

Atzo<br />

Emaitza<br />

Espanyol-Athletic 6-1<br />

Gaur<br />

Ordua<br />

Bartzelona-Levante 11:00<br />

Reala-Rayo Vallecano 12:00<br />

Prainsa Zaragoza-At.Madril 12:15<br />

Puntuak J I B G<br />

1. Espanyol 12 4 4 0 0<br />

2.Rayo Vallecano 7 3 2 1 0<br />

3. Athletic 4 4 1 1 2<br />

4.Bartzelona 4 3 1 1 1<br />

5.At.Madril 4 3 1 1 1<br />

6.Prainsa Zaragoza 4 3 1 1 1<br />

7. Reala 1 3 0 1 2<br />

8.Levante 0 3 0 0 3

---

22 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Kirola ›<br />

Griezmann, Aranburu eta Bueno, atzo, azken horrek sartutako gola ospatzen, 1-0ekoa. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS<br />

Ez da hain txarra<br />

Realak azken unean puntu bat lortu du<br />

Las Palmasen aurka; bigarren zatian<br />

dezente erotu da norgehiagoka<br />

Irabazten hasi arren, defentsan ohi baino<br />

huts gehiago egin dituzte txuri-urdinek<br />

Reala 2<br />

Las Palmas 2<br />

Reala. Zubikarai; Carlos Martinez,<br />

Ansotegi, Labaka, Mikel Gonzalez;<br />

Rivas (Agirretxe, 76. min.), Elustondo,<br />

Nsue (Songo’o, 83. min.), Aranburu<br />

(Zurutuza, 65. min.), Griezmann;<br />

eta Bueno.<br />

Las Palmas. Pindado; Samuel Bella,<br />

Lamas, David Garcia, Juanpa,<br />

David Gonzalez (Josico, 82. min.),<br />

Darino, Diego Leon (Jorge, 80. min.),<br />

Rondon, Francis Suarez (Sergio<br />

Suarez, 61. min.); eta Saul.<br />

Golak. 1-0. Buenok (50. min.); 1-1.<br />

Rondonek (65. min.); 1-2. Darinok<br />

(68. min.); 2-2. Labakak (89. min.).<br />

Epailea. Jaime Latre. Txartel horiak:<br />

Realeko Aranbururi eta Las Palmaseko<br />

Pindado, Sergio Suarez eta<br />

Diego Leoni.<br />

Bestelakoak. 17.000 ikusle inguru<br />

Anoeta estadioan.<br />

Xabier Lopetegi Donostia<br />

Joko arraroa da futbola. Norgehiagoka<br />

osoa izan zen Realarena,<br />

hainbat alorretan. Aukera dezente<br />

sortu zituen, nagusi izan<br />

zen ia partida osoan, eta sekulako<br />

ahalegin fisikoa egin zuen, hustuta<br />

bukatzeraino. Baina puntu bakarra<br />

erdietsi zuen. Atzo baino<br />

dezente okerrago jokatuta, irabazi<br />

izan ditu partidak denboraldi<br />

honetan. Ez bat edo bi, gainera.<br />

Baina haizearen norabidea aldatu<br />

omen zen atzo, eta beste norgehiagoka<br />

askotan barrura zihoazen<br />

baloiak, kanpora joan ziren,<br />

ozta-ozta. Eraginkortasuna falta<br />

izateaz gain, markagailuan aurretik<br />

jarri ondoren, defentsan<br />

egindako bi hutsegitetan egon ziren<br />

ez irabaztearen arrazoi nagusiak.<br />

Orain arte alor horretan ia<br />

behin ere ez zuen hutsik egin, baina<br />

inor ez da perfektua.<br />

Partida maldan gora jarri ondoren,<br />

puntu bat biltzeko gauza izan<br />

zen Reala gero. Eta ez da gutxi.<br />

Balio handia eman behar zaio<br />

emaitzari, Bigarren Mailan inork<br />

ez duelako hanka batekin irabazten.<br />

Komeni da hori gogoratzea,<br />

batzuei ez zaielako buruan sartzen,<br />

eta hasiak direlako jada kinielak<br />

egiten, taldea zer jardunalditan<br />

igoko den. Atzo bertan, ordea,<br />

Hercules liderrak etxean<br />

galdu zuen azken sailkatuaren<br />

aurka. Eta Realak berak ere zailtasun<br />

dezente eman zituen aurkaria<br />

topatu zuen, Las Palmas.<br />

Zulotik gertu ibili arren, zelaian<br />

ondo jarri, txukun jokatu, eta<br />

edonor estu hartzeko gai den taldea.<br />

Guztiak bezala. Bigarren<br />

Mailak jabe bakarra dauka: parekotasuna.<br />

Reala boladaka aritu zen lehen<br />

zatian. Izan zituen hamar-hamabost<br />

minutu on. Goi-goian presioa<br />

egin, baloiaz jabetu, eta nahiko<br />

ondo jokatu zuen, luzean<br />

gehienetan, baina baita tarteka<br />

motzean ere. Azken pasearekin<br />

ez zuen asmatu, ordea. Eta asmatu<br />

zuenean, errematean egin<br />

zuen huts: Griezmannek erdiraketa<br />

itzela egin zuen, baina<br />

Nsuek langara jaurti zuen. Hori,<br />

eta frantziar gaztearen buruz buruko<br />

jokaldi zoragarri bat izan ziren<br />

txuri-urdinen abagune garbi<br />

bakarrak lehen zatian. Las Palmasek,<br />

berriz, nahiko ondo defenditu,<br />

eta min handi samarra egin<br />

zuen geldikako jokaldietan, deigarria<br />

bada ere. Saulek, esaterako,<br />

korner batean, ahoko zuloan<br />

izan zuen baloia, baina kanpora<br />

joan zen bere jaurtiketa.<br />

Bigarren zatia zeharo gorabeheratsua<br />

izan zen. Realak erritmo<br />

handia ezarri zion jokoari, eta,<br />

hasi eta berehala, Las Palmaseko<br />

atzelari batek penalti garbia egin<br />

zion Ansotegiri. Bi eskuekin heldu<br />

zuen area barruan, baina epaileak<br />

ez zuen ezer adierazi, pareparean<br />

egon arren. Handik gutxira,<br />

Aranburuk atezainak gaizki<br />

ateratako baloia aprobetxatu,<br />

pase sakona eman, eta Buenok<br />

ondo bukatu zuen jokaldia, erremate<br />

loratuarekin. Uruguaiarra<br />

kalamitate hutsa da areaz kanpo.<br />

Atzo enegarren aldiz ikusi zen.<br />

Baina ate aurrean badu aurrelariengan<br />

berezkoa den argitasun<br />

puntu hori.<br />

Bi huts egin, eta bi gol jaso<br />

Bazirudien partida lasaia izango<br />

zuela Realak. Aurreko denboraldietan<br />

ez bezala, 1-0eko emaitzei<br />

ondo eutsi die behin baino gehiagotan.<br />

Aldea zabaltzeko aukera<br />

ere izan zuen, pare bat kontraeraso<br />

argitan, baina erabaki okerrak<br />

hartu zituen. Ondoren, Elustondok<br />

gutxigatik ez zuen Pindado<br />

ustekabean harrapatu. Las Palmasen<br />

arrastorik ez zegoen, baina<br />

ikusleen harridurarako, hiru<br />

minutu eskaseko tartean, ezerezetik<br />

bi gol sartu zituen. Aurrenekoan,<br />

Carlos Martinezek huts<br />

egin zuen, taldekideei lagundu<br />

nahi izateagatik bakarrik utzi<br />

baitzuen Rondon. Bigarrenean,<br />

berriz, Darino korner batean bakar-bakarrik<br />

sartu zen sukalderaino,<br />

buruz espezialista izan ez<br />

arren.<br />

Ondoko minutuetan iparra galtzeko<br />

zorian egon zen Reala, baina<br />

pixkanaka sendotasuna berreskuratu<br />

eta lanari ekin zion<br />

berriz. Zurutuzak eta Griezmannek<br />

jaurtiketa bana egin zuten<br />

urrunetik, baina zorterik gabe.<br />

Elustondok ere ez zuen asmatu<br />

area barruan. Hautsita eta nekatuta<br />

zegoen taldea ordurako, eta<br />

Las Palmasek ere izan zuen bere<br />

aukera: Carlos Martinezek atepetik<br />

atera zuen Saulen erremate<br />

bat. Eta errusiar mendia borobiltzeko,<br />

iritsi zen Realarentzat saria,<br />

azken arnasean. Labakak sartu<br />

zuen gola, zorte handi samarrarekin,<br />

Songo’oren erdiraketa<br />

baliatuta. Itxaropena izateko moduko<br />

dohainak erakutsi zituen<br />

kamerundarrak azken minutuetan:<br />

abiadura, teknika, eta baloi<br />

kolpe ona.<br />

Azken hiru lehiak<br />

galduta egingo<br />

dio gaur bisita<br />

Real Unionek<br />

Recreativori<br />

Danilo Gerlo erdiko<br />

atzelari argentinarrak<br />

debuta egingo du gaur<br />

Huelvan, bost jokalariko<br />

atzeko lerroan<br />

Erredakzioa Donostia<br />

Real Unionen datuak txar-txarrak<br />

dira: azken hiru partidak galdu<br />

egin ditu jarraian, zazpi partida<br />

daramatza irabazi gabe, eta<br />

etxetik kanpoko azken zazpi partidetan<br />

esku-hutsik itzuli dira<br />

Irunera. Lor zitezkeen 63 puntuetatik<br />

hamazazpi besterik ez dituzte<br />

pilatu irundarrek, eta zulo-zuloan<br />

sartuta ekingo diote gaur bigarren<br />

itzuliari. Atzo, gainera,<br />

Castellok irabazi egin zion, ezustean,<br />

Herculesi (1-2), eta, gaurko<br />

partida hasi aurretik, Real Union<br />

Castellorekin berdinduta dago,<br />

azken postuan.<br />

Ez da modurik onena hain partida<br />

garrantzitsuari aurre egiteko,<br />

baina Real Unionek liga amaitzeko<br />

geratzen diren 21 partidetatik<br />

bederatzi edo hamar irabazi<br />

beharko ditu mailari eutsi nahi<br />

badio, behintzat. Egia da joan den<br />

astean itxura sendoa eman zuela<br />

Herculesen zelaian, baina etxetik<br />

kanpo jokatutako azken bi partidetan<br />

bezala, joan den astean ere<br />

1-0 galdu zuten irundarrek.<br />

Bost atzelari eta aurrelari bat<br />

Iñaki Alonsok bost atzelariko lerroa<br />

zelairatu zuen Alacanten,<br />

eta durangarra gustura geratu<br />

zen egindako lanarekin. Gaur,<br />

hala ere, izango da aldaketa bat<br />

atzeko lerro horretan. Ezuste<br />

handirik ezean, Danilo Gerlok debuta<br />

egingo du, Mendinuetaren<br />

kaltetan. Deskarga eta Salcedo<br />

ariko dira bi hegaletan, eta Lacruz,<br />

Iglesias eta Gerlo erdian.<br />

Sanz eta Romo izango dira bi euskarriak,<br />

Dominguezek jokatuko<br />

du zelai erdian eskuinetik, Duranek<br />

<strong>ezker</strong>retik, eta Brit izango da<br />

aurrelari bakarra. Goikoetxea<br />

deialditik kanpo geratu da.<br />

RECREATIVO-REAL UNION<br />

pRecreativo. Guaita; Raul Camara,<br />

Mora, Iago Bouzon, Poli;<br />

Alvaro Anton, Emilio Sanchez,<br />

Rafa Barber, Aitor; Fornaroli eta<br />

Braulio.<br />

pReal Union. Otermin; Deskarga,<br />

Lacruz, Iglesias, Gerlo, Salcedo;<br />

Sanz, Romo; Dominguez,<br />

Duran; eta Brit.<br />

pEpailea. Pino Zamorano.<br />

pLekua. Colombino Berria futbol<br />

zelaia (21.509 ikusle).<br />

pOrdua. 17:00.

---

Futbolaren bi muturrak, aurrez aurre<br />

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 23<br />

‹ Kirola<br />

Egiptok eta Ghanak<br />

jokatuko dute gaur<br />

Afrika Kopako finala;<br />

filosofia kontrajarriak<br />

dauzkate bi selekzioek<br />

Unai Zubeldia Donostia<br />

«Finalera iristeko futbola egingo<br />

genuela esan nien neure jokalariei,<br />

ez futbol polit hori. Emaitzak<br />

bakarrik balio du». Milovan Rajevac<br />

Ghanako selekzioko entrenatzaile<br />

serbiarraren adierazpenak<br />

dira. Oso talde gaztea dauka eskuartean<br />

Rajevacek, besteak beste<br />

min hartuta daudelako Michael<br />

Essien Chelseako jokalaria eta<br />

Sulley Muntari Inter Milangoa. Bi<br />

horiek dira selekzioko izarrak,<br />

baina serbiarrak asmatu egin du<br />

zeuzkan baliabideekin selekzio<br />

indartsua sortzen. Egiptoren aurka<br />

jokatuko du gaur Afrika Kopako<br />

finala.<br />

Duela hemezortzi urte jokatu<br />

zuen Ghanak azkenekoz Afrika<br />

Kopako finala —1982an irabazi<br />

zuen azkenekoz—, eta inor gutxik<br />

espero zuen selekzio gazte-gazte<br />

hori finaleraino iritsiko zenik.<br />

Atzeko lanak eman die finalerako<br />

txartela, eta gaur ere defentsako<br />

lan sendoa baliatzen saiatuko<br />

Opoku Agyemang Ghanako jokalaria Peter Odemwingie Nigeriakoarekin lehian, finalerdietan. STRINGER / EFE<br />

dira Egiptoren futbol bizi eta<br />

ikusgarriago horri aurre egiteko.<br />

Konfiantzaz gainezka zelairatuko<br />

dira. Finalerdietan 1-0 irabazi<br />

zion Ghanak Nigeriari, Ryanen<br />

golari esker. Eta aurreko bi partidak<br />

ere 1-0 irabazi zituen, Burkina<br />

Faso eta Angolaren aurka.<br />

Partida bakarra galdu du aurtengo<br />

Afrika Kopan, estreinakoa,<br />

Boli Kostaren aurka, 3-1.<br />

Egiptok, berriz, handia egin dezake.<br />

Orain arte selekzio bakar<br />

batek ere ez du irabazi Afrika<br />

Kopa hiru aldiz jarraian, eta aukera<br />

horixe daukate gaur Hassan<br />

Shehataren jokalariek. Ondo landutako<br />

selekzioa da Egiptokoa,<br />

esperientzia handikoa, eta baloia<br />

mugitzea gustatzen zaiona. Hamalau<br />

gol sartu ditu aurtengo<br />

Afrika Kopako bost partidetan,<br />

eta bi besterik ez ditu jaso. Finalerdietan,<br />

esaterako, 4-0 irabazi<br />

zion Algeriari.<br />

Egipto-Ghana. Bi selekzio, futbola<br />

ulertzeko bi modu, eta jokatzeko<br />

bi filosofia aurrez aurre<br />

Luandako 11 de Novembro futbol<br />

zelaian. Hirugarren titulua jarraian,<br />

edo orain dela hogeita zortzi<br />

urte lortutako balentria errepikatzeko<br />

aukera.<br />

Atzo, berriz, hirugarren eta laugarren<br />

postuak zehazteko partida<br />

jokatu zen, eta Nigeriak 1-0 irabazi<br />

zion Algeriari. Obinnak sartu<br />

zuen gola, 55. minutuan.<br />

Togorentzat bi urteko zigorra<br />

Togoko selekzioak ezingo du parte<br />

hartu hurrengo bi urteetan<br />

Afrika Kopan, eta Togoko Futbol<br />

Federazioak 50.000 dolarreko isuna<br />

jasoko du. Afrikako Futbol<br />

Konfederazioak jakinarazi zuen<br />

atzo albistea. Togoko selekzioak<br />

atentatua jasan zuen Angolara<br />

bidean zihoala, eta hiru lagun hil<br />

ziren, bigarren entrenatzailea,<br />

prentsa arduraduna eta gidaria.<br />

Jokalariek eurek Afrika Kopa jokatzeari<br />

uko egin zioten hasieran,<br />

ondoren parte hartzea erabaki<br />

zuten, baina Togoko Gobernuak<br />

lehiaketatik erretiratzeko agindua<br />

eman zien azkenean. Hain zuzen<br />

ere, Issa Hayatou Konfederazioko<br />

presidenteak atzo adierazi<br />

zuenez, «Gobernuaren esku-hartzeagatik»<br />

ezingo du parte hartu<br />

Togok Afrika Koparen hurrengo<br />

bi ekitaldietan.

---

24 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Kirola ›<br />

Puntu asko jasotzen<br />

duena, defentsa<br />

onenaren aurka<br />

Alex Mumbru, saskiratzeko ahaleginean, Matias Sandes Fuenlabradakoa aurrean duela, atzo. ALBERTO MARTIN / EFE<br />

Alarma gorria piztu da<br />

Fuenlabrada 85<br />

Bizkaia Bilbo Basket 72<br />

Fuenlabrada. Mainoldi (6), Laviña<br />

(5), Thomas (13), Batista (12), Fitch<br />

(19) —hasierako bostekoa—; Colom<br />

(3), Burstein (18), Tskitixvili (8) eta<br />

Sandes (1).<br />

Bizkaia Bilbo Basket. Rodriguez<br />

(3), Warren (12), Mumbru (14), Banic<br />

(18), Hervelle (9) —hasierako<br />

bostekoa—; Moiso (1), Vazquez,<br />

Seibutis (4), Markota, Salgado eta<br />

Blums (11).<br />

Markagailua. 22-22, 41-45 (atsedenaldian);<br />

62-53 eta 85-72.<br />

Epaileak. Arteaga, Murgui eta Castillo.<br />

Batista eta Hervelle kanporatu<br />

zituzten.<br />

Bestelakoak. 5.631 ikusle Fernando<br />

Martin pabiloian, ACB ligako 20. jardunaldian.<br />

Fuenlabradaren aurka<br />

galdu du Bilbo Basketek,<br />

eta aukera paregabea<br />

galdu gora egiten hasi<br />

eta zulotik aldentzeko<br />

A.Urbistondo<br />

Alarma gorria piztu da. Bilbo Basketek<br />

garaipenarekin bueltatu<br />

behar zuen derrigor Fuenlabradatik,<br />

baina esku-hutsik itzuliko<br />

da etxera. Esku-hutsik eta etorkizun<br />

beltzarekin begi bistan. 85-72<br />

galdu zuen Fuenlabradaren aurka,<br />

eta bizkaitarrek ia ezinezko<br />

du dagoeneko sailkapenean atzoko<br />

aurkaria gainditzea. Fuenlabradak<br />

hiru garaipeneko aldea<br />

du, eta bi taldeen arteko puntu aldea<br />

ere aldekoa. Laburbilduz, lau<br />

garaipen.<br />

Fuenlabrada gainditzea ezinezkoa,<br />

eta beste taldeak harrapatzeko<br />

helburua ere asko zaildu da.<br />

Gaurko emaitzen zain, jaitsiera<br />

saihesteko borrokan murgilduta<br />

dauden beste taldeek bi garaipeneko<br />

aldea izaten jarraituko dute<br />

gutxienez, baina partida bat gutxiago<br />

geratzen da. Egutegiak ez<br />

dakar berri on-onik, gainera. Honatx<br />

hurrengo aurkariak: Manresa,<br />

Real Madril eta Lagun Aro.<br />

Bilbo Basketek lehen zati txukuna<br />

jokatu zuen, baina han pilatutako<br />

errenta oro pikutara bota<br />

zuen hirugarren laurdenean. 41-<br />

45 zioen markagailuak atsedenaldian,<br />

bilbotarren alde, eta 62-55<br />

hamar minutu geroago. Bilbo<br />

Basketek 10 puntu bakarrik saskiratu<br />

zituen, eta bost puntuko<br />

balorazio apala. Halere, laurden<br />

osoa izan zuen egoera bideratzeko,<br />

baina berandu zen. Fuenlabrada<br />

hazi egin zen, eta Katsikarisen<br />

taldeak emandako aukera<br />

ezin hobe baliatu zuen, hiruko lerrotik<br />

aurkaria txikitzeko. Fuenlabradak<br />

12 puntuko aldea lortu<br />

zuen azken laurdenean, eta Bilbo<br />

Basket nahi eta ezin aritu zen.<br />

Fuenlabrada ikusgarri aritu<br />

zen hirukoetan. 14 saskiratu zituen<br />

denera, eta portzentaje apartarekin:<br />

%53. Horietako asko, gainera,<br />

une erabakigarrietan iritsi<br />

ziren, Bilbo Basket behetik gora<br />

zetorrenean, aurkariaren parera<br />

iristear zela. Kolpe asko hartu zituen<br />

Bizkaiko taldeak, baina jaiki<br />

egin zen beti. 39. minutuan izan<br />

ezik. 77-72 zegoen markagailua,<br />

eta Ferran Laviñak bere taldearen<br />

14. hirukoa saskiratu zuen. 80-<br />

72 eta akabo.<br />

Porrota oso mingarria da, Bilbo<br />

Basketen partida ez zelako txarra<br />

izan. Partidatik joan zen hirugarren<br />

laurdenean, eta garesti ordaindu<br />

zuen. 77 puntuko balorazioa<br />

lortu zuen, Fuenlabradak<br />

baino 14 gutxiago, baina erabakigarria<br />

izan zen hirukoetan izan<br />

zuen punteria txarra. %21 asmatu<br />

zuten, 32 aldiz jaurti eta zazpi<br />

bakarrik saskiratu ostean. Bereziki<br />

aipagarria izan zen Hervelleren<br />

egun txarra. Jaurti zituen zazpi<br />

hirukoak kale egin zituen belgikarrak.<br />

Marko Banic eta Janis<br />

Blums izan ziren jokalari onenak,<br />

baina aspaldi bezala, ez zuten laguntza<br />

handirik izan.<br />

Cajasol gaiztoa hartuko<br />

du Lagun Arok gaur;<br />

galtzea oso arriskutsua<br />

da, Lasoren taldea<br />

zuloan sartuko delako<br />

A.U. Donostia<br />

Ataka zailean dago Lagun Aro.<br />

Azken bost partidak galdu ditu jarraian,<br />

eta seigarrena galtzeko<br />

arriskua ere benetakoa da. Cajasol<br />

hartuko dute gipuzkoarrek<br />

gaur eguerdian Illunben. Ligan<br />

puntu gutxien jasotzen duen taldea,<br />

defentsa onena duen taldea,<br />

puntu zaku handia jasotzen duenaren<br />

aurka. Cajasolek 67,6 puntu<br />

hartzen ditu partidako, oso kopuru<br />

txikia, eta Lagun Arok 80<br />

puntutik gora. Alde handia da<br />

hori, eta zenbaki horiek zeharo<br />

iraultzen ez badira, etzi donostiarren<br />

seigarren porrotaz mintzatuko<br />

dira komunikabideak.<br />

Nola irauli Cajasolentzat makulua<br />

den onura? Nola Lagun<br />

Arorentzat zama astun-astuna<br />

dena? Erantzuna ematea zaila da.<br />

Zehatzago, Lagun Aroko zaleek<br />

irakurri nahi luketen erantzuna.<br />

Donostiaren aldekoa, alegia. Cajasolek<br />

hilabeteak daramatzalako<br />

zaintza ona egiten, eta ezin<br />

hobe barneratuak duelako nola<br />

jardun. Real Madril bakarrik izan<br />

da gai haien babes sendoa hautsi<br />

eta 80 puntuko zigorra emateko.<br />

Irtenbidea, beraz, erraza da. Puntu<br />

gutxiko partida izango dela<br />

barneratu, indarra 40 minutuan<br />

mantendu, gorabeherak saihestuz,<br />

eta erasoan asmatzea.<br />

A.U.Donostia<br />

Begiradak jokalari batengan<br />

jarri dira Donostian: Antwain<br />

Barbour. Kentuckykoa apal<br />

samar dabil 2010ean. Ez du beragandik<br />

espero den neurria eman,<br />

eta taldea asko nabaritzen ari da<br />

haren puntu urritasuna. Barbourrek<br />

hamabost puntu saskiratu<br />

zituen batez beste ligako lehen<br />

hiru hilabetetan, baina aurkariak<br />

bere jokoa eta mugimenduak<br />

ikasten hasi dira, eta zailtasun<br />

franko ditu barneraldiak<br />

egin edo jaurtiketa posizio onak<br />

lortzeko.<br />

Cajasolek talde osoa du, orekatua.<br />

Earl Calloway joko antolatzaile<br />

txukuna da, Tyrone Ellisek<br />

eta Tariq Kirksayk bikote arriskutsua<br />

osatzen dute kanpoko lerroan,<br />

eta Dusko Savanovic, Xavi<br />

Rey eta Juanjo Triguero horma<br />

garaia dira saskipean. Presio handia<br />

dauka Lagun Arok. Atzetik dituen<br />

talde batzuk huts egiten ari<br />

dira, baina besteak ez. Seigarren<br />

porrotak zuloan sartuko luke Pablo<br />

Lasoren taldea.<br />

Euroligako amorrua<br />

itzaltzeko, hamargarrena<br />

Alacant hartuko du<br />

etxean Baskoniak gaur,<br />

Gasteizen jokatutako<br />

sei partidak galdu<br />

dituen taldea (18:00)<br />

LAGUN ARO GBC-CAJASOL<br />

pLagun Aro Gipuzkoa Basket.<br />

Sergio Sanchez, Uriz, Rai Lopez,<br />

Detrick, Barbour, Panko, Hopkins,<br />

Ignerski, Doblas eta Miralles.<br />

pCajasol. Calloway, Satoransky,<br />

Miso, Ellis, Kirksay, Sastre,<br />

Cabanas, Savanovic, Xavi<br />

Rey, Radenovic eta Triguero.<br />

pSailkapena. 13.postuan dago<br />

Lagun Aro: 7-12. Cajasol bosgarren<br />

da: 11-8.<br />

pLekua. Illunbe pabiloia<br />

(10.500 lagun).<br />

pOrdua. 12:30 (ETB 1).<br />

Olympiakosen aurkako porrotak<br />

min egin du, eta zauriak sendatzeko<br />

ligan daraman bide onari<br />

segida eman nahi dio Baskoniak.<br />

Bederatzi garaipen lortu ditu jarraian<br />

ACB ligan, eta hamargarrena<br />

lortu nahi du Alacant bisitari<br />

dela. Estatistikei erreparatuz<br />

gero, aurkari aproposa da, Gasteizera<br />

etorri den sei alditan eskuhutsik<br />

bueltatu delako etxera.<br />

Dusko Ivanovic gogor mintzatu<br />

zen asteazkenean ordezko jokalarien<br />

jardunarekin. Haiek<br />

gehiago laguntzen ez badute taldeak<br />

zereginik ez duela esan<br />

zuen. Mezu zuzena English, Pau<br />

Ribas, Singletary eta Eliyahurentzat.<br />

Olesoni eta Baraci aste pare<br />

bat falta zaizkie kantxara bueltatzeko,<br />

eta denen ekarpena derrigorrezkoa<br />

da. Splitterrek, Huertasek,<br />

Teletovicek eta San Emeteriok<br />

ezin dute dena egin.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 25<br />

‹ Kirola<br />

Matxinoa<br />

apaldu du<br />

Serena Williamsek bosgarren aldiz<br />

irabazi du Australiako Irekia, finalean<br />

Justine Henin mendean hartuta<br />

Galdu arren, torneo handietarako<br />

hautagai dela erakutsi du belgikarrak<br />

Imanol Magro<br />

Aginduko zuela hitzeman zuen iaz.<br />

Emakumezkoen zirkuituko lehen<br />

postuko izen dantzarekin bukatu eta<br />

urte osoan eutsiko ziola aurreratu.<br />

Automotibazioa zen bere buruari<br />

erronka jartzea, baina, era berean,<br />

hitzek doinu tiranikoa zuten. Serena<br />

Williams munduaren aurka: ahizparen<br />

aurka, itzuli berri zen Clijstersen<br />

aurka, Errusiako armadaren aurka…<br />

baina desafioa egin zuenean<br />

aurkari bat falta zitzaion, Justine<br />

Heninek oraindik ez zuelako bere<br />

itzuleraren berri eman. Atzo egin zuten<br />

topo aurrenekoz, Lord Raver<br />

Arenan, tiranoak eta bere agintea<br />

kolokan jarri dezakeen matxino<br />

arriskutsuenak, eta Williamsek bosgarrenez<br />

irabazi zuen Australiako<br />

Irekia (6-4, 3-6 eta 6-2); bere ibilbideko<br />

hamabigarren Grand Slama.<br />

Williamstar gazteenak Billie Jean<br />

Kingen marka berdindu zuen, eta finalaren<br />

ondoren elkar besarkatu zuten.<br />

Final ona izan zen, gogorra, eta<br />

beroa, 35 graduko tenperatura zegoen<br />

Melbournen, eta Rod Laver Arena<br />

bi orduz infernu bilakatu zuen. Tiranoak<br />

urteko lehen aginte kolpea<br />

eman zuen, baina matxinoak<br />

hortzak erakutsi zizkion, eta<br />

tenis zaleen onerako sasoi<br />

bikainean itzuli dela erakutsi.<br />

11 partida jokatu<br />

ditu bueltatu zenetik,<br />

eta bere sasoiak gora<br />

egingo du. Hala esan<br />

Serena Williams puntu bat<br />

ospatzen, atzo, finalean. MAST IRHAM<br />

Murrayk ezinezkoa<br />

dirudiena lortu nahi du<br />

Federerren aurka<br />

DRoger Federer da faborito<br />

garbia gaur Andy Murrayren<br />

aurkako gizonezkoen finalean<br />

(09:30, Euskal Herriko<br />

ordua). Suitzarrak Australiako<br />

Irekia irabaz dezake, laugarrenez,<br />

eta bere ibilbideko hamaseigarren<br />

Grand Slama. Finalei<br />

dagokienez, gaur 22.a du, eta<br />

bihar Jimmy Connors berdinduko<br />

du zirkuituko buruan aste<br />

gehien igaro duen tenislari gisa:<br />

268 guztira. Andy Murrayrentzat,<br />

berriz, Grand Slameko bigarren<br />

finala da, eta aurrekoa,<br />

2008ko AEBetako Irekikoa, Federerren<br />

aurka galdu zuen. Eskoziarrak,<br />

baina, datu bat du<br />

alde: hamar aldiz jokatu du Federerren<br />

aurka, eta sei aldiz irabazi<br />

du.<br />

zion tiranoak, «ondo dago Justine,<br />

baina hobera egingo du». Matxinoak<br />

lorea itzuli zion: «Serena, zu zara benetako<br />

txapelduna», baina berriz ere<br />

elkar ikusiko dutela gehitzea falta<br />

izan zitzaion. Etorriko da lur harrotua,<br />

eta orduan ikusiko da matxinoaren<br />

benetako indarra.<br />

Baina pista marroien garaia ez da<br />

oraindik, eta Australian Serenak garaiezina<br />

dirudi, bere Daphne Akhurst<br />

kopen bildumak erakusten<br />

duen bezala. Halere, lan zaila izango<br />

zuela ikusi zuen hasieratik atzo. Lehen<br />

tantoa saketik lortu zuen txapeldunak,<br />

baina lehen jokoak zortzi minutu<br />

iraun zuen. Henin ez zen fin ibili<br />

lehen setean, eta Williamsen sakea<br />

hausteko izan zituen zazpi aukeretatik<br />

bakarra baliatu zuen (4-1). Baina<br />

Henin lehiakorra da, ia nekaezina,<br />

‘‘ Finalean biek zerbait<br />

erakutsi nahi genuela<br />

sentitu dut, eta biok lortu<br />

dugula iruditu zait»<br />

SERENA WILLIAMS<br />

Tenislaria<br />

eta seta berdindu zuen (4-4). Williams<br />

5-4 aurreratu zen, eta partidako lehen<br />

une erabakigarrian Heninek<br />

kale egin zuen. Saketik bi falta egin<br />

zituen, eta bi tanto piloteatu galdu.<br />

Williamsek bide erdia egina zuen.<br />

Estatubatuarrak lehen jokoa irabazi<br />

zuen bigarren setean, eta 15-40<br />

aurreratu bigarrenean. Finala erabakita<br />

egon zitekeen, baina orduan<br />

itzuli zen benetako Henin. Lehiakor,<br />

beti lehiakor, hortzak estutu eta zortzi<br />

puntu irabazi zituen jarraian, eta<br />

aurkariaren sakea hautsi zuen punturik<br />

jaso gabe. Biek, baina, ez zuten<br />

sakea ondo baliatu, eta bigarren seta<br />

tanto luzeetan erabaki zen (3-4). Heninek<br />

errebes dotorea atera zuen,<br />

eta seteko azken hamar puntuak jarraian<br />

eginda berdindu zuen finala.<br />

Matxinoa goraka zihoan, eta tiranoa<br />

zanbuluka zebilen.<br />

Izerdi patsetan biak, soinekoa aldatu<br />

eta guzti egin behar izan zuten.<br />

Henin oldartuta zegoen, baina sakeak<br />

bizkarra eman zion hirugarren<br />

setean. Williamsek, berriz, une egokian<br />

berreskuratu zuen. Sakeak erabaki<br />

zuen seta, eta hor Williamsek<br />

abantaila zuen. Henin osoago zegoen,<br />

baina hiru aldiz hautsi zion sakea,<br />

eta hori abantaila handiegia da<br />

tiranoari aurre egiteko. Txapeldunak<br />

esaldi bakarra aski izan zuen finala<br />

ezin zehatzago laburbitzeko:<br />

«Biek zerbait erakutsi nahi genuela<br />

sentitu du, eta biek lortu dugu».

---

26 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Kirola ›<br />

DLaburrak<br />

Itxakok eta Akaba Bera<br />

Berak irabazi egin dute<br />

ESKUBALOIA ›Itxakok eta<br />

Akaba Bera Berak irabazita<br />

amaitu dute ABF ligako lehen<br />

itzulia. Nafarrek erraz irabazi<br />

zioten atzo Vicar Goyari (14-<br />

26), eta tinko eusten diote<br />

lehen postuari. Gipuzkoarrek,<br />

berriz, gehiago sufritu zuten<br />

Rocasari irabazteko (25-28).<br />

Garaipen horrekin, Akaba Espainiako<br />

Koparako sailkatu da.<br />

Hondarribia-Irunek 66-68<br />

galdu du Gironaren aurka<br />

Frantziako jokalariak, elkar besarkatuta, Islandiaren aurkako garaipena ospatzen, atzo, Vienan, lehen finalerdiaren amaieran. HERBERT NEUBAUER / EFE<br />

Urtebete ondoren, dena berdin<br />

SASKIBALOIA ›Hondarribia-<br />

Irunek burua altxatu ezinik<br />

jarraitzen du, eta atzo berriro<br />

galdu egin zuen, etxean, Argon<br />

Uni Gironaren aurka (66-68).<br />

Etxekoak beti izan ziren atzetik,<br />

baina azken unean luzapena<br />

behartzeko aukera izan zuten.<br />

Anna de Forgek, baina, huts egin<br />

zuen jaurtiketa erabakigarria.<br />

Frantziak eta Kroaziak<br />

jokatuko dute<br />

Europako Eskubaloi<br />

Txapelketako finala,<br />

gaur, Vienan<br />

Julen Etxeberria Donostia<br />

Mirko Alilovic Kroaziako atezaina, garaipena ospatzen, atzo. H. NEUBAUER / EFE<br />

Frantzia eta Kroazia. Urtebeteren<br />

ondoren, bi selekzio horiek berriro<br />

izango dira aurrez aurre txapelketa<br />

bateko finalean. Orain urtebete<br />

Zagreben izan zen, Munduko<br />

Txapelketan. Gaur, berriz, Vienan<br />

ariko dira, Europako Txapelketan<br />

(17:30). Atzo sailkatu ziren biak<br />

txapela lortzeko azken partidarako.<br />

Frantziarrek Islandia utzi zuten<br />

bidean (28-36), eta kroaziarrek<br />

Polonia (24-21). Haien meritua ez<br />

da, halere, egun bateko kontua,<br />

norgehiagoka bakar bateko emaitza<br />

baten kontua. Ez. Merezita<br />

daude finalean, ondo merezita ere.<br />

Haiek dira bakarrak Austrian partidarik<br />

galdu ez dutenak. Larri ibili<br />

dira zenbait neurketatan, irabazi<br />

ezinik, baina inoiz ez dira izan<br />

galtzaile. Horregatik, huts egin ez<br />

dutelako daude finalean, txapela<br />

irabazteko prest.<br />

Frantziarentzat bigarren titulua<br />

litzateke gaurkoa—2006an irabazi<br />

zuen lehena, Suitzan—, eta<br />

aurrenekoa Kroaziarentzat. Frantziarrek,<br />

gainera, marka historikoa<br />

lor dezakete, lehen aldiz hiru<br />

txapelketa garrantzitsuenak jarraian<br />

irabazita: Olinpiar Jokoak<br />

eta Munduko eta Europako txapelketak.<br />

Kroaziak frantziarren<br />

festa zapuztu nahi du. Iaz,Munduko<br />

Txapelketako finalean gertatutakoaren<br />

ordainekoa emateko<br />

modurik onena litzateke. Orduan<br />

kroaziarrek dena prest zuten etxean,<br />

Dom Sportova pabiloian,<br />

15.600 zaleren aurrean, txapela<br />

irabazteko. Baina Frantziak 24-19<br />

irabazi zion.<br />

Bata aise,bestea larri<br />

Frantzia sailkatu zen lehenengo<br />

finalera. Islandia gainditu zuen<br />

aurreneko finalerdian, dotore,<br />

orain dela bi urte Pekingo Olinpiar<br />

Jokoetako finalean egin bezala.<br />

Partidako bi zatiak guztiz ezberdinak<br />

izan ziren. Lehenbizikoan,<br />

oreka izan zen nagusi: atsedenaldirako<br />

hiru minutu falta zirela,<br />

13-12 zen nagusi Islandia. Baina<br />

orduan jo zuen kolpea mahai gainean<br />

Frantziak. 5-14ko partziala<br />

lortu zuen ordu laurden eskasean,<br />

eta zortzi goleko zuloa egin (18-<br />

26). Nikola Kabaraticek eta Michael<br />

Guigouk zerikusi handia<br />

izan zuten frantziarren susperraldian,<br />

hamalau gol horietatik 11<br />

haienak izan baitziren. Ezker albokoak<br />

sei sartu zituen, tarte horretan<br />

Frantziak sartutako aurreneko<br />

bostak —bederatzi gol sartu<br />

zituen guztira, eta ez zuen jaurtiketa<br />

bakarra huts egin—. Karabaticen<br />

lan bikainari jarraipena<br />

eman zion Guigou <strong>ezker</strong> hegalekoak,<br />

bost gol sartuta. Ondorioa:<br />

partida erabakita, eta azken hogei<br />

minutuak soberan.<br />

Frantziak baino gehiago sufritu<br />

behar izan zuen Kroaziak bigarren<br />

finalerdian Poloniari irabazi<br />

eta finalerako sailkatzeko. Lehen<br />

finalerdiarekin alderatuta, parekotasuna<br />

izan zen nagusi kroaziarren<br />

eta poloniarren artekoan, eta<br />

nor baino nor gehiago aritu ziren<br />

bi selekzioak, hasi eta buka. Eta<br />

horrelakoetan gertatu ohi den bezala,<br />

xehetasunek erabaki zuten<br />

neurketa, Ivano Balic eta Domagoj<br />

Duvnjaken buru eta eskuetan<br />

sortutako jenio xehetasunek. Bi<br />

erdikoek erdibana egin zuten lana:<br />

Balicek lehen zatian, Duvnjak<br />

hotz zegoenean; eta Duvnjakek<br />

bigarren zatian, Balicek atseden<br />

hartu behar izan zuenean. Hamar<br />

gol sartu zituzten bien artean, eta<br />

hamaika pase ikusgarri eman, horietako<br />

asko Ivan Cupic eskuin<br />

hegalekoak baliatutakoak —sei<br />

gol sartu zituen, eta bera izan zen<br />

goleatzaile nagusia Kroazian—.<br />

Hirukote horren lanari esker<br />

hautsi zuen partida Kroaziak lehen<br />

zatiko azkeneko minutuetan.<br />

6-2ko partziala lortu zuen, eta gol<br />

bat gutxiagorekin egotetik (9-10)<br />

hiru goleko aldea edukitzera pasatu<br />

zen (15-12). Neurketa, hala<br />

ere, ez zegoen inondik inora erabakita.<br />

Poloniak bazekien, eta gogotik<br />

saiatu zen aldea ezerezean<br />

uzten. Lortzekotan egon zen, bereziki<br />

Michal Jurecki <strong>ezker</strong> albokoaren<br />

lan bikainari esker —partidako<br />

goleatzaile nagusia izan<br />

zen, zazpi gol sartuta—. Baina alferrik,<br />

poloniarrek aldea murrizten<br />

zuten bakoitzean azaltzen zen<br />

Duvnjak, eta ahalegin guztiak zapuzten<br />

zituen. Hala, norgehiagoka<br />

amaieran, poza kroaziarren artean,<br />

eta atsekabea poloniarren<br />

artean. Iaz Munduko Txapelketan<br />

gertatu bezala, Kroaziak utzi<br />

ditu berriro finaletik kanpo. Hirugarren<br />

izango dira gehienez, baina,<br />

horretarako, Islandiari irabazi<br />

beharko diote gaur hirugarren<br />

eta laugarren posturako partidan<br />

(15:00). Txapela Frantziarentzat<br />

edo Kroaziarentzat dago gordeta.<br />

Arraiz eta Augusto nagusi<br />

Laudioko Herri Lasterketan<br />

ATLETISMOA ›Aitor Arraiz eta<br />

Aparecida Augusto nagusitu<br />

ziren atzo Laudioko III. Herri<br />

Lasterketan. 200 korrikalari<br />

inguru aritu ziren Basalarrina<br />

Euskal Topaguneak, Laudioko<br />

Atletismo Klubak eta BERRIAk<br />

antolatutako proban. Emaitzak<br />

www.berria.info webgunean<br />

daude ikusgai. Bestalde, gaur<br />

jokatuko da Donostiako Nazioarteko<br />

Krosa, Lasarte-Oriako<br />

hipodromoan (10:30).<br />

Euskal herritarrak, pattal<br />

Munduko Txapelketan<br />

ZIKLO-KROSA ›Atzo hasi zen<br />

Munduko Ziklo-Kros Txapelketa,<br />

Taborren (Txekia). Lau euskal<br />

txirrindulari aritu ziren<br />

lehian: 23 urtez azpikoan,<br />

Daniel Ruiz 49.a izan zen, eta<br />

Iñigo Gomez 55.a —Pawel Szczepaniak<br />

poloniarra nagusitu<br />

zen—; gazte mailan, berriz, Jon<br />

Ander Insausti 31.a izan zen, eta<br />

Peio Goikoetxea 51.a —Tomas<br />

Paprstka txekiarra nagusitu<br />

zen—. Gaur, proba nagusiak:<br />

11:00etan, emakumezkoak;<br />

eta 14:00etan, gizonezkoak.<br />

Ordiziak bakarrik<br />

jokatuko du etxean<br />

ERRUGBIA ›Espainiako Ohorezko<br />

Mailako 12. jardunaldiko<br />

partidak jokatuko dituzte gaur<br />

Gernikak, Ordiziak eta Bera<br />

Berak. Ordizia izango da etxean<br />

ariko den bakarra, La Vilaren<br />

aurka (12:00). Gernika eta Bera<br />

Bera etxetik kanpo ariko dira, El<br />

Salvadorren eta Santboianaren<br />

aurka (12:30).

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 27<br />

‹ Kirola<br />

Aimarren egun horietako bat<br />

Olaizola II.a-<br />

Mendizabal II.a 22<br />

Gonzalez-Laskurain 9<br />

Iraupena. 50 minutu.<br />

Pilotakadak. 427.<br />

Saketik. Olaizolak 2; Gonzalezek 2.<br />

Markagailua. 7-0, 7-2, 11-2, 11-4, 12-<br />

4, 12-5, 14-5, 14-5, 14-7, 19-7, 19-8,<br />

20-8, 20-9 eta 22-9.<br />

Bestelakoak. Jende asko Iruñeko<br />

Labriten, ia bete egin zen.<br />

Apustuak gorrien alde irten ziren:<br />

100-90i.<br />

Olaizola II.ak<br />

eta Mendizabal II.ak<br />

nagusitasunez<br />

lortu dute<br />

bigarren puntua<br />

Imanol Magro<br />

«Dena ondo irteten zaizun egun<br />

batzuk daude, eta gaur horietako<br />

bat izan da». Eta kito. Esaldia Aimar<br />

Olaizolarena dela azalduta<br />

ezer gutxi gehiago dago esateko<br />

partidari buruz. Goizuetakoak<br />

partida hasiera magikoa izan<br />

zuen atzo, Labriten. Pilota astun,<br />

indartsu eta zakarra atera zuen<br />

saskitik, eta hura lagun, erakustaldia<br />

eman zuen. Lehen zazpi<br />

tantoak bost minutu eskasetan<br />

egin zituen, eta egun gogorra<br />

izango zela ikustarazi zion Gonzalezi.<br />

Saiatu ziren Aspekoak gauzak<br />

aldatzen, baina Oier Mendizabalek<br />

ere ondo erantzun zuen, eta<br />

beste guztia kidearentzako aukerako<br />

pilotari itxarotea izan zen.<br />

Asegarceko bikoteak itxura<br />

ona eman zuen, eta ligaxkako bigarren<br />

puntua lortu. Aimar Olaizolak<br />

ardura hartu zuen erasoan,<br />

eta Oier Mendizabalek gora egin<br />

zuen. Txapelketak aurrera egin<br />

ahala, Añorgakoa bere mailara<br />

iristen ari da, eta estutu zuten<br />

Gaur jokatuko dira trinketeko buruz<br />

burukoaren finalerdien joanekoak<br />

Waltary Kurutxarriren<br />

aurka ariko da, eta<br />

Ezkurra II.a Ozafrainen<br />

kontra, Arrangoitzeko<br />

pilotaleku bizian<br />

I. M.<br />

Buruz buruko trinket txapelketa<br />

azken txanpan sartu da, eta finalerdien<br />

joaneko partidak gaur<br />

jokatuko dira, Arrangoitzen<br />

(Lapurdi, 16:00). Waltary Agusti<br />

iazko txapeldunak Andde Kurutxarriren<br />

aurka jokatuko du<br />

Aimar Olaizola Sebastian Gonzalezen aurrean pilota astintzeko zorian, atzo, Labriteko partidan. J. M. / ARP<br />

tanto bakanetan ez zuen kale<br />

egin. Galtzaileak, berriz, ezinean<br />

aritu ziren, Gonzalez bereziki.<br />

Laskurain pilota baztertzen saiatu<br />

zen, eta ondo eutsi zion Mendizabali<br />

piloteoan, baina aldea frontis<br />

alboan egon zen.<br />

Olaizolak Gonzalez ernegatu<br />

zuen. Azkaindarraren aurka jokatzen<br />

ditu partida onenak, eta<br />

atzo gailentzeko aurkari aproposa<br />

dela ikusi zen berriz. Teknikoki<br />

fin, erremateak, pilotakadak...<br />

dena aldatu zuen tanto bakoitzean,<br />

eta azkaindarra galduta ibili<br />

zen. Deseroso jokatzera behartu<br />

zuen, askotan behar ez zuenean<br />

sartzera, eta bere hutsak eragin<br />

zituen. Gonzalezek zurbil bukatu<br />

zuen, Olaizolak egun ona zuen<br />

eta berak pairatu zuen, askotan<br />

gertatu izan zaion bezala.<br />

lehenbizi, eta Paxkal Ezkurrak<br />

Patrick Ozafrainen kontra gero.<br />

Finalerdiak bi partidetara jokatuko<br />

dira, eta berdinketa balego,<br />

zerrendaburuek egingo lukete<br />

aurrera. Sistema berria da, eta<br />

bitxia ere. Antolakuntzak —<br />

Frantziako Pilota Federazioak—<br />

iaz ligaxkaren alde egin zuen,<br />

baina partida on gutxi ikusi zirenez,<br />

joan-etorriko finalerdiak<br />

nahiago izan ditu aurten.<br />

Lehen finalerdiak faborito argia<br />

du: Waltary. Are gehiago trinketa<br />

bizia dela kontuan hartuta,<br />

halakoetan sakearekin lortzen<br />

duen abantaila edozein partida<br />

desorekatzeko modukoa baita.<br />

Kurutxarrik erritmoa du alde, bigarren<br />

partida baitu atzo zortzi<br />

Etxetori irabazi ondoren (40-27).<br />

Bigarrena, berriz, irekiago<br />

dago. Ozafrainek eta Ezkurra<br />

II.ak ezin hobe ezagutzen dute elkar,<br />

eta eurena buruz buruko<br />

lehien klasiko bat da. Makina bat<br />

partida jokatu dute, tartean final<br />

bat ere. Ozafrainek Alfarori irabazi<br />

zion iragan astean (40-31),<br />

baina Ezkurra ere sasoian dago,<br />

duela bi aste desafioa irabazi baitzion<br />

Waltaryri Azkainen (40-27).<br />

Itzuliko partidak gaur zortzi jokatuko<br />

dira, Donapaleun.<br />

Aspeko bikoteak hasieran ikusi<br />

zuen zail izango zuela hirugarren<br />

puntua lortzea, irabazleak 7-<br />

0 aurreratu zirenerako izerditan<br />

hasi gabeak baitziren. Pilota oso<br />

zakarrarekin ari ziren jokatzen,<br />

eta ez ziren egokitu. Tanto motz<br />

eta zehatzak izan ziren. Olaizolak<br />

bisturia atera eta tankera guztietako<br />

erremateak egin zituen. Goizuetakoak<br />

hamabost tanto egin<br />

zituen guztira, eta bereziki politak<br />

izan ziren zabalera irekita lorturikoak.<br />

Aspekoen estrategia pilota aldatzea<br />

izan zen, baina hala zazpi<br />

tantoko aldeari eustea baino ez<br />

zuten lortu (14-7). Partida galduta<br />

ikusita, erritmoa bizia jartzen<br />

saiatu ziren, zerbait aldatzen, baina<br />

ez zuen fruiturik eman. Laskuraini<br />

gero eta gehiago kostatu zitzaion<br />

Olaizola saihestea, eta erakustaldia<br />

puztu zuen. Ezinezkoa<br />

zen, gero onartu bezala, Olaizolak<br />

egun horietako bat zuelako.<br />

Titin-Pascualen hirugarrena<br />

Binakako txapelketak ligaxkako<br />

laugarren jardunaldia herenegun<br />

hasi zen, eta lehen partidan Titin<br />

III.ak eta Pascualek Berasaluze<br />

VIII.ari eta Beginori irabazi zieten,<br />

22-15. Aspekoek hirugarren<br />

puntua lortu zuten; Asegarcekoek,<br />

berriz, bakarrarekin jarraitzen<br />

dute. Txapelketako partida<br />

Eibarren jokatuko da gaur (17:00,<br />

ETB1), Irujo-Beroiz eta Bengoetxea<br />

VI.a-Otxandorenaren artean.<br />

Jardunaldiko azkena, berriz,<br />

bihar izango da, Tolosan (16:00),<br />

Xala-Zubieta eta Olaizola I.a-<br />

Apraizen artean.<br />

Waltary Agusti. NICOLAS MOLLO<br />

DLaburrak<br />

Txukun Lakua Igorreren<br />

aurka, gaur, Hernanin<br />

ESKU-HUSKA ›Gasteizko Txukun<br />

Lakuako eta Igorreko seikoteek<br />

BERRIA txapelketako lehen<br />

faseko kanporaketa jokatuko<br />

dute gaur, Hernanin (10:30).<br />

G Jaialdiak<br />

OSTIRALEKO EMAITZAK<br />

pZornotza. Mendizabal-Argote<br />

20; Olazabal-Arruti 22. Titin<br />

III.a-Pascual 22; Berasaluze<br />

VIII.a-Begino 15.<br />

pElorrio. Cabrerizo-Urberuaga<br />

12; Perez-Galarza VI.a 22. Arretxe<br />

II.a-Zabala 22; Berasaluze<br />

IX.a-Larrinaga 11.<br />

pAmezketa. Belloso 22; Olaetxea<br />

11. Saralegi-Eskudero 12;<br />

Lasa-Merino 22.<br />

pBergara. Berria Txapelketa:<br />

Bergara 49 (2); Erreka 51 (1).<br />

ATZOKO EMAITZAK<br />

pIruñea. Leiza-Zearra 22; Saralegi-Iza<br />

20. Olaizola II.a-Mendizabal<br />

II.a 22; Gonzalez-Laskurain<br />

9. Chafee-Beobide 18; Belloso-Urrizelki<br />

9.<br />

pGalarreta. Matxin IV.a-Zubiri<br />

21; Etxabe II.a-Zubizarreta 35.<br />

Zeberio II.a-Etxeberria III.a 40;<br />

Uterga-San Miguel 36. Matxin<br />

III.a-Baleztena 29; Urtasun-Ion<br />

40. Zulaika-Urko 23; Endika-<br />

Aizpurua II.a 40.<br />

pAndoain.Lander-Felix 30; Alberdi<br />

II.a-Elizegi 29. Aimar-Alberdi<br />

III.a 29; Olha-Mugartegi 30.<br />

GAURKO PARTIDAK<br />

pEibar (17:00, ETB1). Diaz-<br />

Oteiza / Retegi Bi-Cecilio. Irujo-<br />

Beroiz / Bengoetxea VI.a-<br />

Otxandorena. Apeztxea-Urberuaga<br />

/ Ongai-Galarza VI.a.<br />

pArrangoitze (16:00).Waltary<br />

/ Kurutxarri. Ezkurra II.a / Ozafrain.<br />

pHernani (10:30). Berria Txapelketa:<br />

Txukun Lakua / Igorre.<br />

Calleja-Ramos / Mendiza-Etxebarria.<br />

Isasmendi-Obregon /<br />

Gomez-Cilaurren. Castillo-Resano<br />

/ Markina-Lekue.<br />

pEuskal (16:30). Zulaika-Zubiri<br />

/ Etxabe II.a-Barrenetxea. Urriza-Ion<br />

/ Urtasun-San Miguel.<br />

Etxeberria IV.a-Agirrezabala /<br />

Agirresarobe-Urko.

---

28 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Agenda›<br />

Mahsa Vahdat q Musikaria<br />

D Ekitaldiak<br />

Soilik emakumeen aurrean jo dezake abeslari teherandarrak bere<br />

herrialdean, lege erlijiosoengatik. Gaur Bilbon arituko da, bakarlari,<br />

poeta persiar klasikoei eta garaikideei ahotsa jartzen.<br />

«Iranen gizonezkoen<br />

aurrean abesteko debekuak<br />

gure sormena akuilatu du»<br />

Edu Lartzanguren<br />

Mahsa Vahdat (Teheran, 1973)<br />

Iranen gizonezkoen aurrean kantatzeko<br />

debekua pairatu arren,<br />

abesteari utzi ez dioten emakumezko<br />

bakan horietako bat da.<br />

Marjan ahizparekin, tradizio persiarreko<br />

doinuei eutsi die, eta ondasun<br />

hori belaunaldi gazteei irakasten<br />

die. Gaur entzun ahalko<br />

da haren ahotsa, Bilbon, 20:30ean,<br />

Euskalduna jauregian.<br />

Zer entzungo dugu gaur Bilbon?<br />

Taldearekin eta, batzuetan, ahizparekin<br />

jotzen dudan errepertorioa,<br />

baina bakarrik arituko naiz,<br />

perkusioarekin. Daf tresna joko<br />

dut, laguntzeko. Persiako musika<br />

tradizionala interpretatuko dut,<br />

batez ere, Rumi eta Hafez poeten<br />

olerkiekin, duela 600 urte ingurukoak.<br />

Baina baita poeta garaikideenak<br />

ere.<br />

Zertan bereizten dira poeta klasikoei<br />

eta garaikideei jartzen dizkiezun<br />

doinuak?<br />

Klasikoen poemek berezko erritmoa<br />

dute, forma klasikoaren arabera.<br />

Modernoak, berriz, irekiagoak<br />

dira. Badute erritmoa, baina<br />

askeagoak dira. Klasikoen poema<br />

gehienak mistikoak dira, nahiz<br />

eta euren garaiko arazo politikoak<br />

aipatzen dituzte, oso garai ilunean<br />

bizi izan zirelako. Garaikideek,<br />

batez ere, gizarte arazoak jorratzen<br />

dituzte.<br />

Bilbon gizon eta emakumez osaturiko<br />

entzuleriaren aurrean abestuko<br />

duzu. Iranen debekatuta duzu gizonezkoen<br />

aurrean abestea.<br />

Iraultza islamikoaren ondotik,<br />

BERRIA<br />

debekaturik dago emakumeok<br />

bakarkako kontzertuak ematea<br />

gizonen aurrean. Iranen ezin dut<br />

kontzertu ofizialetan jo gizonezkoen<br />

aurrean, soilik emakumeen<br />

aurrean. Baina bestelako emanaldietan,<br />

jotzen dut gizon eta<br />

emakumez osaturiko entzuleriaren<br />

aurrean.<br />

Nola eragin dio horrek zure musikari?<br />

Sormena mugatu dizu?<br />

Debekuak eragina du; baina, batzuetan,<br />

baita onerako ere. Kontzertu<br />

ofizialak ematerik ezin dugunez,<br />

beti bilatu ditugu saihesbideak<br />

emanaldiak antolatzeko.<br />

Halere, argi gera dadila ez nagoela<br />

batere pozik gaurko egoerarekin.<br />

Espero dut egun batean berdintasunez<br />

aritzerik izango dugula.<br />

Esan bezala, debekuak sormena<br />

akuilatzen du.<br />

Mendebaldean ere arazoak dituzue<br />

artista irandarrek. Hori salatzeko<br />

hartu zenuen parte Lullabies from<br />

the axis of evil (Sehaska kantak<br />

gaizkiaren ardatzetik) diskoan?<br />

Ez dut arazo larririk izan atzerrian<br />

jotzeko, nahiz eta batzuetan<br />

galdekatu egin nauten. Disko<br />

horretan parte hartuta, erakutsi<br />

nahi nion jendeari herrialde<br />

honetan ere, emakumeek eskubide<br />

berdinak ez izan arren, edertasuna<br />

sortu eta mirestu egiten<br />

dela. Sehaska kantak oso egokiak<br />

ziren horretarako, ederrak,<br />

naturalak eta oso emeak direlako.<br />

Inork ezin dio ama bati sehaska<br />

kanta abestea galarazi. Sinbolikoa<br />

zen.<br />

Kantugintza irakasten diezu gazteei,<br />

Teheranen. Etorkizuna bestelakoa<br />

izango da zure ikasleentzat?<br />

Hala espero dut. Liluratuta nago<br />

nire ikasleekin, ez dutelako egitasmorik<br />

etorkizunerako. Etortzen<br />

dira, eurentzat ikasteko edo<br />

kultur ondasuna euren familietan<br />

transmititzeko. Gure antzinako<br />

poetek ere, denek izan zituzten<br />

arazoak agintariekin. Horregatik,<br />

gurean, banakoak arduratu<br />

izan dira kultura transmititzeaz,<br />

duela 600 urte bezala, orain ere.<br />

Musika<br />

pBaztan. Elizondoko Abesbatza<br />

Txiki. Gaur, 17:30ean, Iruritako<br />

Gizarte Bilgunean.<br />

pBilbo. Mahsa Vahdat. Gaur,<br />

20:30ean, Euskalduna jauregian.<br />

pBilbo. Gari. Ostegunean,<br />

21:30ean, Kafe Antzokian.<br />

pDonostia. Pakistango Sind<br />

eta Balutxistan eskualdetako<br />

kantu eta musika. Bihar,<br />

20:00etan, Kursaalean.<br />

pDonostia. Oskarbi. Asteartean,<br />

19:30ean, Koldo Mitxelena<br />

aretoan.<br />

pGasteiz. Arborea. Gaur,<br />

20:00etan, Jimmy Jazz Klubean.<br />

pIrun. Musikeneko Banda Sinfonikoa.<br />

Gaur, 12:00etan, Amaia<br />

Kultur Zentroan.<br />

Antzerkia<br />

pAbadiño. Hilario Mortimer,<br />

Aritza Rodriguezen clown ikuskizuna.<br />

Gaur, 18:00etan, gaztetxean.<br />

pAmurrio. Euskarazetamol, Bikoteatro<br />

taldearekin. Gaur,<br />

19:00etan, Amurrio Antzokian<br />

ikusgai.<br />

pDonostia. Eta Karmele? Ainhoa<br />

Alberdi eta Iraia Eliasekin.<br />

Gaur, 19:30ean, DOKAn.<br />

pElorrio. Uharte ezezagunaren<br />

istorioa, haurrentzako antzerkia<br />

Markeliñe konpainiarekin. Gaur,<br />

17:00etan, Arriola aretoan ikusgai.<br />

pZizur Nagusia. Viento pequeño,<br />

lau urtetik gorako haurrentzako<br />

antzezlana, La Gotera de<br />

la Azotea konpainiarekin. Gaur,<br />

18:00etan, kultur etxean ikusgai.<br />

Dantza<br />

pBilbo. Los Zuecos van hacia<br />

sus Buenos Hábitos, Nomada-<br />

Roberto Torres konpainiarekin.<br />

Gaur, 20:00etan, La Fundicion<br />

aretoan.<br />

Bertsolaritza<br />

pAbadiño. Plaza librea. Asteazkenean,<br />

12:00etan, plazan.<br />

Bertsolariak: Garikoitz Sarriugarte,<br />

Eñaut Uruburu eta Xabier<br />

Amuriza.<br />

pAgoitz. Nafarroako bertsolari<br />

txapelketa. Azken laurdena.<br />

Gaur, 17:30ean, kultur etxean.<br />

Bertsolariak: Zili, Ander Fuentes,<br />

Diego Riaño, Luze, Oskar<br />

Estanga eta Saioa Alkaiza.<br />

pAlegia. Santa Eskea. Ostegunean,<br />

21.00etan. Zazpi astoren<br />

gainean bertso eskolakoek<br />

emana.<br />

pArrasate. Bertso afaria. Ostiralean,<br />

Santa Ageda auzoan.<br />

Bertsolariak: Andoni Egaña eta<br />

Sebastian Lizaso.<br />

pEa. Bertso saioa. Ostiralean,<br />

13:00etan, Natxitua auzoan.<br />

Bertsolariak: Gorka Ostolaza<br />

eta Gorka Lazkano.<br />

pIdiazabal. Bertso trama. Gaur,<br />

18:30ean, Igarondo pilotalekuan.<br />

Bertsolariak: Jon Maia,<br />

Andoni Egaña, Amets Arzallus<br />

eta Aitor Sarriegi. Gai-jartzailea:<br />

Josu Goikoetxea.<br />

pIdiazabal. Bertso saioa. Ostegunean,<br />

eguerdi eta bazkalondoan.<br />

Bertsolariak: Andoni Egaña<br />

eta Sebastian Lizaso.<br />

pMutriku. Santa Eskea. ostiralean.<br />

Bertsolariak: Iñaki Apalategi<br />

eta Xabier Astigarraga.<br />

Hitzaldiak<br />

pAzpeitia. Urola bailararen aurrehistoria<br />

hitzaldia, Alvaro Arrizabalaga<br />

eta Maria Jose Iriarterekin.<br />

Bihar, 19:30ean, Sindikatu<br />

Zaharrean.<br />

pAzpeitia. Mahai-ingurua Azpeitiko<br />

Hiri-Gutunaren 7. mendeurrenaren<br />

harira, Jose Javier<br />

lopez, Jose Luis Orella eta Luis<br />

Maria Martinezekin. Asteazkenean,<br />

19:30ean, Sindikatu Zaharrean.<br />

pGetxo. Otro sistema económico<br />

es posible, Alberto Minguezekin.<br />

Asteartean,<br />

20:00etan, Erromoko San Jose<br />

Langile Parrokian.<br />

Ikus-entzun<br />

pBergara. La revolución no<br />

será televisada, Kim Bartleyren<br />

filma. Gaur, 18:00etan, gaztetxean.<br />

pDonostia. El abogado del terror,<br />

Barbet Schroederren filma.<br />

Bihar, 19:30ean, Arrasate kaleko<br />

aretoan.<br />

pErmua. Ma mére, Christophe<br />

Honoreren filma. Zinema erotikoaren<br />

zikloaren harira. Ostegunean,<br />

bi saio: 19:00etan eta<br />

21:30ean, Lobiano Kultur Gunean.<br />

pLeioa. The Visitor. Asteartean,<br />

20:00etan, Kultur Leioan.<br />

Bestelakoak<br />

pZarautz. Marsel magoaren<br />

emanaldia. Gaur, 18:00tan, Musika<br />

Plazan.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 29<br />

‹ Agenda<br />

D<br />

pAstigarraga. Lur Korta ipuin<br />

kontalarien saioa. Ostegunean,<br />

17:45ean, 3-5 urteko haurrentzat,<br />

eta 18:15ean, 6-9 urte artekoentzat.<br />

Kultur etxean.<br />

Erakusketak<br />

Musika qArborea<br />

AMODIOA, BASOAK ETA ABESTI BILUZIAK<br />

Ameriketako Estatu Batuetako Maine Estatuko<br />

basoetan egiten duten musika biluzia ekarriko<br />

dute gaur, 20:00etan, Gasteizko, Jimmy Jazz Klubera.<br />

Shanti eta Buck Curran senar-emazteek<br />

osatzen dute Arborea taldea. Izenak berak, baso<br />

pBilbo. Aparteko makinak, Abigail<br />

Lazkozen lanak eta Euforias<br />

y demonios, Javi Sotorenak.<br />

Gaur azken eguna, Rekalde aretoan.<br />

pBilbo. Nadia Barkate marrazkilariaren<br />

Karramarroaren dantza<br />

erakusketa. Martxoaren 3a<br />

arte ikusgai, Garabat galerian.<br />

pBilbo. Noren esku? erakusketa.<br />

Martxoaren 24ra arte, Erreprodukzio<br />

artistikoen museoan.<br />

pDonostia. Stem Cell Collection,<br />

Igor Alustiza moda diseinatzailearen<br />

azken bilduma.<br />

Otsailaren, 20a arte, Noventa<br />

Grados Aretoan.<br />

pDonostia. Diego Matxinbarrena,<br />

Urko Galdona, Juan Azpitarte,<br />

Sophie eta Ana Hindennach<br />

eta Luix T.-ren margo eta argazkiak.<br />

Martxora arte, Saguesko<br />

Warung tabernan.<br />

pDonostia. Amazoniako ohianetik<br />

pazifikora: Ekuador,J.A<br />

Areta Goñiren argazkiak. Urtarrilaren<br />

15etik martxoaren 3ra<br />

arte, Okendo kultur etxean.<br />

pDonostia. Evelyn Hellenschmidten<br />

eskultura erakusketa.<br />

Otsailaren 5a arte, Arteko galerian.<br />

pDonostia. Pilar Soberonen argazki<br />

eta marrazki erakusketa.<br />

Otsailaren 5a arte, Artekon<br />

ikusgai.<br />

pDonostia. Zaborretara! eta<br />

Aldaketa klimatikoa itsasertzean<br />

erakusketak. Martxoaren 11ra<br />

arte, Cristina Enea fundazioan.<br />

pDurango. Zurrunbiloka, Koldobika<br />

Jauregiren lanak. Otsailaren<br />

17ra bitartean, Etxezarreta<br />

jauregian.<br />

pEibar. Eibarko klub deportiboa<br />

argazki taldearen erakusketa.<br />

Gaur azken eguna, Portalea<br />

tabernan.<br />

pGasteiz.Kostaldeari begirada<br />

kuttun bat. Patxi Badiola Akarregiren<br />

argazki erakusketa.<br />

Otsailaren 11tik martxoaren 4ra<br />

bitartean, CAN bulegoan.<br />

pGasteiz.Ni eta bestea. Erretratua<br />

Indiako argazkigintza garaikidean.<br />

Otsailaren 7ra arte,<br />

Artiumen.<br />

pLeioa. Dinastia Trini, Laurita<br />

Silesek eta Edurne Gonzalezek<br />

pekinen eginiko lanak. EHUko<br />

Leioako campuseko erakusketa<br />

aretoan, otsailaren 12a arte.<br />

pLeioa. Koloso Jurasikoak.<br />

Otsailaren 10era bitartean,<br />

Leioako Zientzia eta Teknologia<br />

fakultatean.<br />

sakonetako oihartzunak iradokitzen ditu, mezu<br />

ekologistarekin. AEBetako folk xelebrea deituriko<br />

mugimenduko partaide dira, eta Devendra Banhartekin<br />

jo dute, besteak beste. Hurrengo igandean,<br />

otsailak 7, Bergaran joko dute (Gipuzkoa). BERRIA<br />

pOiartzun. Karboniferoari buruzko<br />

erakusketa. Apirilaren<br />

30era arte, Luberri museoan.<br />

pOlaeta. Ballets Olaeta:<br />

Amets baten koreografia. Martxoaren<br />

23ra arte, Ondare aretoan.<br />

pPlentzia. Itsasoari begira: Uribe<br />

kosta argazki erakusketa.<br />

Otsailaren 1etik 26ra bitartean,<br />

Goñi Portal kulturgunean.<br />

pPortugalete. Basoaren azala.<br />

Otsailaren 22ra arte, Salazar<br />

dorretxean.<br />

pUrretxu. Mali, Afrikako lurraldea.<br />

Lurdes Larrañaga eta<br />

Naiara Karreraren artelanak.<br />

Gaur azken eguna, Juan de Lizarazu<br />

aretoan.<br />

pZarautz. Uliseonista Alberto<br />

Palomeraren erakusketa. Otsailaren<br />

14ra arte, Photomuseumen.<br />

pZumarraga. Mali, Afrikako lurraldea,<br />

argazki erakusketa.<br />

Gaur azken eguna, Juan de Lizarazu<br />

erakusketa aretoan.<br />

Ikastaroak .<br />

pArrasate. Dantza afroamerikar<br />

ikastaroa. Otsailaren 4tik<br />

martxoaren 25era arte. Gazte<br />

Bulegoan eman behar da izena.<br />

pArrasate. Zeramika ikastaroa,<br />

otsailetik aurrera. Informazio<br />

gehiago eta izema emateko:<br />

665-74-59-10.<br />

pDonamartiri. Idazketa lantegia,<br />

Itziar Madinarekin. Igandeetan:<br />

urtarrilaren 31n, otsailaren<br />

14ean, martxoaren 28an, apirilaren<br />

18an, maiatzaren 30an<br />

eta ekainaren 4ean. Informazioa:<br />

0559-29 40 50 edo n.p.isturitz@orange.fr.<br />

pEibar. Pertsona ezinduak dituzten<br />

pertsonentzat, autozainketari<br />

buruzko ikastaroa. Otsailaren<br />

2tik 8ra, Portalean. Izena<br />

Pegoran eman behar da.<br />

Lehiaketak<br />

pAbadiño. Argazki lehiaketa.<br />

Gaia: San Blasak 2010. Lanak<br />

otsailaren 12ak baino lehen kultur<br />

etxean utzi behar dira.<br />

2 Hilberriak<br />

ITZIAR OSORO<br />

TORRES<br />

Izarren hautsa egun batean<br />

bilakatu zen bizigai,<br />

hauts hartatikan uste gabean<br />

noizpait ginaden gu ernai.<br />

Eta horrela bizitzen gera<br />

sortuz ta sortuz gure aukera<br />

atsedenik hartu gabe:<br />

lana eginaz goaz aurrera<br />

kate horretan denok batera<br />

gogorki loturik gaude.<br />

Bergarako lagunak<br />

2010eko urtarrilaren 31<br />

ESKELAK<br />

(0034)943 30 40 30<br />

eskelak@iragarri.net

---

30 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Agenda ›<br />

1 Filmen estreinaldiak<br />

Chéri<br />

+13. Erresuma Batua-Frantzia-Alemania,<br />

2009. Zuz.: Stephen Frears.<br />

Akt.: Michelle Pfeiffer, Kathy Bates,<br />

Rupert Friend, Felicity Jones, Frances<br />

Tomelty, Tom Burke. 100 min. Paris,<br />

XX. mendearen hasiera. Prostituta<br />

heldu bat 19 urteko gigolo batekin maiteminduko<br />

da. Gaztea lankide baten<br />

semea da. Coletteren eleberri batean<br />

oinarritutako drama da. Gasteiz (Florida),<br />

Bilbo (Renoir), Donostia (Principe),<br />

Iruñea (Carlos III).<br />

En tierra hostil<br />

+13. AEB, 2008. Zuz.: Kathryn Bigelow.<br />

Akt.: Jeremy Renner, Anthony<br />

Mackie, Brian Geraghty, Guy Pearce,<br />

Ralph Fiennes. 125 min. Lehergailuak<br />

indargabetzeaz arduratzen den AEBetako<br />

brigada bat hara eta hona dabil<br />

Bagdaden. Edozein izan daiteke etsaia,<br />

eta edozein objektuk egin dezake<br />

eztanda. Thompson sarjentua hiltzen<br />

denean, lidergoa James sarjentu arriskutsuak<br />

hartuko du. Gasteiz (Florida),<br />

Getxo (Lauren), Donostia (Principe),<br />

Iruñea (Golem Baiona).<br />

Invictus<br />

D. AEB, 2010. Zuz.: Clint Eastwood.<br />

Akt.: Morgan Freeman, Matt Damon,<br />

Tony Kgoroge, Julian Lewis Jones,<br />

Adjoa Andoh, Patrick Mofokeng,<br />

Matt Stern, Leleti Khumalo. 134 min.<br />

Nelson Mandela kartzelatik atera eta<br />

ondorengo urteetan dago girotuta<br />

filma. 1995. urtea da, eta Hegoafrikak<br />

Errugbiko Munduko Txapelketa antolatu<br />

du. Mandelak txapelketa bultzatuko<br />

du, Francois Pienaar izarraren laguntzarekin.<br />

Gasteiz (Abaco Boulevard,<br />

Guridi, Yelmo Gorbeia), Bilbo (Capitol,<br />

Renoir, Zubiarte), Barakaldo (Max Ocio,<br />

Yelmo), Basauri (Bilbondo), Durango<br />

(Zugaza), Getxo (Lauren), Leioa<br />

(Artea), Portugalete (Ballonti), Donostia<br />

(Antiguo Berri, Principe), Irun (Cinebox),<br />

Usurbil (Urbil), Baiona (CGR Centre,<br />

L’Atalante), Angelu (Oscar),<br />

Donibane Lohizune (Rex (JBA)), Miarritze<br />

(Royal (JBA)), Iruñea (Golem Baiona,<br />

Golem La Morea, Carlos III), Tutera<br />

(Oscar), Uharte (Itaroa), Viana (Las<br />

Cañas).<br />

Jasper, pingouin explorateur<br />

D. Alemania, 2009. Zuz.: Eckart Fingberg.<br />

Marrazki bizidunak. Jasper pinguinoak<br />

bizitza guztia hego poloan<br />

pasatu du, eta handik ateratzeko<br />

gogoa du mundua ezagutzeko. Aitak,<br />

ordea, esango dio heldutasunean ez<br />

daudela gauza asko aurkitzeko. Baiona<br />

(L’autre).<br />

Krabat y el molino del diablo<br />

+13.Alemania, 2008. Zuz.: Marco<br />

Kreuzpaintner. Akt.: David Kross, Daniel<br />

Bruhl, Christian Redl, Robert<br />

Stadlober, Paula Kalenberg. 120 min.<br />

Krabat nerabe umezurtz bat da. Ametsetan<br />

dagoela, ahots batek esango dio<br />

errota zahar batera joateko. Han, magia<br />

beltza egiten hasiko da, eta arrisku handian<br />

izango da. Gasteiz (Abaco Boulevard,<br />

Guridi), Bilbo (Zubiarte), Barakaldo<br />

(Max Ocio), Donostia (Bretxa).<br />

Cherí, Stephen Frears zuzendariaren filma. BERRIA<br />

La cuarta fase<br />

+13. AEB, 2010. Zuz.: Olatunde Osunsanmi.<br />

Akt.: Milla Jovovich, Elias<br />

Koteas, Will Patton, Hakeem Kae-<br />

Kazim, Corey Johnson. 98 min. Emakume<br />

batek Alaskan azkeneko 40 urteetan<br />

gertatu diren hainbat desagertze<br />

misteriotsu ikertuko ditu. Thriller-a da.<br />

Gasteiz (Abaco Boulevard, Yelmo Gorbeia),<br />

Bilbo (Zubiarte), Barakaldo (Max<br />

Ocio, Yelmo), Basauri (Bilbondo), Getxo<br />

(Lauren), Leioa (Artea), Santurtzi<br />

(Serantes), Donostia (Bretxa), Errenteria<br />

(Niessen), Irun (Cinebox, Txingudi),<br />

Usurbil (Urbil), Iruñea (Golem La<br />

Morea), Tutera (Oscar), Uharte (Itaroa),<br />

Viana (Las Cañas).<br />

La mujer sin piano<br />

+13. Espainia, 2009. Zuz.: Javier<br />

Rebollo. Akt.: Carmen Machi, Jan<br />

Budar, Pep Ricart, Nadia de Santiago.<br />

95 min. Ezkondutako emakume baten<br />

24 orduko egunerokotasuna jasotzen<br />

du filmak. Gau batean, baina, ihes egingo<br />

du emakumeak, eta gertatzen zaion<br />

guztia kontatuko du. Bilbo (Multi zinemak).<br />

La princesse et la grenouille<br />

AEB, 2010. Zuz.: John Musker, Ron<br />

Clements. Marrazki bizidunak.<br />

95 min. New Orleans (AEB), 20ko<br />

hamarkadan. Jazza sortzen ari da.<br />

Tiana gazte beltzak jatetxe bat irekitzeko<br />

ametsa du. Igel bihurtutako printzipe<br />

batek, berriz, bere giza gorputza<br />

berreskuratu nahi du. Baiona (CGR),<br />

Angelu (Oscar), Donibane Lohizune<br />

(Rex).<br />

Le bel age<br />

Frantzia, 2010. Zuz.: Laurent Perreau.<br />

Akt.: Pauline Etienne, Michel Piccoli,<br />

Johanna ter Steege, Aurore Clement,<br />

Eric Caravaca. 100 min. Maurice musikaria<br />

da, eta erresistentziako kide beteranoa.<br />

Nerabe batekin bizi da, hain<br />

zuzen, bilobarekin: Claire. 17 urte ditu<br />

Clairek, eta ahalik eta gauza gehien bizi<br />

nahi ditu, eta edozeren kontra egingo<br />

du. Baiona (L’autre).<br />

Oceans<br />

Frantzia, 2010. Zuz.: Jacques Perrin,<br />

Jacques Cluzaud. Dokumentala.<br />

104 min. Haizearen nomadak lanaren<br />

estilo berarekin baina zinematografia<br />

teknika berriekin dator Jacques Perrin.<br />

Itsasoa gaitzat hartuta, bidaia handia<br />

egiten du poloetako ordokietatik<br />

eremu tropikaletaraino, itsasoen bihotzeraino.<br />

Ekaitzak erakusten dizkigu,<br />

baita gutxi ezagutzen diren edo arretarik<br />

jarri ez zaien hainbat itsas espezie<br />

ere. Baiona (CGR Centre), Angelu<br />

(Oscar), Donibane Lohizune (Rex).<br />

Todo incluido<br />

+13. AEB, 2010. Zuz.: Peter Billingsley.<br />

Akt.: Vince Vaughn, Jason Bateman,<br />

Jon Favreau, Faizon Love, Kristin<br />

Davis. 107 min. Lau bikote uharte<br />

tropikal bateko luxuzko hotel batera<br />

joan dira oporretan. Bikoteetako bat<br />

lan egiten ari den bitartean, beste<br />

bikoteak dibertitzen eta eguzkia hartzen<br />

ari dira. Komedia da. Gasteiz<br />

(Abaco Boulevard, Yelmo Gorbeia),<br />

Bilbo (Zubiarte), Barakaldo (Yelmo<br />

Megapark), Basauri (Bilbondo), Getxo<br />

(Lauren), Leioa (Artea), Portugalete<br />

(Ballonti), Donostia (Antiguo Berri, Bretxa),<br />

Errenteria (Niessen), Irun (Txingudi),<br />

Usurbil (Cinebox Urbil), Iruñea<br />

(Golem La Morea), Tutera (Oscar),<br />

Uharte (Itaroa).<br />

D Zinema<br />

11111 BIKAINA<br />

1111 OSO ONA<br />

111 ONA<br />

11 BALEKOA<br />

1 TXARRA<br />

1 Filmen laburpenak<br />

Amerrika<br />

D. AEB-Kanada-Kuwait, 2010. Zuz.:<br />

Cherien Dabis. Akt.: Nisreen Faur,<br />

Melkar Muallem. 96 min. Palestinako<br />

emakume etorkin bat AEBetako hiri<br />

txiki batean bizi da, seme nerabearekin.<br />

Ahizparen laguntza izango du, baina<br />

beste kultura batean egokitu beharko<br />

du. Gasteiz (Florida), Bilbo (Multi),<br />

Donostia (Principe), Iruñea (Golem<br />

Yamaguchi).<br />

A Serious Man /<br />

Un tipo serio 111<br />

+13. AEB, 2009. Zuz.: Joel Coen,<br />

Ethan Coen. Akt.: Michael Stuhlbarg,<br />

Richard Kind. 105 min. Istorioa 1967.<br />

urtean dago girotua. Larry Gopnik fisika<br />

irakaslearen bizimodua okertzen ari da.<br />

Emazteak abandonatu egin du, eta<br />

maitaleak konbentzitu nahi du berarekin<br />

hotel batera joateko. Bat-batean<br />

mehatxu anonimo batzuk jasotzen<br />

hasiko da. Baiona (L’Atalante), Donibane<br />

Lohizune (Rex (JBA)), Miarritze<br />

(Royal), Gasteiz (Florida), Bilbo (Multi,<br />

Renoir), Getxo (Lauren), Donostia<br />

(Principe), Iruñea (G. Yamaguchi).<br />

Avatar 11<br />

+7. AEB, 2009. Zuz.: James Cameron.<br />

Akt.: Sam Worthington, Zoe Saldana.<br />

161 min. Jake soldadu izandakoa gurpil<br />

aulki batean dago, baina Pandorara<br />

bidali dute. Han mineral bitxi bat ateratzen<br />

ari dira, ustez Lurraren energia krisia<br />

konpon dezakeena. Baina, Pandorako<br />

atmosfera toxikoa denez, Avatar<br />

programa sortu dute, gizakiek beste<br />

gorputz biologiko batzuetan lan egin<br />

dezaten. Gasteiz (Boulevard, Guridi,<br />

Gorbeia), Bilbo (Capitol, Renoir, Zubiarte),<br />

Barakaldo (Max Ocio, Yelmo),<br />

Basauri (Bilbondo), Getxo (Lauren),<br />

Leioa (Artea), Portugalete (Ballonti),<br />

Santurtzi (Serantes), Donostia (Antiguo<br />

Berri, Principe, Bretxa), Errenteria<br />

(Niessen), Irun (Cinebox, Txingudi),<br />

Usurbil (Urbil), Baiona (CGR), Angelu<br />

(Oscar), Iruñea (La Morea, Olite), Tutera<br />

(Ocine), Uharte (Itaroa), Viana (Las<br />

Cañas).<br />

Gainsbourg (Vie héroïque)<br />

Frantzia, 2009. Zuz.: Joann Sfar. Akt.:<br />

Eric Elmosnino, Lucy Gordon, Laetitia<br />

Casta. 140 min. Gainsbourgen ibilbidea<br />

jasotzen du filmak; 40ko urteetan<br />

hasi, naziek okupatutako Parisen bizi<br />

zenetik, eta poeta, konpositore eta<br />

abeslari ezagun bihurtu arte. Baiona<br />

(L’Autre Cinema, CGR), Angelu (Moncine),<br />

Donibane Lohizune (Rex).<br />

La cinta blanca 1111<br />

+13. Frantzia, Alemania, Austria, Italia,<br />

2009. Zuz.: Michael Haneke. Akt.:<br />

Christian Friedel, Leonie Benesch,<br />

Ulrich Tukur, Ursina Lardi. 145 min.<br />

Alemaniako iparraldeko herrixka bat,<br />

1913. eta 1914. urteetan. Herriko maisuak<br />

eta guraso batzuek mutiko eta<br />

nerabe abesbatza bat zuzenduko dute.<br />

Bat-batean istripu batzuk gertatuko<br />

dira. Gasteiz (Florida), Bilbo (Multi),<br />

Donostia (Principe), Miarritze (Royal),<br />

Iruñea (Golem Baiona).<br />

La herencia de Valdemar<br />

+13.Espainia,2009.Zuz.: Jose Luis<br />

Aleman.Akt.: Oscar Jaenada,Silvia<br />

Abascal,Rodolfo Sancho.100 min.<br />

Luisa Llorentek garai bateko etxeei prezioa<br />

jartzen lan egiten du; Valdemar<br />

jauregia ikustera joango da,eta desagertu<br />

egingo da.Nicolas Tramel detektibea<br />

gertatu dena ikertzen hasiko da.<br />

Valdemar fundazioko presidentearen<br />

laguntza izango du XIX.mendean etxe<br />

horretan gertatutakoa ikertzeko.Gasteiz<br />

(Abaco Boulevard,Gorbeia),Bilbo<br />

(Zubiarte),Barakaldo (Max Ocio,Yelmo<br />

Megapark),Basauri (Bilbondo),Getxo<br />

(Lauren),Leioa (Artea),Portugalete<br />

(Ballonti),Donostia (Antiguo Berri,Bretxa),Errenteria<br />

(Niessen),Irun (Mendibil,Txingudi),Usurbil<br />

(Urbil),Iruñea (Golem<br />

La Morea),Tutera (Ocine),Uharte<br />

(Itaroa).<br />

Le livre d’Eli<br />

AEB, 2009. Zuz.: Albert Hughes,<br />

Allen Hughes. Akt.: Denzel Washington,<br />

Gary Oldman. 109 min. Etorkizun<br />

apokaliptiko batean, Eli heroiak liburu<br />

sakratu bat zaindu behar du. Baliteke<br />

gizateria salbatzeko giltza egotea liburu<br />

horretan. Baiona (CGR), Angelu<br />

(Oscar), Donibane Lohizune (Rex).<br />

Nine<br />

+7.AEB,2009.Zuz.: Rob Marshall.<br />

Akt.: Daniel Day-Lewis,Marion Cotillard,Penelope<br />

Cruz,Kate Hudson,Nicole<br />

Kidman,Judi Dench.112 min.<br />

80ko hamarkadako Broadwayko musikal<br />

baten egokitzapena da.Guido Contini<br />

zinema zuzendaria krisi artistiko eta<br />

pertsonala jasaten ari da.Emaztearekin,maitalearekin,amarekin<br />

eta bere<br />

musarekin duen harreman korapilatsua<br />

agertzen da.Gasteiz (Abaco Boulevard,<br />

Guridi,Yelmo Gorbeia),Bilbo (Capitol,<br />

Zubiarte),Barakaldo (Max Ocio,Yelmo<br />

Megapark),Basauri (Bilbondo),Getxo<br />

(Lauren),Leioa (Artea),Portugalete<br />

(Ballonti),Santurtzi (Serantes),Donostia<br />

(Antiguo Berri,Bretxa),Eibar (Coliseo),Errenteria<br />

(Niessen),Irun (Mendibil,Txingudi),Usurbil<br />

(Urbil),Iruñea (Golem<br />

Baiona,Golem La Morea,Carlos III),<br />

Tutera (Ocine),Viana (Las Cañas),<br />

Uharte (Itaroa).<br />

Ricky<br />

+7.Frantzia,2009.Zuz.: François<br />

Ozon.Akt.: Alexandra Lamy,Sergi Lopez.90<br />

min.Katiek Paco ezagutzen<br />

duenean zerbait magikoa gertatuko da:<br />

maitemindu egingo dira.Haien maitasunetik<br />

Ricky haur harrigarria jaioko da.<br />

Komedia da.Gasteiz (Florida),Bilbo<br />

(Multi).<br />

Rompedientes<br />

D. AEB, 2010. Zuz.: Michael Lembeck.<br />

Akt.: Dwayne Johnson, Ashley Judd,<br />

Julie Andrews, Billy Crystal. 101 min.<br />

Derek Thompson izotz gaineko hockey<br />

jokalaria da, eta Tooth Fairy deitzen<br />

diote, beti aurkariren bati hortzak apurtzen<br />

dizkiolako. Egun batean, haur<br />

baten ametsak zapuztuko ditu, eta<br />

astebetez maitagarri gisa lan egitera<br />

zigortuko dute. Gasteiz (Abaco Boulevard,<br />

Yelmo Gorbeia), Bilbo (Zubiarte),<br />

Barakaldo (Max Ocio, Yelmo), Basauri<br />

(Bilbondo), Getxo (Lauren), Leioa<br />

(Artea), Portugalete (Ballonti), Santurtzi<br />

(Serantes), Donostia (Antiguo Berri,<br />

Ocine Bretxa), Eibar (Coliseo), Errenteria<br />

(Niessen), Irun (Cinebox Mendibil,<br />

Txingudi), Usurbil (Urbil), Iruñea<br />

(Golem La Morea), Tutera (Ocine),<br />

Viana (Las Cañas), Uharte (Itaroa).<br />

Sherlock Holmes 11<br />

+13.AEB,2010.Zuz.: Guy Ritchie.Akt.:<br />

Robert Downey Jr.,Jude Law,Rachel<br />

McAdams.128 min. Sherlock Holmesek<br />

eta Watson lagun leialak beste desafio<br />

bati egin behar diote aurre.Euren<br />

herrialdea suntsi dezakeen trama arriskutsu<br />

baten aurka borrokatuko dira,eta<br />

haien dohain guztiak erabiliko dituzte.<br />

Gasteiz (Abaco Boulevard,Guridi,Yelmo<br />

Gorbeia),Bilbo (Capitol,Zubiarte),Barakaldo<br />

(Max Ocio,Yelmo),Basauri (Bilbondo),Getxo<br />

(Lauren),Portugalete<br />

(Ballonti),Donostia (Antiguo Berri,Bretxa),Eibar<br />

(Coliseo),Errenteria (Niessen),Irun<br />

(Cinebox,Txingudi),Usurbil<br />

(Urbil),Leioa (Artea),Iruñea (Golem<br />

Baiona,La Morea,Carlos III),Lizarra (Golem<br />

Los Llanos),Tutera (Oscar),Uharte<br />

(Itaroa),Viana (Las Cañas).<br />

Teniente corrupto<br />

+18. AEB, 2009. Zuz.: Werner Herzog.<br />

Akt.: Nicolas Cage, Eva Mendes, Val<br />

Kilmer. 121 min. Terence McDonagh<br />

polizia tenienteak ez du bizimodu<br />

lasaia, joko eta droga munduan harrapaturik<br />

baitago. Senegalgo bost etorkinen<br />

hilketa ikertzen ari da orain. Gasteiz<br />

(Boulevard, Gorbeia), Barakaldo (Max<br />

Ocio), Donostia (Principe), Uharte (Itaroa),<br />

Viana (Las Cañas).<br />

Up in the Air 1111<br />

+7.AEB,2009.Zuz.: Jason Reitman.<br />

Akt.: George Clooney,Vera Farmiga,<br />

Anna Kendrick.109 min.Enpresetan<br />

finantza murrizketak egiten aditua da<br />

Ryan Bingham,eta alde batetik bestera<br />

bidaiatzen dabil denbora guztian.Hegaldietan<br />

hamar milioi milia egitera doanean,emakume<br />

bat ezagutuko du,eta<br />

nagusiak bizimodu horrekin amaitzeko<br />

mehatxua egingo dio.Gasteiz (Abaco<br />

Boulevard,Guridi,Yelmo Gorbeia),Bilbo<br />

(Capitol,Zubiarte),Barakaldo (Max<br />

Ocio,Yelmo Megapark),Getxo (Lauren),Leioa<br />

(Artea),Donostia (Antiguo<br />

Berri,Bretxa,Principe),Irun (Txingudi),<br />

Usurbil (Cinebox Urbil),Baiona (CGR<br />

Centre),Angelu (Oscar),Donibane<br />

Lohizune (Rex),Iruñea (G.Baiona,G.La<br />

Morea,Carlos III),Uharte (Itaroa).

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 31<br />

‹ Agenda<br />

1 Aretoak<br />

Araba<br />

GASTEIZ<br />

DABACO BOULEVARD<br />

Boulevard merkataritza gunea (902-22 16 22). Ikuslearen eguna: osteguna.<br />

Rompedientes 16:05 18:10 20:20<br />

Teniente corrupto 22:30<br />

Todo incluido 15:55 18:05 20:20 22:35<br />

Nine 15:45 18:05 20:25<br />

Celda 211 22:45<br />

La cuarta fase 16:15 18:15 20:15 22:15<br />

Alvin y las ardillas 2 16:30 18:30<br />

¿Qué fue de los Morgan? 20:25 22:25<br />

Up in the Air 16:00 18:10 20:20 22:35<br />

Avatar 15:45 18:45 21:45<br />

Sherlock 17:00 22:10<br />

Holmes 19:30<br />

Invictus 17:00 19:40 22:15<br />

La herencia de Valdemar 16:15 18:15 20:25 22:35<br />

Krabat y el molino del diablo 16:05 18:15 20:30 22:45<br />

DFLORIDA<br />

San Prudentzio, 22 (945-23 19 40). Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />

La cinta blanca 17:30 20:15<br />

Lluvia de albóndigas 17:30<br />

Amerrika 20:15<br />

El secreto de sus ojos 18:00<br />

Ricky 20:15<br />

Chéri 18:00 20:15<br />

En tierra hostil 17:30 20:00<br />

Home 17:30 20:00<br />

Un tipo serio 17:30 20:00<br />

DGURIDI<br />

San Prudentzio, 6 (945-23 19 40).Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />

Invictus 17:00 19:45<br />

Nine 17:30 20:00<br />

Celda 211 17:30<br />

Sobrepasando el límite 20:00<br />

La cuarta fase 17:30 20:00<br />

Alvin y las ardillas 2 17:00<br />

Avatar 18:45<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:45<br />

Up in the Air 17:30 20:00<br />

DYELMO GORBEIA 3D<br />

Gorbeia merkataritza gunea (945-46 04 23). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Invictus 17:30 20:00 22:30<br />

Todo incluido 15:50 18:00 20:10 22:20<br />

La cuarta fase 16:30 18:30 20:30 22:35<br />

Avatar 3D 15:30 18:45 22:00<br />

Avatar 17:00 18:00 21:00<br />

20:00<br />

Up in the Air 16:00 18:10 20:20 22:30<br />

Sherlock Holmes 17:30 20:00 22:30<br />

Nine 19:50 22:05<br />

La herencia de Valdemar 20:15 22:15<br />

Rompedientes 15:45 17:45 19:45<br />

La decisión de Anne 20:10 22:10<br />

¿Qué fue de los Morgan? 16:20 18:20 20:20<br />

Teniente corrupto 22:20<br />

Solomon Kane 21:45<br />

Celda211 18:15 20:20 22:25<br />

Alvin y las ardillas 2 16:10 18:10<br />

Niko, el reno que quería volar 16:15 18:15<br />

Planet 51 15:50 17:50<br />

Lluvia de albóndigas 16:30<br />

Spanish Movie 16:05<br />

DAMURRIO. Amurrio Antzokia. Ez dago emanaldirik.<br />

Bizkaia<br />

BILBO<br />

DCAPITOL<br />

Villarias , 10 (94-4 31 03 10). Ikuslearen eguna: astelehena<br />

Up in the Air 17:00 19:45 22:30<br />

Sherlock Holmes 17:00 22:30<br />

Invictus 17:00 22:30<br />

19:45<br />

Zinegoak’ 10 17:30 20:00 22:15<br />

Nine 19:45<br />

DMULTICINES<br />

Eskutza kalea, 13 (94-431 03 10). Ikuslearen eguna:astelehena<br />

Ricky 17:30<br />

Pedra, Peixe, Rio (JBA) 17:30 19:45<br />

En tierra hostil 17:15 19:45 22:15<br />

Cheri 17:30 20:00 22:15<br />

Amerrika 17:15<br />

La cinta blanca 17:00 20:00<br />

Un tipo serio 19:45 22:15<br />

Celda 211 22:15<br />

La mujer sin piano 17:30 20:00 22:15<br />

La naranja mecánica (JBA) 19:30 22:00<br />

DRENOIR<br />

Agirre Lehendakariaren etorbidea, 23. Ikuslearen eguna: astelehena<br />

Chéri 17:20 19:50 22:15<br />

Invictus 17:00 19:30 22:00<br />

Nine 17:10 19:40 22:15<br />

Un tipo serio 17:20 19:50<br />

Capitalismo: una historia de amor 22:00<br />

Avatar 17:30 21:15<br />

El secreto de sus ojos 19:30 22:00<br />

Niko eta izarretarako bidea 17:30<br />

DZUBIARTE<br />

Leizaola Lehendakariaren kalea, 2.<br />

Invictus 19:00 22:00<br />

16:00<br />

Rompedientes 16:15<br />

Up in the Air 19:15 22:00<br />

Avatar 3D 21:30<br />

18:00<br />

Krabat 16:15 19:00<br />

Sherlock Holmes 19:00 22:00<br />

Todo incluido 16:15 19:15 22:00<br />

Avatar 21:00<br />

Alvin y las ardillas 2 17:00<br />

Nine 22:00<br />

La cuarta fase 16:15 19:15 22:00<br />

La herencia de Valdemar 16:15 19:00<br />

BARAKALDO<br />

DCOLISEO MAX OCIO<br />

Kareaga, z/g (94-431 03 10). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Sherlock Holmes 16:15 17:15 19:00 20:00 22:00<br />

Celda 211 16:45 19:15 22:00<br />

Nine 16:00 19:15 22:00<br />

Planet 51 16:00 18:00<br />

Lluvia de albóndigas 17:00<br />

La decisión de Anne 22:00<br />

Teniente corrupto 22:00<br />

Sobrepasando el límite 20:00 22:00<br />

Avatar 3D 17:00 20:15<br />

Invictus 16:15 19:00 22:00<br />

Avatar 16:00 19:00 22:00<br />

La herencia de Valdemar 16:45 19:15 22:00<br />

Alvin y las ardillas 2 17:00 19:15<br />

Krabat 16:30 19:15 22:00<br />

Up in the Air 16:15 19:15 22:00<br />

Rompedientes 16:30 19:15<br />

La cuarta fase 16:45 19:15 22:00<br />

DYELMO MEGAPARK<br />

Erribera etorbidea z/g. (94-418 16 72). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Invictus 12:30 16:30 19:10 22:00<br />

Todo incluido 12:30 15:40 20:10 22:30<br />

17:50<br />

La cuarta fase 12:30 16:00 18:10 20:20 22:30<br />

Avatar 3D 12:15 15:45 19:00 22:15<br />

La herencia 12:30 15:30 19:30<br />

de Valdemar 17:30<br />

¿Qué fue de los Morgan? 21:50<br />

Rompedientes 12:30 16:00 18:05 20:05<br />

Avatar 18:00 21:00<br />

Celda 211 22:10<br />

Up in the Air 15:35 17:50 20:05 22:20<br />

Salomon Kane 12:30<br />

Alvin y las ardillas 2 12:30 16:20 18:20<br />

Nine 20:10 22:30<br />

Cuento de Navidad 3D 12:45<br />

Sherlock Holmes 12:30 15:30 16:45 18:00 19:15 20:30<br />

21:45<br />

BASAURI<br />

DBILBONDO<br />

Zabalandi, (94-4 31 03 10).Ikuslearen egunak: astelehena eta asteazkena.<br />

Celda 211 17:15 20:00 22:30<br />

Alvin y las ardillas 2 17:15<br />

Todo incluido 17:00 19:45 22:30<br />

Nine 17:00 19:45 22:30<br />

Avatar 21:30<br />

Rompedientes 17:15 20:00 22:30<br />

La cuarta fase 17:15 20:00 22:30<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:45 22:30<br />

La herencia de Valdemar 17:15 19:30<br />

Invictus 17:00 19:45 22:30<br />

DSOCIAL ANTZOKIA<br />

Alvin y las ardillas 2 17:30<br />

No es tan fácil 20:00<br />

DBERMEO. Nestor Basterretxea.<br />

Planet 51 (Euskaraz) 17:00 Siempre a tu lado 19:00 21:30<br />

DDERIO. Gurea.<br />

Donde viven los monstruos 17:00 Todos están bien 19:30<br />

DDURANGO. Zugaza.<br />

Avatar 3D 16:30 Invictus 20:00 22:30<br />

DELORRIO. Arriola.<br />

Mal día para pescar 20:00<br />

DERMUA. Lobiano.<br />

Up 17:00<br />

DGALDAKAO. Torrezabal. La niñera mágica 17:00<br />

Solomon Kane 19:30 22:30<br />

DGERNIKA. Lizeo Antzokia.<br />

Todos están bien 19:00 22:00<br />

GETXO<br />

DLAUREN GETXO<br />

Arriluze, z/g (94-4 31 03 10). Ikuslearen eguna: asteazkena<br />

No es tan fácil 16:20 19:30 22:10<br />

Alvin y las ardillas 2 16:30 18:30<br />

Un tipo serio 20:20 22:30<br />

La herencia de Valdemar 20:30 22:30<br />

Rompedientes 16:00 18:00<br />

Nine 16:30 19:00 22:00<br />

Todos están bien 16:10 18:10 20:10 22:10<br />

La cuarta fase 16:20 18:20 20:20 22:20<br />

Avatar 16:30 20:00<br />

En tierra hostil 16:20 19:20 22:00<br />

Up in the Air 16:00 20:20 22:30<br />

18:10<br />

Invictus 16:20 19:00 21:45<br />

Sherlock Homes 16:30 19:20 22:00<br />

Todo incluido 16:30 19:15 22:15<br />

DIGORRE. Lasarte aretoa. Planet 51 (Euskaraz) 17:00<br />

El baile de la victoria 19:30<br />

LEIOA<br />

DCINESA ARTEA<br />

Artea merkataritza gunea (902 333 231). Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />

Up in the Air 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

La herencia de Vademar 20:30 22:45<br />

¿Qué fue de los Morgan? 16:00 18:00<br />

Sherlock Homes 12:00 16:15 19:00 20:00 22:00<br />

La cuarta fase 12:15 16:00 18:00 20:00 22:00<br />

Nine 20:00 22:30<br />

Rompedientes 12:30 16:00 18:15<br />

Alvin y las ardillas 2 12:30 16:00 18:00<br />

Avatar 3D 12:00 16:00 19:00 22:10<br />

Todo incluido 12:15 16:00 20:30 22:45<br />

18:15<br />

Invictus 12:00 16:15 19:15 22:00<br />

Celda 211 17:00 22:30<br />

Planeta 51 12:30<br />

DKULTUR LEIOA<br />

Ez dago emanaldirik.<br />

DLEKEITIO. Ikusgarri. Niko, el reno que quería volar 17:30<br />

¿Qué fue de los Morgan? 19:30<br />

DMUNGIA. Olalde aretoa.<br />

2 canguros muy maduros 17:00 Todos están bien 20:00<br />

DMUSKIZ. Meatzari aretoa.<br />

Niko eta izarretarako bidea 17:00 Celda 211 19:30<br />

DONDARROA. Bide onera.<br />

Luna nueva 16:30 19:00<br />

PORTUGALETE<br />

BALLONTI<br />

Invictus 17:00 19:45 22:30<br />

Nine 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

Todo incluido 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

La herencia de Valdemar 20:00 22:15<br />

Rompedientes 16:00 18:00<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:30 22:15<br />

Avatar 3D 16:00 19:15 22:30<br />

SANTURTZI<br />

SERANTES<br />

(94-483 92 44) Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />

Avatar 3D 17:30 21:00<br />

Rompedientes 17:30<br />

Nine 19.45 22:15<br />

La cuarta fase 17:30 20:00 22:30<br />

DZALLA. Antzokia. Donde viven los monstruos 17:00<br />

La decisión de Anne 19:30<br />

DZORNOTZA. Zornotza aretoa.<br />

Ez dago emanaldirik.<br />

Michael Haneke zuzendariaren La cinta blancafilma.<br />

Gipuzkoa<br />

DONOSTIA<br />

DANTIGUO BERRI<br />

(943-00 12 00) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:45 22:15<br />

Avatar 3D 16:30 19:30 22:30<br />

Up in the Air 17:00 19:00 21:00 23:00<br />

Nine 17:15 19:45 22:30<br />

La decisión de Anne 22:30<br />

Invictus 16:45 19:30 22:15<br />

Rompedientes 16:45 18:45<br />

La herencia de Valdemar 20:45 22:45<br />

Todo incluido 17:15 20:00 22:45<br />

DOCINE LA BRETXA<br />

Arraindegi eraikina (943-42 13 71).<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:30 20:00 22:00 22:45<br />

Alvin y las ardillas 2 16:15 18:00<br />

Todo incluido 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

Avatar (3D) 16:00 19:15 22:30<br />

La cuarta fase 16:00 20:00 22:15<br />

18:00<br />

Up in the Air 16:00 18:10 20:15 22:30<br />

El rompedientes 16:00 18:00<br />

¿Qué fue de los Morgan? 20:15<br />

La herencia de Valdemar 22:30<br />

Nine 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

Krabat 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

DPRINCIPE<br />

San Joan ,10 (943-42 12 47). Ikuslearen eguna:asteazkena.<br />

Un tipo serio 17:15 20:00 22:15<br />

La cinta blanca 16:45 19:30 22:15<br />

Up in the Air 17:30 20:00 22:15<br />

Amerrika 16:45 19:00 21:00 23:00<br />

No es tan fácil 17:15 19:45 22:30<br />

Chèri 17:00 19:00 21:00 23:00<br />

Avatar (3D) 16:45 20:15<br />

Hierro 17:30<br />

Teniente corrupto 19:30 22:30<br />

Invictus 16:45 19:45 22:30<br />

En tierra hostil 17:00 19:45 22:15<br />

DTRUEBA<br />

S. Esnaola, 2 (943-27 13 91).Ikuslearen eguna: asteartea.<br />

Celda 211 17:15 19:30 22:00<br />

El secreto de sus ojos 17:15 19:30 22:00<br />

DANDOAIN. Bastero. Alvin y las ardillas 2 17:00<br />

No es tan fácil 19:30<br />

DARETXABALETA. Zaraia. Alvin y las ardillas 2 17:00<br />

Avatar 19:30<br />

DARRASATE. Amaia antzokia.<br />

El baile de la victoria 19:30<br />

DATAUN. Herri antzokia.<br />

Donde viven los monstruos 16:30 Todos está bien 19:30<br />

DAZKOITIA. Baztartxo.<br />

Teniente corrupto 17:15 19:30 22:30<br />

DBEASAIN. Usurbe.<br />

Todos están bien 17:00 19:30 22:15<br />

EIBAR<br />

DCOLISEO<br />

Rompedientes 17:00 20:00<br />

Sherlock Holmes 17:00 20:00<br />

Nine 17:00 20:00<br />

DELGOIBAR. Antzokia. Alvin y las ardillas 2 16:30<br />

Buscando a Eric 19:00<br />

ERRENTERIA<br />

DNIESSEN ZINEMAK<br />

(943 -34 52 91)<br />

Todo incluido 17:15 20:00 22:30<br />

La cuarta fase 16:10 18:15 20:30 22:45<br />

Nine 20:00 22:35<br />

Rompedientes 16:10 18:10<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:40 22:30<br />

Avatar 3D 16:00 19:10 22:30<br />

Alvin y las ardillas 2 16:00 18:00<br />

¿Qué fue de los Morgan? 20:30<br />

La herencia de Valdemar 22:45<br />

DHERNANI. Biteri aretoa. Planet 51 (euskaraz) 17:00<br />

¿Qué fue de los Morgan? 19:30<br />

IRUN<br />

DCINEBOX MENDIBIL<br />

Mendibil merkataritza gunea. Ikuslearen eguna: osteguna. (943-63 02 23)<br />

¿Qué fue de los Morgan? 16:00 18:05<br />

La cuarta fase 16:00 18:05 20:15 22:20<br />

Avatar 22:00<br />

Nine 18:00 20:25 22:45<br />

Alvin y las ardillas 2 16:00<br />

Sherlock Holmes 16:00 19:00 22:00<br />

Invictus 16:00 19:00 22:00<br />

La herencia de Valdemar 20:15 22:30<br />

Rompedientes 17:00 19:30<br />

DTXINGUDI<br />

(943-63 54 41). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Avatar 3D 16:00 19:15 22:30<br />

La cuarta fase 16:15 20:15 22:15<br />

18:15<br />

Alvin y las ardillas 2 16:15<br />

Nine 18:00 20:15 22:30<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:30 22:00<br />

Rompedientes 16:00 18:00<br />

La herencia de Valdemar 20:00 22:15<br />

Todo incluido 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

Up in the air 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

DLAZKAO. Areria aretoa.<br />

Vicky Vikingoa (Euskaraz) 16:30 No es tan fácil 19:30<br />

DLEGAZPI. Latxartegi aretoa.<br />

Solomon kane 19:30<br />

DOÑATI.Herri zinema.<br />

Niko eta izarretako bidea 17:00 No es tan fácil 19:30 22:30<br />

DORDIZIA.Herri Antzokia. La brújula dorada 16:45<br />

In the Loop 19:30 22:15<br />

DTOLOSA. Leidor. Donde viven los monsturos 17:00<br />

Todos están bien 19:30 22:00<br />

USURBIL<br />

DCINEBOX URBIL<br />

Urbil merkataritza gunea (902 221 622).<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:30 22:00<br />

Invictus 16:00 19:00 22:00<br />

Todo incluido 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

Up in the Air 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

La cuarta fase 16:00 18:00 20:00 22:00<br />

La herencia de Valdemar 20:30 22:30<br />

¿Que fue de los Morgan? 16:00 18:00<br />

Nine 20:00 22:30<br />

Rompedientes 16:00 18:15<br />

Alvin y las ardillas 17:00<br />

Avatar 19:00 22:00<br />

DVILLABONA. Gurea. Dos canguros muy maduros 17:00<br />

Todo es culpa de mi madre 19:30<br />

DZARAUTZ. Modelo. Donde viven los monstruos 17:00<br />

Malditos bastardos 19:30 22:15<br />

DZUMAIA. Aita Mari.<br />

No es tan fácil 19:30<br />

DZUMARRAGA. Zelai Arizti.<br />

¿Que fue de los Morgan? 19:30 22:15<br />

Lapurdi<br />

BAIONA<br />

DL’ATALANTE<br />

(0559-55 73 63)<br />

Invictus 16:00 20:45<br />

A Serious Man 14:00<br />

Mr. Nobody 18:15<br />

DL’AUTRE CINEMA<br />

(0559-55 52 98)<br />

Gainsbourg (Vie héroïque) 14:00 18:15<br />

Le refuge 16:30 20:45<br />

Mother 18:00<br />

Padre nuestro 20:30<br />

Gigantic 16:00<br />

Jasper, pingouin explorateur 14:15<br />

DCGR CENTRE<br />

(0559-59 90 90)<br />

In the air 11:15 13:45 16:00 18:00 20:00 22:15<br />

La princesse et la grenouille 11:15 14:00 16:00 18:00 20:00<br />

Oceans 11:15 13:45 16:00 18:00 20:00 22:15<br />

Gainsbourg (Vie héroïque) 11:00 13:30 19:45 22:15<br />

Le livre d’Eli 16:00 18:00 22:00<br />

Où sont passés les Morgan? 14:00 20:00<br />

Invictus 11:15 14:00 16:30 19:45 22:15<br />

Alvin et les chipmunks 2 11:15<br />

Avatar 3D 10:45 13:45 16:00 20:30 22:00<br />

17:15<br />

ANGELU<br />

DOSCAR<br />

In the Air 11:00 14:00 16:00 20:00 22:00<br />

Oceans 11:00 14:00 16:00 20:00 22:00<br />

18:00<br />

La princesse et la grenouille 11:00 14:00 16:00 18:00<br />

Invictus 11:00 14:00 16:30 19:00 21:30<br />

Avatar 3D 11:00 14:00 16:30 20:00 21:30<br />

18:00<br />

Gainsbourg 11:00 14:00 16:30 19:00 21:30<br />

(Vie héroïque)<br />

Où sont passés les Morgan? 14:00 20:00<br />

Une petite zone de turbulence 11:00 18:00<br />

Le livre d’Eli 22:00<br />

DONIBANE LOHIZUNE<br />

DREX<br />

In the Air 20:45<br />

Oceans 17:30<br />

La princesse et la grenouille 14:30 17:30<br />

Le refuge 14:30<br />

Invictus 14:30<br />

Gainsbourg (Vie héroïque) 17:30<br />

Avatar 3D 17:30<br />

Où sont passés les Morgan? 14:30<br />

A Serious Man (JBA) 20:45<br />

Vincere (JBA) 20:45<br />

Une petite zone de turbulences 17:45<br />

Loup 15:30<br />

DHAZPARNE. Haritz Barne.<br />

Le livre d’Eli 16:00<br />

DKANBO.Aiglon. RTT 15:00<br />

Les herbes folles 21:00<br />

MIARRITZE<br />

DROYAL<br />

A Serious Man (JBA) 17:45 21:40<br />

Bright Star (JBA) 14:00<br />

Contes d’âge d’or (JBA) 20:30<br />

In the Air (JBA) 15:45 19:40<br />

Invictus (JBA) 14:00 18:15<br />

La route 22:00<br />

Le refuge 16:00 20:45<br />

Rien personnel 17:40<br />

Une vie toute neuve (JBA) 14:00<br />

Jasper, pingouin explorateur 16:10<br />

Nafarroa<br />

IRUÑEA<br />

DGOLEM BAIONA<br />

(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />

Invictus 17:15 20:00 22:30<br />

En tierra hostil 17:15 20:00 22:30<br />

Up in the Air 17:30 20:10 22:45<br />

Nine 17:15 20:00 22:45<br />

La cinta blanca 17:00 19:45 22:30<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:45 22:30<br />

DGOLEM YAMAGUCHI<br />

(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />

La mujer sin piano 16:30 18:30 20:30 22:45<br />

Un tipo serio 17:15 20:00 22:30<br />

Amerrika 16:30 18:30 20:30 22:45<br />

El erizo 20:00 22:45<br />

Celda 211 17:15 20:00 22:30<br />

El secreto de sus ojos 17:15<br />

DGOLEM LA MOREA<br />

(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Invictus 17:00 19:45 22:30<br />

Planet 51 16:30<br />

Todo incluido 17:15 20:00 22:45<br />

La cuarta fase 16:30 18:30 20:30 22:30<br />

Up in the Air 17:15 20:00 22:45<br />

Nine 17:15 20:00 22:30<br />

La herencia de Valdemar 16:30 18:30 20:30 22:45<br />

Rompedientes 16:30 18:30 20:30 22:45<br />

Sherlock Holmes 17:15 20:00 22:30<br />

¿Qué fue de los Morgan? 20:30 22:45<br />

Alvin y las ardillas 2 16:30 18:30<br />

Avatar 3D 16:20 18:30 19:25 21:40 22:30<br />

Celda 211 17:30 20:00 22:45<br />

DSAIDE CARLOS III<br />

(948-24 54 00) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Invictus 17:00 19:45 22:30<br />

Chéri 17:30 20:00 22:30<br />

Nine 17:30 20:00 22:30<br />

Up in the Air 17:30 20:00 22:30<br />

Sherlock Holmes 17:15 19:45 22:30<br />

DSAIDE OLITE<br />

(948-24 54 00) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />

Avatar 19:00 22:00<br />

Celda 211 19:45 22:00<br />

No es tan fácil 17:15 19:45<br />

El erizo 20:00 22:00<br />

El secreto de sus 17:30 22:00<br />

ojos<br />

Alvin y las ardillas 2 17:30<br />

Nico el reno que quería volar 17:00<br />

DALTSASU. Iorta.<br />

Gigante 20:00<br />

Amelia 20:10<br />

LIZARRA<br />

DGOLEM LOS LLANOS<br />

Sherlock Holmes 17:30 20:30<br />

Alvin y las ardillas 2 17:30<br />

Celda 211 20:30<br />

Solomon Kane 17:30 20:30<br />

TUTERA<br />

DOCINE<br />

Nine 16:15 19:15 22:15<br />

Invictus 16:30 18:30 20:30 22:30<br />

Sherlock Holmes 16:00 19:00 22:00<br />

Todo incluido 16:00 18:10 20:20 22:30<br />

Alvin y las ardillas 16:15 18:15<br />

La herencia de Valdemar 20:15 22:15<br />

Rompedientes 16:15 18:15 20:15<br />

Capitalismo 22:00<br />

Celda 211 16:00 18:10 20:20 22:30<br />

La cuarta fase 16:30 18:30 20:30 22:30<br />

Avatar 3D 16:00 19:00 22:00<br />

UHARTE<br />

DCINEBOX ITAROA<br />

(902-22 16 36) Ikuslearen eguna: osteguna.<br />

La cuarta fase 16:20 18:20 20:20 22:20<br />

Todo incluido 16:10 18:20 20:30 22:45<br />

Invictus 16:00 19:00 22:00<br />

Up in the 16:15 20:15 22:15<br />

Air 18:15<br />

Rompedientes 16:10 18:10 20:10<br />

La herencia de Valdemar 16:20 18:20 20:20 22:20<br />

Nine 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

Sherlock Holmes 16:30 19:30 22:30<br />

La decisión de Anne 20:15 22:20<br />

¿Qué fue de los Morgan? 20:10 22:10<br />

Teniente corrupto 22:10<br />

Alvin y las ardillas 2 16:00 18:00<br />

Avatar 16:00 19:00 22:00<br />

Planet 51 16:20 18:20<br />

VIANA<br />

DLAS CAÑAS<br />

Invictus 17:00 19:40 22:25<br />

La cuarta fase 16:15 18:15 20:30 22:45<br />

Nine 15:50 18:05 20:25 22:45<br />

Sherlock Holmes 17:00 19:45 22:30<br />

Avatar 3D 16:00 19:10 22:30<br />

Rompedientes 16:00 18:00<br />

Alvin y las ardillas 2 16:15 18:15<br />

El cónsul de Sodoma 20:15 22:35<br />

¿Qué fue de los Morgan? 16:00 18:00<br />

Teniente corrupto 20:10 22:40<br />

Avatar 20:15<br />

Celda 211 16:00 18:15 20:30 22:45<br />

Nafarroa Beherea<br />

DONIBANE GARAZI. Le Vauban.<br />

Avatar 15:00<br />

A l’origine 21:00<br />

DONAPALEU. St. Louis.<br />

Invictus 16:00 21:00<br />

Zuberoa<br />

MAULE. Baitha.<br />

Sin nombre (JBA) 17:00<br />

Agora 17:00

---

32 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Agenda ›<br />

b<br />

Eguraldia<br />

JON ALBISU<br />

Joera<br />

Bihar<br />

t°<br />

Itsasoa<br />

Gaur<br />

Giro bisutsa<br />

pZerua. Eguraldi euritsua<br />

gailenduko da. Goizetik, zeru<br />

oso hodeitsua, estalia eta<br />

euria izango ditugu. Toki dezentetan<br />

zaparradak botako<br />

ditu, eta Erriberan hodeiak<br />

eta ostarteak izango dira.<br />

Elurra, eguerdi bitarte, 600-<br />

800 metrotan izango dugu,<br />

baina arratsalderako 400-<br />

600 metro bitarte.<br />

p<br />

Bakio 9/5<br />

p<br />

Bilbo 10/5<br />

p<br />

Balmaseda 7/4<br />

t°<br />

p<br />

Amurrio 7/3<br />

p<br />

Eibar 7/3<br />

p<br />

Arrasate 6/2<br />

p p<br />

Gasteiz 6/2<br />

Agurain 5/1<br />

p<br />

Guardia5/1<br />

p<br />

Donostia 8/4<br />

p<br />

Leitza 5/0<br />

pHaizea. Ipar haizea.<br />

pTenperatura. Behera. Beroenak,<br />

ipar partean eta<br />

mendialdean 5 eta 9 gradu<br />

artekoak izango ditugu; barnealdean,<br />

ordea, -1 eta 6<br />

gradu artekoak.<br />

t°<br />

Asteartea, 2 Asteazkena, 3 Osteguna, 4<br />

p<br />

Baiona 9/5<br />

p<br />

Iruñea 5/0<br />

p<br />

Tafalla 6/1<br />

p<br />

Tutera 8/1<br />

t°<br />

p<br />

Maule 9/4<br />

p<br />

Donibane Garazi 9/4<br />

p<br />

Abaurregaina 2/-5<br />

t°<br />

Euri gutxiago eta<br />

ostarte ugariago<br />

pZerua. Zeru hodeitsua eta zaparradak<br />

nagusituko dira ipar<br />

isurialdean eta mendialdean<br />

gehienbat; barnealdean egonkortasun<br />

handiago, euri gutxiago,<br />

eta, Arabako Lautadan eta<br />

Iruñerritik hegoaldera, hodeiak<br />

eta ostarteak.<br />

pHaizea. Ipar-mendebaldeko<br />

haizea.<br />

pTenperatura. Behera. Beroenak<br />

ipar isurialdean eta mendi<br />

inguruetan izango ditugu, 4 eta<br />

9 gradu artekoak; barnealdean,<br />

ordea, -2 eta 6 gradu artekoak.<br />

pItsasoko egoera. Lehenengo<br />

20 milietan, ipar haizea nagusituko<br />

da, 4ko indarrarekin, eta<br />

itsaskirria eragingo du. Ikusmena<br />

hala-holakoa izango da.<br />

pOlatuak. Bi metro arteko olatuak<br />

altxatuko dira.<br />

Itsasaldiak ORDUA METROAK<br />

Itsasgora 01.16 03.79<br />

Itsasbehera 06.56 00.84<br />

Itsasgora 13:04 03.82<br />

Itsasbehera 20.06 00.92<br />

Isobara mapa<br />

Eguzkia S0RTU GORDE<br />

08.20 18.27<br />

Ilargia<br />

EGUNA<br />

Ilgora<br />

Otsailaren 22a, astelehena<br />

Ilbete<br />

Otsailaren 28a, igandea<br />

Ilbehera<br />

Otsailaren 5a, ostirala<br />

Ilberri<br />

Otsailaren 14a, osteguna<br />

b Hitz jokoak BAGABIGA<br />

G Hitz gurutzatuak<br />

G Sudoku<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

5 3 9 7<br />

3 2<br />

8 6 3<br />

2 8 6 9<br />

5 1<br />

7 4 5 3<br />

9 5 6<br />

4 5<br />

1 7 8 9<br />

G Esaldi ezkutua<br />

9x9-ko laukian hutsik<br />

dauden gelaxkak bete<br />

behar dituzu, 1etik 9ra<br />

bitarteko zenbakiak<br />

idatziz eta kontuan izanik<br />

zenbaki bakar bat ere ez<br />

dela bi aldiz azaltzen<br />

errenkada eta zutabe<br />

berean, ezta dagokion<br />

3x3-ko laukian ere.<br />

10<br />

11<br />

12<br />

Ezker-eskuin<br />

1. Ospetsuak, entzute handikoak. 2. Aukera, egokiera. Kontra. 3. Barazki hostotsua. Bukatu da. Zintzo.<br />

4. Ikuskariak. 5. Edari goxoa. Galdu aditzaren infinitiboa. Sagu, hitz elkarketan. 6. Turkiako gorteko<br />

ofizial militarra. Iridioaren sinbolo kimikoa. Aho, hitz elkarketan. Uranioa. 7. Hektarearen sinboloa.<br />

Kirol jantzia. 8. Sail, alor. Glaziarrak itsasertzean irekitako golko sakona. 9. Iratze, garo. Ukimendua.<br />

Kontsonantea. 10. Hego Amerikako herria. Ziri. 11. Desertuko gune hezea. Izadia. 12. Intsektu mota.<br />

Jakia adierazten duen euskal atzizkia. Einstenioaren sinbolo kimikoa.<br />

Goitik behera<br />

1. Epaile taldeko kidea. 2. Nardagarriak, higuingarriak. 3. Kolpe psikiko. Erreka. 4. Abederako azken eta<br />

lehenengo letrak. Samarioaren sinbolo kimikoa. Har ezak. Hamabi. 5. Urtaro beroak. Bederatzi. Toka,<br />

zen. 6. Idazketa bizkorrerako teknika. Lehen bokala. 7. Bokala. Barazki hostotsua. (Errep.) Begien<br />

distira. Nitrogenoa. 8. Idazmakinetan, tarteak zehazteko aukera ematen duten mekanismoak.<br />

9. Jerusalen. Haritz multzo. 10. Alde! Aztoratu. 11. Merkatua. Ahoaren bokalak. Baita ere. 12. Atzizkia,<br />

harakin hitzean esate baterako. Istu, txistu. Hats.<br />

«J_l_sk_rr_k d_r_<br />

b_rk_tz_n __rr_n_k__k,<br />

_t_ h_r_ _nd_ d_k_t_<br />

_m_k_m__k».<br />

G Atzoko erantzunak<br />

K T T<br />

M A G I K O A<br />

H A R A N A<br />

O L I A T U<br />

E A O N B U A K<br />

F R I D A K I K U<br />

A G I N T A R I K<br />

E S A N G U R A T S U<br />

O R A I G S A T<br />

S A L N O A Z U U<br />

K E D A R Z A R A<br />

5 1 2 8 7 3 4 6 9<br />

8 3 7 6 9 4 5 2 1<br />

9 6 4 2 1 5 7 3 8<br />

2 7 8 4 5 1 6 9 3<br />

3 5 9 7 8 6 2 1 4<br />

1 4 6 9 3 2 8 5 7<br />

7 8 5 3 6 9 1 4 2<br />

6 2 3 1 4 8 9 7 5<br />

4 9 1 5 2 7 3 8 6<br />

Falta diren<br />

bokalak idatzita<br />

Fiodor Dostoievski<br />

idazle<br />

errusiarraren<br />

gogoeta bat<br />

azalduko zaizu.<br />

Esaldi<br />

ezkutua:<br />

Beldurra<br />

heriotzari?<br />

Bizitzari izan<br />

behar zaio<br />

beldurra, ez<br />

heriotzari.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 33<br />

‹ Agenda<br />

Komunikazioa D<br />

Solasaldi ‘interruptus’-a<br />

Uhinetatik tiraka<br />

Xabier Lasa<br />

Agin Rezola. Merezitakoak<br />

dira Info7 Irratiko esatariari<br />

orain arte egin zaizkion losintxak;<br />

Argia Sarien eskutik heldu<br />

zitzaion atzokoan. Bostetako Diligentzia<br />

eguneroko magazinea eta<br />

bertsolaritza eta azken txapelketa<br />

gertu-gertutik jarraitzeaz<br />

gain, bere komunikazio gaitasuna<br />

eta freskotasuna nabarmendu<br />

dute; ez arrazoi faltan! Borondateak<br />

bitarteko tekniko zein gizatiar<br />

urriak gainditu ditzakeela,<br />

hara hor Rezolak irratigintzari<br />

emandako irakaspena, esale aritu<br />

den bolada ez oso luzean. Xabier<br />

Sukiaren Hitza Jolas saioarekin<br />

batera, bertsozaleen saihestezineko<br />

hitzordu bilakatzekotan<br />

zen Rezolaren irratsaioa, baina<br />

ezkutatu berria da programaziotik.<br />

Xabi Aizpurua Ugarte kazetariak<br />

hartu dio lekukoa Anfora<br />

saioarekin (17:00-18:00) kulturaren<br />

adierazpen guztien biltzaile<br />

izateko asmoz.<br />

Estilo berria. Betekadaren<br />

sentimendua eragiten du zenbaitetan,<br />

Mezularia saioaren erritmo<br />

frenetikoak. Gonbidatu, gai,<br />

leku… gehiegi besarkatu nahi<br />

denbora gutxian. Nora nahira<br />

iristeko ahalmena daukan mezua<br />

zabaldu nahi digu agian, Jaime<br />

Otamendik eta bere lan taldeak.<br />

Produkzio lan izugarria antzematen<br />

da atzean, baina<br />

trukean, lardaskeriaren sentsazioa<br />

jasotzen da; alegia, hautatzen<br />

diren gonbidatuek eman dezaketen<br />

guztia eman gabe geratzen<br />

diren irudipena. Astearteko<br />

saioa, 18:30etik 19:00etarako tartea<br />

frenetikoa gertatu zen adibidez.<br />

Jose Luis Aldasoro mexikarra<br />

eraman zuten estudioetara,<br />

15 urte hemen bizitzen daramana<br />

eta euskara ikasi duen pertsona.<br />

Ordu erdi horretan, aldi berean,<br />

beste hiru elkarrizketa motz burutu<br />

zituzten zuzenean: ikastetxetan<br />

trafiko istripuez sentsibilizatzeko<br />

kanpainaren arduradunarekin,<br />

inauterietako kartela<br />

ustez plagiatu dioten egilearekin,<br />

eta, gazteen hizkuntza erabilera<br />

eragiten duten faktoreen azterlearekin;<br />

horien ondoren, Aitor Urkola<br />

lankideak Ezpeletako pottoken<br />

ferian egindako erreportajea<br />

heldu zen. Lau informazio horiek<br />

utzitako segundo bakanetan, hiruzpalau<br />

hitz ahoskatzeko beta<br />

besterik ez zuen izan Aldasorok.<br />

Solasaldi interruptus-agatik<br />

pazientzia galdu eta «ni banoa<br />

etxera» esanez mahaitik altxatzea<br />

izan zitekeen beharbada,<br />

Juan Luis Aldasororen tokian<br />

edonork hartuko zuen jarrera.<br />

Hori ez zuen egin, eta elkarrizketatu<br />

sufrituaren saria egotekotan,<br />

Aldasorok beharko luke jaso<br />

aurtengoa.<br />

‘Kerman, mintzalagun bila’<br />

saioa hasiko da bihar ETBn<br />

Euskara eguneroko<br />

bizimoduan sustatzeko,<br />

bost minutuko piezak<br />

izango dira hiru<br />

kateetan<br />

Urtzi Urkizu Donostia<br />

Kerman mintzalagun bilaprograma<br />

estreinatuko du bihar ETBk,<br />

euskara eguneroko bizimoduan<br />

sustatzeko.<br />

Programa 3Koma ekoizpenetxeak<br />

ekoitzi du, eta Kerman<br />

Ugarte du protagonista. Kerman<br />

ahozko euskara behin betiko<br />

menderatzeko helburuz kalera irtengo<br />

da. Helburu horrekin, Kermanek<br />

liburuak dauden-daudenean<br />

utziko ditu, eta kalera abiatuko<br />

da euskara eguneroko<br />

bizimoduan erabiltzeko: euskaltegian<br />

urteetan irakatsi dioten teoria<br />

guztia benetan aplikatzeko<br />

garaia iritsi zaio gazteari. Haren<br />

helburua da euskaldun berri guztiak<br />

gauza bera egin dezaten animatzea:<br />

lotsak alde batera uztea<br />

eta edozer egoera baliatzea euskara<br />

hitzetik hortzera erabiltzeko.<br />

«Izan ere, eroriz ikasten da oinez,<br />

eta hitz eginez ikasten da hitz<br />

egiten», diote ETBtik.<br />

Oihan Vega DJak egingo du<br />

Kermanena. Gaztea Klip saioan<br />

aurkezle lanetan aritzen da<br />

Oihan Vega, eta, azkenaldian,<br />

ETB 1eko Bi Gira saioan ere ikusi<br />

ahal izan dugu, epaimahaikoan.<br />

Saio bakoitzean, Kerman toki<br />

batean agertuko zaigu (azokan,<br />

kiroldegian, botikan, tren geltokian...),<br />

eta egoera horietako bakoitzak<br />

bere-bereak dituen komunikazio<br />

helburuak landuko ditu<br />

(norbere burua aurkeztu, zalantza<br />

adierazi, desadostasunaren<br />

berri eman...). Kermanek kaleko<br />

jendearekin egingo du hitz joaten<br />

den toki bakoitzean. Mintzalagun<br />

horiek «kaleko euskaldunen freskotasuna<br />

eta aberastasuna» ekarriko<br />

dituzte.<br />

Nolanahi ere, egoera bakoitzean<br />

landuko diren irizpide linguistikoak<br />

HABEk euskalduntze prozesurako<br />

zehaztuta dituenen arabera<br />

aukeratuko dituzte; hartara,<br />

programa entretenigarria ez ezik<br />

zorrotza ere izango da.<br />

Saio labur independenteak<br />

Atal bakoitzak bost minutu<br />

iraungo du, eta egunean hainbat<br />

aldiz errepikatuko dute ETBren<br />

kateetan: ETB1, ETB2 eta ETB3.<br />

ETB2n ez da inoiz halakorik egin.<br />

Atal bakoitza independentea<br />

U.U. Donostia<br />

Kamera aurrean eta kamera atzean<br />

ETBko hainbat saiotarako lan<br />

egindakoa da Agustin Ezenarro<br />

(Getaria, Gipuzkoa, 1974).<br />

Nori zuzenduta dago Kerman, mintzalagun<br />

bila?<br />

Programa euskaraz ikasten ari<br />

direnei zuzenduta dago. Euskaltegietan<br />

batik bat A-2 mailan daudenentzat.<br />

Euskaldun zaharrentzat<br />

ere balio du, ohitura txarrak<br />

zuzentzen laguntzeko.<br />

izango da, eta ez da hurrengoa<br />

ikusi beharrik izango aurrekoak<br />

edota hurrengoak ulertzeko. Nolanahi<br />

ere, eduki didaktikoek<br />

izango dute jarraipenik. Hartara,<br />

lehendabiziko saioetan egitura<br />

eta hiztegi sinpleagoak landuko<br />

ditu Kermanek, egoerak ere errazagoak<br />

izango dira. Asteak aurrera<br />

joan ahala, ordea, zailtasuna<br />

handitzen joango da.<br />

Saioak euskara ikasteko indarrean<br />

diren plangintzako irizpideak<br />

kontuan hartuta daude taxututa;<br />

HABEk oinarrizko kurrikuluan<br />

jasotako komunikazio<br />

helburuak eta hizkuntza trebetasunak<br />

oso kontuan hartzen dira.<br />

Protagonistak hizkuntza egitura<br />

oso jakinak landuko ditu, «betiere<br />

egoera arruntetan eta baliagarrietan<br />

txertatuta».<br />

Telebista publiko bat den aldetik,<br />

ETBk egin beharreko lanaren barnean<br />

sartzen al duzu saioa?<br />

Bai, zergatik ez. Garai batean,<br />

ETB1en Bai Horixe egon zen, eta<br />

nik oso ongi ikusten dut halako<br />

tarteak egotea euskara bultzatu<br />

eta euskaldun berriek lotsak kentzen<br />

laguntzeko.<br />

ETB2n ez dute inoiz halako saiorik<br />

eman. Bide bat zabaltzen dela iruditzen<br />

al zaizu?<br />

Orain arte egin diren saiakerak<br />

soilik ETB1en izan dira. ETB2n<br />

Oihan Vegak jokatuko du Kerman Ugarte protagonistaren rola. ETB<br />

Agustin Ezenarro 1‘Kerman, mintzalagun bila’ saioko zuzendaria<br />

«ETB2n euskara entzutea oso gauza<br />

ona da ikusle erdaldunentzako»<br />

euskara hutsean bost minutu<br />

egunean hirutan entzutea oso<br />

gauza ona dela uste dut, esaterako<br />

katea ikusten duten erdaldunentzako.<br />

Tarte bat irekitzea euskara<br />

beste hurbiltasun batekin sentiarazteko.<br />

Umorea landuko al duzue Kermanen<br />

gorabeheretan?<br />

Ez dugu umorea landuko. Baina<br />

ahalik eta modu entretenigarrienez<br />

azaldu nahi ditugu arau batzuk.<br />

Kerman pertsonaia alaia,<br />

xelebrea eta dibertigarria da, eta<br />

kalean hainbat egoeratan ikusiko<br />

dugu euskaraz. Komik estetikako<br />

irudiak ere erabiliko ditugu.<br />

Telebistatik kanpo non erabiliko da<br />

saioko materiala?<br />

Sare sozialetan sartu nahi dugu,<br />

eta HABEko euskaltegietan erabiliko<br />

dute.<br />

Iruditzen al zaizu Eusko Jaurlaritzako<br />

hainbat arduradunentzat ere erabilgarria<br />

izango dela?<br />

Nahiko nuke; erabilgarria bada<br />

Jaurlaritzako kideentzat eta edozein<br />

langilerentzat, askoz hobe.

---

34 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Agenda ›<br />

E<br />

Gaurko filmak<br />

Fantasiazko abentura<br />

atsegin zein erdipurdizkoak<br />

Taxi 2 1<br />

pCuatro, 15:40. Zuz.: Gerard<br />

Krawczyk. Akt.: Samy Naceri, Frederic<br />

Diefenthal. Frantzia. 2000.<br />

Cerrando el círculo 1<br />

pETB2, 16:00. Zuz.: Richard Attenborough.<br />

Akt.: Stephen Amell, Shirley<br />

MacLaine. AEB. 2007.<br />

Corina, Corina 111<br />

pETB2, 18:20. Zuz.: Jessie Nelson.<br />

Akt.: Whoopi Goldberg, Ray Liotta,<br />

Tina Majotino. AEB. 1994.<br />

Une homme d’exception 111<br />

pFrance2, 20:35. Zuz.: Ron Howard.<br />

Akt.: Russell Crowe, Ed Harris, Jennifer<br />

Connelly. AEB. 2001.<br />

asteko esan beharko dugu<br />

H eskertzen dugula gisa honetako<br />

ekoizpen bat euskaraz<br />

ikusi ahal izatea. Abentura eta<br />

akzio ikusgarriak, efektu berezi<br />

apartekin osatutako lan horietakoa<br />

da Eragon. Hori bai, perfekziotik<br />

edo liluratik urrun samar<br />

dago zinta.<br />

Eragon 11<br />

pETB1, 22:00. Zuz.: Stefen<br />

Fangmeier. Akt.: Edward Speleers,<br />

Jeremy Irons, Sienna Guillory,<br />

John Malkovich, Robert<br />

Carlyle. 99 min. AEB, 2006.<br />

Lehen kolpean Eragon eta<br />

bere dragoia aurkezten zaizkigu.<br />

Bigarrengoan haren maisu<br />

izango dena (Jeremy Irons) eta<br />

beriko etsaiak (Robert Carlyle<br />

eta John Malkovich). Hurrengo<br />

kolpean Eragonen lehen hegaldiak<br />

ikusiko ditugu, eta berehala<br />

bere bihotzeko kutuna izango<br />

dena salbatzera joango da<br />

heroia. Azken borrokara heldu<br />

arte, horrela doa dena: saltoka,<br />

kolpeka, zilipurdika...<br />

Hala, efektu berezien alorrean<br />

lan garrantzitsuak (Terminator<br />

2, Jurassic Park...) egindakoa<br />

badugu ere Stefen Fangmeier,<br />

ez zuen asmatu zuzendari<br />

gisa istorio hau kontatzeko<br />

moduan. Ikusteko atsegina da<br />

pelikula, zuzen samarra bai,<br />

baina dena oso erraz aurreikusten<br />

da, eta ez du pasiorik sortzen.<br />

pMaitane Mitxelena<br />

Arresto domiciliario 1<br />

pAntena3, 16:00. Zuz.: Eric Red. Akt.:<br />

Framke Janssen, Bobby Cannavale,<br />

Ed Westwick. AEB. 2008.<br />

Los padres de él 11<br />

pT5, 16:00. Zuz.: Jay Roach. Akt.: Robert<br />

de Niro, Ben Stiller, Dustin Hoffman.<br />

AEB. 2004.<br />

Promesa letal 11<br />

pLa1, 17:25. Zuz.: Paul Schneider. Akt.:<br />

John Ritter, Marg Helfenberger, Megan<br />

Gallagher. AEB. 1999.<br />

Dos tontos muy tontos: ... 11<br />

pT5, 18:00. Zuz.: Troy Miller. Akt.: Eric<br />

Christian Olsen, Derek Richarson, Rachel<br />

Nichols. AEB. 2003.<br />

Blood Diamond 111<br />

pTF1, 20:45. Zuz.: Edward Zwick.<br />

Akt.: Leonardo DiCaprio, Jennifer Connelly,<br />

Djimon Hounsou. AEB. 2006.<br />

Tapas 111<br />

pLa1, 22:15. Zuz.: Juan Cruz, Jose Corbacho.<br />

Akt.: Maria Galiana, Elvira Minguez.<br />

Espainia. 2005.<br />

Golpe en Hawai 11<br />

pLa1, 23:35. Zuz.: George Armitage.<br />

Akt.: Owen Wilson, Butch Helemano,<br />

Charlie Sheen. AEB. 2003.<br />

Luz silenciosa 1111<br />

pLa2, 00:30. Zuz.: Carlos Reygadas.<br />

Akt.: Cornelio Wall Fehr, Maria Pankratz,<br />

Mariam Toews. Mexiko. 2007.<br />

D Telebista<br />

ETB 1<br />

ETB 2<br />

Hamaika<br />

La 1<br />

La 2<br />

Antena 3<br />

07:30: Betizu. (07:30) Mamu<br />

harrapariak. (08:10) Marko.<br />

Ez alde egin, ama!<br />

09:50: Egi bidean.<br />

10:00: Meza.<br />

11:00: Betizu. (11:00) Isidoro.<br />

(11:20) Keroro sarjentua.<br />

(11:45) Sorgin aspertua.<br />

12:00: Kirolez kirol.<br />

(12:30) Saskibaloia. ACB<br />

Liga. Lagun Aro-Cajasol.<br />

14:30: Gaur egun.Ander Arzak<br />

aurkezten duen albistegia.<br />

15:00: Hitzetik hortzera.<br />

15:45: Kirolez kirol. (15:45)<br />

Donostiako krosa. (17:00) Pilota.<br />

Eskuz Binaka. Diaz-Oteiza<br />

/ Retegi Bi-Cecilio.<br />

(18:10) Pilota. Eskuz binakako<br />

txapelketa:. Mtz. Irujo - Be-<br />

07:00: Dende dentro. ‘Elgeta’.<br />

07:45: Mucho viaje.<br />

08:15: EITB kultura.<br />

08:50: Nueva vida.<br />

09:00: Rutas de solidaridad.<br />

09:45: Sustraia.<br />

10:15: Palabra de ley.<br />

10:55: La ley de la bahía.<br />

11:45: Nick dut nik.<br />

12:25: Teknopolis. Maider<br />

Egueseren eskutik.<br />

12:55: Mundo.hoy. ‘Luchando<br />

contra las falsificaciones’.<br />

14:05: Rex.Telesaila.<br />

14:58: Teleberri. Albistegia.<br />

16:00: Zinema. ‘Cerrando el<br />

círculo’. Zuz.: Richard Attenborough.<br />

Akt.: Stephen<br />

Amell, Shirley MacLaine.<br />

AEB, 2007.<br />

09:00: Marrazki bizidunak.<br />

11:30: Haurrentzako zinema.<br />

‘Maroons’.<br />

13:00: Ur eta lur.<br />

13:30: Gipuzkoa Kultura.<br />

14:00: Asteazkeneko Bat eta<br />

Bat.<br />

14:45: Hamaika dokumentalak.<br />

15:00: Haurrentzako zinema.<br />

‘Kalabaza magikoa’.<br />

16:30: Osteguneko Bat eta<br />

Bat.<br />

17:30: Kulturzulo.<br />

18:00: 8garren kalea.<br />

18:30: Mugaz kanpo. ‘Venezuela’.<br />

19:00: Lua jantziz.<br />

19:09: Eskuokin.<br />

19:30: Kiroleroak.<br />

20:00: Golb Tb.<br />

20:30: Kiroleroak.<br />

21:00: Bat eta bat. Ostiralekoa.<br />

22:10: Travelling.<br />

22:30: To shoot an elephant.<br />

Dokumentala.<br />

07:50: Los Lunnis. Jim Jam &<br />

Sunny. Caillou. La casa de<br />

Mickey Mouse. Looney tunes.<br />

Sandra, detective de cuentos.<br />

¿Qué hay de nuevo Scooby<br />

Doo?. Bob esponja. Gormiti<br />

I.<br />

12:10: Zinema. ‘Funky monkey,<br />

un mono de cuidado’.<br />

Zuz.: Harry Basil Akt.: Seth<br />

Adkins, Justine Basil. 2004.<br />

13:40: Planeta tierra.<br />

14:30: Corazón, corazón.<br />

Anne Igartiburuk aurkezten<br />

duen magazinea.<br />

15:00: Telediario 1. David<br />

Canterok, Maria Casadok eta<br />

Maria Escariok aurkezten duten<br />

albistegia.<br />

16:00: Zinema. ‘Perdidas’.<br />

Zuz.: Charles Wilkinson. Akt.:<br />

08:40: Buenas noticias TV.<br />

08:55: Shalom.<br />

09:10: Islam hoy.<br />

09:30: Babel en TVE.<br />

10:00: Ultimas preguntas.<br />

10:30: El día del Señor.<br />

11:30: Pueblo de Dios.<br />

12:00: A pedir de boca.<br />

12:30: Nosotros también.<br />

13:00: Zaldi lasterketak.<br />

14:00: Nuestros caminos a<br />

Santiago.<br />

14:30: Ruta Quetzal.<br />

15:00: Pirena.<br />

15:10: Otros pueblos.<br />

16:00: Paraisos cercanos.<br />

‘Zeelanda Berria’.<br />

16:55: Por la ruta de la memoria.<br />

‘Dublin’.<br />

17:35: America e Indonesia<br />

mítica.<br />

06:45: Megatrix. Marrazki bizidun<br />

bilduma: Power Rangers,<br />

Dinosapiens.<br />

08:00: Los hombres de Harrelson.<br />

09:00: Joan of Arcadia.<br />

10:00: Magia sin secretos.<br />

11:45: Antena3 cumplimos<br />

20 años.<br />

13:00: Impacto total.<br />

14:00: Los Simpson. Marrazki<br />

bizidunetako telesaila.<br />

‘Noó crimen perfecto’, ‘Proposición<br />

semidecente’.<br />

15:00: Noticias 1. Lourdes<br />

Maldonadok eta Manu Sanchezek<br />

aurkezten duten albistegia.<br />

16:00: Zinema. ‘Arresto domiciliario’.<br />

Zuz.: Eric Red. Akt.:<br />

Framke Janssen, Bobby Can-<br />

ETB 3<br />

Pilota, Eibartik. 17:00<br />

roiz / Bengoetxea VI.a-<br />

Otxandorena.<br />

20:00: Teknopolis.<br />

20:28: Gaur egun.Albistegia.<br />

20:55: Eguraldia.<br />

21:00: Kirolez kirol.<br />

21:30: Zai zoi bele.<br />

22:10: Zinema. ‘Eragon’. Zuz.:<br />

Stefan Fangmeier. Akt.: Garrett<br />

Hadlund, Robert Carlyle,<br />

Alun Armstrong. AEB, 2006.<br />

23:45: Kultura gauza.<br />

00:35: Kalaka.<br />

01:50: Gag gag.<br />

02:40: Teilatupean.<br />

03:00: Egaztea.<br />

03:45: Teknopolis.<br />

04:10: Elkartasunaren bideak.<br />

04:35: Esanak esan.<br />

‘El conquistador del...’. 22:00.<br />

18:20: Zinema. ‘Corina, Corina’.<br />

Zuz.: Jessie Nelson. Akt.:<br />

Whoopi Goldberg, Ray Liotta.<br />

AEB, 1994.<br />

20:20: El derby.<br />

20:58: Teleberri. Albistegia.<br />

21:55: Eguraldia.<br />

22:00: El conquistador del<br />

fin del mundo VI.<br />

00:00: Crónicas de Sarah<br />

Connor. Telesaila.<br />

01:40: Zinema. ‘Mi chica’.<br />

Zuz.: Howard Zieff. Akt.: Macaulay<br />

Culkin, Dan Aykroyd.<br />

AEB, 1991.<br />

03:15: Teletienda.<br />

03:30: Sustraia.<br />

04:00: Palabra de ley.<br />

04:30: Vaya semanita.<br />

05:15: Rutas de solidaridad.<br />

13:00: Mutikoa.<br />

13:25: Ramses: Egiptoko faroi<br />

handia.<br />

15:00: Errugbia.<br />

Ampo Ordizia-La Vila.<br />

16:40: Gaztea live aurrerapena.<br />

16:45: Jungla sonoran galdu<br />

naiz.<br />

17:00: Jidou jokoak.<br />

17:15: Tom eta Jerry.<br />

17:35: Popeye marinela.<br />

17:45: Yogi hartza.<br />

17:50: Helene eta bere lagunak.<br />

18:40: Tom eta Jerry.<br />

19:00: Harriketarrak.<br />

19:25: Pippi kaltzazule.<br />

19:50: Jidou jokoak.<br />

20:05: Sut&blai.<br />

20:30: Gaztea klip.<br />

21:30: Ipupomamua.<br />

22:00: Gaztea live.<br />

‘Promesa letal’ filma. 17:25<br />

Lisa Hartman, Colleen Rennison.<br />

1997.<br />

17:25: Zinema. ‘Promesa letal’.<br />

Zuz.: Paul Schneider. Akt.:<br />

John Ritter, Marg Helfenberger.<br />

1999.<br />

18:50: España directo. Mercedes<br />

Torrek aurkezten duen<br />

magazinea.<br />

21:00: Telediario 2.<br />

22:15: Zinema. ‘Tapas’. Zuz.:<br />

Juan Cruz, Jose Corbacho.<br />

Akt.: Maria Galiana, Elvira<br />

Minguez. 2005.<br />

23:35: Zinema. ‘Golpe en Hawai’.<br />

Zuz.: George Armitage.<br />

Akt.: Owen Wilson, Charlie<br />

Sheen. 2004.<br />

01:00: Ley y orden.<br />

01:40: TVE es música.<br />

‘Luz silenciosa’ filma. 00:30<br />

18:00: Bubbles.<br />

18:30: Camino a casa.<br />

19:30: El escarabajo verde.<br />

20:00: Tres 14.<br />

20:30: Pagina 2.<br />

21:00: Redes 2.0. ‘Nuestro<br />

instinto asesino’.<br />

21:30: Ciudades para el siglo<br />

XXI. Jerez.<br />

22:00: En portada. ‘La nueva<br />

misión’.<br />

22:45: Estudio estadio.<br />

00:00: Metropolis. ‘Realizadoras’.<br />

00:30: Zinema. ‘Luz silenciosa’.<br />

Zuz.: Carlos Reygadas.<br />

Akt.: Cornelio Wall Fehr, Maria<br />

Pankratz. 2007.<br />

02:40: Teledeporte.<br />

05:00: TVE es música.<br />

‘Arresto domiciliario’. 16:00<br />

navale, Ed Westwick, Michael<br />

Pare. AEB, 2008.<br />

18:00: Zinema. ‘Silencio’.<br />

Zuz.: Harvey Kahn. Akt.: Tori<br />

Spelling, Victoria Pratt. 2005.<br />

20:00: Sin cita previa. Telesaila.<br />

21:00: Noticias 2. Lourdes<br />

Maldonadok eta Manu Sanchezek<br />

aurkezten duten albistegia.<br />

21:45: La escobilla nacional.<br />

Angel Llacerrek aurkezten<br />

duen umore saioa.<br />

22:30: Pánico en el plató.<br />

Gonbidatua: David Bisbal.<br />

00:30: 20 años con humor.<br />

02:15: Adivina quién gana<br />

esta noche.<br />

04:30: Únicos.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 35<br />

‹ Agenda<br />

B<br />

Irratia<br />

CIC-biomaGUNEren<br />

bihotzera joko dute<br />

Maider Eguesek aurkezten<br />

duen saioan CIC-biomaGUNEra<br />

joko dute. Hango ikerketa<br />

zentroko Irudi Molekularreko<br />

Unitatean kontraste berriak<br />

aurkitzeko helburua dute. Unitatea<br />

bakarra da Euskal<br />

Herrian. Bestalde Arianek espazioan<br />

egindako 30 urteen inguruan<br />

ariko dira.<br />

‘Teknopolis’.ETB2,12:25/ETB1,20:00.<br />

Faltsifikazioen<br />

aurkako borroka<br />

Falsificaciones: el nuevo virus<br />

dokumentalean faltsifikazioen<br />

munduan barneratuko dira.<br />

Marka originalen milaka kopia<br />

nazioarteko merkatuan sartu<br />

ohi dira. Haietako batzuk osasunarentzat<br />

kaltegarriak izaten<br />

dira, batik bat botikak eta kosmetikoak.<br />

Asteartean emango<br />

dute berriro, ETB3n.<br />

‘Mundo.Hoy’. ETB2, 12:55.<br />

Zeelanda Berriko<br />

paisajeak<br />

Gaurko erreportajean maorien<br />

lurraldean ibiliko dira, Zeelanda<br />

Berriko paisaje ederrenak erakutsiz.<br />

Iparraldeko uhartean,<br />

Reinga lurmuturrean hasiko<br />

dute bidaia. Handik Auckland<br />

hiriburura joko dute. Hegoaldeko<br />

uhartean, fiordo eta glaziareak<br />

erakutsiko dituzte, Christchurch<br />

eta Dunedinera helduz.<br />

‘Paraisos cercanos’. La2, 16:00.<br />

Euskadi Irratia. Xabier Sukiak<br />

atzoko Bertso Egunaren errepaso azkarra<br />

egingo du Amarauna magazinean.<br />

Angulemako komiki azokaren aitzakian,<br />

komikigileekin hitz egingo du Arantxa<br />

Arza esatariak. Horrez gain, Sundanceko<br />

zinema jaialdiaren berri emango dute<br />

eta Grammy sarien aurrerapena egingo<br />

dute. Arratsaldean kirola izango da osagai<br />

nagusia, pilota eta futbol partidekin.<br />

Radio Euskadi. Indiako Ozeanoko<br />

Komore uharteetara bidaiatuko dute<br />

gaur gauean Levando anclas saioan,<br />

David Lopezen bitartez. Lopez Khartala<br />

sumendira igo da, munduan krater handiena<br />

duen sumendia. Analia Pierini<br />

izango da beste gonbidatua. Txikitan,<br />

munduari bira emateko ametsa zuen.<br />

Nahiz eta esklerosi anizkoitza izan, 43 urterekin<br />

ametsa betetzea lortu du, hilabete<br />

eta erdiko bidaian.tia<br />

FM<br />

89.2 Segura irratia<br />

89.7 Antxeta irratia<br />

91.4 Euskalerria irratia<br />

91.8 Irulegiko Irratia<br />

93.6 Arrate irratia<br />

94.4/95.2 Euskadi irratia<br />

95.5 Xiberoko Boza<br />

96.0 Bilbo Hiria<br />

97.0 Tas-Tas irratia<br />

99.8 Herri Irratia<br />

101.3 France Bleu Pays<br />

Basque<br />

102.6 Bizkaia irratia<br />

103.5 Gaztea<br />

106.6 Gure Irratia<br />

107.0 Eguzki irratia /<br />

Oiartzun irratia<br />

107.5 Txolarre irratia<br />

107.5 Xorroxin irratia<br />

107.7 Hala Bedi<br />

AM<br />

1224 Herri Irratia<br />

Internet<br />

www.info7.com Info7<br />

D<br />

Cuatro<br />

Tele 5<br />

La Sexta<br />

TF1<br />

France 2<br />

France 3<br />

06:40: NBA en acción.<br />

07:10: Scrubs.<br />

08:40: El zapping de Surferos.<br />

09:30: Tenisa. Australiako<br />

Opena. Finala: Federer-Murray.<br />

Programazioa alda daiteke,<br />

finalaren iraupenaren<br />

arabera.<br />

12:20: Gastronomía insólita.<br />

‘Pekin’.<br />

14:00: Noticias Cuatro. Azken<br />

berriak biltzen dituen albistegia.<br />

15:40: Zinema. ‘Taxi 2’. Zuz.:<br />

Gerard Krawczyk. Akt.: Samy<br />

Naceri, Frederic Diefenthal,<br />

Marion Cotillard. Frantzia,<br />

2000.<br />

17:35: Valientes. Historia de<br />

una venganza. Telesaila. Au-<br />

07:00: Más que coches GT.<br />

07:30: Boing. Marrazki bizidunak:<br />

Bakugan. Angel’s<br />

friends. Pokemon. Titeuf. Ben<br />

10. Ben 10 Alien Force.<br />

10:15: Patito feo. Marrazki bizidunetako<br />

telesaila.<br />

12:00: I love TV.<br />

12:30: Bricomania. Kristian<br />

Pielhoffek eta Iñigo Segurolak<br />

aurkezten duten magazinea.<br />

13:00: Vuélveme loca. Patricia<br />

Perezek eta Celia Montalbanek<br />

aurkeztutako saioa.<br />

15:00: Informativos Telecinco.<br />

Carme Chaparrok aurkezten<br />

duen albistegia.<br />

16:00: Zinema. ‘Los padres<br />

de él’. Zuz.: Jay Roach. Akt.:<br />

Robert de Niro, Ben Stiller,<br />

07:00: Lo mejor de laSexta.<br />

07:30: Teletienda.<br />

08:40: Dokumentala: ‘En<br />

busca de los peces gigantes<br />

del Amazonas’.<br />

09:35: Dokumentala. ‘Human<br />

journey’.<br />

10:40: ¿Sabías qué?. Dokumentala.<br />

11:15: Megaestructuras: megapuentes.<br />

‘Txina’.<br />

12:00: Jesse James, el hombre<br />

muerto. Dokumentala.<br />

13:05: Dokumentala. ‘L.A.<br />

Hard Hats’.<br />

14:15: LaSexta Noticias.<br />

14:55: Padre de familia. Marrazki<br />

bizidunak. Hiru atal<br />

emango dituzte.<br />

16:25: Futurama. Marrazki bizidunak.<br />

06:30: TFOU.<br />

10:20: Auto moto.<br />

11:00: Telefoot. Magazinea.<br />

12:05: Attention a la marche!.<br />

Jean-Luc Reichmannek<br />

aurkezten duen saioa.<br />

13:00: Le journal. Claire Chazalek<br />

aurkezten duen albistegia.<br />

13:25: Walker, Texas Ranger.<br />

Telesaila. ‘La Rage de vaincre’.<br />

14:15: Life.<br />

15:10: Monk.<br />

16:00: Les experts-Manhattan.<br />

17:00: La ferme célébrités en<br />

Afrique.<br />

17:50: Combien ça coûte?<br />

L’hebdo.<br />

18:50: Sept a huit.<br />

07:00: Thé ou café.<br />

08:05: Rencontres a XV.<br />

08:30: Les chemins de la foi.<br />

Sagesses bouddhistes.<br />

(08:45) Islam. (09:15) A blible<br />

ouverte. (09:30) Orthodoxie.<br />

(10:00) Presence protestante.<br />

(10:30) Le jour du<br />

seigneur. (11:00) Meza.<br />

(11:50) C’est aussi de l’info.<br />

12:05: Tout le monde veut<br />

prendre sa place.<br />

13:00: Journal.<br />

13:20: 13 h 15, le dimanche.<br />

14:10: Vivement dimanche.<br />

Gonbidatua: Patrick Poivre<br />

d’Arvor.<br />

16:25: Grandeurs nature.<br />

17:30: Stade 2. Kirol saioa,<br />

Lionel Chamoulauden eskutik.<br />

09:30: Bunny Tonic.<br />

10:55: C’est pas sorcier.<br />

11:20: Expression directe.<br />

11:35: La vie d’ici.<br />

12:00: Le 12/13.<br />

12:50: 30 millions d’amis.<br />

13:30: Faits divers, le mag.<br />

14:30: Côté maison.<br />

15:00: Côté jardin.<br />

15:30: Hippisme.<br />

16:05: Chabada.<br />

17:10: Des chiffres et des lettres,<br />

le championnat.<br />

17:55: Questions pour un super<br />

champion.<br />

18:50: Le 19/20.<br />

20:10: Zorro. Telesaila.<br />

20:35: Inspecteur Barnaby.<br />

Telesaila.<br />

22:15: Soir 3.<br />

22:40: 7 à voir.<br />

00:00: Zinema. ‘La vena d’oro’.<br />

Zuz.: Mauro Bolognini.<br />

Akt.: Richard Basehart. Italia,<br />

1955. JBA.<br />

01:25: Soir 3.<br />

01:50: Les grands du rire.<br />

Arte<br />

‘Perdidos en la tribu’. 22:00<br />

rreneko ataletako une onenak<br />

jasoko dituzte.<br />

20:00: Noticias Cuatro. Azken<br />

berriak biltzen dituen albistegia.<br />

20:55: Desafío extremo:<br />

Groenlandia, la ruta de los<br />

cazadores de osos.<br />

22:00: Perdidos en la tribu.<br />

Bigarren denboraldiko aurreneko<br />

atala.<br />

00:00: Cuarto Milenio. Iker<br />

Jimenezek aurkezten duen<br />

saioa.<br />

02:45: Más allá del límite.<br />

Telesaila.<br />

04:15: Marca y gana. Lehiaketa.<br />

06:10: Shopping. Televenta.<br />

06:40: Recuatro.<br />

‘Los padres de él’. 16:00<br />

Dustin Hoffman, Barbra<br />

Streisand. 2004.<br />

18:00: Zinema. ‘Dos tontos<br />

muy tontos: cuando Harry<br />

encontró a Lloyd’. Zuz.: Troy<br />

Miller. Akt.: Eric Christian Olsen,<br />

Derek Richardson. 2003.<br />

20:00: Pasalabra.<br />

20:55: Informativos Telecinco.<br />

Carme Chaparrok aurkezten<br />

duen albistegia.<br />

21:45: La pecera de Eva. Telesaila.<br />

22:45: Inocentes. Telefilma.<br />

Bigarren eta azken zatia.<br />

00:15: Gran Hermano: el debate.<br />

Jordi Gonzalezen eskutik.<br />

02:15: Si lo aciertas, ganas.<br />

03:30: Nosolomúsica.<br />

‘El mentalista’ telesaila. 22:20<br />

16:55: Minuto y resultado<br />

Liga 2009/2010. Patxi Alonsok<br />

Espainiako Ligako futbol<br />

partidei buruz aurkezten<br />

duen saioa.<br />

20:20: LaSexta Noticias. Azken<br />

berriak biltzen dituen albistegia.<br />

21:30: Salvados. Jordi Evole<br />

El follonero-k aurkezten<br />

duen saioa.<br />

22:20: El mentalista. Telesaila.<br />

Bi atal emango dituzte:<br />

‘Lanzando fuego’, ‘Rojo fuego’.<br />

00:05: ¿Quién vive ahí?<br />

01:10: La hora 11. Telesaila.<br />

‘Olfato’.<br />

02:35: Astro TV.<br />

05:00: Teletienda.<br />

‘Blood Diamond’ filma. 20:45<br />

19:50: Tous les marchés du<br />

monde.<br />

20:00: Journal. Albistegia.<br />

20:45: Zinema. ‘Blood Diamond’.<br />

Zuz.: Edward Zwick.<br />

Akt.: Leonardo di Caprio, Sjimon<br />

Hounsou, Jennifer Connelly.<br />

AEB, 2006.<br />

23:25: Les experts. Telesaila.<br />

‘La légende vivante’, ‘Meurtres<br />

en miniature’.<br />

01:05: Post mortem.<br />

01:55: L’actualité du cinema.<br />

02:05: Le club de l’économie.<br />

02:40: Le blog politique.<br />

03:00: La ferme célébrités<br />

en Afrique.<br />

03:45: Reportages.<br />

04:20: Ushuaia.<br />

‘Vivement dimanche’. 14:10/18:50<br />

18:50: Vivement dimanche<br />

prochain. Gonbidatua: Patrick<br />

Poivre d’Arvor.<br />

20:00: Journal.<br />

20:35: Zinema. ‘Un homme<br />

d’excveption’. Zuz.: Ron Howard.<br />

Akt.: Russell Crowe, Ed<br />

Harris. 2001.<br />

22:50: Faites entrer l’accusé.<br />

‘Rezala, tueur des trains’.<br />

00:25: Journal.<br />

00:40: Histoires courtes.<br />

01:15: Vivement dimanche<br />

prochain.<br />

02:10: 13h15, le samedi....<br />

02:40: Thé ou café.<br />

03:30: Profession recherchée.<br />

03:55: 24 heures d’info.<br />

04:10: Stade 2.<br />

18:00: Le Kiosque à musiques.<br />

19:00: Concert de clôture.<br />

Kontzertua.<br />

20:25: Arte journal.<br />

20:40: Karambolage.<br />

21:00: Thema. ‘Vertiges éthyliques’.<br />

21:00: Zinema. ‘Barfly’. Zuz.:<br />

Barbet Schroeder. Akt.: Mickey<br />

Rourke, Alice Krige. AEB,<br />

1987.<br />

22:40: L’ivresse des poètes.<br />

Dokumentala. Zuzendaria:<br />

Manfredt Behrens. Alemania,<br />

2010.<br />

23:30: Dylan Thomas, de verres<br />

en vers.<br />

00:25: Retrouvailles.<br />

01:40: La BD s’en va-t-en<br />

guerre.<br />

03:00: The war.<br />

04:45: Karambolage.

---

36 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Plaza›Kultura<br />

Maialen Lujanbio, bakarka<br />

egindako saioetako batean.<br />

Behean, Unai Elizasuk<br />

Lujanbioren eskuetara ura<br />

botatzen eta Kukai dantza<br />

taldearen saioa. G.GARAIALDE / ARP<br />

Zortzi bertsolariak klarionaz margoturiko zirkuluan, Bertso Eguneko saioaren hasieran, Kursaaleko auditoriumean. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS<br />

Jorge Oteizaren pentsamendua oinarri hartuta aritu dira bertsotan Elortza, Gurrutxaga,<br />

Alberdi, Silveira, Maia, Sorozabal, Arzallus eta Lujanbio Bertso Egunean, Donostian.<br />

Erdi huts, erdi bete<br />

Gorka Erostarbe Donostia<br />

Nola begiratzen den.<br />

Horixe da sorkuntzak<br />

duena, arte adierazpidea<br />

edozein delarik<br />

ere. Hartzailearen begirada ezinbestekoa<br />

dela obra bere osotasunean<br />

hartzeko, obra ulertzeko,<br />

obra epaitzeko. Baita bertsogintzan<br />

ere. Batentzat bete-beteko<br />

saioa dena izan liteke hutsetik<br />

gertukoa bestearentzat, eta alderantziz.<br />

Jorge Oteizaren hustasunaren<br />

inguruko gogoeta unibertsal<br />

ezagunak ardatz harturik<br />

osatu zuten atzo aurtengo Bertso<br />

Eguna, Hustubetehustu izenburupean.<br />

Ezin esan bete-beteko saioa<br />

izan zenik, baina ezta bertaratuak<br />

hutsik atera zirenik Donostiako<br />

Kursaaletik ere. Batzuk beteago<br />

ikusiko zuten bertso edalontzia,<br />

besteek hutsago.<br />

Eguerdi partean zenbait bertsolari<br />

Parte Zaharrean bertsopoteoan<br />

ibili ondotik, eta gaueko<br />

afariari erraldoiaren aurretik,<br />

Igor Elortza, Iñaki Gurrutxaga,<br />

Uxue Alberdi, Xabier Silveira,<br />

Jon Maia, Jokin Sorozabal, Amets<br />

Arzallus eta Maialen Lujanbio<br />

aritu ziren Bertso Eguneko saio<br />

nagusian. Oteizaren pentsamendu,<br />

irudi, esaldi, ideia eta ekarpenak<br />

ardatz. Andoni Egaña saio bakoitzaren<br />

atariko testuingurua<br />

azaltzen eta Unai Elizasu gai zehatzak<br />

jartzen. Oholtzan hiru zirkulu<br />

klarionaz margoturik eta elkar-loturik<br />

—bertsolariek zirkulu<br />

horien barruan kantatu zuten—.<br />

Atzeko pantaila handian<br />

Oteizarekin zerikusia zuten irudiak<br />

eta bertsolariak eskultura<br />

zuri moduko batean eserita.<br />

Bertso Egunak aspaldian utzi<br />

zion bertsolari izen-abizendunak<br />

omentzeari, eta atzoko saioak<br />

Oteiza omentzeko asmorik ez zuela<br />

ere argi utzi zuten aurreko egunetan:<br />

«Oteiza ardatz izanagatik,<br />

gaur ez da egun hutsala/ ta omendua<br />

nor izaten den saioak esan dezala»,<br />

kantatu zuen Silveirak lehen<br />

agurrean.<br />

Esperimentaltasunak berekin<br />

dakartzan arriskuek izango dute<br />

zerikusirik, bertso esperientzia<br />

bete-beteak denboran hurbil izateak<br />

izango duen bezalaxe, kanpoko<br />

egun hits-hotzak ere izango<br />

zuen errurik, baina, hotzetik<br />

gehiago izan zuen saioak berotik<br />

baino, hutsetik betetik baino. Zaleek<br />

bete zituzten auditorioko goi,<br />

behe eta alboak. Apenas zegoen<br />

aulki hutsik —1.700 lagun inguru<br />

bildu ziren—. Eta bertsoen txinpartak<br />

atzeman orduko, txalokada<br />

betez erantzun zuten, baina berotasun<br />

beteko sentsaziorik gabe<br />

bukatu zuten saioa.<br />

Saio betea eta zaleen barrenak<br />

bete eta berotu zituena Maialen<br />

Lujanbiok euskararen gainean<br />

botatakoak izan ziren. Andoni<br />

Egañak azaldu zuen Jorge Oteizak<br />

minez bizi izan zuela euskara<br />

ez jakin izana, «halaxe hilko zen».<br />

Unai Elizasuk pitxar bat ur hartu<br />

eta Maialen Lujanbioren eskuetara<br />

bota zuen, «esku artean duzun<br />

hori da gure hizkuntza esanez».<br />

Gaiari botatako azken bi bertsoak<br />

dira honakoak:<br />

Maialen Lujanbio<br />

Hizkuntzarentzat museo bat da<br />

oso etorkizun hitsa<br />

basamortua izan liteke<br />

ontzia edo kaliza<br />

hitza ahotik ahora doa<br />

haizea joaten den gisa<br />

lau haizetara ugarituko<br />

ta zabalduko balitza<br />

busti dezala ur horrek lurra<br />

ta erne dezala hitza.<br />

Beste askok ere ez du ikasi<br />

Jorge Oteizan gisara<br />

eztiet jartzen barkamenaren<br />

ta aitzakien izara<br />

hurbil zaitezte gure ondora<br />

zuen gogoz bizi gara<br />

ura hizkuntza, hizkuntza ura<br />

parekotasuna hara!<br />

gure hizkuntza ura da_eta<br />

ura berriz bizitza da.<br />

Umorerako bide eman zezaketen<br />

gaietan egin zuten hutsik<br />

gehien bertsolariek ziur aski,<br />

nahiz eta ale gutxi batzutan txinparta<br />

beteak atera zituzten. Oteizak<br />

Arantzazurako egindako 14<br />

apostoluetatik bi Amets Arzallus<br />

eta Uxue Alberdi direla jarri zien<br />

gaia Elizasuk: «40 urte inguru<br />

egin dituzue Arantzazun, eta Vatikanoko<br />

grua zuek kentzera etorri<br />

da»:<br />

Amets Arzallus<br />

Jorge Oteizak egin gintuen<br />

fin, zintzo eta ondradu<br />

baina itxuraz pekatuaren<br />

zama gurekin dakargu<br />

Vatikanoak agindu eta<br />

grua_ondoan hor gara gu<br />

onartuko dut kentzea grua<br />

Munillak gidatzen badu.<br />

Uxue Alberdik honela erantzun<br />

zion Arzallusen lehen bertsoari,<br />

Arantzazu uztear dela gogoan<br />

hartuta: «baina halare, poztasun<br />

pixkat badaukat ezin dut<br />

uka / urte gehiegi da arantza bat<br />

bizkar atzean sartuta».<br />

Jon Maia ere bizi eta paperean<br />

guztiz sartuta aritu zen bertsolaritza<br />

probokatzailearen ikuspegitik<br />

kantatzerako orduan:<br />

Jon Maia<br />

Bertsolaria super-gizona<br />

super-neska ze abila<br />

pulpitura_igo, predikuz hasi<br />

aurrean beti kuadrila<br />

orain aipatu guardia-zibila<br />

eta egurtu Munilla<br />

baina ea nork kantatzen duen<br />

etortzen badira bila.<br />

Jorge Oteizak eta Eduardo Txillidak<br />

beraien bizitzaren azkenean<br />

elkarri emandako besarkadari<br />

helduta, elkarri inoiz besarkadarik<br />

eman ez dioten lagun bikotearen<br />

paperean jarri zituen Elizasuk<br />

Igor Elortza eta Jokin Sorozabal.<br />

Honela zioen Sorozabalen hirugarren<br />

zortziko txikiaren<br />

amaierak: «Baina guk elkartzeko<br />

ze estuasunak!/ oso orgullosoak<br />

gara euskaldunak». Eta Elortzak<br />

erantzun Maialen Lujanbiok BE-<br />

Ceko finalean bota zuen hura gogoan<br />

hartuta: «Maialenek bota<br />

zun badakizu Jokin / nahiko su<br />

egin leike bi begiradekin». Saioa<br />

amaitzean elkar besarkatu zuten<br />

jendearen barreak eta txaloak jasoz.

---

‘Anvers’ filmak eta ‘Fuqin he Ezi’ dokumentalak<br />

38›› jaso dituzte Urrezko FIPA sariak Miarritzen<br />

42››<br />

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 37<br />

Tahar Ben Jelloun: «Idazle bat, nahi eta ez,<br />

engaiatua da, gizarte zehatz baten barne da»<br />

Txomin Badiola MUSACen jarri duen erakusketako obra amaitu gabeko baten ondoan, herenegun. J. CASARES / EFE<br />

Museoa barnetegi bihurtuko da<br />

Badiola, Euba eta Pregorentzat<br />

Kursaaleko eserleku guztiak bete zituzten bertsozaleek. G. GARAIALDE / ARP<br />

Pantaila batean jarri zituzten Oteizarekin loturiko irudiak. G. GARAIALDE/ ARP<br />

Oteizak frontoiak aipatzen zituen<br />

maiz. Frontoiak gai nagusi<br />

hartuta lau puntu jarri zizkion<br />

Egañak Iñaki Gurrutxagari. Hona<br />

horietako bat:<br />

Txoko edo zabala<br />

zer duzu nahiago?<br />

Neregatik hobe da<br />

bitatik badago<br />

hala ere txokoan<br />

egon naiz luzaro<br />

konpainia balego<br />

ni gustura nago.<br />

Bertsozale Elkartearen logotipoa<br />

Jorge Oteizaren Par móvil<br />

irudian oinarrituta dago. Irudi<br />

hura oinarri hartzeko baimen<br />

eske Oteizaren etxera joan zirela<br />

gogoratu zuen Egañak: «Zurrut<br />

pixka bat egin genuen, eta bere<br />

etxeko pasilloan irudi hori elkarri<br />

botaz bukatu genuen». Irudi horretan<br />

oinarrituta hasi zuen Kukai<br />

taldeak atzoko saioan egindako<br />

bi dantzaldietako lehena. Bertsolariei<br />

hats emateaz gain,<br />

mugimendu lirain poetikoz bete<br />

zuten oholtza.<br />

Par móvil irudiak nola, hamaika<br />

bira emandakoak dira Patxi<br />

Etxeberria eta Txomin Garmendia<br />

bertsolariak ere. Euren bertso<br />

ibileren berri eman zuten kantuan,<br />

eguneko txaloaldirik beroenetakoa<br />

jasoz, eta erdi hutsa zegona,<br />

apur bat gehixeago betez.≠<br />

Hiru euskal sortzaileek<br />

arte jarduera berriak<br />

sustatzeko formatu<br />

esperimental batean<br />

parte hartuko dute<br />

J. Eskisabel<br />

Proforma izena eman diote egitasmoari.<br />

«30 ariketa, 40 egun, 8<br />

ordu eguneko», dio azpititularrak.<br />

Parte hartzaileak, hiru artista<br />

–Txomin Badiola (Bilbo, 1957),<br />

Jon Mikel Euba (Bilbo, 1967) eta<br />

Sergio Prego (Donostia, 1969)– eta<br />

15 laguneko bolondres taldea. Lekua,<br />

MUSAC Gaztela eta Leongo<br />

(Espainia) Arte Garaikideko Museoa.<br />

Helburua, «proiektu artistikoak<br />

sortzeko, jarduera erakusle<br />

edota didaktikoaren ideia konbentzionalak<br />

gainditzen dituen<br />

modu berri bat garatzea».<br />

Hiru euskal artistek harremana<br />

izan dute MUSACekin azken<br />

urteetan, banaka jarritako erakusketen<br />

bidez. Halako batean,<br />

hiru erakusketa batzea proposatu<br />

zien museoko zuzendari Agustin<br />

Perez Rubiok Badiola, Euba<br />

eta Pregori, harreman horretatik<br />

sortutakoa banakako hiru erakusketen<br />

batuketa baino zerbait<br />

gehiago izan zitekeelakoan. Hirurek<br />

onartu zuten «gertaera sortzailea<br />

modu aktiboan partekatzeko<br />

erronka» eta «zerbait berria<br />

egiteko konpromisoa hartu zuten»,<br />

museoak azaldu duenez. Horrela<br />

sortu da Proforma.<br />

Transformazioa helburu<br />

Proiektua atzo hasi zen gauzatzen,<br />

amaitu gabeko hiru erakusketaren<br />

aurkezpenarekin. Artista<br />

bakoitzak bere erakusketaren<br />

garapenerako baldintzak azaldu<br />

zituen. Otsailaren 8an museoan<br />

sartuko dira hiru artistak eta egitasmoan<br />

parte hartzeko beren burua<br />

eskaini dutenetatik aukeratuak<br />

izan diren 15 lagunak, eta ez<br />

dira bertatik aterako martxoaren<br />

20a arte. Denen artean 30 ariketa<br />

burutu beharko dituzte epe horretan.<br />

Esperientzia artistiko horrek<br />

«inplikaturiko pertsonen zein<br />

erakusketen transformazioa<br />

izango du helburu». Berrogei eguneko<br />

barnetegiaren emaitza Proforma<br />

2010 erakusketan paratuko<br />

da apirilaren 10ean.<br />

Hiru artisten arabera, Proformak<br />

«artisten unibertsitate bat<br />

izan nahi du, artistentzat eta ez artistentzat.<br />

Museo, estudio eta<br />

ikasgelaren arteko sinbiosi bat».<br />

Halaber, objektu kultural gisa<br />

ulertutako obraren kontsumo hutsa<br />

gaindituko duen esperientzia<br />

bat sortzeko aitzakia izan nahi du.

---

38 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Plaza › Kultura<br />

Krisiak itotako familiari buruzko fikzio<br />

lanari eman diote Urrezko FIPA saria<br />

Frankismoak utzitako<br />

zauriaz mintzo den ‘Los<br />

caminos de la memoria’<br />

dokumentalak<br />

Zilarrezko FIPA jaso du<br />

Nora Arbelbide Miarritze<br />

Gai politiko-sozialak jorratzen dituzten<br />

filmak saritu ditu Miarritzeko<br />

23. Nazioarteko Ikus-entzunezko<br />

Saioen jaialdiak, fikzioetatik<br />

hasiz. Urrezko FIPA<br />

Herbehereetako Maria Smits<br />

Martijnen Anvers filmari eman<br />

diote. Lanak finantza krisiak bete<br />

-betean harrapatzen duen familia<br />

baten gainbehera azaltzen du.<br />

Zilarrezko FIPA, berriz, Frantziara<br />

joaten diren paperik gabeko<br />

etorkinen sufrimenduak irudikatzen<br />

dituen Clandestin filmak<br />

bereganatu du. Arnaud Bedoueten<br />

lehen film honek orotara lau<br />

sari ditu irabazi. Mitrani sariaz<br />

gain, Philippe Millerrek konposatutako<br />

musika eta Bedouetek idatzi<br />

gidoia ere saritu ditu epaimahaiak.<br />

Etorkinak aipagai ditu<br />

Amikam Goldman israeldarraren<br />

Sihat Hutz erreportajeak ere.<br />

Sail horretako Zilarrezko FIPA<br />

jaso du, eta gazte europarren<br />

epaimahaiak lehen saria eman<br />

dio. Tel Aviveko telefono publikoen<br />

bidez etorkinek herrian utzi familiarekin<br />

dituzten harreman<br />

zailak ematen ditu ikustera. Sail<br />

berean, Urrezko FIPA Frantziako<br />

Jean Crepuren Main basse sur le<br />

riz lanak irabazi du. Irrisaren bidez,<br />

janariaren sistema mundiala<br />

aztertzen du.<br />

Jose Luis Peñafuerte, Los caminos de la memoria-ko zuzendaria, Zilarrezko FIPA saria jaso ostean. GAIZKA IROZ<br />

Frankismoak ere berea<br />

Dokumentaletan, Urrezko FIPA<br />

hiltzear dagoen aita eta ahalmen<br />

urriko semearen arteko harremanaz<br />

mintzo den Fuqin he Ezi (Aita<br />

eta semea) filmarentzat izan da,<br />

He Yuan txinatarrak egindakoa,<br />

eta Los caminos de la memoria-k<br />

Zilarrezkoa jaso du.<br />

Espainiako gerlako erbesteratuen<br />

iloba Jose Luis Peñafuerte<br />

belgikarrak egina du filma. Frankismoak<br />

zabalik utzitako zauriak<br />

indar handiko irudi eta hitzez<br />

azaleratzen ditu dokumentalak.<br />

Memoria Historikoaren Legearen<br />

haritik. Francisco Etxeberria<br />

auzi mediku gipuzkoarrak parte<br />

hartzen du. ETBren diru laguntzarekin<br />

egina, besteak beste.<br />

N.A. Miarritze<br />

Txepe Lararen Alokatu eta Bruselako<br />

Man’s Films ekoiztetxeen<br />

arteko koprodukzioa da. Otsailaren<br />

26an estreinatuko dute Madrilen<br />

eta Bartzelonan, baina<br />

Euskal Herriko zinema geletarako<br />

ez da oraindik deus finkaturik.<br />

Musika eta ikusgarrien artean,<br />

Cedric Klapischek Pariseko Aurelie<br />

Dupont Operako Balleteko<br />

dantzari izarraz egin potretak irabazi<br />

du.<br />

Saritutako lan guztiak Miarritzeko<br />

aretoetan ikusi ahal izango<br />

dira gaur bertan, 09:00etan hasita.<br />

Fermin Muguruza 1FIPAko dokumental saileko epaimahaikidea<br />

«‘Fuqin he Ezi’arrisku<br />

handiko dokumentala da»<br />

Asteazkenetik, goizetik gauera<br />

arte, filmak ikusten edo elkarrizketei<br />

erantzuten, gelditu gabe aritu<br />

da film egile eta musikaria. Hasierako<br />

ekitaldian Espainiako artista<br />

gisa aurkeztu bazuten ere,<br />

Fermin Muguruzak argi utzi du<br />

euskalduna dela.<br />

Nola bizi izan duzu FIPA jaialdia barnetik?<br />

Zoramena izan da, baina tratua<br />

oso-oso ona izan da. Sekulako aukera<br />

da pelikulak ikusteko, ikasteko,<br />

jendearekin elkartzeko, zuk<br />

egiten duzuna erakusteko...<br />

Ikusitako filmak, oro har, nola baloratuko<br />

zenituzke?<br />

Film batzuk oso interesgarriak<br />

izan dira; beste batzuek, agian, zorroztasun<br />

zinematografikoa baino<br />

gehiago, nazioarteko erakusleihoa<br />

lortzea hobetsi dute. Eta<br />

horrekin lotuta, nazioarteko festibala<br />

egin nahi denean, zer delaeta<br />

horren arreta gutxi jarri festibala<br />

eginda dagoen tokian? Beste<br />

kultur eta herri guztiekiko sekulako<br />

errespetua dute antolatzaileek,<br />

eta hemengoari, berriz, muzin<br />

egiten diote. Ez da hitz bakar bat<br />

ere egin euskaraz. Bada lan alde<br />

horretan. Eskatzea beharrezkoa<br />

da. Nihaurek ere eskatu dut.<br />

Dokumental sarituen balorapena?<br />

Fuqin he Ezi saritu da, batez ere,<br />

arrisku handiko lana delako.<br />

Agian luzeegia da, baina poesia<br />

bisual izugarria dago. Harrapatu<br />

egiten zaitu. Zilarrezko FIPA jaso<br />

duena, Los caminos de la memoria,<br />

oso gertu daukat. Musika gainera,<br />

Bingen Mendizabalena da.<br />

Nabarmentzekoa da lan hau ere.<br />

DLaburrak<br />

Chick Coreak Gasteizko<br />

jazz jaialdian joko du<br />

MUSIKA ›Gasteizko Jazz Jaialdiko<br />

antolatzaileek 2010eko<br />

egitarauaren lehen izenak iragarri<br />

dituzte. Horien artetik<br />

Chick Corea pianista nabarmentzen<br />

da. Kenny Garrett,<br />

Christian McBride eta Roy Haynesekin<br />

osaturiko Freedom<br />

Band talde ekarriko du Coreak.<br />

Paco de Lucia eta Buddy Guy<br />

gitarristak ere Gasteizen izango<br />

dira uztailean.<br />

Donostiklubaren hainbat<br />

emanaldi uztaila bitartean<br />

MUSIKA ›Donostikluba Zirkuitoa<br />

egitarauak hainbat kontzertu<br />

bilduko ditu uztaila bitartean,<br />

Donostiako hainbat aretotan.<br />

Besteak beste, Señor No & Roy<br />

Loney, Hi-Risers, The Duke &<br />

The King, The Rumble Strips,<br />

Mursego, Elkano Browning<br />

Cream, Mojo Workin’, Barzin,<br />

The Posies eta Coheteren emanaldiak<br />

eskainiko ditu Zirkuitoak.<br />

Kide berriak Arkeologia<br />

Ondareko Batzordean<br />

ONDAREA ›Eusko Jaurlaritzako<br />

Kultura Sailak Arkeologia<br />

Ondareari buruzko Aholkulari<br />

Batzordeko bokal berriak izendatu<br />

ditu. Antonio Rivera Kultura<br />

sailburuordea izango da<br />

Batzordeko lehendakaria, eta<br />

Jose Luis Iparragirre lehendakariordea.<br />

Felix Lopez de Ulibarri,<br />

Iñaki Garcia Camino eta Carlos<br />

Olaetxea dira beste bokalak.<br />

Batzordea ez da bildu 1999.<br />

urteaz geroztik .<br />

Scorsesek ‘Shutter Island’<br />

aurkeztu du, DiCapriorekin<br />

ZINEMA ›Martin Scorsesek<br />

Shutter Island filma estreinatu<br />

zuen New Yorken ostiralean.<br />

Laugarren aldiz Leonardo DiCaprio<br />

aktorearekin lan egin du<br />

zuzendariak. Dennis Lehane<br />

idazleak (Mystic River) 2003an<br />

idatzitako eleberriaren egokitzapena<br />

egin du Scorsesek.

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 39<br />

‹ Publizitatea

---

40 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Plaza › Kultura<br />

Literatura D<br />

Tahar Ben Jelloun q Idazlea<br />

Zinemak irakatsi dio istorioak kontatzen Tahar Ben Jelloun idazle frantsesmarokoarrari.<br />

Gaztetan zinema egin nahi zuen. Ez zuen uste idazle bilakatuko zenik.<br />

Armadaren diziplina esparruan preso pasatu 18 hilabeteetan hartu zuen bihurgunea.<br />

«Literatura egina da besteen<br />

intimitatea ere ezagutzeko»<br />

Nora Arbelbide Miarritze<br />

Miarritzen egon da aste honetan<br />

Tahar Ben Jelloun (Fez, Maroko,<br />

1944), FIPA jaialdiko Telesailak<br />

arloko epaimahaiko lehendakari<br />

gisa lanean; ez da kasualitatea, ordea,<br />

film jaialdi batean aurkitzea.<br />

Irudiek betidanik liluratu dute.<br />

Zinemaren eraginez, preseski, eta<br />

immigrazioaz eta literaturaren<br />

eginkizunaz solastatu da Hotel du<br />

Palais-eko harrera gunean, film<br />

proiekzioen dantza hasi aitzin.<br />

Bere azken eleberria Au pays du<br />

(Gallimard), 2009ko apirilean argitaratua.<br />

Zure burua irudi ekoizletzat jo izan<br />

duzu.Esplikatzen ahal duzu irudiarekin<br />

daukazun harreman hori?<br />

Egia da irudia liluragarria dela.<br />

Hitzek irudimenari aukera gehiago<br />

ematen badiote ere, ez dira<br />

hain liluragarriak. Hitzen bila joan<br />

behar da; irudiak, berriz, bere<br />

burua inposatzen du. Gazte-gaztea<br />

nintzelarik, egun bakoitz film<br />

bat ikusteko xantza nuen. Tangerren<br />

bizi nintzen, eta zinema gela<br />

anitz bazeuden garaian. Usu film<br />

onak ziren. 50eko eta 60ko hamarkada<br />

zen. Gurasoak konbentzitu<br />

nituen zinema kultura eta hezkuntzaren<br />

parte zela. Hainbeste<br />

film ikusteak nire irudimenean<br />

eta nire izaeraren baitan eragina<br />

izan du, segur. Nonbait, zinemak<br />

nau formatu. 17 urterekin zineklubak<br />

kudeatzeko ikastaldiak<br />

jarraitzera etortzen nintzen Frantziara.<br />

Tangerko zineklubeko arduraduna<br />

nintzen orduan. Anitz<br />

ikasi nuen. Garaian ez nuen idazteko<br />

asmorik. Filmak egin nahi<br />

nituen.<br />

Zerk eragin du film egile ez izatea,<br />

baizik eta idazle?<br />

Ohartu nintzen filmen egiteko<br />

zinema ikasketak jarraitu behar<br />

direla, eta, gainera, hori ez dela<br />

baitezpada aski. Ikasketak egin<br />

ditzakezu, baina horrek ez du<br />

erran nahi zuzendari ona izanen<br />

zarenik. Horrek aldarazi zidan<br />

nire hasierako ideia. Nire inguruan<br />

talenturik gabeko zuzendariak<br />

ikusten nituen. Horrez gain,<br />

zinema lan kolektiboa da.<br />

Horrengatik ere ez nintzen hasi<br />

horretan.<br />

Idazteko baino diru gehiago behar<br />

delako ere bai,agian?<br />

Ez nuen horretan pentsatzen. Intuitiboki<br />

sentitzen nuen ez nintzela<br />

zinema egile ona izanen.<br />

Idazle ona bai,ordea?<br />

Ezta ere. Historiaren ustekabeek<br />

ekarri naute idaztera. Marokon<br />

errepresio uneak ezagutu ditut.<br />

Armadaren diziplina esparruan<br />

18 hilabetez giltzapean atxiki ninduten,<br />

preso. Zerbait egin behar<br />

nuen. Eta, beraz, idazten hasi nintzen,<br />

gordezka. Nire lehen testuak<br />

han idatziak izan ziren.<br />

Zer ikasi duzu zinemari esker?<br />

Istorio bat kontatzen. Eman dezagun<br />

Orson Wellesen film bat. Lehen<br />

hiru minutuetan dena baduzu,<br />

dena instalatua du. Orson Wellesek,<br />

Fritz Langek, Hitchcockek<br />

istorioen kontatzeko teknika bazuten.<br />

Eta niri teknika zitzaidan<br />

interesatzen. Kurosawak ere bai.<br />

Istorioa nola kontatzen begiratzeak<br />

nau interesatzen. Hortik goiti,<br />

idazkera, lan kontu bat da.<br />

BOB EDME<br />

Marokoko plaza publikoetako kontalariak<br />

ere aipatuak izan dituzu liburuetan.Orson<br />

Wellesetik kontalarietara<br />

bide handia ote da? Edo azken<br />

finean ez daude hain urrun?<br />

Bai, bi mundu horiek elkartu dira<br />

nire baitan. Ipuin kontalariak formarako<br />

ziren interesgarri. Haiek<br />

ere filmak izan zituzten inspirazio<br />

iturri, kontzienteki edo inkontzienteki.<br />

Suspensea lantzen zuten.<br />

Gelditzen ziren, dirua biltzen<br />

zuten eta berriz hasten ziren.<br />

Mila gau eta bat gehiago-ko Xerezadek<br />

egiten duen bezala. Eguzkia<br />

agertzen delarik istorioa gelditzen<br />

du, eta gauez segitzen du.<br />

Denbora irabazten du. Entzulea<br />

beha egonarazteko teknika hori<br />

inportanta da.<br />

Zure ama hizkuntza ez da frantsesa,<br />

ez?<br />

Ez, arabiarra da.<br />

Baina ez duzu arabiarrez idazten...<br />

Ez.<br />

Frantsesarekin duzun harremana<br />

zein da? Hautu bat izan da? Zergatik?<br />

Inposatua da. Frantsesez formatua<br />

izan naiz ama eskolatik. Maroko<br />

Frantziaren protektoratua<br />

zen orduan. Eskola franko-marokoarra<br />

zen. Ikasten genuen arabiarrez<br />

eta frantsesez. Eta harro<br />

nintzen arrotzaren hizkuntzan<br />

hitz egiteaz.<br />

Harro,zergatik?<br />

Gurasoei erakutsi nahi nien gai<br />

nintzela frantsesez ongi idazteko.<br />

Marokon herritarren erdiek kasik ez<br />

dakite irakurtzen. Cicatrices du Soleil<br />

olerki bilduman (1972) irakurtzen<br />

ez dakiten horiek aipatzen dituzu;<br />

zure liburuak eskaintzen dizkiezu,erre<br />

eta horrekin berotu daitezen.<br />

Haiengan ere pentsatzen duzu, beraz,idazterakoan?<br />

Egia da paradoxa hori nabarmendu<br />

nahi nuela . Zer egin? Herritarrek<br />

ez dakitelako irakurtzen ez<br />

da gehiago idatzi behar? Alderantziz.<br />

Segitu behar da. Irakurtzen<br />

ez bada ere, mezua iristen da.<br />

Haien haurren bidez, irakurtzen<br />

dakitenen bidez. Horretaz ohartzen<br />

naiz herrian. Jendeek ezagutzen<br />

naute. Nire liburuak aipatzen<br />

dizkidate, nahiz eta ez dituzten<br />

irakurri. Badakite nor naizen.<br />

Galderak pausatzen dizkidate.<br />

Beraiei buruz hitz egin dudan galdegiten<br />

didate. Lagunduko ditudan,<br />

eta abar. Nik ihardesten diet<br />

ahal dudana eginen dudala.<br />

Lagunduko dituzula,beraz,zertan?<br />

Haien arazoak konkretuak dira,<br />

ez dira intelektualak. Herrian<br />

elektrizitatea ukaiten ahal duten<br />

galdegiten didate. Beren haurrek<br />

lana lortuko duten.<br />

Laguntzeko beharra, idazlearen engaiamendua<br />

garantzitsua da zuretzat,ez?<br />

Idazle bat, nahi edo ez, engaiatua<br />

da. Gizarte eta garai zehatz baten<br />

barne da. Ez naiz gai idazteko liburu<br />

bat, edo bestela erranik, ez naiz<br />

gai Avatar bezalako film baten<br />

egiteko. Nahitara hartzen dut adibide<br />

hori, mundu osoan arrasta<br />

lortu duelako filmak. Avatar, pentsamendu<br />

filosofikoarena baino<br />

gehiago, teknikaren garaipena<br />

da. Nik galdera arras sinpleago<br />

batzuei erantzun behar diet. Ea<br />

immigratuko duen batek soluzioak<br />

aurkituko dituen bere haurrak<br />

ongi bizi daitezen, ala ez. Arrazakeria<br />

geldituko ote da noizbait...<br />

Gauza biziki konkretuak dira.<br />

Gaiak trumilka izan daitezke. Noiz<br />

ohartzen zara liburu baterako gai bat<br />

daukazula?<br />

Gaia berez sortzen da. Neure buruari<br />

hau eginen dut edo bestea<br />

erran gabe. Nire azken eleberria,<br />

Au pays, immigratu zahar baten<br />

istorioa da. Belaunaldi zaharrekoa<br />

da. Erretretaren adinera iristen<br />

da. Erretreta eguna heltzen<br />

zaiolarik, biziki maluros da, ez<br />

baitaki gehiago zer egin ematen<br />

dioten denborarekin. Bere buruaz<br />

eta ordu arte egin duen guztiaz<br />

pentsatzera behartzen du.<br />

Ohartzen da 40 urte pasatu dituela<br />

abere bat bezala lanean. Eta hori<br />

bukatu eta ez dela deus geldi-

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 41<br />

Kultura ‹ Plaza<br />

Literatura D<br />

tzen. Nire inguruan hainbeste zahar<br />

ikusi ditut maluros erretreta<br />

horrekin. Aljeriarrak, marokoarrak...<br />

Hirurogei urtetan karriketan<br />

gaindi denbora galtzen, ez dakitelako<br />

gehiago zer egin...<br />

Tabuak ere anitz aipatzen dituzu: sexualitatea,<br />

edo sexualitate eza,<br />

emaztearen egoera etorkinen artean,baita<br />

Marokon ere.<br />

Tabua ez da beharrezkoa. Istorioak<br />

du ekartzen. Ez diot neure buruari:<br />

te! sexualitatea aipatuko<br />

dut, tabu bat delako. Eleberri egile<br />

batek gizarte bati begiratzen<br />

diolarik –nik gizarte marokoarrari<br />

begiratzen diot– sexualitatea<br />

presente dela ikusten du, eta, beraz,<br />

aipatzen du. Immigrazioaz<br />

edo emaztearen bizi-baldintzez<br />

mintzo naiz, begi bistakoak direlako.<br />

Naturalki heldu zaizkit.<br />

Etorkinen gaia aipatzen duzula, Parisen<br />

bizi zara gaur egun,ez?<br />

Bai.<br />

Etorkin sentitzen zara?<br />

Ez. Etorkin bat kanpora lan bila<br />

doan norbait da. Nik libreki erabaki<br />

dut Frantzian gelditzea. Marokon<br />

ere bizi izan naiz. Orain Parisera<br />

etorri naiz lan egiteko. Baina<br />

ez ditut beren eskuekin lanean<br />

ari direnen bizi-baldintzak.<br />

Zuri Ohorezko Legioa saria eman dizu<br />

Nicolas Sarkozy Frantziako lehendakariak.<br />

Izatekotan, behar den bezalakoetorkin<br />

bat zara...<br />

Sari horrek ez du interesik. Sarkozyk<br />

saritu nau, baina baita Mitterrandek<br />

ere. Nire ustez, ni bezala<br />

beste nonbaitetik etorri frantsesa<br />

garelarik –ni frantses-marokoarra<br />

naiz– Estatuak ohoratzen<br />

zaituelarik, gutxienekoa da ohore<br />

horren ohartzea. Baina ez dut eginen<br />

pribilegio kasu bat.<br />

Hori bai, eskuekin lanean ari diren<br />

horien bizitzaz idaztea garrantzitsua<br />

zaizu...<br />

Garrantzitsua da, haien bizi-baldintzek<br />

zinez hunkitzen nautelako.<br />

Haien arazoak interesatzen<br />

zaizkit.<br />

Maroko ere interesatzen zaizu oraindik,nahiz<br />

eta han ez egon...<br />

Bistan dena, nire herria da. Ez dut<br />

ez ikusiarena egiten. Han nagoelarik,<br />

gertakariek, jendeek kontatzen<br />

didatenak erabat hartzen<br />

naute.<br />

Beste sari bat ere izan duzu: Goncourt<br />

saria. Horrek eragina ukan du<br />

zure lan egiteko moldean?<br />

Erraztasun materiala ekarri dit,<br />

baina ez du batere eraginik ukan<br />

nire idazteko maneran. Idazle gisa<br />

dudan zorroztasunean ez du<br />

eraginik izan. Hala espero dut<br />

hasteko. Espero dut nire zintzotasuna<br />

ez duela hunki. Idazle bat ez<br />

bada zintzoa, jendeaz trufatzen<br />

baita. Gero, ez da pentsatu behar<br />

ere miliarrak irabazi ditudanik.<br />

Baina lagundu du, agian, Magrebeko<br />

literatura hobeki hedatua<br />

izaten Frantzian gaindi.<br />

Justuki, magrebtarrei errana izan<br />

diezu ez ahalketzeko Mendebaldearen<br />

aitzinean...<br />

Magrebtarrei erran diedana da<br />

beren duintasuna zaintzeko.<br />

«Herritarrek ez<br />

dakitelako irakurtzen<br />

ez da gehiago idatzi<br />

behar? Alderantziz»<br />

«Identitate nazionalari<br />

buruzko eztabaida<br />

faltsua da, kasik<br />

arrazista ere bai»<br />

Erran nahi baita?<br />

Ez iristea egoera batzuetara, non<br />

Frantziak irainduko baititu. Adibidez,<br />

beren haurrak delinkuentzian<br />

sartzen direlarik. Frantzia<br />

probokatzeko era bat da. Nik diot,<br />

herri honetan gaudelarik, Justiziarekin<br />

edo Poliziarekin arazoak<br />

saihestea hobetsi beharrekoa da.<br />

Baina maleruski, horrekin guztiarekin<br />

gaindituak dira. Haien<br />

haurrak ez dira etorkinak, frantsesak<br />

dira. Frantzian sortuak dira.<br />

Baina haur horiek ez dira onartuak,<br />

ez dira ezagutuak eta, beraz,<br />

haserre daude. Jendeek etorkinekin<br />

nahasten dituzte.<br />

Memento honetan,justuki,identitate<br />

nazionalari buruzko eztabaida ari<br />

da izaten Frantzian. Eztabaida hori<br />

nola ikusten duzu? Idazle zaren aldetik<br />

bazenuke zer erran?<br />

Eztabaida faltsutua da. Hauteskundeengatik<br />

antolatu dute. Kasik<br />

arrazista da. Etorkinak eta<br />

musulmanak estigmatizatzen ditu.<br />

Immigrazio eta Identitate Nazionaleko<br />

ministroak abiarazi du<br />

eztabaida. Eta immigrazioa eta<br />

identitate nazionala horri lotzea<br />

anbiguoa da. Identitate nazionala<br />

aldatzen da, egunero eraikitzen da.<br />

Horren guztiaren erdian zer ekarri dezake<br />

literaturak? Atzerapen bat<br />

agian?<br />

Baina horrelako eztabaidak antolatzen<br />

dituztenek ez dute literatura<br />

irakurtzen. Literatura ez zaie<br />

interesatzen. Bost axola. Arazo<br />

politikoek eta anbizio pertsonalek<br />

baizik dituzte intereseko.<br />

Eta literatura irakurtzen dutenentzat,beraz?<br />

Bai, bistan dena. Adibidez, Au<br />

pays liburua irakurri duten batzuek<br />

erran didate: ‘Liburua irakurri<br />

dudanetik karriketan gurutzatzen<br />

ditudan etorkinei desberdin<br />

begiratzen diet’. Ordu arte<br />

arrotz bezala begiratzen zieten.<br />

Jendeek, oro har, arrotz bezala begiratzen<br />

diete. Aurreiritziz beteak<br />

arrotzak dira. Ez dituzte bizi duten<br />

errealitate horretatik begiratzen.<br />

Baina gizon baten istorioa<br />

kontatzen delarik, arazoak,<br />

arrangurak dituen gizon baten istorioa,<br />

sufritzen duen gizonarena,<br />

orduan, jendeak gizon horrekin<br />

identifikatzen dira. Eta identifikatuz,<br />

hobeki ulertzen da gizon<br />

horren destinoa.<br />

Eta hori garrantzitsua da idazle batentzat,<br />

ulermen horren laguntzea?<br />

Zubi lana egitea beharrezkoa zaizu?<br />

Literaturaren eginkizuna da hori.<br />

Literatura egina da besteen intimitatea<br />

ere ezagutzeko. Idazten<br />

hasterakoan, sekretupean gordea<br />

den intimitatean sartzen ditugu<br />

irakurleak.<br />

Zure amaz ere idatzi duzu liburu bat,<br />

hor ere intimitate baten atea ireki<br />

duzu...<br />

Liburua irakurtzean ohar gaitezke<br />

ama guztiez mintzo dela eleberria,<br />

edozein kultura, edozein hizkuntza,<br />

edozein herritako ama<br />

izan daiteke. Nire amarengandik<br />

abiatu naiz, baina ama eleberriko<br />

pertsonaia bilakatu da. Bizi dugunak<br />

elikatzen gaitu, baina fikzioak<br />

nire bizitzaz bakarrik idatzi behar<br />

banitu, horrek ez luke interes<br />

izpirik izango. Interesgarria da<br />

hartzea ama, aita, lagun edo<br />

emazte bat, ongi ezagutzen duguna,<br />

eta hortik abiatu eta, pertsonaia<br />

bat eraikitzea, zeinetan jende<br />

anitzek beren burua ezagut dezaketen.<br />

Hirudia<br />

Irati Jimenez<br />

Idazlea<br />

Errepublikaz<br />

Mila modu ditu idazleak<br />

bere burua erakusteko,<br />

liburuekin<br />

baino oihartzun handiagoa<br />

izateko. Idazleak askoz<br />

errazago bilatuko du bere lekua<br />

beste bide horietatik egiten badu<br />

bidea, bere obra idatziaren digestio<br />

geldoa eskatu beharrean, hain<br />

liburu gose ere ez dagoen publikoari».<br />

Julien Gracq neuk halamoduz<br />

itzulita, La literatura como<br />

bluffaurrean dudala. Julien<br />

Gracq, harira, Iratxek joan den<br />

astean esaten zuena berrestera.<br />

Gehiago hitz egiten dugu idazleez<br />

haien literatur testuez baino eta<br />

idazleez ezin dudanez hirugarren<br />

pertsonan idatzi ile-apaintzaileez<br />

bezala (epa, ama), ondorio hauxe<br />

atera behar dut: gehiago direla<br />

hemen irakurtzen nautenak idatzi<br />

ditudan liburuen orrialdeetan<br />

baino. Edo irratian entzuten nautenak,<br />

edo telebistan ikusi. Naturaltzat<br />

jotzen nuenaren digestioan<br />

ari naiz aspaldi, besteak beste<br />

hiruren arteko joko honetan.<br />

Erantzun gutxi, galderak gehiago.<br />

Idazleak ez gara musikoak,<br />

arrazoi du Ibanek, eta behin liburua<br />

idatzita bukatu dugu lana.<br />

Hala ere, hemen gaude. Eskenatokian.<br />

Zutabegintzan. ETB3an.<br />

Irakurtzen gaituzten batzuei hitz<br />

egiten edo irakurtzen ez gaituzten<br />

denei? Irakurtzen ez bagaituzte<br />

zergatik axola die zer dugun<br />

esateko? Eta irakurtzen bagaituzte<br />

ere, zergatik interesatzen zaie<br />

zer beste dugun esateko? Esateko<br />

geneukana ez ote dugu liburuetan<br />

esan? Zer bilatzen dugu beste<br />

bide horiek, hauek, hartzen ditugunean?<br />

Gracq jaunaren ustez,<br />

sisteman gure lekua. Hautagaitza<br />

aurkezten dugu berak garraztasun,<br />

zorroztasun osoz definitzen<br />

duen sisteman lekua izateko. Azken<br />

helburua, irakurtzen dutenena,<br />

irakurri gabe iritzia izan behar<br />

dutela sentitzen dutenena,<br />

hartzaile horiei guztiei zer bai eta<br />

zer ez esan behar dien adituena<br />

Letren Errepublikako Presidentea<br />

izendatzea litzateke. Literatur<br />

sistema, beraz, etengabeko hautagaitza<br />

bezala, etengabe izen batzuk<br />

kanpoan geratzen dira eta<br />

beste batzuek puntuak irabazten<br />

dituzte, literatur testutik abiatu<br />

den baina testuarekin zerikusi<br />

gutxi duen sistemaren barruan.<br />

Frantziako literaturaz hausnartzen<br />

esan zituen horiek Julien<br />

Gracq txit agurgarriak. 1950ean.<br />

Ez da erraza horren digestioa<br />

egitea (zein da nire lekua? Nork<br />

erabaki du? Zer nahi du Matrixek?<br />

Eta nik?). Baina ari naiz. Galduta,<br />

salduta, hustuta sentitzen<br />

naizenean pentsatzeari utzi eta<br />

zerbait idazten saiatzen naiz. Zarata<br />

guztiaren atzean, soinurik ez<br />

dagoen lekuan, liburuak geratzen<br />

diren esperantzaz? Beharbada.<br />

Beharbada hitzekin ipuinak sortzearen<br />

plazeragatik. Azkenean,<br />

Neil Gaimanek esan zuena gogoratzen<br />

baitut eta barregura eragiten<br />

dit. «Idazten zaudenean horixe<br />

baino ez dago. Etxea erre zaizu.<br />

Autoa lapurtu. Katuak eztanda.<br />

Eta 1.500 hitz idatzi dituzu. Egun<br />

ona izan da».

---

42 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Publizitatea ›

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 43<br />

Kultura ‹ Plaza<br />

Literatura D<br />

Zaharra zinen Donostia<br />

Beñat Sarasola<br />

lberdania argitaletxeak<br />

badauka sail xume bat,<br />

A Bertakoizenekoa, liburu<br />

aski bereziak publikatzen dituena.<br />

Sail honetan, tokian tokiko bitxikeriak,<br />

bazterreko lanak eta<br />

enparauak aurkitzen ahal ditugu,<br />

eta agian horregatik jaramon<br />

gutxi egiten zaio medioetan.<br />

Orain arteko ale gehienak Donostiarekin<br />

loturikoak izan dira, bai<br />

eta azkenekoa ere, gaur iruzkintzen<br />

dudan Zelebrezko tropa. Donostia<br />

zaharreko donostiar xelebreak,<br />

Gipuzkoako hiriburuko<br />

kontuak ditu oinarri; duela urtetakoak,<br />

hori bai.<br />

Lau idazle donostiarren —Calei-Cale,<br />

Siro Alkain, Dunixi eta<br />

J.M Arozamena— idazkien antologia<br />

da liburua, eta azpitituluan<br />

irakurri dezakegun moduan, Donostia<br />

zaharreko —XIX. mendetik<br />

XX. mende erdialdera arte—<br />

istorio eta pertsonaia xelebreei<br />

buruzko testuak biltzen ditu. Donostiaren<br />

historia handian topatuko<br />

ez ditugun gauzak dira, honenbestez,<br />

eta hedaduraz edo,<br />

idazleok ere euskal literaturaren<br />

historia handian nekez aurkituko<br />

ditugunak dira. Haatik, honek<br />

ez du esan nahi txikikeria eta kaskarkeriaz<br />

ondutako liburua dela;<br />

kontrara, interes biziz irakurtzen<br />

den liburua da, oro har kontu ezezagunak<br />

diren ugari aurkezten<br />

dituelako, eta garaiko kale eta herri<br />

giroa ezin hobeki deskribatzen<br />

dituelako. Horri guztiari Miren<br />

Arratibelen itzulpen lan bikaina<br />

gehitzen badiogu —testu<br />

gehienak euskaratuak baitira—,<br />

eta irakurlearen Donostiaren historiarekiko<br />

balizko interesa, bere<br />

xumetasunean liburu ederra dela<br />

baieztatuko dugu.<br />

Zati handiena hartzen dutenak<br />

Calei-Cale eta Dunixiren<br />

idazkiak dira, eta horiek dira halaber,<br />

nire irudiko, testu kitzikagarrienak.<br />

Calei-Calek eskaintzen<br />

dizkigu tropa xelebreko kide<br />

gehienak: Brokolo, Caracas, Martzial<br />

Zikin, Brakaman eta abar.<br />

Bilintx ere hor azaltzen zaigu.<br />

Edozein momentutan Mikel Peruarenaren<br />

Ez obeditu inori nobelako<br />

Sotero Mujika protagonista<br />

irten zitekeela iruditu zait, hain<br />

zuzen ere nobela horretan agertzen<br />

den testuinguru bera azaltzen<br />

zaigulako: bertsolariak, sagardotegiak,<br />

toreatzaileak,<br />

Distantziak laburtuz<br />

Bixente Serrano Izko<br />

ezente askotan aipatu<br />

dut liburu iruzkin hauetan<br />

meritu gisa eleberri-<br />

D<br />

gileek kontakizunetiko euren distantzia<br />

hartzen jakin izana, kanon<br />

halako bat izanen balitz bezala<br />

agian hori, eta kontrakoa, ordea,<br />

akatsa. Ez du zertan izan<br />

horrela. Narrazio ederrak sor daitezke<br />

distantziatik, bai horixe,<br />

baina ederrak eta biziak ere lor<br />

daitezke egileek euren erraiak<br />

husten dituztenean, euren barrubarrukoak<br />

agerian uzten dituztenean<br />

asmaturiko zertzelada eta<br />

pertsonaietan. Baroja, Sanchez-<br />

Ostiz, Celine…, bote lasterrean<br />

zenbait adibide aipatzeagatik.<br />

Korda honetakoa dugu Itxaro<br />

Borda. Bere nobelagintzan, itxuraz<br />

arinenean ere, detektibezkoan<br />

adibidez, protagonista beti<br />

agertzen zaigu egilearen izaera,<br />

bizimodu, ikusmolde, irrits eta<br />

herren edukiontzi gisa. Izaera, bizimodu,<br />

ikusmolde, irrits eta herra<br />

arrunten apurtzaile. Gaurko<br />

honetan ere bai. Titulua bera, goiburu<br />

ideal baten antza, Ezer gabe<br />

hobe, gure gizartearen idealei<br />

kontrajarririk.<br />

«Eleberri sozial eta politiko»,<br />

«salaketa eta aldarrikapena aldi<br />

berean», horrela dio liburuko<br />

atzeko azalak, eta holaxe da. Muga<br />

geopolitiko asko —geopolitikoak,<br />

ekonomiko-sozialak, kulturalak…—<br />

duen mundu honetan, bi<br />

muga pasaera kontatzen digu bereziki.<br />

Lehena, Afrikako oihanik<br />

sakonenetatik datorren etorkin<br />

batena, Douala, N’Djamena, Niamei,<br />

Bamako, Nuakchot, Tanger,<br />

Andaluzia, Katalunia, Baiona,<br />

Calais eta Londres arteko ibilbide<br />

luze korapilatsua, paperik gabea,<br />

paper faltsutuekin batzuetan; haren<br />

laguntzailea, Aljafarinetik<br />

Londreserainokoa, protagonista<br />

dugu, Baionako euskalduna, laguntzaile<br />

malgré luihasieran,<br />

baina laster etorkinaren arazoekin<br />

bat eginen duena eta afrikarra<br />

bera baino paper gabeagoa<br />

izanen dena Frantziatik irteterakoan.<br />

Bigarren pasaera, Mexiko<br />

eta AEB artekoa, Baionako protagonistak<br />

berak eginen du klandestino<br />

eta bene-benetan inolako<br />

paper babesik gabe. Eta lehenean<br />

etorkinaren agiri faltsutuei esker<br />

igaro ahal izan badu, bigarrenean<br />

bere gabeziak jarriko du arriskuan<br />

bertze bidaideen pasaera,<br />

arrantzaleak, parrandazaleak<br />

eta alprojak oro har. Dunixik, ostera,<br />

Donostiak urteekin jasandako<br />

aldaketen inguruko pentsakizun<br />

orokorragoak egiten ditu,<br />

zeinak, Ales Bengoetxea hitzaurregileak<br />

dioen gisan, herriminez<br />

jositakoak baitira. Bere liburuaren<br />

izenburua ere halakoxea<br />

da: Mi pueblo ayer. Txikitan ikusi<br />

eta entzundakoak berreskuratzen<br />

saiatzen da autorea, Donostia<br />

zaharra azaleratzeko intentzioz.<br />

XX. mendeko 30. hamarkadan<br />

idatzitakoak direla kontuan<br />

izanik, grazia egiten du orainetik<br />

begiratuta ordurako nola zegoen<br />

‘ZELEBREZKO TROPA’<br />

pEgileak: Calei-Cale, Siro Alkain,<br />

Dunixi eta J.M Arozamena.<br />

pArgitaletxea: Alberdania.<br />

kontraste esanguratsu batean.<br />

Zertzeladen bi agertokien arteko<br />

lotura, bertze muga pasabide bat,<br />

bizimoduarena orain, bi emakume<br />

emakoiren maitasun eta bizikidetza,<br />

muga moral hau ere zeharkatu<br />

izanak ohiko bikotekideen<br />

harreman arazoetatik libre<br />

utziko ez dituena.<br />

Hirugarren pertsonan kontaturik,<br />

elkarrizketetan ez ezik, paragrafo<br />

narratibo eta deskribatzaileetan<br />

ere txertatuko dira diskurtso<br />

sozio-politiko-kulturalak,<br />

idazlearen presentzia eragilea nabarmen<br />

utziz: nahita, narrazioko<br />

‘EZER GABE HOBE’<br />

pEgilea: Itxaro Borda.<br />

pArgitaratzailea: Susa.<br />

barreiatua gaur egun donostiar<br />

askoren buruan hain zabaldua<br />

dagoen iritzi hori; alegia, modernitatearen<br />

izenean Donostia zaharreko<br />

nortasuna-edo galtzen<br />

ari delakoa. Dunixik esaten dituen<br />

gauza asko ere premonitoriotzat<br />

har litezke gainera: «Baina<br />

asmoak badabiltza, denok dakigunez,<br />

Urgull mendia behar<br />

baino gehiago ukitzeko; badabiltza<br />

bertan eskua ezarri nahirik,<br />

agian gehiegitxo, bere zailtasunak<br />

leuntzeko, igobideak zabaldu<br />

eta kamio egiteko, hitz batean,<br />

mendia kale bihurtzeko».<br />

Ez da ariketa txarra, izatez, testu<br />

hauetatik abiatuta egun dugun<br />

Donostiaren eta munduaren<br />

gainean hausnartzekoa. Izan ere,<br />

garai batean sokamuturra baldin<br />

bazen debekatu zena (ondorengo<br />

matxinada sonatua eraginez),<br />

gaur egun zezenketak dira debekatu<br />

nahi direnak. Duela ehun<br />

urte Xomorrostro eta konpainia<br />

baldin baziren begi ertzaz begiratuak,<br />

egun Parte Zaharreko magrebtarrak<br />

dira berdin so egiten<br />

ditugunak. Denboraren igarotzeak<br />

egin du Xomorrostro pertsonaia<br />

sinpatiko gisa azaltzea orain<br />

gure begietara.<br />

peripezietan, pertsonaiengan eta<br />

horien kezketan hustu nahi dituelako<br />

eleberrigileak bere burua<br />

eta erraiak. Halako moldez nahita,<br />

non, nahiz eta batzuetan inpresioa<br />

ematen duen diskurtso<br />

horiek protagonistaren edo pertsonaia<br />

baten gogoetak direla —<br />

zeharkako estilokoak-edo—; halarik<br />

ere, noizean behin, argiago<br />

utzi nahiko balu bezala, lehen<br />

pertsonara egiten baitu salto libreki<br />

paragrafo horien bukaera<br />

aldera. Horrela, diskurtso teorikoei<br />

narrazioaren bizitasuna gailentzen<br />

zaie; ongi bai ongi gailendu<br />

ere, pertsonaien bizimodu<br />

apurtzaileen arteko loturek eta<br />

desloturek argamasarena egiten<br />

baitute, gainera, arkitektura osoaren<br />

grazia tente mantentzeko.<br />

Bizitasunez beteriko efektu hori<br />

lortzeko, ez du lan makala egiten<br />

Itxaro Bordaren euskara aberats<br />

eta indartsuak. Idazle zailaren<br />

ospea du bere hizkeraren kausa<br />

dela-eta —berak ere behin baino<br />

gehiagotan frontisarena egin<br />

die gogoz horrelako eraso pilotakadei,<br />

jatorrizko eskuetara birbotatzeko—,<br />

baina merezi du benetan<br />

haren euskaraz gu geu indar<br />

berriak hartzen ahalegintzea.<br />

‘EGUZKI KOLPEA’<br />

pEgilea: Horacio Quiroga.<br />

pItzulpena: Jesus Mari<br />

Mendizabal Bizargorri.<br />

pArgitaletxea:<br />

Alberdania / Elkar.<br />

Horacio Quiroga idazle uruguaitarraren<br />

(1878-1937) hamazazpi<br />

ipuin euskaratu ditu Jesus<br />

Mari Mendizabal Bizargorri-k Literatura<br />

Unibertsala sailerako.<br />

Heriotza da protagonista bai<br />

Quirogaren bizitzan bai haren literaturgintzan.<br />

Ipuingintzan nabarmendu<br />

zen.<br />

‘EGAN’, 2009KO<br />

3. ETA 4. ZENBAKIAK<br />

pArgitaratzailea: Euskal<br />

Herriaren Adiskideen Elkartea.<br />

Joseba Gabilondoren Euskal<br />

poesiaren historia postmoderno<br />

baterantz: ahozkotasunaz<br />

eta perfomantzeaz,Amaia Serranoren<br />

Peru eta Maria, zenbat<br />

historia! eta Iñaki Zubeldiaren<br />

Zer da literatura? Zer daukagu<br />

Haur Literaturaren kontra? eskaintzen<br />

ditu,besteak beste,<br />

Egan-en 2009ko 3.eta 4.zenbakiak<br />

jasotzen dituen liburuak.<br />

‘IDATZ & MINTZ’<br />

47. ZENBAKIA<br />

pArgitaratzailea:<br />

Labayru Ikastegia.<br />

Adolfo Arejitaren,Jabier Kalzakortaren,Iratxe<br />

Ormatzaren,Miren<br />

Ibarluzearen,Amaia Iturbideren,Joseba<br />

Aurkenerenaren,<br />

Lontzo Zugazagaren eta Andres<br />

Urrutiaren testuak dakartza<br />

Idatz & Mintz literatur aldizkariaren<br />

ale berriak.

---

44 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Publizitatea ›

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 45<br />

Bizia ‹ Plaza<br />

udazken aurretik mozten diete<br />

batzuek. «Dena den, artzain bakoitzak<br />

bere beharrizanen arabera<br />

jarduten du».<br />

Urtean birritan mozteak mesede<br />

egiten duela dio Lopezek. Alde<br />

batetik, ardiak bero gutxiago pasatzen<br />

du. Bero handia badute<br />

‘‘ Saldu, nolabait esateko;<br />

ia oparitu egiten dute,<br />

artilea paretik<br />

kentzearen truke»<br />

«Karrantzako ikasle<br />

batzuk alpakaren ilea<br />

erabili zuten, eta pozik<br />

daude lortutakoarekin»<br />

PERU LOPEZ<br />

Ikastaroaren arduraduna<br />

Udaberria izaten da ardiei ilea mozteko garaia. Azkenaldian, gero eta gehiagok erabakitzen dute urtean birritan moztea. XABIER ESKISABEL / GUREGIPUZKOA<br />

Irtenbide duin bat ziurtatzeko<br />

Artileagatik ordaintzen<br />

dizkieten prezio txikiak<br />

direla eta, artzainek<br />

eskulangintzari<br />

erreparatu diote<br />

Ibai Maruri Derio<br />

«Eskaintza amaigabea bada, eta<br />

eskaririk ez badago, prezioa ezereza<br />

izaten dela esaten zigun Ekonomiako<br />

gure irakasleak», gogoratzen<br />

du Peru Lopez Itsasmendikoi<br />

institutuko kideak.<br />

Artilearen merkatuan antzeko<br />

zerbait gertatzen dela dio. «Tona<br />

bat artile nahi baduzu, ez duzu<br />

inolako arazorik izango. Errez<br />

lortuko duzu. Nahi beste dago.<br />

Erosleak falta dira».<br />

Artzaintzak hainbat arazo ditu<br />

azkenaldian, esnearen eta arkumeen<br />

prezioari lotutakoak. Artilearena<br />

sektorearen krisiari gehitzen<br />

zaion beste traba bat baino ez<br />

da. Ardiak mozterakoan ez dakite<br />

zer egin artilearekin. Inork ez du<br />

erosi nahi, eta gehienek handizkari<br />

bati saltzen dizkiote. «Saldu,<br />

nolabait esateagatik. Jasotzen<br />

duten dirua oso gutxi da. Ia-ia<br />

oparitu egiten dute, artilea paretik<br />

kentzearen truke».<br />

Lopezek Lurra Kooperatiban<br />

egin zuen lan Itsasmendikoin<br />

hasi aurretik. Orduan ere artzainek<br />

arazo hori bazutela gogoratzen<br />

du. «Gutxienez, duela 15 urte<br />

inguru hasi zen prezioen beherakada<br />

hori». Eskaera gutxitu zenean<br />

artilea arazo bihurtu zitzaien<br />

artzainei, eta konpondu ordez<br />

gehiago larritu da.<br />

Artilez egindako produktuak<br />

gero eta gutxiago dira. Arropagintzan,<br />

adibidez, bestelako materialak<br />

darabiltzate artilearen<br />

ordez, batez ere sintetikoak. Gainera,<br />

Euskal Herrian ditugun<br />

ardi arrazen artilea arropak egiteko<br />

ez dela aproposena dio Lopezek.<br />

«Ardi latxaren eta Karrantzako<br />

ardiaren artileak, kasurako,<br />

oso latzak dira. Galtzerdiak<br />

egiteko, adibide bat jartzeko, egokiagoa<br />

da Gaztelako ardi merinoarena».<br />

Horrek prezioa are gehiago<br />

txikitzen du. Euskal ardien artilea<br />

alfonbrak eta tapizak<br />

egiteko baliagarria izan daitekeela<br />

dio, halere. Ardiak hazteak denbora<br />

eta diru asko eskatzen du,<br />

eta artilearen truke jasoko dena<br />

ez bada benetan balio duen prezioa,<br />

artzainarentzat ez da batere<br />

errentagarria.<br />

Itsasmendikoi arazoari irtenbide<br />

bat bilatzen hasi ziren, eta artilea<br />

eskulangintzan erabiltzea bururatu<br />

zitzaien. Artilea lantzen<br />

irakasteko ikastaroa antolatu zuten<br />

iaz. Azkenaldian eskulangintzako<br />

produktuei ematen zaien<br />

balio erantsia ikusita, aukera paregabea<br />

izan daitekeela uste dute.<br />

Hamar eguneko ikastaroa izan<br />

zen. «Artalde txikien jabeak izan<br />

ziren, edo artzainen inguruko jendea.<br />

Artzainek ez dute artilea<br />

moldatu eta eskulangile beharretan<br />

hasteko astirik». Etxe ingurua<br />

garbi mantentzeko artalde<br />

txiki bat eskuratu dutenentzat<br />

aukera aproposa izan daitekeela<br />

uste du Lopezek.<br />

Ardiei ilea moztutakoan garbitu<br />

egin behar izaten da. «Lana ez<br />

da zaila. Ura eta xaboia nahikoa<br />

dira horretako. Ur asko erabili behar<br />

da». Izan ere, artilea nahiko zikin<br />

egoten da. Kortako zein larreetako<br />

zikin guztia katramilatzen<br />

zaie ileetan. Garai batean artzainek<br />

erreketan garbitzen zutela<br />

azaldu du Lopezek. Ondo garbitzea<br />

ezinbestekoa da.<br />

Prozesu osoa ikasgai<br />

Udaberrian mozten zaie normalean,<br />

maiatz bukaeran edo ekainean.<br />

Dio, halere, azkenaldian hainbat<br />

artzainek urtean birritan<br />

mozteko ohitura hartu dutela.<br />

«Gero eta ohikoagoa da kortako<br />

denboraldia luzatzea, esnea ematen<br />

duten denboraldia ondo aprobetxatzeko.<br />

Horrek ilea mozteko<br />

aukera handiagoa ematen die».<br />

Hala, udaberri hasieran, esne<br />

denboraldia bukatu berritan, eta<br />

esne gutxiago ematen dutela dio.<br />

Bestaldetik, ilea laburragoa denez,<br />

gutxiago katramilatzen da<br />

eta garbiago mantentzen da.<br />

Behin artilea ondo garbituta,<br />

katramilak askatu behar zaizkio<br />

eskuz. Gero kardatu eta orraztu<br />

egiten da. Segidan, goruarekin<br />

haria egiten da, eta galtzerdiak,<br />

jertsea edo dena delakoa egiteko<br />

ia prest dago. Aurretik, baina, eskuz<br />

egindako produktuak behar<br />

duen kolorea eman behar zaio.<br />

«Tindatzeko kipula erabiltzen da,<br />

edo belar naturalak. Bakoitzak<br />

nahi duen kolorearen arabera aukeratuko<br />

du produktua. Gure kasuan<br />

beti naturala izaten da».<br />

Prozesu hori guztia ikasten<br />

dute Itsasmendikoik eskaintzen<br />

duen ikastaro honetan. Aurreneko<br />

aldian ikasleak oso gustura<br />

agertu ziren. «Karrantzako ikasle<br />

batzuk izan genituen. Haiek artilearekin<br />

barik alpakaren ilearekin<br />

egin nahi zuten haria. Gehiago<br />

ez dugu harremanik izan, baina<br />

haien inguruko batzuek esan<br />

didatenez asmoa burutu dute eta<br />

pozik daude emaitzarekin».<br />

Antolatzaileak ere pozik daude<br />

harrerarekin. «15 lagun inguru<br />

izan genituen. Aurreneko urtea<br />

izateko ez dago txarto», dio Lopezek.<br />

Aurten ere berriro egiteko asmoa<br />

dute eta datozen hilabeteetan<br />

antolatuko dute.

---

46 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />

Plaza › Bizia<br />

Ezarian DNafarroako Erresumako leinu dorreak<br />

Artieda herrian (Nafarroa)<br />

dagoen izen bereko jauregiaren<br />

irudia. UTZITAKO ARGAZKIA<br />

Erdi Aroko Nafarroako Erresumako leinu dorreak aztertu ditu Joseba Asiron historialariak bere doktore tesian.<br />

Funtzio administratibo eta politikoaz gain, defentsa funtzioa ere betetzen zutela dio.<br />

Abarkazko gazteluak<br />

Donamarian (Nafarroa) dagoen leinu dorre edo jauregiaren irudia. UTZITAKO ARGAZKIA

---

2010eko urtarrilaren 31, igandea berria 47<br />

Bizia ‹ Plaza<br />

Ezarian DNafarroako Erresumako leinu dorreak<br />

Iñigo Astiz Iruñea<br />

Erdi Aroko leinuen orubeak<br />

dira, funtsean, leinu<br />

dorreak, baina ez<br />

hori bakarrik. «Euskal<br />

Herrian, Nafarroaren itzalean<br />

egon ziren lurraldeetan, hori baino<br />

esanahi sakonagoa dute», dio<br />

Joseba Asiron historialariak.<br />

Haien inguruko doktorego tesia<br />

egiten pasatu ditu azken hamabi<br />

urteak, eta, dioenez, hainbat funtzio<br />

betetzen zituzten Nafarroako<br />

Erresumaren barnean. «Nire ustez,<br />

dorre horiek erlazionatuta<br />

daude errege gazteluekin. Batez<br />

ere, Nafarroa Iparraldean. Gaztelutik<br />

kontrolatzen ez ziren tokiak<br />

kontrolatzen zituzten, eta seinale<br />

bidez ematen zieten gazteluei gertatzen<br />

zenaren berri. Erresumaren<br />

defentsa sistemaren parte ziren.<br />

Errege gazteluak baino koska<br />

bat beherago».<br />

Funtzio ekonomikoak betetzen<br />

zituzten jauregi horiek. Haiena<br />

zen olen, erroten eta nekazaritza<br />

lurren kontrola. Bidaztiak eta<br />

ibaiak ere kontrolatzen zituzten.<br />

«Irati, adibidez, dorrez inguratuta<br />

dago alde guztietatik», dio Asironek.<br />

Funtzio estrategiko eta defentsiboa<br />

ere bazuten, ordea, eta,<br />

horregatik, elkarrekin bisualki<br />

komunikatuta zeuden dorreak.<br />

«Nafarroa menditsuan daude batez<br />

ere jauregi edo dorre horiek,<br />

erromatarrek Saltus Vasconum<br />

deitu zuten eremu horren inguruan»,<br />

azaltzen du Asironek. «Hegoalderago,<br />

hiri batetik bestea<br />

kontrola daiteke, eta, horregatik,<br />

ez dago halako jauregirik. Orbaibarren<br />

dago muga, dorre mordoa<br />

dago handik gora, eta lauzpabost<br />

baino ez handik behera».<br />

Noblezia iturri ere baziren Asironek<br />

azaltzen duenez. «Hasiera<br />

batean, jatorrian, Nafarroan ez<br />

zegoen noblezia titulurik. Gaztelatik<br />

eta Frantziatik inportatu zituzten.<br />

Leinu dorreena zen, horregatik,<br />

hasiera hartan, noblezia<br />

iturri bakarra. 100 bat ziren, guztira,<br />

armagintza liburu batean<br />

ageri direnak, behintzat. Garai<br />

hartan Nafarroak hartzen zituen<br />

lurralde guztietako jauregiak<br />

daude bertan. Gipuzkoan, adibidez,<br />

30 bat zeuden, eta Nafarroa<br />

Beherea zen garrantzitsuena,<br />

jauregi pilo bat daude han».<br />

«Abarkazko noblezia» zen, halere,<br />

leinu dorreetako noblezia<br />

hura, Asironek azaltzen duenez.<br />

«Gaztelan, Andaluzian eta beste<br />

hainbat lurretan jaurgoak oso<br />

handiak ziren, baita Nafarroa<br />

osoaren tamainakoak ere zenbait<br />

tokitan. Nafarroan minifundismoa<br />

zegoen gehienbat, ordea, eta,<br />

egitura ekonomiko horregatik,<br />

jaurgoak oso txikiak izaten ziren.<br />

Geografikoki ere biztanleria sakabanatuta<br />

zegoen, eta baliabide<br />

ekonomikoak ere ez ziren handiak.<br />

Horregatik, izaeraz oso<br />

arruntak ziren jauregi horietako<br />

G Bi adibide<br />

Uriz jauregia<br />

Erregea askatu,<br />

eta erregeak hil zuen ikazkina<br />

rtzen dago Uriz jauregia<br />

A (Nafarroa), eta dorreen<br />

artean sinpleenetarikoa da. Oso<br />

ongi definitzen du leinu dorreen<br />

izaera xumea. Garrantzitsua<br />

izan zen, halere, artiedatarren<br />

orubearekin elkartu baitzen, eta<br />

Agoitz inguru guztia menperatu<br />

zuten bi leinuen artean.<br />

Urizko Rodrigo izeneko jauna<br />

izan zen jauregi honetako kiderik<br />

famatuena. Misio diplomatiko<br />

frankotan hartu zuen parte,<br />

eta Karlos II.aren konfiantzazko<br />

gizona izan zen denbora batez.<br />

Frantziaren aurka aritu zen borrokan,<br />

eta hura izan zen Nafarroako<br />

erregea frantsesen eskuetatik<br />

askatu zuen nafarretako<br />

bat. Ikazkinez jantzita sartu<br />

zen Rodrigo jauna Arleux gaztelura,<br />

eta, beste hiru lagunen laguntzaz,<br />

eta gotorlekuko nagusia<br />

hil ondoren, erregea askatu<br />

zuten. Ez zen beti erregearen<br />

begiko izan, ordea, eta exekutatuta<br />

hil zuten, 1377an, traidore<br />

izatea egotzita.<br />

Latsaga jauregia<br />

Albania eta aita santua<br />

ezagutu zituen txanbelana<br />

zuran dago Latsaga jauregia,<br />

I eta, adituen hitzetan, Nafarroa<br />

Behereko leinu dorreen sintesia<br />

da. Beaumontarren alde<br />

lerratu ziren bertako jaunak, eta,<br />

beraz, teorikoki onartu egin behar<br />

zuten Gaztelaren inbasioa.<br />

Ez zen hala izan, ordea, eta erresumaren<br />

defentsaren eta independentziaren<br />

alde agertu ziren.<br />

Latsagako Pierres da bertako<br />

pertsonaiarik ezagunena, Karlos<br />

II.a eta Karlos III.aren txanbelana<br />

izan baitzen. Nafarren<br />

Albaniako kanpainako partaide<br />

ere izan zen, eta, beraz, Durazzo<br />

hiriburua hartu zutenetako bat<br />

ere bai. Erregearen anaia eta espedizioko<br />

buru zen Luis hil zenean,<br />

Pierres izan zen kanpainaren<br />

ardura hartu zuten lau kideetako<br />

bat. Grezian ere aritu zen<br />

mertzenario, eta aita santuaren<br />

gortera ere joan zen enbaxadore.<br />

jaunak. Abarkazko nobleziako kideak.<br />

Gaur soldadu, baina bihar,<br />

ziur aski, baratzean arituko ziren,<br />

porruak biltzen edo».<br />

Prozesu baten ondorioz jaso<br />

zituzten jauregiek pribilegioak<br />

Asironen ustez. «Hasiera batean,<br />

paper militarra eduki zuten jauregi<br />

horiek, eta, gero, pribilegio<br />

horietatik eratorrita sortu ziren<br />

kategoria juridikoa eta pribilegio<br />

ekonomiko, sozial eta erlijiosoak.<br />

Bizitza horretan eta bestean. Izan<br />

ere, jauregietako kideek eskubidea<br />

zuten elizan toki nabarmen<br />

batean lurperatuak izateko.<br />

Eskubide politikoak ere bazituzten,<br />

gorteetara joateko, baita<br />

militarrak ere, beren lurraldeko<br />

jendea mobilizatu baitzezaketen».<br />

Dorreen arteko gudak<br />

Guda zibilen iturri ere izan ziren<br />

leinu dorre horiek, Asironek dioenez.<br />

Karlos III. erregea hil zenean,<br />

bi bando sortu ziren Nafarroan:<br />

beaumontarrak eta agramontarrak.<br />

Vianako printzearen alde<br />

egin zuten beaumontarrek, eta<br />

Vianako printzearen aitaren alde<br />

agramontarrek, Juan II.aren<br />

alde. Noblezia guztia bitan banatu<br />

zen. Agramontarrak gailendu<br />

ziren, eta, gatazka haiek sorturiko<br />

nahasmena baliatuz, menpean<br />

hartu zuen Nafarroa Gaztelako<br />

erresumak, 1512an, Beaumontarren<br />

laguntzarekin. Asironek<br />

dioenez, baina, dena ez zen hain<br />

sinplea izan, eta badira kontuan<br />

izan beharreko ñabardurak. «Latsagako<br />

leinu dorrekoak, adibidez,<br />

Beaumontarrak ziren, baina<br />

erresumaren eta independentziaren<br />

alde egin zuten».<br />

Gaztelarrek Nafarroa menderatzean<br />

errege gazteluak txikitu<br />

egin zituzten. «Orain gutxira arte<br />

non zeuden ere ez genekien», dio<br />

Asironek. Dorre asko zutik gelditu<br />

zirela dio, halere. «Gaztelarrek<br />

monarkiaren eta defentsa eraginkorraren<br />

aurka jo zuten, eta<br />

horregatik txikitu zituzten gazteluak.<br />

Gero, ordea, saiatu egin<br />

ziren hemengo noblezia berenganatzen,<br />

eta oso argiak izan ziren<br />

horretan. Eskuzabalak izan zirela<br />

esan dezakegu». Gehienbat<br />

etsaitzat jotakoen dorreak hondatu<br />

zituzten. «Agramontarrek<br />

haien kontra jarraitzen zutela<br />

ikustean, suntsitu egin zituzten<br />

gaztelarrek haien dorreak. Erre<br />

egin zituzten, adibidez, Zozaia eta<br />

Azpilkueta. Beaumontarrenak<br />

dira, horregatik, hobekien kontserbatzen<br />

diren dorreak».<br />

‘‘<br />

Defentsa sistemaren<br />

parte ziren leinu dorreak,<br />

gazteluak baino koska<br />

bat beherago»<br />

«Beaumondarren alde<br />

lerratutako leinu dorreak<br />

dira egun hobekien<br />

kontserbatzen direnak»<br />

JOSEBA ASIRON<br />

Historialaria<br />

Asironen ustez, ezagunak dira<br />

leinu dorreak, «ikusgarriak direlako,<br />

eta hor daudelako», baina<br />

oso gainetik baino ez. «Ez dakigu<br />

haien esanahiaz askorik, zer garrantzia<br />

izan zuten, jabeen historia...,<br />

eta pena bat da. Gauza puntualak<br />

dakizkigu, baina loturarik<br />

gabe. Askoz ere gehiago jakin behar<br />

genuke. Ezagutzen ditugu el<br />

Cid Campeador, Maldonado eta<br />

Guzman el bueno, baina ez ditugu<br />

ezagutzen Latsagako Pierres,<br />

Urizko Rodrigo eta Nafarroako<br />

Pedro, eta pena da».

---

Zakilixut<br />

Errugbian, boxeoan eta arraunean goi mailan bidea egin ondoren, irrati esatari eta<br />

puntako boxeo epailea da Manu Maritxalar. Azkenaldian telebistan agertzen da ‘El<br />

conquistador del fin del mundo’saioan.<br />

Manu Maritxalar<br />

«Oker-oker eginda uzterainoko<br />

gantxoak sartu dizkit bizitzak»<br />

Ibon Gaztañazpi<br />

Denok ditugu inguruan bizitza osoan<br />

aldamenean izan ditugun ezagunak,<br />

lagun kategoriarik eman ez diegun<br />

adiskideak, senitartekoak, koadrilakideak.<br />

Aurreiritziak, komunikazio falta<br />

edo bateraezintasuna mugarri, urteak<br />

eta urteak elkarren ondoan egonagatik<br />

ezagutzen ez ditugun pertsonak.<br />

Halakoen atzean dagoena aurkitzea<br />

egokitu eta hura harrigarria eta ezpal<br />

noblekoa dela ikustean, aberaste sentipena<br />

ederra da. Zuekin guztiekin, praka<br />

beltz eta irribare zabalarekin,<br />

Errenteriako idiskoa, Manu Maritxalar!<br />

Boxeolari, errugbi jokalari, kafe makinen<br />

konpontzaile, arraunlari, boxeo epaile,<br />

irrati esatari, Olentzero…Almodovarren<br />

film baterako curriculum egokia zurea.<br />

Kontua da zerbaitetan hasten banaiz<br />

buru-belarri sartzen naizela. Pasio<br />

handiz egiten dut egiten dudan oro.<br />

Bihotz onekoa zarela diote. Nor dago sorbalda<br />

handiko morroskoaren atzean?<br />

Kirolarekin beti lotura izan duen<br />

errenteriarra. Bihotz ona? Baietz uste<br />

dut, baina tarteka neure burua inozotzat<br />

ere hartu dut. Gainerakoan, ezetz<br />

esaten ez dut oraindik ikasi, eta hanka<br />

sartzen dudanean ez dut arazorik atzera<br />

egin eta barkamena eskatzeko.<br />

Hiru kiroletan puntan ibili zara. Nondik kirolerako<br />

joera?<br />

Kirola gorroto nuen ia, 14 urte nituela<br />

Donostian errugbian hasi nintzen arte.<br />

Berehala ikusi nuen hura egokia zela<br />

niretzat, erronka galanta. Gazte guztiei<br />

aholkatuko nieke errugbian aritzea.<br />

Orduan ikusi al zenuen kolpeak emateko<br />

balio zenuela?<br />

Hendaiara jokatzera joan nintzenean<br />

ezagutu nuen borrokarako ahalmenaedo.<br />

Frantziako 2. mailan jokatzen<br />

nuen, 2. lerroan eta moldatzen nintzen.<br />

Hor azpijoko asko dago eta arazoak kolpeka<br />

konpontzen dira; onartua dago.<br />

Gero garagardo batzuk hartu eta kitto.<br />

De Niro Raging Bullew-n (Toro Salvaje)<br />

ikusi,eta boxeora?<br />

Lagun baten bitartez hasi nintzen gimnasio<br />

batean, eta handik sei hilabetera<br />

neronek eskatu nuen konbate batean<br />

borrokatzea. Mundu hark harrapatu<br />

ninduen, boxeoan norbere burua kontrolatzea<br />

ezinbestekoa baita.<br />

Ikaragarria behar du ring batera igotzea?<br />

Oso sentipen gogorra da praka motzetan<br />

jende aurrean jartzea, zu jotzera<br />

datorren tipo bat egurtzeko. Gogoan<br />

dut orduko entrenatzaileak esan zidana:<br />

ring batean dagoen edonor errespeta<br />

ezak, horra igotzeko adorea izan duelako<br />

bakarrik.<br />

Zenbat borrokaldi egin zenituen?<br />

40. 37 irabazi, bi berdindu eta bakarra<br />

galduta, boxeatu nuen <strong>ezker</strong> bakarraren<br />

aurka.<br />

Pisua?<br />

87-88 kilo inguru.<br />

Orain baino arinago…<br />

Nire lagun batek dio gizontzeko ezinbestekoa<br />

dela baskulan hiru zifretara<br />

heltzea. Ederki gizondu naiz, kar-kar.<br />

Kolpe txarren bat hartu eta arraunera?<br />

Boxeoa dagoeneko ez zen erakargarria<br />

IDOIA BERATARBIDE<br />

Igandea<br />

2010eko urtarrilaren 31<br />

D<br />

niretzat, eta bizimodu egonkorra neukan<br />

orduan: familia, lana. San Pedron<br />

kafe makina bat konpontzen ari nintzela<br />

esan zidaten lehen aldiz ea zergatik<br />

ez nintzen arraunean hasten; ordurako<br />

harra sartua neukan, eta pausoa<br />

eman nuen. Lau urte egin nituen, eta<br />

Kontxa irabazi ez izanaren arantzarekin<br />

utzi nuen. Oraindik oso barruan<br />

daramat pena hori, eta Urtain ezagutu<br />

ez izana.<br />

Zer moduz arraunean?<br />

Oso ondo, kirol ederra da, baina bizitzako<br />

unerik desatseginenak eta giza miseriarik<br />

handienak orduan probatu nituen,<br />

inoiz pentsatuko ez nituen erreakzioak.<br />

Orduan ikaragarriak pasatu<br />

nituen, boxeoan ere bromarik gabeko<br />

giroan nabil mundu osoan zehar epaile.<br />

Halakoak bizita, ez dit batere zirrararik<br />

eragiten, esaterako, reality show<br />

batean erabakiak hartu beharrak.<br />

Bizitzak <strong>ezker</strong> crochet-ik sartu dizula dirudi…<br />

Eta oker-oker eginda uzterainoko eskuin<br />

gantxoak eta gibelekoak ere bai.<br />

Defentsa ahaztuta?<br />

Ez dut uste. Batzuetan bihotzak irabazi<br />

izan dit, eta komeni ez zaidan borroketan<br />

sartu izan naiz maiz. Dena den, ez<br />

naiz damutzen. Guardia aldatuta, berriro<br />

sartuko nintzateke haietako askotan.<br />

Tostartean irratsaioan urte asko daramazu.Noiz<br />

entzungo ditugu esaldi osatuak?<br />

Kar-kar! Biribildu beharraren biribildu<br />

beharraz botatzen ditut ederrak,<br />

baina hor ere aurrera egin dudala uste<br />

dut. Aurten helburu nagusia izango<br />

da.<br />

Kirolean eta komunikabideetan saltsero,<br />

eta dantzan salsazale…<br />

Dantza latino guztiak oso gogoko ditut,<br />

baina batez ere batxata. Harrokeria<br />

puntua jar dezaket? Normalki nahiko<br />

harrituak geratzen dira latinoak nire<br />

dantza egiteko moduarekin.<br />

Horra konkistatzailera joateko gakoa…<br />

Ez naiz batere konkistatzailea. Dantza<br />

egitea eta gaueko mundua gustatzen<br />

zait, kito. Nahiko gautxoria naiz.<br />

Gau giroan egokitu al zaizu justizia banatzea?<br />

Inoiz. Baina beste biderik geratu ez zaidalako.<br />

Gainera min handi samarra<br />

egin dezaket, eta halakoetan profesional<br />

baten moduan aritu naiz: eskuina<br />

sartu kontu handiarekin, <strong>ezker</strong> crochet-a<br />

gora, eta lotara.<br />

Maritxarlas,tipo gogorra zara…<br />

Baleike, baina oso biguna aldi berean.<br />

Txanpon beraren bi aldeak: indarkeriarekin<br />

ez naiz makurtzen, baina puntua<br />

ukituz gero harrigarri sentibera<br />

eta ustela naiz... Urtain antzezlana<br />

ikusteko gauza ere ez naiz izan.

---

Igandea<br />

berria<br />

2010eko urtarrilaren 31<br />

08 Hondakin nuklearrak Konponbide bila<br />

10 Elkarrizketa Jose Antonio Ardanza<br />

21 Langabezia Eskualde kaltetuenak<br />

Pelotoiaren<br />

markak<br />

Iraupen luzeko probak erronka<br />

pertsonal bihurtu ditu jende askok;<br />

muturreko ahaleginak ez du mugarik.<br />

Korrikalari talde bat Donostiako maratoian. JON URBE / ARGAZKI PRESS

---

02 Lasterketa luzeak<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

Zegama-Aizkorri-Zegama mendi maratoiko parte-hartzaileak, ibilbideko lehenengo maldan gora. IMANOL OTEGI / ARGAZKI PRESS<br />

Kosta ahala<br />

kosta, iraun<br />

Gero eta jende gehiagok parte hartzen du iraupen luzeko<br />

lasterketetan, eta gero eta gogorragoak dira erronka<br />

pertsonalak. Marketara gerturatu egin nahi da; muga<br />

fisikoetatik, berriz, aldendu.<br />

Pantxike Agirre<br />

Epea zabaldu eta lehenengo<br />

hiru egunetan,<br />

1.200 lagunek eman<br />

zuten izena Aizkorri-<br />

Zegama-Aizkorri<br />

mendi maratoian parte hartzeko.<br />

Ostiralean, epea ixterako, ia 1.700<br />

eskaera jasoak zituzten. Horietatik,<br />

baina, 450 lagun baino ez dira<br />

irtengo maiatzaren 16an. 2004.<br />

urtetik zozketa bidez erabakitzen<br />

da parte-hartzaileen zerrenda.<br />

Izan ere, 2002tik, lehenengo<br />

maratoia egin zenetik, izugarri<br />

handitu da korrika egin nahi<br />

dutenen kopurua: 222 ziren hasieran,<br />

eta handik bost urtera,<br />

1.000tik gora. Antolatzaileek<br />

jarritako parte-hartzaileen muga<br />

ere handitzen joan da pixkanaka,<br />

eta aurten 450era zabaldu dute.<br />

«Afizio handia dago, boladan

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Lasterketa luzeak 03<br />

daude horrelako probak», azaldu<br />

du Alberto Aierbe Aizkorriko<br />

maratoiaren zuzendariak. Aizkorrikoaren<br />

arrakasta, zehazki,<br />

sortu zenean zegoen «gosearen»<br />

eta Munduko Kopan sartzearen<br />

ondorioa dela uste du. «Gainezka<br />

egin dugu. Parte-hartzaileen<br />

kalitatea oso ona da, eta elitekoentzat<br />

ez ezik denbora ona dutenentzat<br />

ere gordetzen da dortsal<br />

multzo bat; babesleekiko konpromisoak<br />

ere gero eta gehiago<br />

derrigortzen gaitu».<br />

Donostiako 32. maratoia egin<br />

da azaroan, baina parte-hartzearen<br />

gorakada handiena azken<br />

hamarkadan gertatu da: hirukoiztu<br />

egin da, eta 1.000 partehartzaile<br />

izatetik 3.000 baino<br />

gehiago izatera igaro da. «Herri<br />

lasterketak izugarri ugaritu dira;<br />

Gipuzkoan 83 egiten dira Atletismo<br />

Federazioaren laguntzarekin.<br />

Azkenaldian argi ikusten dugu<br />

irteten direnen azken helburua<br />

maratoia bihurtzen ari dela».<br />

Juanjo Ozkariz Donostiako<br />

maratoia antolatzen ibili da urte<br />

askoan, eta gogoan du lehenengo<br />

aldiko «herri jai» hura oraingoaz<br />

oso bestelakoa izan zela. «Mundu<br />

guztiak irten nahi zuen; 3.000<br />

lagun abiatu ziren, baina iritsi,<br />

1.800 besterik ez. Egun, gutxi dira<br />

iristen ez direnak, ongi prestatuta<br />

irteten baita jendea».<br />

Ozkarizek uste du markak egiteko<br />

ibilbide ona duela Donostiako<br />

maratoiak, eta nabarmendu<br />

du parte-hartzaileen %68 Gipuzkoatik<br />

kanpokoak direla. Kexu<br />

da, baina, korrikalari on asko<br />

dauden arren ez dutelako atletismoko<br />

pistan ibiltzeko txartela<br />

egiten.<br />

Marka ona egitea, hain zuzen<br />

ere, goi mailako korrikalarietatik<br />

at erdiko multzoko korrikalarien<br />

artean bihurtu da xede. Iraupen<br />

luzeko markak erronka dira, gero<br />

eta gehiago, jende askorentzat.<br />

Bai korrika, bai beste kirol<br />

batzuetan. Eta erronka pertsonala<br />

muturreko ahaleginetara eramatea<br />

izan daiteke ondorioa, edo<br />

hurrengo urratsa.<br />

Ricardo Abad korrikalari tafallarrak<br />

150 maratoi egin ditu 150<br />

egunetan: iazko urtarrilean hasi,<br />

eta ekainean amaitu zuen. Azaroan,<br />

berriz, Mexikon egiten den<br />

Deca Ironmana osatu zuen Beñat<br />

Zubillaga Errenteriako triatoilariak.<br />

Hamar egunean hamar<br />

ironman osatu zituen: 38 kilometro<br />

igeri, 1.800 bizikletan eta 420<br />

kilometro korrika. Hirugarren<br />

lekuan burutu zuen proba, likido<br />

erretentzioa izan eta horrek<br />

amaieran arazoak eman zizkion<br />

arren. Horrelako proba bat egiteak<br />

dituen ondorioez idatzi zuen<br />

Zubillagak bere blogean, Mexikotik<br />

bueltan: «Odol analisi bat egin<br />

zidaten, eta, zehaztasunetan sartzea<br />

merezi ez badu ere, bihotzekoak<br />

eman dion pertsona batenaren<br />

antzekoak zirela esan<br />

zidaten. Ez da inolako broma.<br />

Oso garrantzitsua da ongi zaintzea<br />

eta zer egiten dugun ongi<br />

neurtzea».<br />

Erronka beharra<br />

Iraupen luzeko probak egiteko<br />

gero eta hobeto prestatzen da jendea.<br />

Muga non jarri, ordea, ez da<br />

behar adina garbi izaten, medikuen<br />

ustez; ondorioz, arriskuak<br />

ez dira ongi neurtzen.<br />

Ricardo Abadek azaldu duenez,<br />

gorputzak eskatzen diona<br />

eginez eta bere gorputza gero eta<br />

hobeto ezagutuz arazorik gabe<br />

eta zoriontsu betetzen ditu jarritako<br />

erronkak. «Aspertu samar<br />

nago beti gauza bera entzuteaz,<br />

gerora ondorioak izango dituela<br />

egiten dudanak. Baina ni ongi<br />

sentitzen naiz, eta nire artikulazioak<br />

inoiz baino hobeto daude.<br />

Iaz ia 13.000 kilometro egin<br />

nituen, eta ez dut eragozpen txikiena<br />

ere izan. Nik uste dut genetikak<br />

eragin handia duela, zerbait<br />

gertatzekotan jada gertatua<br />

behar lukeela. Beraz, ez naiz<br />

geroaz buruari bueltaka hasiko».<br />

Korrika hasi aurretik, bizikletan<br />

ibilbide luzeak egiten zituen<br />

Abadek, eta Frantziako, AEBetako<br />

nahiz Australiako probetan<br />

parte hartu zuen. Korrika hasita,<br />

ehun maratoi jarraian egitea jarri<br />

zuen lehen helburu iaz, 38 urterekin.<br />

«95 maratoi eginak nituenean,<br />

amerikar batek 131 egin zituelako<br />

berria jaso nuen, eta nik marka<br />

hori gainditu eta 150 egin nitzakeela<br />

pentsatu nuen. Gogorra<br />

izan zen erabakia; maratoi batean<br />

40. kilometroan zoazela norbaitek<br />

20 falta zaizkigula esatea bezala<br />

da. Baina ongi amaitu nituen, eta<br />

orain pentsatzen dut are gehiago<br />

egin nezakeela. Horregatik, urte<br />

bat osatzea daukat orain buruan,<br />

Mediku ziurtagiriaren beharra<br />

Ehun Milak egiteko<br />

DTrail luzea edo maratoi luzea egingo da lehen aldiz Euskal<br />

Herrian, uztailean. Beasaindik abiatu eta Gipuzkoan<br />

barrena 167 kilometroko ibilbidea osatu beharko dute partehartzaileek,<br />

48 orduan; desnibelari aurre egin eta eskualdeko<br />

mendi garaienak igoko dituzte. Alpeetan, Mont Blancen egiten<br />

den maratoiari begiratu diote antolatzaileek, eta, hala, Ehun<br />

Milak ere Europako proba gogorrenetakoa izango da. Beste herrialde<br />

batzuetan orain urte batzuk hasi ziren bezala, aurrez mediku<br />

agiria aurkeztu beharko dute parte-hartzaileek; hau da,<br />

horrelako esfortzu baterako gai dela ziurtatuko duen medikuaren<br />

onespena. Baldintza hori iraupen luzeko proba gehiagotara<br />

zabaltzearen alde agertu izan dira hainbat mediku. Ehun Milen<br />

antolakuntzak Asuncion klinikarekin hitzarmena erdietsi du<br />

beharrezko diren mediku probak egiten laguntzeko, eta prestatzaile<br />

fisiko baten laguntza ere eskaintzen die parte-hartzaileei.<br />

365 egunetan 365 maratoi. Eguneroko<br />

bizimoduarekin bateragarri<br />

egitea da zailena, lanarekin eta familiarekin».<br />

Arriskuak<br />

Erronka horiek «bizipoza» ematen<br />

diote Abadi; droga baten<br />

antzera, ezinezkoa lukeela haiek<br />

gabe bizi esaten du. Ez egoera fisikoa<br />

ez lehia ez dituela akuilu dio.<br />

‘‘<br />

Erronka pertsonalak eta<br />

kirol erronkak dira<br />

[maratoiak]; nire<br />

eguneroko ilusioa dira»<br />

RICARDO ABAD<br />

Korrikalaria<br />

«Erronkak handitzen<br />

direnean, oharkabean<br />

biderka daitezke<br />

arriskuak»<br />

IÑAKI ARRATIBEL<br />

Kirol medikua<br />

«Erronka pertsonalak eta kirol<br />

erronkak dira; nire ilusioa hori<br />

da, eta egunero ohetik altxatzeko<br />

laguntzen dit. Bakoitza aske da<br />

bizitzan bere espazioa bilatzeko,<br />

eta nirea hau da».<br />

Hori hala izanik ere, Iñaki<br />

Arratibel medikuak uste du kirol<br />

arriskuak ia oharkabean biderkatzen<br />

dituztela korrikalari<br />

askok. «Iraupen luzeko ahaleginetan<br />

bihotza ez da asko behartzen,<br />

baina bai artikulazio guztiak,<br />

orkatilak, bizkarrezurra.<br />

Etengabe behartzen ditugu<br />

hezur eta giharrak, eta zenbat eta<br />

luzaroago egin, okerrago. Desgastea<br />

handia da. Horregatik, goi<br />

mailako kirolariek bi edo hiru<br />

maratoi egiten dituzten urtean».<br />

Arratibelek nabarmendu du<br />

iraupen handiko jarduera fisikoak<br />

gerora erakusten dituela arazoak.<br />

Onurak, berriz, muga txikiagoan<br />

begiratu beharko<br />

liratekeela uste du. «Osasuntsu<br />

izateko nahikoa da astean lau edo<br />

bost aldiz egitea, 45 edo 60 minutuz,<br />

eta erdi mailako ahaleginarekin.<br />

Hortik gora ez da alde handirik<br />

nabaritzen. Ez da pentsatu<br />

behar zenbat eta luzeago korri<br />

egin, zenbat eta gehiago iraun,<br />

hobea denik».<br />

Baina lehia eta erronka osasunari<br />

lotuta ez dauden beste irizpide<br />

batzuek bultzatzen dute. «Ez<br />

da txarra, baldin eta kontrolatzen<br />

badugu eta aipatu ditudan<br />

arriskuak murrizten baldin baditugu.<br />

Erronkak handitzean oharkabean<br />

biderka daitezke arriskuak,<br />

eta salto horretan dago<br />

gakoa».<br />

Iñaki Arratibelen irudiko, jendeak<br />

ez dauka argi non jarri<br />

mugak. «Irudi bat egiten dugu<br />

emaitza onak lortzen dituztenei<br />

buruz, eta pentsatzen dugu 12<br />

kilometroko lasterketa batetik<br />

erraz pasa gaitezkeela —prestakuntza<br />

pixka batekin— maratoi<br />

erdira. Eta hori eginda, zergatik<br />

ez maratoia? Hori pentsatzen<br />

denean, garbi izan behar dira<br />

zeintzuk diren norberaren<br />

mugak».<br />

Prestakuntza fisikoa gero eta<br />

gehiago zaintzen dela onartu du<br />

Arratibelek, eta jendea hasia dela<br />

osasun aldetik ere laguntza edo<br />

aholkua eskatzen, jarri dituen<br />

helburuak egin ditzakeen ziurtatzeko.<br />

«Zerbitzu hori Osakidetzako<br />

txartelarekin ordainduko<br />

balitz, urte eta erdiko zerrenda<br />

izango nuke zain kontsultan<br />

esfortzu proba bat egiteko. Etorkizunean<br />

prebentzioa osasun sistemaren<br />

barruan sartuko dela<br />

uste dut».

---

04 Lasterketa luzeak<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

Basamortutik izotzetara<br />

Kirola egitea ezinezkoa dirudien<br />

parajeetan ere antolatzen<br />

dituzte iraupen luzeko probak.<br />

Basamortuan eta glaziarretan<br />

egiten dira, baldintza izugarri<br />

gogorretan, eta parte-hartzaileek<br />

muturrera eramaten dute<br />

euren gaitasun fisikoari egiten<br />

dioten desafioa. Gero eta<br />

gehiago dira, hainbat modalitatetan,<br />

baina hauek dira zailenetako<br />

batzuk, bai klima arrazoiengatik,<br />

bai egunero egin<br />

behar diren distantzia luzeengatik.<br />

Sableseko Maratoia<br />

Luzeenetako bat da; 240 kilometro<br />

egin behar dira, Saharako<br />

dunetan zehar. 40 gradutan<br />

eta hareetan korrika egiteak<br />

ematen dio zailtasuna, baita<br />

Saharako ohiko bisutsak ere.<br />

Iaz sei etapatan egin zuten, eta<br />

Europako eta Ameriketako<br />

Estatu Batuetako korrikalariek<br />

parte hartu zuten nagusiki.<br />

Adin mugarik ez dago proba<br />

horretan parte hartzeko.<br />

Antolatzeko jende asko behar<br />

da: medikuak, komunikabideak,<br />

parte-hartzaileak batetik bestera<br />

eramateko gidariak, kanpadendak<br />

antolatzeko arduradunak...<br />

Milaka botila ur eta<br />

bestelako hidratatzaileak banatzen<br />

dituzte, eta korrikalariak<br />

eramateko, helikopteroak ere<br />

erabiltzen dituzte.<br />

Korrikalari bat, Atakamako basamortuko maratoian, Txilen. BERRIA<br />

4 Basamortuetako<br />

Maratoia<br />

Munduko lau basamortutan<br />

egiten da. 250 kilometrokoa da<br />

maratoi bakoitza, eta zazpi<br />

eguneko epean egin behar da<br />

horietako bakoitza. Ondorengoak<br />

dira: Saharako basamortua,<br />

Egipton; Antartika, hego<br />

poloan; Atakamako basamortua,<br />

Txilen; eta Gobiko basamortua,<br />

Txinan. Munduko<br />

lekurik hotzena, beroena, lehorrena<br />

eta haizetsuena lotzen<br />

ditu proba horrek. Nork bere<br />

modura antolatzen du lasterketa,<br />

baina araua da Antatikako<br />

proba nagusira iristeko<br />

aurrez beste hiru probetatik<br />

bat bukatua behar duela korrikalariak.<br />

Norberak eraman<br />

behar ditu elikagaiak.<br />

Gutxienez 21 urte izan behar<br />

dira lau maratoi horietan parte<br />

hartzeko, eta gehienez ehun<br />

parte-hartzaile onartzen dituzte.<br />

Maila handiko parte-hartzea<br />

izanagatik ere, gutxik lortzen<br />

dute lau maratoiak amaitzea.<br />

Korrika edo oinez egin daiteke,<br />

baina laurak amaitu eta lehena<br />

iristen dena joko dute irabazletzat.<br />

Antartikako<br />

ultramaratoia<br />

Izotzaren Maratoia deitu izan<br />

zaio. Erabat izoztuta dagoen<br />

kontinentean egiten da, eta<br />

zero azpitik 25 gradukoa izan<br />

ohi da tenperatura proba egiten<br />

denean. Hotzak eta izotzak<br />

bereziki zaila egiten dute korrika<br />

egitea. Ehun kilometroko<br />

lasterketa da, eta Ellsworth<br />

mendietan egiten da. Haizea<br />

eta elurra ere eragozpen gogorrak<br />

dira, eta ongi hornituta<br />

joan behar izaten dute korrikalariek.<br />

Iditarod leren lasterketa<br />

Leran egiten den munduko lasterketa<br />

handiena da, Alaskara<br />

leretan iritsi ziren bidaiarien<br />

Kiroltasuna eta lehia gazteen artean<br />

Lehiaren ondorioak eta mugak<br />

aztertzen dira kirolaren psikologian.<br />

Kezkaz ikusten da gazteen artean<br />

emaitza bakarrik saritzea.<br />

P. Agirre<br />

Prestatzaile fisikoaren atzetik<br />

etortzen da kirol psikologoa.<br />

Gero eta gehiago prestatzen du<br />

kirolariak bere burua, eta entrenatzaile<br />

bakoitzak bere teknika<br />

daukan bezala dauka kirol psikologoak<br />

berea. «Gure arazo nagusia<br />

da entrenatzaileak aurkaritzat<br />

hartzen gaituela eta hori<br />

saihesteko entrenatzailearen<br />

bidez iritsi behar dugula kirolariarengana.<br />

Prestakuntza psikologikoa<br />

da gure helburua: motibazioa,<br />

aktibatze prozesua,<br />

urduritasuna, antsietatea...».<br />

Kepa Diez psikologoa gazteekin<br />

ari da orain lanean, futboleko<br />

harrobian. Kiroltasuna nola lantzen<br />

den ikertzen dihardu, eta<br />

ondo erreparatzen dio gizartean<br />

nagusitzen diren jarrerek gazteengan<br />

duten eraginari.<br />

Agonismoa<br />

Lehiak ahalegintzeko eta ikasteko<br />

grina dakar, Kepa Diezek dioenez,<br />

baina «normaltasunetik<br />

irten eta muga batera eramaten<br />

denean» kaltegarri bihurtzen<br />

dela uste du, bai ondorio fisikoengatik,<br />

bai sor dezakeen estutasun<br />

edo desorekagatik.<br />

«Agonismoa» ikusten du Diezek<br />

lasterketa luzeetan parte hartzeko<br />

gaur egun jende askok daukan<br />

grinan: «Geure burua une<br />

oro gainditzeko beharra daukagu,<br />

eta gero eta gehiago alderatzen<br />

dugu geure burua alboan<br />

ditugunekin. Kirola, gainera, testuinguru<br />

aproposa da horretarako,<br />

postu berean ezin direlako bi<br />

pertsona geratu: beste batean<br />

aurrean edo atzean geratzen gara<br />

beti, eta gero eta gehiago alderatzen<br />

dugu geure burua besteekin.<br />

Alde horretatik, gero gizarte eta<br />

bikarioagoa sortzen ari gara».<br />

EHUko irakaslea da Kepa Diez,<br />

eta tesia prestatzen ari da gazteekin<br />

lantzen den kiroltasunaren<br />

inguruan. Kadete erregionaleko<br />

futbol talde batzuen jarraipena<br />

egiten ari da Gipuzkoan, Foru<br />

Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak<br />

eman dioten laguntza bati<br />

esker. Gaztetxoen, entrenatzaileen<br />

eta gurasoen jarrerak aztertzen<br />

ditu, eta horien inguruko<br />

aholkuak eman dizkie azkeneko<br />

bi taldeei. Horretarako, Futbol<br />

Federazioarekin harremanetan

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Lasterketa luzeak 05<br />

Joseba Etxebeste · Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzietako irakaslea<br />

«Jokoaren eta jolasaren arteko oreka<br />

hautsi da, eta jokoa hartu da eredu»<br />

omenez. 1.850 kilometro<br />

ditu eta Bering itsasertzean<br />

egiten da: Anchoragen hasi<br />

eta Nomen bukatzen da.<br />

Hamar eta hamazazpi egun<br />

bitartean behar izaten<br />

dituzte parte-hartzaileek.<br />

Gidari bakoitzak hamabi eta<br />

hamasei zakurrez osatutako<br />

taldea eramaten du, eta<br />

zero azpiko tenperaturan<br />

egin behar du mendi, erreka<br />

eta basoak zeharkatzen<br />

dituen lasterketa.<br />

dihardu. Gainera, proiektua Bizkaira<br />

eta Arabara zabaltzeko<br />

asmoa du.<br />

«Kirola hezitzailea izatea da<br />

lan horren helburua, aukera berdinak<br />

emango dituena eta gazteek<br />

kirol ahalmenak garatzea<br />

ahalbidetuko duena. Gizarteak<br />

galtzailea biguntzat jotzen du eta<br />

elitistatzat garailea; emaitza saritzen<br />

du, eta ez, ordea, prozesua<br />

eta hobekuntza. Harrobiko gazte<br />

bat bakarrik izatea profesionala,<br />

hori bakarrik lortzen da horrekin,<br />

eta gainerakoak ezertarako<br />

balio ez izatea». Maila bateko eta<br />

besteko kirolariak elkarrekin jardutea<br />

da Kepa Diezek egiten<br />

dituen proposamenetako bat, eta<br />

lehia muga batzuen barruan<br />

planteatzea.<br />

P. Agirre<br />

Erronkari eta gazte irauteko grinari<br />

lotuta ikusten du Joseba<br />

Etxebestek iraupen luzeko jarduera<br />

fisikoak izan duen gorakada.<br />

Jokoa eta jolasa aldentzen ari<br />

direla uste du.<br />

G Kirola egiteko modua gizartearen<br />

ispilu bada, nola ulertzen da,<br />

ikuspegi sozialetik, iraupen handiko<br />

proben arrakasta?<br />

E Gaurko gizarteak erronkak behar<br />

ditu, eta badirudi horiek gabe<br />

ezin garela bizi, ezin garela lasai<br />

edo patxadan egon. Batzuek etengabe<br />

behar dute zerbait lortu, eta<br />

hori, dudarik gabe, gaurko gizartearen<br />

lehiakortasunaren isla da.<br />

Neurtu beharraren ideia hortik<br />

dator. Gaurko gizarteko partaideek<br />

uste dugu gure gaitasunak<br />

neurtu egin behar ditugula, gure<br />

errendimendua eta lana ere bai.<br />

Etengabe neurtu behar horren<br />

ondorio da alderaketaren printzipioa:<br />

bai nork bere buruarekin<br />

egiten duena («lehen ez nintzen<br />

gai hainbat kilometro egiteko, eta<br />

gaur bai»), bai besteekin egiten<br />

duena («nik egiten dut, besteek<br />

ez, edo besteek baino gehiago»).<br />

Baina batez ere gaztetasunaren<br />

balioa goresten ari dela esango<br />

nuke. Neurri batean, gaztetan<br />

egin daitezkeen astakeriak dira,<br />

baina urteetan eutsi nahi diegunak.<br />

Herri maratoiak egiten dituzten<br />

gehienak 30 urtetik gorakoak<br />

dira, jende heldua da azken<br />

batean, eternitatearen bila dabiltzan<br />

gazteak.<br />

G Baina edonork egin dezakeen irudipena<br />

zabaltzen da...<br />

E Aisiarekin lotutako fenomenoa<br />

da, eta horrek asteburu-pasarekin<br />

edo bidaiatzearekin lotzen<br />

du; hobby horri esker joaten dira<br />

asko Berlinera edo New Yorkera.<br />

Lortu duen gaitasunaren arabera<br />

egingo du jendeak inbertsioa.<br />

Denbora asko eta dirua eskatzen<br />

duen zaletasuna da. Garrantzitsua<br />

da jakitea zenbat denbora<br />

daukagun korrikari eskaintzeko.<br />

«Denbora banu, egiteko gai izango<br />

nintzateke» pentsatzera iristen<br />

gara; alde batetik, egia da hori,<br />

baina, beste aldetik, gutxietsi egiten<br />

da gaitasun fisikoaren beharra.<br />

Bada jendea inoiz kirolik egin<br />

ez eta bat-batean hasten dena<br />

iraupeneko kirol horiek egiten,<br />

eta horrek ondorioak ditu. Irautea<br />

da gauza bakarra. Jokoan hori<br />

dago, nire auzokoak egiten badu<br />

nik ere egin dezakedala pentsatzea.<br />

Baina ba al dut denbora horretarako?<br />

Hein batean, hori<br />

bihurtu da erronka.<br />

RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS<br />

G Beste ikuspegi batetik, asmoa ez<br />

da osasuntsu eta sasoian egotea?<br />

E Bai, osasuntsu egongo garen<br />

ideia badugu. Baliteke hasieran<br />

motibagarria izatea hori, baina<br />

gero baztertu egiten da: ez da osasunaren<br />

ideia nagusitzen, erronkarena<br />

baizik. Lehen ere ez ziren<br />

osasunagatik jasotzen harriak;<br />

orain antzera gertatzen da.<br />

G Eragin psikologikoez ere hitz egiten<br />

da.<br />

E Ohitura bat hartzen denean,<br />

jarraitu egin nahi da kosta ahala<br />

kosta. Erretzearekin gertatzen<br />

den bezala, kentzea da zaila. Zaila<br />

da ohitura bat apurtzea, benetan<br />

horretara behartzen zaituen arrazoi<br />

bat ez baduzu. Gainera, <strong>egungo</strong><br />

modalitate hauek laguntzen<br />

dute denboran irauten; korrikatik<br />

bizikletara, bizikletatik piraguara,<br />

eta piraguatik igeri egitera...<br />

beti daukazu aukera mugitzeko<br />

eta moldatzeko gorputzak dezakeenera.<br />

G Tradizioak zer eragin du joera horretan?<br />

E Joko tradizionalen ikuspegitik,<br />

kirol ikuspegitik, apustu gogorrak<br />

egin izan dira. Normalean<br />

iraupen handiko probak ziren eta<br />

indar handia behar zen. Baina<br />

tradizioan etxea zen printzipio<br />

nagusia, apustuak etxearen ohorea<br />

zuen jokoan, eta egun ez da<br />

hori jokatzen. Ez erabat, baina<br />

tradiziotik urrundu egin garela<br />

esango nuke.<br />

G Gozamenari uzten diogu lekua?<br />

E Bai. Dudarik gabe, jendeak gozatu<br />

egiten du; baina nabarmendu<br />

behar da ez dela gauza bera jokoaren<br />

gozamena eta jolasarena.<br />

Jokoak lehia eskatzen du, eta<br />

neurria eskatzen du; jolasak, aldiz,<br />

ez du lehiaren eta erronkaren<br />

beharrik, gozamena partekatzen<br />

delako. Joseba Zulaikak zioen bezala,<br />

jokoan «zu ala ni»; jolasean,<br />

berriz, «zu eta ni».<br />

G Eredu bat laguntzen ari dela iruditzen<br />

zaizu?<br />

E Nik uste dut jokoaren eta jolasaren<br />

arteko lehia ikusten ari garela.<br />

Jolasa baztertuz doa eta jokoak<br />

balioa hartu du eredu gisa.<br />

Orain, dirudienez, ez da nahikoa<br />

gure gaztetxoak ezkutaketan edo<br />

harrapaketan ibiltzea; kirolean<br />

ibili behar dute benetan jarduera<br />

fisikoaren onurak lortzearren.<br />

Tradizioak beste modu batera<br />

egin du; tradizioan oreka bazegoen<br />

jolasaren eta jokoaren artean,<br />

baina hori hautsi egin da, eta<br />

gaurko gizarteak jokorantz egin<br />

du, eredu gisa hartuta.<br />

Bestalde, lasterketa hauek jendearen<br />

aurrean egiten dira, eta<br />

hori ere oso garrantzitsua da. Jokoa<br />

hala delako, erakusteko, eta<br />

jolasa intimoagoa da. «Niretzat<br />

egiten dut», esaten dute oraingo<br />

korrikalari askok, bai, baina bestearen<br />

aurrean egiten dute, eta<br />

erakusten dute marka nola lortzen<br />

duten.<br />

G Baina ez du gizarteak ikuskizuna<br />

bera bultzatzen? Hor dugu Aizkorriko<br />

maratoian izaten den ikusmina.<br />

Etengabe neurtu<br />

beharraren<br />

ondorioa da geure<br />

buruarekin eta<br />

besteekin egiten<br />

dugun alderaketa<br />

Irautea da kontua,<br />

eta gutxietsi<br />

egiten da gaitasun<br />

fisikoaren beharra<br />

E Baliteke, baina nik uste dut<br />

parte-hartzaileek bultzatzen dutela<br />

hori; ez baduzu norbait zu<br />

ikusteko, edo ikusleak ez badu<br />

norbait animatzeko, ez luke interesik.<br />

Benetan interesa balego, telebistek<br />

egingo lukete emanaldia.<br />

G Muturreko egoeretan eta hainbat<br />

egunez jarraian egiten diren probak<br />

ere areagotu egin dira.<br />

E Nik esango nuke aipagai dugun<br />

fenomenoaren antzekoa dela<br />

hori, nahiz eta gaitasunaren araberako<br />

beste urrats bat egiten<br />

den. Kiroletik edo estadioko kirolatik<br />

aldentzen da pixka bat, eta<br />

abenturara hurbiltzen da. Baina,<br />

adibide bat jartzearren, kirolarien<br />

babesleak lehen aldiz 14 zortzimilakoak<br />

nork egin bultzatzen<br />

ari badira, ez al dira kirolariak<br />

arriskuan jartzen? Hala ere, badirudi<br />

hori egitea izugarria dela.<br />

Euren ñabardurak dituzte, baina<br />

antzeko ikusten ditut bi fenomenoak:<br />

ahalmen handiko betiko<br />

gaztearena.

---

06 Iritzia<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

Hemeroteka<br />

Burkaren<br />

debekua<br />

Frantzian<br />

Umiliazioa<br />

Editoriala<br />

Libération<br />

F<br />

Hankasartze<br />

galanta<br />

rantziako eskuinaren zati<br />

batek osoko beloa debekatzearen<br />

alde hartu duen<br />

jarrera buruberoa kezkagarria<br />

eta zentzugabea da. Andre Gerin<br />

Vennissieuxeko alkate ohiak zuzendutako<br />

batzorde parlamentarioa,<br />

gogoeta sakon baten ondoren,<br />

askoren gustukoa izan zitekeen<br />

konponbide batera iritsi da:<br />

burkak debekatua egon behar du<br />

Errepublikako zerbitzu publikoetan,<br />

ez gehiago eta ez gutxiago.<br />

Hala, beloarekin estalita dauden<br />

emakumeak ez dituzte artatuko<br />

ez postetxean, ez ospitalean, ez<br />

eta gizarte zerbitzuetan ere, baldin<br />

eta aurpegia estaltzen dien<br />

beloa kentzen ez badute. Neurrikoagoa<br />

litzateke, nahiz eta keinu<br />

horrek gehiegizkoa emango lukeen,<br />

Parlamentuak adierazpen ofizial<br />

bat egitea ultraminoritarioa<br />

den praktika hau gaitzesteko. Ez<br />

litzateke nahikoa izango? Parlamentuko<br />

UMPren taldeak bestela<br />

pentsatzen zuen, ordea. Neurri<br />

hori mugatuegia ikusita, eta<br />

amorru susmagarri batekin,<br />

umiliazio publikoa gehitu nahi<br />

izan zioten. Frantses nortasunaren<br />

paranoiko hauentzat, beharrezkoa<br />

da emakume hauek<br />

—zeinak borrero bainoago biktimak<br />

diren, bestalde— kalean<br />

atxilotzea eta kargu hartzea. Poliziak,<br />

garai gatazkatsu hauetan,<br />

ez al dauka egiteko hoberik? Eta<br />

nola interpretatuko dute sukarraldi<br />

hau musulman frantziarrek<br />

—haietako gehiengo izugarri<br />

batek beren herrian bakean<br />

bizitzea eta legeen babesa besterik<br />

eskatzen ez dutenean—, euren<br />

kontrako intolerantzia keinu<br />

bat bezala ez bada? UMP gaixoturik<br />

dago islamarekin. Bada garaia<br />

medikutara joan dadin.<br />

Zerbitzu<br />

publikoetan<br />

burka eta osoko<br />

beloa debekatzea<br />

proposatu du gaiari<br />

buruzko txostena<br />

egin duen<br />

Frantziako<br />

Parlamentuko<br />

Batzordeak.<br />

‘Libération’<br />

egunkariak UMP<br />

alderdiaren gain<br />

utzi du debekuaren<br />

erantzukizuna.<br />

‘The Guardian’<br />

egunkarian, World<br />

Religion Watcheko<br />

zuzendariak<br />

Frantziaren —eta<br />

Europaren zein<br />

AEBen—<br />

«islamofobia»<br />

salatzen du.<br />

Raphael Laogier<br />

The Guardian<br />

S<br />

ei hilabetean baino gehiagoan<br />

ahalegindu dira norbere<br />

buruari sinetsarazten<br />

arrisku itzela dakarkiola nazio<br />

osoari berez Frantziako<br />

biztanle musulmanen %0,1i baino<br />

gutxiagori dagokion auziak,<br />

eta, azkenean, Parlamentuko Batzordeak<br />

atzo proposatu zuen<br />

Frantziako hainbat toki publikotan<br />

debekatzea osoko beloa. Ez<br />

da inolaz ere harrigarria galdetzea<br />

zer dela-eta dabiltzan hain<br />

asaldatuta.<br />

[...] Bost arrazoibide eman dizkigute,<br />

modu sistematikoan, guztiak<br />

ere osoko beloa debekatzearen<br />

onurak nabarmentzeko asmoz:<br />

arrazoi feministak, teologia<br />

arrazoiak, giza arrazoiak, segurtasun<br />

arrazoiak eta, azkenik, prebentzio<br />

arrazoiak. Arrazoibide<br />

horietako batek ere ez gaitu bairatu.<br />

Lehenik eta behin, auzi honek<br />

erasandako emakume<br />

gehien-gehienek modu aktiboan<br />

eta argi eta garbi aukeratu dute<br />

beloa janztea, batzuetan familiakoen<br />

iritziaren kontra. Are gehiago,<br />

emakume horietako askok beren<br />

independentziaren adierazpidetzat<br />

daukate beloa.<br />

[...] Afrika iparraldetik etorri<br />

berriak zirelarik, 70eko hamarkadan,<br />

sarritan etxe-zuloetan zokoratu<br />

ohi zituzten emakume musulmanak<br />

haien senar menderatzaileek.<br />

Beloa jantzarazten<br />

zieten, baina guri apenas axola<br />

izan zitzaigun. [..] Borondatezko<br />

osagai moduan hasi zen nabarmentzen<br />

hurrengo, 80ko hamarkadan,<br />

[...] eta orduan hasi zen<br />

kezka sortzen. Sasi-feministen<br />

erretorikak ezin ezkutatuko du,<br />

hain zuzen, borondatezko beloaren<br />

kontrakoa dela benetan<br />

oraingo borroka hau, eta ez inposatutako<br />

osagai baten kontrakoa.<br />

[...] Beste batzuen iritziz, ez<br />

dago benetako herritar izaterik,<br />

nork bere aurpegia ezkutatuta,<br />

gizakien arteko eragin trukeari<br />

uko egiten baitio hala. Bada, ordea,<br />

betaurreko ilunak janzten<br />

duenik ere, herabetasunetik eta<br />

adeitsutasunetik salbu egotearren,<br />

eta inori ez zaio bururatzen<br />

gizatasun eskubideari uko egiten<br />

dionik.<br />

[...] Ez dira halabeharrez eztabaidatzen<br />

ari aldi berean Frantziaren<br />

nazio nortasunaren inguruan,<br />

azken batean osagarriak<br />

baitira taktika aldetik; emakume<br />

musulmanak aukeratzea eztabaidagai,<br />

edo musulmanak, oro<br />

har, edo immigrante guztiak, pagaburu<br />

halako bat baino ez da,<br />

gaur egun dugun sinboloen krisiari<br />

aurre ez egiteko modu bat.<br />

Frantsesek beren hizkuntzaren,<br />

artearen eta zinemaren eraginaren<br />

gainbehera etengabeari aurre<br />

egin behar diote egunero; are<br />

gehiago, «pantera grisaren» belaunaldikoak<br />

hasiak dira konturatzen<br />

litekeena dela beren semealabei<br />

bost axola izatea horrek<br />

guztiak, kultura globalizazioaren<br />

sarean murgilduta baitabiltza.<br />

Halako galerak orekatzearren,<br />

Frantziaren balio unibertsalen<br />

garrantziari buruzko mantra doinuak<br />

aditu beharko dituzte 40<br />

urte ingurukoek, eta errudun<br />

gisa erakutsiko dituzte hatzaz<br />

Frantzia barrenetik mehatxuka<br />

ari zaizkienak. Hala, egiaz, sakoneko<br />

zauri nartzisista bati are barrenerago<br />

sakatuko diote, alegia,<br />

globalizazioari aurre egiteko babesgabetasunari<br />

eta «Frantziako<br />

salbuespen» gero eta murriztuagoari,<br />

eta gure balio oinarrizkorik<br />

sakratuenak zakarretara botako<br />

dituzte, itsu-itsuan, haien<br />

alde ari direlako aitzakian.<br />

Edozein delarik ere batzordeak<br />

proposaturiko legea edo dekretua,<br />

ziur asko ez dute betearaziko,<br />

eta gehiago izango da keinu<br />

Osoko beloa daraman emakume bat, Marseillan<br />

egindako manifestazio batean. ERIC TSCHAEN / EFE<br />

sinboliko bat [...]. Frantziako<br />

Errepublika hain dago ahuldua<br />

eta moral aldetik usteldua, non<br />

prest baitago ostikoz jotzeko bere<br />

printzipiorik kutunenak: askatasuna,<br />

berdintasuna eta haurridetasuna,<br />

politikako eliteei dagokienez,<br />

zinismoa eta taktika hutsalak<br />

baliatuta; eta herritarrei<br />

dagokienez, musulmanekiko izu<br />

zentzugabea, eta are gorrotoa.<br />

Nolanahi ere, baldin eta debekuak<br />

aurrera egiten badu, emakumeek<br />

ez dute onartuko halako<br />

apaingarririk ez janztea, ez baitute<br />

uste inori kalte egiten dionik,<br />

eta ezkutuan geratuko dira etxean,<br />

eta, hala, ekonomia aldetik familiarekiko<br />

mendekoago izango<br />

dira, esanekoago.<br />

[...] Nahas-mahas horretan,<br />

okerrena da jomugatik zeharo<br />

kanpo gaudela. Osoko beloa janzten<br />

duten emakumeak ez daude<br />

modernotasunaren kontra, baizik<br />

eta osagai sofistikatu moduan<br />

ageri dute, budista mendebaldartuen<br />

antzera. Beloa, harrigarria<br />

badirudi ere, berri ona da<br />

balio modernoei dagokienez.<br />

Zenbait emakume dotorek poltsan<br />

gordeta eraman ohi dute nikaba,<br />

eta Parisko Jean Pierre<br />

Timbaud kalean bakarrik janzten,<br />

musulmanen mailarik gorenekoak<br />

direla agerian utzi nahiko<br />

balute bezala [...]. Mendebaldean<br />

sakoneko sustraiak dituen<br />

gizarte mugimendu horrek ez<br />

ditu kolokan jartzen balio modernoak,<br />

baizik eta honako hau aldarrikatzen<br />

dute ezustean, mozorro<br />

estetiko horren pean: hain da<br />

ekintza banakakoa eta despolitizatua,<br />

non islamismoak eta terroristen<br />

sareak baino mehatxu<br />

handiagoa baitakar.<br />

Hankasartze izugarria da islamismo<br />

ultramoderno berri horren<br />

kontra borrokatzea. Eta ez<br />

du bakarrik Frantziak ulermen<br />

hutsegite larri halakorako joera;<br />

Europak, [Ameriketako] Estatu<br />

Batuek eta gainerako herrialde<br />

postindustrial guztiek ere islamofobiak<br />

itsututa dihardute, eta<br />

ez dira gai ez beren kulturan izan<br />

dituzten aldaketa sakonak ikusteko,<br />

ez beren interesen alde<br />

dihardutela onartzeko. Kolektibitate<br />

baten arazoa da, belaunaldi<br />

jakin baten jet lag moduko bat.

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Iritzia 07<br />

Auzitegietako maskaradak<br />

Bihar jai<br />

Mikel Elorza<br />

Joan den astean<br />

Iranen zientzialari<br />

bat hil zuten<br />

atentatuz, eremu<br />

atomikoan lanean<br />

ziharduen<br />

zientzialaria;<br />

ostegunean<br />

Hamaseko beso<br />

armatuaren<br />

sortzaile Mahmud<br />

Al Mabhuh hil dute<br />

Dubain, nik hau<br />

idazterako argitu<br />

gabeko metodoaz<br />

—pozoia,<br />

elektrokuzioa...—.<br />

Mossad ez dago<br />

geldi egoteko.<br />

Europako egunkari<br />

ofizialetan irakurri<br />

dut eta beraz ez dakit<br />

egia denetz, baina<br />

Ahmad Jannati<br />

ayatolak, halako lider ideologikoa<br />

dena Iranen, Justizia zoriondu<br />

du oposizioko bi buru urkatu<br />

dituelako, eta hauspotu oposiziolari<br />

gehiago urka ditzan. Ozenago<br />

esan liteke... Holokaustoaren<br />

egunean Simon Peres Shoah berri<br />

baten arriskuaz mintzatu zen<br />

Alemanian. Eta, aspaldiko partez,<br />

bat egin nuen berarekin. Ez<br />

erabat, ordea: berak Iran zeukan<br />

buruan, nik Israel.<br />

Tira, egia esanda ez bata ez bestea<br />

ez dira Shoah baten atarian<br />

izango, metodoak aldatu direlako<br />

batez ere, eta II. Mundu Gerran<br />

juduen hilketa izan zen krimen<br />

antolatu, masibo, imajinaezin<br />

hura beste kontu bat delako.<br />

Dena den, beren txikian, ezin uka<br />

merituak egiten ari direla gizateriaren<br />

historia beltzean sartzeko.<br />

Israeldarrak, palestinarrekin duten<br />

jokabidearekin. Irango erregimena,<br />

Errusia eta Kubakoaren<br />

ostean historialariek XX. mendeko<br />

iraultza inportanteentzat jo<br />

duten hori, 1979ko iraultza islamista,<br />

erregimen teokratiko totalitario<br />

errepresibo bihurtua izanagatik.<br />

30 urte. Karmelo Landak eta<br />

kideek kartzelan segi dezaten fiskalaren<br />

argudioa izan zen libre<br />

utziz gero atzera jarduera politikora<br />

itzul daitezkeela. Erantsiko<br />

dute, noski, ETAren aginduetara<br />

eginikoa dela politika eta abar,<br />

fiskala makurra bai baina ergela<br />

ere ez da, baina hala ere agerian<br />

uzten duena handia da: jarduera<br />

politikoa da egindako delitu bakarra.<br />

Berriro egin dezaketena.<br />

Eta berriro egin ez dezan galarazi<br />

nahi dena behin-behineko prisioaldiarekin.<br />

Kontrakoa frogatzen<br />

ez den bitartean errugabea omen<br />

den pertsona bat. Kontrakoa frogatuta<br />

ere, errudun deklaratuko<br />

Angela Murillo Madrilgo Auzitegi Nazionaleko epailea. MONDELO / EFE<br />

duten pertsona bat, Espainiako<br />

<strong>egungo</strong> panorama judizial antiterroristan.<br />

Arnaldo Otegi eta beste auzipetzeko<br />

Baltasar Garzonek plazaratutakoa<br />

ere ez da txarra. Aurrekoa<br />

bezalako planteamendu orokor<br />

baten baitan, estrategia<br />

baten zerbitzuan jardutea, kontua<br />

da orain talde honek gune bat<br />

osatu duela ETAri ezkutuko suetenak<br />

eskatu eta lortzeko (politikan<br />

baliatu ahal izateko...). ETAren<br />

aginduz. Beraz, ETAk, berak<br />

zuzenean ezkutuko su-etenak<br />

eman beharrean, erabakitzen du<br />

gune bat sortzea bere buruari suetenak<br />

eska diezazkion. Itzela.<br />

Zaldi Eroa eta Lakastaren foroari<br />

ez zaio lanik eta gairik faltako, ez<br />

horixe.<br />

Zuzenbide Fakultate batetik<br />

pasa garenok ez ezik, herritar<br />

orok aztoratzeko motiboa izan du<br />

aste honetan zoritxarreko auzitegi<br />

horretan. Espetxea jokoan ez<br />

balego, barregarria litzateke,<br />

inauteri eta maskaradetarako<br />

negu honetako gai nagusietako<br />

bat. Baina, zoritxarrez, negargarria<br />

eta amorragarria da. Bost urteren<br />

buruan Arnaldo Otegik —<br />

eta, beraz, besteek— zer esan<br />

zuen ez dakitela? Faborez. Epailea<br />

kartzelara —denboraldi labur<br />

batez, espetxea ez da ona inorentzat,<br />

ezta epaile histrioniko tonuz<br />

kanpoko horrentzat ere—: prebarikazioagatik,<br />

oinarri horietan<br />

epaiketarekin aurrera egitea erabaki<br />

duelako, propio; edo bestela<br />

inutil totala izateagatik. Etxaburu<br />

eta Enparantza, adibidez, atxilotu<br />

eta espetxeratu egingo dituzte<br />

epaileak zein delitu egin ei duten<br />

ez dakien epaiketa batera ez<br />

azaltzeagatik. Latza da gero.<br />

Egunkaria-ren aurkako epaiketa<br />

ere azken esprintean da.<br />

Ondo joan da, salaketaren faltsutasuna<br />

agerian geratu da, ez dago<br />

frogarik... baina erne, lehen ere<br />

Auzitegi Nazionalak zaplastekorik<br />

eman du, eta prozesuaren,<br />

prozesuen, soka oraindik luzea<br />

da.<br />

Gatzaren omenaldiagatiko<br />

epaiketan argiro, lotsagabeki argiro,<br />

ikusi dugunez, auzitegi politiko<br />

bat da hura, eta beraz izaera<br />

horixe bera dute erabakiek. Jantzi<br />

juridikoa emango zaie, bai,<br />

baina gorputza bestelakoa du. Juridikoki<br />

janztea ezinezkoa dirudienean<br />

ere, arazorik ez adabaki<br />

zarpailenez plazaratzeko erabakiok.<br />

Askok uste dugu ETAk jarduera<br />

armatua utzi behar duela, utzi<br />

behingoz, eta espero dugu bide<br />

demokratikoen aldeko azken agiriko<br />

apustua horixe izatea, eta ez<br />

apustua baina ez dakit zein baldintza<br />

ematen ez bada soilik...<br />

Herritar horiexek, hori uste<br />

dugunok, ez genuke ahantzi<br />

beharko, hala ere, indar berarekin<br />

eta are handiagoarekin eskatu<br />

behar dugula Estatuak eta<br />

Auzitegi Nazionalak ere armak<br />

utz ditzaten. Armadaren, Poliziaren<br />

eta auzitegien jarduera<br />

arruntaz aparteko armak. Horiekin<br />

ari da-eta. Hori da-eta Auzitegi<br />

Nazionala.<br />

Epaiketa honek eduki duen<br />

beste alderdi bat, ezin ahaztuzkoa<br />

hau ere, izan da gogoratzea<br />

Jose Maria Sagardui Gatza presoak<br />

30 urte beteko dituela espetxean.<br />

Denbora gehiegi da, aspaldi<br />

gehiegi zen. Lotsarik gabe aitortu<br />

zuen lehengoan Rubalcaba ministroak<br />

berak, betiko espetxe-zigorra<br />

eskatzen dieten betikoei<br />

erantzunez, Espainiak duela Europan<br />

espetxe zigor gogorrena.<br />

Besteek badutela nominalki betiko<br />

kartzela zigorra, baina praktikan<br />

ez dela betetzen. Eta hemen,<br />

berriz, nominalki ez baina praktikan<br />

behin-betikoa dela, 30 eta baita<br />

40 urtekoa ere. 30 urte kartzelan.<br />

Esate hutsak hotzikara ematen<br />

du.<br />

Hurrengo<br />

egunetan<br />

Eider Goenaga<br />

‘Egunkaria auzia’<br />

Epaiketa amaiera<br />

Espainiako Auzitegi Nazionalean<br />

bihar ekingo diote berriro Egunkaria<br />

auziko epaiketari. Ondorioak<br />

aurkeztu eta asteazkenean epaiaren<br />

zain gelditzea espero da.<br />

Aurrematrikulazioa<br />

Hego Euskal Herrian<br />

Haur eta Lehen Hezkuntzako eta<br />

DBHko aurrematrikulazio epea<br />

bihar hasiko da Araba, Bizkai eta<br />

Gipuzkoan. Nafarroan, 5ean ekingo<br />

zaio, DBHn ez beste mailetan.<br />

Abkhazia eta Hego Osetia<br />

Georgiaren plana, Europan<br />

Abkhazia eta Hego Osetia errepublika<br />

autonomoentzat landutako<br />

plana datorren asteazkenean aurkeztuko<br />

dio Georgiak Europako<br />

Kontseiluari.<br />

Errugbia<br />

Sei Nazioen Torneoa<br />

Errugbiko zaleek hainbeste itxarondako<br />

eguna iristear da: Sei Nazioen<br />

Torneoa larunbatean hasiko<br />

da; Irlanda txapeldunak Italia hartuko<br />

bere zelaian.

---

08 Hondakin nuklearrak<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

Arazoa,<br />

pilatzen<br />

Hondakin nuklearrek milaka urte irauten dute, eta milaka<br />

urteko konponbiderik ez dio topatu inork. Energia horri<br />

uko egitea da bidea, mugimendu ekologistarentzat.<br />

Eider Goenaga<br />

Munduan 442 erreaktore<br />

nuklear<br />

daude, eta beste 27<br />

ari dira eraikitzen.<br />

Frantziak<br />

eta Lituaniak dute energia nuklearrarekiko<br />

mendekotasunik handi<br />

—kontsumo osoaren %76 eta<br />

%80, hurrenez hurren—, baina<br />

Amerikako Estatu Batuak dira<br />

ekoizle handienak: 763.700 milioi<br />

kWh —kilowatt-ordu— ekoizten<br />

ditu. Atzetik daude Frantzia eta<br />

Japonia. Munduan kontsumitzen<br />

den argindarraren %16 energia<br />

nuklearretik dator. Baina zentral<br />

nuklear batek, urtean, erradioaktibitate<br />

handiko 20 tona hondakin<br />

ekoizten ditu batez beste, eta erradioaktibitate<br />

apal eta ertaineko<br />

2.000 tona. Erradioaktibitate handiko<br />

hondakinek ehunka mila urte<br />

iraun dezakete.<br />

Espainian polemika itzela sortu<br />

du erradioaktibitate handiko<br />

hondakinak gordeko dituen biltegiaren<br />

proiektuak. Alemanian,<br />

1979an, Gorleben aukeratu zuten<br />

biltegia eraikitzeko, baina, herritarren<br />

presioari esker, bertan behera<br />

gelditu zen proiektua. Biltegi<br />

nuklearrak beti dira polemika<br />

iturri. Baina, polemika bat-batean<br />

sortu arren, urteak dira hondakinak<br />

pilatzen ari direla. Munduko<br />

toki askotan zentraletan gorde<br />

izan dituzte hondakin horiek, lur<br />

azalean prestatutako edukiontzi<br />

blindatuetan. Baina horiek ere betetzen<br />

ari dira, eta herrialde nuklearretakogobernuak<br />

konponbide<br />

bat bilatu beharrean dira.<br />

Hondakin motak<br />

Baina hondakin erradioaktibo<br />

guztiak ez dira berdinak. Hondakinen<br />

gamma edo beta erradioaktibitatea<br />

4 GBq/m3 baino apalagoa<br />

denean eta 30 urtean ia guztiz<br />

desegiten direnean, aktibitate<br />

apaleko eta ertaineko hondakintzat<br />

hartzen dira. Normalean,<br />

erradioaktibitate handiko materialekin<br />

batean egondako gauzak<br />

Aktibitate handiko<br />

20 tona hondakin<br />

ekoizten ditu zentral<br />

nuklear batek urtean<br />

dira —arropa, erremintak…—,<br />

eta, neurri txikiagoan, baita medinkuntzan<br />

erabilitakoak ere<br />

—X izpien aparailuak…—. Horiek<br />

lur azalean gorde behar dira,<br />

eta normalean biltegiek ez dute<br />

halako aurkakotasunik sortzen.<br />

Aktibitate handiko hondakinen<br />

kasuan, berriz, berehala pizten<br />

da alarma, erradioaktibitatea<br />

handiagoa delako, batetik, eta<br />

haiek suntsitzeko epea luzeagoa<br />

delako, bestetik. Hogeita hamar<br />

urtetik gorako suntsitze epea dutenak<br />

sartzen dira talde horretan,<br />

baina zentral nuklearrek sortutako<br />

hondakinek milaka urte behar<br />

dituzte guztiz suntsitzeko<br />

—10.000tik ehunka mila urte artean—.<br />

Zentral nuklearretan erabilitako<br />

erregaia eta bonba zein misil<br />

atomikoen buru nuklearrak dira<br />

arriskutsuenak.<br />

Hainbat aukera<br />

Milaka urterako arazo denak, ordea,<br />

ez du milaka urterako konponbiderik,<br />

eta bitarte honetan<br />

hainbat aukera dute aztergai herrialde<br />

nuklearretan. Itsasoan<br />

gordetzea da bat, itsas sedimentuaren<br />

pean lurperatzea. Baina<br />

horrela ezinezkoa da hondakinak<br />

kontrolatzea eta berreskuratzea.<br />

Bestetik, presio handia pairatuko<br />

lukete urpean, eta adituek uste<br />

dute ezinezkoa litzatekeela edukiontziak<br />

hainbeste milaka urtetan<br />

itxita eta seguru edukitzea.<br />

Berriro prozesatzea da hainbat<br />

herrialderen aukera —Errusia,<br />

AEBak, Erresuma Batua eta<br />

Frantzia—. Hondakinen osagaiak<br />

kimikoki zatitzea eta berriro<br />

erabiltzea da xedea. Talde ekologisten<br />

ustez, ordea, horrek ez du<br />

inolaz ere konpontzen arazoa.<br />

Alexei Toropov Siberiako Ingurumen<br />

Agentziako arduradunaren<br />

arabera, soilik hondakinen %10<br />

erabil daitezke berriro, eta prozesuan<br />

are hondakin gehiago sortzen<br />

da. Talde ekologista gehienek<br />

iritzi bera dute prozedura horri<br />

buruz: erabilitako erregaiari<br />

ahalik eta etekinik handiena ateratzea<br />

da xede bakarra. Areago,<br />

sistema hori baliatzen duten herrialdeek<br />

berdin-berdin behar dituzte<br />

hondakin biltegiak.<br />

Aipatutakoak aparte utzita, ia<br />

herrialde guztietan bi sistema<br />

erabiltzen dira hondakinak gordetzeko.<br />

Lur azalean gordetzea da<br />

horietako bat. Hozteko sistema<br />

eta kontrol estuarekin gorde behar<br />

dira, edukiontzi berezietan,<br />

eta hainbat geruza blindaturen<br />

barruan. Zientzialari gehienek<br />

eta mugimendu ekologistarekin<br />

lotutako taldeek sistema hori proposatzen<br />

dute. Batetik, hondakinak<br />

kontrolatuta daudelako eta,<br />

bestetik, noizbait bestelako konponbide<br />

bat aurkituko balitz, edozein<br />

momentutan berreskuratu<br />

ahal izango direlako.<br />

Halere, gero eta herrialde<br />

gehiagok aukeratzen dute hondakinak<br />

lurpean gordetzea; biltegiak<br />

500 eta 1.000 metro arteko sakoneran<br />

eraikitzen dira. Aditu asko<br />

agertu da kontra: haien arabera,<br />

egonkortasun gutxiko formazio<br />

geologikoak aukeratu izan<br />

dira —AEBetan, Yucca mendian<br />

dago biltegia, duela 20.000 urte arte<br />

sumendi aktiboa zen arren—;<br />

baina egonkortasun handikoetan<br />

ere guztiz ezinezkoa da lurpean<br />

milaka urtetan zer gertatuko den<br />

igartzea. Hala, bilakaera geologikoak,<br />

hondakinak kontrolpean ez<br />

izateak eta haietara iristeko zailtasunak<br />

ez dute sistema hori gomendagarri<br />

egiten.<br />

«Hondakin toxikoen auzian ez<br />

dago ez panazearik, ez makila magikorik».<br />

Argi hitz egin du aste honetan<br />

Greenpeaceko energia kanpainaren<br />

arduradun Carlos Bravok.<br />

Mugimendu ekologistan argi<br />

dute: energia mota horri uko egitea<br />

da bide bakarra arazoak pilatzen<br />

jarrai ez dezan.<br />

Bund talde ekologistako bi kide, Alemaniako Karlsruhe herrian protesta<br />

egiten, Txernobilgo hondamendia gertatu zeneko 20. urteurrenean. ULY DECK / EFE

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Hondakin nuklearrak 09<br />

Hondakin nuklearrak munduan<br />

Alemaniak Asse-ko gatz meategietan gordeta zituen hondakin nuklearrak handik atera beharko ditu,<br />

meategien segurtasun ezagatik. Burdin meategi batera eramateko operazio garestia du abian . J. LUEBKEA / EFE<br />

Denak konponbide bila<br />

Urteak dira herrialde asko hondakin nuklearrak pilatzen<br />

ari direla, baina arazoa gero eta handiagoa da, eta irtenbide<br />

zaila dute. Lurpeko eta lur azaleko biltegiak dira aukera.<br />

Munduan kontsumitzen den<br />

argindarraren %16 dator energia<br />

nuklearretik, eta ekoizpen<br />

horrek milaka eta milaka tona<br />

hondakin arriskutsu sortzen<br />

ditu. Ez da erraza jakiten zentral<br />

nuklearrak dituen herrialde<br />

bakoitzak zer egiten duen hondakin<br />

erradioaktiboekin, baina<br />

honako herrialde hauetan gertatzen<br />

denak balio du ikuspegi<br />

nahiko osatua emateko.<br />

AEBak<br />

Ameriketako Estatu Batuetan<br />

104 zentral nuklear daude, eta<br />

han kontsumitzen den energiaren<br />

%20 ekoizten dute.<br />

1940ko hamarkadatik, 39 estatutan<br />

banatutako 121 biltegitan<br />

gorde izan dira erradioaktibitate<br />

handiko hondakinak.<br />

Egun, 161 milioi estatubatuar<br />

—biztanleen erdiak pasatxo—<br />

biltegi nuklear batetik 120 kilometro<br />

baino gertuago bizi dira.<br />

Azken urteotan, ordea, hondakinik<br />

arriskutsuenak biltegi bakar<br />

batean jasotzea ari dira aztertzen.<br />

2002an aurkeztu zuten<br />

Nevadako Yucca mendian<br />

70.000 tona hondakin gordetzeko<br />

proiektua, baina herritarren<br />

oposizioak eta talde ekologisten<br />

presioak geldiarazi zuten<br />

egitasmoa. Egungo<br />

Administrazioa ere ez da azaldu<br />

biltegi hori eraikitzearen aldeko.<br />

Frantzia<br />

Munduko bigarren eta Europako<br />

lehen herrialdea da energia<br />

nuklearra ekoizten. Ia 60 zentral<br />

ditu, eta kontsumitzen den<br />

energiaren %76 ekoizten dute.<br />

Lurpean, 500 metroko sakoneran,<br />

erradioaktibitate handiko<br />

hondakinak jasotzeko biltegia<br />

eraikitzea onartu zuen<br />

Frantziako Gobernuak 1999an.<br />

Baina hori eraiki arte, hondakinak<br />

zentraletan bertan gordetzen<br />

dira. Biltegia ezartzeko<br />

hautagaia, Bure herria da,<br />

Champagne-Ardenne eskualdean,<br />

Paristik 300 kilometrora.<br />

Gunearen ezaugarri geologikoak<br />

argudiatu dituzte toki hori<br />

aukeratzeko. 2025erako prest<br />

nahi dute.<br />

Horrez gain, Frantzia da hondakin<br />

nuklearrak prozesatzen<br />

dituzten herrialde gutxietako<br />

bat. Haguen du planta, eta<br />

hara herrialde askok bidaltzen<br />

dituzte hondakinak; tartean,<br />

Japoniak eta Espainiak.<br />

Alemania<br />

Egun 17 zentral ditu, eta argindarraren<br />

%28 ekoizten dute.<br />

Alemaniak luzapen nuklearra<br />

onartu zuen 1983an, eta ordutik,<br />

zentralik ez eraikitzeaz<br />

gain, zaharrak itxi dituzte.<br />

Onartutako legeen arabera<br />

eta aldaketarik ezean,<br />

2021erako denek itxita behar<br />

dute. Baina bitartean hondakin<br />

nuklearren soka ez da eten.<br />

Urteotan, Asse-ko gatz meategiak<br />

izan dira hondakin<br />

nuklearrak gordetzeko gune<br />

nagusietako bat, baina 1964tik<br />

pilatutako hondakinak atera<br />

egin behar dituzte, meategiak<br />

erortzeko arriskuagatik. Burdin<br />

meatze batera eramango<br />

dituzte. Halere, Alemaniako<br />

Gobernuak 2035erako biltegi<br />

bateratu bat eraiki nahiko luke.<br />

Japonia<br />

Japoniarrek kontsumitzen duten<br />

argindarraren %25 ekoizten<br />

dute 53 zentralek.Erradioaktibitate<br />

handiko hondakinentzako<br />

lurpeko biltegi bat<br />

egitea aztertzen ari dira.Tokia<br />

bilatzeko,lehiaketa publikoa<br />

antolatu dute,eta erabakia<br />

2023-2027rako hartu nahi dute.Egun,zentralek<br />

gordetzen<br />

dituzte euren hondakinak,eta<br />

behin betiko tokia erabaki arte<br />

behin-behineko biltegi zentralizatua<br />

eraikitzeko asmoa dute.<br />

Bestalde,hainbat urtetan<br />

Frantziara eta Ingalaterrara bidali<br />

izan ditu bere hondakinak<br />

Japoniak,baina hondakinak<br />

itzultzen ari zaizkio.Eta Erresuma<br />

Batuak gauza bera egingo<br />

du Alemania,Italia,Suitza eta<br />

Herbehereekin ere.Horrela,pilatuak<br />

dituen hondakinen kopurua<br />

%40 jaitsiko du.<br />

Espainia<br />

Alemaniak bezala, luzapena<br />

onartua du Espainiak. Zortzi<br />

zentral ditu lanean —tartean<br />

Garoñakoa, ixteko data<br />

2013an duena—, eta argindarraren<br />

%18 ekoizten dute. Zentraletan<br />

gordetzen ari dira<br />

oraingoz hondakin nuklearrak,<br />

baina biltegi horiek ia beteta<br />

egonik, abian da biltegi zentralizatu<br />

bat eraikitzeko egitasmoa.<br />

2015erako eraiki nahiko<br />

lukete, eta lur azalean egongo<br />

litzateke. Hainbat herrik eskaini<br />

dituzte euren lurrak.<br />

Espainiak kanpora ere eraman<br />

izan ditu hondakinak.<br />

1989an itxitako Vandellosko<br />

erradioaktibitate handiko hondakinak<br />

Frantzian daude,<br />

Haguen. Horren truke, Espainiako<br />

Gobernuak 60.000 euro<br />

ordaintzen ditu egunean.<br />

Errusia<br />

Europaren zabortegia deitzen<br />

diote askok. Arte telebista<br />

katearen Le cauchemar du<br />

déchets nucléaire dokumentalak<br />

izua sortu zuen, erakutsi<br />

baitzuen nolako segurtasun<br />

neurri eskasak dituen Seversk<br />

zentralak, Europako herrialde<br />

askoren hondakinak jasotzen<br />

dituen guneak. Frantziatik iritsi<br />

eta uranio hexafluoruroz<br />

(UF6) betetako edukiontziak<br />

grabatu zituzten. «Hondakinak<br />

kanpoan dauzkate, batere<br />

babesik gabe, jendea bizi den<br />

etxe ilara batetik kilometro<br />

eskasera», salatu zuen Alexei<br />

Toropovek, Siberiako Ingurumen<br />

Agentziako arduradunak.<br />

Severskeko zentraletik hamar<br />

kilometrora Tomsk hiria dago.<br />

«Hiri itxia». Hara sartu eta<br />

handik ateratzeko dokumentazio<br />

berezia behar dute<br />

hango 120.000 biztanleek.<br />

Toropoven arabera, Errusiaren<br />

700.000 tona hondakinei<br />

Europatik iritsitako 120.000<br />

tona gehitu behar zaizkie.<br />

Somalia<br />

Afrikan, Hegoafrikak bakarrik<br />

ekoizten du energia nuklearra,<br />

baina zabortegirik handiena<br />

Somaliako uretan dago. 3.300<br />

kilometroko kostaldera<br />

1990eko hamarkada hasieran<br />

hasi ziren hondakinak iristen,<br />

hango ezegonkortasun politikoa<br />

baliatuta. 2004an, Indiako<br />

Ozeanoa astindu zuen tsunamiak,<br />

eta itsas hondoan zeuden<br />

upelak ere bai: haien isuriak<br />

hondartzetara iritsi ziren.<br />

Jende asko gaixotu zen.<br />

2001ean, Somaliako kostaldera<br />

600.000 tona heldu zirela<br />

kalkulatzen da. Enpresa pribatuei<br />

egozten zaie, batik bat,<br />

isurketa horien ardura.

---

10 Elkarrizketa<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS<br />

Jose Antonio Ardanza<br />

«Gobernu honen ahultasuna egiturazkoa<br />

da, kanpotik zein barrutik datorkio»<br />

Lehendakari izendatu zutenetik 25 urtera, euskal<br />

abertzaletasunaren esparrua «zatitua» dagoela pentsatzen du,<br />

baina polo subiranista eratzeko ahaleginei ez die etorkizunik<br />

ikusten «indarkeria desagertzen ez bada».<br />

Gotzon Hermosilla<br />

Jose Antonio Ardanza Garrok<br />

(Elorrio, Bizkaia, 1941) oso gertutik<br />

jarraitzen dio euskal politikagintzan<br />

gertatzen denari. Ez da<br />

harritzekoa, kontuan hartuta<br />

denbora luzean bera egon zela zurrunbilo<br />

horren erdi-erdian eta<br />

hamalau urtez , 1985etik 1999ra,<br />

Eusko Jaurlaritzako lehendakari<br />

izan zela. Hala ere, ez da zalea jende<br />

aurrean iritziak emateko edo<br />

elkarrizketak eskaintzeko. Egun,<br />

beste ardura batzuetan jarria du<br />

arreta, Euskalteleko presidente<br />

izendatu zutenez geroztik. Baina,<br />

lehendakari izendatu zutenetik<br />

25 urte betetzen direla-eta, elkarrizketa<br />

gutxi batzuk eskaintzea<br />

onetsi du. Bere bulegoan, Jesus<br />

Mari Lazkanoren margolan baten<br />

itzalean, duela 25 urtekoak gogora<br />

ekarri ditu, baina <strong>egungo</strong><br />

egoera politikoa ere hizpide izan<br />

du.<br />

G Aurreko gobernuek ETAren kontra<br />

ez zutela «nahikoa» egiten esan<br />

du aste honetan PSE-EEren eledun<br />

Jose Antonio Pastorrek. Zuk, lehendakari<br />

izan zarenez gero, zer erantzungo<br />

zenioke?<br />

E Horrelako adierazpenak ez<br />

dira bidezkoak. Ertzainak profesionalak<br />

dira, oraingo gobernuagaz,<br />

aurrekoagaz eta etorriko<br />

diren gobernuekaz. Horrekin<br />

ezin da jolastu. Gainera, hori ez<br />

da egia. Ibarretxeren agintaldietako<br />

jarduera ez dut ezagutzen<br />

hain sakon, nahiz eta badakidan<br />

beti izan dutela lan profesional<br />

ona egiteko borondatea, arrakasta<br />

gehiago ala gutxiago izan, edo<br />

arrakasta horiek izateko tresna<br />

gehiago edo gutxiago izan, hori<br />

ere aipatu behar baita. Eta nire<br />

garaira etorrita, oso argi daukat<br />

zelako lana egin zuen Ertzaintzak,<br />

jendeak Atutxari nola egiten<br />

zion txalo, zutunik, Bilboko<br />

zezen-plazan, eta ertzainak nola<br />

hiltzen zizkiguten. Beraz, horrelako<br />

adierazpenek min handia<br />

egiten didate. Penagarriak eta<br />

lotsagarriak dira. Gezurra direlako<br />

eta erakundeari kalte egiten<br />

diotelako.<br />

G PSE-EEren gobernuaren zilegitasuna<br />

zalantzan jarri dute EAJren buruzagi<br />

askok. Iritzi berekoa al zara?<br />

E EAJren edozein arduraduni<br />

galdetuz gero, inork ez luke erantzungo<br />

Jaurlaritzak ez duela zilegitasunik,<br />

eta nik neuk ere ez dut<br />

esango; azken finean, gurean<br />

Legebiltzarrak aukeratzen du<br />

lehendakaria, legebiltzarrean<br />

dauden legebiltzarkideekin. Hortik<br />

datorkio zilegitasuna, eta gauzak<br />

legeak markatzen duen bidetik<br />

egin direnez, alde horretatik<br />

ez dago arazorik. Beste kontu bat<br />

da gobernu honen ahultasuna,<br />

egiturazkoa, kanpotik zein<br />

barrutik datorkiona. Kanpotik,<br />

inkesta guztietan agertzen delako<br />

zein den gizartearen iritzia,<br />

hots, gehienek nahiago luketela<br />

EAJk eta PSE-EEk osatutako<br />

gobernua, eta azken Euskobarometroak<br />

erakusten duelako<br />

herritarren %72k ez dutela konfiantzarik<br />

gobernuan. Hori<br />

larriagoa da, argi dagoelako<br />

horiek guztiak ez direla <strong>abertzaleak</strong>,<br />

beste batzuk ere multzo<br />

horretan daudela.<br />

G Eta aipatzen duzun barruko<br />

ahultasun hori zein litzateke?<br />

E Hori PPrekin egin duten akordiotik<br />

datorkie. Nik, koalizio<br />

gobernua egin dudan bakoitzean,<br />

beti izan dut argi lehenengo eta<br />

behin programaren inguruko<br />

akordioa egin behar dela, lehenengo<br />

lerrotik azkenengoraino<br />

idatziz jasoa eta sinatua, horretarako<br />

bi hilabete eman behar badira<br />

ere. Aldiz, kontu zehatzik ez<br />

dakarren akordio orokorra egiten<br />

baduzu, egin duten moduan,<br />

PPk eskuak libre ditu edozein<br />

momentutan esateko hau edo<br />

bestea ez zaiela gustatzen eta<br />

gobernuaren bidea markatzeko.<br />

G Alderdien Legearen ondorioz<br />

alderdi politiko bat legez kanpo utzi<br />

izanak ez du mugatzen oraingo Jaurlaritzaren<br />

zilegitasuna?<br />

E Egia da gure herriaren zati bat<br />

ez dagoela Legebiltzarrean ordezkatuta,<br />

baina ni horretan ez naiz<br />

larregi sartzen. Ez nago ados<br />

Alderdien Legearekin, baina<br />

horrek jaso ditu bedeinkazio guztiak,<br />

azkena Estrasburgoko auzitegiarena,<br />

eta, beraz, hor dago,<br />

badu zilegitasuna, eta aurrerantzean<br />

ere hor egongo da. Hori ikusita,<br />

argi dago zer egin behar den:<br />

indarkeria albo batera utzi.<br />

G Zein aholku emango diozu Patxi<br />

Lopez lehendakariari?<br />

E Batzuei asko gustatzen zaie<br />

aholkuak ematea, galdetu barik<br />

ere. Nik uste dut horrelakoek ez<br />

dutela askorik balio, propaganda<br />

egiteko ez bada. Niri lehendakariak<br />

aholkuren bat eskatuko<br />

balit, lehenbizi entzun beharko<br />

nuke zer dioen, eta, eskatuz gero,<br />

emango nioke, baina une honetan<br />

ez dago horrelakorik.<br />

G Baina lehendakariak eskatu dizu<br />

Jaurlaritzak eratu gura duen Aholku<br />

Batzorde horretan egoteko, eta<br />

baiezkoa eman duzu. Beraz, pentsatzekoa<br />

da dei egingo dizula aholkua<br />

eskatzeko.<br />

E Bai, esan daiteke baietz.<br />

G EAJko kide batzuk agertzen zarete<br />

zerrenda horretan. Batzuek uste<br />

dute kontraesana dela EAJko kide<br />

izan eta PSE-EEren gobernuari aholkua<br />

ematea. Zuk nola ikusten duzu?<br />

«Pastorrek esan<br />

duena mingarria da,<br />

gezurra delako eta<br />

Ertzaintzari kalte<br />

egiten diolako»<br />

«Jaurlaritzak badu<br />

zilegitasuna; beste<br />

kontu bat da<br />

gobernu horren<br />

ahultasuna»<br />

E Ni hamalau urtez izan naiz lehendakari,<br />

eta aholkulari asko<br />

eduki ditut, alde batekoak eta<br />

bestekoak, politika eta erlijio iritzi<br />

askotakoak. Hogei laguneko<br />

talderik ez nuen biltzen, horrelakoak<br />

eraginkorrak ez direlako;<br />

gehienez, hiru edo lau laguni deitzen<br />

nien batera. Eta guztiei entzun<br />

diet, nahiz eta batzuk nire<br />

iritzi politikokoak ez izan. Beraz,<br />

benetan borondatea badago ahalik<br />

eta jantzien egoteko, gero erabakiak<br />

hartu ahal izateko, nik hor

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Elkarrizketa 11<br />

ez dut kontraesanik ikusten, denok<br />

egin dugulako. Gainera, gure<br />

alderdikide batzuk zerrenda horretan<br />

egotea normala iruditzen<br />

zait. Izan ere, herria kudeatzeko,<br />

krisi ekonomikoari aurre egiteko,<br />

zeinek daki gure alderdiak baino<br />

hobeto?<br />

G Informazio batzuk agertu dira<br />

esanez enpresetan aritzen diren eta<br />

aholku batzorde horretan parte hartuko<br />

duten batzuei ez zaiela gustatu<br />

batzordearen albistea jakinarazteko<br />

modua,horrek enpresa horien irudiari<br />

ekar diezaiokeen kalteagatik.<br />

Zure kasua al da?<br />

E Horrelako batzorde bat eratzen<br />

denean, jakinarazi daiteke<br />

ala ez. Baina jakinaraztea erabakiz<br />

gero, behintzat, interesatuen<br />

adostasunarekin egin beharko<br />

litzateke, eta ez dut uste oraingoan<br />

hala egin denik. Nik uste dut<br />

horrelakoak benetan eraginkorrak<br />

izateko, komeni dela jende<br />

aurrean ez esatea; baina hori nire<br />

iritzia da, eta nik hala jokatu<br />

nuen. Gotzainekin, bankuko presidenteekin,<br />

egunkarietako<br />

zuzendariekin eta abarrekin biltzen<br />

nintzenean, ez nuen ezertxo<br />

ere esaten, banekielako beste<br />

batzuk min zitezkeela. Eta hain<br />

zuzen horregatik, dena isilpean<br />

eta argazkirik gabe egingo genuela<br />

bazekitelako, oso gustura etortzen<br />

ziren niregana. Beraz, nik<br />

uste dut oraingoan batzuei ez<br />

zaiela gustatu horren berri ematea.<br />

Baina horrek ez dauka enpresen<br />

irudiarekin inolako zerikusirik.<br />

G Joan den larunbatean Arantzazun<br />

egon zinen, Egunkaria-ko auzipetuei<br />

babesa emanez. Zein uste<br />

duzu izango dela epailearen erabakia?<br />

E Hor nire ardurak baditut. Nik<br />

uste dut une honetan epaileak<br />

auziari irtenbide bat emateko<br />

non bilatu ari direla, ez baita hain<br />

erraza esatea errugabeak direla<br />

besterik gabe. Eta zer gertatzen<br />

da bertan behera gelditu den<br />

egunkariarekin, kalera joan<br />

diren langileekin, kartzelan egon<br />

direnekin? Kostu hori nork<br />

ordainduko du? Beraz, zer espero<br />

baino, zer nahiago nukeen esango<br />

dizut: errugabeak direla aitortzea,<br />

eta egindako kalte guztia<br />

ordaintzea.<br />

G Hasierako urteetan, zure gobernuak<br />

desadostasun handiak izan zituen<br />

Egunkaria-rekin.<br />

E Bai, hala da, gure harremanetan<br />

une hobeak eta une txarragoak<br />

egon ziren. Baina horrek ez<br />

dauka zerikusirik auziarekin.<br />

Gauza bat da adostasun handiagoa<br />

edo txikiagoa izatea, eta beste<br />

bat, tamaina honetako injustizia<br />

baten aurrean jarrera bat hartzea.<br />

G Euskal abertzaletasunaren esparrua<br />

zatitua al dago, zure ustez?<br />

E Bai, argi eta garbi. Baina arazo<br />

hori beti eduki dugu. Orain larriagoa<br />

da, Espainiako erreferentzia<br />

duten alderdiak, lehen asko zirenak,<br />

murrizten joan direlako; eta<br />

gaur egun PP eta PSE-EE baino ez<br />

daude, eta bien artean boto asko<br />

batzen dituzte. Euskadi aberritzat<br />

daukatenak, berriz, EAJ, EA,<br />

Aralar, Hamaikabat, HB… Eta ez<br />

dago denentzat lekurik. Hori kezkatzekoa<br />

da. Baina <strong>abertzaleak</strong><br />

oso bereziak gara; beti pentsatzen<br />

dugu geurea dela egia bakarra,<br />

eta ez gara gai elkarren artean<br />

konpontzeko.<br />

G Indar <strong>abertzaleak</strong> biltzeko saioak<br />

direla-eta, zer iruditzen zaizu<br />

orain askotan aipatzen den polo subiranista?<br />

E Hori aitzinako kontua da:<br />

indarkeria desagertzen ez bada,<br />

ez dago zer eginik. Nik beti izan<br />

dut oso argi indarkeria dela abertzaletasunak<br />

aurrera egiteko<br />

oztopoa, beti nahasiko dutelako<br />

abertzaletasun osoa indarkeriagaz,<br />

eta aitzaki gisa erabiliko<br />

dute. Polo subiranistaren kontu<br />

horretan, berdin gertatzen da:<br />

indarkeria desagertzen ez bada,<br />

edo han daudenek argi adierazten<br />

ez badute horrekin ez dutela<br />

zerikusirik, ez du aurrera egingo.<br />

G Egunotan 25 urte betetzen dira<br />

lehendakari hautatu zintuztenetik.<br />

Duela bost urte BERRIAri emandako<br />

elkarrizketan esan zenuen zuretzat<br />

oso gogorra izan zela erabaki hori<br />

hartzea.<br />

E Bai. Nik ez nuen inondik ere<br />

horrelakorik espero, baina iritsi<br />

zen, eta neure burua behartuta<br />

ikusi nuen. Egoera oso larria zen:<br />

ekonomiaren aldetik, oso krisi luzean<br />

geunden, amaierarik ez zen<br />

ikusten, eta langabezia oraingoa<br />

baino bi aldiz handiagoa zen. Indarkeriarena<br />

ere oso arazo handia<br />

zen. Eta etxe barruko arazoa<br />

ere bagenuen, niretzat oso mingarria<br />

izan zena. Baina horrelakoetan,<br />

abertzale batek kontzientziak<br />

esaten diona jartzen du gauza<br />

guztien gainetik.<br />

G EAJren eszisioa egon zen zu lehendakari<br />

hautatzeko erabakiaren<br />

atzean. Banaketa hura gertatu zenean,<br />

batzuek pentsatzen zuten<br />

hura EAJren amaieraren hasiera<br />

izango zela. Beste batzuek, berriz,<br />

EAk oso ibilbide laburra egingo zuela<br />

eta laster desagertuko zela. Badirudi<br />

ez batzuek ez besteek ez zutela asmatu,<br />

ezta?<br />

«PPk eskuak libre<br />

ditu edozein<br />

momentutan<br />

gobernuaren bidea<br />

markatzeko»<br />

«EA une honetan<br />

sigla bat da batez<br />

ere, eta ez dakit<br />

horren azpian zer<br />

dagoen benetan»<br />

E Garai hartan, dena gerta zitekeen.<br />

Eta askok eta askok sekulako<br />

gogoa zuten EAJ desager zedin.<br />

Hasteko, EAk berak; eszisio<br />

batetik sortu zen, eta haien asmoa<br />

zen alderdiaren ahalik eta<br />

zati handiena eramatea. Euskadiko<br />

Ezkerrari dagokionez, haietako<br />

batek oso esaldi famatua bota<br />

zuen behin: EAJrekin herentzia<br />

jasotzera ere ez zirela joango. Eta<br />

PSEk ere pentsatuko zuen, EAJ<br />

nazionalismoaren zutabe nagusia<br />

izanik, hori desagertzea ondo<br />

etorriko litzaiekeela. Horixe zen<br />

haien gogoa. Eta gogoa baino<br />

gehiago, horretan ahalegindu<br />

baitziren.<br />

G Nola?<br />

E Gogoratu behar da garai hartan<br />

EA, EE eta PSE saiatu zirela<br />

haien artean koalizioa egiten. Azkenean<br />

gertatu zen gertatu zena:<br />

denek jarri zuten langa oso goian,<br />

eta azkenean PSE konturatu zen<br />

EA eta EErekin ez zeukala zer eginik.<br />

Hori historia da. Baina EAJk<br />

eutsi egin zion, PSErekin koalizioa<br />

egitea erabaki zuen batzar<br />

batean, eta gaur arte gauzak horrela<br />

joan dira. EAri dagokionez,<br />

berriz, une honetan, uste dut hori<br />

sigla bat dela batez ere, eta ez dakit<br />

horren azpian benetan zer dagoen.<br />

Legebiltzarkide bakarra dute,<br />

Gipuzkoan lortua, eta herrialde<br />

horretan izan dute, hain zuzen,<br />

azken banaketa. Ez dakit zelako<br />

etorkizuna izango duten, baina,<br />

tira, ez da nire arazoa.<br />

G Hainbat koalizio gobernuren buru<br />

izatea egokitu zitzaizun. Zure gobernuetan<br />

aritu ziren PSE-EEko kideen<br />

artean, zeinekin moldatzen zinen<br />

hobekien?<br />

E Ezer baino lehen, argitu nahi<br />

dut guk koalizioa egin genuela<br />

PSErekin —oraindik EErekin bat<br />

eginda ez zegoenean—, EArekin,<br />

EErekin, eta PSE-EErekin. Hau<br />

nabarmendu nahi dut batzuetan<br />

historia ahaztu egiten delako:<br />

EA, esaterako, lau urtez egon zen<br />

gurekin eta PSE-EErekin gobernatzen,<br />

eta badirudi batzuek<br />

ahaztu egiten dutela hori. Galderara<br />

itzulita, ni beti saiatu nintzen<br />

harreman onak izaten alderdietako<br />

buru edo nagusiekin. Sozialistei<br />

dagokienez, Ramon<br />

Jauregirekin oso harreman ona<br />

izan nuen. Normala den moduan,<br />

gure haserrealdiak izan genituen,<br />

noski, baina harekin harreman<br />

ona eta erraza izan nuen.<br />

EEri dagokionez, Martin Auzmendirekin<br />

oso harreman estua<br />

izan nuen. Gizon jatorra eta zabala<br />

zen. Eta EAko nire sailburuen<br />

Motzean<br />

1 Euskal Herriko herri bat.<br />

Nire herria, Elorrio.<br />

2 Liburu bat. Bakarra? Ezinezkoa<br />

zait bat aukeratzea,<br />

beraz, orain irakurtzen ari<br />

naizena aipatuko dizut: El<br />

mundo clásico, lagun batek<br />

gomendatuta.<br />

3 Gustuko abeslari bat.<br />

Pavarotti.<br />

4 Patxi Lopez. Oraingo lehendakaria.<br />

5 Joseba Arregi. Nire gobernuan<br />

sailburu aritu zen.<br />

6 Rosa Diez. Gauza bera<br />

esan behar dut, nire sailburua<br />

izan zela. Iritziak iritzi,<br />

norbaiti buruz jende aurrean<br />

berba egin behar badut,<br />

errespetua gauza guztien<br />

gainetik dago.<br />

7 Iñigo Urkullu. EAJren EB-<br />

Bren presidentea. Oso pozik<br />

nago haren politika egiteko<br />

modu eta iritziekin.<br />

8 Josu Jon Imaz. Aurreko<br />

EBBren presidentea, eta gure<br />

alderdia zentratzeko ahalegin<br />

handia egin zuena.<br />

artean, harremanik onena Inaxio<br />

Oliverirekin izan nuen.<br />

G Gaur egun, Euskalteleko presidentea<br />

zara. Krisi garai hauetan, telekomunikazioaren<br />

arloko enpresek<br />

ere nabaritu dituzue horren eraginak?<br />

E Krisi handia dagoenean, arlo<br />

guztiek pairatzen dute, zeinek<br />

bere erara, eta gureak ere bai,<br />

jakina. Dena den, batzuek gehiago<br />

pairatzen dute beste batzuek<br />

baino. Espainiako ekonomia, esaterako,<br />

gehiago pairatzen ari da<br />

gurea baino, eta horregatik langabezia<br />

handiagoa da Espainian.<br />

Telekomunikazioaren arloan<br />

berdin gertatzen da, eta, zorionez,<br />

gu gutxiago pairatzen ari<br />

direnen multzoan gaude. Guk<br />

abantaila bat dugu: gure merkatutik<br />

oso gertu gaude.

---

12 Zetazeo Aske proiektua<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

Izurdeen irribarrea<br />

akuarioak ixtea da Zetazeo Aske<br />

proiektuko bultzatzaileen asmoa.<br />

Madrilgoaren aurkako salaketa<br />

jarri, baina epaileek itxi egin dute<br />

auzia. Berriz aurkezteko asmoa<br />

dute, eta, aldi berean, Valentzian<br />

(Herrialde Katalanak) eta Kanaria<br />

uharteetan dauden gisako<br />

zentroen kontrakoak prestatuko<br />

dituzte. Zentro horietan bizi diren<br />

zetazeoak askatzea da Garcia de<br />

los Riosen helburua. Onartu du,<br />

hala ere, esparru horretan ikerketa<br />

gutxi egin dela, eta animaliok<br />

Izurdeen adimena hiru<br />

urteko haurrenarekin<br />

parekatzen dute<br />

adituek<br />

Izurdeak dituzten<br />

hainbat zentroren<br />

kontra salaketa jarriko<br />

dute proiektuko kideek<br />

Izurde arrunt bat eta bere kumea ageri dira irudian; adimen handiko animaliak dira izurdeak. AMBAR<br />

Tximino Handia proiektuaren<br />

eskutik, eremu itxietan bizi diren<br />

zetazeoen askatasunaren aldeko<br />

ekimena jarri dute martxan.<br />

Edurne Elizondo<br />

Izurdeak ikuskizunetan parte hartzera behartzen dituzte. ALI HAIDER / EFE<br />

Sekulako arrakasta lortu<br />

zuen Flipper izeneko<br />

telesailak Ameriketako<br />

Estatu Batuetan,<br />

1960ko hamarkadan.<br />

Ez han bakarrik; hamaika<br />

herritan ikusi ahal izan zen gero,<br />

bai eta Euskal Herrian ere. Gizakien<br />

lagun zen izurde arra zuen<br />

protagonista. Flipper, hala ere,<br />

inoiz ez zen existitu, bost izurde<br />

eme baliatu baitzituzten, telesailak<br />

iraun zuen bitartean, haren<br />

rola betetzeko. Miamiko Sea<br />

Aquariumean bizi ziren animaliok,<br />

eta enpresa hori zen, gainera,<br />

telesaila ekoizten zuen etxeko jabe.<br />

Miamiko Sea Aquariumetik<br />

munduko hamaika txokotara eraman<br />

zituzten hamaika Flipper,<br />

itsasoan harrapatu eta gero. Richard<br />

O’Barry izan zen Flipper-en<br />

rola bete zuten izurdeak kameren<br />

aurrean aritzeko prestatu zituena.<br />

Eta bera izan zen, halaber,<br />

izurde horiek itsasoan harrapatu<br />

zituenetako bat. 1970. urtean, ordea,<br />

gizakien esku zen izurde bat<br />

askatzen saiatzeagatik atxilotu<br />

zuten. Geroztik, animalion alde<br />

aritu da lanean.<br />

O’Barryk ederki ikasi zuen<br />

izurdeekin lanean aritu zen denboran<br />

adimen handiko animaliak<br />

direla, eta horregatik erabaki<br />

zuen 1970. urtean haien askatasunaren<br />

alde eginen zuela aurrerantzean.<br />

Ezaugarri hori bera nabarmendu<br />

du, halaber, Zetazeo Aske<br />

proiektuak, orain, haien eskubideen<br />

alde aritzeko. Izurdeen, orken,<br />

belugen eta bertze zetazeoen<br />

alde aritzeko sortu da talde hori<br />

Espainian, nazioartean zabaltzeko<br />

asmoarekin. Espainiako Tximino<br />

Handia proiektuaren barne<br />

sortu da egitasmoa, animaliok<br />

aske bizitzeko eta tortura fisikorik<br />

edo psikologikorik ez jasotzeko<br />

duten eskubidea defendatzeko.<br />

Horregatik, izurdeak dituzten<br />

eta baliatzen dituzten akuarioak<br />

eta gisako zentroak ixteko eskatu<br />

du, hasteko, Zetazeo Aske proiektuko<br />

Espainiako ordezkari Alvaro<br />

Garcia de los Riosek.<br />

Albaitaria eta itsas biologiako<br />

doktore da Garcia de los Rios.<br />

Ongi ezagutzen du zetazeoen eta<br />

gizakien arteko harremanak lehendabizikoengan<br />

uzten dituen<br />

ondorioak, Norvegiako kostaldean,<br />

hainbat filmetako protagonista<br />

izan zen Keiko orka ezagutzeko<br />

parada izan baitzuen. «Aske utzi<br />

eta gero, gizakiengana hurbiltzen<br />

zen beti, jatekoaren bila. Ontzien<br />

ondoan, hegalak mugitzen zituen,<br />

arrantzaleek jatekoa emanen<br />

ziotelakoan». Norvegiako<br />

kostaldean bertan zendu zen<br />

2003an, askatu eta hurrengo urtean.<br />

Akuarioetan diren izurdeak,<br />

orkak eta bertzelako zetazeoak<br />

euren egoeraren jabe direla azpimarratu<br />

du biologoak. Hau da,<br />

badakitela esparru itxian daudela.<br />

Ez direla aske. «Eta, horren ondorioz,<br />

sufritu egiten dute». Espainiako<br />

zoologikoen eta gisako<br />

eremuen gaineko legeak hezkuntza,<br />

kontserbazioa eta ikerketa aipatzen<br />

ditu zentro horien helburutzat.<br />

«Baina horrelakorik ez da<br />

gertatzen. Negozioa egiteko tokiak<br />

bertzerik ez dira. Izurde bati<br />

buruz deus gutxi ikasiko dugu<br />

eremu itxi batean dagoenean».<br />

Aurten Europako eta nazioarteko<br />

zetazeoen elkarteek eginen<br />

dute batzar bana, eta batzar horietan<br />

aurkeztu nahi du Zetazeo<br />

Aske proiektuak bere helburuak<br />

jasoko dituen manifestua, nazioarteko<br />

adituen atxikimendua jasotzeko<br />

asmoz. Hainbatek proiektuarekin<br />

bat egin dute jada, tartean<br />

Ameriketako Estatu<br />

Batuetako hainbat unibertsitatetako<br />

irakasle Lori Marinok, Diana<br />

Reissek eta Thomas Whitek. Batzar<br />

horietan, halaber, akuarioetan<br />

bizi diren zetazeoen egoerari<br />

buruzko datuak aurkeztuko ditu<br />

Garcia de los Riosek, egitasmoaren<br />

oinarri zientifikoa azpimarratzeko<br />

asmoz. «Izurdeen adimena<br />

3 urteko haurrek dutenarekin aldera<br />

daiteke. Ondorioz, esparru<br />

itxi batean bizitzeak kalte handiak<br />

eragiten dizkie».<br />

Ikerketaz gain, egun izurdeak<br />

eta gisako animaliak dituzten<br />

ezin direla, bertzerik gabe, esparru<br />

itxi horietatik itsaso zabalera<br />

eraman. «Zentro horietan, adibidez,<br />

arrain hilak ematen dizkiete<br />

izurdeei jateko. Haiek, ordea,<br />

aske direnean, bizirik diren arrainak<br />

harrapatzen dituzte. Beti<br />

modu itxian bizi izan diren izurdeek,<br />

beraz, ikasi beharko lukete<br />

hori egiten». Hori lortzeko azpiegiturak<br />

beharko lirateke. Haien<br />

alde egin du biologoak. Helburu<br />

nagusia animalien askatasuna<br />

baita.<br />

Gizartea hezi<br />

Herritarren artean ere bada lan<br />

handia egiteko, Garcia de los Riosen<br />

ustez, «izurdeak esparru<br />

itxietan ikustera joaten direnek<br />

jakin behar baitute hor diren animaliak<br />

sufritzen ari direla». Euskal<br />

Herrian ere bada zetazeoen<br />

alde egiten duen talderik, bertzeak<br />

bertze EIBE, Euskal Izurde eta<br />

Baleazaleen Elkartea. Horko<br />

kide da Enara Markos, eta animaliok<br />

dituzten zentroen aurka<br />

agertu da, argi eta garbi. «Izurdeen<br />

eta baleen jokabidea aztertzeko,<br />

nolakoak diren ikusteko, aske<br />

ikusi behar ditugu, euren berezko<br />

habitatean. Itsasoan bizi<br />

behar dute».<br />

Richard O’Barryk Behind the<br />

dolphin smile (Izurdearen irribarrearen<br />

atzean) izenburuko liburua<br />

idatzi zuen izurdeak harrapatzen<br />

eta telebistako kameren aurrean<br />

lan egiteko prestatzen<br />

zitueneko garaiaz, bai eta gero<br />

haien alde egindako lanaz ere.<br />

Aktore bilakatutako izurdeei buruz<br />

mintzatzen da lan horretan.<br />

Haien adimenaz. Gizakiok haiekin<br />

egindakoaz. O’Barryk, adibidez,<br />

Ameriketako Estatu Batuetako<br />

armadak izurdeak baliatzen<br />

zituela azaltzen du bere liburuan.<br />

Bertzeak bertze, lehergailuak garraiatzen<br />

irakasten zieten. Errealitate<br />

hori gordetzen du atzean<br />

izurdeen irribarreak.

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Elkarrizketa 13<br />

Eusebio de la Huerga · Gizakia Helburu<br />

«Egun, gizartea ez da<br />

ohartzen droga<br />

mendekotasunaren<br />

arazoaren neurriaz»<br />

Gizakia Helburu Euskal Herrian sortu zenetik 25 urte<br />

beteko direla eta, Huergak uste du heldutasuna lortu dutela<br />

baina oraindik «ilusioz beteriko proiektua» dela.<br />

Gotzon Hermosilla<br />

Aurten 25 urte beteko dira Gizakia<br />

Helburu elkartea Hego Euskal<br />

Herrian lanean hasi zenetik.<br />

Donostiakoa izan zen lehenengo<br />

programa, 1985eko otsailaren 4an<br />

abian jarrita. Handik hilabete gutxira,<br />

Bizkaikoaren txanda izan<br />

zen. Arabako lehenengo egoitza<br />

1987an ireki zuten, eta Nafarroakoa,<br />

berriz, 1990ean.<br />

Eusebio de la Huerga (Donostia,<br />

1958) gizarte heziketako diplomaduna<br />

eta psikopedagogiako lizentziaduna<br />

da. Gizakia Helburu<br />

elkartea Hego Euskal Herrian lanean<br />

hasi zenean, orain dela 25<br />

urte, han ibili zen, eta orain ere<br />

horretan dihardu, elkarte horretako<br />

programetako baten arduradun.<br />

G Nola garatu zen Gizakia Helburu<br />

Euskal Herrian?<br />

E Iñaki Aldabalde izan zen programaren<br />

lehenengo zuzendaria.<br />

1983an izan zuen lehenengo harremana<br />

Italiako Proyecto Uomorekin,<br />

Erroman. 1984an, talde bat<br />

Erromara abiatu zen, han prestakuntza<br />

jasotzera, eta handik gutxira,<br />

bigarrena. Ni bigarrenean<br />

joan nintzen. Prestakuntza prozesu<br />

horren ostean ireki genuen<br />

Gipuzkoako Gizakia Helburu.<br />

G Zer da Gizakia Helburu? Eta zerk<br />

desberdintzen du drogazaletasunaren<br />

arloan lan egiten duten bestelako<br />

erakundeetatik?<br />

E Dirua irabazteko asmorik gabeko<br />

elkartea da Gizakia Helburu,<br />

eta gizakiaren balioa droga<br />

mendekotasunetik eta horrek dituen<br />

ondorioetatik babestea da<br />

haren xede nagusia, banako, familia<br />

eta gizarte mailan. Nork<br />

bere buruari laguntzea da jorratzen<br />

dugun lan ildoa. Eta bi tresna<br />

nagusi erabiltzen dugu horretarako:<br />

taldean egindako terapia<br />

eta banakoaren ingurukoa. Beharbada,<br />

taldeko lan hori da gure<br />

ezaugarri nagusia, beste elkarte<br />

batzuekin alderatuta.<br />

G Nork osatzen du Gizakia Helbururen<br />

egitura?<br />

E Alde batetik, diziplina anitzeko<br />

taldea dago, terapia egiten duten<br />

profesionalek osatua. Laguntza<br />

zerbitzuak ere badaude, osasunaren<br />

arloan, auzibideenean,<br />

heziketan eta beste hainbat esparrutan<br />

laguntzen dutenak, eta, jakina,<br />

administrazio arloan lan<br />

egiten dutenak ere badaude. Baina,<br />

horretaz gain, boluntarioak<br />

ditugu, eta sekulako garrantzia<br />

du horrek. Hemen, Gipuzkoako<br />

programan, 45 profesional inguru<br />

gaude, baina une honetan 450<br />

bat lagun artatzen ditugu. Hori<br />

ezinezkoa izango litzateke boluntarioen<br />

laguntzarik gabe. Gutxi<br />

gorabehera, 70 bat laguntzaile ditugu<br />

Gipuzkoan.<br />

«Egoera aldatu da,<br />

ez soilki drogaren<br />

mendekoen artean;<br />

orain ez dago lehen<br />

gizartean zegoen<br />

larritasun hori»<br />

G Zein zen egoera zuen egitasmoak<br />

lehenengo urratsak egin zituenean?<br />

E Alde batetik, gizartean bazegoen<br />

larritasun moduko bat. Heroina<br />

arazo larria zen. Baina, gainera,<br />

horrek segurtasun arazo<br />

bat zekarren; jendeak kalean<br />

ikusten zituen drogazaleak, batzuk<br />

oso egoera eskasean, eta izurrite<br />

baten moduan ikusten zuten<br />

askok. Gainera, hiesa ere garai<br />

hartan agertu zen. Bi arrazoi horiek<br />

zirela eta, gizarteak kezka<br />

handiz ikusten zuen arazoa. Beste<br />

aldetik, garai hartan baliabideak<br />

urriak ziren. Beraz, gu hasi ginenean<br />

itxaropenak handiak ziren,<br />

bai drogazale eta haien familien<br />

aldetik, bai eta gizartearen<br />

eta instituzioen aldetik ere. Erantzukizuna<br />

handia zen. Gu oso gazteak<br />

ginen; zuzendaria kenduta,<br />

gainerako guztiok 26 urteren<br />

bueltan ibiltzen ginen. Beldur ginen,<br />

baina ilusio handia ere bagenuen.<br />

G Erraza da ilusio hori mantentzea<br />

25 urte geroago?<br />

E Nik beti esaten dut heldutasunak<br />

lasaitasuna ere ematen duela.<br />

Une honetan heldutasuna eskuratu<br />

dugu, baina segitzen dugu<br />

ilusioz beteriko proiektua izaten.<br />

G Zertan aldatu da egoera<br />

1985etik hona?<br />

E Gaur <strong>egungo</strong> egoerak ez dauka<br />

zerikusirik. Orain, drogaren<br />

mendekoen lau mota desberdintzen<br />

ditugu. Alde batean betiko<br />

droga mendekoa dago: hondatze<br />

handia pairatu duten pertsonak,<br />

baliabide asko galdu dituztenak;<br />

horientzako programari «ibilbide<br />

tradizionala» deitzen diogu guk.<br />

Bigarrenik, batez ere diseinuko<br />

drogak, kokaina eta antzekoak<br />

kontsumitu dituztenak daude.<br />

Jende gazteagoa da, kasu askotan<br />

ez dituzte familiarekiko loturak<br />

apurtu, eta gizartean integratuago<br />

daude. Hirugarren kasua da<br />

nik zuzentzen dudan programa<br />

irekian daudenena.<br />

G Zein dira zerbitzu hori jasotzen<br />

dutenen ezaugarriak?<br />

E 35 urtetik gorakoak izaten<br />

dira, eta kokaina eta alkohola<br />

kontsumitzen dituzte. Gizarteratuago<br />

daude, bikotekidea edo<br />

seme-alabak dituzte, lan egonkorra<br />

kasu askotan, eta urte batzuetan<br />

drogaren kontsumo «kontrolatuagoa»<br />

izan ostean, ikusi dute<br />

kontrol hori galdu dutela, eta<br />

mendekotasunak gainditu egin<br />

dituela. Beste mendeko mota bat<br />

ere badugu, laugarrena, batez ere<br />

JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS<br />

alkoholarekin arazoak dituztenena.<br />

Horientzat ere badugu berezko<br />

programa bat. Eta azken bi<br />

urte hauetan beste programa bat<br />

jarri dugu abian, droga mendekotasunaz<br />

gain buruko gaixotasun<br />

larriak dituztenentzat. Buruko<br />

arazoak programa guztietan aurkitzen<br />

ditugu, baina programa<br />

hau beren-beregi da gaixotasun<br />

larriak dituztenentzat.<br />

G Egoera, beraz, asko aldatu da.<br />

E Bai, baina ez soilki drogaren<br />

mendekoei dagokienez. Gizartearen<br />

erantzuna ere ez da berdina.<br />

Lehen aipatutako larritasun hori<br />

ez dago gaur egun, kontsumo<br />

moduak aldatu direlako eta garai<br />

hartako segurtasun arazo hori<br />

orain ez dagoelako. Nik uste dut<br />

gizartea ez dela ohartzen arazoaren<br />

neurriaz.<br />

G Esan daiteke droga mendekotasunaren<br />

arazoak gizartearen maila<br />

guztiei eragiten diela?<br />

E Bai, eta gustatuko litzaidake<br />

hori azpimarratzea, oraindik ere<br />

jende askok pentsatzen duelako<br />

guk gizartean bazterturiko lagunei<br />

baino ez diegula zerbitzua eskaintzen,<br />

eta hori ez da hala. Drogekin<br />

arazoak dituen edozeinek<br />

jo dezake gugana.<br />

G Egia al da heroina berriro ere indarra<br />

hartzen ari dela?<br />

E Ni ez naiz ausartzen horrelakorik<br />

baieztatzera. Zantzu batzuk<br />

badaude, eta egia da horrelakoak<br />

aipatzen direla profesionalen<br />

arteko elkarrizketetan, nahiz<br />

eta beste mota bateko kontsumoa<br />

izan. Baina ez naiz ausartzen hori<br />

baieztatzera.<br />

G Zuengana jotzen duenak zein aukera<br />

du prozesu osoa arrakastaz burutu<br />

eta mendekotasuna gainditzeko?<br />

E Une honetan, mila lagun baino<br />

gehiago daude prozesu osoa<br />

arrakastaz burutu eta gaur egun<br />

normal-normal eta autonomia<br />

osoz bizi direnak. Baina egia da<br />

batzuek utzi egiten dutela eta berriro<br />

erortzen direla, programa<br />

osoa amaitzea ez baita erraza.<br />

Kontuan izan bi urteko programa<br />

bati buruz ari garela. Dena dela,<br />

programa osoa amaitzen dutenak,<br />

ia guztiak, normal-normal<br />

bizi dira. Porrotak, batez ere, programa<br />

osoa burutzen ez dutenen<br />

artean gertatzen dira.

---

14 Historia<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

Kondairaren<br />

mugetan<br />

Deabrua eta<br />

enparauak<br />

zuen, eta, beraz, zigorra ezarri behar<br />

zen, zerua lasai edukitzeko.<br />

Baionako alkateak biraolariari<br />

hiru eguneko espetxe zigorra<br />

ezartzen zion. 1427an arneguak<br />

zehaztu zituen: santuen, Andre<br />

Mariaren eta jaungoikoaren izenen<br />

aipamenak. Txerrenaren aipamena<br />

sartzea ahaztu zitzaion,<br />

eta okerra zuzendu zuen urte batzuk<br />

geroago.<br />

Nafarroan, Allineko Arbeiza<br />

parrokian dago kokatua Konjuruen<br />

Ama Birjina, eta, jakina<br />

denez, ero guztien zaindaria da.<br />

Demonioak exorzizatzen omen<br />

Baionako alkateak<br />

biraolariari hiru eguneko<br />

espetxe zigorra<br />

ezartzen zion<br />

Lukas Aierbe tolosarrak<br />

egun bakar batean<br />

hamabost bat deabru<br />

uxatzen ei zituen<br />

Deabruaren ipuinak<br />

eta kondairak<br />

ezagunagoak dira<br />

maitagarrienak<br />

baino. Akerraren<br />

azala omen zuen<br />

gureak. Eta akerra<br />

beltza bazen, are<br />

gaiztoagoa zen.<br />

Deabruari deitzeko hainbat izen daude euskaraz: txerren, debru, demonio, tusuri... MARTIN SCHALK / EFE<br />

Euskal txerrena<br />

Iñaki Egaña<br />

Deabruen doaneko hilketa<br />

Robert Louis Stevensonek<br />

Botilako deabrua<br />

idatzi zuen 1889an,<br />

eta irakurri ondoren,<br />

sinetsi egin genuen<br />

deabruak dena egin zezakeela. Bizitza<br />

luzatzea izan ezik. Napoleonek<br />

eduki zuen botila, baita Cook<br />

kapitainak ere, eta auskalo beste<br />

zenbatek ere. Samoako gizon batek<br />

saldu zion botila Keaweri.<br />

Merke, 50 dolarrean. Munduko zorionek<br />

oso gutxi kotizatzen dute<br />

burtsan.<br />

Beraz, deabruaren normaltasuna,<br />

Stevensonek irudikatzen<br />

zuena behintzat, zabalduta zegoen.<br />

Deabruaren ipuinak eta kondairak<br />

ezagunagoak dira maitagarrienak<br />

baino. Akerraren azala<br />

omen zuen gureak. Eta akerra<br />

beltza bazen, are gaiztoagoa zen.<br />

Nor den deabrua jakitea ez da<br />

zaila. Ignazio Loiolakoak, Jesuiten<br />

Konpainiaren fundatzaileak,<br />

argi idatzi zuen: «Deabrua gizakiaren<br />

etsaia da». Paulok zera<br />

esan zuen Korintoei bidalitako<br />

gutun batean: «Mundu honetako<br />

jaungoikoa». Goikoak Adan eta<br />

Eva Edenetik bidali zituenean,<br />

aingeru gaiztoak ere bidali zituen.<br />

Une berean. Horiek dira, hain zuzen<br />

ere, deabruak. Horregatik bekatuaren<br />

sortzailea ez da gizakia,<br />

txerrenaren zirikada baizik.<br />

Azkueren bilketaren arabera,<br />

azal asko izan arren euskal<br />

deabruak izen gutxi zituen:<br />

txe(a)rren, debru, demonio eta tusuri.<br />

Sinonimo asko, ordea: gaizkile,<br />

etsai, gokaizto, aindurati,<br />

maltzur, gainkari... Eta goitizenei<br />

dagokienez, askoz gehiago: prakagorri,<br />

galtzagorri, katzagorri,<br />

kapagorri, gorri, aiar, barraban,<br />

montterot, kinkilimarro, akilimarro...<br />

Frantzian, hain zuzen ere, badakite<br />

deabrua euskalduna dela.<br />

1968an, gazteen matxinadaren<br />

ondoren, Frantziako garai hartako<br />

telebista bakarrak sail berri<br />

bat prestatu zuen: Gorri, le diable<br />

(Gorri, deabrua). Telesailak hamahiru<br />

atal zituen, eta izugarrizko<br />

arrakasta izan zuen. Rodolphe-Maurice<br />

Arlaude gidoilariak<br />

Garazin kokatu zuen kondaira,<br />

XIX. mendean. Gorri (Robert Etcheverry)<br />

kontrabandista zen,<br />

eta leporatutako hilketa baten<br />

ondorioz, Nafarroa Garaian erbesteratu<br />

zen. Gorriren maitale<br />

Maiderrek (Daniele Evenou) borobiltzen<br />

zuen istorioa.<br />

Hondarribian 1611an zabaldutako<br />

espediente bati esker ezagutzen<br />

dira txerrenaren ezaugarri<br />

fisiko nagusiak: «Deabruak hiru<br />

adar zituen kopetan, gorputz tantaia<br />

eta begi oso handiak. Begietatik<br />

argien erlauntza ateratzen zitzaion,<br />

isatsa ipurditik eta urrezko<br />

aulki batean eserita zegoen».<br />

Ez dakit demonioa hiztuna zen<br />

ala ez, baina eleanitza zen. Donostian<br />

eta Pasaian gaskoiez egiten<br />

zuen; Irunen eta Hendaian, ordea,<br />

euskaraz.<br />

Baionako Udala besteak baino<br />

ausartagoa zen. Euskal Herriko<br />

udalek, ohiturari jarraituz, espetxe<br />

zigorrarekin punitzen zuten<br />

arneguaren bekatua. Biraoak<br />

jaungoikoaren haserrea pizten<br />

D1627an, Leon Zorcoko Irizar gipuzkoarrak idatzi bat helarazi<br />

zien herrialdeko agintariei. Zorte handiko gizona<br />

omen zen, eta idatzi horren atzean, nire ustez, sari eskaera egon<br />

zitekeen. Irizarrek 40 urteko artzain bat hil zuen mendian. Artzainaren<br />

itxura mozorroa besterik ez zen, ordea. Benetako deabrua<br />

horren azpian zegoen. Izena: Joanes Irigoien. Irizarren<br />

esanetan, Irigoien txorta jotzen ikusi zuen behiekin, ahuntzekin<br />

eta ardiekin. «Bada denbora deabru hori ezagutzen dudala, eta<br />

ez dut inoiz emakume batekin txorta jotzen ikusi. Hala eta guztiz<br />

ere, eta, horregatik, haren bekatua handiagoa da, elizara joaten<br />

da jaunartzera askotan, donauste eginez». Irigoienek ez<br />

zuen merezi bizitzea.<br />

zituen, eta haren ospea izugarria<br />

zen, atzerriko eroak —Errioxakoak<br />

eta Gaztelakoak, esaterako—<br />

Arbeizara eramaten baitzituzten.<br />

Nola ateratzen zuen deabrua<br />

eroen gorputzetatik oraindik ez<br />

da jakina.<br />

Hala eta guztiz ere, deabruak<br />

kanporatzen zituen euskaldun<br />

handiena ez zen Ama Birjina izan<br />

(Unbeko eta Ezkioko argerkarietatik<br />

Andre Mariak euskaraz egiten<br />

duela jakin badakigu), tolosar<br />

bat baizik. Lukas Aierbe zuen<br />

izena, eta 1670an Atarrabian bizi<br />

zen. Adituen arabera, egun bakar<br />

batean hamabost bat deabru uxatzen<br />

zituen. Guiness liburuan<br />

egoteko errekorra. Inkisizioak<br />

atxilotu zuen, salaketa bat jaso<br />

ondoren. Egindako epaiketan<br />

«inoiz izan den belagile eta aztia<br />

handienetarikoa» izatea leporatu<br />

zioten. Igeltseroa zen, gizajoa.<br />

Egia da, deabru asko ibili dira<br />

gure bazterretan. Gehien bat argi<br />

indarra asmatu arte. Bordeleko<br />

Pierre Lancre inkisidore argiena<br />

izan daiteke. Hark aurkitu zituen<br />

txerrenaren bideak, trikimailuak,<br />

baita mozorroak ere. Lancreren<br />

ustez, Euskal Herriko deabruen<br />

ugaritasunak bazuen<br />

zergatia.<br />

Aldez aurretik esan beharko<br />

nuke, Lancreren arabera, sorginak<br />

eta deabruak sinonimoak<br />

zirela. Egunen batean, arrazoi<br />

ezezagunak zirela medio, deabruek<br />

alde egin zuten Japoniako<br />

lurraldeetatik. Hegan Asia eta<br />

Europa osoa zeharkatu eta Euskal<br />

Herrira iritsi ziren arte. Sagarraren<br />

usainarengatik, edo auskalo<br />

zergatik, gure arbasoen<br />

artean nahastu ziren: «Baionara<br />

ardoa erostera etorritako eskoziarrek,<br />

ingelesek eta beste askok<br />

esan izan didate deabru saldoak<br />

ikusi dituztela egindako<br />

bidaian».

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Iritzia 15<br />

Tramankuluaren astea<br />

Steve Jobs jaungoikoa da,eta Zaldieroa,<br />

profeta<br />

Osteguna. Goizeko zortziak. Goñi tabernan kafesnea hartzen<br />

ari gara. Hobeki esanda, hartzen ari naiz, Txikiteroa,<br />

ohi duenez, koñaka kafearekin gosaltzen ari baita, katilu<br />

handian, croissant batekin. Zaldieroa oraindik ez da iritsi.<br />

Berandu dabil. Halako batean, tabernako atea zabaldu da,<br />

eta bera, Zaldieroa, sartu da. Etxeko oinetakoetan dator,<br />

pijama eta albornozarekin. Begiak gorriturik dauzka, gau<br />

osoan begirik bildu izan ez balu bezala. Atea bultzaka zabaldu<br />

du; izan ere, bi eskuak okupaturik dauzka, tramankulu<br />

banarekin. «Argia ikusi dut», esan digu, mistikotasun<br />

osoz. Aho bete hortz nago. Ez dut deus ulertzen. «iPadaren<br />

argia ikusi dut», gehitu du. Aho bete hortz segitzen<br />

dut, baina jada dena ulertzen dut. Hamabi ordu baino zertxobait<br />

gehiago igaro da Apple etxeko buru Steve Jobsek<br />

iPad-a aurkeztu duenetik. Zaldieroa applezaleporrokatua<br />

da. Seguru gau osoa eman duela literalki begirik bildu gabe,<br />

begirik kliskatu gabe, ordenagailuko pantailan ditxosozko<br />

iPad-ari buruzko detailerik ez galtzeko. «Steve Jobs<br />

jaungoikoa da, eta Zaldieroa, profeta», bota du. Batek daki<br />

nola, baina bi iPad lortu ditu, bi tablet, eta albornozarekin,<br />

begirada gorritu horrekin, egiazki Moises profeta ematen<br />

du, Hamar Aginduen taulekin. «Liburuak, egunkariak<br />

eta ordenagailuak hil dira: iPad-a da bide bakarra», jarraitu<br />

du. Txikiteroak galdera zuzena bota dio: «Serio Demonio<br />

hor irakur dezaket?». Zaldieroak hiruzpalau segundo<br />

behar izan ditu erantzuten hasteko: «Bo... ez, baina hori da<br />

oraindik ez dugulako Internetera igotzen...». Txikiteroak<br />

segundo-milarena bakar bat ere ez du behar izan arrapostua<br />

botatzeko: «Orduan ez zait interesatzen». Txikiteroak<br />

croissant zatia ahoratu du. Zaldieroa bi iPad-etara begira<br />

geratu da, geldi, isilik, blokeaturik. Berrabiatzeko botoia<br />

non duen begiratu beharko dugu.<br />

Serio demonio<br />

Juan Kruz Lakasta eta Zaldieroa<br />

seriodemonio@berria.info<br />

Entzulego Nazionaleko epaileei lapikoa<br />

doakie<br />

Egunkaria auziko sumarioan, euskarazko idazkien gaztelerazko<br />

itzulpen zinez bitxiak aurki daitezke. Konparazio<br />

baterako, «ene uste apalean» gazteleraz «en nuestra opinion<br />

en la estanteria» itzuli dute. Itzulpengintza guztiz libre<br />

eta sortzaile horrek atentzioa eman digu, eta Auzitegi<br />

Nazionaleko itzultzaileetako batekin mintzatzea lortu<br />

dugu. Besteak beste, epaileak aste honetan Arnaldo Otegirekin<br />

izandako jarrera zakarraz galdetu diogu. Hona<br />

hemen haren erantzun literala, hizkuntzalaritza ikuspegi<br />

batetik bereziki interesgarria delakoan: «Entzulego Nazionaleko<br />

epaileak esnea dira. Ez zaie ongi eseritzen auzipetuek<br />

belarria jatea. Ez dute buru-lastorik onartzen. Berehala<br />

eulitzen dira. Berehala utzi nahi izaten diete argi<br />

auzipetuei haiekin jakinen dutela zenbat balio duen orrazi<br />

batek. Aitortu behar da zenbaitetan auzipetuek haien<br />

etxetxoetatik ateratzea lortzen dutela. Eta halakoetan lapikoa<br />

doakie pixka bat. Baina ulertu behar da komunikazio<br />

erdiek presio handia egiten dietela». Ikusgarria, zinez.<br />

A ze aberastasun linguistikoa. Zenbaitentzat ulergaitza<br />

ere suerta daiteke. Horregatik, gaztelerazko itzulpena ere<br />

eskainiko dugu, ulergarriago egiteko lagungarria gerta<br />

daitekeelakoan: «Los jueces de la Audiencia Nacional son<br />

la leche. No les sienta bien que los acusados les coman la oreja.<br />

No aceptan pajas mentales. Enseguida se mosquean.<br />

Enseguida les quieren dejar claro que con ellos se van a enterar<br />

de lo que vale un peine. Hay que reconocer que a veces<br />

los acusados consiguen sacarlos de sus casillas. Y en esas<br />

ocasiones se les va un poco la olla. Pero hay que entender<br />

que los medios de comunicacion los someten a mucha presion».<br />

Gora Osasuna,baina ez goregi<br />

Amaitzeko, ohi denez, tutti-fruttia. Bat: ni osasunazale<br />

porrokatua naiz. Zaldieroa ez horrenbeste. Baina, halere,<br />

poztu egiten da gorritxoek irabazten dutelarik. Aste honetan,<br />

Gazteluko plazako taldeak galdu egin du Santanderko<br />

Racingen aurka, 0-3. Eta Kopatik at geratu da, final<br />

laurdenak gainditu ezinean. Goibeldu gara. Baina ez<br />

gehiegi. Gure osasunazaletasuna eta Osasunari titulu bat<br />

lortzeko geratzen zaion tartea alderantziz proportzionalak<br />

dira. Izan ere, Miguel Sanz eta Yolanda Barcina palkoan<br />

imajinatzeak; Frantzisko Xabierkoari, San Fermini,<br />

Done Saturdiri eta Maria Ama Birjin sortzez garbiari eginen<br />

lizkioketen meza, eskaintza eta abarrak irudikatze<br />

hutsak gaizkitu egiten gaitu. Beraz, gora Osasuna, baina,<br />

otoi, ez goregi. Bi: metafora jaialdia Eusko Legebiltzarrean.<br />

Lopez eta Egibar, Egibar eta Lopez nor baino nor. Egibarrek<br />

dio Eusko Legebiltzarrean denok arrain haztegietako<br />

amuarrainak bezalakoak garela, denok pentsu berarekin<br />

hazten gaituztenez, denok zapore bera dugula,<br />

denok espainiarrak garela. Lopezen erantzuna, bera ez<br />

dela amuarraina, berak nahiago dituela koloretako arrainak.<br />

Guk dugun sentsazioa, bisigu dezente dagoela gure<br />

artean. Hiru: Otegiren aurkako epaiketara itzuliz —baina<br />

ez itzulita, haren euskarazko adierazpenak itzuli gabe<br />

baitzituzten: marka da gero—, ikusgarria epailearen jarrera.<br />

Gose greban dagoenez ura edan ote dezakeen galdetu<br />

eta beragatik ardoa ere edan dezakeela erantzun. Gracita<br />

Morales zenak 60ko hamarkadako komedia espainiar<br />

horietako batean ez zukeen modu umoretsuagoan erantzunen.

---

16 Begia<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

Begia 17<br />

Erlijio ikurrak<br />

eta laikoen<br />

espantuak<br />

Garbine Ubeda Goikoetxea<br />

— Jainkoaren aurrean duin agertzeko, mundutarren<br />

aurrean goitik behera estali behar...<br />

— Salbu eta etxeko jaunaren aurrean. Hark<br />

eskumen apartak ditin.<br />

— Are apartagoak Frantziako Errepublikako<br />

presidentearenak. Aurpegia ezkutatu<br />

beharrak makurtu zanpatu umiliatu egiten<br />

omen gaitin eta ezin omen din eraman. Ez,<br />

bederen, bere domeinuetan. Eta haren gogoa,<br />

denontzat lege.<br />

— Beste jauntxo bat.<br />

— Eskoletan, osasun zentroetan, kalean,<br />

leku publiko orotan debekatu egingo omen<br />

din.<br />

— Erretzea bezala.<br />

— Erretzaileak bezala.<br />

— Zakurraren putza gaitun.<br />

— Gizonezkoen putza gaitun.<br />

Emakume musulmanak niqab-a jantzita,<br />

Mediterraneo itsasoari begira, joan den<br />

asteartean. EFE/ WAEL HAMZEH<br />

igandea@berria.info

---

18 Denbora-pasa<br />

Hitz gurutzatuak<br />

Ezker-eskuin<br />

1. Bizkaieraz, bezala, legez. Taxi gidari. 2. Itsasora edo beste<br />

ibai batera doan ur-laster aski handi eta luze. Albaniako<br />

hiriburuko. 3. Afrikako erdialdeko estatua, Kongoko<br />

Errepublika Demokratikoa egun. Banketxea. 4. Produkzio.<br />

Animalia emeen sexuaz esaten da. 5. Zangoaren atal.<br />

Errepikatuz, barrea adierazten duen onomatopeia.<br />

Zirkonioaren ikurra. Nitrogenoaren ikurra. 6. Bokal bikoitza.<br />

Lodiak, gizenak. 7. Egiptoko hiriburuko. Kasik. 8. Bokala. ...<br />

egin, guztiz bete. Erretzen ari den zerbaitetik altxatzen den<br />

gas masa argitsu. Gaixo. 9. Galdetzailea. Ipar., bizimodu<br />

traketsa daramana. 10. Bitartean. Martimuilu. 11. Lapa-belar.<br />

Bakoitzak bat. 12. Laborari, baserritar. Bizkaieraz, sobera.<br />

Goitik behera<br />

1. Bigarren mailako irakaskuntzako ikastetxea. Bizkaieraz,<br />

itsusi. 2. Moztuak. Suak edo berotasun handiak hondatu.<br />

3. Noka, zaio. Arteria ... hornitzen du odolez gainerako<br />

arteriak. 4. Ipar Euskal Herrian, inguru. Pilotak paretaren eta<br />

lurraren arteko txokoan jotzen duenean. Nafarroako herria<br />

eta urtegia, Zangozerrian. 5. Kontsonantea. Ez baikor.<br />

Aztarna, arrasto. 6. Kanpo, landa. Eritasuna sorraraz<br />

dezakeena. 7. (Her.) Zuberotar. R bikoitza. 8. Asiako estatua.<br />

Erronkariko karstgune ospetsua. Iodoaren ikurra.<br />

9. Behar, egiteko. Ordaintzeke. Ipar Euskal Herriko<br />

laborarien sindikatua. 10. Turkiako hiriburua. Azao, bala. 11.<br />

Gizon izena. Giderra. 12. Bizirik segitu. Aiarako.<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

10<br />

11<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

BagaBiga<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

12<br />

Zazpi aldeak<br />

Eric Zener (Jitoan)<br />

Sudoku gaitza<br />

Sudokuzale porrokatuen gustuko jokoa dakarkizuegu oraingoan. Klasiko bat da, badakizue, 9 x 9 laukiko<br />

bederatzi karratu dituen taula horietakoa, baina molde honetako jokoen merkatuan, munduko azoka<br />

zabalean, inoiz prestatu direnetan zailenetakoa, horrelakoxeak nahi baitituzte gure sudokuzale aseezinek.<br />

Ezetz ordu erdian asmatu. Eta ordu betean? Tira, ba...<br />

6 4 5<br />

5<br />

2 9 7 8<br />

3 8 9<br />

4 5 7<br />

4 1 8<br />

5 6 3 2<br />

1<br />

3 9 7

---

2010eko urtarrilaren 31 • Igandea<br />

BagaBiga<br />

Hitz gezidunak<br />

Denbora-pasa 19<br />

pPrezipitazio motak<br />

▼<br />

IZAN ...,<br />

IZAN EZIK<br />

p<br />

▼ DANBOR ▼<br />

BI ZATI BI<br />

MOTA<br />

▼ ▼ EROSO,<br />

EGOKI<br />

▼<br />

p<br />

▼<br />

DEABRUARI<br />

DAGOKIONA<br />

BERAKO<br />

ASPALDIKO<br />

IZENDATZEKO<br />

OIHUAK<br />

AUZOA<br />

PETXA<br />

HITZA<br />

▼ ▼ p ESKUINEKO<br />

▼ ▼<br />

IRUDIAN<br />

▼<br />

BOTARAZI<br />

▼<br />

LORATEGIA<br />

▼<br />

BELDARRA<br />

▼<br />

DEITURA<br />

▼<br />

ZUHAITZA<br />

ESPAZIOARI<br />

DAGOZKIONAK<br />

▼<br />

p GOIKO<br />

IRUDIAN<br />

▼<br />

JOAKI<br />

NAIZ<br />

▼<br />

SAKAN<br />

▼<br />

▼<br />

HARRAPA<br />

EZAN!<br />

▼<br />

BARNERATUA<br />

▼<br />

LANDARE<br />

MOTA<br />

▼<br />

SOLAIRU<br />

JAURTIKETA<br />

IZUTIA<br />

MEND. SAHARAKO<br />

HIRIBURUA<br />

BIZKOR,<br />

AZKAR<br />

p<br />

JOAN DEN<br />

URTEA<br />

▼<br />

▼<br />

▼<br />

EZKONTEKIDEA<br />

HIL ZAIO<br />

▼<br />

▼<br />

▼<br />

ATSEGINA<br />

▼<br />

▼<br />

▼<br />

BOKAL<br />

ERREPIKATUA<br />

IRAULIZ,<br />

IHALOZKATUZ<br />

PL., ORE<br />

JANGARRI<br />

▼<br />

▼<br />

HARRAPATZEKO<br />

JAKI<br />

▼<br />

▼<br />

ASIA BARNEKO<br />

ITSASOA<br />

▼<br />

BARKAMENA<br />

SUARI<br />

DARIO<br />

MIHISEA,<br />

MAINDIREA<br />

▼<br />

AHOLEGARRAK<br />

▼<br />

▼<br />

p<br />

▼<br />

▼<br />

SAGU, HITZ<br />

ELKARTZEETAN<br />

IRIDIOA<br />

TOKA,<br />

DOA<br />

▼<br />

HEGO KOREAKO<br />

HIRIBURUA<br />

▼<br />

▼<br />

OINAZTURA,<br />

TXIMISTA<br />

▼<br />

▼<br />

1000<br />

▼<br />

TRAINERUA<br />

BIRATZEKO<br />

ZAIN,<br />

AIDURU<br />

KONTSO-<br />

NANTEA<br />

GARRAIO<br />

MOTA<br />

▼<br />

▼<br />

NAFARROAKO<br />

▼<br />

▼<br />

ASKATU,<br />

LASAITU<br />

▼<br />

▼<br />

GONA<br />

ERABATEKO<br />

NAHASMENA<br />

BOKALA<br />

▼<br />

ZURGIN<br />

▼<br />

▼<br />

ABESBATZA<br />

▼<br />

▼<br />

INDIOA<br />

▼<br />

▼<br />

p ESKUINEKO<br />

IRUDIAN<br />

ALAIKI,<br />

AMOLTSUKI<br />

▼<br />

BEHIAREN<br />

ARBASO<br />

▼<br />

BOKALA<br />

ERREPIKATUZ,<br />

TXORI MOTA<br />

▼<br />

▼<br />

▼<br />

ERASOTZAILE<br />

... EGIN,<br />

GOITIK ARI<br />

▼<br />

GUZTIA<br />

▼<br />

IZOTZ,<br />

HORMA<br />

▼<br />

NOR<br />

DEKLINABIDE<br />

KASUAREN<br />

ATZIZKIA<br />

▼<br />

UKAPENA<br />

OSAGARRIAK<br />

KONTSONANTEA<br />

▼<br />

TXISTUA,<br />

ISTUA,<br />

LISTUA<br />

▼<br />

▼<br />

▼<br />

Hitz kateatuak<br />

Erantzunak<br />

Koka itzazu ondoko hitz hauek diagraman:<br />

13 hizki<br />

Belauntzarrak<br />

Ondoriotasuna<br />

P<br />

O<br />

Z<br />

11 hizki<br />

Rangundarra<br />

Termitategi<br />

9 hizki<br />

Eskuilatu<br />

Kronikoak<br />

Negoziatu<br />

Trabatuak<br />

8 hizki<br />

Ailegatu<br />

Erentxun<br />

Jendalde<br />

Kriminal<br />

Tipulatz<br />

Tsarinak<br />

Ugaritze<br />

Ziraunak<br />

7 hizki<br />

Barreka<br />

Bengazi<br />

Kroazia<br />

Litezke<br />

6 hizki<br />

Ekaitz<br />

Itaxur<br />

Nahiko<br />

Zenbat<br />

5 hizki<br />

Abila<br />

Akain<br />

Atomo<br />

Itzal<br />

Jaitz<br />

Kairo<br />

Kakao<br />

Osoak<br />

Ozeka<br />

Renio<br />

Tonua<br />

Zuten<br />

4 hizki<br />

Inon<br />

Kaos<br />

Karu<br />

Nini<br />

Raul<br />

Tarn<br />

Ugao<br />

Zaku<br />

3 hizki<br />

Eki<br />

Ler<br />

Oin<br />

Ola<br />

Poz<br />

Txo<br />

E A B D E L<br />

I Z O T Z A E U R I A<br />

E R A I T S A R A Z I<br />

L A R B A A B I Z E N<br />

E K N O A A R R O N O S K<br />

E S T A I A L A R G U N A A L A I A<br />

P I Z Z A K A B I Z A R I A R A L<br />

B A R K U A K I O A K I H I N T Z A<br />

Z O A K S E U L O I N A Z T U M<br />

Z I A B O G A N A F A R L A X A T U<br />

A A R O T Z K O R U R A<br />

E L U R R A A J A Z A R L E<br />

A R R A I K I O K D E N A<br />

U K O A T U A O S A G A I A K

---

20 Kioskoa<br />

Igandea •2010eko urtarrilaren 31<br />

01 MIRAMON ARBELAITZ JATETXEA<br />

Bi lagunentzat bina dastatze menu<br />

02 ETXEKO JANA JATETXEA<br />

Bi lagunentzako menu berezia<br />

03 JOSEBA JATETXEA<br />

Bi lagunentzako menu berezia<br />

Mikeletegi pasealekua, 53<br />

Donostia<br />

Tel.: 943-30 82 20<br />

www.arbelaitz.com<br />

Campo Volantin pasealekua, 15<br />

Bilbo<br />

Tel..: 944-13 40 13<br />

www.yandiola.com<br />

Aizkibel, 10<br />

Azkoitia<br />

Tel.: 943-85 34 12<br />

www.josebajatetxea.com<br />

04 SANTAKUTZ HOTELA<br />

05 IBERNALO LANDETXE-JATETXEA<br />

06 ARTEZ AGENDA ETA MAHAI TAKOA<br />

07 'Tristan, triste'<br />

Bi lagunentzako gaua eta gosaria<br />

Bi lagunentzako dastatze menua<br />

Hamar sorta<br />

Antton Kazabon<br />

Erein<br />

Santa Barbara bidea<br />

Urretxu<br />

Tel.: 943-72 59 59<br />

www.hotelsantakutz.com<br />

Kanpezu<br />

Araba<br />

Tel.: 945-10 22 71 / 647-91 14 84<br />

www.casasruralesalava.com<br />

www.artez.net<br />

Hamabost ale<br />

08 IRUÑAZARRA SAGARDOTEGIA<br />

09 REZOLA SAGARDOTEGIA 10 PETRITEGI SAGARDOTEGIA 11 ITURRIETA SAGARDOTEGIA<br />

Bi lagunentzako<br />

bina bazkari edo afari<br />

Bi lagunentzako<br />

bina bazkari edo afari<br />

Bi lagunentzako<br />

bina bazkari edo afari<br />

Bi lagunentzako<br />

bina bazkari edo afari<br />

Iruñea<br />

Tel.: 948-22 51 67<br />

Astigarraga<br />

Tel.: 943-55 66 37<br />

Astigarraga<br />

Tel.: 943-45 71 88<br />

12 TXILLIDA LEKU MUSEOA 13 LAGUN ARO GBC-CB MURTZIA 14 ATHLETIC-XEREZ<br />

ZINEMA<br />

Arraga auzoa - Aramaio<br />

Tel. : 945-44 53 85<br />

Bi lagunentzat bina sarrera<br />

Bi lagunentzat bina sarrera<br />

Bost lagunentzat bina sarrera<br />

Donostia Arenan, otsailaren 14an.<br />

Bilboko San Mames futbol zelaian,<br />

otsailaren 7an.<br />

15 Gasteizko FLORIDA GURIDI:<br />

Bost lagunentzat bina sarrera<br />

Zabalaga baserria, Jauregi, 66<br />

Hernani<br />

Tel.: 943-33 60 06<br />

www.museochillidaleku.com<br />

2=1kupoiak<br />

ZIENTZIAREN KUTXAGUNEA<br />

Mikeletegi pasealekua, 43<br />

Donostia<br />

Tel.: 943-01 24 78<br />

www.miramon.org<br />

Argitaratze eguna: 2010-01-31<br />

Erabiltzeko epea: hilabete<br />

Batek ordaindu, eta bigarrenak doan!<br />

16 Iruñeko GOLEM:<br />

Bost lagunentzat bina sarrera<br />

MOZTU eta erabili zure<br />

harpidedun txartelarekin batera*<br />

* Harpidedun bakoitzak, asteko kupoi bat bakarra aurkez dezake.<br />

Izen-abizenak<br />

Harpidedun kodea<br />

Erabilitako eguna<br />

MUSEOA<br />

2=1kupoia<br />

AuKera ezazu,<br />

BIzI eusKaraz<br />

SASOIAN JARTZEKO ZIRKUITUA<br />

ZELAI TALASOTERAPIA<br />

Itzurun hondartza<br />

Zumaia<br />

Tel.: 943-86 51 00<br />

www.talasozelai.com<br />

Argitaratze eguna: 2010-01-31<br />

Erabiltzeko epea: hilabete<br />

Batek ordaindu, eta bigarrenak doan!<br />

Izen-abizenak<br />

Harpidedun kodea<br />

Erabilitako eguna<br />

SARRERAK<br />

2=1kupoia

---

Egitura<br />

berria 2010eko urtarrilaren 31 ekonomia@berria.info<br />

Berri Otxoak elkartekoek gizarte laguntzak txikiegiak direla salatzeko egindako protesta bat. JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS<br />

Ezkerraldea<br />

%14,13<br />

Ekaitza gainean<br />

lehertu zaie<br />

Ekaitza etortzen denean,<br />

normalean, inguru guztian<br />

egiten du eguraldi txarra,<br />

baina herri batzuetan kalte<br />

handiagoak eragiten ditu.<br />

Krisiarekin ere hori bera<br />

gertatzen ari da.<br />

Miren Garate<br />

Bulego guztietako langabeak<br />

gehitu eta<br />

biztanleria aktiboarekiko<br />

proportzioa<br />

kalkulatu ostean,<br />

Hego Euskal Herrian %11,47ko<br />

langabezia tasa dagoela dio<br />

Espainiako Estatistika Erakundeak.<br />

Lapurdin eta Nafarroa<br />

Beherean, berriz, %8,3koa Baionako<br />

Merkataritza Ganberak<br />

emandako datuen arabera.<br />

Noski, batez besteko datuak<br />

dira horiek, eta eskualdez<br />

eskualde egoera asko aldatzen<br />

da. Mutur batean dago Gorbeialdea,<br />

%6,33ko tasarekin; kontrakoan<br />

Ezkerraldea, %15,15ekin.<br />

Tartean beste guztiak, baina,<br />

eskualde berean ere, herriz herri<br />

egoera ezberdinarekin.<br />

Enpresa handiek asko eragiten<br />

dute inguruan. Batek daki<br />

zer gertatuko litzatekeen Goierrin<br />

CAF itxiz gero. Baina igarriko<br />

litzateke. Alde batetik, duen<br />

langile kopuruagatik; beste alde<br />

batetik, industria laguntzailean<br />

sortzen duen enpleguagatik; eta,<br />

horrez gain, langile horien kontsumoak<br />

gainerako sektoreei<br />

egiten dien ekarpenagatik.<br />

Kontratuak lortzen jarraitzen<br />

du tren enpresak, eta, horrek<br />

lagunduta, Goierrik du Gipuzkoako<br />

langabezia tasarik txikiena.<br />

Tubos Reunidos, Tubacex,<br />

Vidrala, Funvera, Savera,<br />

Zalain... Horiek guztiak ere badira<br />

nor norbere eskualdean.<br />

Baina ez dira ari ohi bezala funtzionatzen.<br />

Eta igartzen da. Igartzen<br />

da langabezia tasan, dendetako<br />

salmentetan, udalek<br />

zergetan jasotzen dutenean,<br />

baita giroan ere.<br />

Ezkerraldea<br />

Burua altxatu ezinik<br />

Argi koloretsuak, kartel erraldoiak,<br />

auto ilarak eta jendetza.<br />

Kontsumismoaren indarraren<br />

(Hurrengo orrialdean jarraitzen du)

---

22 Langabezia<br />

Egitura •2010eko urtarrilaren 31<br />

(Aurreko orrialdetik dator)<br />

erakusgarri argia da Megapark,<br />

krisiak krisi, urtero hamabost<br />

milioi pertsonatik gora erakartzeko<br />

gai. Non eta Barakaldon,<br />

langabezia tasarik handiena<br />

duen eskualdean. «Erreferentea<br />

ematen du, baina langileek<br />

Espainiako lan hitzarmena<br />

dute, eta, lanaldi osoa eginda<br />

ere, 740 euro irabazten dituzte.<br />

Decathlonen, adibidez, egun<br />

bakarreko kontratuak dituzte»,<br />

kontatzen du Juan Carlos Becerrak,<br />

Berrio Otxoak elkarteko<br />

kideak. Soldata horiekin, langabeek<br />

ez ezik lana dutenek ere<br />

hilabete amaierara iristeko<br />

komeriak izaten dituztela azaltzen<br />

du.<br />

Burua altxa ezinda jarraitzen<br />

du Ezkerraldeak. Langabezia<br />

tasek ondo islatzen dute zein<br />

den egoera: Sestaon, %19,42koa;<br />

Santurtzin, %16,26koa; Portugaleten,<br />

%15,16koa; eta, Barakaldon,<br />

%14,28koa. Saltoki handietan<br />

jendeak karroak goraino<br />

betetzen dituen bitartean, kilometro<br />

gutxira, astero lau familiak<br />

galtzen dute etxea. «Urtarriletik<br />

ekainera, 103 familiari<br />

kendu zieten etxea Barakaldon.<br />

Eta, orduan, krisia hasi besterik<br />

ez zen egin, orain erritmoa handiagoa<br />

izango da seguruenik».<br />

Adibide gehiago ere badaude:<br />

2.500 alargunek pobreziaren<br />

mugaz azpiko errenta dute. Elikagaien<br />

bankuak 146 pertsonari<br />

ematen die jaten egunero, eta<br />

Caritasek beste 150 pertsonari.<br />

«Lehen, batez ere etorkinak joaten<br />

ziren horietara. Orain erdiak<br />

baino gehiago betidanik Barakaldon<br />

bizi izan direnak dira»,<br />

azaltzen du Becerrak. Prestazio<br />

sozialei buruz informazioa ematea<br />

Berri Otxoaren zeregin nagusian,<br />

eta, herriko beste elkarteekin<br />

batera, protestak antolatzen<br />

dituzte.<br />

Ez daude ados gizarte zerbitzuen<br />

kalitatearekin. Alde batetik,<br />

diru kantitate oso txikia bideratzen<br />

delako haietara. «Gainera,<br />

krisia hasi zenetik murriztu egin<br />

dira aurrekontuak». Horrez gain,<br />

oso motel funtzionatzen dutela<br />

dio. «Hitzordua eskatzera joan,<br />

eta hiruzpalau hilabetera ematen<br />

dute; eta, gero, beste hiruzpalau<br />

hilabete pasatzen dira tramitatu<br />

artean».<br />

Familiak edo ingurukoek<br />

emandako laguntza bakarrik geratzen<br />

zaiela herritarrei dio,<br />

nahiz eta hori ere epe laburreko<br />

konponbidea izan. «Jende askok<br />

itzuli behar izan du gurasoen<br />

etxeetara. 60ko hamarkadetako<br />

familia eredua ari da errepikatzen,<br />

gurasoak, seme-alabak eta<br />

bilobak denak elkarrekin bizitzen».<br />

Egoera aldatzeko mobilizatzera<br />

deitu du Becerrak. «Hemen,<br />

bakoitzak bere baitan bizi du krisia.<br />

Kaleratzeak ez dira hain<br />

traumatikoak, ez da egon oihartzun<br />

handiko espedienterik.<br />

Oraintxe hiru kaleratzen dituzte<br />

denda batean, eta gero beste lau<br />

beste batean». Gero eta jende<br />

gehiago joaten da Berri Otxoara<br />

informazio eske. «Horrek laguntzen<br />

digu dramari aurpegi jartzen.<br />

Batzuen egoera onartezina<br />

dela ikusten dugu, ezin dela<br />

gehiago luzatu».<br />

Aiara<br />

Barearen osteko ekaitza<br />

Ezkerraldearentzat ez da nobedade<br />

langabe gehieneko eskualdea<br />

izatea. Egoera berria da Aiararentzat.<br />

Araban krisiak gehien<br />

jo duen tokia izan da. Errepidearen<br />

<strong>ezker</strong>-eskuin, indutrialdeak<br />

ikus daitezke han. Enpresa handiak<br />

bata bestearen ondoan.<br />

Urte oparo askoak izan dituzte.<br />

2008an, esaterako, 81,8 milioi<br />

euroko irabazi garbiak izan<br />

‘‘ Urtarriletik ekainera, 103<br />

familiari kendu zieten<br />

etxea. Orduan krisia hasi<br />

besterik ez zen egin»<br />

JUAN CARLOS BECERRA<br />

Berri Otxoak elkarteko kidea<br />

«Jendea langabezian<br />

dago, eta, jateari utzi ezin<br />

zaionez, arropak<br />

erosteari uzten dio»<br />

INMA CRESPA<br />

Crisis dendako saltzailea<br />

«Espedieenteek araudi<br />

bat dutela eta eskuak<br />

lotuta dituztela esaten<br />

digute Lan Sailean»<br />

JOSU IRAZOKI<br />

Berako alkatea<br />

«Emakume izate<br />

hutsagatik, lan baldintza<br />

okerragoak ditugu,<br />

eta soldata txikiagoak»<br />

MIREN LANZ<br />

Bidasoaldeko Bilgune Feministako kidea<br />

«Hemen, industriarik<br />

ez dago; horregatik,<br />

krisiak ez du eragin<br />

Hegoaldean bezainbat»<br />

MARIE CLAIRE SALABERRI<br />

Herrikoa elkarteko zuzendaria<br />

Tubacex eta Tubos Reunidos enpresetako langileen manifestazioa. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS<br />

zituen Tubos Reunidosek; 40,6<br />

milioi eurokoak Vidralak; eta<br />

37,58 milioi eurokoak Tubacexek.<br />

Iaz, enplegua erregulatzeko<br />

espedienteak aurkeztu zituzten<br />

hirurek.<br />

Baina krisia ez da igartzen industrialdeetako<br />

aparkalekuetan<br />

bakarrik. Komertzioz beteta<br />

dago Laudioko Zumalakarregi<br />

etorbide luzea. Badago mugimendua<br />

kalean, baina saltzaileen<br />

arabera, aurreko urteetan<br />

baino txikiagoa. Crisis izeneko<br />

emakumeen arropa dendan egiten<br />

du lan Inma Crespak. «Nabaritzen<br />

da bai salmentak jaitsi<br />

egin direla. Jendea langabezian<br />

dago, eta jateari utzi ezin zaionez,<br />

arropak erosteari uzten<br />

dio». %50eko beherapena dute<br />

dendan. «Hilabete hau, behintzat,<br />

salbatuko dugu merkealdiei<br />

esker».<br />

Haurren arropa erdi prezioan<br />

dute Kukuman ere. «%25ekin<br />

hasi nintzen, eta, orain, %50ean<br />

jarri dut. Lehen, 2x1 eskaintza<br />

egiten nuen, baina, aurten,<br />

horretarako produkturik gabe<br />

geratu naiz», kontatzen du Mila<br />

de Dios saltzaileak. Espero zuen<br />

salmentak jaitsi egingo zirela,<br />

eta, badaezpada, arropa gutxiago<br />

eskatu zuen hark ere.<br />

«Markako gauzak eta merkexeagoak<br />

ditut dendan. Salmenta<br />

kopuruaren jaitsiera ez dut hainbeste<br />

nabaritu, baina lehen markakoak<br />

erosten zituztenek orain<br />

merkeetara jotzen dute». Enpresek<br />

espedienteak aurkeztu zituztenetik<br />

nabaritu duela aldaketa<br />

kontatzen du.<br />

Araba Bidaiak agentzian<br />

enpresekin nahiz herritarrekin<br />

egiten dute lan. «Hiru mila euroko<br />

bidaiak egiten zituztenek berdin<br />

jarraitzen dute, baina bezero<br />

mota batzuen artean igartzen da<br />

jaitsiera», dio Alazne Marinak.<br />

Haurrak dituzten familien eta<br />

ezkon berrien kasuak aipatzen<br />

ditu. «Lehen mugarik gabeko<br />

aurrekontuarekin etortzen ziren<br />

ezkon bidaiei buruz galdezka.<br />

Orain, prezio bat jartzen dute,<br />

eta hortik beherako zerbait eskatzen<br />

dute».<br />

Bortziriak<br />

Alkateak ere kalera<br />

Araia<br />

%12,86<br />

Bortzirietako ekonomiaren motorra<br />

ere industria sektoreak osatzen<br />

du. Batez ere lau enpresa<br />

nagusik egiten diote tira: Berako<br />

Funverak eta Saverak eta Lesakako<br />

Zalainek eta ArcelorMittalek.<br />

Guztiek enpleguari eragin dioten<br />

neurriak aurkeztu dituzte. Funverak<br />

43 langile kaleratuko ditu.<br />

Saverako 132 langileetatik gehienak<br />

erregulazioan egongo dira<br />

maiatzera bitartean, eta enpresak<br />

dagoeneko jakinarazi du,<br />

eskaerak igo ezean, langileak<br />

soberan geratuko zaizkiola eta<br />

litekeena dela kaleratzeak egotea.<br />

Condesa taldeko Zalainen ere<br />

irailera arte luzatu dute espedientea.<br />

297 langile ditu. ArcelorMittaleko<br />

langileek ere ikusi dute zer<br />

den enplegu faltan etxean egotea.<br />

Gutxitan ikusten dira eskualde<br />

bateko alkateak elkarrekin protestan.<br />

Eta are gutxiagotan arrazoia<br />

egoera ekonomikoa salatzea<br />

denean. Bortzirietakoek, ordea,<br />

langileekin bat egin eta kalera<br />

ateratzea erabaki dute. «Eskualdearen<br />

egoera txarra delako eta<br />

gu herritarrei laguntzeko gaudelako»,<br />

dio Josu Irazoki Berako<br />

alkateak.<br />

Haren arabera, gauza gutxi<br />

egin dezakete alkateek espedien-

---

2010eko urtarrilaren 31 • Egitura<br />

Langabezia 23<br />

Behe Bidasoa<br />

%12,79<br />

Irunek eta Hondarribiak osatzen dute Behe Bidasoa eskualdea; Gipuzkoako langabezia tasarik handiena han dago. ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS<br />

Lapurdi-Nafarroa Beherea<br />

%8,3<br />

Baztan-Bidasoa<br />

%14,04<br />

Iparraldean, laborantza sektorea dago egoerarik okerrenean. GAIZKA IROZ<br />

Alkateek bat egin zuten Funverako kaleratzeak salatzeko protestarekin. JAGOBA MANTEROLA / ARP<br />

teen aurka. «Instituzioei presioa<br />

egin, besterik ez». Hala egin<br />

zuten Funveraren kasuan. Nafarroako<br />

Gobernuarekin bildu eta<br />

kaleratzeak ez onartzeko eskatu<br />

zioten. Hark, ordea, sinatu egin<br />

zuen. Ez daude ados Lan Sailaren<br />

jokaerarekin.«Espedienteek<br />

araudi bat dutela eta eskuak<br />

lotuta dituztela esaten digute».<br />

Funverarekin, bederen, espedientea<br />

onartzeko arrazoirik ez<br />

zegoela dio Irazokik, enpresak<br />

arazo ekonomikorik ez duelako.<br />

Enpresetako zuzendariek ere ez<br />

dute harreman handirik.<br />

Hurrengo hilabeteetan, gainera,<br />

egoera okertu egin daitekeela<br />

ohartarazi du Berako alkateak.<br />

«Ikusi egin beharko da maiatzean,<br />

Saverako espedientea amaitzen<br />

denean, zer gertatzen den».<br />

Handietan ez ezik, enpresa txikietan<br />

ere egon dira kaleratzeak,<br />

eta haietako hainbat itxi zituten<br />

joan den urtean. Langabe batzuk<br />

udaletxera ere joan dira, lan<br />

eske. Enplegurik sortzeko aukerarik<br />

ez dutela dio. Gobernutik<br />

urtero laguntza bat jasotzen dute<br />

udalek hainbat langile kontratatzeko,<br />

baina, hortaz aparte, ez<br />

dutela aukerarik kontatzen du,<br />

besteak beste udalak ere diruz<br />

larri dabiltzalako. Hori bai, protestan<br />

jarraitzeko prest daudela<br />

esan du Irazokik.<br />

Behe Bidasoa<br />

Emakumeak okerrago<br />

Bidasoa ibaiari jarraituta, Irun<br />

da Gipuzkoako lehen herria.<br />

Lasarte-Oriaren atzetik, langabeziarik<br />

handiena ere han dago,<br />

%13,83koa. 4.388 langabe zeuden<br />

INEMen izena emanda abenduaren<br />

bukaeran. Horietatik gehienak<br />

emakumeak ziren: 2.415,<br />

hain zuzen.<br />

Azken krisiak industrian eragin<br />

handia izan du. Hori dela eta,<br />

gizonen artean gehiago nabaritu<br />

da langabeziaren igoera. Hala<br />

ere, oraindik emakumeen baldintzak<br />

okerragoak direla dio<br />

Miren Lanz Bidasoaldeko Bilgune<br />

Feministako kideak.<br />

«Prekarietatea da nagusi emakumeen<br />

artean. Emakume izate<br />

hutsagatik lan baldintza kaskarragoak<br />

ditugu, eta lan bera<br />

eginda ere, askotan, soldata txikiagoa».<br />

Adinean gora egin<br />

ahala, ezberdintasun handiagoa<br />

dago emakumeen eta gizonen<br />

langabezia tasan. 45 urtetik<br />

gorakoak dira eskualdean lan<br />

bila dabiltzan emakume gehienak.<br />

«Emakumea ordaindu gabeko<br />

lanak egitera behartzen da: etxeko<br />

lanak, umeak eta adinekoak<br />

zaindu... Horregatik, berriro ere<br />

lan merkatura salto egin nahi<br />

duenean, oztopo gehiago izaten<br />

ditu», azaldu du Lanzek. Haren<br />

arabera, egoera aldatzeko irtenbide<br />

bakarra dago: «Indarrean<br />

dagoen sistema patriarkala errotik<br />

aldatzea».<br />

Iparraldea<br />

Bestelako krisia<br />

Aste honetan eman ditu Baionako<br />

Merkataritza Ganberak<br />

Lapurdiko eta Nafarroa Behereko<br />

langabezia datuak ere. %1,6<br />

emendatu da urtebetean<br />

––Zuberoako daturik ez du jakinarazi—.<br />

%8,3koa da tasa.<br />

«Hemen industriarik ez dugu,<br />

zerbitzuetakoak dira enpresa<br />

gehienak. Horregatik, krisiak<br />

ez du eragin Hegoaldean bezainbat»,<br />

adierazi du Marie Claire<br />

Salaberri Herrikoa elkarteko<br />

zuzendariak.<br />

Turista askok bisitatzen dituzte<br />

Lapurdiko kostaldeko herriak,<br />

eta sektore horrek ere ondo eutsi<br />

dio. «Urte hondarrean, jaiegunetan,<br />

jendea etorri da, eta joan den<br />

udan ere turistak ohi bezala etorri<br />

ziren».<br />

Barnealdera hurbildu ahala<br />

egoera okertu egiten da. Zerbitzuek<br />

indarra galtzen dute ekonomian,<br />

eta laborantzak hartu.<br />

Nolanahi ere, sektore horren krisia<br />

erabat ezberdina dela dio<br />

Salaberrik. «Denok badakigu<br />

laborantza mundua krisian dela,<br />

esnearen prezioengatik». Oraingoz,<br />

nekazari gehienek sektorean<br />

jarraitzea erabaki dute.<br />

«Baina hurrengo hilabeteetan<br />

zer eginen duten auskalo, galeretan<br />

ari dira lanean. Europa da<br />

laborarien itxaropen bakarra,<br />

eta 2012an laguntza denak amaituko<br />

direla esan du».<br />

Etorkizunean ere Iparraldeko<br />

langabeziak baxu jarraituko<br />

duen galdetuta, ez dakiela erantzuten<br />

du Herrikoako zuzendariak.<br />

«Hori zaila da erratea, ikusi<br />

beharko da aurten enpresek nola<br />

diharduten».

---

24 Hitz bitan<br />

Bakarrizketan<br />

Etorkizuna<br />

elektrikoa da<br />

Iker Aranburu<br />

1 Zer da Hiriko? Euskal Herrian eraikiko<br />

duten lehen auto elektrikoa da.<br />

AFYPAIDA elkartean bildutako Arabako<br />

enpresa talde batek diseinatu<br />

du, Massachusettseko Teknologia<br />

Institutuaren laguntzarekin. Zazpi<br />

pieza izango ditu, guztiak Euskal Herrian<br />

eginak, baina muntatzeko ez da<br />

kate klasikoa behar izango.<br />

2 Zer ezaugarri ditu? Bereziki hiri<br />

handietarako autoa da. Bi lagunentzako<br />

lekua izango du, asko jota 50 kilometroko<br />

abiadura hartuko du, eta<br />

200 kilometroko autonomia izango<br />

du. Oso leku txikietan uzteko aukera<br />

emango du. Izan ere, aparkatzeko orduan<br />

autoa tolestu egingo da. Sarbidea<br />

aurrean izango du.<br />

3 Noizko egongo da salgai? AFY-<br />

PAIDAk dio 2012. urtean egongo dela<br />

merkatuan. Uste dutenez, 9.000 euroan<br />

saldu ahal izango dute.<br />

4 Ez al da hori askotxo? Gaur egun<br />

salgai dauden beste auto elektrikoekin<br />

alderatuta, ez da garesti. Gainera,<br />

argindarra gasolina baino merkeagoa<br />

denez, auto arruntak baino merkeagoa<br />

izango da erabiltzea.<br />

5 Baina non kargatuko da? Gaur<br />

egun hori arazo handia da, garajerik ez<br />

dutenentzat behintzat. Zerbitzugune<br />

gutxi batzuek baizik ez dute aukera<br />

ematen orain bateria kargatzeko, baina<br />

oso litekeena da hurrengo urteotan<br />

ugaritzea, auto elektrikoen aldeko<br />

apustua egiten ari direlako autogile<br />

gutiz gehienak.<br />

6 Auto elektrikoak ugaritu arte<br />

zain egon beharko dugu, beraz?<br />

Agian ez. EuskoJaurlaritzak berak<br />

akordioa izenpetu du Repsolekin, bateriak<br />

kargatzeko sarea sortzeko. Heldu<br />

den urterako nahi dute martxan jarri.<br />

Jaurlaritzaren helburua da auto<br />

elektrikoaren inguruko industria sortzea<br />

hemen, eta ez izatea kanpoko<br />

autogileen hornitzaile hutsak. Ildo beretik,<br />

Bizkaiko Foru Aldundiak akordioa<br />

egin du Iberdrolarekin, sektorean<br />

gerta daitezkeen «mugimenduetan»<br />

parte hartzeko.<br />

Txindurriak eta txitxarrak<br />

Titulutik haratago<br />

Joxerra Senar<br />

Zapatero, Sanz, Lopez eta<br />

enparauek nahi dutena<br />

esango dute, baina badaepada<br />

ere hobe lukete aho<br />

txikiarekin esan okerrena<br />

iragan dela. Banku eta kutxak hasiak<br />

dira iazko emaitzak kaleratzen asteotan,<br />

eta emaitzok gauzak behar bezain ondo<br />

ez daudela adierazten dute.<br />

Har dezagun BBVA ahalguztiduna. Iaz,<br />

4.210 milioi euro garbi irabazi zituen,<br />

2008an baino %16 gutxiago. Irudi luke lehengo<br />

lepotik duela burua. Hala ere, taldeak<br />

azken hiruhilekorako irabaziak sakrifikatu<br />

zituen, eta, etxegileei emandako<br />

kredituetan izan ditzakeen galerei aurre<br />

egiteko, 805 milioi euro borondatezko horniduretara<br />

bideratu zituen. Ez hori bakarrik:<br />

arrazoi beragatik, Estatu Batuetako<br />

kreditu arriskuaren gain beste 533 milioi<br />

zuzkidura berezietan jarri ditu, krisiaren<br />

ondorioz Espainian bereganatutako etxeak<br />

«onbideratzeko» beste 100 milioi...<br />

Handik eta hemendik horniduretara eta<br />

aparteko ordainketetara iaz 6.572 milioi<br />

euro bideratu zituen. Benetan okerrena<br />

iragana balitz, uste al duzue BBVAk aparteko<br />

biltegi hori sortuko zuela?<br />

Francisco Gonzalez BBVAko buruak<br />

arrazoitu du etxegileen kredituaren gaineko<br />

arriskua ez dutela zergadunek konpondu<br />

behar, «bankuek, etxegileek eta<br />

kutxek» baizik, eta horretarako salbuespenezko<br />

zuzkidurak sortu behar direla.<br />

Orain arte, ziurrenik errealitatea aitortze<br />

hutsak eragin dezakeen elur bola saihestu<br />

nahian, bankuek eta agintari politikoek<br />

nahiago izan dute ostrukarena egin eta<br />

Asteko enpresak<br />

Funvera<br />

Desadostasunak<br />

greba amaieran<br />

55 eguneko grebaren ostean,<br />

asteartean itzuli ziren lanera<br />

Funverako langileak,<br />

Beran (Nafarroa). Batzarrean<br />

erabaki zuten greba bukatzea,<br />

nahiz eta ez duten<br />

lortu helburu nagusia —lankideen<br />

kaleratzea eragoztea—.<br />

ELAk bultzatu du<br />

baiezkoa, hasierako 55 kaleratzeak<br />

43 izango direlako.<br />

LABek «amore ematea»<br />

egotzi dio ELAri, grebari eutsiz<br />

gero «irabazteko» aukera<br />

ikusten zuelako.<br />

errealitatea ezkutatu. Berandutza tasa<br />

gehiegi igo ez zedin, bankuek etxegileei<br />

kreditua burfinantzatu diete, eta (edo)<br />

adreilua irentsi dute. Nazioarteko erakunde<br />

batzuk salbu, kontabilitate trikimailu<br />

horiei buruz inor ez da ezer esatera ausartu.<br />

Bitartean, denbora irabazi dute: bankariek<br />

txindurri lanak egin dituzte, eta<br />

adreiluaren etorkizuneko galerei aurre<br />

egiteko biltegiak (hornidurak eta erreserbak)<br />

betetzen joan dira.<br />

Negua datorrenerako biltegi horiek<br />

nahikoak izango dira? Batek daki! Espainiako<br />

Bankuak dio baietz, baina, jakina,<br />

kontrakoa ez luke inoiz aitortuko. Finantza<br />

erakundeen ikuspuntutik, uneotan<br />

zalantzarik handiena da Espainian etxegileei<br />

finantzatutako 325.000 milioi euroetatik<br />

zer portzentaje den ustela, eta epe<br />

luzera zenbat berreskuratuko duten.<br />

Argi dagoena da bankuak aitortutako<br />

Francisco Gonzalez (BBVA). ANGEL DIAZ / EFE<br />

Toyota<br />

Bizkortzearen<br />

ajeak<br />

General Motorsen krisia baliatuta,<br />

munduan auto<br />

gehien saltzen duen etxea<br />

bilakatu da Toyota. Lehiakide<br />

gehienek baino hobeto<br />

eutsi dio salmenten beherakadari,<br />

neurri handi batean<br />

auto fidagarrien ospea duelako.<br />

Azken astean, ordea,<br />

izena zikindu zaio autogile<br />

japoniarrari: AEBetan, zortzi<br />

modeloren salmenta eten<br />

du, azeleragailua traba zitekeelako.<br />

Saldutako 2,3 milioi<br />

auto berrikusi beharko ditu.<br />

Saab<br />

Beste aukera bat<br />

izango du<br />

Urtebete luze egin du Saabek<br />

salgai, baina azkenean<br />

saltzeko akordioa itxi du General<br />

Motorsek Spyker Herbehereetako<br />

autogile txikiarekin.<br />

Berria pozez hartu<br />

dute Suedian, marka historikoaz<br />

gain Trollhattango lantegiko<br />

3.400 lanpostuak<br />

salbatzeko aukera ematen<br />

duelako akordioak. Edonola<br />

ere, zaila izango zaio Spykerri<br />

Saab bide onean jartzea,<br />

merkatua eta ospea galdu<br />

dituelako.<br />

Egitura •2010eko urtarrilaren 31<br />

%5,05eko berandutza tasa gezurra dela,<br />

eta benetan handiagoa dela.<br />

Eta, hori horrela, 2010a dator. Banku<br />

eta kutxei entzun besterik ez dago. «Urte<br />

zaila» izango dela diote. Batetik, negozio<br />

marjinak nabarmen estutzera doaz. Bestetik,<br />

langabezia sarien amaieraren ondorioz,<br />

berandutza tasaren bigarren olde baten<br />

zain daude bankuak. Hirugarrenik,<br />

Espainiako Bankuak derrigortzen dituen<br />

hornidurak are gehiago handituko zaizkie,<br />

eta Europako Banku Zentralak zein<br />

beste finantza erakundeek mailegatu dieten<br />

epe motzeko zorra itzuliko beharko<br />

dute. Gaineratu koktel horri Espainiako<br />

etxebizitza merkatuaren gordintasuna.<br />

Boom garaian eraikitako (edo eraikitzen<br />

ari diren) etxe soberakina milioi batekoa<br />

da, urtean 200.000 salerosketa egiten direnean.<br />

Nahi den denbora irabazten saiatuagatik,<br />

bospasei urte beharko dira soberakinok<br />

saltzeko. Adreiluaren urrezko<br />

arrautza agortu da.<br />

Eta Euskal Herrian? Espainiako arazo<br />

berberak daude, baina arinagoak dira.<br />

Langabezia tasa %50 txikiagoa da, eta halakoa<br />

da euskal kutxen berandutza tasa<br />

ere. Hego Euskal Herrian, azken bost urteetako<br />

etxe soberakina 44.000 etxekoa<br />

da, eta hiru urte inguru beharko dira horiek<br />

xurgatzeko. Euskal kutxak ere biltegiak<br />

betetzen ari dira, eta iaz diru ugari<br />

bideratu zuten hornidura berezietara:<br />

BBK-k 221 milioi, Euskadiko Kutxak 200<br />

milioi, Kutxak beste 100 milioi...<br />

Hemen, Espainian bezala, sakoneko<br />

arazoa da etxeen prezioak ez direla apenas<br />

jaitsi: salneurriak are gehiago jaisteko<br />

zain dagoen eskariaren eta iraganeko<br />

praktikei estu heltzen dien eskaintzaren<br />

arteko borroka dago. Paradoxa da bankuei<br />

ez zaiela interesatzen prezioak nabarmen<br />

jaistea, baina arazoa luzatze hutsak<br />

ez du konponbidea ekarriko, eta krisia<br />

luzatu besterik ez du egingo. Negua<br />

etorriko baita, eta alegia hartan bezala,<br />

orduan ikusiko da nortzuk diren txindurriak<br />

eta nortzuk txitxarrak.<br />

Apple<br />

Salmentak eta<br />

berrikuntzak<br />

Krisi hitzik ez aipatu Applerenean.<br />

2009an 25 milioi iPhone<br />

saldu ditu —2008an<br />

baino %82 gehiago—, eta<br />

11,2 milioi Mac ordenagailu<br />

—%13,4 gehiago—. 2009ko<br />

azken hiruhilekoan 2.400<br />

milioi euro irabazi ditu, inoiz<br />

halako tarte batean lortutako<br />

etekin handiena. Eta<br />

arrakastaz arrakasta jarraitzeko<br />

bidea ematen dien<br />

produktu bat aurkeztu zuen<br />

asteazkenean: iPad pantaila<br />

elektronikoa.

---

2010eko urtarrilaren 31 • Egitura<br />

Adi datuari<br />

%3,9<br />

pHazkunde aurreikuspena.<br />

Munduko ekonomiaren suspertzea<br />

espero baino sendoagoa<br />

da, gora bidean diren herrialdeei<br />

esker. Hala, Nazioarteko<br />

Diru Funtsak hobetu egin<br />

ditu bere aurreikuspenak.<br />

Aurten munduko BPGa %3,9<br />

haziko dela uste du, urrian<br />

esandakoa baino %0,8<br />

gehiago. 2011rako, berriz,<br />

%4,3ko hazkundea espero<br />

du, %0,1 handiagoa.<br />

RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS<br />

67<br />

%8,3<br />

Aste honetan entzunak<br />

pIpar Euskal Herria. Baionako<br />

Merkataritza eta Industria<br />

Ganberak asteon esan duenez,<br />

Iparraldean uste baino<br />

gutxiago sentitu dute krisia.<br />

Alde ilunena langabezia da,<br />

2008ko hirugarren hilekotik<br />

2009kora %1,6 handitu delako<br />

langabeen kopurua, eta<br />

egun %8,3koa da tasa. Kontrara,<br />

epe berean %0,1 handitu<br />

da batez besteko soldata<br />

gordina.<br />

500<br />

pJaurlaritzaren laguntza.<br />

Auto berria erosteko 500 euroko<br />

laguntza ematen jarraituko<br />

duela iragarri du Eusko<br />

Jaurlaritzak. Hala, ibilgailu berria<br />

erosi eta zaharra kendu<br />

nahi duten arabar, bizkaitar<br />

eta gipuzkoarrek 2.000 euroko<br />

beherapena izango dute<br />

aurten: 1.000 euro autogileak<br />

jarriko ditu, 500 euro Espainiako<br />

Gobernuak, eta beste<br />

500 euro Eusko Jaurlaritzak.<br />

pErretiroa, geroago. «Borondatezko erretiroaz» egindako hauteskunde promesak ahaztuta eta<br />

patronalaren eta nazioarteko erakundeen presioei men eginda, erretiroa hartzeko adina bi urtez<br />

atzeratzea proposatu du Espainiako Gobernuak, 67 urtera arte. Madrilen arabera, etorkizunean<br />

sistema bideragarria izatea da helburua, biztanleriaren zahartzearekin gaur <strong>egungo</strong> egiturak ez<br />

diolako eutsiko. Sindikatuek eta Espainiako Parlamentuak dute orain hitza.<br />

«Lehiakide gehiago,<br />

hobeak eta merkeago<br />

ekoizten dutenak izango<br />

ditugu krisiaren ostean»<br />

EDUARDO ZUBIAURRE<br />

Adegiko lehendakaria<br />

«[Air Cometekin]<br />

loteriaren zenbaki<br />

txarra egokitu zait. Zer<br />

egingo diogu, bada!»<br />

GERARDO DIAZ FERRAN<br />

CEOEko presidentea<br />

«Lopezek ordezkaritza<br />

urratu digu, bere<br />

sindikatu adiskideei<br />

emateko»<br />

ADOLFO MUÑOZ<br />

ELAko idazkari<br />

Gero gerokoak<br />

Asteari so<br />

Aitor Aranburu<br />

Gaur <strong>egungo</strong><br />

egoera ahula<br />

ikusirik, ekonomia<br />

laguntzeko<br />

neurri publikoak<br />

azkarregi<br />

erretiratzeak ez<br />

dakar gauza onik.<br />

Hitz bitan 25<br />

Krisialdia atzean<br />

utzi omen dugula<br />

eta, azkenaldian<br />

finantzen munduan<br />

geroz eta<br />

ohikoagoa da irteera estrategiei<br />

buruz hitz egitea. Alegia, atzeraldi<br />

ekonomikotik ateratzeko gobernuek<br />

eta banku zentralek hartutako<br />

ezohiko neurriak erretiratzearekin<br />

lotutako estrategiak.<br />

Neurri horiek mota askotakoak<br />

dira. Alde batetik, gobernuek<br />

hartutakoak dauzkagu. Horiek<br />

gehienbat ekonomiari bultzada<br />

emateko helburua izan dute (adibidez,<br />

autoak erosteko laguntzak,<br />

obra eta proiektuak sustatu...).<br />

Gastu horrek herrialde<br />

gehienen egonkortasun finantzarioari<br />

kalte nabarmena egin dio.<br />

Gainera, hainbat kasutan neurriak<br />

eraginkorrak diren zalantzan<br />

jar daiteke. Gastatu den<br />

diru kopuru izugarriarekin alderatuz,<br />

lortu diren emaitzak ez<br />

baitira hasierako helburuen pare<br />

egon.<br />

Bestalde, Erresuma Batua,<br />

AEBak eta Japonia daude. Herrialde<br />

horiek ekonomiari bultzada<br />

bat emateko zorpetzeaz gain,<br />

interes tasak ia zerora jaitsi dituzte<br />

eta oinarri monetarioa izugarri<br />

hedatu dute. Alegia, diru<br />

kopurua zabaldu dute. Hedapen<br />

maila horiek, BPGarekiko termino<br />

erlatibotan neurtuz, ez ziren<br />

ikusi Bigarren Mundu Gerraz geroztik.<br />

Orduan ere oinarri monetarioa<br />

izugarri hedatu behar izan<br />

zuten, gerrak sortutako atzeraldi<br />

ekonomikoa gainditzeko.<br />

Azkenik, Europako Banku<br />

Zentrala (EBZ) daukagu. Erakunde<br />

horrek Europako finantza<br />

erakundeei nahi duten likidezia<br />

guztia eman die, oso interes tasa<br />

txikian, %1ean hain zuzen ere.<br />

Neurri horri esker gure amesgaiztoa<br />

den euriborra gaur <strong>egungo</strong><br />

mailetara jaitsi da. Hala ere,<br />

EBZk ez du beste helburua lortu.<br />

Alegia, finantza erakundeei likidezia<br />

maila baxuetan emanaz berauek<br />

mailegu gehiago ematea.<br />

Helburu hori betetzen ez dela<br />

EBZk hilero argitaratzen duen<br />

M3 datuan ikus dezakegu.<br />

Neurri horiek erretiratzeari<br />

buruz hainbat iritzi kontrajarri<br />

daude. Alde batetik, inflazioarekiko<br />

ezkorrak direnak daude. Horien<br />

ustez, neurrien ondorioz<br />

etorkizunean inflazio tasa altuak<br />

izango ditugu. Alegia, prezioen<br />

igoera handiak jasan beharko ditugu.<br />

Nahiz eta gaur egun, Erresuma<br />

Batuan izan ezik, inflazio<br />

tasak zerotik oso urrun ez ibili.<br />

Horregatik guztiagatik, neurri<br />

horiek lehenbailehen erretiratzeko<br />

premia ikusten dute.<br />

Beste talde are ezkorrago baten<br />

ustez, beste burbuila bat sortzen<br />

ari da neurri horien ondorioz.<br />

Gaur egun ekonomian ikusten<br />

ari garen errekuperazioa<br />

fiktizioa dela deritze. Alegia, sisteman<br />

txertatu den likidezia guztiaren<br />

ondorioa besterik ez dela.<br />

Horregatik neurriak lehenbailehen<br />

erretiratzeko beharra ikusten<br />

dute. Bestela, zenbat eta berandugora<br />

arte mantendu, orduan<br />

eta gogorragoa izango baita<br />

neurriak erretiratu ondoren etorriko<br />

den atzeraldi ekonomikoa.<br />

Azkenik, neurri horiek oraindik<br />

beharrezkoak direla pentsatzen<br />

dutenen taldea daukagu.<br />

Haien ustez, ekonomiaren egoera<br />

oraindik oso ahula da, deflazioan<br />

(prezioen etengabeko beherakada)<br />

sartzeko arriskuak ez du<br />

alde egin eta, gainera, ziurgabetasuna<br />

ohi baino handiagoa da<br />

etorkizuneko ekonomiaren egoerari<br />

dagokionez. Horregatik guztiagatik,<br />

ekonomiari laguntzeko<br />

hartu diren neurriak erretiratzeko<br />

goizegi dela uste dute. Gastua<br />

goizegi kentzeak atzerapen ekonomikora<br />

eramango baikintuzke.<br />

Dirudienez, neurri horiek goizago<br />

edo beranduago erretiratu<br />

arren, datorkigun etorkizuneko<br />

egoera ekonomikoak ez dauka<br />

itxura onik. Garbi dagoena da,<br />

gaur <strong>egungo</strong> ekonomiaren egoera<br />

ahula ikusirik, neurri horiek<br />

azkarregi erretiratzeak ez dakarrela<br />

gauza onik. Hobe dela<br />

oraingo egoera egonkortu, hau<br />

da, gaur <strong>egungo</strong> beharrei erantzun,<br />

eta etorkizunean sor daitezkeen<br />

burbuila edo antzekoei bere<br />

momentuan erantzun. Alegia,<br />

gero gerokoak.

---

26 Merkataritza<br />

Egitura •2010eko urtarrilaren 31<br />

Merkataritza<br />

ereduak auzitan<br />

Zaharkitutako merkataritza guneak handitzeko egitasmoek hautsak harrotu<br />

dituzte tokiko merkatarien, saltoki handien jabeen eta administrazioen<br />

artean, Basauriko Bilbondon eta Donostiako Garberan gertatu den bezala.<br />

Mikel Carramiñana<br />

Hiritik kanpo ezarritako<br />

merkataritza<br />

guneen eta tokiko<br />

saltokien arteko liskarrak<br />

epaitegiek<br />

konpondu beharko dituzte. Basauriko<br />

(Bizkaia) dendarien elkarteak<br />

eta Bizkaidendak federazioak<br />

EAEko Auzitegi Nagusira<br />

eraman dute Bilbondo merkataritza<br />

gunea handitzeko proiektua,<br />

Eroskik sustatutakoa eta Udalak<br />

onartutakoa. Donostian, berriz,<br />

Eusko Jaurlaritzak Garberaren<br />

handitzea geldiarazi duen arren,<br />

Unibail Rodamco jabeak auzitara<br />

eramango du Lakuaren erabakia,<br />

hilaren 20an Odon Elorza alkatearekin<br />

batzartu ondoren iragarri<br />

zuenez.<br />

Bilbondo merkataritza gunea<br />

10.000 metro koadro handitzeko<br />

egitasmoa oso aspaldikoa dela dio<br />

Basauriko merkatarien elkarteak.<br />

Izan ere, 2004an aurkeztu zuten<br />

lehen aldiz, baina orduko<br />

udal gobernuak atzera bota zuen.<br />

Eroskik egin asmo duen zabaltzea<br />

baimenduz gero EAEko LPS<br />

Lurralde Plan Sektoriala urratuko<br />

lukeela diote merkatariek. Basauriko<br />

Udalak handitzea onartu<br />

zuen iazko martxoan, herriko<br />

dendarien greba deialdien eta<br />

udaletxean eginiko protesta zaratasuen<br />

ostean. Aurretik iragarri<br />

bezala, urte amaieran epaitegien<br />

esku jarri zuten Bilbondorako<br />

proiektua saltoki txikiek eta Bizkaidendak<br />

.<br />

Eusko Jaurlaritzaren LPSk<br />

25.000 metro koadroko mugak<br />

ezartzen ditu saltoki handietarako,<br />

eta araua udalerrietako antolaketa<br />

planen gainetik dagoela<br />

nabarmendu izan dute behin eta<br />

berriz merkatari txikiek. Udal<br />

gehienek, ordea, ez dituzte haien<br />

legeak horretara moldatu. Bilbondok,<br />

gaur egun, 37.000 metro<br />

koadroko eremua hartzen du,<br />

baina <strong>egungo</strong> muga zehazten<br />

duen legea baino askoz lehenagokoa<br />

da, 1990ekoa, hain zuen ere.<br />

Oraingoz, Bilbondon izango<br />

den aldaketa bakarra zine aretoen<br />

itxiera izango da. Circuito Coliseo<br />

kateak ustiatzen zituen zortzi<br />

zine aretoak, baina Eroskirekin<br />

sinatutako akordioaren arabera,<br />

hiru hileko aurrerapenarekin<br />

esanda, kontratua bertan behera<br />

uzteko eskubidea zuten. Abenduan<br />

jakinarazi zietenez, otsailaren<br />

bukaeran edo martxoaren hasieran<br />

itxiko dituzte. Elorriotik ez<br />

dute egiaztatu horrek handitzearekin<br />

zerikusia duen.<br />

Europako Batzordearen legeak<br />

betetzen dituela dio Jaurlaritzak<br />

D<br />

Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan indarrean dagoen Lurralde<br />

Plan Sektorialak 25.000 metro koadro baino handiagoak<br />

diren merkataritza guneak galarazten ditu. Europako<br />

Batzordeak, alabaina, merkataritza eremuetarako traba guztiak<br />

desagerrarazteko helburua duen 2006/CE zuzentaraua,<br />

Bolkestein deitutakoa, onartu zuen, Europako Batasuneko herrialde<br />

kide guztiek bere egin beharrekoa. 2009ko abenduaren<br />

28rako muga horien gaineko legeak, 1994ko Merkataritza Jarduerarena<br />

besteak beste, moldatu behar zituzten administrazioek,<br />

eta Eusko Jaurlaritzak, abenduaren 29an, LPSk Bolkestein<br />

zuzentaraua betetzen zuela ebatzi zuen, Garbera handitzeko<br />

egitasmoa bertan behera utzita.<br />

Epaitegietako bide luzerako<br />

prest daude Basauriko merkatariak;<br />

Jose Andres Cebrecos elkarteko<br />

kidearen arabera, aurkeztutako<br />

helegiteen emaitza ekainera<br />

arte atzeratuko da, gutxienez.<br />

Haiek «argi» dute proiektuak<br />

LPS urratzen duela, eta Udalak<br />

onartu izanari «legez kanpokoa»<br />

deritzote. Bilbondo zaharberritzearen<br />

aurka ez daudela dio Cebrecosek,<br />

«baldin eta handitzea<br />

ez dadakar».<br />

Herriko merkataritzaren alde<br />

izan duten sostengua azpimarratu<br />

du. Bederatzi mila lagunen sinadurak<br />

biltzeaz gain, iaz deitutako<br />

bi greba deialdietan saltokien<br />

%90 eta %95 inguru ixtea lortu<br />

zuten «aurretik inoiz egin ez<br />

dena».<br />

Bizkaidenda elkartearen arabera,<br />

saltoki txikiek merkataritza<br />

guneek baino bost aldiz lanpostu<br />

gehiago sortzen dituzte. Horrez<br />

gain, Frantziako hiriak jartzen dituzte<br />

merkataritza guneen garapenaren<br />

eredugarri, «kaleak basamortu<br />

bihurtu dituzte». Herritarren<br />

aisialdia, ostalaritza eta<br />

merkataritza hiritik kanpoko guneetara<br />

eramatearen ondorioz,<br />

«Basauri hiltzen» ari direla salatu<br />

du Cebrecosek, eta horregatik,<br />

Bizkaiko lehen merkataritza gune handia izan zen Bilbondo, 1990. urtean Basaurin eginikoa. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS

---

2010eko urtarrilaren 31 • Egitura<br />

Merkataritza 27<br />

«kale eta herrietako bizitzari eustea»<br />

dute erronka berria.<br />

Kontsumitzaileen nahiak<br />

Zenbaitek zabaldutakoaren kontra,<br />

Bilbondoren handitzeak ez<br />

dauka krisiarekin zerikusirik,<br />

Eroskiko iturriek EGITURAri esan<br />

diotenez. Merkataritza gunearen<br />

jarduerak berak «eskaintza komertzialak,<br />

saltokien barrualdean<br />

eta azpiegituraren aldaketak<br />

eskatzen» dituela dio. Komertzioari,<br />

halaber, «bizitasun handiko<br />

sektorea» deritzo eta, ondorioz,<br />

«kontsumitzaileen nahiak identifikatu<br />

eta zerbitzu egokiak prestatu<br />

behar dira».<br />

Basauriko egitasmoari buruz,<br />

berriz, «onartuta» dagoela gogorarazi<br />

eta aurrera jarraitzen duela<br />

berretsi du Eroskik. Bilbondok<br />

Zaharberritu ezean<br />

Bilbondoren etorkizuna<br />

zalantzan dagoela<br />

ohartarazi du Eroskik<br />

Bizkaidendaren<br />

arabera, saltoki txikiek<br />

handiek baino lanpostu<br />

gehiago sortzen dituzte<br />

denbora luzea zabalik daramalako,<br />

«lehiakorra izateko beharrak»<br />

ditu, Bizkaian urteotan ireki dituzten<br />

gainerako merkataritza<br />

guneak «berriagoak eta kontsumitzaileen<br />

gogokoagoak direlako».<br />

Merkataritza gunean zerbait<br />

egin ezean «etorkizun zaila» izango<br />

duela ohartarazi du enpresak.<br />

Tokiko merkataritzan eragin<br />

ahal dituzten kalteen harira, saltoki<br />

handiek urtero milioika bisitari<br />

dituztela oroitarazi du Eroskik,<br />

eta, horrela izanda, hiriko<br />

dendariek «eskaintza lehiakorragoa<br />

egiteko zer aldatu behar duten<br />

ikusi beharko» dutela dio.<br />

Edonola ere, merkataritza guneetan<br />

ere dendariak daudela azpimarratu<br />

du Eroskik.<br />

Euskal Herrian dituen beste<br />

saltokiak handitzeko proiektu berririk<br />

ez duela ziurtatu du Eroskik,<br />

«oraingoz» behintzat.<br />

Garberaren auzia<br />

Gipuzkoan ere sortu dira eztabaidak<br />

merkataritza guneak handitzeko<br />

egitasmoen harira. Iazko<br />

otsailean, 1997an eraikitako Garbera<br />

saltoki erraldoia handitu eta<br />

birmoldatzeko plana aurkeztu<br />

zuten Donostiako merkataritzaren<br />

kontseiluan. Udalak egitasmoa<br />

onartu arren, Jaurlaritzak<br />

geldiarazi zuen LPS urratzen zuelakoan.<br />

Merkatari txikien elkarteek<br />

presio handia egin zuten. Handitzearekin<br />

ehunka lanpostu berri<br />

sortuko zituztela jakinarazi zuten<br />

sustatzaileek, baina hiriburuko<br />

saltoki txikietan dauden 9.700<br />

langileak kontuan hartzeko eskatu<br />

zuten hiriko dendariek.<br />

Hiriburukoak ez ezik, eskualdeko<br />

hainbat udaletan ere eztabaidatu<br />

zuten Garberaren handitzea.<br />

Errenterian, esaterako, aho<br />

batez erabaki zuten merkataritza<br />

gune handien garapenaren aurkako<br />

eta tokiko saltokien aldeko<br />

mozioa.<br />

Lourdes Lazaro · Shops Donostia elkarteko gerentea<br />

«Zaharberritzeko ez dago<br />

zertan handitu eta, are<br />

gutxiago, eremua bikoiztu»<br />

M. Carramiñana<br />

Garbera merkataritza gunea handitzearen<br />

aurka, Zaharrean, Zentro<br />

Erdi eta hiriko gainerako dendari<br />

elkarteen izenean aritu da<br />

borrokan Lourdes Lazaro (Lasarte,<br />

1964) Shops Donostiako gerentea.<br />

Legeak aldatu bitartean, plana<br />

gelditzea lortu dute oraingoz.<br />

G Zergatik egin zenioten kontra<br />

handitzeari?<br />

E Merkataritza gunea modernizatu<br />

behar zutela esan zuen Unibail<br />

Rodamcok, baina gure ustez,<br />

zentroa zaharberritzeko ez dago<br />

zertan handitu eta, are gutxiago,<br />

eremua bikoiztu. Zure etxea berritzeko<br />

ez duzu ondokoa erosten.<br />

Horrez gain, proiektuan saltzen<br />

zuten Garbera Donostiako marka<br />

komertzial gisa ezarri nahi zutela.<br />

Hiriko merkataritzari ez ezik,<br />

horrek hiriaren irudiari kalte<br />

egin behar zion. Ezin dugu hiriaren<br />

irudia enpresen esku utzi,<br />

ikurrak hirian eta hiritarren esku<br />

mantendu behar dira.<br />

G Saltoki handien ereduaren aurkako<br />

borroka izan da zuena?<br />

E Gure ezezkoak Donostiako<br />

merkataritzaren ereduaren oreka<br />

haustera zetorren proiektu baten<br />

kontrakoa zen. Ez gaude merkataritza<br />

guneen kontra, eskaintza<br />

legitimoa eta saltoki txikiekin<br />

bateragarria dela uste dugu. Aldiz,<br />

hiritik kanpo dauden guneak<br />

sustatzeko politikaren kontra<br />

gaude, hiriko merkataritzaren<br />

kontra doalako, baina hiriko erdigunean<br />

zein auzotan sustatu daitezkeen<br />

proiektu guztien alde<br />

gaude. Garberaren eskaintza baztertzailea<br />

da, ez baitu saltokien jarraipena<br />

bermatzen, Bretxatik<br />

Antiguara egin daitekeena. Edonola,<br />

jabeen helburua Garbera<br />

lehiakorragoa egitea zen, Donostiako<br />

marka bihurtzea baino<br />

gehiago. Bezero ugari Urbilera<br />

eta Txingudira joan zaizkie, eta<br />

hori ikusirik, berea indartu nahi<br />

zuten.<br />

G Handitzeak lau arau urratzen zituela<br />

salatu zenuten.<br />

E Garrantzitsuena LPS Lurralde<br />

Plan Sektoriala urratzen zuela.<br />

Indarrean dagoen LPSak gune<br />

horien garapenerako muga jakin<br />

batzuk zehazten ditu. 25.000 metro<br />

koadrotik gorakoak ezin dira<br />

handitu, eta ez dago muga horren<br />

gainetik gune berririk egiterik.<br />

Garberak 36.000 baino gehiago dituenez,<br />

argi dago muga gaindituta<br />

zegoela. Hori zen gure argudio<br />

GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS<br />

nagusia. Auzitara jotzeko prest<br />

geunden. Hor dago Illunbe, urte<br />

luzez auzitan egondakoa. Handitzea<br />

onartzea ziurgabetasun juridikoan<br />

egitea arriskutsua iruditzen<br />

zitzaigun.<br />

G Udalak egitasmoa onartu zuen<br />

eta Jaurlaritzak geldiarazi.<br />

E Udaleko oposizioko alderdiek<br />

gure argudioeekin bat egin zuten,<br />

baina gobernu taldeak, gehiengo<br />

osoarekin, behin-behinean onartu<br />

zuen Hirigintza Plan Orokorraren<br />

barnean. Kontuan hartu behar<br />

da eremu horretan onartu zutela.<br />

Guk aurretik ere<br />

eztabaidatu genuen hori bide egokia<br />

zen edo ez. Garbera handitzea<br />

onartuta ere eta hirigintza Udalaren<br />

eskumena izan arren, Eusko<br />

Muga jakin bat badago,<br />

berbera izan behar du<br />

Garberan eta<br />

Bilbondon<br />

Jaurlaritzaren oniritzia behar zuten.<br />

Hiru hilabeteko tarte horretan,<br />

Legebiltzarreko taldeekin<br />

batzartu ginen, eta Jaurlaritzako<br />

Lurralde Antolamenduko ordezkariekin<br />

bilerak egin genituen.<br />

Legebiltzarkide batzuen laguntza<br />

izan genuen, Ezker Batuak<br />

LPS ez berrikusteko proposamena<br />

egin zuen, eta PPk, berriz, Garberaren<br />

handitzeari buruzko iritzia<br />

eskatu zion Legebiltzarrari<br />

Udalak onartu ondoren eta LPSaren<br />

aurkakoa izanda. Orduan<br />

hasi zen handitzea eta haren zilegitasuna<br />

Gasteizen eztabaidatzen.<br />

Jaurlaritzak LPSa urratzen<br />

zuela aitortu zuenean, konponbidea<br />

ikusi genuen.<br />

G Jaurlaritzak baino ez zuen geldiarazteko<br />

eskumena.<br />

E Hala da, Legebiltzarraren iritzia<br />

ez zen bete beharrekoa, baina<br />

bitxia litzateke legebiltzarkideen<br />

gehiengoak gauza bat esan eta<br />

Jaurlaritzak beste bat egitea.<br />

G Askok diote PSEk ez zuela dendarien<br />

aurrean bakarrik gelditu nahi.<br />

E Indarrak biltzea oso garrantzitsua<br />

izan da. Sektorean batasun<br />

handia izan da, eta horri esker, gizartea<br />

eta politikariak sentsibilizatzeko<br />

gai izan gara. Ez da izan<br />

gure arma bakarra, argi dago<br />

proiektua gelditu dela politikariengan<br />

eragitea lortu dugulako.<br />

G Basauriko Bilbondo handitzea<br />

zuen argudioak erabilita geldiaraziko<br />

dutela uste al duzu?<br />

E Esango nuke Eusko Jaurlaritzak<br />

emandako argudioak merkataritza<br />

gune guztientzat baliagarriak<br />

direla, edozein lurraldetan<br />

izanda ere. Muga jakin bat<br />

badago, berbera izan behar du<br />

Garberan eta Bilbondon.<br />

G Hemendik urte gutxira egitasmoa<br />

berriz aurkeztu eta garatzeko<br />

arriskuaren beldur zarete?<br />

E Ez dakigu zer-nolako etorkizuna<br />

datorkigun kontu honekin.<br />

Abenduan Jaurlaritzak esan<br />

zuen zuzenketarik egin gabe Lurraldeko<br />

Plan Sektoriala Bolkestein<br />

zuzentarauarekin bateragarria<br />

zela . Handik aurrera, Unibail<br />

Rodamcok administrazioarekiko<br />

auzi prozesua aurkeztuko dio<br />

Eusko Jaurlaritzari. Handitzea<br />

baimentzea ekar dezakeela horrek?<br />

Ez dakit, baina nire ustez,<br />

sakoneko arrazoiak baino gehiago,<br />

prozesuaren garapenean egon<br />

daitezkeen akatsak besterik ez du<br />

argituko auziak.

---

28 Lan eskaintza publikoa<br />

Egitura •2010eko urtarrilaren 31<br />

Araba<br />

Kudeaketa ekonomikoko<br />

teknikaria, Gasteizen<br />

Deialdigilea: Eusko Legebiltzarra<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, ekonomia gaien kudeaketako<br />

teknikari lanpostu bat<br />

betetzeko deialdia egin du Eusko<br />

Legebiltzarrak. Hautatua<br />

Eusko Legebiltzarreko lan taldeko<br />

partaide izango da.<br />

Baldintzak:<br />

pKudeaketa ekonomikoan teknikari<br />

titulua izatea.<br />

pHirugarren hizkuntza eskakizuna.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Giza baliabideetako<br />

antolakuntza zuzendaritza.<br />

Becerro de Bengoa, z/g<br />

(Admnistrazio eraikina). 01005<br />

Gasteiz.<br />

Webgunea: www.parlamentovasco.euskadi.net<br />

Iturria: Eusko Legebiltzarra.<br />

Bizkaia<br />

Herri lanetarako bi<br />

ingeniari tekniko, Bilbon<br />

Deialdigilea: Bilboko Udala<br />

Baldintzak:<br />

pHerri Lanen Ingeniari Tekniko<br />

titulua edo balikokidea izatea,<br />

edo eskuratzeko baldintzak<br />

beteta izatea, eskaerak aurkezteko<br />

epea amaitzen den eguna<br />

baino lehen.<br />

p Hirugarren hizkuntza eskakizuna,<br />

derrigorra.<br />

Edukia: Lehiaketa oposizio librez<br />

bidez, herri lanetarako bi<br />

ingeniari tekniko lanpostu betetzeko<br />

deialdia egin du Bilboko<br />

Udalak.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Bilboko Udala. Ernesto<br />

Erkoreka enparantza, z/g,<br />

5.48007 Bilbo.<br />

Telefonoa: 94 4204420<br />

Prezioa: Azterketa eskubideak<br />

2,35 euro<br />

Iturria: 2010-01-22ko 14. BAO,<br />

1828or. / 2009-03-25ko 57.<br />

BAO, 8 or.<br />

Laborategiko bi teknikari,<br />

Bilbon<br />

Deialdigilea: Bilboko Udala<br />

Baldintzak:<br />

p Lizentziatura titulua izatea<br />

Biologia Zientzietan, Bioteknologian,<br />

Elikagaien Zientzia eta<br />

Teknologian, Kimika Zientziak,<br />

Farmazia, Albaitaritza, Biokimika,<br />

Ingurumen Zientziak edo<br />

baliokideak, edo eskuratzeko<br />

baldintzak beteta izatea, eskaerak<br />

aurkezteko epea amaitzen<br />

den eguna baino lehen.<br />

p Hirugarren hizkuntza eskakizuna,<br />

derrigorra.<br />

Edukia: Lehiaketa oposizio libre<br />

bidez, laborategiko bi teknikari<br />

lanpostu betetzeko deialdia<br />

egin du Bilboko Udalak.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Bilboko Udala. Ernesto<br />

Erkoreka enparantza, z/g,<br />

5. 48007 Bilbo.<br />

Telefonoa: 94 4204420<br />

Prezioa: Azterketa eskubideak<br />

3,05 euro<br />

Iturria: 2010-01-22ko 14. BAO,<br />

1820or. / 2009-03-25ko 57.<br />

BAO, 8 or.<br />

Goi mailako bi liburuzain<br />

teknikari, Bilbon<br />

Deialdigilea: Bilboko Udala<br />

Baldintzak:<br />

p Goi Mailako Titulua izatea<br />

(doktorea, lizentziaduna edo<br />

balikokidea), edo eskuratzeko<br />

baldintzak beteta izatea, eskaerak<br />

aurkezteko epea amaitzen<br />

den eguna baino lehen.<br />

p Hirugarren hizkuntza eskakizuna,<br />

derrigorra<br />

Edukia: Lehiaketa oposizio librez<br />

bidez, goi mailako bi liburuzain<br />

teknikari lanpostu betetzeko<br />

deialdia egin du Bilboko<br />

Udalak.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Bilboko Udala. Ernesto<br />

Erkoreka enparantza, z/g,<br />

5. 48007 Bilbo.<br />

Telefonoa: 94 4204420<br />

Prezioa: Azterketa eskubideak<br />

3,05 euro<br />

Iturria: 2010-01-19ko 11. BAO,<br />

986 or. / 2009-03-25ko 57.<br />

BAO, 8 or.<br />

80 administrari<br />

laguntzaile, Bilbon<br />

Deialdigilea: Bilboko Udala<br />

Baldintzak:<br />

p D.B.H.ko graduatu titulua,<br />

oinarrizko batxilergoa, eskola<br />

graduatua, lehen mailako lanbide<br />

heziketa edo baliokidea<br />

izatea edo horiek eskuratzeko<br />

baldintzak beteta izatea eskaerak<br />

aurkezteko epea amaitzen<br />

den eguna baino lehen.<br />

p IT txartela edo Informazioaren<br />

Teknologietan Gaitasun<br />

Ziurtagiria izatea (European<br />

Software Institute ESI erakundeak<br />

garatutakoa, Microsoft<br />

Word 2000 edo XP Testu Prozesagailuaren<br />

edo ondorengo<br />

bertsioen inguruan maila aurreratuan<br />

eta 2000 edo XP Microsoft<br />

Excel Kalkulu Orria edo<br />

ondorengo bertsioak oinarrizko<br />

mailan), Kzgune batean edo<br />

ESIk homologatutako zentroren<br />

batean lortutakoa izan<br />

behar du, edo Oinarri hauek<br />

«B.O.E.n» argitaratzen diren<br />

eguna baino lehen horiek eskuratzeko<br />

baldintzak beteta izatea.<br />

Hau hala izan dadin, baldintza<br />

beteta dagoela ulertuko<br />

da maila aurreratuaren ziurtagiria<br />

Excel Kalkulu Orrian erakutsiz<br />

goian aipatutako edozein<br />

bertsiotan eta Lehiaketa fasean<br />

meritu gisa balioztatzeko ez du<br />

inolako kalterik eragingo.<br />

p Bigarren hizkuntza eskakizuna,<br />

49 lanpostutan derrigorra.<br />

Edukia: Lehiaketa-oposizio librez<br />

bidez, 80 administrari laguntzaile<br />

lanpostu betetzeko<br />

deialdia egin du Bilboko Udalak.<br />

Horietatik hiru lanpostu ahalmen<br />

urritasuna duten pertsonentzat<br />

gordeko dira.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Bilboko Udala. Ernesto<br />

Erkoreka enparantza, z/g,<br />

5. 48007 Bilbo.<br />

Telefonoa: 94 4204420<br />

Prezioa: Azterketa eskubideak<br />

1,55 euro.<br />

Iturria: 2010-01-19ko 11. BAO,<br />

979 or. / 2009-03-25ko 57.<br />

BAO, 8 or.<br />

Artxibategi teknikaria,<br />

Bilbon<br />

Deialdigilea: Bilboko Udala<br />

Baldintzak:<br />

p Goi Mailako titulua edo baliokidea<br />

izatea (doktorea, lizentziaduna<br />

edo baliokidea) edo<br />

eskuratzeko baldintzak beteta<br />

izatea, eskaerak aurkezteko<br />

epea amaitzen den eguna<br />

baino lehen.<br />

p Hirugarren hizkuntza eskakizuna,<br />

derrigorra<br />

Edukia: Lehiaketa-oposizio libre<br />

bidez, artxibategiko teknikari<br />

lanpostu bat betetzeko<br />

deialdia egin du Bilboko Udalak.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Bilboko Udala<br />

Ernesto Erkoreka enparantza,<br />

z/g, 5. 48007 Bilbo.<br />

Telefonoa: 94 4204420<br />

Prezioa: Azterketa eskubideak<br />

3,05 euro<br />

Iturria: 2010-01-18ko 10. BAO,<br />

888 or. / 2009-03-25ko 57.<br />

BAO, 8 or.<br />

Administrari laguntzailea,<br />

Sopelan<br />

Deialdigilea: Uribe Kostako<br />

Zerbitzu Mankomunitatea<br />

Baldintzak:<br />

pAdministrari titulua izatea.<br />

pBigarren mailako hizkuntza<br />

eskakizuna.<br />

Edukia: Uribe Kostako Zerbitzu<br />

Mankomunitateak oposizio<br />

lehiaketa libre bidez, administrari<br />

laguntzaile lanpostu bat<br />

betetzeko deialdia egin du.<br />

Epea: Dagokion aldizkarian<br />

behin betiko argitaratzen den<br />

egunera arte.<br />

Informazioa: Uribe Kostako<br />

Zerbitzu Mankomunitatea<br />

Gatzarriñe 2-4. 48600 Sopela.<br />

Telefonoa: 946762674<br />

Faxa: 946762872<br />

Iturria: 2008-11-27ko 229. BAO,<br />

29088. or.<br />

Udaltzaina, Arrigorriagan<br />

Deialdigilea: Arrigorriagako<br />

Udala<br />

Baldintzak:<br />

p 18 eta 32 urte artean izatea.<br />

p Gizonek 1,65 metroko gutxieneko<br />

altuera izatea; eta emakumeek,<br />

1,60 metrokoa.<br />

p Eskolako graduatua, lehen<br />

mailako lanbide heziketa edo<br />

baliokidea, edota goi mailako<br />

beste edozein titulu.<br />

p B gidabaimena edo baliokidea<br />

izatea.<br />

p Bigarren hizkuntza eskakizuna.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa librea.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

BOEn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Arrigorriagako<br />

Udala.Urgoiti Pasalekua, 57.<br />

48480 Arrigorriaga<br />

Telefonoa: 944020200<br />

Faxa: 944020209<br />

Iturria: 2009-12-22ko 244.<br />

BAO, 23 or.<br />

Aparejadorea, Sondikan<br />

Deialdigilea: Sondikako Udala<br />

Baldintzak:<br />

p Aparejadore, arkitekto tekniko<br />

edo horien antzeko tituluren<br />

bat izatea.<br />

p B motako edo maila altuagoko<br />

gidabaimena izatea ezinbestekoa.<br />

p Hirugarren hizkuntza eskakizuna,<br />

derrigorrezkoa.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

eta irekiaren bidez, aparejadore<br />

lanpostu bat betetzeko<br />

deialdia egin du Sondikako<br />

Udalak. Hautatuak funtzionario<br />

kontratua izango du. Lanpostua<br />

administrazio bereziko eskalari<br />

dagokio: Azpieskala Teknikoa,<br />

Erdi Mailako Teknikaria, A sailkapen<br />

Taldea, A2 Azpitaldea.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Sondikako Udala.<br />

Goronda Gane Bidea, 1. 48150<br />

Sondika.<br />

Telefonoa: 94 4533100<br />

Faxa: 94 4710324<br />

Iturria: 2009-12-02ko 231. BAO,<br />

25 or.<br />

Administrari laguntzailea,<br />

Portugaleten<br />

Deialdigilea: Portugaleteko<br />

Udala<br />

Baldintzak:<br />

pAdministrari laguntzaile titulua<br />

izatea.<br />

pBigarren hizkuntza eskakizuna<br />

izatea.<br />

Edukia: Lehiaketa oposizio libre<br />

bidez, txanda irekiko gizarte ongizateko<br />

administrari laguntzaile<br />

lanpostu finko bat betetzeko<br />

deialdia egin du Portugaleteko<br />

Udalak<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

BOEn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Portugaleteko<br />

Udala. Solar plaza, z/g. 48920<br />

Portugalete.<br />

Telefonoa: 944729200<br />

Webgunea: www.portugalete.org<br />

Iturria: 09-10-30eko 208. BOB,<br />

59.or.<br />

Hiru liburutegiko<br />

laguntzaile, Santurtzin<br />

Deialdigilea: Santurtziko Udala<br />

Baldintzak:<br />

pBigarren hizkuntza eskakizuna<br />

izatea<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, hiru liburutegiko laguntzaile<br />

lanpostu betetzeko deialdia<br />

egin du Santurtziko Udalak.<br />

Hautatuek karrerako funtzionario<br />

kontratuak izango dituzte.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

BOEn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Santurtziko<br />

Udala. Murrieta etorbidea, 6.<br />

48980 Santurtzi.<br />

Telefonoa: 944 205 800<br />

Webgunea: www.ayto-santurtzi.es/www.santurce.com<br />

Iturria: 2009-06-01ko 101.<br />

BOB, 32.or.<br />

Udaltzaina, Trapagaranen<br />

Deialdigilea: Trapagarango<br />

Udala<br />

Baldintzak:<br />

pBigarren hizkuntza eskakizuna<br />

izatea.<br />

p BTP motako gidabaimenaren<br />

jabe izatea.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, udaltzain lanpostu bat<br />

betetzeko deialdia egin du Trapagarango<br />

Udalak.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

BOEn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Lauaxeta Plaza<br />

z/g. 48510 Trapagaran.<br />

Telefonoa: 944 922 230<br />

Webgunea:<br />

www.trapagaran.net<br />

Iturria: 09-09-16ko 177. BOB,<br />

34. or.<br />

Sei erizain laguntzaile,<br />

Zallan<br />

Deialdigilea: Zallako Udala<br />

Baldintzak:<br />

pOsasun alorreko Lehen mailako<br />

titulua izatea edo haren<br />

pareko beste tituluren baten<br />

jabe izatea.<br />

pBigarren hizkuntza eskakizuna:<br />

bi plazetan derrigorrezkoa<br />

da.<br />

Edukia: Zallako Eguzki Erakunde<br />

Autonomoak txanda irekian<br />

lan egingo duten sei erizain<br />

laguntzaile kontratatzeko<br />

deialdia egin du.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Zallako Udala.

---

2010eko urtarrilaren 31 • Egitura<br />

Lan eskaintza publikoa 29<br />

Cosme Vivanco 2, 48860 Zalla.<br />

Telefonoa: 946390001 /<br />

946390050<br />

Faxa: 946390672<br />

Iturria: 2009-08-10ko<br />

150.BAO, 34. or.<br />

Zerbitzu anitzetako<br />

langilea, Muxikan<br />

Deialdigilea: Muxikako Udala<br />

Baldintzak:<br />

pBigarren hizkuntza eskakizuna<br />

izatea.<br />

pB1 motako gidabaimenaren<br />

jabe izatea.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, zerbitzu anitzetako lanpostu<br />

bat betetzeko deialdia<br />

egin du Muxikako Udalak.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

BOEn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Muxikako Udala.<br />

Ugarte kalea, 1. 48392 Muxika.<br />

Webgunea: www.muxikakoudala.com<br />

Iturria: 09-11-28ko 206. BOB,<br />

15. or.<br />

Liburuzaina, Portugaleten<br />

Deialdigilea: Portugaleteko<br />

Udala<br />

Baldintzak:<br />

pBibliotekonomiako lizentziaduna<br />

izatea edo haren pareko<br />

tituluren bat izatea.<br />

pHirugarren hizkuntza eskakizuna<br />

izatea.<br />

Edukia: Oposizio lehiaket libre<br />

bidez, liburuzain teknikari lanpostu<br />

finko bat betetzzeko<br />

deialdia egin du Portugaleteko<br />

Udalak.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

BOEn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Portugaleteko<br />

Udala. Solar plaza, z/g. 48920<br />

Portugalete.<br />

Telefonoa: 944729200<br />

Webgunea: www.portugalete.org<br />

Iturria: 09-10-30eko 208. BOB,<br />

54.or.<br />

Hiru antolaketa teknikari,<br />

Bilbon<br />

Deialdigilea: Bilboko Udala<br />

Baldintzak:<br />

pGoi mailako Ingeniari titulua<br />

edo haren parekoa beste bat<br />

edo eskuratzeko baldintzak<br />

beteta izatea eskabideak aurkezteko<br />

epea amaitzen den<br />

egunean.<br />

pHirugarren hizkuntza eskakizuna<br />

(plaza batean bai, beste<br />

bietan ez).<br />

Edukia: Bilboko Udalak lehiaketa-oposizio<br />

bidezko sistemaren<br />

bidez hiru antolaketa teknikari<br />

kontratatzeko deialdia egin<br />

du.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Bilboko Udala.<br />

Ernesto Erkoreka enparantza<br />

z/g, 5. solairua. 48007 Bilbo.<br />

Telefonoa: 944 4204420<br />

Prezioa: 2,89 euro<br />

Iturria: 2009-09-01eko<br />

166.BAO, 28. orria.<br />

Liburutegiko bi<br />

administrari laguntzaile,<br />

Zornotzan<br />

Deialdigilea: Zornotzako<br />

Udala. Ametx Erakunde Autonomoa.<br />

Baldintzak:<br />

p Eskola graduatua, Lehen Mailako<br />

Lanbide Heziketa edo<br />

pareko titulua izatea.<br />

p Hirugarren hizkuntza eskakizuna,<br />

derrigorrezkoa.<br />

p Hautaketa prozesuaren barrruan<br />

honako moduluen IT<br />

txartela egiaztatzea: Windows<br />

XP, Microsoft 2003 (oinarrizkoa)<br />

edo Microsoft Word XP<br />

(oinarrizkoa) eta Microsoft<br />

Excel 2003 (oinarrizkoa),<br />

Microsoft Excel XP (oinarrizkoa).<br />

Edukia: Ametx Erakunde Autonomoak<br />

lehiaketa-oposizio<br />

bidezko sistemaren bidez, liburutegirako<br />

bi administrari<br />

laguntzaile lanpostu betetzeko<br />

deialdia egin du.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Ametx Erakunde<br />

Autonomoa. Zelaieta zentroa<br />

48340 Zornotza.<br />

Telefonoa: 946 300650.<br />

Faxa: 946 300651<br />

Iturria: 2009-08-06ko 168.<br />

BAO, 40. orria.<br />

Hiru gizarte laguntzaile,<br />

Santurtzin<br />

Deialdigilea: Santurtziko Udala<br />

Baldintzak:<br />

pHirugarren hizkuntza eskakizuna<br />

izatea<br />

Edukia: Oposizio lehiketa libre<br />

bidez, hiru gizarte laguntzaile<br />

lanpostu betetzeko deialdia<br />

egin du Santurtziko Udalak.<br />

Hautatuek karrerako funtzionario<br />

gisa lan egingo dute. Bi lanpostu<br />

txanda irekikoak izango<br />

dira eta hirugarrena pertsona<br />

ezinduren batek beteko du.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

BOEn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Santurtziko<br />

Udala. Murrieta etorbidea, 6.<br />

48980 Santurtzi.<br />

Telefonoa: 944 205 800<br />

Webgunea: www.ayto-santurtzi.es<br />

/ www.santurce.com<br />

Iturria: 2009-10-26ko 204.<br />

BOB, 81.or.<br />

Gipuzkoa<br />

Administraria, Beasainen<br />

Deialdigilea: Beasaingo Udala<br />

Baldintzak:<br />

pBatxilergoa, LH II edo baliokidea.<br />

pHirugarren hizkuntza eskakizuna.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, administrazio orokorreko<br />

administrari plaza bat betetzeko<br />

deialdia egin du Beasaingo<br />

Udalak.<br />

Epea: 2010-02-03<br />

Informazioa: Beasaingo Udala.<br />

Loinazko San Martin plaza, z/g.<br />

20200 Beasain.<br />

Telefonoa: 943 028050<br />

Faxa: 943 028051<br />

Iturria:2009-12-23ko 243.GAO,<br />

122. or.<br />

Zuzendari kudeatzailea,<br />

Donostian<br />

Deialdigilea: San Marko Mankomunitatea.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, zuzendari kudeatzaile<br />

lanpostu bat betetzeko deialdia<br />

egin du San Marko Mankomunitateak.<br />

Lanaldi osoko errelebo<br />

kontratu mugagabea egingo<br />

zaio hautatuari.<br />

Baldintzak:<br />

p Langabezian egotea.<br />

pLaugarren hizkuntza eskakizuna.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: San Marko Mankomunitatea.<br />

Gasteiz kalea, 10,<br />

behea. 20018 Donostia.<br />

Telefonoa: 943214977<br />

Webgunea:<br />

www.gipuzkoa.net/san-marcos<br />

Iturria: 2009-11-25eko 224.<br />

BOG, 67 or.<br />

Etxez etxeko laguntzaile<br />

eta garbitzailea,<br />

Aizarnazabalen<br />

Deialdigilea: Aizarnazabalgo<br />

Udala<br />

Baldintzak:<br />

pGraduatu titulua edo baliokidea.<br />

pB1 gidabaimena.<br />

p Lehen hizkuntza eskakizuna.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, etxez etxeko laguntzaile<br />

eta garbitzaile lanpostua betetzeko<br />

deialdia egin du Aizarnazabalgo<br />

Udalak.<br />

Epea: Hogei egun naturaleko<br />

BOEn argitaratu eta gero.<br />

Informazioa: Aizarnazabalgo<br />

Udala. Herriko Plaza, 1. 20749<br />

Aizarnazabal<br />

Telefonoa: 943897053<br />

Faxa: 943897138<br />

Iturria: 2009-12-23ko 243.<br />

GAO, 52 or.<br />

Solfeo irakasle bat, Irunen<br />

Deialdigilea: Irungo Udal Kontserbatorioa.<br />

Baldintzak:<br />

p 2.618/1996 Dekretuaren eta<br />

homologatuen araberako Solfeo<br />

Maila Ertaineko irakasle<br />

tituluaren jabe izatea eta<br />

289/92 Dekretuaren edo<br />

antzekoen araberako Eusko<br />

Jaurlaritzaren lehenengo mailako<br />

gaikuntza izatea.<br />

p Euskarazko hirugarren hizkuntza<br />

eskakizuna izatea.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, solfeo irakasle lanpostu<br />

bat betetzeko deialdia egin du<br />

Irungo Udal Kontserbatorioak.<br />

Epea: Hogei egun naturaleko<br />

epean deialdia BOEn argitaratu<br />

eta gero.<br />

Informazioa: Irungo Udalaren<br />

hiritarren arretarako zerbitzua.<br />

Juan de la Cruz, Ensanche Plaza.<br />

20302 Irun.<br />

Telefonoa: 943 50 51 52<br />

Iturria: 2009-12-07ko 232.<br />

GAO, 115. orr.<br />

Informatika ingeniaria,<br />

Aretxabaletan<br />

Deialdigilea: Aretxabaletako<br />

Udala.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, egun erdiz ariko den informatikan<br />

ingeniari lanpostu<br />

bat betetzeko deialdia egin du<br />

Aretxabaletako Udalak.<br />

Baldintzak:<br />

pInformatikan ingeniari titulua<br />

izatea.<br />

pLaugarren hizkuntza eskakizuna.<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Aretxabaletako<br />

Udala. Arratabe Jauregia, Otalora<br />

kalea,1. 20550 Aretxabaleta.<br />

Telefonoa: 943 71 18 62<br />

Faxa: 943 71 18 64<br />

Webgunea:<br />

www.aretxabaleta.com<br />

Helbide elektronikoa: udala@aretxabaleta.net<br />

Iturria: 2009-11-23ko 222. BOG,<br />

124 or.<br />

Lapurdi<br />

Mediatekako arduraduna,<br />

Miarritzen<br />

Deialdigilea: Miarritzeko Herriko<br />

Etxea.<br />

Lanpostua: Liburuzaina behar<br />

du Miarritzeko Herriko Etxeak,<br />

Mediatekako zuzendaritza lana<br />

hartzeko.Guztira 113.300 liburu<br />

edo agiri ditu mediatekak.Eduki<br />

berriak erosi eta sustatu beharko<br />

ditu,irakurzaletasuna bultzatu<br />

beharko du,herritarren behar<br />

eta nahi berriak antzeman beharko<br />

ditu,mediatekako 25 laguneko<br />

lan taldea zuzendu eta<br />

kudeaketa lana egin.Ahal bezain<br />

laster bete beharreko lanpostua.<br />

Baldintzak:<br />

pLiburuzaina izan beharko du<br />

lanbidez, eta esperientzia handikoa<br />

mediateken kudeaketan.<br />

pTeknologia berrien eta bibliotekonomiaren<br />

ezagutza, eta<br />

bereziki ezagutu beharko du<br />

kultura latinoamerikarra.<br />

Epea: 2010-01-31.<br />

Nora jo: Eskutitza,CV eta argazkia<br />

bidali beharko du honako<br />

helbidera: Miarritzeko auzapeza,Giza<br />

Baliabideetako zerbitzua,58<br />

PK,64.202,Miarritze.<br />

Posta elektronikoa:

---

30 Lan eskaintza publikoa<br />

Egitura •2010eko urtarrilaren 31<br />

direction.rh@office64.fr<br />

Webgunea: www.villebiarritz.fr<br />

Iturria: emploi.lagazettedescommunes.com/jobSearch/sh<br />

owOfferExt/offerId/56576<br />

Nafarroa<br />

Sei euskara itzultzaile<br />

Deialdigilea: Nafarroako Gobernua.<br />

Baldintzak:<br />

pLizentziadun,ingeniari edo arkitekto<br />

tituluaren edo haien pareko<br />

beste tituluren bat izatea.<br />

pEGA titulua.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, euskararen itzulpenerako<br />

sei itzultzaile eta interprete kontratatzeko<br />

deialdia egin du Nafarroako<br />

Gobernuak.<br />

Epea: 2010-02-03<br />

Informazioa: Nafarroako Administrazio<br />

Publikoaren Institutua.<br />

Telefonoa: 848425632 /<br />

848425636<br />

Helbide elektronikoa: convocatorias.ope.inap@navarra.es<br />

Iturria: www.navarra.es<br />

Artxibategiko bi goi<br />

teknikari<br />

Deialdigilea: Nafarroako Gobernua<br />

Baldintzak:<br />

pLizentziadun,ingeniari edo arkitekto<br />

tituluaren edo haien pareko<br />

beste tituluren bat izatea.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, artxibategiko bi goi teknikari<br />

lanpostu betetzeko deialdia<br />

egin du Nafarroako Gobernuak.<br />

Hautatuak A mailako funtzionario<br />

erregimenean ariko<br />

dira.<br />

Epea: 2010-02-10<br />

Informazioa: Nafarroako Administrazio<br />

Publikoaren Institutua.<br />

Telefonoa: 848425632 /<br />

848425636<br />

Helbide elektronikoa: convocatorias.ope.inap@navarra.es<br />

Iturria: www.navarra.es<br />

Sistema informatikoetako<br />

hamar goi teknikari<br />

Deialdigilea: Nafarroako Gobernua<br />

Baldintzak:<br />

pLizentziadun,ingeniari edo arkitekto<br />

tituluaren edo haien pareko<br />

beste tituluren bat izatea.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, sistema informatikoetan<br />

hamar goi teknikari lanpostu<br />

betetzeko deialdia egin du Nafarroako<br />

Gobernuak.<br />

Epea: 2010-02-13<br />

Informazioa: Nafarroako Administrazio<br />

Publikoaren Institutua.<br />

Telefonoa: 848425632 /<br />

848425636<br />

Helbide elektronikoa: convocatorias.ope.inap@navarra.es<br />

Iturria: www.navarra.es<br />

Ezintasun intelektuala<br />

dutenentzako hamabi<br />

lanpostu<br />

Deialdigilea: Nafarroako Gobernua<br />

Baldintzak:<br />

p%33ko edo hortik gorako<br />

ezintasun intelektuala duten<br />

pertsonak<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa berezi<br />

bidez, ezintasun intelektuala<br />

duten pertsonentzat hamabi<br />

lanpostu betetzeko deialdia<br />

egin du Nafarroako Gobernuak.<br />

Hautatuetatik bost, Hezkuntza<br />

Departamenduaren zerbitzu<br />

orokorrean ariko dira lanean<br />

(hiru Iruñean, bat Corellan eta<br />

bat Tuteran); beste bi Kultura<br />

eta Turismo Departamenduan,<br />

museoetako zaintzaile gisa<br />

(biak Iruñean); eta azken bostak,<br />

Osasunbidean, zerbitzu<br />

aniztun langile gisa (lau Iruñean<br />

eta bat Lizarran).<br />

Epea: 2010-02-10<br />

Informazioa: Nafarroako Administrazio<br />

Publikoaren Institutua.<br />

Telefonoa: 848425632 /<br />

848425636<br />

Helbide elektronikoa: convocatorias.ope.inap@navarra.es<br />

Iturria: www.navarra.es<br />

EAE<br />

Bigarren Hezkuntzako<br />

320 irakasle eta Lanbide<br />

Heziketako 131<br />

Deialdigilea: Eusko Jaurlaritzako<br />

Hezkuntza Saila.<br />

Baldintzak:<br />

pEspainiarra izatea edo Europar<br />

Batasuneko gainerako<br />

estatuetako bateko nazionaliateta<br />

izatea.<br />

pHamasei urte beteta izatea<br />

eta erretiroa hartzeko oro har<br />

zehaztutako adinera oraindik ez<br />

iristea.<br />

pAukeratzen diren kidego eta<br />

espezialitatearen funtzioetan<br />

aritzearekin bateraezina den<br />

gaixotasunik edo muga fisiko<br />

edo psikikorik ez izatea.<br />

pZigor espedientearen bidez<br />

edozein administrazio publikoren<br />

zerbitzutik kendu ez izana,<br />

ezta funtzio publikoetan aritzeko<br />

ezgaituta egotea ere.Halaber,<br />

nazionalitate espainiarra ez<br />

duten izangaiek haien estatuan<br />

funtzio publikoan sartzea eragozten<br />

dien diziplina zehapen<br />

edo zigor penalik ez dutela<br />

egiaztatu beharko dute.<br />

pZer kidegotara sartu nahi den,<br />

kidego horretako karrerako funtzionarioa<br />

edo praktiketakoa ez<br />

izatea, edo izendapenaren zain<br />

ez egotea.<br />

p Hizkuntza gaitasuna: Lortu<br />

nahi den lanpostuari ezarri<br />

zaion 1. edo 2. hizkuntza eskakizuna<br />

egiaztatzea. Hizkuntza<br />

eskakizunekin homologaturiko<br />

hizkuntza egiaztagiriren bat<br />

edukitzea.<br />

Edukia: Lehiaketa oposizio libre<br />

bidez, maila desberdineko 451<br />

irakasle lanpostu betetzeko<br />

deialdia egin du Eusko Jaurlaritzako<br />

Hezkuntza Sailak.<br />

Epea: 2010-02-01<br />

Iturria: http://www.hezkun-<br />

tza.ejgv.euskadi.net/r43-<br />

2458/eu/contenidos/informacion/die3/eu_16450/op1_e.ht<br />

ml<br />

Erradiodiagnostikoko<br />

espezialista teknikoa,<br />

Osateken<br />

Deialdigilea: Osatek, osasungintza<br />

sektoreko sozietate<br />

publikoa.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, erradiodiagnostikoko<br />

espezialista tekniko lanpostu<br />

bat betetzeko deialdia egin du<br />

Osatek osasun sektoreko sozietate<br />

publikoak. Araba, Bizkai<br />

eta Gipuzkoan daude lanpostuak<br />

Baldintzak:<br />

pAdinez nagusia izatea.<br />

p Erabiltzaile mailako informatika<br />

ezagutzak izatea: datu<br />

baseak eta testu prozesadoreak<br />

erabiltzen jakitea beharrezkoa<br />

da.<br />

pEuskara ezagupenak izatea<br />

baloratuko da<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Osatek. Urkixo<br />

zumarkalea, 36. Bizkaia plaza<br />

eraikina. 5. solairua. 48011<br />

Bilbo.<br />

Iturria: www.osakidetza.euskadi.net/osatek<br />

Osasun laguntzaile<br />

teknikoa, Osateken<br />

Deialdigilea: Osatek, osasungintza<br />

sektoreko sozietate<br />

publikoa.<br />

Edukia: Oposizio lehiaketa libre<br />

bidez, osasun laguntzaile tekniko<br />

lanpostu bat betetzeko<br />

deialdia egin du Osatek osasun<br />

sektoreko sozietate publikoak.<br />

Araba, Bizkai eta Gipuzkoan<br />

daude lanpostuak<br />

Baldintzak:<br />

pAdinez nagusia izatea.<br />

p Erabiltzaile mailako informatika<br />

ezagutzak izatea: datu<br />

baseak eta testu prozesadoreak<br />

erabiltzen jakitea beharrezkoa<br />

da.<br />

pEuskara ezagupenak izatea<br />

baloratuko da<br />

Epea: Egutegiko hogei egun,<br />

EAOn argitaratzen den egunetik<br />

zenbatzen hasita.<br />

Informazioa: Osatek. Urkixo<br />

zumarkalea, 36. Bizkaia plaza<br />

eraikina. 5. solairua. 48011<br />

Bilbo.<br />

Iturria: www.osakidetza.euskadi.net/osatek<br />

Bekak<br />

Kultura katalanaren eta<br />

euskal kulturaren arteko<br />

azterlanak egiteko beka<br />

Deialdigileak: Eusko Ikaskuntza<br />

eta Institut d’Estudis Catalans.<br />

Gaia: kultura katalanaren eta<br />

euskal kulturaren arteko azterlan<br />

konparatiboak.<br />

Baldintzak:<br />

pKatalan eta euskal kulturari<br />

buruzko konparazio azterlanetan<br />

oinarritutako ikerketa proposamenak<br />

aurkeztuko dira.<br />

pAzken hamar urteotan graduatutako<br />

edo lizentziatutako<br />

gazteek eskuratu ahal izango<br />

dute beka.<br />

pBeka EIko kideei emango zaie,<br />

bi baldintza betez gero: urteko<br />

kuota ordaindu izana edo,<br />

dokumentazioa aurkezteko<br />

epea bukatu aurretik, EIn sartzeko<br />

eskaria egin izana.<br />

pBeka ezingo da bateratu<br />

aztergai berberaren inguruko<br />

beste batekin, berariazko baimenik<br />

lortzen ez bada.<br />

Dirua: 4.680 euro.<br />

Iraupena: Bekaren bidez, hiru<br />

hilabeteko gehieneko egonaldia<br />

ordainduko da. Aipatutako egonaldia<br />

esleipen dataren hurrengo<br />

sei hilabeteetan egingo da,<br />

katalana hitz egiten den eremu<br />

batean. Lana burutzeko epea,<br />

berriz, urtebetekoa izango da.<br />

Epea: 2010-03-15.<br />

Informazioa: Eusko Ikaskuntza.<br />

Faxa: 943 213 956<br />

Helbide elektronikoa: bekak@eusko-ikaskuntza.org<br />

Iturria: Eusko Ikaskuntza.<br />

Arabako kultur ondarea<br />

ikertzeko lau beka<br />

Deialdigilea: Arabako Foru Aldundiko<br />

Euskara, Kultura eta Kirol<br />

Saila.<br />

Baldintzak:<br />

p Espainiar nazionalitatea izatea<br />

edo Europar Batasuneko<br />

edo Europako Esparru Ekonomikoko<br />

kide den estatu bateko<br />

herritarra izatea.<br />

pLizentziatura edo goi mailako<br />

titulua izatea.<br />

pLizentziatura ikasketak<br />

1990ean edo geroago bukatu<br />

izana.<br />

pArabako Lurralde Historikoko<br />

edozein udalerritan 2007ko<br />

martxoaren 1etik aurrera etenik<br />

gabe erroldaturik egotea.<br />

Iraupena: Esleipena jakinarazten<br />

denetik 20010eko abenduaren<br />

10a arte.<br />

Dirua: 7.500 euro beka bakoitza.<br />

Edukia: Bekaren helburua Arabako<br />

Kultur Ondarea ikertzeko<br />

lau beka ematea da. Banakoei<br />

edo ikertzaile taldeei emango<br />

zaizkie bekak.<br />

Eskabideak: Arabako Foru Aldundiaren<br />

Erregistro Nagusian<br />

aurkeztuko dira. Probintzia plaza,<br />

5-behea.<br />

Epea: 2010-02-19<br />

Informazioa: Arabako Foru Aldundiko<br />

Euskara, Kultura eta Kirol<br />

Saila. Probintzia plaza, z/g.<br />

01001 Gasteiz.<br />

Telefonoa: 945 181818<br />

Faxa: 945 181754<br />

Iturria: 2010-01-20ko 7. AL-<br />

HAO, 764. or.<br />

Derioko Landareen<br />

Babeserako Zentroan<br />

aritzeko bi beka<br />

Deialdigilea: Bizkaiko Foru Aldundiko<br />

Nekazaritza Saila.<br />

Baldintzak:<br />

p Bizkaiko edozein udaletan<br />

erroldatuta egotea.<br />

pLaborategiko analista (diagnosi<br />

klinikoen laborategiak)<br />

edo antzeko prestakuntza<br />

izatea.<br />

Iraupena:<br />

p2010erako beka martxoaren<br />

1ean hasiko da eta 2011ko otsailaren<br />

28an amaitu.<br />

p2011rako beka martxoaren<br />

1ean hasiko da eta 2012ko<br />

otsailaren 29an amaitu.<br />

Dirua: 700 euro hilean<br />

Edukia: Nekazaritza Saileko<br />

Derioko Landare Babeserako<br />

Zentroan prestakuntza, ikerketa<br />

eta analisiak egiteko bi beka:<br />

bata 2010. urterako eta bestea<br />

2011ko ekitaldirako<br />

Epea: 2010-02-04<br />

Informazioa: Bizkaiko Foru Aldundiko<br />

Nekazaritza Saila. Madariaga<br />

etorbidea, 1-5. Bilbo.<br />

Telefonoa: 94 4068000<br />

Iturria: 2010-01-04ko 1. BAO, 15<br />

or.<br />

Euskara ikasteko<br />

diru laguntzak,<br />

Dononstian<br />

Deialdigilea: Donostiako Udala.<br />

Baldintzak:<br />

p16 urtetik gorakoa izatea.<br />

pDonostian erroldatuta egotea<br />

edo egoitza soziala Donostian<br />

duen enpresa batean lan egitea.<br />

pEuskaltegi homologatu batean<br />

matrikulatzea.<br />

pDiru laguntza eskabidea bete<br />

eta, gainerako dokumentazioarekin<br />

batera Donostiako Euskararen<br />

Udal Patronatuan aurkeztea<br />

(Konstituzio plazan).<br />

pGutxienez urrats bat gainditzea.<br />

p%85eko asistentzia gainditzea.<br />

Epeak:<br />

p2010eko otsailean hasiko<br />

diren ikastaroak: otsailaren<br />

1etik martxoaren 1era.<br />

pBarnetegiak, autoikasketa,<br />

xede berezietakoak edota udakoak:<br />

ikastaroak hasi ondoko bi<br />

asteren buruan.<br />

Telefonoa: 943 483750<br />

Iturria:<br />

www.gipuzkoangazte.info

---

2010eko urtarrilaren 31 • Egitura<br />

Publizitatea 31

---

32 Ukraina<br />

Egitura •2010eko urtarrilaren 31<br />

Barne produktu<br />

gordinaren %19<br />

pentsioak ordaintzera<br />

bideratzen du Ukrainak<br />

2009an, %45,1<br />

gutxiago esportatu du<br />

herrialdeak, eta %51,3<br />

gutxiago inportatu<br />

Julia Timoxenko,Iraultza Laranjaren aintzindarietako bat eta Ukrainako presidentetzarako hautagaia . SERGEI DOLZHENKO / EFE<br />

Iraultza laranjatik<br />

zenbaki gorrietara<br />

Larri dabil Ukraina. Urtebetean<br />

%15 uzkurtu da hango ekonomia,<br />

eta sekulako zorra du. Lana gogotik<br />

egin beharko du presidente berriak.<br />

Aitziber Arzallus<br />

<br />

ESLOVAKIA<br />

HUNGARIA<br />

POLONIA<br />

ERRUMANIA<br />

BIELORRUSIA<br />

MOLDAVIA<br />

SERBIA<br />

pBiztanleak: 46,1 milioi.<br />

pDirua: hrivnia.<br />

pKanbioa: euro bat = 11,20 hrivnia.<br />

pBPGaren bilakaera: -%15,00.<br />

pInflazioa: %12,3.<br />

BPG<br />

(%)<br />

Kiev<br />

Itsaso<br />

Beltza<br />

ERRUSIA<br />

pLangabezia: %9.<br />

p‘Per capita’ errenta:<br />

1.862, 28 euro.<br />

pBatez besteko soldata:<br />

hilean 200 euro.<br />

10<br />

25<br />

8<br />

5<br />

20<br />

6<br />

0<br />

-5<br />

-10<br />

-15<br />

15<br />

10<br />

5<br />

0<br />

4<br />

2<br />

0<br />

2005 2006 2007 2008 2009 2005 2006 2007 20082009<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

ITURRIA: ESPAINIAKO GOBERNUA, CIA<br />

Inflazioa<br />

(urte artekoa, %)<br />

Langabezia<br />

(%)<br />

ten Batasuneko kide izandakoen<br />

artean, Ukraina ari da jasaten<br />

atzeraldi gogorrena, bederatzi urtez<br />

jarraian %7tik gora hazi ondoren<br />

iaz %15 uzkurtu baitzen hango<br />

ekonomia. Atzeraldi horren<br />

erantzule nagusia metalurgia eta<br />

kimika sektoretako ekoizpen pre-<br />

Errauts bihurtu dira<br />

duela bost urte ukrainarrek<br />

Iraultza Laranjan<br />

jarritako itxaropen<br />

guztiak. Krisi ekonomikoa<br />

sekulako astindua ematen<br />

ari zaio herrialdeari. Eta nazioartetik<br />

jasotako diru laguntzak dira,<br />

momentuz, haren porrota eragotzi<br />

dutenak. «Muturreko erabakiak»<br />

hartu beharra dagoela iritzi<br />

dio Victor Pizneik Finantza ministro<br />

izandakoak, gastuak murriztu<br />

behar direla, gasa erosteko<br />

laguntzak eta gizarte prestazioak<br />

txikituta. Bestela, arazo larriak<br />

izango ditu datorren igandean aukeratuko<br />

duten presidenteak.<br />

Iaz, 8.500 milioi euroko defizita<br />

izan zuen aurrekontuetan Ukrainak,<br />

barne produktu gordinaren<br />

%11tik gorakoa. Hala, Nazioarteko<br />

Diru Funtsak 16.400 milioi dolarreko<br />

mailegua emateko jarritako<br />

baldintzak hautsi ditu, %6ko<br />

defizita onartzen baitzion gehienera.<br />

Eta maileguaren laugarren<br />

zatia, 3.800 milioi dolarrekoa,<br />

atzeratzea erabaki du. NDF berriz<br />

laguntzak ematen hasi artean, ordea,<br />

Ukrainak dirua behar du bere<br />

betebeharrei aurre egiteko, soldatak,<br />

pentsioak eta Errusiari gasa<br />

ordaintzen jarraitu beharra<br />

baitauka. BPGaren %19 pentsioak<br />

ordaintzera bideratzen du.<br />

Pentsioen ostean, energia da<br />

herrialdeko aurrekontuetan zulorik<br />

handiena sortzen duen atala.<br />

Orain merkatuko prezioetan<br />

erosten dio gasa Errusiari, lehengo<br />

beherapenik gabe, alegia. Estatuak,<br />

baina, gasa ordaintzeko laguntzak<br />

ematen dizkie familia eta<br />

enpresei. Naftogaz Ukraina hidrokarburo<br />

enpresa publikoak<br />

BPGren %2,7ko defizita du, eta<br />

arazo larriak hilero Errusiari faktura<br />

pagatzeko. Barne merkatuan<br />

gasaren prezioak liberalizatzeko<br />

behin eta berriz eskatu<br />

arren, ezezkoa jaso izan du beti.<br />

Europa ekialdeko herrialdeen<br />

eta Sobietar Errepublika Sozialiszioen<br />

jaitsiera da. Ukrainak atzerrian<br />

saltzen duenaren erdia baino<br />

gehiago bi sektore horiei dagokielako.<br />

Hango estatistika batzordearen<br />

arabera, iaz %45,1 gutxiago<br />

esportatu zuen herrialdeak,<br />

eta %51,3 gutxiago inportatu.<br />

Serguel Tiguipko Ukrainako<br />

Banku Nazionaleko gobernadore<br />

ohiaren arabera, iaz, urtarriletik<br />

urrira, %24 amildu zen industria<br />

ekoizpena. Datu ofizialek langabezia<br />

tasa %9koa dela diote, baina<br />

sei milioi langabez hitz egiten dute<br />

beste iturri batzuek. Ezkutuko<br />

ekonomiak sortzen duen aberastasuna,<br />

berriz, BPGaren %65en<br />

heinekoa dela uste dute adituek.<br />

Inflazioak %12,3an bukatu du urtea.<br />

Ukrainako diruak, hrivniak,<br />

%60ko balio galera izan du 2008ko<br />

irailetik hona. Eta iazko urrian<br />

25.000 milioi euroren zorra zuen<br />

herrialdeak, 2008ko urtarrilean<br />

zuena halako hiru.<br />

Pizneiken iritzian, «okerreko<br />

erabakiek arazoak larritu dituzte,<br />

soldatak urtean %30 edo %35 igotzeak,<br />

esate baterako. Politika populismoaren<br />

mende jartzen ari<br />

da, eta horrek guztiari eragiten<br />

dio». Horretan bat datoz nazioarteko<br />

inbertsiogileak ere, eta ustelkeriaren<br />

kontra koherentziaz borroka<br />

egiteko eta ezkutuko ekonomia<br />

azaleratzeko neurriak eskatu<br />

dituzte. Azkenean, larri ibiliagatik<br />

ere, Europako herrialde garrantzitsu<br />

izaten jarraitzen baitu<br />

Ukrainak. Industria indartsua<br />

du, nahiz eta zaharkitua egon, eta<br />

Europako Batasunean kontsumitzen<br />

den gas errusiarraren laurdena<br />

handik barrena igarotzen<br />

da.<br />

Kanpaina bete-betean<br />

Ez du lan makala izango presidente<br />

berriak. Hauteskunde kanpaina<br />

bete-betean dira, gaur zortzi<br />

egingo baitute bigarren buelta.<br />

2004ko errebolta haren ostean lehen<br />

ministro kargutik kendutako<br />

Viktor Janukovitxen eta egun jardun<br />

horretan den Julia Timoxenko<br />

Iraultza Laranjako aitzindariaren<br />

artekoa da lehia.<br />

Ekonomia berpiztea, lanpostuak<br />

sortzea, soldatak igotzea,<br />

erreforma judizialak egitea eta<br />

enpresa txikiei bost urtez zergak<br />

kentzea agindu du Janukovitxek.<br />

Berrikuntzan oinarritutako berregituraketa<br />

ekonomikoa, ongizatea<br />

handitzea eta bost urtean<br />

Ukraina EBko kide egitea agindu<br />

du, berriz, Timoxenkok.