Gaeilge

Polasaí Iompair na Scoile<br />

Cuireadh an polasaí seo le chéile tar éis dul i dteagmháil leis na múinteoirí, le tuismitheoirí agus leis an<br />

mBord Bainistíochta. Tá tacaíocht na dtuismitheoirí riachtanach má tá an polasaí seo le bheith éifeachtach.<br />

Tá sé ag teacht lenár mian, tríd an curaclaim Sóisialta, Pearsanta agus Sláinte (OSPS), timpeallacht agus<br />

atmaisféar dearfach a chur chun cinn sa scoil.<br />

Spriocanna na Scoile<br />

1. Oiliúnt bunúsach a thabhairt do na daltaí ionas go mbeidh gach duine díobh in ann saol iomlán<br />

neamhspleách a chaitheamh. Chuige sin tá sé mar aidhm againn oiliúnt sproidálta,<br />

morálta,intleachtúil a thabhairt chomh maith le oiliúnt ar na mothúcháin agus an saol soisialta.<br />

2. Atmasféar a chothú ina mbeidh muinín ag an bhfoireann as a chéile agus pearsantacht an dalta a<br />

fhorbairt.<br />

3. Dílseacht agus ómós don duine a chothú.<br />

4. Pearsantacht iomlán a fhorbairt sa tslí is go mbeidh gach dalta ina C(h)ríostaí agus ina s(h)aoránach<br />

maith.<br />

5. Meas ar an fhírinne a chothu, ionas go mbeidh tuiscint ag na daltaí air.<br />

6. Feicimid go bhfuil sé thar a bheith tábhachtach go mbeadh comhoibriú idir gach rann I dtimpeallacht<br />

na scoile , i.e. na daltaí, tuismitheoirí , an Bord Bainistíochta, an cigire, agus an Roinn Oideachais.<br />

Prionsabail fothacaíochta an Chóid Iompair<br />

Cuireadh cúrsaí agus riachtanais na scoile san áireamh nuair a cruthaíodh an polasaí seo. Is aidhm é<br />

féinsmacht a spreagadh i ngach aon pháiste agus dea-iompar a ghríosú. Tugann an polasaí seo<br />

aitheantas do chearta na bpáistí maidir le foghlaim i dtimpeallacht atá saor o bhagairt nó réabadh.<br />

Aithníonn an scoil go bhfuil pearsantacht faoi leith ag gach uile phaiste agus cuireadh sin san<br />

áireamh nuair a rinneadh an polasaí seo. Forálann an cód le hidirdhealú a chur i bhfeidhm bunaithe<br />

ar chomhairle agus treoirlínte ó dhaoine gairmiúla taobh amuigh den scoil, i.e. siceolaithe, srl.<br />

Beidh na páistí páirteach sa díospóireacht faoi, agus foirmiú, an dea-iompar go mbeífí ag súil leo<br />

agus an luach saothair a ghabhann leo.<br />

Cuireann múinteoirí Ghaelscoil Chnoc na Re béim faoi leith ar dhuaiseanna in ionad pionóis mar go<br />

gcreidimid go mbeidh torthaí níos fearr as, sa bhfadtéarma.<br />

'S é dualgas an mhúinteora, le cúnamh na múinteoirí eile, an cód iompair agus rialacha na scoile a<br />

chur i bhfeidhm go cothrom.<br />

Coinneoimid méad na rialacha chomh híseal agus is féidir. míneoimid na rialacha do na páistí i gcaoi<br />

go dtuigeann siad go gcuidíonn siad le feidhmiú na scoile agus go bhfuil siad ar son leasa agus<br />

sábháilteacht gach éinne sa scoil.<br />

Aithníonn muid go bhfuil cearta agus freagrachtaí ag gach uile dhuine sa phobal scoile, páistí agus<br />

daoine fásta araon. Cuideoidh ár gcód iompar leo siúd i gcónaí.<br />

Cuirfear béim faoi leith ar dea-iompar agus ar ghníomhaíocht an phaiste. Cuirfear smacht ar pháistí a<br />

bhriseann rialacha na scoile chun a chinntiú go bhfuil córas cothrom agus ceart á chur i bhfeidhm.<br />

Cuirfear béim gurb é an iompar agus nach é an páiste atá a dhiúltiú.

---

Cur Chun Cinn Iompar Dearfach<br />

Tá súil againn iompar dearfach a chur chun cinn sa scoil trí úsáid a bhaint as raon de straitéisí. I measc na<br />

samplaí gur féidir a bheith ann tá:<br />

Moladh agus spreagadh<br />

Tuairimí dearfacha do pháiste / i gcóipleabhair (a bhaineann le hobair / iarracht)<br />

Nótaí do na tuismitheoirí / caomhnóirí sa dhialann Obair Bhaile, srl.<br />

Córas Pointe (córas iomlán luach saothair ranga)<br />

'Am Órga'<br />

Dámhachtain greamáin / réaltaí<br />

Mac Léinn na seachtaine (Labhairt na <strong>Gaeilge</strong>)<br />

Saoirse ó obair bhaile<br />

Postanna pribhléide sa seomra ranga/sa scoil<br />

Luachanna Saothair / duaiseanna - deireadh seachtaine / téarma.<br />

Cur chuige foirne i dtaobh iompar ar fud na scoile a úsáidtear - múinteoirí / foireann tacaíochta /<br />

aíonna / tuismitheoirí ag cur modhanna iompair sásúil in iúl.<br />

An clár OSPS<br />

An clár ‘Beo go Deo’<br />

Ordlathas Disciplín na Scoile:<br />

o Réasúnaíocht le dalta<br />

o Iomardú ó bhéal lena n-áirítear comhairle ar conas feabhas a chur ar<br />

o Teagmháil le tuismitheoirí / caomhnóirí<br />

o An páiste a scarúint ón ngrúpa sa rang<br />

o Cailliúint pribhléidí<br />

o Am i rang eile faoi mhaoirseacht, agus tuairisc chuig an Príomhoide<br />

o Córas na Cártaí (féach thíos) le haghaidh eachtraí níos tromchúisí<br />

o Tuairisc fhoirmiúil chuig an mBord Bainistíochta<br />

o Fionraí (de réir an Achta Oideachais 1998 agus an tAcht Leasa Oideachais 2000)<br />

o Díbirt (de réir an Achta Oideachais 1998 agus an Acht Leasa Oideachais 2000)<br />

Tá treoirlínte an Bhord Náisiúnta Leasa Oideachais (NEWB) maidir le Fionraí agus Díbirt faoi<br />

iamh mar Aguisíní.<br />

Oilghníomhartha Mionchúiseacha:<br />

(SAMPLAÍ)<br />

Cur isteach ar obair ranga<br />

Rith i bhfoirgneamh na scoile<br />

Ag fágáil suíochán gan cead ag am loin<br />

Caitheamh bruscar<br />

A bheith míchúirtéiseach nó drochbhéasach<br />

Gan obair bhaile a chríochnú gan cúis mhaith

---

Córas na gCártaí<br />

CÁRTA BUÍ<br />

Faigheann páiste CARTA BUÍ má tharlaíonn na rudaí seo a leanas<br />

1. Eachtraí Fisiciúil (SAMPLAÍ)<br />

Aon rud contúirteach sa chlós nó sa rang.<br />

Ag caitheamh clocha/bataí le daoine eile.<br />

Ag caitheamh seile ar pháistí eile.<br />

Ag brú nó ag léim ar pháistí eile go contúirteach<br />

Ag baint greim as pháiste.<br />

Scríob/marc a fhágáil ar aon pháiste d’aon ghnó.<br />

Ag déanamh damáiste do maoine na foirne, na páistí, nó na scoile d’aon ghnó.<br />

2. Eachtraí ó Bhéal (SAMPLAÍ)<br />

Screadaíl ar pháiste eile go borb.<br />

Masla ó bhéal ar pháiste nó duine fásta eile.<br />

Drochtheanga a úsáid.<br />

Bréaga a insint i dtaobh eachtra nó faoi dhuine.<br />

3. Iompar Mí-oiriúnach Leanúnach<br />

1. Gan a bheith ag comhoibriú le foireann na scoile go rialta, m.sh. dímheas a léiriú, diúltú<br />

treoracha a leanúint.<br />

Cé a thugann amach é<br />

Cinneadh an mhúinteora aonar atá ann ach is féidir comhairle a lorg ó bhall foirne eile. Is gá go mbeadh<br />

eolas cruinn faoin eachtra bailithe, le fiosrúcháin ceart déanta. Cuireann an múinteoir an Príomhoide/L.P.O.,<br />

a shíníonn an cárta freisin, ar an eolas faoi.<br />

Céard a tharlaíonn nuair a fhaigheann páiste Cárta Buí<br />

1. Cuireann an múinteoir glaoch ar an dtuismitheoir.<br />

2. Scríobhtar ainm an pháiste, an dáta, agus míniú ar an eachtra ar an gcárta. Bíonn síniú an<br />

múinteoir a bhí i láthair agus an Príomhoide/L.P.O. ar seo. Bíonn fótachóip mar thaifead curtha<br />

sa bhfillteán smachta.<br />

3. Greamaítear an cárta sa dialann obair bhaile.<br />

4. Bíonn an eachtra le plé sa bhaile leis na tuistí agus an cárta sínithe ag na tuistí chomh luath agus<br />

is féidir.<br />

5. Rang Smachta - déanannan páiste a fuair an cárta buí 15 nóiméad sa rang smachta ag am lóin le<br />

obair atá leagtha amach dóibh. Tá an múinteoir ranga freagrach as seo a chur i bhfeidhm. Sna<br />

hardranganna scríobhann an páiste faoin eachtra (le bheith sínithe ag an tuismitheoir)<br />

6. I gcás an dara chárta buí, eagraítear cruinniú idir an tuismitheoir agus an múinteoir ranga chun<br />

iompar an pháiste a phlé.<br />

CÁRTA DEARG<br />

Faigheann páiste CÁRTA DEARG má tharlaíonn na rudaí seo a leanas:<br />

1. Tar éis trí carta a bhaint amach taobh istigh de 3 mhí.<br />

2. Ar an bpointe i gcásanna iompar tromchúiseach (SAMPLAÍ)<br />

Ionsaí fisiciúil ,d’aon ghnó ar dhaoine eile, m.sh. ciceáil, bualadh, tachtadh, ag cuir lámh<br />

thart timpeall muineál aon pháiste.<br />

Ag brú nó ag léim ar pháistí eile le foréigean.<br />

Iompar a chuireann daoine eile i mbaol, m.sh. ag caitheamh troscán.<br />

Bulaíocht<br />

Masla leanúnach ar dhaoine eile.<br />

Diúltú glan comhoibriú le múinteoir nó foireann na scoile

---

Ag goideadh ón scoil nó ó dhaoine eile.<br />

Falsaíocht de síniú tuistí.<br />

An scoil a fhágáil gan cead.<br />

Teanga nó geáitsí gnéasúil mí-oiriúnach.<br />

Teanga ciníoch.<br />

Drochtheanga leanúnach.<br />

Cé a thugann amach é<br />

Beidh an cinneadh idir beirt: múinteoir agus an príomhoide nó a ainmní. Is gá go mbeadh eolas cruinn faoin<br />

eachtra bailithe, le fiosrúcháin ceart déanta.<br />

Céard a tharlaíonn nuair a fhaigheann páiste Cárta Dearg<br />

1. Téann an scoil i dteagmháil le tuistí an pháiste láithreach/chomh luath agus is féidir an lá sin.<br />

Coinnítear taifead den comhrá sin i leabhair eachtraí dearg<br />

2. Scríobhtar ainm an pháiste, an dáta, agus míniú ar an eachtra ar an gcárta. Bíonn síniú an múinteoir a<br />

bhí i láthair agus an Príomhoide/ainmní ar seo. Bíonn fótachóip den chárta mar thaifead curtha sa<br />

bhfillteán smachta.<br />

3. Greamaítear an cárta sa dialann obair bhaile.<br />

4. Bíonn an t-eachtra le plé sa bhaile leis na tuistí agus an cárta sínithe ag na tuistí chomh luath agus is<br />

féidir.<br />

5. Rang Smachta - déanann an páiste a fuair an cárta dearg TRÍ seisiún 15 nóiméid sa rang smachta ag<br />

am lóin le obair atá leagtha amach dóibh. Tá an múinteoir ranga freagrach as seo a chur i bhfeidhm.<br />

Sna hardranganna scríobhann an páiste faoin eachtra,(le bheith sínithe ag an tuismitheoir)<br />

6. Bíonn cruinniú le tuistí, an príomhoide agus an múinteoir ranga chun iompar an pháiste a phlé.<br />

Céard a tharlaíonn má fhaigheann páiste an dara Cárta Dearg<br />

1. Leantar céimeanna 1-5 thuas agus téann an cárta dearg abhaile sa dialann le nóta maidir le cruinniú.<br />

2. Bíonn cruinniú le tuistí, príomhoide agus an múinteoir ranga agus bíonn an páiste i láthair do chuid<br />

den cruinniú.<br />

3. Má fhaigheann páiste dá chárta dearg nó níos mó, d’fhéadfaí an páiste a chur ar fionraí tar éis don<br />

Phríomhoide an cás a phlé leis an múinteoir ranga, lena tuismitheoirí agus tar éis dul i gcomhairle<br />

leis an mBord Bainistíochta.<br />

NÓTAÍ EILE<br />

Seasann cárta buí 3 mhí, bíonn sé bainte den taifead ansin. Fanann an cárta dearg ar an<br />

taifead don bhliain ach ní théann siad ar aghaidh ó bhliain go bliain. Áfach, is féidir taifead<br />

na blianta roimhe a thógáil san aíreamh má tá drochiompar leanúnach i gceist.<br />

Má dhiúltaíonn an tuismitheoir cárta buí nó dearg a shíniú, agus má ta an príomhoide sásta<br />

gur leanadh an phróiséas ceart, seasfaidh an cárta.<br />

Is féidir le tuismitheoirí athbhreithniú a lorg ar an gcinneadh chárta a bhronnadh tríd na<br />

céimeanna a leagtar amach san Nós Imeachta Gearáin aontaithe a leanúint (faoi iamh).

---

Seo a leanas freagrachtaí na bpáirtithe leasmhara i ndáil leis an Cód Iompair:<br />

Freagrachtaí an Bhoird Bainistíochta:<br />

Timpeallacht chompórdach, shábháilte agus spreagúil a sholáthar.<br />

Tacú leis an bPríomhoide agus leis an fhoireann an Cód a chur i bhfeidhm<br />

An Cód a dhaingniú.<br />

Athbhreithniú a dhéanamh ar an gCód.<br />

Freagrachtaí an Phríomhoide:<br />

Timpeallacht dhearfach foghlama a chur chun cinn sa scoil.<br />

A chinntiú go bhfuil an Cód Iompair curtha i bhfeidhm ar mhodh cothrom comhsheasmhach.<br />

Socrú a dhéanamh chun athbhreithniú a dhéanamh ar an gCód, mar is gá.<br />

Freagrachtaí na Múinteoirí:<br />

Tacaíocht do agus cur i bhfeidhm Cód Iompair na scoile<br />

Timpeallacht oibre shábháilte a chruthú do gach dalta.<br />

Dea-iompar a aithint agus a dhearbhú.<br />

Buanna ar leith agus difríochtaí i measc na ndaltaí a aithint agus soláthar a dhéanamh dóibh.<br />

A bheith cúirtéiseach, comhsheasmhach agus cothrom.<br />

Deiseanna don mhí-iompair a laghdú.<br />

Déileáil go cóir agus go comhleanúnach leis an mhí-iompair.<br />

Tacaíocht a thabhairt do chomhghleacaithe.<br />

Cumarsáid a dhéanamh le tuismitheoirí nuair is gá agus tuarascálacha maidir le hábhair imní<br />

frithpháirteach a chur ar fáil.<br />

Meas a léiriú ar gach ball de phobal na scoile.<br />

Freagrachtaí an dalta:<br />

Freastal ar scoil go rialta agus go poncúil.<br />

Éisteacht agus gníomhú ar treoracha a gcuid múinteoirí.<br />

Meas a léiriú do mhaoin uile na scoile agus do mhaoin na ndaltaí eile.<br />

Iompar a chuirfeadh daoine eile i mbaol a sheachaint.<br />

Aire a thabhairt dóibh féin agus do dhaoine eile.<br />

Gan daltaí eile a fhágáil amach ó cluichí agus ó gníomhaíochtaí.<br />

Ábhair / leabhair cearta a thabhairt chun na scoile.<br />

Rialacha na scoile, ranga agus chlós a leanúint.<br />

Meas a léiriú ar gach ball de phobal na scoile.<br />

Freagrachtaí Tuismitheoirí / Chaomhnóra:<br />

Na páistí a spreagadh chun meas agus tuiscint a léiriú dóibh féin, do dhaoine eile agus do mhaoin.<br />

A chinntiú go bhfreastalaíonn leanaí go rialta agus go poncúil agus go bhfuil siad bailithe in am.<br />

Suim agus tacaíocht a léiriú agus obair scoile a gcuid páistí a spreagadh.<br />

A bheith eolach ar an Chód Iompair agus tacaíocht a léiriú dó.<br />

Comhoibriú le múinteoirí i gcásanna ina bhfuil iompar a linbh mar chúis le deacrachtaí do dhaoine<br />

eile.<br />

Cumarsáid a dhéanamh leis an scoil i ndáil le haon fhadhb a bhféadfadh éifeacht a bheith aige ar dul<br />

chun cinn nó iompar a linbh.<br />

Meas a léiriú ar gach ball de phobal na scoile.

---

Tá na rialacha briste síos i bhfoirm simplí.<br />

Rialacha na Scoile<br />

G (Is í) <strong>Gaeilge</strong> teanga na scoile.<br />

<br />

Is í an Ghaeilge teanga laethúil na scoile.<br />

Irish is the language of the school<br />

A Am Ceart, áit ceart<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Right time, right place<br />

Bí poncúil. Tosaíonn scoil ag 08:50. Beidh páistí a thagann tar éis glaoch rolla-(9.50) á mharcáil as láthair.<br />

Tá ithe agus ól teoranta do amanna sosa sa rang agus ní sa chlós.<br />

Ba chóir an éide scoile cuí a chaitheamh i gcónaí.<br />

Ní mór do gach dalta a bheith i líne ag deireadh na sosanna. Ní mór do na daltaí dul ar aghaidh go socair chuig<br />

an seomra ranga in éineacht leis an múinteoir ranga.<br />

Ní chóir, ar chúis ar bith, do pháiste fearann na scoile a fhágáil gan cead.<br />

Tá úsáid na nguthán póca le linn uaireanta scoile coiscthe.<br />

E Éistimis le chéile<br />

<br />

<br />

Listen to one another<br />

Beidh páistí umhal i gcónaí do, agus léiróidh siad meas ar, gach múinteoir agus foireann eile na scoile.<br />

Ba chóir do pháistí éisteacht le leanaí eile sa rang agus na rialacha ranga a leanúint.<br />

L Labhair i gceart<br />

<br />

Ní ghlacfar le drochtheanga ar chúinse ar bith.<br />

Speak correctly<br />

S Siúl<br />

<br />

<br />

Walk<br />

Siúl go díreach chuig agus ó leithris.<br />

Nuair a bhuaileann clog na scoile, STOP, ansin SIÚL agus ansin SEAS sa líne.<br />

C Bí Cúramach<br />

<br />

<br />

<br />

Take Care<br />

Tá polasaí Bia Shláintiúil i bhfeidhm sa scoil (ta cosc ar bhia beagmhaitheasa, guma coganta, srll)<br />

Ní mór meas a thaispeáint do gach maoin, do threalamh na scoile agus do leabhair.<br />

Ar chúiseanna sláinte & sábháilteachta, tá cosc ar seodra seachas fáinní cluas stodaí agus fáinne amháin.<br />

O Oibrigh go maith<br />

<br />

Work well<br />

Ní mór do gach paiste obair ranga agus obair bhaile a thriail agus a bheith déanta go cúramach.<br />

I Iarracht i gcónaí<br />

<br />

Táimid ag súil go ndéanfaidh páistí a ndícheall i gcónaí.<br />

(Make an) Effort always<br />

L Bí Lách agus dea-bhéasach<br />

<br />

<br />

<br />

Be gentle and well-mannered<br />

Bí ag spraoi go sábháilte taobh amuigh, ag tabhairt aire duit féin agus do dhaoine eile, agus na rialacha clós a<br />

leanúint.<br />

Ní ghlacfar le bulaíocht d’aon sórt.<br />

Cnag agus fan roimh dul isteach sa seomra foirne.