C linguaxe admin Fut - Xunta de Galicia

Curso de linguaxe administrativa 

.

. 

Coordinación 

Manuel Rico Verea 

Autoras: 

María das Mercedes Leobalde García 

Carme López Taboada 

Consuelo María Romero Lado 

Texto corrixido e ampliado por: 

Daniela García Sánchez 

Belén López Barreiro 

Felisa Marzábal Expósito 

Libia Pérez Vázquez 

Patricia Precedo Estraviz 

Nuria Seoane Bouzas 

Edita: 

Xunta de Galicia 

Secretaría xeral de Política Lingüística 

Depósito legal: C-1250-2007 

Imprime: 

Gráficas Sanpar, s.l. 

Reservados todos os dereitos. O contido deste libro está protexido pola lei que prohibe a reprodución, plaxio, distribución 

ou comunicación pública, na súa totalidade ou en parte, das obras científicas, artísticas e literarias, sen a autorización preceptiva.

Índice 

Páxinas 

Unidade 1 

A linguaxe administrativa ......................................................................................... 9 


O texto e as súas propiedades ................................................................................. 23 


Os signos de puntuación ......................................................................................... 35 


O circunloquio. Tendencia á nominalización. Galicismo................................................. 45 


Maiúsculas e minúsculas .......................................................................................... 53 


As abreviacións ..................................................................................................... 63 


As indicacións de tempo e de lugar .......................................................................... 73 


O tratamento persoal e a linguaxe non-sexista ............................................................. 81 


As perífrases verbais ............................................................................................... 95 


O infinitivo conxugado ............................................................................................ 105 


O futuro de subxuntivo ............................................................................................. 115 


Os réximes prepositivos ........................................................................................... 123 


As locucións prepositivas e conxuntivas ...................................................................... 133 


O relativo e o indefinido ......................................................................................... 141 


Outras cuestións gramaticais .................................................................................... 151 


Ferramentas ........................................................................................................... 159 

.

Obxectivos xerais 

1. Aumentar a presenza do galego nas administracións públicas, tanto nas relacións internas coma nas 

relacións coa cidadanía. 

2. Asegurarse da galeguización dos documentos, tanto nas relacións interadministrativas coma cos administrados. 

3. Optimizar os recursos para contribuír á normalización lingüística. 

4. Actualizar e formar o persoal para que incremente a competencia técnica nesta lingua. 

5. Desbotar os prexuízos que o persoal da Administración amose cara á lingua galega. 

6. Tentar que na formación do persoal ao servizo da Administración se conxugue a calidade, a estandarización 

e a funcionalidade. 

7. Achegarlles a lingua aos distintos sectores da Administración e asentar a variedade estándar da lingua. 

8. Dar a coñecer os recursos materiais e en formato electrónico que existen na lingua galega para que 

sexan utilizados polo persoal da Administración. 

9. Capacitar o persoal para usar na actividade profesional, tanto no plano oral coma no escrito, esta 

lingua con fluidez e corrección. 

10. Orientar o persoal para que busque asesoramento e resolva as dúbidas que lle xurdan no desenvolvemento 

do traballo. 

Obxectivos específicos 

• Darlle a coñecer ao persoal das distintas administracións públicas os trazos caracterizadores da linguaxe 

administrativa tradicional. 

• Amosarlle ao persoal da Administración as propostas modernizadoras para mellorar a comunicación 

administrativa, tanto na redacción dos documentos coma na información á cidadanía. 

• Proporcionar información sobre os aspectos en que se ha basear a redacción. 

• Formar o colectivo nos contidos ortotipográficos, morfosintácticos, léxico-semánticos e de formato na 

comunicación administrativa. 

• Reflexionar sobre as propostas que buscan a simplificación e a eficacia no estilo administrativo. 

• Capacitar o alumnado no plano oral e no escrito para que sexa capaz de desenvolverse nos contextos 

precisos. 

7

Metodoloxía 

Empregarase unha metodoloxía teórico-práctica, que consistirá na presentación de contidos, realización 

de actividades, redacción de escritos e na resolución de dúbidas. 

Achegarase o material adecuado para que o alumnado acade unha escrita correcta, dándolle a coñecer 

o estándar lingüístico para que vaia mellorando na xerarquización da información e no deseño dos documentos. 

Na medida do posible, tentarase adecuar e traballar documentos que acotío manexan no traballo. 

Avaliación 

A avaliación realizarase tendo en conta a asimilación que reflicta o alumnado dos contidos traballados 

ao longo do curso e que están expostos neste manual. 

Avaliarase, ademais, a competencia de cada alumno/a, tanto na oralidade como na escrita, para exercer 

en todas as posibles situacións comunicativas. Así mesmo, valorarase a progresión e a eficacia á hora 

de redactar os documentos, seguindo as convencións estilísticas e de formato que se perfilaron no curso. 

8 Linguaxe administrativa

A linguaxe administrativa 

A comunicación: 

elementos do proceso comunicativo e variedades lingüísticas 

A comunicación oral e a comunicación escrita: 

características 

A linguaxe administrativa tradicional: 

características 

Modernización da linguaxe administrativa: 

a linguaxe cidadá 

Consellos para unha redacción eficaz 


Decálogo de redacción adecuada para a linguaxe administrativa 

Actividades

A comunicación consiste na capacidade de que un ser vivo lle transmita 

información a outro. O ser humano pode usar diferentes sistemas 

para proporcionar información. A súa capacidade comunicativa é 

máis ampla, pois dispón dun sistema de comunicación máis perfeccionado 

ca outros seres, o que o fai único.

Elementos do proceso comunicativo e 

variedades lingüísticas 

Os actores que interveñen no acto comunicativo nas relacións administrativas son varios: 

◗ Emisor é a persoa que xera a información. 

◗ Receptor é quen recibe e descodifica a información; ás veces, o emisor e o receptor inverten os papeis. 

◗ Mensaxe é a información transmitida dun contido específico, cunha finalidade práctica (informar, ordenar...). 

◗ Canle é a vía de transmisión da mensaxe; é especial, adoita ser un papel oficial, asinado e datado. 

◗ Código é o sistema de signos ou de comunicación, a lingua estándar, que se utiliza para transmitir a información. 

◗ Referente é o obxecto da comunicación. 

◗ Contexto denomínase o marco espazo-temporal onde se produce a comunicación, xeralmente en departamentos 

das distintas administracións e nun horario determinado. 

No momento de emitir unha mensaxe –oral ou escrita– cómpre fixármonos no tipo de receptores a quen nos imos 

dirixir; polo tanto, debémonos esforzar por transmitirlles unha mensaxe simple, clara e directa que lles permita 

aos receptores/lectores discernir o contido e a intencionalidade coa que a mensaxe é enviada. 

A lingua é un instrumento individual e social, isto é, serve para establecer relacións sociais entre as persoas; xa que 

relaciona o uso da lingua coa colectividade que a fala, non cos individuos por separado. As linguas presentan 

unha diversidade paralela ás alteracións da sociedade, as cales configuran as variedades lingüísticas. Tipos: 

• Variedades xeográficas ou diatópicas caracterízanas os trazos propios dun determinado espazo 

xeográfico, lugar de nacemento, zona onde se habita... Dentro do galego -o mesmo acontece en calquera 

lingua de cultura- coexisten variantes motivadas pola zona xeográfica do falante; non fala igual 

unha persoa de Ourense ca unha de Camariñas. 

• Variedades históricas ou diacrónicas dan conta da forma lingüística nas distintas etapas históricas. 

• Variedades socioculturais ou diastráticas dependen da cultura recibida, do medio profesional... 

e dan lugar aos distintos niveis de lingua (culto, coloquial, popular, vulgar). Percíbense diferenzas 

na fonética, na sintaxe e no léxico. 

• Variedades de uso ou diafásicas están condicionadas polo contexto ou polo destinatario ao que 

nos dirixamos. As linguas de cultura posúen múltiples necesidades comunicativas e configuran as linguaxes 

especializadas ou tecnolectos; ou sexa, códigos especializados, que usan a lingua estándar e un 

vocabulario específico segundo a materia que traten (medicina, administración, botánica, arquitectura...). 

Non obstante, existe unha variedade común, estándar ou supradialectal que é apta para todas 

as situacións comunicativas e dispón dun nivel culto e dun rexistro formal, esta variedade non está 

marcada xeograficamente. Tómase como o patrón de lingua para a normalización lingüística e serve de 

modelo para as outras variedades. 


11

A comunicación oral e a comunicación escrita 

A adquisición da lingua dótanos dunha capacidade comunicativa, tanto na oralidade coma na escrita. As dúas 

modalidades de expresión son fundamentais; non obstante, a lingua escrita exerce un papel destacable no avance 

da civilización, xa que transcribe e representa a expresión oral. 

Á lingua escrita atribuímoslle certas utilidades: 

◗ rexistrar datos para podelos consultar; en definitiva, fixar un texto con carácter permanente. 

◗ ordenar e seleccionar a información relevante. 

◗ gozar do que outros escribiron e que chega a nós como unha fonte de sabedoría e de lecer. 

◗ recoller información e transmitila a distancia, ben polos medios de comunicación (radio, TV, xornais...), como 

por outros soportes escritos para dar conta de coñecementos, leis, estatutos, relixións... 

◗ establecer relacións sociais no mundo laboral (cartas, currículos...) 

◗ relacionarnos coa Administración pública (solicitudes, certificados, denuncias, alegacións...) 

É mester coidar o estilo da escrita, familiarizarnos cos distintos tipos de textos e pensar na repercusión da lingua 

escrita no desenvolvemento da nosa vida persoal e social. 

A comunicación oral 

•O emisor, quen fala, diríxese ao receptor, quen escoita e intervén. 

Emisor e receptor están presentes no contexto. 

•Mensaxes enriquecidas por: xestos, entoación, mirada... 

•Información sonora onde intervén o oído. 

•Código oral, falado. É fugaz, momentánea, inmediata. O 

son esváese no aire. Supón un esforzo de memoria para 

lembrar o que se expresou. 

•Posibilidade de comunicación interactiva. 

•Sistema primario de comunicación, considérase anterior á 

escrita. 

•Baséase nas destrezas de falar e de escoitar. 

A comunicación escrita 

•O emisor é o autor persoal e transmítelle a mensaxe ao lector 

ou ao destinatario. Autor e lector non coinciden no contexto. 

•Mensaxes máis elaboradas e formais. 

•No código escrito traballa o sentido da vista. 

•O material gráfico é perdurable e permanente. Vólvese atrás 

e lese o mesmo contido. 

•A recepción é un acto solidario. 

•Sistema secundario na comunicación humana, xorde despois 

da oral. Plasma a oralidade na escrita. 

•Baséase nas destrezas de ler e escribir. 

A linguaxe escrita emprégase decote na Administración pública, serve para dar constancia de todas as dilixencias 

realizadas e de todo o traballo efectuado. A lingua da Administración, tanto na súa vertente administrativa 

coma xurídica, conforma unha linguaxe específica, unha variante diastrática do sistema ou linguaxe sectorial que 

se denomina tecnolecto, propio das linguaxes especializadas ou técnicas. 

O dito tecnolecto está delimitado polo ámbito de uso da Administración, tanto nas relacións internas coma nas 

relacións cos administrados, polos factores que a configuran (os intervenientes na comunicación, a materia que tratan, 

os destinatarios, a canle comunicativa), por unha estrutura lingüística e unha fraseoloxía específicas. Producen, 

pois, textos que se caracterizan por pertenceren a este eido e usaren certo vocabulario e construcións especiais. 


A linguaxe administrativa tradicional 

A concepción da Administración como un servizo público non concorda co estilo anacrónico e tradicional en 

que se seguen a redactar moitos documentos. Cómpre un cambio na redacción para adaptar a linguaxe dos 

textos administrativos á cidadanía e fornecerlle a esta os dereitos e os deberes de que é titular. 

O estilo administrativo, nun intento de acadar os valores de precisión, eficacia e concreción, chegou a acumular 

no discurso termos e frases que xeraron complicación e falta de claridade. A lingua dos textos administrativos 

encádrase nun rexistro formal, coidado, incluso elaborado con vontade de estilo; aínda que, ás veces, este 

rexistro está demasiado ateigado de fórmulas específicas que o definen como estilo formulario. Características: 

◗ Sintaxe complicada, de carácter envolvente, cun uso excesivo de oracións subordinadas que complican o contido 

do texto. Redacción desordenada. Parágrafos moi longos. 

◗ Escurantismo na escolla léxica (arcaísmos, latinismos, tecnicismos), expresión confusa e barroquismo sintáctico 

con oracións longas, omisións doutras oracións e uso desuniforme da puntuación. 

◗ Lingua distanciada dos particulares, presentada nunha situación de superioridade, usada cun carácter pouco 

democrático e discriminatorio (...suplícolle que teña a ben; ... o que espero obter do seu recto favor; ... teño o 

honor de enviar a V.E.; elevar a definitivo; a secretario redactou a acta). 

◗ Falta de uniformidade na vertente gráfica, especialmente no tocante á puntuación, na tipoloxía de textos, o 

que orixina ambigüidade. Uso arbitrario dos recursos tipográficos, en especial, das maiúsculas con valor reverencial 

(marcar unha parte no texto, indicar o respecto para unha xerarquía): ELISEO MARTÍNEZ LÓPEZ, Secretario, 

CERTIFICA. 

◗ Formalidade e despersonalización: documentos sen sinatura ou asinados por un colectivo para diluír as responsabilidades, 

emprego de xiros que non precisan a autoría dunha decisión. 

◗ Carácter burocrático, salutacións e fórmulas de antano: Deus garde a V.I.; saúda o da súa clase. 

Algúns trazos que definen a linguaxe administrativa tradicional e xeran unha prosa ampulosa: 

❚ Supresión de elementos necesarios para conseguir unha corrección gramatical; isto é, a escrita telegráfica 

que non axiliza o texto, senón que o converte en inintelixible para o destinatario: 

• artigos: “*remitimos (a) fotocopia da resolución”, ”*a corporación emitirá (o) dito informe”. Nestes 

casos dito ten que ir precedido polo artigo determinado e tamén as formas: antedito, 

sobredito, devandito...: “*de acordo con (as) anteditas bases” > “de acordo coas anteditas bases”; 

“*o tema que se acordou en (a) devandita asemblea”> “o tema que se acordou na devandita asemblea”... 

Tamén levan artigo: mencionado, expresado, amentado, citado: “a mencionada solicitude”. 

• preposicións en frases e oracións: “*o feito (de) que actuara así non o exime de culpa”; “*certificado 

de (a) empresa”. 

• conxuncións: “*solicito (que) envíe o oficio coa maior brevidade”. Os verbos de fala, sentido e 

coñecemento rexen a conxunción que, non de que (dequeísmo): “o construtor dixo que (*de que) solicitase 

a licenza”; “este organismo considera que (*de que) debe cumprir ese trámite”; “neste procedemento 

a inspección observou que (*de que) se vulneraran certas medidas de seguridade”. 


13

❚ Falta de concordancia nos elementos das oracións, concordancias polo sentido: “*non se impoñerá 

sancións”; “*a maioría das persoas buscarán esa solicitude” en vez de “non se impoñerán sancións”; 

“a maioría das persoas buscará esa solicitude”. 

❚ O xerundio expresa accións simultáneas, anteriores á acción principal, de continuidade ou circunstancias 

adverbiais (tempo, modo, condición, causa, concesión) e explicativas. 

No entanto o xerundio non pode ser usado con estoutros valores: 

• xerundio de posterioridade: a acción que expresa o xerundio é posterior á do verbo principal: 

”*O secretario redactou a acta levantando a seguir a sesión”. “*Onte expediron as licenzas 

de caza ampliando logo o número por causas concretas” en lugar de ”*O secretario redactou a acta 

e rematou a seguir a sesión”. “Onte expediron as licenzas de caza e logo ampliaron o número 

por causas concretas”. 

• xerundio especificativo ou xerundio do BOE: “*achégolle edicto examinando esta información” 

en vez de “achégolle o edicto que examina/ onde se examina esta información”. 

• xerundio causal-consecutivo: “*non presentándose ningunha alegación, considérase a definitiva”; 

“*non se producindo ningunha reclamación, aprobouse a oferta” no canto de “por non se 

presentar ningunha alegación; considérase a definitiva”, “dado que non se produciu ningunha reclamación, 

aprobouse a oferta” ou “ao non reclamar ninguén, aprobouse a oferta”. 

◗ Participio con valor absoluto: “Vistos os informes de...”; “examinadas as datas da convocatoria”; “analizadas 

as causas”... que cumpriría trocar por oracións temporais “Logo de ver os informes”; “despois de examinar 

as datas da convocatoria”; “tras analizar as causas” ou “unha vez que foron analizadas as causas”. 

◗ Uso da pasiva con se e suxeito expreso: esta estrutura incorrecta foi implantada por un calco do castelán 

administrativo, pois se se quere manter o anonimato, non se pode incluír o suxeito: “*polo secretario leuse a acta 

da sesión anterior”; “*elaboraranse as propostas por este servizo”; “*pola auditoría fiscalizarase ese presuposto”. 

Nestas secuencias, se se quere indicar quen executa a acción, pódense expresar en voz activa ou en pasiva: 

❚ na voz activa: “o secretario leu a acta da sesión anterior”; “este servizo elaborará as propostas”; “a auditoría 

fiscalizará ese presuposto”. 

❚ na voz pasiva: “a acta da sesión anterior foi lida polo secretario”; “as propostas serán elaboradas por 

este servizo”; “ese presuposto será fiscalizado pola auditoría”. 

Téndese, ás veces, a empregar oracións impersoais ou pasivas reflexas no caso de non querer expresar o suxeito 

da acción, ben por intencionalidade ou ben porque se descoñece: “leuse a acta da sesión anterior”; “elaboraranse 

as propostas”; “fiscalizarase ese presuposto”. Estas pasivas reflexas son frecuentes na lingua de outrora 

por axeitárense a ese ton impersoal que a linguaxe administrativa manifestaba (comunicouse a data) e, deste xeito, 

ninguén quere atribuír para si unhas accións concretas. 

◗ Abuso de oracións pasivas: con elas faise fincapé no obxecto da acción e imprímenlle un ton formal e solemne 

á prosa administrativa: “as alegacións que foron presentadas polo interesado non foron admitidas no procedemento” 

en lugar de “o interesado presentou as alegacións e estas non foron admitidas no procedemento”. 

◗ Circunloquios e estruturas perifrásticas: orixinan textos ampulosos, pouco rigorosos e monótonos: 

“*non poderá poñerse en funcionamento ata que sexa xirada visita de comprobación polos técnicos municipais“; 

“*o concello procedeu a publicar o anuncio”; “*vailles dar trámite a estas dilixencias para que se proceda a 


avisar os solicitantes antes do verán” en lugar de “non comezará a funcionar ata que sexa comprobado polos 

técnicos municipais“; “o concello publicou o anuncio”; “vailles tramitar estas dilixencias para que sexan avisados 

os solicitantes antes do verán”. 

❚ construcións perifrásticas constituídas de verbo baleiro + substantivo: cómpre substituílas por formas 

máis sinxelas: “*efectuarase a entrega no seu prazo”; “*os infractores serán obxecto de sanción” 

en vez de “entregarase no seu prazo”; “os infractores serán sancionados”. 

❚ tendencia a expresar a modalidade obrigativa mediante unha perífrase: cando se podería 

expresar cun simple futuro; aínda así, a perífrase está perfectamente empregada: “os usuarios deberán 

absterse de realizar calquera manipulación na máquina”, abondaría con “os usuarios absteranse de 

manipular a máquina”. 

◗ Emprego abusivo de estruturas tomadas doutras linguas, como esta de substantivo + a + infinitivo 

plaxiada do francés: ”*curso a realizar”, “*cantidades a deducir”, “*documentación a presentar”... que 

convén trocar por unha perífrase verbal ou ben cambiar a preposición ”curso que se ha de realizar, que se ten 

que realizar, que se debe realizar, que cómpre realizar, para realizar...”; “cantidades deducibles, para deducir, 

que hai que deducir, que se deben deducir...”; “documentación que hai que presentar, que se debe presentar, 

que cómpre presentar, para presentar...” 

❚ locucións alleas e calcos, por non pertenceren á estrutura do galego, o seu uso fomenta que se 

perda a autenticidade e se potencie a influencia castelá ou doutros idiomas: “*xogar un papel importante”; 

“*a nivel de”; “*en calidade de”; “*a medio de”; ”*con arreglo ao disposto”; “*en base a”... 

no canto de “desempeñar, ocupar, exercer, desenvolver unha función importante”; “por”; “como”; “por 

medio de, mediante”; ”de acordo co disposto, conforme o disposto, a teor do disposto, segundo o disposto”; 

“con base en, baseándose en”... 

❚ uso de estruturas expletivas que, ás veces, resultan innecesarias e son calcos doutras linguas: 

“*de tal modo e maneira”; “*no seu caso”; “*en orde a”; “*de modo e maneira”... en vez de “de tal 

modo” ou “de tal maneira”; “se é o caso, de ser o caso, cando proceda, cando corresponda”; “tendo 

en conta”; “de modo”, “de maneira” ou “de xeito”... 

◗ Tendencia á nominalización e á acumulación de frases nominais ou verbais: “*notifícaselle que lle foi 

practicada a resolución sobre anulación da concesión do fraccionamento da débeda”; “*licenza para (a) apertura 

dunha gabia”; “*requisitos para o establecemento das bases no concurso”; “procede aclarar, especificar, 

aboar e cancelar a débeda” que conviría harmonizar con máis verbos nos exemplos “notifícaselle que lle foi practicada 

a resolución co fin de anular a concesión para fraccionar a débeda”; “licenza para abrir unha gabia”; 

“requisitos para establecer as bases no concurso”. 

◗ Uso abusivo e frecuentísimo do anafórico mesmo/mesma/mesmos/mesmas, este indefinido afastado 

do seu referente pode dar lugar a ambigüidades. Non pode funcionar como pronome indefinido, daquela, non 

exerce ningún valor posesivo nin deíctico. Enunciados como: “Presentou o novo curso e despois fixo un resumo 

*do mesmo”; “materias optativas e créditos *das mesmas”; “os conflitos e a presumible derivación *dos mesmos”, 

que pasarían a “Presentou o novo curso e despois resumiuno/resumiu este”; “materias optativas e os seus 

créditos”; “os conflitos e a súa presumible deriva/a deriva deles”. Non funciona como pronome indefinido, substitúese 

por un posesivo, un pronome persoal ou un demostrativo: “Non se depositará lixo arredor *dos mesmos” 

(dos colectores); “como se indica *no mesmo” (no anuncio)... 


15

◗ Uso do pronome persoal *elo ou ello, cómpre cambialo polo pronome persoal tónico de terceira 

persoa (el) ou por un demostrativo neutro: “*Por ello, deberá entregalo o día 15” que convén 

cambiar por “Por isto, deberá entregalo o día 15” ou “polo que o deberá entregar o día 15”. ”Para coñecer o 

contido destes artigos, lía *nelos” en lugar de “Para coñecer o contido destes artigos, líaos, lía neles, lía os mesmos 

artigos, lía o seu contido”. 

◗ Combinacións binarias ou paralelísticas, incluso ternarias de substantivos, adxectivos, verbos...: ”servizo 

ao seu cargo e custodia”; “prisión cautelar e preventiva”; ”saúdoo e exhórtoo”; ”comunícolle e particípolle”; 

“disposicións para protexer e salvagardar o ambiente”; “*preceptivos e necesarios informes técnicos”... que, en 

moitos casos, abonda coa presenza dun só termo. 

◗ O adxectivo debe cualificar o substantivo, funcionará como especificativo, ou sexa, pospoñerase a este. 

❚ Emprego de adxectivos valorativos: “*actuou segundo o recto proceder”; “*viu os casos de xeral 

e pertinente aplicación” que se simplificarían en “actuou segundo procedía”, “viu os casos aplicables”. 

◗ Uso de presente con omisión do nome. Sintacticamente, este adxectivo caracterízase por ir canda o nome, 

non é un adxunto; así pois, localizámolo de forma incorrecta nas expresións “*para que se lles notifique a presente 

aos interesados” en lugar de “para que se lles notifique a presente resolución aos interesados”. 

Non obstante, presente utilízase correctamente con estoutros valores: 1 que está nun lugar “os membros presentes 

na asemblea”; 2 tempo actual “hai que vivir o presente”; 3 tempo verbal que expresa unha acción que ocorre no 

tempo que se atopa o falante “utilízase máis o presente de indicativo có presente de subxuntivo”; 4 o que se ofrece 

como sinal de agradecemento “tróuxovos uns presentes”; 6 ter en conta, lembrar “ten presente o meu consello”. 

◗ Emprego de frases feitas ou locucións tipicamente administrativas: “perante min”, “acordar o procedente”; 

“polo exposto”; “admitir a trámite”; “disposicións que resultan de aplicación”; “en cumprimento do disposto”; 

“incoar (un) expediente”, “*previa tramitación” (logo da tramitación), “*previo informe” (tras o informe, 

logo do informe, co informe previo). Os adxectivos previo/a deben ir pospostos ao substantivo (Acode ao médico 

con cita previa). 

◗ Ausencia do dativo pleonástico ou do complemento indirecto reforzado. Esta construción fai que a 

ausencia do pronome nos textos provoque estrañeza: “*solicitou un informe técnico ao arquitecto para amañar a 

gabia” onde é mester inserir o pronome “solicitoulle un informe técnico ao arquitecto para amañar a gabia”. 

◗ Negación: nunha oración negativa total non é posible usar un cuantificador positivo; senón a dobre negación: 

“*non chegará a descubrilo de xeito algún”; “*non había algunha cousa que o culpase” en lugar de 

“non chegará a descubrilo de ningún xeito”; “non había nada que o culpase”. 

◗ Fórmulas de tratamento obsoletas, sexistas ou discriminatorias: “*Co debido respecto e consideración 

a V.I. suplícolle (...) se digne concederme esta licenza”; “*a avogado Sra. D.ª María, en representación 

da arquitecto D.ª Xiana”; “*o que subscribe acode a V.S. por medio deste escrito”, “*o Sr. D. Xerome explica 

a mellora na redacción administrativa”... que conviría simplificar en “solicítolle que me conceda esta 

licenza”; “a avogada D.ª María, en representación da arquitecta D.ª Xiana”; “a persoa que asina solicita mediante 

este escrito”; “D. Xerome explica a mellora na redacción administrativa”... 

◗ Abundancia de adverbios en –mente: “poderán vincularse á asociación de veciños unicamente as persoas 

físicas ou individuais que residan habitualmente no concello e que teñan realmente interese en colaborar di- 


ectamente nas actividades propias dos barrios urbanos” que cumpriría mellorar en “só se poderán vincular á 

asociación de veciños as persoas físicas ou individuais que residan acotío no concello e que teñan interese en 

colaborar directamente nas actividades propias dos barrios urbanos”. 

◗ Uso reiterado da abreviación. Cómpre desenvolvelas e logo introducir a forma abreviada entre parénteses 

se vai aparecer máis veces: “*e demais particularidades expresadas no art. 1 da L.I.S.O.S., correspondente ás 

infraccións da orde social, que indicará á S.S.” en lugar de “e demais particularidades expresadas no art. 1 da 

Lei de infraccións e sancións de orde social (LISOS), correspondentes ás infraccións da orde social, que lle indicará 

á Seguridade Social”. 

◗ Seguimento dunha orde ilóxica e dunha puntuación caótica e inadecuada: “*os requisitos son entregar 

solicitude e ademais a presentación dun exame” en lugar de “os requisitos son: entregar a solicitude e presentar 

un exame”. 

Modernización da linguaxe administrativa 

Cómpre apuntar unhas observacións para modernizar a imaxe das institucións públicas e achegarse á linguaxe 

estándar; así pois, o galego tentará: 

1. Evitar a dependencia do castelán administrativo, no que atinxe ao léxico, á fraseoloxía e á sintaxe para que 

estas eivas que posúe o castelán administrativo non se fixen no galego. Con este fin é preciso rehabilitar certo 

vocabulario medieval, usar palabras patrimoniais, utilizar todos os procedementos de seu para crear as palabras 

novas que xorden por necesidades concretas e acudir á súa propia sintaxe. 

2. Adaptar a lingua á información que se pretende transmitir e redactar textos de forma concisa, sinxela e ordenada. 

En definitiva, haberá que adoptar un estilo claro, depurado e cunha puntuación axeitada, que responda 

a unha estrutura lóxica do pensamento e das ideas, xunto cunha lingua coidada, próxima ao interlocutor, sen sexismos. 

Tamén se procurará ordenar a información de forma lóxica e clara, respectando a sintaxe galega. 

A linguaxe cidadá 

Moitas das recomendacións dos manuais de estilo que aconsellan simplificar este tecnolecto administrativo parecen 

axeitadas. Estas iniciativas naceron en países como Suecia, Australia, Reino Unido, Canadá e os Estados 

Unidos e denomínanse Plain Language ou Plain English e, no caso de España, Lenguaje llano ou lenguaje ciudadano 

que adaptamos ao galego como linguaxe cidadá. 

A linguaxe cidadá busca unha linguaxe simple, clara e directa que lles permita aos usuarios ou lectores concentrarse 

na mensaxe que a institución lles quere transmitir e permite que a comprendan de forma efectiva. A utilización 

da linguaxe cidadá fomenta a transparencia e a eficacia das institucións, tanto no plano oral coma no escrito. 

Esta linguaxe non é unha receita de redacción, nin implica escribir “para que todos o entendan”; senón 

que este modo de redactar esixe unha planificación previa, onde se usa unha estrutura gramatical correcta e un 

léxico apropiado. En definitiva, esta linguaxe formula mensaxes claras para que a cidadanía a quen vai dirixida 

obteña a información precisa. 


17

A lingua da Administración debe ser clara, precisa e correcta gramaticalmente se queremos garantir 

unha comunicación rápida e eficaz entre a Administración e os administrados. 

Consellos para unha redacción eficaz: 

❚ Busca un deseño funcional e claro do documento, asígnalles unha estrutura axeitada aos distintos parágrafos. 

❚ Racionaliza a tipografía: maiúsculas, cursiva, negra, itálica... 

❚ Elabora oracións breves e ordenadas. 

❚ Escolle unha linguaxe axeitada para o/a lector/a e para o tema. 

❚ Tenta que a quen vaia destinado comprenda o texto na primeira lectura. ¡Vólveo ler! Cando se hai que 

deter moito porque non se deduce o contido implica que a escrita non é clara. A prosa hai que captala 

á primeira. 

❚ Cumpre os requisitos legais necesarios. 

❚ Procura un deseño atractivo para que o texto permita localizar enseguida a información importante. 

❚ Os datos relevantes ocupan as posicións destacadas do escrito, xeralmente, ao comezo, que son as 

que primeiro percibe o ollo. Elimina as redundancias e os incisos inútiles. 

❚ Os textos deben interpretarse facilmente e a información que nos afecta non debe figurar no pé da páxina, 

en letra pequena nin entre paréntese... 

❚ Non abuses das construcións pasivas nin das estruturas nominais. 

❚ Sé constante na revisión do exposto. Utiliza estruturas propias da lingua e desbota as fórmulas alleas. 


Decálogo de redacción adecuada para a 

linguaxe administrativa 

Cómpre: 

1. Redactar de forma clara, simple, precisa e ordenada. Débense eliminar os elementos superfluos 

e manter unha estrutura funcional e lóxica que responda a suxeito + verbo + complemento directo 

+ complemento indirecto + outros complementos. 

2. Modular o grao de formalidade en función dos destinatarios do escrito ou do tipo de documento; 

o tratamento máis xeral é o de vostede. Os tratamentos protocolarios só se usan en situacións solemnes 

ou cando unha persoa exerza como cargo. Situaranse no pé ou na cabeceira do documento. 

3. Evitar a ambigüidade. Cando haxa que utilizar termos especializados, débense concretar exactamente 

para que non caiban dúbidas no seu significado. 

4. Utilizar os verbos en voz activa porque a pasiva é máis complexa. 

5. Empregar o presente de indicativo para expresar as accións en presente; para indicar a obrigatoriedade, 

ben se utilizarán perífrases verbais ou futuros de mandato. 

6. Evitar as oracións impersoais xa que é máis preciso expresar o suxeito de cada acción. Se o 

suxeito da acción asina o documento, as referencias verbais han de figurar en primeira persoa (singular 

ou plural, segundo o caso). 

7. Eliminar o sexismo na expresión, a discriminación nos tratamentos e no ton do texto. 

8. Erradicar a utilización de formas arcaizantes e termos estranxeiros innecesarios. En todo caso, 

atender á corrección gramatical (concordancia, non elidir as preposicións e as conxuncións precisas, 

nin os tempos e os modos verbais). 

9. Fuxir da utilización sistemática de abreviacións (siglas, acrónimos, símbolos e abreviaturas), hai 

que desenvolvelas, se aparecen por primeira vez no texto e non son de uso común. 

10. Usar a forma afirmativa para expresar calquera contido; a comprensión é máis inmediata de 

forma positiva. 


19

Actividades 

1 Analiza os elementos da comunicación que presenta esta noticia e transfórmaa, se for 

preciso, para reproducila oralmente ou contárllela aos compañeiros: 

As mulleres provocan, con moito, menos accidentes de tráfico que os homes. Así o asegura o informe elaborado 

pola Dirección Xeral de Tráfico onde se revela que o sexo feminino, independentemente da idade ou 

da experiencia ao volante, reduce nun 20% a sinistralidade na estrada. 

Segundo o documento, os accidentes máis graves adoitan estar provocados por un condutor tipo: home, cun 

ano de carné, un vehículo potente e nun desprazamento por estrada. 

Ademais, o texto sinala que os danos máis graves se producen nas provincias con menos densidade de poboación 

e nas rexións máis afastadas das capitais autonómicas. 

2 Pasa aos tres rexistros cada unha destas situacións posibles: 

• A unha persoa acaba de tocarlle un premio na lotería. 

• Un rapaz foi castigado pola súa mala conduta e polo baixo rendemento académico. 

• Unha tormenta no lugar onde vivimos. 

• A petición dun permiso para unha obra. 

3 Comenta os textos extraídos de La cocina de la escritura e de Describir el escribir de 

Cassany: 

“Non hai bagaxes máxicas nin receitas instantáneas para escribir. Non se pode pasar da noite á mañá da 

vacilación dun aprendiz á confianza do experto, da inxenuidade á madurez. Ningún catecismo pode substituír 

o adestramento... Como o pinche de cociña que non sabe ligar un ali-oli, pero que co tempo chega a 

preparar refritos elaborados, do mesmo modo o aprendiz de escritor aprende o seu oficio”. 

“Os escritores competentes acostuman ser máis conscientes da audiencia (do lector ou lectores a quen vai 

destinado o texto) e, durante a composición, dedican máis tempo a pensar nas súas características”. 

4 Proporciona a túa opinión sobre este artigo e sobre outras linguaxes sectoriais: 

Os rapaces galegos enténdense nunha xerga especial que os diferencia dos demais colectivos 

A lingua nova da fin do milenio 

Na sociedade de hoxe en día parece un denominador común na xente nova ou un intento de sectorialización. 

A forma de vestir, a música ou mesmo os lugares frecuentados polos grupos xuvenís conforman ese síntoma 

de diferenciación pretendida do resto dos corpúsculos sociais. Non obstante, existe algo máis, a lingua, 

as palabras e as expresións de incerta orixe convertéronse hoxe en toda Galicia na maior manifestación 

de carácter sectario, especialmente nas zonas máis urbanas. 


Chama a atención a forma de comunicación que, como se se tratase dunha carencia de imaxinación por 

parte dos falantes, se tenda a crear palabras polisémicas ata límites extremos. Moitas das palabras comúns 

nos sectores xuvenís poden significar absolutamente calquera cousa, só importa o contexto e a entoación do 

chorbo. Verbos como cundir ou agobiar son completamente aleatorios no seu significado. Se escoitamos “a 

noite cundiume moito” pode ser que a noite fose moi pesada ou moi lixeira. Ademais a unha ja pódelle cundir 

un chorbo ou viceversa, e a bebida, as drogas, estudar, unha película... tamén cunden. 

Así todo un dicionario que vai medrando de cara a formar unha nova lingua da fin de milenio. 

5 Redacta este pequeno texto tendo en conta os criterios dunha linguaxe clara: 

Por outra parte, e considerando así mesmo que a Administración pública aplica en xeral, na realización das 

súas tarefas, as etapas básicas do proceso administrativo, como son: o planeamento, organización, execución 

e o control ou avaliación; faise indispensable propoñer como premisa básica que, as devanditas etapas, 

se deben utilizar tamén no proceso de capacitación. 


21

6 Identifica os trazos da linguaxe administrativa que conveña emendar neste texto: 

Ronda da Muralla nº 70 baixo 27071 LUGO Tfnos. 982 29 42 02 /03 Fax 982 29 43 59 

Miguel López Dafonte 

Santa Icía, 2 

27346 O Incio LUGO 

PROCEDEMENTO: AS243A, FOMENTO DA CONTRATACIÓN INDEFINIDA DE COLECTIVOS 

DE DESEMPREGADOS CON MAIORES DIFICULTADES DE INSERCIÓN LABORAL. 

Nº EXPEDIENTE: AS243A 20005/263-2 

SOLICITANTE: 

Examinada a súa solicitude sobre fomento da contratación indefinida, obsérvase que falta ou é incorrecta 

a seguinte documentación ( a indicada cun “X”): 

X DNI do solicitante. 

X DNI do traballador contratado MARIO PÉREZ LOUREIRO. 

X Documentos acreditativos dos períodos de inscrición como demandantes de emprego na oficina de emprego 

(Servizo Público de Emprego) e do tempo de permanencia no paro segundo os datos do informe de vida 

laboral na Tesouraría Xeral da Seguridade Social. 

X Documentos acreditativos das características que determinen a súa pertenza ao correspondente colectivo: 

DECLARACIÓN DOS ESTUDIOS ACABADOS. 

X Contrato de traballo COMPULSADO. 

X Ficha de solicitude de transferencia bancaria e certificación da entidade bancaria acreditativa de que o solicitante 

é titular da conta- (Anexo XVIII), (Base 10ª Anexo A). 

X Documentación acreditativa de que se encontran ao día das súas obrigas coa Seguridade Social (Base 10ª 

Anexo A). 

Por iso, requíreselle para que emende a falta ou acompañe os documentos sinalados, por duplicado 

exemplar, sendo un deles orixinal ou fotocopia compulsada, no prazo de dez días hábiles, contados a partir do 

día seguinte á recepción do presente, advertíndolle de que de non facelo asi, teráselle por desistido da súa solicitude, 

de conformidade co preceptuado no art. 71.1 da Lei de réxime xurídico das administracións públicas 

e do procedemento administrativo común, ó que se remite o artigo 5 da orde da convocatoria. 

Se vostede desexa que seu expediente sexa tramitado nunha soa fase, axilizando así dita tramitación, 

deberá presenta-la seguinte documentación necesaria para o pagamento, dacordo coa base oitava do 

anexo A: 

X TC2 de tódalas contas de cotización da empresa no ámbito territorial de Galicia, dos meses de 

XULLO, AGOSTO 2004, MAIO, XUÑO, XULLO 2005. 

LUGO, 26 de xullo de 2005 

A XEFA DO SERVIZO DE PROMOCIÓN DO EMPREGO 

Asdo.: PILAR .... 


O texto e as súas propiedades 

O texto e a lingüística textual 


As propiedades do texto: 

Adecuación 

• niveis de uso e rexistros lingüísticos: formal e informal 

Cohesión 

• enlaces léxicos, enlaces morfosintácticos, conectores ou marcadores 

textuais, entoación, puntuación 

Coherencia 

• características do texto e estrutura 

Gramaticalidade 

• ortografía, morfosintaxe, léxico, pragmática 

Presentación 

• caligrafía e limpeza, marxes, disposición do texto, tipografía 

e elementos gráficos 

Etapas do proceso da lingua escrita e estratexias 

Decálogo de presentación dun texto 

Proceso de elaboración dun documento 


A gramática tradicional consideraba a oración como a unidade máxima 

da linguaxe. A mediados dos anos 60 xorden algunhas escolas 

que defenden a lingüística do texto e consideran a lingua como unha 

actividade encamiñada a crear, é dicir, destácase a súa compoñente 

pragmática. 

Este punto de vista non só enfoca a lingua como un sistema de signos 

coas súas estruturas abstractas e as regras de combinación entre elas, 

senón que engade o estudo do uso da lingua dependendo da situación 

e da intención comunicativa.

O texto e a lingüística textual 

A gramática do texto ou lingüística textual explica o texto como conxunto. Defende que as linguas conforman a 

realidade sociocultural dos grupos humanos e que a diversidade no uso dunha lingua é síntoma de riqueza e de 

flexibilidade. 

Dentro destas novas correntes tamén se tivo en conta que a facultade da linguaxe non se exerce mediante enunciados 

de fala illados e pechados, senón mediante un discurso ou texto onde se articulan enunciados sucesivos 

nun todo, cun significado global que condiciona a súa estrutura. 

Un texto é a unidade lingüística comunicativa fundamental, produto da actividade verbal humana, que posúe carácter 

social. Caracterízase por conter significado e ser coherente. Así pois, estrutúrase en regras de nivel textual 

(pragmática) e gramatical. 

Un texto non é unha suma de oracións, senón que se trata dunha unidade da linguaxe, cunhas regras de formación 

e cunha finalidade concreta. Así pois, a lingüística do texto xorde pola necesidade de aclarar unha serie 

de fenómenos sintácticos que non podían ser explicados se non se consideraba o contexto verbal, ou sexa, todo 

o que rodeaba unha palabra. Estuda o significado dentro dun contexto determinado. 

Texto é calquera manifestación verbal -oral ou escrita- que se produce nun intercambio comunicativo. Non existe unha 

extensión prefixada para que un conxunto de palabras poida constituír un texto, pois os límites determínaos o falante. 

Para que unha secuencia verbal sexa texto debe posuír un tema, falar sobre algo e conter unha intención. 

As propiedades do texto 

Un emisor mándalle unha mensaxe a un receptor nun código determinado, coa finalidade de intercambiar información. 

O texto que escolle debe transmitir o que quere dicir, para isto ha de seleccionar as palabras que se 

axusten ao contexto e que expresen as súas ideas. O contexto dunha palabra é unha serie de elementos lingüísticos 

que ben a preceden ou ben a seguen, e permiten comprender ou deducir o significado dunha palabra. 

O vocabulario elixido nos textos escritos debe ser preciso, adecuado ao contexto e á intención comunicativa, 

ademais ten que ser variado. Para que un texto poida comunicar o que pretende debe cumprir unha serie de 

normas que lles afectan aos distintos niveis do texto e denominamos propiedades textuais. Estas propiedades 

son: adecuación, cohesión, coherencia, gramaticalidade e presentación. 

Adecuación 

É a propiedade do texto que valora a adaptación do texto á situación comunicativa. Refírese ao tipo de texto, 

ao contexto e á intencionalidade. 

Falar e escribir supoñen seleccionar a lingua que se vai empregar, que dependerá da situación. Así pois, cómpre 

ter en conta o contexto, o receptor, a canle, o código e as variacións da mensaxe. Úsase un tipo de lingua, 

máis formal ou máis coloquial, de acordo coa situación comunicativa. 

O texto e as súas propieddades 

25

Niveis de uso 

Por unha parte existen as variedades sociais ou diastráticas, dependendo do contorno sociocultural do 

falante. Distinguimos os seguintes niveis de uso: 

a. Culto: correspóndelles ás persoas que dispoñen dun nivel cultural alto e empregan unha lingua correcta 

e precisa, cun léxico moi selecto. Úsase en situacións que requiren unha lingua moi elaborada. 

b. Medio: é o nivel empregado pola maioría da poboación nas situacións cotiás. 

c. Vulgar: exprésanse nel os falantes de nivel cultural baixo. É pobre, repetitivo, con incorreccións fonéticas, 

morfosintácticas e léxicas e contén expresións propias dunha xerga determinada. 

Rexistros lingüísticos 

Hai que ter en conta as variedades contextuais ou diafásicas: un mesmo individuo pode expresarse de 

distinto xeito segundo a circunstancia en que se atope. Trazos destes rexistros: 

Rexistro formal 

•Corrección na ortografía e na morfosintaxe, riqueza e precisión 

léxica. 

•Existencia de subcódigos ou sectores con léxico especializado: 

arquitectura, administración, ciencia, informática... 

•Textos con información coherente e estrutura axeitada onde 

prima a progresión temática. 

•Textos ben cohesionados: léxico variado, uso de sinónimos 

e hiperónimos, cun tecido sintáctico e semántico elaborado. 

•Pouca espontaneidade e familiaridade entre o emisor e receptor, 

ton impersoal. 

Existe tamén o modelo estándar que é o modelo ideal para todos os falantes (nivel culto e rexistro formal). 

Correspóndese coa variedade común e normativa da lingua (a lingua da prensa, da radio, da televisión, da Administración 

pública...) 

Cohesión 

É a propiedade do texto que se refire ás distintas formas de conectar os elementos nun texto. As palabras, frases, 

oracións e parágrafos conéctanse a través de formas gramaticais: preposicións, conxuncións, pronomes, sinónimos... 

estas conexións permítennos codificar e descodificar o texto. Formas: 

Enlaces léxicos: repetición dunha mesma palabra ao longo do texto, ou usar sinónimos, hiperónimos 

co fin de evitar repeticións. 

Enlaces morfosintácticos (anafóricos e catafóricos): algúns pronomes, adverbios e determinantes reiteran 

o que xa se dixo antes (anáfora) ou anuncian o que se vai dicir máis tarde (catáfora). Así mantense 

a unidade do texto e evítanse repetir as mesmas palabras. 

26 Linguaxe administrativa 

Rexistro informal 

•Emprego de períodos sintácticos simples, oracións sen rematar, 

falta de concordancia, conexións sintácticas incongruentes... 

•Pobreza léxica, repeticións, uso de palabras comodín. 

•Descoido na selección e na estrutura da información, redundancias. 

•Textos mal cohesionados, con léxico pobre e abundante coordinación. 

•Ton máis persoal e espontáneo, con referencias explícitas aos 

receptores mediante pronomes, vocativos, formas verbais...

• substitución pronominal (pronomes, demostrativos, posesivos): O goberno ampliou as axudas ao 

medio rural. El é xeneroso niso. 

• substitucións adverbiais (adverbios): Os turistas acoden ás praias cando vai bo tempo. Estarán 

todos alí. 

• substitucións léxicas (sinónimos, hiperónimos): Matriculou o fillo na gardería desa cidade porque 

era o centro escolar infantil máis achegado que lle correspondía. 

• elipses (pronomes tónicos e formas verbais): O director pensa solicitar máis material e Ø subvencións. 

• definización (artigo indefinido que presenta información nova/artigo definido con referencia a información 

coñecida): Un traballador caeu dun teito e mancouse. O traballador non levaba o arnés. 

Conectores ou marcadores textuais: son palabras que describen as relacións entre as ideas dun 

texto. Axúdanlle ao lector a encadear esas ideas e a seguir unha relación lóxica. Algúns marcadores textuais 

só se poden usar no parágrafo, de acordo co que se queira indicar, son: 

• causa: porque, xa que, pois, como, dado que, posto que, grazas a... 

• finalidade: para que, a fin de que, co fin de que, co obxecto de, coa finalidade de... 

• consecuencia: en consecuencia, por tanto, polo tanto, de modo que, por isto, pois, por conseguinte... 

• condición: sempre que, sempre e cando, en caso de que, con tal de que, se é o caso, de ser 

o caso... 

• oposición: en cambio, en troques, agora ben, con todo, no entanto, non obstante, porén... 

• obxección: aínda que, se ben, a pesar de que, malia, con todo, pese a que, aínda cando... 

Marcadores textuais entre parágrafos son unidades case gramaticalizadas que se especializan 

en relacionar as oracións dun texto; estas palabras considéranse extraoracionais, algunhas adoitan ir entre 

comas. Formas: 

• introducir o tema do texto: o obxectivo principal de, este texto trata de, para comezar... 

• introducir un tema novo: en canto a, en relación con, acerca de, no que se refire a, no que 

atinxe a... 

• marcar unha orde: en primeiro lugar, primeiro, primeiramente, para comezar, en segundo lugar, 

segundo, ademais, entón, despois, a continuación, deseguido, a seguir, en último lugar, por último, 

para acabar, ao final... 

• distinguir: por un lado, por outro, por unha parte, por outra banda, en cambio, en troques, 

pola contra... 

• continuar sobre o mesmo punto: facer énfase, noutras palabras, como se dixo, hai que 

destacar, a idea é... 

• detallar: por exemplo, en particular, ou sexa, isto é, quere dicir, en concreto, concretamente, 

en especial... 

• resumir: en resumo, recapitulando, en poucas palabras, resumindo, sintetizando, en síntese... 

• acabar: en conclusión, para finalizar, finalmente, concluíndo, por último, de remate, acabando, 

para acabar... 


27

Entoación: Segundo a entoación empregada polo emisor, na lingua oral, o receptor capta o sentido 

da mensaxe: dúbida, interrogación, admiración, desexo... mentres que na lingua escrita a entoación se 

reflicte cos signos de puntuación. 

Puntuación: Nos textos escritos os signos de puntuación son fundamentais para comprender correctamente 

a mensaxe, tanto os que indican a entoación do texto, como os que separan as partes en que este 

se divide (o punto e final indica o remate do texto; o punto e á parte separa os parágrafos; o punto e 

seguido separa as oracións; as comas separan oracións, frases ou sintagmas). A presenza ou ausencia 

dos signos de puntuación pode cambiar notablemente o contido dun texto. 

Coherencia 

É a propiedade textual que se refire á forma de seleccionar e organizar a información. 

Un texto é coherente se a mensaxe que transmite é percibida polo receptor de maneira clara e sen ambigüidades. 

A información que se reciba debe ser: 

◗ clara, exposta de forma comprensible e sen rodeos. 

◗ ben organizada, as ideas estarán ordenadas de acordo cun propósito ou cun fin. Cómpre unha planificación 

previa, ou sexa, deseñar un borrador no caso dos textos escritos. 

◗ completa e suficiente, non deben quedar lagoas. 

◗ pertinente, que veña a propósito, polo que se eliminarán os datos innecesarios e superfluos. 

◗ en progresión lóxica, xerarquizando e agrupando as diferentes ideas en parágrafos. 

Ademais, para que un texto sexa coherente debe posuír as seguintes características: 

Repetición. Ao longo do texto vanse repetindo certos elementos. Estas repeticións exprésanse con: pronomes, 

determinantes, sinónimos, etc. 

Progresión. Vaise incluíndo información nova, conforme vai avanzando o texto. Evítase a reiteración 

nun mesmo aspecto. 

Non-contradición. A información nova non pode contradicir a dos parágrafos anteriores. 

Relación. A realidade que presentan os signos ou o expresado no texto debe ser congruente co mundo 

coñecido polo/s interlocutor/es. 

Parágrafo é a porción de texto comprendida entre dous puntos e á parte nun texto en prosa. As frases e as oracións 

incluídas nun parágrafo tratan dun mesmo tema. Así, se cambiamos de tema, cambiamos de parágrafo: poñemos 

punto e á parte e deixamos un espazo interlineal. Aconséllase que cada parágrafo teña entre 5 e 10 liñas. 

A información debe organizarse e estruturarse, seguindo unha orde, para conseguir a coherencia textual. 

A estrutura máis frecuente é a que divide o texto en tres partes, con diferentes denominacións, segundo o documento 

que corresponda: introdución (enunciado do tema), corpo do escrito ou nó (exposición detallada 

dos aspectos incluídos nese tema) e conclusión (remate). Sexa cal for a súa estrutura, o texto ha de estar 


constituído por varias oracións que se distribúen en parágrafos. Nalgúns casos a estrutura está determinada polo 

tipo de texto (por exemplo, un texto legal divídese en títulos, capítulos, seccións e artigos; un informe consta 

de feitos, de consideracións legais e técnicas e de informo/a sobre...) 

Gramaticalidade 

É a propiedade que se encarga de describir o código e o uso que os falantes fan del, tenta fixar unhas normas 

que regulan o emprego da lingua na variante estándar. 

O texto debe presentar un uso adecuado da lingua nos diversos ámbitos: 

Ortografía. Cómpre utilizar de forma correcta as letras b/v, s/x, n/ñ, c/cc, ct/t, pn, gn, mn..., os signos 

de puntuación, os acentos gráficos, as maiúsculas... 

Morfosintaxe. Hai que empregar como mellor corresponda as seguintes palabras: substantivos, pronomes, 

verbos, preposicións, conxuncións, adverbios..., así como as oracións e frases en que se integran 

(regras de concordancia entre suxeito e verbo, entre o verbo e os complementos, a xustaposición, a coordinación 

e a subordinación...). 

Léxico. O vocabulario debe ser adecuado, variado e preciso, evitando as repeticións e as imprecisións. 

Pragmática. Cómpre saber empregar a lingua para acadar un propósito comunicativo determinado. 

Cando escribimos mensaxes e queremos expresar algún contido, cómpre atérmonos non só ao significado 

das palabras tomadas individualmente, senón á relación que establecemos entre estas para construír 

frases e oracións. Canto mellor construída estea a armadura sintáctica dun texto, máis información lles estaremos 

proporcionando aos nosos lectores potenciais e máis fácil lles resultará comprender ese texto. 

Presentación 

É a propiedade textual que se refire á execución do texto oral e á disposición gráfica do texto. A presentación 

engloba tanto as destrezas propias dos interlocutores (modulación da voz, dirección da mirada, control da comunicación...) 

como, na escrita, as convencións sociais establecidas para cada tipo de texto. 

A presentación do texto 

A presentación escrita inclúe a reprodución gráfica das letras, o trazado de liñas, a división en parágrafos e os 

recursos tipográficos. Existen textos, coma os administrativos, que se acomodan a unha normativa específica e 

nestes a disposición do texto na páxina buscará a máxima eficacia e a beleza. 

Cómpre ter en conta: 

Caligrafía e limpeza: letra clara e lexible, evitaranse os borranchos, as manchas e unha letra encima 

doutra. 

Marxes: espazos en branco que se deixan nos lados da folla de papel, enmarcan o texto na folla. O 

formato que se emprega xeralmente é o papel A4 (210 x 297 mm), serie A da norma UNE 1011-75, 


29

cunhas marxes de: 30 a 35 mm na esquerda e de 10 mm á dereita. Hai que deixar desde o encabezado 

ata o corpo textual 5 mm, de mínimo, e de 40 a 45 mm se o texto non leva cabeceira. A antefirma 

e a sinatura van a continuación do escrito, a uns 5 mm, e é mester deixar polo menos 10 mm no fondo. 

Disposición do texto: é a organización do texto (marxes, separacións entre parágrafos, distribución 

dos apartados...) 

A escritura comézase desde a esquerda ata a dereita, en liñas rectas e seguidas na páxina. Úsanse encabezados 

que describan o contido e o propósito da sección; deben ser precisos, claros e consistentes. 

As seccións extensas subdivídense en subseccións e a estas pónselles cadanseu encabezado. 

Os espazos: ocos brancos que aparecen entre as palabras, tamén os que figuran entre as liñas. Entre 

o título ou epígrafe e o texto debemos deixar un espazo superior ao entreliñado normal. Antes os parágrafos 

marcábanse cun sangrado na primeira liña, unha tabulación; pola contra, agora, prefírese introducir 

unha liña en branco ou outro espazo interlineal adicional. 

Tipografía: os procesadores de texto permiten escoller distintos tipos de letra para redactar os escritos. 

Cómpre un uso racionalizado das maiúsculas, acomodado ás normas ortográficas e aos usos denotativos 

precisos. A letra debe ser lexible e precísase harmonizar para salientar certos apartados (cursiva, negra, 

versal, subliñado...). O texto tamén pode ir distribuído ou acompañado de elementos gráficos: columnas, 

táboas, gráficos... 

Uso de certos recursos tipográficos: 

• a cursiva úsase para indicar os nomes latinos de plantas, de animais, os obxectos creados polo 

home; os nomes de animais e os pseudónimos; os estranxeirismos e os latinismos; os títulos de 

publicacións, de obras de arte, de películas, de programas de radio e de televisión; poñer de relevo 

certas letras ou palabras no interior do texto... 

• a negra ou a grosa emprégase para distinguir ou salientar algo; pódese utilizar soa ou acursivada. 

• a versal consiste no uso dunha letra maiúscula pero con tamaño de minúscula. Utilízase nas sinaturas 

(nos apelidos e en todo o nome, agás as letras iniciais que van en maiúscula), nos nomes dos 

autores nas citas bibliográficas, nos nomes de personaxes literarios, nos números romanos de textos 

en minúscula para nivelar a altura, nos títulos de: ilustracións, táboas, figuras, cadros... que se citan 

a si mesmos e coa finalidade de destacar elementos nos textos grafados totalmente en maiúscula. 

• subliñado defínese como unha raia que se coloca debaixo dunha palabra co fin de salientala. 

• Existen tres tipos de comiñas: latinas (>), inglesas (“ “) e simples (‘ ‘) que se abren e se cerran 

no mesmo texto. 

As comiñas latinas e inglesas empréganse nas citas directas, nos títulos de artigos de leis, de capítulos 

de obras, de traballos de investigación, de conferencias. Úsanse para destacar algo, expresar 

matices ou enmarcar pensamentos ou palabras de alguén. 

As comiñas simples marcan unha palabra ou un sintagma que está definido por outros elementos 

xa expresados; como alternativa a estas, emprégase a cursiva. Pódense usar nos nomes de dicionarios, 

enciclopedias, obras didácticas, títulos de libros... 


Etapas do proceso da lingua escrita e estratexias 

Etapas do proceso da escrita Estratexias de composición 

Pre-escrita Planificación Analizar a situación comunicativa: os destinatarios, a canle, 

o obxectivo da comunicación e a postura do emisor. 

Buscar a información e xerar ideas. 

Concibir un esquema organizativo desas ideas. 

Escrita Textualización Redactar o texto: respectar o significado e a cohesión dos elementos 

textuais. 

Postescrita Revisión Volver a ler o texto para emendar os erros de forma e de contido. 

Autoavaliar o produto final: presentación formal, organización e xerarquización 

das ideas, adecuación ao público e á intención comunicativa 

prevista... 

Revisar a (signos de puntuación, acentos, maiúsculas...), a morfosintaxe 

(corrección gramatical: xénero, número, pronomes, verbos..., concordancia 

sintáctica: suxeito e verbo, substantivos e adxectivos...), o 

léxico (vocabulario selecto, variado e preciso), a presentación (marxes, 

parágrafos, ortotipografía...), o contido (ideas claras e ben organizadas). 

Decálogo de presentación dun texto 

Un texto escrito, redactado nun rexistro formal, debe seguir unhas normas de presentación e cómpre: 

1. Empregar un rexistro adecuado, axeitado ao destinatario, ao tema e ao obxectivo pretendido. 

2. Escribir un texto coherente; isto é, claro e directo, sen ambigüidades, e organizar ben os parágrafos. 

3. Procurar unha cohesión entre as ideas; usando os conectores -palabras que enlazan as diferentes 

frases e oracións-, os sinónimos e os hiperónimos, os pronomes persoais, os adverbios, os 

signos de puntuación... 

4. Coidar a presentación: caligrafía, limpeza, tipografía... 

5. Procurar a concisión e evitar as palabras innecesarias: as redundancias (baixar abaixo, persoa 

humana...), os retrousos (dalgún xeito, como se pode supoñer, realmente...); sempre que se 

poida, usar unha palabra en lugar de dúas (realizar// levar a cabo). 

6. Elaborar textos cunha estrutura fácil de recoñecer e normalizada, sen lagoas nin repeticións. 

7. Dividir o texto en parágrafos. Evitar os parágrafos longos, non deben superar as catro ou 

cinco oracións. 

8. Redactar oracións con 25 ou 30 palabras, como máximo; unha oración para cada concepto. 

Os parágrafos non deben superar as 100 palabras. 

9. Seguir unha orde lóxica, cunha ordenación sintáctica sinxela (suxeito + verbo + complementos) 

e utilizar mellor oracións curtas ou coordinadas que unha excesiva subordinación. 

10. Xerarquizar a información adecuadamente e redactar o texto nun nivel de lingua adecuado. 


31

Proceso de elaboración dun documento 

Antes de comezar a redactar un documento cómpre ter en conta: o tipo de documento que vou elaborar, de que 

partes consta e que disposición ha de ter o documento, que información debe conter, como ordenar esta información, 

que variedade da lingua é a adecuada e, por último, revisar se conseguín o que me propuxen. 

¿Que documento quero elaborar? 

Escollo correctamente o documento que quero elaborar e penso: a quen vai dirixido, a función e a normativa 

que o regula. Se me xorde algunha dúbida, consulto a definición e as características dese 

documento, en concreto, pódeme servir de axuda o Manual básico de documentación administrativa. 

¿De que partes consta e que disposición ha de ter o documento que escollín? 

Consulto o esquema do modelo de documento escollido e sígoo. Teño en conta tamén as normas 

gráficas de presentación que foron fixadas polo programa de identificación visual. 

¿Que información debe conter? 

Selecciono a información pertinente para este obxectivo e desboto a que non sexa relevante. Busco 

ao máximo a simplificación. 

¿Como podo ordenar esta información? 

Estruturo o texto en parágrafos para que a cada parágrafo lle corresponda unha idea. Sigo unha 

orde lóxica; deste xeito lograrei unha comprensión eficaz. Teño en conta as indicacións da estrutura 

do documento. 

¿Que variedade de lingua é a adecuada? 

Estou a elaborar un documento formal; penso que a variedade estándar é a máis adecuada e que 

a linguaxe administrativa é unha linguaxe técnica cunha terminoloxía e cunha fraseoloxía específicas. 

Consulto, xa que logo, a redacción de cada modelo de documento, o vocabulario que descoñezo 

ou que me fai dubidar e a fraseoloxía que máis predomina. 

¿Dei conseguido a finalidade que me propoñía? 

Reviso o documento, comprobo se está elaborado con claridade e se contén toda a información 

necesaria, que o contido non sexa redundante, que a puntuación e os enlaces ou conectores (conxuncións, 

relativos, preposicións...) contribúan a entender e a estruturar o documento. 



1 Comenta estes fragmentos extraídos do libro de Daniel Cassany Describir el escribir e 

a aplicación disto nos textos administrativos: 

“Os bos escritores fan máis plans que os mediocres e dedícanlle máis tempo a esta actividade antes de redactar 

o texto.” 

“Os bos escritores revisan e retocan o texto máis veces que os escritores pouco competentes. Así mesmo, 

os retoques que fan os primeiros aféctanlle ao contido do texto, ás ideas expostas e á ordenación, mentres 

que os retoques dos segundos, son máis formais e aféctanlle só á redacción superficial do texto, á gramática 

e á ortografía.” 

2 Enumera as ideas que están presentes no texto: 

Debido, precisamente, a que os conectores teñen como valor básico esta función de sinalar de maneira explícita 

con que sentido se van encadeando os diferentes fragmentos oracionais do texto para, dese xeito, 

axudarlle ao receptor dun texto guiándoo no proceso de interpretación, algúns especialistas suxeriron unha 

comparación moi clara ao relacionar o funcionamento textual dos conectores co dos sinais de tráfico na circulación 

vial: da mesma forma que os sinais viarios indican itinerarios do tipo “curva perigosa á dereita”, 

“ollo: cambio de rasante”, ou “dirección obrigatoria”, as instrucións que proporcionan os elementos que estamos 

a analizar son do tipo: “a información que vén deseguido constitúe a causa da que se deduce a que 

vén despois”, “a información que se opón no razoamento argumentativo á anterior”, ou “ollo: agora chega 

a conclusión e, daquela, a información que realmente interesa”. 

De agora en diante, polo tanto, entenderemos que os conectores funcionan nun texto como os sinais de balizamento 

que un escritor eficaz vai distribuíndo polo discurso adiante, co fin de que o seu lector siga sen 

esforzos nin dificultades o camiño interpretativo trazado. Un escritor eficiente non desexa que o seu lector 

se teña que deter, despistado e atordado, en cada encrucillada posible de relacións oracionais (coma un 

pobre condutor perdido por unha estrada comarcal de certa categoría que non atopa ningún cartel que lle 

indique cara a onde levan as ramificacións de camiños dos cruces ou cantos quilómetros faltan para chegar 

á seguinte poboación, ou como se chama esta). 

3 Insire neste pequeno texto os conectores que vaian dando conta da enumeración das 

ideas e das diferentes fases: 

O proceso de autorización pasa por catro fases. A dirección xeral avalía a información enviada polas dependencias 

e polas entidades. Realízase un ditame de cada proxecto. Preséntaselle un resumo executivo ao 

comité. O comité decide se autoriza ou non de acordo cos criterios establecidos na guía de avaliación. 

4 Substitúe esta fraseoloxía por outra máis precisa e trata de redactar estas oracións 

de forma máis sinxela: 

• Por medio da presente, solicítaselle que envíe un documento que describa o diagnóstico realizado 

co propósito de identificar as áreas prioritarias. 

• Presente unha solicitude co obxecto de que durante a realización do proceso de capacitación se conte 

co apoio necesario por parte das autoridades. 


33

• Inicialmente, co propósito de identificar os seus requirimentos, deberá presentar a carta solicitude 

que considere os incisos que a continuación se indican... 

• Esta declaración será cuberta por medio da máquina e unicamente se farán anotacións dentro 

dos campos cor rosa para iso establecidos. 


Os signos de puntuación 

O anuncio 

Comentario global do texto 

Análise polo miúdo do tema: 

signos de puntuación 

toponimia 


Unidade 3


O.P.T. DEMARCACION DE COSTAS DE GALICIA – A CORUÑA 

DEMARCACION DE COSTAS DE GALICIA 

Por XXX, S.A., foi presentada nesta Demarcación, solicitude dirixida ó Ministerio de 

Obras Públicas, Transportes e Medio Ambiente, acompañada do correspondente proxecto, 

en petición de Concesión administrativa para a ocupación de 240 metros cadrados 

de superficie de terreos de dominio público marítimo terrestre no tramo final da Ría do Burgo, 

na súa marxe esquerda, termo municipal de Culleredo A Coruña, con destino a captación 

de auga de mar para sistema contra incendios de XXX. 

O cal se fai público por medio deste anuncio, para que, no prazo dun mes contados 

a partir da data seguinte á da publicación do mesmo no Boletín oficial da provincia da 

Coruña, todos cantos se consideren directa ou indirectamente afectados pola petición, 

poidan formular por escrito, as alegacións ou reclamacións que consideren pertinentes ó 

seu dereito, nesta Demarcación de Costas de Galicia, Manuel Murguía, 6/1º, 15071 – 

A Coruña, onde estarán expostos durante as horas hábiles de oficina a instancia e proxecto 

presentados. 

A Coruña a 6 de febreiro de 1995 

O XEFE DE DEMARCACIÓN DE COSTAS 

Asdo.: Manuel Sueiro Carballo 

TEXTO ORIXINAL

MINISTERIO DE OBRAS PÚBLICAS, TRANSPORTES E MEDIO AMBIENTE 

Demarcación de Costas de Galicia 

R. Manuel Murguía, 6, 1º 

15071 A Coruña 

Teléf.: 981 266 333 

Fax: 981 266 333 

ANUNCIO 

XXX, SA presentou unha solicitude, co proxecto correspondente, nesta demarcación dirixida 

ao Ministerio de Obras Públicas, Transportes e Medio Ambiente. Esta empresa pide a 

concesión administrativa para ocupar 240 m2 de superficie de dominio público marítimoterrestre 

da marxe esquerda do tramo final da ría do Burgo, Culleredo (A Coruña), que serán 

destinados a captar auga do mar para o sistema contra incendios de XXX. 

As persoas que se consideren afectadas, directa ou indirectamente, por esta petición poderán 

alegar e reclamar por escrito todo o que crean necesario. Para iso, dispoñerán do prazo 

dun mes que comezará a contar a partir do día seguinte de que se publique este anuncio 

no Boletín Oficial da Provincia da Coruña. Tamén poderán acceder á instancia e ao 

proxecto que presentou XXX. 

Día: de luns a venres 

Horario: de 9.00 a 14.00 h 

Lugar: Demarcación de Costas de Galicia, no enderezo que se indica na cabeceira. 

A Coruña, 6 de febreiro de 1995 

O xefe da Demarcación de Costas 

Manuel Sueiro Carballo 

TEXTO CORRIXIDO 


37


O texto que acabamos de ver é un anuncio, un documento que se insire dentro dos chamados de transmisión. 

Caracterízase por difundir certos datos e elementos da xestión pública de interese social. O contido pode ter 

que ver coa adquisición de bens, contratación e presentación de servizos e actividades, ofertas a cidadáns e a 

empresas, etc. Publícase de forma xeral nos diarios oficiais e, ocasionalmente, nos medios de comunicación xeral. 

Neste último caso, a estrutura e o contido adáptanse aos formatos que ofreza o xornal. 

Aconsellamos aliñar todas as partes do documento cara á esquerda sen ningún tipo de sangrado e deixar un espazo 

en branco entre cada parágrafo. 

Comentamos e corriximos a acentuación. Reparamos especialmente nas palabras que aparecen grafadas con 

letra maiúscula no texto e nos acentos gráficos diacríticos: con destino *a captación de auga. 

Fixámonos nas formas abreviadas que figuran no texto. Comezamos por O.P.T. e recordamos que as siglas nunca 

se escriben cun punto nin entre elas nin ao final, ademais, a primeira vez que aparecen sempre o teñen que 

facer entre parénteses despois da forma desenvolvida, sobre todo as menos frecuentes. S.A. naceu nun principio 

como abreviatura, pero, ao ser unha forma moi usada, pasou a considerarse unha sigla polo que tamén acabou 

por eliminárselle o punto. E, por último, temos Asdo. que, aínda que está ben empregada co punto ao final, 

debemos eliminala por non ser necesario utilizar este tipo de fórmulas, no peche do documento, 

acompañando o nome e os apelidos da persoa que asina. 

Os textos administrativos, en xeral, presentan unha tendencia moi marcada a usar maiúsculas en casos non xustificados 

que cómpre emendar. No texto están grafadas con maiúscula: DEMARCACIÓN DE COSTAS DE GA- 

LICIA, as denominacións de organismos e entidades escríbense con maiúscula as iniciais de todas as palabras, 

aínda que neste caso (por ir na cabeceira do documento) pode conservalas todas; nesta Demarcación, cando 

non é a denominación completa pódese escoller entre as dúas opcións; *Concesión administrativa, os nomes 

comúns non se deben grafar con maiúscula; *Boletín oficial da provincia, nos nomes das publicacións periódicas, 

tamén se escriben con maiúscula as iniciais de todas as palabras e *Ría do Burgo, os nomes dos accidentes 

xeográficos que acompañan un nome propio escríbense con minúscula, a non ser cando forman parte del. 

A linguaxe telegráfica constitúe un dos erros máis habituais da linguaxe administrativa. Consiste na omisión inxustificada 

dos artigos, da conxunción que entre o verbo principal e o subordinado: *solicito me envíen; dalgúns adxectivos: 

*en tempo e forma no canto de no tempo e na forma legais; etc. No texto constatamos a falta de artigos 

en: *foi presentada solicitude en lugar de foi presentada unha solicitude, *en petición de Concesión por pedir a 

concesión, *estarán expostos a instancia e proxecto presentados no canto de estarán expostos a instancia e o proxecto 

presentados, *O XEFE DE DEMARCACIÓN DE COSTAS por O xefe da Demarcación de Costas. 

Na linguaxe administrativa existe unha certa tendencia á nominalización, isto é, prefírense os substantivos no 

canto das formas verbais correspondentes, no texto aparece solicitude en petición de que debemos cambiar por 

solicitude para pedir, *Concesión administrativa para a ocupación por concesión administrativa para ocupar, 

con destino *a captación por con destino a captar e a partir da data seguinte á da publicación por a partir do 

día seguinte de que se publique. 

Observamos a falta de concordancia en canto ao número en *no prazo dun mes contados cambiámolo por no 

prazo dun mes contado ou no prazo dun mes que comezará a contar. 


Mesmo,-a, mesmos,-as é un vocábulo que adoito se usa cun valor do que carece: o de pronome anafórico (aquel 

que se refire a algo que xa se mencionou anteriormente). De acordo con isto, corriximos no texto a data seguinte 

á da publicación *do mesmo. 

Tamén podemos constatar o emprego de formas perifrásticas no canto doutras máis simples: poidan formular por 

escrito as alegacións ou reclamacións en lugar de poidan alegar ou reclamar por escrito. 


Unha das partes máis importantes á hora de redactar é usar de maneira correcta os signos de puntuación. Estes 

signos son marcas gráficas de valor convencional que sinalan no texto as pausas e as entoacións que hai que 

realizar para entender a información, tal como se nos quere transmitir. Unha puntuación correcta é esencial para 

unha interpretación adecuada da mensaxe escrita. 

A continuación pasamos a analizar os usos e as incorreccións máis habituais da coma, do punto, do punto e 

coma, dos dous puntos e dos puntos suspensivos. 

A coma indica unha pausa breve, divide oracións en segmentos máis pequenos. O uso correcto da coma é moi 

importante xa que a súa posición pode variar o significado. Temos que empregar a coma nos seguintes casos: 

• Para separar un inciso ou explicación que se intercala na oración. 

A relación dos admitidos, que se publicou o venres, farase efectiva o luns. 

...presentou unha solicitude, co seu correspondente proxecto,... 

• Cando aparece un elemento dislocado no comezo dunha oración. 

Tras ser aceptada a súa petición, deberá presentarse neste centro. 

• Nas enumeracións, agás no último elemento se aparece un nexo. 

Deberá presentar a fotocopia do DNI, o certificado e o xustificante de pagamento. 

• Coas conxuncións ou expresións conxuntivas e aclarativas (é dicir, ou sexa, isto é, xa que logo...) e tamén 

con expresións de tipo adverbial ou adverbios que van no medio dunha oración (en xeral, ademais, 

non obstante...). 

Ten que enviar a solicitude antes do 15 deste mes, ou sexa, dispón dun prazo de 10 días. 

A empresa acadou uns beneficios, en xeral, moi bos. 

• No lugar dun verbo que se elide para evitar que se repita. 

O presidente ocupou o seu cargo durante 14 anos e o secretario, durante 11. 

• Para separar o lugar do día na expresión da data. 

*A Coruña a 6 de febreiro de 1995 > A Coruña, 6 de febreiro de 1995 

• Para separar a localidade da provincia, a cidade do país... 

*termo municipal de Culleredo A Coruña > termo municipal de Culleredo, A Coruña 

Debemos evitar os seguintes usos incorrectos: 

• Para separar o suxeito do verbo e este dos seus complementos. 

*foi presentada, solicitude 


39

*todos cantos se consideren..., poidan 

*poidan formular por escrito, as alegacións 

*Por XXX, S.A., foi presentada nesta Demarcación 

*Xa se lle comunicou a resolución do xuíz, ao interesado. 

• Diante dalgunhas conxuncións (que en moitos casos non admiten a coma): as coordinadas (e, nin, ou), 

as finais (para que), as causais (porque, pois), as concesivas (aínda que), a condicional (se): *o cal se 

fai público por medio deste anuncio, para que, no prazo dun mes… 

No punto temos tres clases. O punto e seguido utilízase para separar oracións dentro dun mesmo parágrafo, 

non hai relación sintáctica pero si temática. O punto e á parte separa, dentro dun mesmo texto, un parágrafo 

do seguinte; emprégase cando se produce un cambio de tema ou cando se cambia de orientación dentro dun 

mesmo tema. O punto e final marca a fin dun texto. Collemos como exemplo o texto corrixido. 

Non se debe usar o punto: tras os signos de admiración e interrogación (¿Recibiches a sentenza do xuíz?), tras 

os puntos suspensivos (Estivo arquivando expedientes, informes...) nin tras o punto abreviativo, cando coincide 

ao final da oración (Posúe o tratamento de Ilmo.). Coas parénteses, cos guións e coas comiñas o punto gráfase 

dentro se estes signos de inciso se abriron despois dun punto; se se abriron xa comezada a oración, escribirase 

fóra (“Penso, xa que logo, existo.” (Descartes). Recitou para nós o poema de Celso Emilio Ferreiro “Longa noite 

de pedra”.) 

O punto e coma indica unha pausa maior no discurso ca a coma e menor ca o punto. Pode unir oracións 

autónomas, pero relacionadas polo seu sentido, e tamén enumeración de frases: Presentou a solicitude; validou 

os títulos; compulsou as fotocopias. 

Os dous puntos marcan unha pausa breve, introducen unha cita textual, unha enumeración ou unha explicación 

do xa dito. En certos documentos tamén se debe usar despois da palabra clave do documento. 

O presidente declarou: “O investimento que realizou esta corporación resulta moi elevado”. 

As especialidades ofertadas son: pintura, forxa e contabilidade. 

CERTIFICO: 

Que as seguintes persoas asistiron ao curso. 

Os puntos suspensivos serven para deixar sen concluír calquera tipo de enunciado: Na xuntanza tratáronse 

estes temas: a situación económica, o estado das instalacións... 

Repasamos tamén a función doutros signos gráficos. As parénteses [( )] enmarcan incisos ou aclaracións dentro 

dun enunciado. O guión [-] separa algunhas palabras compostas, acouta incisos, marca intervalos numéricos... 

As comiñas [“ ”] encadran citas textuais, títulos de artigos e capítulos de libros, salientan algunha palabra... A 

barra diagonal [/] separa palabras que son equivalentes, antagónicas ou que se diferencian nalgún aspecto, o 

número e o ano nos textos legais... En relación con isto constatamos a falta dun guión no texto comentado entre 

as palabras marítimo e terrestre e corriximos a barra empregada inadecuadamente na expresión do enderezo 

6/1º, e cambiámola por un trazo, por unha coma ou por un espazo e inserimos un puntoen 1.ºantes do superíndice. 


A toponimia 

No texto aparece en numerosas ocasións A Coruña, lembramos o artigo 10.1 da Lei de normalización lingüística 

(Lei 3/1983, do 15 de xuño) que establece que “os topónimos de Galicia terán como única forma oficial 

a galega” para todos os efectos. A Comisión de Toponimia é o órgano de estudo, asesoramento e consulta da 

Xunta de Galicia para determinar os topónimos galegos. 

Este mesmo artigo dispón que lle corresponde á Xunta de Galicia a potestade de fixar os nomes oficiais dos municipios, 

dos territorios, dos núcleos de poboación, das vías de comunicación interurbanas e dos topónimos de 

Galicia. O nome das vías urbanas será determinado polo concello correspondente. 

A normativa que fixa a toponimia das catro provincias galegas é a seguinte: 

A Coruña: Decreto 189/2003, do 6 de febreiro 

Lugo: Decreto 6/2000, do 7 de xaneiro 

Ourense: Decreto 332/1996, do 26 de xuño 

Pontevedra: Decreto 219/1998, do 2 de xullo 

Os topónimos foráneos poden grafarse igual ca na lingua de orixe ou adaptalos ao noso idioma. O resultado 

das transformacións non é arbitrario. En xeral, adáptanse os que se escriben nun alfabeto distinto ao noso (ruso, 

chinés, árabe...), por razóns de proximidade xeográfica (Xixón, O Bierzo), pode influír a tradición literaria (Badaxoz, 

A Habana, Bos Aires) e tamén se van adaptando novos topónimos segundo o uso. 

Recordamos a obrigatoriedade de contraer o artigo que acompaña estes nomes propios coas preposicións a, con, 

de, en e por da mesma maneira que ocorre sempre con calquera artigo: Boletín Oficial da Provincia da Coruña. 

Por último, convén apuntar a necesidade de empregar a forma plena do topónimo, sen abreviacións, en todos 

os documentos oficiais: Santiago de Compostela e non *Santiago de C. 


41


1 Puntúa correctamente este texto: 

En relación coa solicitude de rehabilitación do seu vehículo comunícolle que deberá pedir nos servizos de 

inspección técnica o recoñecemento do vehículo para que determinen se reúne as condicións precisas para 

circular polas vías públicas despois de que se lle practique o dito recoñecemento deberá presentar o orixinal 

e a copia da tarxeta de inspección técnica do vehículo o documento que acredite o pagamento do 

imposto municipal sobre vehículos de tracción mecánica ano 2004 o xustificante de ter pagado a taxa de 

65 20 € comunícolle que se non realiza os ditos trámites non lle expediremos o correspondente permiso de 

circulación e seguirá considerándose para todos os efectos o vehículo como dado de baixa e polo tanto 

non apto para a circulación 

2 Corrixe a puntuación e a redacción do seguinte texto: 

O Sr. Alcalde-Presidente do Concello de Riotorto solicitou licenza de actividade para o funcionamento dun 

punto limpo e unha microplanta de transferencia de residuos cuxas instalacións están situadas na parroquia 

de San Cosme de Piñeiro, neste municipio de Pastoriza. 

De conformidade co disposto na letra a) do apartado 2 do artigo 30 do Regulamento de Actividades Molestas, 

Insalubres, Nocivas e Perigosas de 30 de novembro de 1961, sométese a información pública o expediente 

polo prazo de dez días hábiles, a fin de que durante o mesmo, que empezará a contarse dende 

o día seguinte ao da inserción do presente edicto no Boletín Oficial da Provincia de Lugo, poida examinarse 

o expediente na secretaría deste Concello polas persoas que dalgún modo se consideren afectadas pola 

actividade que se pretende realizar e formular por escrito as reclamacións u observacións que se estimen 

oportunas, que haberán de ser dirixidas ao Sr. Alcalde-Presidente deste Concello. 

Pastoriza, 2 de agosto de 2005.- O Alcalde, acctal., Arcadio López González. 

3 En moitos casos, a presenza ou a ausencia do artigo determinado pode ter repercusións 

semánticas ou estilísticas. Lembra tamén aqueles contextos en que a súa aparición 

é obrigada por condicionamentos de tipo gramatical ou expresivo e completa os 

seguintes enunciados: 

luns faremos a proba final. 

Meteuse en cama porque non se atopaba ben. 

Busca ben por todas partes. 

súa muller non quere que traballe tanto. 

Antes de día 5 presenten a solicitude en rexistro xeral. 

Asistimos a unha conferencia xoves pasado. 

Recibiuse nesta xefatura informe técnico de accidente de circulación. 

dita dirección dirimiu tal discrepancia mediante informe. 

Só facemos ponte luns festivos. 

En inverno haise que abrigar máis ca en verán. 

Tiña parentes en Lugo, en Ferrol e en Pontes de García Rodríguez. 

Ambas cartas chegaron abertas ao seu destino. 

Ha de ter seus oitenta anos. 


Dixo meu avó: “ meu dito, meu feito”. 

Pasa media vida encerrado en casa. 

4 Introduce as preposicións que consideres precisas nestes enunciados: 

Son As Neves, pero vivo en Ferrol. 

Seica pasaron as vacacións do Nadal O Courel. 

Se paseas A Coruña podes ver o paseo marítimo. 

Destinárono O Pino definitivamente. 

Dirixíame cara O Carballiño cando se produciu o accidente. 

Acaban de nomear o novo alcalde de A Laracha. 

5 Indica como se chaman –na súa forma masculina e mais na feminina– os nativos destes 

lugares: 

Abadín Cee Melide Ares A Estrada O Ribeiro 

Arousa Bergantiños Viveiro Chantada Ponteareas Vigo 

Fene Friol Baiona O Salnés Cangas Arnoia 

Mondariz Cervantes Arzúa Betanzos As Brañas Foz 

A Limia Arteixo Boiro A Terra Chá A Coruña Lugo 

6 Fai o mesmo ca no exercicio anterior cos seguintes topónimos de fóra de Galicia: 

Perú Alemaña Corea Colombia América 

Xapón Bolivia Estados Unidos Afganistán Roma 

Panamá Madrid Asturias China Mónaco 

Italia Trento Finlandia Cataluña Dinamarca 

7 Procura neste barullo de letras o vocábulo correspondente a cada unha das definicións: 

a. Acción e efecto de aboar. 

b. Presentar un documento xunto con outros. 

c. Que non se pode allear. 

d. Empregar unha cantidade de diñeiro con fins 

produtivos. 

e. Entre outras: orixinar, xerar, evolucionar... 

f. Conxunto de persoas que viven nun lugar 

determinado e que teñen en común a lingua, a 

tradición, as institucións... 

g. Conxunto ordenado de regras e preceptos. 

h. Cálculo dos cartos necesarios para unha 

obra ou un servizo. Diñeiro destinado á súa realización. 

i. Persoa que circula a pé, por oposición á que 

vai nun vehículo. 

l. Declaración dunha testemuña nun xuízo. 

A C E G I M Ñ P P T O V 

B T A B O A M E N T O F 

D E C X Z A B D N C D E 

F S H G I I L E M R O L 

H T E Ñ O T M S Q I B U 

R E G U L A M E N T O T 

L M A S Z T U N V S P G 

N U R R A B C V D E E E 

O Ñ O G H P E O N V I S 

P O M N Ñ O R L T N U C 

S P Q S V Z A V B I C S 

V E I N A L L E A B L E 

E G O L N N P R E M B M 


43

8 Repara na grafía das palabras destino e oficina, incluídas no texto desta unidade. 

Completa con n ou con ñ os seguintes vocábulos: 

esqui a pa o xardi eiro da o 

mesqui o di eiro xardi ería entra as 

desti ar si atura da i o cami o 

monta a gasoli a asasi o divi o 

estra o menci a ruí a so o 

pi eiro medici a feli o a o 



O circunloquio. Tendencia á nominalización. 

O galicismo 

O aviso 


Análise polo miúdo do tema 

estruturas redundantes: o circunloquio 

tendencia á nominalización 

estruturas estranxeiras: o galicismo 


CONCELLO DE FERROL 


NEGOCIADO DE URBANISMO 

AVISO 

Transcurrido o prazo que lle sinalamos para facer efectivo na caixa municipal deste 

concello o importe da taxa e do imposto polo concepto de licencia de obras menores na rúa Fomento,14, 

xa que a correspondente liquidación se lle notificou a vostede con data 16/07/03. 

Avisámolo desta circunstancia e informámolo de que se no prazo de corenta e oito horas 

non fai efectiva a cantidade de 450.-eur, que debe polo citado concepto, procederemos sen outro 

requerimento ó seu cobro, pola vía executiva de constrinximento. 

Atentamente, saudao. 

D . Dª . Pilar Regueira Martínez 

Ferrol, a 23 de outubro de 2003 

A XEFA DA SECCIÓN DE URBANISMO, 

TEXTO ORIXINAL

CONCELLO DE FERROL 

Negociado de Urbanismo 

Pr. de Armas, s/n 

15702 Ferrol 

Teléf.: 981 944 000 

Fax: 981 944 020 

AVISO 

Comunicámoslle que transcorreu o prazo que lle sinalamos para pagar na caixa municipal deste 

concello o importe da taxa e do imposto en concepto de licenza de obras menores na rúa Fomento, 

14. A liquidación correspondente xa se lle notificou a vostede o día 16/07/2003. 

Avisámolo desta circunstancia e informámolo de que, se no prazo de 48 h non paga a cantidade 

de 450 € que debe, lla cobraremos, sen outro requirimento, pola vía de constrinximento. 

Ferrol, 23 de outubro de 2003 

A xefa de sección de Urbanismo 

rúbrica 

Pilar Regueira Martínez 


O circunloquio. Tendencia á nominalización. O galicismo 

47


O documento que imos analizar nesta unidade é un aviso, inclúese dentro dos denominados de transmisión. Este 

texto é un tipo específico de anuncio, a través del comunícaselles aos posibles interesados un feito determinado. 

A súa forma está pouco regulada, xa que posúe unha difusión moi restrinxida. Adoita colocarse en taboleiros 

de anuncios. 

O texto segue a estrutura habitual do aviso, aínda que debemos prescindir da fórmula de despedida que se emprega 

ao final Atentamente, *saudao. Estas fórmulas soamente se poden usar fóra do corpo do documento e 

ademais só en determinados tipos de textos cun carácter menos formal, como pode ser a carta. 

Recordamos a recomendación de aliñar toda a información cara á esquerda, sen sangrado e cun espazo en 

branco entre cada parágrafo. 

Comprobamos o aspecto ortográfico do texto. Reparamos na acentuación e comentamos os casos de acentuación 

dos hiatos en galego (rúa, vía, *saudao). 

Observamos o emprego incorrecto da abreviatura *eur e corrixímola pola forma plena euro ou polo seu símbolo 

€. As abreviaturas do tratamento de respecto *D. *Dª. deben ir separadas por unha barra diagonal D./D.ª 

Ademais recordamos que non se deben usar estas formas, acompañando o nome da persoa que asina, no peche 

dos documentos. 

Comentamos o uso do participio con valor absoluto en Transcorrido e trocámolo por unha forma verbal conxugada 

despois de transcorrer, cando transcorra... 

No texto figura a palabra *licencia cambiámola pola forma correcta e recordamos outras palabras que en galego 

conservan a solución patrimonial -zo, -za: espazo, graza, diferenza, servizo, sentenza, etc. 

Lembramos que en galego é regra de estilo a reiteración pleonástica do pronome de terceira persoa (lle, lles) 

malia ir expreso o complemento indirecto por medio dunha frase preposicional encabezada por a. Comprobámolo 

neste exemplo tirado do texto: xa que a correspondente liquidación se lle notificou a vostede. Comparamos 

este enunciado cos seguintes e introducimos o pronome que cumpra: 

*Entregarán medallas aos homenaxeados > 

*Restou importancia á citación > 

*Comunicamos a resolución aos interesados > 

Como veremos no tema desta unidade, debemos cambiar os circunloquios facer efectivo e procederemos ó seu 

cobro polas formas simples pagar e cobrarémola. 

A expresión con data de + artigo soamente se emprega para referirse ao día en que se redactou ou se rexistrou 

un documento: Onte recibimos o seu informe con data do 25 de maio. Polo tanto, hai que evitar utilizalo para 

indicar o día en que ocorreu algo para non imitar a forma castelá con fecha de. Segundo isto cambiamos no 

texto A correspondente liquidación xa se lle notificou a vostede con data 16/07/03 por A liquidación correspondente 

xa se lle notificou a vostede o día 16/07/2003. Tamén debemos pospoñer o adxectivo correspondente 

xa que é a posición máis habitual para distinguir ou clasificar o substantivo. 


Recordamos para a escritura dos numerais a recomendación de escribir con cifras as cantidades superiores a 

nove: corenta e oito horas cambiámola por 48 h. 

Corriximos o castelanismo *requerimento pola forma galega requirimento. Recordamos que os substantivos formados 

co sufixo -mento manteñen a vogal temática do verbo sobre o que están formados (-amento, -emento, 

-imento). Segundo isto, escribe o substantivo correspondente a estes verbos: 

pasar > aboar > consentir > proceder > 

render > asentir > impedir > cruzar > 

No peche do documento, no lugar onde figura o cargo da persoa que asina, escribiremos A xefa de sección 

de Urbanismo se sección forma parte do cargo, pero se se refire ao departamento, escribirémolo co artigo e 

con maiúscula A xefa da Sección de Urbanismo. 

O circunloquio. A tendencia á nominalización. O galicismo 

Na linguaxe xurídico-administrativa existe unha tendencia moi común ao emprego de formas perifrásticas ou circunloquios 

no canto doutras formas máis sinxelas e directas. Unha das máis frecuentes é a constituída por un verbo 

baleiro de significado seguido dun substantivo (que é o que lle fornece a carga semántica). O verbo e o substantivo 

van seguidos ou, nalgunhas expresións, unidos por un nexo prepositivo. 

Substituímos estes circunloquios polas formas simples correspondentes: 

proceder á celebración > dar curso > 

proceder á elección > proceder ao establecemento > 

facer entrega > proceder á publicación > 

proceder á apertura do local > tomar parte > 

proceder á identificación do cadáver > dar comezo > 

manter unha entrevista con alguén > dar aviso > 

facer uso > proceder á sanción > 

facer uso da palabra > proceder á clausura do local > 

poñer de manifesto > proceder á sinatura do acordo > 

A tendencia á nominalización tamén constitúe unha das características da linguaxe administrativa. En moitos casos 

é preferible modificar as oracións e substituír o substantivo polas formas verbais correspondentes. Realizamos 

este troco nos seguintes exemplos e comprobamos se a lingua resulta máis fluída ou non. 

Compráronse eses terreos para a realización das obras > 

Para a tramitación dos expedientes é necesaria toda esa documentación > 

Solicítase a remisión por fax da resolución da xuíza > 

Creouse ese servizo para a mellora das relacións cos cidadáns > 

Os pregos remitiránselle ao Sergas para a súa fiscalización > 

Tamén debemos rexeitar o uso de certas estruturas tomadas como préstamo doutras linguas. A construción substantivo 

+ a + infinitivo é un galicismo que convén substituír por outra expresión máis de noso. 


49

días a contar > funcións a realizar > 

documentación a entregar > alegacións a presentar > 

expedientes a examinar > edificios a construír > 

problemas a solucionar > solicitudes a cubrir > 

materias a estudar > certificados a asinar> 


1 1 Subliña e corrixe os circunloquios que aparecen nas seguintes frases: 

Non tiveron en conta que ese tipo de decisións son sempre obxecto de fortes controversias. 

Un dos puntos da orde do día é darlles un repaso ás propostas que no pleno anterior formulara o grupo da 

oposición. 

Logo de rematar a sesión o secretario, fixéronse públicas as decisións acordadas. 

Cada un dos voceiros fai uso da palabra consonte é nomeado polo moderador. 

Eu non tomo parte en manifestacións que non se convocan legalmente. 

Mantivemos unha entrevista co alcalde para darlle a coñecer a situación extrema en que se atopa o noso 

barrio. 

Está totalmente convencido de que sempre está en posesión da verdade. 

Presta atención ao que che di teu pai: “Sabe máis o demo por vello ca por demo”. 

Os membros do xurado fixéronlle entrega do premio ao gañador. 

O Goberno iraniano enviou unha comisión para que proceda á apertura da investigación do asasinato de 

dous membros da súa embaixada. 

Este feixe de foguetes dá por finalizadas as festas do Apóstolo. 

Naquela reunión tomaron parte membros da patronal e dos distintos sindicatos. 

Na súa declaración puxo de manifesto o seu desacordo co equipo directivo. 

2 Substitúe a construción substantivo + a + infinitivo por solucións máis adecuadas segundo 

o contexto: 

A falta de solidez do grupo municipal é un dos puntos a destacar no informe. 

Esta é a lei de estranxeiría a ter en conta por calquera organismo público. 

Os cadros a cubrir pola Administración son os que aparecen sombreados. 

Os documentos a presentar polos solicitantes dos bonos do bus son os seguintes: o DNI, o certificado de 

empadroamento e a fotocopia da declaración da renda. 

Decidiron que os expedientes a arquivar fosen os que levasen máis de dous anos parados. 

O plan urbanístico é un dos asuntos a debater no próximo pleno da cámara. 

O seleccionador presentou a lista dos xogadores a convocar para o próximo partido. 

As estradas comarcais a amañar pola Deputación da Coruña son a C-550 e a C-320. 

O xornal publicou a relación dos seminarios a realizar este mes na Universidade de Vigo. 


O importe a pagar por este anuncio non pode exceder dos 120 euros. 

Ningún informe recolle cales son as taxas e os impostos a cobrar polo concello. 

Entre as funcións do Presidente da Xunta de Galicia está a de fixar o número de deputados a elixir. 

3 Escolle das palabras que se dan no pé o exercicio a máis adecuada para completar 

cada oración: 

un cargamento de drogas procedente de América. 

Comunicáronme que debía facer pagar cun . 

Todos os cidadáns deben pagar as 

Remataron os trámites 

e os impostos. 

No seu negocio só venden comestibles . 

O debe estar sempre achegado á . 

O anel caeulle polo . 

O dos que me tiña que o banco este mes figura na cartilla. 

Os representan os números. 

Comisar, algarismo, taxa, procesual, polo miúdo, beirarrúa, talón, sumidoiro, apuntamento, aboar, xuros, colector 

do lixo. 

4 No texto figura a palabra prazo. Completa con r ou l as seguintes: 

cump ir b oque comp acer f or p ano 

ap icar ob igar c ase p egar ac arar 

pub icar p eno p aia b anco p aca 

c avar p eito p aza p anta p ica 


51

Maiúsculas e minúsculas 

A notificación 



maiúsculas e minúsculas 



MINISTERIO DE TRABALLO 

E ASUNTOS SOCIAIS 

INSTITUTO NACIONAL DE EMPREGO 

Dirección Provincial da Coruña 

Subdirección de Prestacións 

María Emilia Gómez García 

Rúa Castelao, 20, 1º esq. 

15142 Arteixo 

A Coruña 

Ref.: 0020 

DNI: 

Examinada a súa solicitude de alta inicial de prestación por desemprego de data 11.06.2002, e en 

atención aos seguintes: 


FEITOS 

1. Segundo o informe emitido polo Instituto Nacional da Seguridade Social, non reúne vde o período 

específico de cotización de 2 anos para ter dereito á pensión contributiva de xubilación, 

aos que son de aplicación os seguintes 

FUNDAMENTOS DE DEREITO 

1. De conformidade co artigo 226 do Texto Refundido da Lei Xeral da Seguridade Social (LXSS), aprobado 

por Real Decreto Lexislativo 1/94, do 20 de Xuño (BOE nº 154, de 29/06/94) o Instituto 

Nacional de Emprego é competente para resolver en razón de materia. 

2. Serán beneficiarios do subsidio por desemprego os traballadores maiores de 52 anos que reúnan 

todos os requisitos, salvo a idade, para acceder a calquera tipo de pensión contributiva por 

xubilación no sistema da Seguridade Social, segundo o art. 215.1.3 da citada LXSS, en relación 

co art. 116.1.b da mesma. 

Esta Dirección Provincial da Coruña, vistos os preceptos legais citados e os demais de xeral aplicación 

Resolve: Denegar a súa solicitude de alta inicial de subsidio por desemprego. 

Contra esta resolución, conforme ao establecido no artigo 71 do Texto Refundido da Lei de Precedemento 

Laboral, aprobado por Real Decreto Lexislativo 2/95, de 7 de Abril (BOE núm. 86, de 11 de 

abril), poderá interpoñer escrito de Reclamación Previa ante esta dirección e presentarao na súa corrrespondente 

Oficina de Emprego ou na Dirección Provincial do INEM, no prazo de trinta días, seguinte á 

data da notificación da presente resolución. 

A Coruña, a 2 de outubro de 2004 

O Director Provincial 

rúbrica 

Asdo.: Xan Pérez Vázquez 

TEXTO ORIXINAL



INSTITUTO NACIONAL DE EMPREGO 

Dirección Provincial da Coruña 

Subdirección de Prestacións 

Avda. do Exército, 15 

Teléf.: 981 158 246 

Fax: 981 156 432 

María Emilia Gómez García 

Rúa Castelao, 20, 1.º esq. 

15142 Arteixo 

A Coruña 

RESOLUCIÓN DE SUBSIDIO POR DESEMPREGO 

Expediente núm.: 015/04 Asunto: solicitude de alta inicial de subsidio por desemprego 

Interesada: M.ª Emilia Gómez García Data de inicio: 11/06/2002 

Procedemento: subsidio por desemprego Forma de inicio: solicitude do interesado 

ANTECEDENTES 

1 M.ª Emilia Gómez García presenta unha solicitude de alta inicial de subsidio por desemprego o día 11/06/2002. 

CONSIDERACIÓNS LEGAIS E TÉCNICAS 

1 O Instituto Nacional da Seguridade Social emite un informe segundo o cal M.ª Emilia Gómez García non posúe un período 

específico de cotización de dous anos para ter dereito á pensión contributiva de xubilación. 

2 Serán beneficiarios do subsidio por desemprego os traballadores maiores de 52 anos que reúnan todos os requisitos, salvo a 

idade, para acceder a calquera tipo de pensión contributiva por xubilación no sistema da Seguridade Social, de acordo co art. 

215.1.3 da Lei xeral da Seguridade Social, en relación co art. 116.1.b desta. 

O Instituto Nacional de Emprego (Inem) é competente para resolver este expediente de conformidade co art. 226 do texto 

refundido da Lei xeral da Seguridade Social (LXSS), que foi aprobado polo Real decreto lexislativo 1/1994, do 20 de xuño 

(BOE núm. 154, do 29/06/1994). 

De acordo con todo o indicado, RESOLVO: 

Denegar a súa solicitude de alta inicial de subsidio por desemprego. 

Contra esta resolución poderá interpoñer unha reclamación ante esta dirección e presentala na oficina de emprego 

correspondente ou na Dirección Provincial do Inem, no prazo dos 30 días seguintes aos da notificación da presente 

resolución, segundo o que establece o artigo 71 do texto refundido da Lei de procedemento laboral, aprobado polo 

Real decreto lexislativo 2/1995, do 7 de abril (BOE núm. 86, do 11 de abril). 

Mediante este documento notifícaselle a M.ª Emilia Gómez García esta resolución consonte o art. 58.1 da Lei 

30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común 

(BOE núm. 285, do 27 de novembro de 1992), modificada pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro (BOE núm. 16, do 

19 de xaneiro de 1999, e BOE núm. 30, do 4 de febreiro de 1999). 

A Coruña, 2 de outubro de 2004 

O director provincial 

rúbrica 

Xan Pérez Vázquez 



55


A notificación non é en si un texto independente, senón unha parte que pretende garantir que se recibe un documento 

administrativo; é realmente un acto administrativo polo que se lles comunica aos interesados nun procedemento 

as resolucións e os actos que lles afectan aos seus dereitos. Coa notificación debemos informar de se a resolución 

é definitiva ou non na vía administrativa, dos recursos que se poden interpoñer e dos prazos para facelo. 

Evitemos abusar dos participios no comezo das oracións para indicar expresións temporais: examinada > tras 

examinar, despois de examinar; vistos > tras ver, despois de ver. Do mesmo xeito debemos combinar os participios 

con formas verbais conxugadas ao longo do texto para que a información sexa máis clara e máis rápida: 

emitido > que foi emitido; que emitiu. 

Recordemos que as abreviaturas son un tipo de abreviacións que precisan ir sempre marcadas con punto: *vde 

> Vde.; *nº > n.º Ao mesmo tempo fixámonos en que as abreviaturas dos tratamentos de cortesía deben ir sempre 

en maiúscula. Dáselles preferencia ás formas que son acurtamento de palabra fronte ás de superíndice: núm. 

mellor que n.º; o superíndice non escusa a ausencia do punto. 

Lembremos que con respecto ás cantidades se recomenda que os números inferiores a nove se escriban con letra: 

2 anos > dous anos. 

Aparecen mal grafados no texto os títulos de textos legais, polo que se deberían escribir só coa primeira inicial 

da primeira palabra en maiúscula: *Texto Refundido da Lei Xeral de Seguridade Social > texto refundido da Lei 

xeral de Seguridade Social; *Real Decreto Lexislativo 1/1994 > Real decreto lexislativo 1/1994; *Texto Refundido 

da Lei de Procedemento Laboral > texto refundido da Lei de procedemento laboral. 

As formas mesmo/a/os/as teñen varios valores: 1 igual, non outro: Cubrín a mesma solicitude ca a del; 2 semellante: 

Aquí usan o mesmo estilo de documentos que na Xunta de Galicia; 3 propio: Foi o presidente mesmo 

quen asinou este escrito; 4 incluso, ata: o detido mesmo confesou a verdade. En ningún caso ten valor anafórico, 

así pois é incorrecto *da mesma que debe cambiarse por formas como desta ou en relación co seu artigo. 

Cómpre ter en conta que non podemos grafar en maiúscula os nomes comúns coa intención de destacalos; vexamos 

este uso incorrecto no texto: cos nomes dos meses, *Abril > abril; cos nomes de cargos ou oficios, *Director 

Provincial > director provincial; cos tipos de documentos, *Reclamación Previa > reclamación previa ou 

mesmo cos nomes de entidades usados dun xeito xenérico, *Oficina de Emprego > oficina de emprego, Dirección 

Provincial > dirección provincial. 

Despois de dous puntos debemos poñer letra minúscula cando a información vaia deseguido e cando se trate 

dun nome común, mais, se son dous puntos e á parte, a primera palabra do parágrafo seguinte deberá ir con 

maiúscula, corriximos no texto *Resolve: Denegar pola forma correcta resolve: denegar. 

Un dos trazos máis comúns na linguaxe administrativa é a ausencia inxustificada do artigo, isto non só produce 

unha escrita telegráfica senón que tamén incumpre o requisito de que a linguaxe no documento debe ser correcta 

gramaticalmente; podemos ver un exemplo disto no texto con *poderá interpoñer escrito > poderá interpoñer 

un escrito. 

Non esquezamos que, para poder empregar as siglas e os acrónimos dun xeito claro nos documentos, debemos 

poñelos entre parénteses ao lado da forma desenvolta a primeira vez que aparezan: Lei de normalización 


lingüística (LNL); Instituto Nacional de Emprego (Inem). No texto debería aparecer Inem nun dos parágrafos anteriores 

ao lado do nome enteiro para ser presentado por primeira vez. 

Debemos fixarnos nas concordancias dos elementos nas oracións para manter a cohesión e a coherencia na información; 

observemos que na estrutura *no prazo de trinta días, seguinte á data da notificación hai unha falta 

de concordancia xa que seguinte vai referido a días, así pois debería ser no prazo de 30 días seguintes aos 

da notificación. 

Lembremos que na data que aparece no pé do documento non debemos poñer a preposición a antes do día 

do mes, cambiamos a forma incorrecta *A Coruña, a 17 de outubro de 2003 por A Coruña, 17 de outubro 

de 2003. 

As maiúsculas e as minúsculas 

É habitual nos textos administrativos que se abuse do emprego das maiúsculas. Utilízanse de maneira incorrecta 

para resaltar conceptos ou ideas, no canto doutros recursos tipográficos e, ás veces, semella mesmo que o redactor 

grafa con maiúsculas certos termos co fin de darlles máis transcendencia. 

Uso das maiúsculas 

◗ En función demarcativa: o seu uso depende dos signos de puntuación. 

Deberá ir maiúscula despois de punto e seguido, de punto e á parte, dos signos de interrogación e admiración 

cando non van seguidos dunha coma e dos puntos suspensivos se son final de oración. 

◗ En función distintiva: utilízase para diferenciar os nomes comúns dos propios. 

Deberán ir en maiúscula: 

• Os nomes e os alcumes de persoas, así como os de familias e dinastías: Xan, Roxo, os Borbóns. 

• As abreviaturas dos tratamentos de cortesía e protocolo: D., D.ª, Sr., Sra., Ilmo., Ilma., Excmo., Excma. 

De iren as palabras enteiras, van en minúscula: don/a, señor/a, ilustrísimo/a, excelentísimo/a. 

• As siglas e algúns dos símbolos internacionais: DNI, BOE, N, S, L, O. 

• Os nomes de lugar (topónimos), onde se inclúen tamén aqueles nomes comúns que substitúen o nome 

propio de lugar: Ourense, a Cidade Condal, o río Ulla. 

• A inicial de cada palabra das denominacións de organismos e de entidades formalmente constituídas. 

No caso de nomealas de maneira incompleta, poderase poñer con maiúscula ou con minúscula sempre 

que se manteña o mesmo criterio ao longo do texto: Concello de Carballo, Comisión de Goberno; 

Consellería de Familia, Muller e Xuventude; Ministerio do Interior. 

• Algunhas entidades por estaren fixadas polo uso: Xunta de Galicia, Parlamento, Administración (órgano), 

Estado, Goberno, Igrexa católica e Concello (órgano): Administración local, Estado español. 

• A inicial de cada palabra dos títulos das publicacións periódicas, que deberán ir marcados en cursiva: 

Boletín Oficial do Estado, Diario Oficial de Galicia. 


57

• A primeira palabra dos títulos dos libros, dos programas de radio ou televisión e das películas así como 

das obras de arte; ao mesmo tempo deben ir sinalados con cursiva: Follas novas, Dialectoloxía da 

lingua galega. 

• Só a primeira palabra dos títulos de textos legais: Lei de réxime xurídico das administracións públicas 

e do procedemento administrativo común; Real decreto 850/1993, do 4 de xuño; Lei 30/1992, do 

26 de novembro (BOE do 27 de novembro). 

Uso das minúsculas 

Deben ir en minúscula: 

• Os nomes das profesións e dos cargos por seren nomes comúns, salvo cando os precede o tratamento 

de protocolo: o funcionario, o xuíz, o albanel, o secretario, o pintor. 

• Os nomes das institucións cando se empregan en plural ou nun sentido xenérico: unha delegación provincial, 

os ministerios. 

• Os documentos oficiais cando aparecen nun sentido xenérico: un regulamento, unha lei. 

• Os días da semana, os meses e as estacións: xaneiro, luns, outono. 

• Os nomes de centros, establecementos e entidades educativas, sanitarias e culturais, agás cando forman 

parte dun nome propio: escola, instituto, residencia. 

• Os nomes de divisións territoriais e de accidentes xeográficos salvo cando forman parte dun nome propio: 

o río Ulla, a vila, a provincia da Coruña. 

• Os documentos acreditativos e os carnés: o número de identificación fiscal. 

• Os nomes dos impostos cando non se representan como unha sigla: imposto sobre o valor engadido 

(IVE). 



1 Introduce letras maiúsculas onde corresponda: 

o señor pérez visitounos onte. 

os rivas e os bermúdez son dúas familias veciñas. 

a rúa frei rosendo salvado está en santiago de compostela. 

estudou a carreira de avogacía e chegou a xuíz. 

este viño é da comarca do ribeiro. 

naceu na cidade das burgas. 

aplicáronlle a lei de expropiación forzosa. 

o último libro que lin foi merlín e familia, de álvaro cunqueiro. 

esa leira estrema polo norte cun camiño. 

seica ten colgada nunha parede unha copia do cadro titulado muller con vara de rosquillas. 

citou un artigo da constitución española. 

segundo a lei de estranxeiría os inmigrantes teñen uns dereitos e uns deberes. 

presentoulle o proxecto ao director xeral. 

foi falar co bispo e este recomendoulle que lle escribise ao presidente. 

o outro día puiden ler a resolución do presidente. 

o concello de cambre promove moitas actividades culturais. 

o xuíz quixo tratar co colexio de avogados da coruña. 

o estado delegoulle algunhas competencias a cada comunidade autónoma. 

estas leiras pertencen ao concello de oleiros. 

o anuncio saíu publicado no diario oficial de galicia. 

2 Corrixe as maiúsculas que estean incorrectas no seguinte texto: 



Señora, 

Achégolle unha Solicitude para que a cubra e a entregue en calquera dos nosos Centros de Información co 

fin de que poida cobrar a parte proporcional da Paga Extraordinaria do mes de NOVEMBRO 2004 da pensión 

de Viuvez que cobraba Dona María Horto Pita, con Documento Nacional de Identidade 35 259 245, 

que faleceu no mes de Setembro. 

Xunto coa Solicitude debe entregar a documentación que se lle indica no dorso e unha fotocopia deste escrito, 

de acordo co que establece o Real Decreto 771/1997, do 30 de Maio. 

Atentamente, 

Director Provincial 


59

3 Escribe os substantivos acabados en -zo, -za, -cio, -cia, -zón, -ción que dean as seguintes 

palabras: 

anunciar traizoar inerte desprezar 

doar bendicir crer beicer 

personificar paciente pertencer cansar 

sacrificar maldicir espacial urbanizar 

prexudicar suficiente experto mudable 

editar natural aparecer provincial 

4 Completa as seguintes palabras ben con cua/ca/co ben con gua/ga/go segundo conveña: 

derno resma tro en dernar 

lidade dro lquera es dra 

rtel litativo rda drimestre 

renta rentena lificación rdacostas 

ndo rto driculado se 

5 Corrixe os castelanismos léxicos que aparezan nos seguintes enunciados: 

O xuez redactou a sentencia e asinou ésta. 

Enviámoslle a presente para comunicarlle que os inquilinos que deshauciaron se negan a abandonar as vivendas. 

A Xunta vai arreglar as carreteiras e as autopistas. 

Debe vostede abonar a cantidade que se lle indica no documento adxunto. 

Un veciño deste axuntamento terá que pagar unha multa por non vacunar as súas vacas. 

Se se realiza o proiecto poden salir perxudicados algúns empresarios. 

O obispo non quixo subastar os bens da propiedade enaxenada. 

Léronlle os dereitos ao detido tal como indica a Lei de enxuizamento criminal. 

O Servizo de Normalización Lingüística fixo unhas encuestas para valorar o seu rendimento. 

O testigo non aportou ningún dato novo e archivaron o expediente definitivamente. 

A asamblea decidiu que aquel libro tiña moita antigüedade e historia e, por ilo, debería estar incluído no 

seu patrimonio. 

O presidente fixo moita amistade co concellal. 

Os vocais tiveron que correxir e xuzgar os traballos que presentaron os concursantes. 

Estes cursos están convalidados cos estudios que vostede realizou e poderá presentar o xustificante ao largo 

de todo o mes. 

Non é fácil conocer as causas dese comportamento, dito feito pode ser debido a unha enfermedade mental. 

6 Traduce ao galego as seguintes palabras: 

joven: ...................................... grado: ...................................... mayorista: .......................... 

mezcla: ................................... promedio: ................................. kilo: ................................... 

reflejar: .................................... surgir: ........................................ tasar:.................................. 

víspera: .................................... ventaja: ..................................... turno:.................................. 


insertar: .................................... garantizar:.................................. estancia: ............................. 

entorno: .................................... desglosar: .................................. conllevar: ............................ 

adeudar:................................... aislar: ........................................ calificar:.............................. 

censal: ..................................... procesal:.................................... conveniente: ........................ 

caudales públicos:...................... atesorar: .................................... duda: ................................. 

interés: ..................................... desecho: .................................... enmendar: ........................... 


61

A abreviación 

A citación 



abreviación: abreviaturas, siglas, símbolos e acrónimos 



EXP: AP612B 2005/598-1F 

Código minusválido: CO135868 


CITACIÓN PARA RECOÑECEMENTO 

Concepción Arenal, 7-9 

15006 A CORUÑA 

Tele 981 28 81 88 

Fax 981 13 31 49 

En relación co expediente que se está tramitando a nome de D./Dª. JOSÉ MANUEL CASTRO 

MUÍÑOS, para valorar a súa situación de minusvalidez e recoñecer, de ser o caso, o grao, deberá presentarse 

na dirección arriba indicada o día 05/05/05, ás 11:30 h., para ser recoñecido polo Equipo 

de Valoración e Orientación. 

Deberá acudir provisto do D.N.I. ou outro documento suficiente que acredite a súa identidade. 

Igualmente, se dispón de informes psicolóxicos, médicos, radiografías, análises recentes, ou calqueira 

outra proba relacionada directamente coa súa discapacidade, e posteriores aos xa presentados, 

debe achegalos. 

DEBERÁ APORTAR INFORME ACTUALIZADO DE NEUROLOGIA Y/O PSIQUIATRIA. 

MOI IMPORTANTE: No caso de non comparecer a esta citación sen previo aviso e transcorridos 

tres meses sen que realice as actividades necesarias para reanudar a tramitación, procederase a 

declarar a caducidade do procedemento iniciado para o recoñecemento do grao de minusvalidez (art 

92 da Lei 30/1.992, do 26 de Novembro, de Réximen Xurídico das Administracións Públicas e do Procedemento 

Administrativo Común, modificada pola Lei 4/1999, do 13 de Xaneiro). 

Na Coruña, a 14 de abril de 2.005. 

O/A XEFE/A DA SECCIÓN DE CALIFICACIÓNS 

E VALORACIÓNS DE MINUSVALIDECES 

rúbrica 

Asdo.: Placido Pazo Buján 

TEXTO ORIXINAL

José Manuel Castro Muíños 

Rúa Mesoiro, 8, 4.º B 


Exp.: AP612B 2005/598-1F 

Código de minusválido: CO135868 

CITACIÓN PARA UN RECOÑECEMENTO 

Concepción Arenal, 7-9 

15006 A CORUÑA 

Tele 981 288 188 

Fax 981 133 149 

Comunícolle que se ten que presentar para que o Equipo de Valoración de Discapacidades o recoñeza, 

en relación co expediente que se está tramitando para valorar a súa situación de minusvalía e recoñecer, 

de ser o caso, o grao. 

Día: 5 de maio de 2005 

Hora: 11.30 h 

Lugar: Delegación Provincial da Consellería de Familia, Xuventude, Deporte e Voluntariado, no enderezo 

que se lle sinalou na cabeceira. 

Deberá presentar o DNI ou outro documento que acredite a súa identidade e, igualmente, deberá achegar 

os informes psicolóxicos e médicos, as radiografías, as análises recentes, ou calquera outra proba 

relacionada directamente coa súa discapacidade e as posteriores ás xa presentadas, así como un informe 

actualizado de neuroloxía ou de psiquiatría. 

No caso de non comparecer a esta citación sen avisar previamente e, se transcorresen tres meses, sen 

que realizase as actividades necesarias para continuar a tramitación, declararase a caducidade do procedemento 

para recoñecerlle o grao de invalidez, de acordo co sinalado no art. 92 da Lei 30/1992, 

do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo 

común, (BOE núm. 285, do 27 de novembro), modificada pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro (BOE 

núm. 16, do 19 de xaneiro, e BOE núm. 30, do 4 de febreiro). 

A Coruña, 14 de abril de 2005 

O xefe da Sección de Cualificacións 

e Valoracións de Minusvalías 

rúbrica 

Plácido Pazo Buján 



65


Nas citacións, documentos en que se solicita a presenza de alguén para que cumpra un trámite administrativo, 

o destinatario debe estar identificado na cabeceira e non no corpo. Esta información redúcese a indicar o nome, 

os apelidos e o enderezo completo (pode incluírse tamén o cargo), todo isto deberá estar aliñado cara á 

esquerda, a non ser que se utilice un sobre con ventá á dereita. 

Con respecto ás abreviaturas, debemos comentar que estas han de rematar sempre cun punto, polo que son incorrectas 

formas como *exp ou *art. Este tipo de abreviacións son de libre creación; no caso de que haxa unha forma 

que xa estea fixada polo uso debemos limitarnos a ela e non crear outra. É o caso de teléfono que se abrevia 

tel., tfno. ou teléf. mais non *tele. Outro tipo de acurtamentos presentes no texto son os símbolos que igual ca as siglas 

non precisan o punto para representalos *h. en vez de h, nin tampouco as siglas: *D.N.I. por DNI. 

Lembramos que nos textos abertos, documentos en que non se coñece a identidade do emisor, unha das posibilidades 

sería marcar os dous xéneros separados por unha barra. Neste caso si se coñece o destinatario e mais 

a identidade da persoa que asina o escrito polo que non é necesario o emprego deste recurso: *O/A xefe/a... 

Plácido ou *D./D.ª José Manuel 

Cambiamos os termos dirección (lugar cara a onde vai ou apunta unha persoa) e aportar (chegar a porto unha 

embarcación) que teñen un valor distinto ao que expresan no texto. O primeiro debemos substituílo por: domicilio, 

residencia, enderezo e o segundo por achegar, engadir, xuntar, unir, presentar... 

Recordamos que as expresións de tempo e de lugar no corpo do documento deben ir grafadas con número; o 

día, o mes e o ano podemos separalos mediante unha barra diagonal, un trazo ou un punto. Na representación 

do ano teñen que aparecer os catro díxitos e este nunca pode levar un punto de separación entre as unidades 

de millar e as centenas (norma ISO): *05/05/05, senón 05/05/2005, 05-05-2005 ou 05.05.2005. No 

pé e na cabeceira o lugar non pode ir precedido da preposición en nin o día da preposición a, entre ambos 

só pode mediar unha coma; o día e o ano irán con cifras e o mes expresarase con letra; os meses escríbense 

en minúscula. Non pode ir punto final xa que non se trata dunha oración: *Na Coruña, a 14 de abril de 2.005 

en lugar de A Coruña, 14 de abril de 2005. 

Observamos o uso incorrecto da maiúscula como un recurso para destacar información dentro do texto para iso 

podemos empregar a letra grosa ou o subliñado, polo tanto son incorrectas formas como: *O/A XEFE/A DA 

SECCIÓN..., * DEBERÁ APORTAR INFORME... Neste último exemplo tampouco se xustifica o emprego do castelán 

nun texto escrito integramente en galego. 

Revisamos a escrita dos textos legais, só se grafará en maiúscula a inicial da primeira palabra, o resto deberá ir todo 

en letra minúscula, polo tanto é incorrecta a expresión *Lei 30/1.992, do 26 de Novembro, de Réximen Xurídico 

das Administracións Públicas e do Procedemento Administrativo Común. Corriximos tamén o -n na palabra réximen, 

porque se perde en galego esta consoante final, só se mantén nas palabras: dolmen, amén e santiamén. 

Sinalamos a forte tendencia que hai na linguaxe administrativa ao emprego de formas perifrásticas ou circunloquios 

no canto doutras formas máis sinxelas e directas. Estas construcións formadas por un verbo baleiro de significado 

seguido dun substantivo (que é o que lle fornece a carga semántica) debemos substituílas polas formas 

simples correspondentes, así *procederase a declarar cambiarémola por declararase. Estas formas lonxe de darlle 

ao texto calidade o que fan é dificultar a comprensión e recargar a redacción. 


Comentamos o uso incorrecto do cuantificador *calquera que en galego é invariable, é dicir, non admite cambio 

de xénero nin de número, nin ningún outro tipo de variación (como podería ser a apócope: *calquer). É incorrecta 

a forma hipergaleguizada *calqueira. 

Mencionamos a aliñación incorrecta dos datos que compoñen o peche do documento (lugar, data e sinatura 

–cargo precedido de artigo, rúbrica, nome e apelidos-) que deberían estar cara á esquerda. O nome e os apelidos 

da persoa que asina o documento non é necesario que vaian precedidos da abreviación: Asdo. xa que 

esta fórmula non engade información nova. 

A abreviación: abreviaturas, siglas, símbolos e acrónimos 

Nos textos escritos empregamos as abreviacións como procedemento de economía lingüística para compoñer 

con maior rapidez e evitar repeticións. Esta representación breve de sintagmas máis longos pode realizarse por 

medio de recursos diversos: abreviaturas, siglas, símbolos e acrónimos. 

As abreviaturas 

◗ Fórmanse cunha letra ou con varias da(s) palabra(s) que se quere(n) reducir. Adoita(n) ser a(s) primeira(s): s.: 

século; tel.: teléfono, aínda que tamén poden recoller as letras finais da palabra: Sra.: señora; ppal.: principal. 

◗ Rematan sempre nun punto, agás as grafadas con barra: s/n; c/c; etc. 

◗ Polo xeral, a inicial da abreviatura grafarase con maiúscula ou minúscula segundo se represente a palabra que 

se quere abreviar. Normalmente as abreviacións dos tratamentos escríbense con maiúscula así como outras que 

están fixadas deste xeito polo uso. 

◗ Admiten o morfema de plural. As que apocopan parte da palabra engaden a forma do plural que lles corresponda: 

títs.: títulos; deptos.: departamentos; mentres que as que abrevian cada palabra nunha soa letra duplican 

as iniciais: AA.VV.: autores varios/asociacións de veciños. 

◗ Conservan o acento cando a vogal tónica acentuada forma parte do acurtamento: núm.: número; máx.: máximo. 

◗ As abreviaturas lense como a forma que representan. 

◗ Son de libre creación, non forman un corpus ríxido pero non debemos abusar delas para non empecer a lectura 

e só crearemos abreviacións para as palabras que máis se repiten no texto. 

◗ Nunca se deben abreviar os topónimos: *Santiago de C.: Santiago de Compostela. 

◗ As abreviaturas, atendendo á súa composición, podemos clasificalas en: 

• Abreviaturas simples formadas por un só termo: Excma./Excmo.: excelentísima/o; Magfa./Magfo.: 

magnífica/o. 

• Abreviaturas compostas formadas por máis dun termo: R.D.: real decreto; P.O.: por orde; P.D.: por delegación. 


67

As siglas 

◗ Siglas propias están formadas pola xustaposición das iniciais das palabras plenas dun enunciado: DNI: documento 

nacional de identidade; IVE: imposto sobre o valor engadido. 

◗ Siglas impropias inclúen as iniciais de elementos accesorios (preposicións, conxuncións e artigos) que irán en 

minúscula: CiU: Convergència i Unió, PSdG: Partido Socialista de Galicia. 

◗ As siglas teñen o xénero do substantivo principal do sintagma: a RAG... ou o do seu referente: o AVE (o tren). 

◗ Nunca levan punto e tampouco teñen morfema de plural: o DNI – os DNI, o CD – os CD... 

◗ A lectura debe facerse soletreando: IPC, TVG, DNI... ou silabeando: IVE, DOG, BOP... 

◗ A primeira vez que apareza unha abreviación pouco coñecida debemos desenvolver a forma plena e a continuación, 

entre parénteses, representar a sigla: *Segundo a LPA, debe presentar a documentación nun prazo de 

catro días > Segundo a Lei de procedemento administrativo (LPA) debe presentar a documentación nun prazo de 

10 días. 

◗ Recordemos que os siglónimos son un tipo de siglas que, polo seu uso e desgaste na lingua, se grafan en minúscula 

igual que os acrónimos e que pasaron ao dicionario como substantivos comúns: ovni: obxecto voante 

non-identificado. 

Os acrónimos 

◗ Formacións creadas polo acurtamento doutras palabras que deben permitir sempre unha lectura silabeada. 

◗ Para os efectos da formación do plural compórtanse coma un substantivo: os moteis. 

◗ O xénero fíxase en función do que teña a palabra principal do sintagma que entra na formación ou o do seu 

referente: o apartotel = o (apartamento) hotel. 

◗ Na creación dun acrónimo tómanse máis letras ca as iniciais das palabras constitutivas da denominación: bit: 

binary digit. 

◗ Os acrónimos, como substantivos, poden representarse con inicial en maiúscula, se son nomes propios: Igape: 

Instituto Galego de Promoción Económica ou en minúscula, se son nomes comúns: tergal: poliéster galo. 

◗ Certos entes crean os seus propios acrónimos fóra destas pautas. Nestes casos podemos respectar estes usos 

ou aplicar a norma xeral: INTERNET ou Internet. 

Os símbolos 

◗ Estas abreviacións, a diferenza das anteriores, están fixadas no ámbito internacional e acurtan realidades relacionadas 

co mundo da economía, da técnica, das ciencias, da astronomía, da metroloxía... 


◗ Compoñen un corpus ríxido que mestura maiúsculas e minúsculas, non levan punto e tampouco admiten a forma 

plural nin ningunha outra modificación: L ou l: litro, m: metro, €: euro, Km: quilómetro, dL ou dl: decilitro. 

España ten regulado pola Lei 88/1967, de pesas e medidas a obrigatoriedade de usar os símbolos que estableceu 

o Sistema Internacional de Metroloxía (SIM), que deben substituír no uso as abreviaturas tradicionais. 


69


1 Desenvolve as seguintes abreviacións: 

admón...................................... cód. .......................................... gob. .................................. 

atte. ........................................ conc. ........................................ hab. .................................. 

asdo. ...................................... corp. ........................................ núm. .................................. 

av. .......................................... D. m. ....................................... p. a. ................................. 

b.o. ........................................ depto. ...................................... p. o. .................................. 

Vde. ........................................ dic. .......................................... pza. .................................. 

bibl. ........................................ esc. .......................................... r. ....................................... 

cía. ......................................... ppal. ........................................ r. p. m. .............................. 

c. ........................................... rte. ........................................... s. d. .................................. 

c/c ......................................... v. e pr. ...................................... x. p. .................................. 

cap. ........................................ esq. ......................................... xud. .................................. 

íd. .......................................... o. p. ........................................ p. ext. ................................ 

2 Escribe as abreviacións que lles corresponden a estes termos: 

abreviatura ................... estación ....................... municipal ...................... sen data ................. 

administrativo ................ excelentísima ................ municipio ..................... señor/señora .......... 

alcalde ........................ expediente ................... orde ministerial .............. señores .................. 

compañía ..................... habitante ..................... pagamento ................... servizo ................... 

convocatoria ................. hora ............................ páxinas ........................ talón ...................... 

dereita ......................... ilustrísima ..................... por poder ..................... tamén .................... 

director ........................ importe ........................ principal ....................... teléfono .................. 

don/dona .................... imposto ....................... real decreto .................. telegrama ............... 

doutor/doutora ............. litro ............................. referencia ..................... termo municipal ....... 

edición ........................ militar .......................... rexistro ......................... urxencia ................. 

en funcións ................... minuto ......................... segundo ....................... vehículo .................. 

3 Explica a diferenza formal que aprecias entre as seguintes abreviacións e di o que 

significan: 

Renfe Fenosa NIF Igape 

IES Benelux ovni ABS 

Muface radar NIE ADENA ou Adena 

BOE IVE ATS AENA 

tergal AVE peme LNL 


4 Anota un sinónimo para cada unha destas palabras: 

pagar ...................................... reunión ..................................... enviar ................................ 

subscribir(se) ............................. casamento ................................. percorrido .......................... 

presuposto ............................... cubrir ........................................ preito ................................. 

incoar ..................................... réditos ...................................... achegar ............................. 

acabar .................................... licitar ........................................ apelar ............................... 

5 Hai unha serie de palabras que conservan o grupo culto –ct-, das que che damos a 

continuación, algunhas manteñen o c, outras perderon o c antes do t e outras vocalizárono 

en i ou en u. Complétaas con c, con i ou u ou con nada, segundo precisen. 

corre to edi to pa to do trina dire to 

dire tor respe to abstra to condu ta dire tivo 

ele tor respe tar suxe to ví tima dere to 

confli to obxe to tra tor deli to tradu tor 

do tor aspe to traxe to produ to tre to 

do toral pe to extra to le tor cole ta 

di tado pe toral cará ter le tura colle ta 


71

As indicacións de tempo e de lugar 

A convocatoria 



indicacións de tempo e de lugar 

datas e horas 

indicacións de lugar 



CONCELLO DE CAMBRE 

(A CORUÑA) 


CONVOCATORIA 

SECRETARIA 

Pola presente convócoo á Sesión Ordinaria que se celebrará no Salón da Alcaldía pola 

COMISIÓN DE GOBERNO ás 13 h. do día 11 de Agosto de 1.994 en 1ª convocatoria, 

e, se procedera en segunda unha hora despois da sinalada para a primeira, a partir desta 

data ten vostede á súa disposición, na Secretaría desta Corporación, os antecedentes 

relacionados cos asuntos que figuran na seguinte: 

ORDE DO DÍA 

1º.- APROBACIÓN, SE PROCEDE, DO BORRADOR DA ACTA DA SESIÓN ANTERIOR.- 

2º.- LICENZAS URBANÍSTICAS.- 

En Cambre, a 10 de Agosto de 1.994 

(Rúbrica) 

SECRETARIO 

Dº. CONCELLEIRO.- 

TEXTO ORIXINAL

CONCELLO DE CAMBRE 

SECRETARÍA 

Adro, 1 

15660 Cambre (A Coruña) 

Teléf.: 981 613 128 

Fax: 981 675 969 

CONVOCATORIA 

Convócoo/a á sesión ordinaria que realizará a Comisión de Goberno. 

Día: 11 de agosto de 1994 

Hora: 13.00 h a 1.ª convocatoria e, se procedese, ás 14.00 h a 2.ª convocatoria 

Lugar: salón da alcaldía 

A partir de hoxe ten vostede á súa disposición, na Secretaría deste concello, os antecedentes relacionados 

cos asuntos que figuran na seguinte 

ORDE DO DÍA 

1 Lectura e aprobación, se proceder, do borrador da acta da sesión anterior 

2 Licenzas urbanísticas 

3 Rolda de intervencións 

Cambre, 10 de agosto de 1994 

O secretario 

Rúbrica 

Antón Louro Ons 

D./D.ª CONCELLEIRO/A 



75


Nas convocatorias, documentos en que se solicita a presenza de alguén nun lugar, hora e data determinados 

para asistir a unha reunión, o título debemos destacalo tipograficamente do resto do documento, para iso chega 

coa maiúscula polo que non se xustifica o emprego do subliñado neste caso: *CONVOCATORIA 

Constatamos o uso incorrecto do adxectivo substantivado presente, que debe ir acompañado do substantivo ao 

que se refire ou mesmo se pode suprimir, como ocorre neste caso, xa que non engade información nova: *pola 

presente > pola presente convocatoria. 

Recordamos que o emprego das maiúsculas non se xustifica para indicar o tipo de sesión, os meses, os espazos 

físicos, os cargos... polo que debemos corrixir: * Sesión Ordinaria, *Salón da Alcaldía, *Agosto, *Corporación, 

*SECRETARIO, *O/A INTERESADO. Nestes dous últimos casos tampouco é correcto o emprego da 

maiúscula en todos os caracteres da palabra, xa que ten como finalidade destacar eses termos e ese non é un 

valor das maiúsculas. 

Salientamos que é moi habitual o emprego do verbo celebrar na linguaxe administrativa, por mor da presión que 

sobre esta lingua exerce o castelán, en casos en que se refire á conmemoración ou ao festexo de algo; ao non 

se tratar destes contextos deberiamos substituílo por outros verbos que son máis axeitados semanticamente como: 

realizar, ter lugar... 

Sinalamos que na linguaxe administrativa é frecuente atoparmos oracións en voz pasiva cun se impersoal (pasiva 

reflexa) e co suxeito expreso. Se o que pretendemos é facer unha oración impersoal debemos evitar a presenza 

do suxeito axente. Corriximos o uso indebido do texto: *Pola presente convócoo á Sesión Ordinaria que 

se celebrará no Salón da Alcaldía pola COMISIÓN DE GOBERNO. 

Modificamos a expresión do tempo xa que é necesario indicar os minutos, aínda que se trate de horas que non 

teñan fraccións. Entre os díxitos da hora e o dos minutos poden aparecer os dous puntos ou un só punto, pero 

non debemos recorrer ao emprego da coma nestes casos. O símbolo non se pode representar cun punto final, 

só as abreviaturas se grafan cun punto ao final. Corriximos a expresión *13 h.> 13.00 h. 

Revisamos as datas para ter en conta que o mes se grafa en letra e o ano sen puntos (este debe aparecer cos 

catro díxitos): *11 de Agosto de 1.994 > 11 de agosto de 1994. No corpo do documento o habitual é expresar 

toda esta información con cifras, incluído o mes. No pé, para que a representación sexa correcta debemos 

suprimir a preposición en antes do lugar e a preposición a antes do día: *En Cambre, a 10 de Agosto de 

1.994 > Cambre, 10 de agosto de 1994. 

Corriximos a forma do antepretérito de indicativo *se procedera ao estar empregada no canto do pretérito ou 

do futuro de subxuntivo se procedese ou se proceder, que sería máis axeitada neste caso. 

Comentamos que na enumeración dos asuntos que compoñen a orde do día non debemos empregar números, 

puntos nin raias. Un símbolo só é suficiente. Tamén é incorrecto empregar o punto e o trazo para indicar o final 

de cada un dos apartados. Só se xustifica o uso do punto ao final de todos eles, xa que aí indicaría o remate 

dunha serie. 



As datas 

Nos documentos administrativos, á hora de representar a data, debemos ter moi presente os seguintes aspectos: 

◗ Se a data vai na cabeceira ou no pé do documento: 

• O mes irá con letra e o día e o ano con cifras. 

• Os nomes dos días da semana e dos meses do ano non poden ir nunca con letra maiúscula, agás cando 

van precedidos dun punto ou inician un texto. 

Ex.: *Durante os meses de Xullo e Agosto as nosas oficinas pecharán ao público > Durante os meses 

de xullo e agosto as nosas oficinas pecharán ao público. 

• Os anos non se poden representar co punto de separación entre as unidades de millar e as centenas 

por tratarse dun ordinal. 

Ex.: *Deberá achegar a declaración da renda do exercicio 2.004 > Deberá achegar a declaración 

da renda do exercicio 2004. 

• Se a data vai precedida dun nome de lugar, a preposición en non pode antepoñerse a este topónimo 

nin a preposición a ao día; ambos os dous van separados só por unha coma. 

Ex.: A Coruña, 3 de agosto de 2005. 

◗ Se se cita unha data no corpo do documento, debemos seguir a recomendación que fai unha norma International 

Organitation for Standarization (ISO) segundo a cal a debemos representar toda en cifras. Nese caso, para 

separar o día, o mes e o ano, temos varias posibilidades: o trazo, o punto ou a barra. No mes podemos utilizar 

a numeración romana ou os algarismos arábicos (ou cifras). 

Exs.: 03/08/2005, 03.08.2005, 03-08-2005 ou 03/VIII/2005, 03.VIII.2005, 03-VIII-2005. 

En certos documentos oficiais (actas, decretos, leis, escrituras públicas...) a data, se vai no corpo do documento, 

pode escribirse toda en letra, e o nome do lugar ir precedido da fórmula dado en ou da contracción na/no 

e o día do artigo o/a. 

Ex.: ...asino este certificado na Coruña o tres de agosto de dous mil cinco. 

As horas 

Para a representación gráfica das horas debemos reparar nas seguintes cuestións: 

◗ As horas deben escribirse con cifras nas indicacións dos horarios. 

Ex.: O horario de oficina é de 9.00 a 14.00 h. 

◗ Para sinalar a hora en que se vai facer algo temos dúas posibilidades: 

• Se a hora non ten fraccións podemos representala con letras ou cifras. 


77

Exs.: Deberá presentarse nestas oficinas o día 11 deste mes ás 11.00 h. 

Deberá presentarse nestas oficinas o día 11 deste mes ás once horas. 

• Se a hora é fraccionada só podemos optar polas cifras. 

Ex.: Deberá presentarse nestas oficinas o día 11 deste mes ás 11.30 h. 

Na representación horaria podemos empregar un punto ou dous puntos para separar as horas dos minutos. Nunca 

debemos utilizar a coma neses casos. Aínda que sexa unha hora sen fraccións é necesario marcar os minutos, 

polo que serán incorrectas expresións do tipo 

Ex.: *Deberá presentarse nestas oficinas o día 11 deste mes ás 11 h > Deberá presentarse nestas oficinas o día 

11 deste mes ás 11.00 h / 11:00 h. 

Os enderezos 

Na indicación dos enderezos debemos ter en conta que as características do ámbito urbano (rúa, praza, avenida...) 

e do rural (lugar, parroquia...) non coinciden, polo que sería aconsellable nos formularios preconfigurados 

optar por fórmulas máis xenéricas como: con domicilio en. 

Apelidos: .................................................................... 

Nome: ....................................................................... 

Con domicilio en: ........................................................ 

Concello: .................................................................... 

Provincia: .................................................................... 

De indicarmos o enderezo nun documento, sen este tipo de guías, debemos ter en conta algunhas peculiaridades. 

No ámbito rural, a orde sería nome e apelidos, lugar, parroquia, código postal, concello e, por último, provincia. 

Se estes datos aparecen nun bloque independente, vanse distribuír por liñas; de apareceren no corpo do 

texto, sepáranse mediante unha coma. 

Ánxel Muíños Castro, con domicilio no lugar de Tarrío, 7, Castro, 25987 Monterroso, Lugo... ou ben 

Ánxel Muíños Castro 

Tarrío, 7 

Castro 

27387 Monterroso 

Lugo 

No ámbito urbano reparamos en que o nome da rúa se separa cunha coma do número do edificio, e este do 

andar. A letra do andar escríbese a continuación do número. 

O código postal grafarase antes do nome do concello e non leva ningún símbolo nin separación entre os cinco 

díxitos, só media un espazo entre este e o concello. 

Ánxo López Martínez 

Avda. da Mariña, 6, 3.ºA 




1 A continuación aparece unha serie de palabras que teñen que ver coa localización no 

medio, tanto no rural coma no urbano. Le con atención esta relación e procura coa 

axuda do dicionario o significado das palabras que non coñezas e sitúaas no medio 

ao que pertenzan: 

cidade autoestrada estrada 

rañaceos veciñanza barrio 

entreplanta paso de peóns aparcadoiro 

soto sumidoiro xardín 

praza peirao rúa 

igrexa porto rueiro 

casa do concello canellón quinteiro 

2 Introduce os adverbios que se citan no pé do exercicio nos ocos que lles corresponda: 

poderemos resolver este proxecto, mais non é seguro. 

Tardaron algún tempo en aparecer pero apagaron o lume. 

remate o proceso, vostede coñecerá a sentenza. 

O seu acto fíxose con premeditación e aleivosía, foi . 

Hai que ler as publicacións do DOG . 

Fixo o trámite e faltábanlle documentos. 

Os trámites administrativos sempre van . 

Vostede deberá aboar o imposto , senón será multado. 

O alcalde asinou un dos escritos propostos. 

non acaben a estrada, non se pode atravesar por este monte. 

Mentres, ás présas, amodo, soamente, decontado, talvez, enseguida, acotío, apenas, á mantenta 

3 Emparella os elementos da columna da esquerda cos da dereita tendo en conta a 

coincidencia de significados: 

enriba bimestre 

derredor trimestre 

namentres cuadrimestre 

arestora semestre 

seis meses outrora 

arreo arredor 

dous meses noutro lugar 

tres meses agora mesmo 

catro meses arriba 

xalundes mentres 

antes seguido 


79

4 Achega a locución adverbial que se axuste aos seguintes significados: 

inmediatamente despois de repente 

frecuentemente enseguida 

habitualmente decontino 

cerca por veces 

axiña noutrora 

polo momento decote 

daquela embaixo 

arestora continuamente 

5 Ponlles o h intercalado ás palabras que o precisen: 

ad erencia an elo ex alar des onra in umano in erente 

ad esión co abitar des ora tru án men ir pro ído 

alco ol ba ía des osar vela í super ome ve emencia 

ex uberante co ibir pre istórico in ibir xentil ome des inchar 

algun a co erente ve ículo in umar xa ora caca uete 


O tratamento persoal e 

a linguaxe non-sexista 

O oficio interno 


O oficio externo 



tratamento persoal 

tratamento non-sexista 



Xunto achégolle a V.I. a petición efectuada pola Directora Xeral de Xustiza, a requirimento 

do Xulgado de Instrucción nº 2 de Ferrol (A Coruña), para o nomeamento dun Perito que informe 

no procedemento dilixencias previas procedemento abreviado 1075/1999. 

Rogo a V.I. que sexa nomeado un técnico para dar cumprimento ó requirido, na procura de 

que se alternen persoas dos distintos servizos para distribuí-la carga de traballo orixinada polos peritaxes. 


Unha vez nomeado o técnico prégolle o notifique ó Xulgado e á Dirección Xeral de Xustiza. 

Santiago de Compostela, 5 de xuño de 2004 

O SUBDIRECTOR XERAL DE MONTES 

E INDUSTRIAS FORESTAIS. 

Asdo : Xosé González Pérez 

TEXTO ORIXINAL 

ILMO. SR. DELEGADO PROVINCIAL DA CONSELLERÍA DE MEDIO AMBIENTE DA CORUÑA.-

Pr. Luís Seoane, s/n 


Teléf.: 981 159 149 

Fax: 981 158 149 

OFICIO 

s/ref.: 

n/ref.: 

Asunto: contratar un perito 

Achégolle a petición que efectuou a directora xeral de Xustiza, tal como lle solicitou o Xulgado de 

Instrución núm. 2 de Ferrol (A Coruña), para nomear un perito que informe, no procedemento de 

dilixencias previas, sobre o procedemento abreviado núm. 1075/1999. 

Solicítolle que sexa nomeado un técnico, tal como foi requirido, para procurar que se alternen persoas 

dos distintos servizos para distribuír a carga de traballo que orixinan as peritaxes. Logo de nomear 

o técnico, pídolle que llelo notifique ao xulgado e á Dirección Xeral de Xustiza. 

Santiago de Compostela, 5 de xuño de 2004 

O subdirector xeral de Montes e Industrias Forestais 

rúbrica 

Xosé González Pérez 


ILMO. SR. DELEGADO PROVINCIAL DA CONSELLERÍA DE MEDIO AMBIENTE DA CORUÑA 

O tratamento persoal e a linguaxe non-sexista 

83


O oficio é un tipo de documento cuxa función consiste en transmitirlles información oficial tanto a outras administracións 

(oficio interno) como aos cidadáns (oficio externo). 

Estamos traballando cun oficio interno e este tipo de texto debe levar na cabeceira un título que indique, de maneira 

breve, o contido do escrito. No corpo non pode ir nin o saúdo nin a despedida, xa que isto queda limitado 

ao oficio que se lle envíe ao cidadán. No peche do documento irá a sinatura coa seguinte orde: cargo 

precedido do artigo, rúbrica, nome e apelidos. No pé da páxina irá o organismo ou a dependencia administrativa 

á que se lle envía o documento, grafado en maiúscula. 

Fixémonos nos nomes de cargos como *Directora Xeral, *Perito, *SUBDIRECTOR XERAL destacados en maiúsculas. 

Recordemos que debemos escribir sempre en minúscula os cargos e os oficios; excepto cando sexa un órgano 

unipersoal nun contexto en que actúa como entidade ou cando vaia cos tratamentos de protocolo no pé 

do documento: o Presidente da Xunta de Galicia é un órgano do Goberno galego. 

No texto temos expresións que carecen de nexos, ben sexan preposicións ou conxuncións, como no caso de 

*xunto achégolle > xunto con este escrito achégolle, *procedemento dilixencias previas > procedemento de dilixencias 

previas, *prégolle o notifique > solicítolle que o notifique. Lembremos que é un dos erros máis habituais 

na linguaxe administrativa e fai que o escrito, ademais de ser incorrecto gramaticalmente, pareza un telegrama. 

O tratamento de V.I., así como calquera dos tratamentos de protocolo, non poden aparecer no corpo do documento. 

Temos que ter un trato neutro e cortés e para iso empregaremos as formas vostede e vostedes: *xunto 

achégolle a V.I. > achégolle (a vostede); *rogo a V.I. > solicítolle (a vostede). 

Os verbos de súplica como son *Rogo ou *prégolle non poden aparecer nos textos administrativos xa que responden 

a outro tipo de sociedade, temos que poñer simplemente formas de cortesía como solicítolle, pídolle, 

agradeceríalle que, etc. 

Aparece no texto o erro léxico *instucción > instrución, recordemos que, por regra xeral, diante dos grupos cultos 

-ct- ou -cc- se perde o primeiro c cando antes van un i ou un u; mais esta regra ten algunhas excepcións como 

adicción, adicto, convicción, convicto, edicto, ficción, pictórico, pictografía ou veredicto entre outras. 

As abreviacións *nº e *Asdo, están mal grafadas xa que todas as abreviaturas deben levar punto: n.º, Asdo. 

Sempre que haxa a posibilidade, recoméndase escoller as abreviaturas que sexan acurtamento da palabra fronte 

ao superíndice: núm. en lugar de n.º 

As nominalizacións fan que o texto sexa máis escuro e a información chega de forma máis lenta. Se observamos 

o contraste dos dous textos vemos que ao evitar expresións como a petición efectuada > que efectuou; para 

o nomeamento > para nomear; a requirimento > como lle solicitou; na procura de > para procurar a redacción 

acada máis movemento e claridade. 

*Dar cumprimento é un circunloquio, temos que evitalo para que a información sexa precisa; o máis adecuado 

é poñer as formas simples: dar cumprimento > cumprir. 

Debemos coidar o léxico e as estruturas gramaticais da lingua, no texto aparece *os peritaxes, un substantivo 

que é feminino en galego mais aparece en masculino por interferencia coa forma castelá. Recordemos que to- 


das as palabras rematadas en -axe son femininas: a peritaxe, a pasaxe, a viaxe... agás traxe, paxe, garaxe e 

personaxe (neste último caso adaptarase ao sexo que se refira). 

Lembremos a necesidade de repetir pleonasticamente o complemento indirecto expreso por medio dun pronome 

*Rogo a V.I. > solicítolle (a vostede). 

Os puntos finais marcan a fin das oracións e por iso non se poden poñer tras as datas nin tras os nomes dos 

cargos na sinatura; deste xeito temos que corrixir *O SUBDIRECTOR XERAL DE MONTES E INDUSTRIAS FORES- 

TAIS. > o subdirector xeral de Montes e Industrias Forestais; polo mesmo motivo non pode aparecer no pé da 

páxina un punto e guión tras o destinatario *ILMO. SR. DELEGADO PROVINCIAL DA CONSELLERÍA DE MEDIO 

AMBIENTE DA CORUÑA.- > ILMO. SR. DELEGADO PROVINCIAL DA CONSELLERÍA DE MEDIO AMBIENTE DA 

CORUÑA. 


85

SERGAS 

Xerencia de Atención Primaria A Coruña-Ferrol 

Estimada MARIA XESUS: 

DATA A Coruña 12 de febreiro de 2004 

N/R FFB/DDM 

ASUNTO Petición cambio facultativo 

DESTINATARIO: 

Dona MARIA XESUS CASTRO VILAS 

RÚA CASTELAO, 5 

15660 CAMBRE 

A CORUÑA 

Acusamos recibo da súa solicitude de cambio de facultativo recibida nesta Xerencia o pasado 

9 de Xaneiro e indicámoslle que o facultativo por vostede solicitado, Dr. MARIO LÓPEZ RE- 

GUEIRA, ao ter un número elevado de pacientes adscritos ó seu cupo o ten PECHADO, tentando 

conseguir un mínimo de pacientes por médico adecuado que permita incrementa-lo tempo de dedicación 

a cada paciente e mellorar a calidade asistencial que presta. 

Nembargantes, vostede pode tentar adscribirse ao cupo do citado facultativo se éste lle dá 

a súa conformidade asinándolle o correspondente modelo TS2, que lle entregará o persoal administrativo 

do Centro. 

Lamentando non poder acceder de xeito inmediato á súa solicitude e quedando á súa disposición 

para calqueira aclaración que a este respecto precise, reciba un cordial saúdo. 


OFICIO EXTERNO 

O Director Asistencial, 

Asdo.: Francisco Pérez López 

TEXTO ORIXINAL

SERGAS 

Xerencia de Atención 

Primaria A Coruña-Ferrol 

General Sir John Moore, 2 


Teléf.: 981 219 120 

Fax: 981 219 114 

María Xesús Castro Vilas 

Rúa Castelao, 5 

15660 Cambre 

A Coruña 

n/ref.: FFB/DDM 

Asunto: petición para cambiar de facultativo 

Estimada María Xesús, 

Acuso o recibo da súa solicitude para cambiar de facultativo, do día 9 de xaneiro, e infórmoa de 

que o médico que solicita, o Dr. Mario López Regueira, ten a súa cota completa, xa que posúe un 

número moi elevado de pacientes. 

Pretendemos que cada médico atenda un mínimo de pacientes para poder dedicarlle máis tempo 

a cada un e mellorar a calidade asistencial. Non obstante, vostede pode intentar adscribirse á cota 

deste facultativo, se el está conforme e lle asina o modelo TS2 correspondente, que lle entregará 

o persoal administrativo do centro. 

Lamento non poder atender a súa solicitude de xeito inmediato e quedo á súa disposición para calquera 

dúbida que precise aclarar sobre esta cuestión. 

Saúdoa atentamente, 

rúbrica 

Francisco Pérez López 

Director asistencial 

A Coruña, 12 de febreiro de 2004 



87


O oficio externo mantén o formato dunha carta en canto á súa estrutura, xa que acostuma ter saúdo e despedida. 

Debemos recordar que este tipo de textos ten unha orde diferente nos elementos da sinatura; inmediatamente 

despois da despedida vai a rúbrica, logo, o nome e os apelidos e, por último, o cargo sen artigo. Non podemos 

esquecer que os documentos que levan saúdo deben levar despedida, e viceversa; non pode ir unha das 

dúas pezas soas. 

O oficio externo pode levar, fronte á carta, a referencia e o asunto na cabeceira. A carta expresa unha información 

xeral e o oficio externo informa sobre un procedemento administrativo concreto. 

Observamos a división dos parágrafos e vemos que están marcados por sangría na primeira liña e por un espazo 

entre un e outro. Recordamos que son dúas marcas redundantes; só podemos empregar unha delas, pero 

non as dúas xuntas. 

Fixámonos na cabeceira do documento; a data, a referencia, o asunto e o destinatario están na dereita, en contra 

do recomendado, e non levan os dous puntos dos que sempre deben ir seguidos estes epígrafes. Habemos 

de ter en conta que o destinatario pode ir á dereita se é para situalo nun sobre de ventá. 

Lembramos que unha das eivas da linguaxe administrativa é a escrita telegráfica, é dicir, a ausencia de enlaces, 

que fai o texto menos comprensible e, incluso, incorrecto gramaticalmente: *petición cambio facultativo > petición 

para cambiar de facultativo; *Acusamos recibo > Acuso o recibo ou Xustifico a recepción. 

Aínda que unha palabra estea en maiúscula, debemos poñerlle o acento gráfico se o precisa; temos que evitar 

erros coma *MARIA XESUS > María Xesús. 

Neste texto vemos un uso indiscriminado das maiúsculas, xa que destacan nomes comúns como *Centro > centro; 

*Xaneiro > xaneiro. Da mesma maneira empréganse no canto da letra grosa para salientar nomes de persoas 

ou palabras que se consideran importantes para a información: *MARÍA XESÚS; * MARIO LÓPEZ REGUEI- 

RA; *PECHADO. Fixámonos de xeito especial nas maiúsculas que aparecen no nome do cargo; recordamos 

que o seu uso pode resultar discriminatorio: *O Director Asistencial > O director asistencial. 

Un erro léxico moi habitual é introducir o sufixo -eiro/a en palabras que non son derivadas, tal como é o caso 

de *calqueira > calquera; reparamos en que esta é unha palabra simple, que non procede dunha base á que 

lle engadimos a forma -eira como si sucede en palabras como panadeira (de pan), pereira (de pera), carteira 

(de cartos), etc. 

Recordamos que a preposición a pode contraer cos artigos o, os de dúas maneiras correctas, que darían lugar ás formas 

ao/aos ou ó/ós, mais é incoherente alternar estas dúas formas nun mesmo escrito, tal como se fai neste documento: 

*ao ter o número […] ó seu cupo… > ao ter o número […] á súa cota // ó te-lo número […] á súa cota. 

Lembramos que usar ou non a segunda forma do artigo é unha opción, mais hai que manter a coherencia ao 

longo de todo o escrito; de usarmos a segunda forma temos que empregala en todos os casos posibles que nos 

aparezan: *incrementa-lo tempo de dedicación a cada paciente e mellorar a calidade… > incrementar o tempo 

de dedicación a cada paciente e mellorar a calidade… // incrementa-la dedicación a cada paciente e mellora-la 

calidade... Non debemos esquecer que temos que empregar a contracción ó/ós fronte a ao/aos no caso 

de utilizarmos a segunda forma do artigo. 


O uso correcto dos signos de puntuación é esencial para conseguir que un texto sexa correcto, que distribúa ben 

a información e que favoreza a claridade. Fixámonos que na oración *ao ter un número elevado de pacientes 

adscritos ó seu cupo o ten PECHADO, a falta de puntuación e o uso incorrecto das estruturas fan que sexa 

unha oración agramatical. 

Debemos empregar termos que pertenzan á lingua estándar; corriximos pois *nembargantes, xa que non está 

admitido. Podemos utilizar calquera dos seus sinónimos: porén; non obstante; no entanto... 

Temos en conta que os demostrativos en galego nunca levan acento gráfico e corriximos este erro no texto: *éste 

> este. 

O nome SERGAS é un acrónimo, xa que está formado por varias sílabas e letras dun enunciado: Servizo Galego 

de Saúde; como tal, pode ir grafado só coa primeira letra en maiúscula: Sergas. No texto aparece todo en 

maiúscula por estar dentro dun logotipo e ser a entidade maior. 

O tratamento persoal 

Hoxe en día aínda é costume utilizar certas fórmulas de tratamento que teñen a súa orixe nos séculos XV e XVI. Non 

obstante, debemos ter en conta a Orde do Ministerio da Presidencia do 7 de xullo de 1986 (BOE núm. 174, do 

22 de xullo de 1986) pola que se dispón a supresión de fórmulas de salutación e de despedida e a necesidade 

de evitar os tratamentos de cortesía innecesarios (Ilmo. ou Excmo.); estes deben ser suprimidos sempre no corpo dos 

documentos, onde só se poderán manter as formas máis correntes don/dona e señor/señora. A devandita orde foi 

modificada polo Real decreto 1465/1999, do 17 de setembro, polo que se establecen criterios de imaxe institucional 

e se regula a produción documental e o material impreso da Administración Xeral do Estado. 

En relación con isto último, lembramos que son fórmulas obsoletas redundantes *Sr. D. ou *Sra. D.ª polo que se 

deberán empregar segundo conveña, Sr./Sra. ou D./D.ª; S./Sra. adóitase usar xunto co apelido e D./D.ª cando 

aparece o nome completo. 

Cómpre subliñar que ningún cidadán está obrigado a utilizar as devanditas fórmulas de tratamento (Ilmo., Excmo.), 

xa que o seu uso é unha regra de protocolo que rexe só no ámbito interno da Administración. A utilización 

do tratamento non é, en ningún caso, un requisito esixible nun documento administrativo. 

No caso de empregar os tratamentos de protocolo temos que recordar que só poden figurar diante do destinatario, 

independentemente do lugar do documento en que se sitúe este, é dicir, na cabeceira ou no pé do documento. 

No que respecta ao tratamento que a Administración lles debe dar aos administrados nos documentos, pódese 

optar por: 

• empregar o de don ou dona 

• empregar o de señor ou señora 

• non empregar ningún tratamento diante do nome 

En calquera caso, a redacción do documento debe estar marcada pola cortesía e polo respecto, para o que 

abondará utilizar as formas vostede, vostedes. Non debemos empregar nos textos administrativos o tratamento 


89

familiar de ti: *Pola presente solicítolle a V.I.; *Pola presente comunícoche; Polo presente escrito comunícolle; 

mediante este escrito comunícolle. 

Persoa que redacta o documento 

Con respecto á persoa que redacta o documento, temos que recordar que debemos reducir ao máximo as frases 

impersoais e buscar sempre a autoría do texto. 

Escoller a persoa verbal vén sempre condicionado polos seguintes aspectos: 

• 1.ª persoa do singular en documentos en que a persoa asina como responsable (informe, certificado, 

resolución...): Emito o seguinte informe, asino este certificado, de acordo co exposto resolvo... 

• 3.ª persoa do singular para aqueles escritos que se redacten no nome do órgano ou da unidade á que 

pertenza: Este servizo informa. 

• 1.ª persoa do plural para aludir a un colectivo ou a un órgano pluripersoal: Remitímoslle o informe. 

Tratamento non-sexista da linguaxe administrativa 

Un dos obxectivos da reforma da linguaxe administrativa é facela democrática, de maneira que responda á sociedade 

actual. Nos textos administrativos é común que se cometan discriminacións de carácter sexista por medio 

da linguaxe e isto é algo que temos a obriga de evitar. 

Para evitar a linguaxe sexista contamos con recursos gramaticais como os seguintes: 

◗ Nos documentos en que se coñeza a identidade das persoas que participan no acto de comunicación, utilízase 

o xénero masculino ou o feminino segundo se trate de homes ou de mulleres, e iso tanto no que se refire 

ás formas de tratamento coma ás denominacións dos cargos e das profesións. 

◗ Nos documentos abertos, é dicir, naqueles en que non se coñece a identidade do emisor e do receptor, pódese 

facer destoutros modos: 

• Poñer os dous xéneros desenvoltos: os funcionarios e as funcionarias. 

Este é un recurso útil sempre que non aparezan demasiadas ocasións en que necesitemos marcar os 

xéneros dentro do mesmo documento. 

• Empregar os dous xéneros separados por unha barra: cítase a D./D.ª 

Non semella conveniente empregar este recurso ao longo dun texto cando a súa reiteración excesiva 

poida empecer a lectura ou dar como resultado un documento recargado. 

• Empregar substantivos abstractos, colectivos ou xenéricos, non marcados en canto ao xénero: o persoal 

sanitario (preferible sobre os/as médicos/as e os/as enfermeiros/as). 

• Usar pronomes cun valor xenérico: se algún cidadán presenta este escrito/se alguén presenta este escrito; 

os solicitantes serán atendidos; quen solicite será atendido/quen o solicitar, será atendido. 

• Empregar o masculino como termo non marcado da oposición xenérica: debe buscar un bo avogado 

para a súa defensa. 


É incorrecto o uso do símbolo @ como intento de atopar unha forma neutra: *funcionari@ 

Non debemos esquecer que a incorporación da muller a certos postos de traballo que antes non podía desenvolver 

leva consigo a necesidade de crear novos termos que se adapten á realidade cotiá, tal é o caso de palabras 

como xuíza, médica, enxeñeira, ministra, conselleira... que nacen como resultado deste cambio. 

Con respecto a estas formas novas, hai femininos que teñen unha formación espontánea debido á súa estrutura, 

como é o caso das palabras rematadas en -o: enxeñeiro/enxeñeira. Mais hai outros casos en que podemos dubidar 

de se o uso do termo está xa admitido e estendido na sociedade ou aínda non é moi recoñecido; nestes 

casos debemos optar por distinguir os xéneros mediante o artigo ata saber se a forma é a correcta: o/a conserxe; 

o/a fiscal. 


91


1 Indica o tratamento que reciben os seguintes cargos na súa expresión masculina e feminina: 

ex-presidente da Xunta de Galicia conselleiro director xeral 

presidente do Goberno ministro parlamentario 

presidente da Xunta de Galicia reitor deputados 

fiscal xefe do TSXG arcebispo vicerreitor 

presidente do Tribunal Supremo decano subdelegado do Goberno 

presidente da deputación senador alcalde do Concello da Coruña 

delegado do Goberno subdirector xeral maxistrado do Tribunal Supremo 

2 Comenta o seguinte documento para contrastar o estilo deste escrito de 1983 co que 

debería ser o dun documento moderno. Analiza todos os erros que aparezan: 

XUNTA DE GALICIA 

CONSELLERÍA DE AGRICULTURA, 

GANADERÍA Y MONTES 

El Secretario General Técnico 


Santiago, a 2 de febrero de 1.983 

Sr. Jefe Provincial de Sanidad Animal 

LA CORUÑA. 

Algunos servicios dependientes de esta Consellería vienen reiteradamente dirigiendo sus comunicaciones con 

claro desconocimiento del tratamiento que corresponde a los altos cargos de la misma. Indudablemente ello 

produce una impresión de poca seriedad en la mecánica administrativa que es preciso corregir. 

En consecuencia me permito recordarle que el tratamiento que corresponde al titular de la Consellería es el 

de Excmo. Sr. y el de los Directores Generales y Secretario General Técnico es el Ilmo. Sr.; habiéndose de tomar 

en consideración tal circunstancia ruego que dé órdenes oportunas para que los escritos se dirijan con el 

tratamiento correcto. 

Lo que participo a Vd. para su conocimiento y efectos. 

Dios guarde a Vd. 

3 Escribe o xénero oposto dos seguintes nomes de profesións: 

o taxista: o alcalde: 

: a telefonista o presidente: 

o electricista: o ministro:

o oculista: : a monxa 

o dentista: o freire: 

: a modista o policía: 

o celador: o toureiro: 

o médico: : a maquilladora 

: a limpadora : a ama de casa 

: a caixeira o xuíz: 

o secretario xudicial: o fiscal: 

4 Escribe a palabra correspondente ás seguintes definicións en ambos os dous xéneros: 

Médico especializado en cirurxía: 

Persoa que intervén nun xuízo como defensora dunha das partes: 

Persoa que fai peiteados: 

Pastor, persoa que coida do gando: 

Persoa que vixía: 

Persoa que arranxa xardíns: 

Persoa que varre as rúas: 

Persoa que se encarga da conserxería: 

Persoa que deseña roupa: 

Funcionario encargado de acusar nos xuízos: 

Persoa que vixiaba as rúas pola noite: 

Escolta, persoa que protexe a outra: 

Persoa que ten o título de enxeñería: 

Profesor, ensinante: 

5 Escribe vocábulos de uso frecuente no tecnoleto administrativo a partir das palabras 

que figuran a continuación. Só cómpre trocar a letra marcada en negra por outra, que 

pode ser unha letra ou un dígrafo. Ex.: lunar lugar 

queima lea falar apear 

prelo renda anegar premio 

relador inverno escaso refogar 

atinar grafar xuño tara 

6 Completa con c, con cc ou con nada segundo conveña: 

obxe tar equino io traxe to inxe tar prá tica abstra to 

fra ión di ionario condu ión va ina afe ionado condu ta 

afli ión obxe tivo obstru ión cole ión obxe ión radia ión 

inspe ión a ión tra tor inxe ión infla ión ele ión 


93

adi to ví tima pi tórico estru tura conxe tura se tor 

coa ión adxe tivo a tualidade reda ión co ión fi ión 

a idente suxei ión constru ión tradu ión prote ión obxe to 

7 Proposta de comentario sobre o seguinte texto: 

Fórmulas de cortesía y tratamientos administrativos 

Las fórmulas de cortesía son muy usadas en el lenguaje administrativo. Desde el estilo persuasivo hasta el 

imperativo o el ruego cortés hay toda una gradación fácil de comprobar. La cortesía afectada, junto a la 

solemnidad huera en la prosa administrativa son rasgos de estilo propios de una sociedad y unas formas 

de comportamiento que hace tiempo dejaron de existir en la realidad y que por su carácter arcaizante no 

casan hoy con las tendencias y modos modernos. 

Uno de los mundos donde las relaciones entre las personas alcanzan altas cotas de convención, de formalismo 

y, a veces, casi de ridículo es el de los tratamientos administrativos. 

Entre las distintas clases de tratamientos honoríficos tradicionales en la Administración Pública, los personales 

por razón de cargo han quedado totalmente anticuados con respecto a la vida y a la sociedad actuales. 

De aquellos tratamientos graves y solemnes (Vuestra Ilustrísima; Vuestra Señoría), aplicables a cargos administrativos 

elevados y aún medianos, se ha pasado a una relación igualadora en el trato personal cuya 

máxima diferenciación en las relaciones sociales normales es el de Usted. 

Sin embargo, a pesar de las disposiciones oficiales que proscriben el uso de fórmulas de tratamiento personal 

en la Administración Pública (Orden Ministerial de 7 de julio de 1986, publicada en el Boletín Oficial 

del Estado del 22 de julio) la pervivencia de estos usos en los documentos estudiados constituye un fenómeno 

curioso que demuestra hasta qué punto existe una fijación social en la acuñación y en el uso de estas 

fórmulas. 

Por consiguiente, parece adecuado recomendar a aquellas personas que se relacionen con funcionarios públicos 

en el desempeño de sus puesto de trabajo la supresión de toda clase de tratamientos personales de 

carácter honorífico, desde Director General para abajo en las escala jerárquica, anteponiendo a la denominación 

de su empleo o cargo la fórmula normal de Señor (Sr. Director General; Sr. Jefe de Sección...), lo 

que refuerza de manera simbólica la idea de que los puestos de trabajo en la Administración Pública no 

poseen un carácter reverencial, sino que están servidos por hombres y mujeres a los que la colectividad remunera 

para que presten el mejor servicio posible a los ciudadanos y a los que hay que dar un trato normal 

de cortesía en consonancia con los modos sociales actuales. 


Manual de estilo del lenguaje administrativo 

Ed. Ministerio para las Administraciones Públicas, Madrid, 1993

As perifrases verbais 

A carta 



perífrases verbais 



Concello de Burela 

Estimado Alcalde: 


Burela, a dez de Xuño de dous mil catro. 

Primeiramente, agradecerche a túa inscrición na Xornada sobre Sostibilidade e Axenda 21 

local que se vai celebrar aquí, en Burela, o vindeiro martes día vintedous de Xuño. Estou seguro 

que as ponencias serán do teu interese e que ó remate da xornada sacaremos todos interesantes 

conclusións de aplicación nos nosos concellos. 

Tal e como se indicaba na carta que no seu día remitiron conxuntamente o Excmo. Sr. Conselleiro 

de Medio Ambiente e o Ilmo. Sr. Alcalde de Burela, achégoche o programa definitivo da 

Xornada, lembrando que non hai cuota de inscrición, e que ó remate da mesma será entregado 

un diploma acreditativo de ter asistido. 

Rógoche que confirmes a asistencia antes do día dezaoito de Xuño e se tés algunha dúbida 

con respecto á información que che enviamos, ponte en contacto con nos por teléfono (982 58 

06 09) ou e-mail (burela@burela.org). 

Recibe un cordial saúdo. 

SR. D. XOSÉ MUIÑO DOMÍNGUEZ 

Alcalde do Concello de Bergantiños 

O Concelleiro Delegado de Medio Ambiente 

Asdo.: JOSÉ MARÍA GONZÁLEZ BARCIA. 

Rúa Eijo Garay, n.º 20. – Telf. 982 58 60 00 – Fax: 982 58 59 45 - 27880 BURELA 

TEXTO ORIXINAL

CONCELLO DE BURELA 

Rúa Eijo Garay, núm. 20 

27880 Burela 

Tels.: 982 586 000 e 982 580 609 

Fax: 982 585 945 

Enderezo electrónico: burela@burela.org 

Xosé Muíño Domínguez 

Concello de Cabana de Bergantiños 

Estimado alcalde, 

Agradézolle que se inscribise na Xornada sobre Sostemento e Axenda 21 Local que terá lugar aquí, 

en Burela, o vindeiro martes 22 de xuño. Estou seguro de que os relatorios serán do seu interese e 

de que ao remate da xornada todos extraeremos conclusións interesantes para aplicar nos nosos 

concellos. 

Achégolle o programa definitivo da xornada, ademais infórmoo de que non hai cota de inscrición 

e de que lle entregarán un diploma acreditativo, como xa se adiantaba na carta que no seu día 

lle remitiron, de maneira conxunta, o conselleiro de Medio Ambiente e o alcalde de Burela. 

Solicítolle que confirme a súa asistencia antes do día 18 de xuño e, para resolver calquera dúbida, 

pode contactar connosco a través do teléfono ou dun correo electrónico. 

Un saúdo, 

rúbrica 

José María González Barcia 

Concelleiro delegado de Medio Ambiente 

Burela, 10 de xuño de 2004 


As perífrases verbais 

97


O texto obxecto do comentario é unha carta, é dicir, un documento de transmisión que se emprega entre os membros 

da Administración ou entre esta e a cidadanía para informar sobre contidos xerais non relacionados directamente 

coa xestión habitual nin coa tramitación dun procedemento. 

Como se trata dun medio para comunicar contidos informativos e mesmo publicitarios, céntrase o interese en que 

a captación da mensaxe non resulte difícil para o receptor e dáse unha maior liberdade construtiva, aínda así, 

a súa estrutura débese acomodar a tres partes: cabeceira, corpo e peche. 

Neste documento observamos que na cabeceira non se inclúe a identificación do destinatario, senón que esta 

vai no pé, coma noutro tipo de documentos administrativos, os oficios. Si aparecen o lugar e a data. No corpo 

si se adapta á estrutura adecuada, aínda que nun documento de carácter oficial, entre dúas institucións, non parece 

aconsellable o tratamento de ti. Igual que cando a Administración se dirixe á cidadanía o tratamento debe 

ser o de cortesía. No peche tampouco respecta a orde lóxica, senón que coloca primeiro o cargo, logo a rúbrica 

e, por último, o nome e os apelidos. 

Sinalamos tamén certas incorreccións como son o lugar e a data na cabeceira colocados na marxe dereita, as 

sangrías na primeira liña de cada parágrafo, o cargo, a rúbrica, o nome e os apelidos centrados e unhas marxes 

abusivas, tanto na dereita coma na esquerda da folla. 

Revisamos a puntuación do segundo parágrafo *que non hai cuota de inscrición, e que ó... onde a coma vai 

antes da conxunción e que pode facer a súa mesma función. Tampouco debemos colocar puntos despois da expresión 

do lugar e da data, na cabeceira do texto, nin despois da aclaración do nome propio da persoa que 

asina o documento. 

Observamos o uso inadecuado das maiúsculas, tanto para poñer de relevo os cargos e os nomes propios das 

persoas que se mencionan, como os nomes dos meses; serven de exemplo: *Estimado Alcalde, *O Concelleiro 

Delegado, *a dez de Xuño. Comentamos tamén a minúscula de *local, posto que parece formar parte do 

nome propio da xornada e a maiúscula de *Xornada cando se menciona de xeito incompleto: *achégoche o 

programa definitivo da Xornada... 

Observamos o uso do verbo *celebrar para falar do desenvolvemento dunha xornada de traballo e de coñecemento 

dun programa dirixido aos concellos. 

Salientamos o uso correcto das perífrases verbais vai celebrar, co seu matiz de futuro, e ter asistido, que indica 

unha acción pasada rematada. Recordamos que non todas as construcións co verbo ter + participio constitúen 

unha perífrase verbal. Para que poidamos falar de perífrase verbal co valor de acción rematada, o verbo ter debe 

conxugarse en participio, como neste caso; en futuro; en pospretérito; en copretérito ou en pretérito de subxuntivo. 

Non estamos ante unha perífrase verbal cando o verbo ter conserva o significado de posesión e o participio 

do outro verbo concorda co obxecto directo, por exemplo: Teño gardada unha caixa de puros para as 

grandes ocasións. 

Os determinantes numerais aparecen no texto expresados en letra para se referir aos días do mes e ao ano: 

...*a dez de Xuño de dous mil catro, ...*martes día vintedous... O adecuado, para indicar os números, os artigos 

e os apartados das leis, así como as datas (día e ano no peche e día, mes e ano no corpo do documen- 


to), é utilizar cifras: 10 de xuño de 2004, martes día 22. Debemos corrixir tamén a expresión da cantidade 

*vintedous que se debe grafar separada: vinte e dous. 

Atopamos unha irregularidade gramatical que consiste na ausencia da preposición de na construción *Estou seguro 

que as ponencias... 

Revisamos tamén a cabeceira do documento para eliminar a preposición a que figura antes da data: *Burela, 

a dez de Xuño de dous mil catro. 

Cambiamos as palabras tomadas doutros idiomas como os castelanismos *ponencia e *cuota. 

Lembramos que os adxectivos adoitan acompañar os substantivos para achegarlles calidades que estes non posúen 

e, habitualmente, van colocados detrás deles, aínda que no texto localizamos un exemplo de adxectivación 

valorativa: ...sacaremos todos interesantes conclusións... 

Chama a atención o uso do indefinido mesma cun valor de pronome que non posúe: ...*e que ó remate da 

mesma... 

Comentamos a incorrecta acentuación de *tés, do verbo ter, e a falta de acento no pronome persoal tónico *nos 

en ...*ponte en contacto con nos... 

Mencionamos tamén a expresión obsoleta, dentro das correntes vixentes de modernización da linguaxe administrativa, 

*Rógoche que confirmes a asistencia... Nesta mesma liña recordamos que non debemos utilizar as fórmulas 

de tratamento, que lles corresponden a certos cargos da Administración, no medio do texto; eliminaremos 

polo tanto Excmo. Sr. e Ilmo. Sr., neste último caso ademais porque ao alcalde dunha localidade de menos de 

100 000 habitantes non lle corresponde ningún tratamento. É redundante tamén empregar a fórmula *SR. D. 

que aparece no pé, na indicación do destinatario. 

Por último, recordamos que os topónimos deben grafarse co seu nome completo. O concello é Cabana de Bergantiños 

non *Bergantiños. 


Unha perífrase verbal é un conxunto de dous verbos que forman unha unidade significativa e sintáctica. O primeiro 

verbo (o auxiliar) está en forma persoal e proporciona o significado gramatical (persoa, número, tempo, 

aspecto e modo). O segundo verbo (o auxiliado) é un infinitivo, un participio ou un xerundio que proporciona o 

significado léxico. Poden levar entre eles un elemento de relación (as preposicións a, de, en, para ou por ou a 

conxunción que). 


99

Perífrases verbais con infinitivo 

Ir + infinitivo 

PERÍFRASE SIGNIFICADO EXEMPLO 


Intencionalidade Se me incomodo vou coller o vaso e ... 

Futuro Apura que imos perder a cea 

Futuro Vouche contar algo que te ha de pasmar 

Haber (de) + infinitivo Obriga Has de varrer o cuarto se queres saír 

Hipótese Ese rapaz ha andar polos quince anos 

Houben (de) + infinitivo 

Acción a piques de suceder pero 

que non sucedeu 

O pai houbo de morrer co susto 

Hai que + infinitivo Obriga Hai que lavar os pratos se queremos cear 

Querer + infinitivo Acción a piques de suceder Parece que o sol quere romper 

Ter que + infinitivo Obriga Teño que marchar, hai cinco minutos que debía estar alá 

Ter de + infinitivo Acción de cumprimento obrigatorio O Antonio terá de cumprir coa miña irmá 

Deber (de) + infinitivo 

Obriga Debo de ir alí, debo facer algo por el 

Dúbida, hipótese Debeu de morrer, pois o sino toca a morto 

Poder + infinitivo Probabilidade Pensou que nas torres podería haber un tesouro 

Estar a + infinitivo 

Acción no seu desenvolvemento Vostedes estarán a matinar no caso todo o día 

Acción a piques de suceder Cando saímos da casa estaba a romper o día 

Estar para + infinitivo Acción a piques de suceder Está para saír a terceira edición da miña novela 

Andar a + infinitivo 

Acción no seu desenvolvemento pero cun 

valor de acción prolongada no tempo 

Sempre se anda a queixar de que aquí non hai as 

menciñas que hai alá 

Ser a + infinitivo Acción no seu desenvolvemento Todos son a dicirme que non haberá novidade 

Acabar/rematar de + inf. Acción rematada recente Cando rematei de contarlle todo aquilo, marchou 

Vir de + infinitivo 

Acción rematada recente con idea 

de movemento 

Os ladróns veñen de roubarlle os cartos ao cura 

Deixar(se) de + infinitivo Acción rematada Deixei de ser rapaz cando collín o barco 

Volver (a) + infinitivo Acción que se repite Agardei un pouco e volvín chamar 

Comezar a + infinitivo Colleu o legón e comezou a cavar 

Botarse a + infinitivo Acción no seu comezo Botouse a correr coma unha tola tras o autobús 

Dar en + infinitivo Cando estaban nos contos, deu en ferver a pota do caldo 

Chegar a + infinitivo Chegou a ofrecernos unha viaxe ao Caribe 

Vir a + infinitivo Acción que se achega ao seu término Ao final veu a ofrecernos unha viaxe ao Caribe 

Acabar por + infinitivo Acabou por ofrecernos unha viaxe ao Caribe

Perífrases verbais con participio 


Dar + participio 

Posibilidade/imposibilidade O pobre non daba xuntado os cartos para lle pagar 

Acción rematada Deu feito o traxe para a voda 

Levar + participio Acción rematada Xa levo lido unhas trinta páxinas 

Ir + participio Acción rematada Paréceme que xa vou curado de todo 

Ter + participio Acción rematada reiterativa Eu teño estado por alí e nunca vin nada diso 

Perífrases verbais con xerundio 


Estar + xerundio Meu avó estivo cismando no choio toda a tarde 

Andar + xerundio Andaba pescudando no armario 

Levar + xerundio 

Acción no seu desenvolvemento 

Levamos vivindo aquí medio ano 

Seguir + xerundio Polas noites seguía soñando con Superman 

Ir + xerundio A porta foi virando engordiño 

Vir + xerundio Veño falando así dende hai 40 anos 

As perífrases verbais teñen un comportamento sintáctico unitario que as diferencia doutro tipo de complexos verbais. 

Podemos comprobar que unha perífrase funciona en bloque transformándoa nunha oración interrogativa ou 

nunha oración pasiva: 

O neno vai comer a laranxa ¿Que vai comer o neno? 

O neno vai comer a laranxa A laranxa vai ser comida polo neno. 

Nalgunhas ocasións é difícil distinguir se hai perífrase ou non, pois cabe interpretar o complexo verbal como 

a expresión dun movemento físico, dunha intencionalidade ou de futuridade: vou comprar unha casa. Se podemos 

conmutar o verbo ir por outro verbo de movemento como correr ou marchar sen violentarmos a expresión, 

entón a construción será non perifrástica, pois existe movemento físico; se non se der esa posibilidade, o complexo 

verbal indicará intencionalidade ou futuridade e entón estaremos ante un uso perifrástico. 

É incorrecto, por ser interferencia do castelán, interpoñer a preposición a entre o verbo ir e o infinitivo agás cando 

ir + a + infinitivo ten o significado de ‘acción no seu desenvolvemento’ e equivale á perífrase ir + xerundio: 

ían xogando todo o camiño = ían a xogar todo o camiño. 

Poder + infinitivo: constitúe perífrase só cando, ao expresar probabilidade de que a acción se leve a cabo, 

se puider substituír por un adverbio de dúbida seguido do segundo verbo en subxuntivo: poden ser as doce = 

talvez sexan as doce. Non estamos ante unha perífrase cando conserva o significado básico de ‘ser capaz de’ 

ou ‘ter a posibilidade de’: podo levantar cen quilos. O mesmo ocorre con outras perífrases hipotéticas: deben 

(de) ser as doce = acaso sexan as doce; han (de) ser as doce = quizais sexan as doce. 

Andar + xerundio/andar + a + infinitivo: naqueles casos en que andar, malia a expresión de imperfectividade, 

conserva o significado básico de movemento non existirá perífrase: Anda mirando casas pola vila. 


101

Algunhas gramáticas non admiten a preposición a na perífrase volver (a) + infinitivo, outras si admiten esta 

posibilidade: nunca volverei a ter outro así = nunca volverei ter outro así. 

Cando aparece o verbo ter co participio que concorda co obxecto directo dun verbo transitivo, non nos atopamos 

ante unha perífrase verbal, pois o verbo ter conserva o significado de posesión: coido que se decatou de 

que tiña chantados os ollos nel; teño encargada unha caixa de doces para vostede; aquí todo o temos pechado 

por mor do vento. A perífrase ter + participio tamén pode indicar simplemente acción rematada, neste caso o verbo 

auxiliar vai en infinitivo (sentín moito non ter visto o filme), en futuro (cando deamos chegado xa terá acabado 

a festa), en pospretérito (se non foses tan nugallán, xa terías acabado a carreira), en copretérito (xa se tiña esquecido 

do seu preito) ou en pretérito de subxuntivo (... e o que non tivese ceado, quedaba sen cear). 



1 Analiza o valor das perífrases que se inclúen nestes enunciados sacados de textos administrativos 

e comproba se o seu uso é correcto: 

De conformidade co sinalado veño en dispoñer a adopción da seguinte resolución. 

Informámolo de que o día 04.11.2003 se lle cargarán na conta os importes citados e, polo tanto, non 

terá que acudir ás entidades financeiras. 

Infórmoo de que deberá aboar a cantidade citada no prazo de 48 h tras recibir esta comunicación. 

As partes poderán acordar libremente o idioma ou idiomas da arbitraxe. 

... tendo en conta que non se vai producir indefensión ningunha pois todos os cidadáns teñen o deber de 

coñecer o castelán. 

Con esta dupla posibilidade de acreditación do coñecemento do galego estase a introducir un factor de 

discriminación. 

2 Reconstrúe as seguintes frases utilizando unha perífrase verbal que exprese o aspecto 

que se che indica entre parénteses: 

Estiveron a punto de collelos entre todos (acción que estivo a punto de suceder). 

Colle o que poidas para chegar ben e a tempo (obrigatoriedade). 

Pronto chamarán á nosa porta pedindo axuda (acción futura). 

Moito paseei eu por aí daquela (acción pasada reiterada). 

Se cadra perderon a chave (probabilidade). 

3 O xerundio presenta unha acción, mostrada no seu desenvolvemento, simultánea ao seu referente (atopeina 

correndo pola rúa). Pode ser substituído por unha oración subordinada introducida por cando (atopeina 

cando corría pola rúa) ou pola estrutura a + infinitivo (atopeina a correr pola rúa) coa que tamén concorre 

en determinadas perífrases (estaba comendo = estaba a comer). Se vai precedido pola preposición 

en indica que a súa acción se desenvolve xusto cando remata a sinalada polo verbo conxugado (en chegando, 

chámame). Nestes contextos é substituíble por ao + infinitivo (ao chegares, chámame). 

Cambia as expresións salientadas por outras equivalentes que inclúan xerundios, se 

se puider: 

Se xa tiñas frío daquela, debías coller unha chaqueta e non andar agora a tremer. 

Nese grupo están todos a fumar. 

Aínda que estás a finalizar as vacacións, estás a ler moito e non vés onda nós ningunha tarde. 

Segundo acabedes, facede o favor de me telefonar. 

Xusto no momento de marchar elas, caeu o televisor. 

Quedou branco coma a cera ao comezar o acto. 


103

4. Corrixe os castelanismos léxicos nestas oracións: 

Antes de lle botar o alquitrán á estrada tedes que retirar o escombro. 

Dimitiu o presidente da Diputación de Pontevedra. 

Aquel xornal compostelano revelou que a deuda do axuntamento era superior ao que se pensaba. 

O diseño do xardín público non lle gustou á corporación municipal. 

Atropellou un can cando, ao pasar por riba daquel bache, non conseguiu controlar o coche. 

Recolleron os becarios no andén da estación. 

Seica agora está prohibido subir as rodas do coche ao bordillo da acera. 

A policía municipal iniciou o desahucio dos inquilinos do edificio que fora declarado en ruínas. 

A última decisión do Pleno Municipal foi poñer adoquíns en todas as calles peatonais. 

Dudo moito que vaian plantar árboles nos arcéns das carreteiras comarcais dependentes da Xunta de Galicia. 

Hoxe a grúa municipal retirou vinte vehículos que aparcaran nas plazas reservadas para disminuídos físicos. 

A pena foi maior porque o xuez considerou que actuara con premeditación e alevosía. 

Hoxe comeza a campaña de limpieza e desratización das alcantarillas. 

Todos deberiamos ter moi en conta o artículo 1º da Lei de normalización lingüística. 

Foi sempre un estudante aventaxado, non é raro que subise tan axiña no escalafón. 

Non se admitirá documento algún que non teña todas as casillas correctamente cumprimentadas. 

5. Completa estes vocábulos con r ou l segundo conveña: 

ap icación p acer temp o ig exa rec uta 

c asificar p azo p ata p aca f ota 

ac amación ap azar p atino c aro exp icar 

cump ir b ando esc avo prob ema f echa 

p enario f ouxo c emencia g oria púb ico 


O infinitivo conxugado 

O fax 



infinitivo conxugado 



CONSELLERÍA DE XUSTIZA, 

INTERIOR E ADMINISTRACIÓN LOCAL 

Dirección Xeral de Xustiza 


SUBDIRECCION XERAL DE RECURSOS MATERIAIS 

E INFORMATICOS DA ADMINISTRACION 

DE XUSTIZA 

Teléf.: 981-54.54.54 

Fax: 981-54.44.44 

FAX 

Remitente: ILMO. SR. DON ANDRES FERNANDEZ SERANTES. 

Cargo: SUBDIRECTOR XERAL. 

Destinatario: SR. D. MANUEL GARCIA VAZQUEZ. Fax de destino: 

981.59.59.59 

Empresa: REPARACIONS, S.A. Data: 

07/10/04 

Praza de Europa, 5 A- 4º 

Polígono das Fontiñas 

15781 SANTIAGO 

ASUNTO: 

Prégolles que, á maior brevidade, procedan á reparación do aparato de gravación 

dixital da Sala de Vistas do Xulgado de Primeira Instancia e Instrucción Nº 15 de A CORUÑA, 

xa que outra vez sofre avaría consistente en ruido intenso e pitido constante que fan imposible 

a gravación, coa posibilidade de ter que suspendermos os xuízos, tal e como se sinala no folio 

adxunto. 

Dita avaría, despois de a repararen os seus Técnicos o día 4 dos correntes mes e ano, 

no día de hoxe volveu a aparecer. 

Número de follas incluída ésta: 2 

O SUBDIRECTOR XERAL, 


Asdo: Andrés Fernández Serantes.

FAX 


Praza de Europa, 5 A, 4.º 

CONSELLERÍA DE XUSTIZA, 

Polígono das Fontiñas 

INTERIOR E ADMINISTRACIÓN LOCAL 

15781 Santiago de Compostela 

Dirección Xeral de Xustiza Teléf.: 981 545 454 

Subdirección Xeral de Recursos Materiais 

e Informáticos da Administración de Xustiza 

Fax: 981 544 444 

NÚM. FAX: 981 595 959 DATA: 07/10/2004 

DIRIXIDO A: Manuel García Vázquez, da empresa Reparacións, S.A. 

DE: Andrés Fernández Serantes, subdirector xeral de Recursos Materiais e Informáticos da 

Administración de Xustiza 

Número de páxinas (incluída esta): 2 

Solicítolle que, coa maior brevidade, nos veñan reparar o aparello de gravación dixital da sala de 

vistas do Xulgado de Primeira Instancia e Instrución número 15 da Coruña, xa que volve a estar 

avariado. Emite un ruído intenso, pita constantemente e impide gravar. Este feito pode implicar que 

sexan suspendidos os xuízos, como lle indico no folio adxunto. 

A dita avaría volveu a aparecer despois de a repararen os seus técnicos fai tres días. 


107


Este documento é un fax, un documento que se transmite por vía telefónica ou telemática. 

O primeiro que debemos cambiar no texto é o topónimo que aparece no enderezo da Consellería de Xustiza, 

Interior e Administración Local, *SANTIAGO, por dúas razóns: porque está todo en maiúscula e só debería levar 

maiúscula inicial; e porque sempre debemos desenvolver completamente os topónimos. É preciso que o modifiquemos 

por Santiago de Compostela. 

Cambiamos Subdirección Xeral de Recursos Materiais e Informáticos da Administración de Xustiza para a cabeceira 

propiamente dita porque forma parte dela e ademais, no lugar en que estaba, parecía que era o título do documento. 

Do mesmo xeito trasladamos os números de teléfono e fax para debaixo do enderezo desta institución, xa 

que é aí onde deben figurar e recomendamos grafalo de tres en tres díxitos: 981 545 454 e 981 544 444. 

O título debe ir destacado tipograficamente do resto do texto. De aí que o grafemos con letra grosa. 

En canto ás partes do documento, cómpre primeiro indicarmos o número de fax ao que vai destinado o texto e 

logo a data en que é enviado. Despois debemos sinalar a quen vai dirixido o texto, quen llo envía e, posteriormente, 

a información complementaria (o número de páxinas de que consta, etc.). Por último, xa poñemos a información 

que queremos transmitirlle ao destinatario. Para finalizar asinamos o documento sen identificar a sinatura, 

pois estes datos xa constan no texto. 

Á hora de comentarmos a data é necesario indicar que, de utilizarmos o sistema internacional, que é o que aparece 

no texto, sempre debemos encher dous díxitos (día)/dous díxitos (mes)/catro díxitos (ano). Polo tanto, aquí 

debemos corrixir *07/10/04 por 07/10/2004. 

O seguinte de que podemos falar neste texto é do uso dos tratamentos. No caso do remitente temos que lembrar 

que un non debe tratarse a si mesmo nin de D. nin de Sr., e moito menos de *Ilmo. Sr. D. No que se refire ao destinatario, 

non debemos empregar xuntos os tratamentos de Sr. e D., pois están ao mesmo nivel. En caso de quererlle 

pór un tratamento ao noso destinatario ou ben o tratamos de Sr. ou ben de D., pero nunca de *Sr. D. 

En canto ás maiúsculas que aparecen no remitente e no destinatario, non as debemos empregar. Á hora de comentarmos 

as maiúsculas neste texto temos que falar tamén das distintas partes do documento (DATA, DIRIXIDO 

A...), as cales si que deben ir en maiúscula. Hai outros casos que tamén debemos destacar: *Sala de Vistas > 

sala de vistas; *Xulgado de Primeira Instancia e Instrucción Nº 15 de A CORUÑA > Xulgado de Primeira Instancia 

e Instrución número 15 da Coruña; *despois de a repararen os seus Técnicos > despois de a repararen os 

seus técnicos; e *O SUBDIRECTOR XERAL, (que non debe aparecer, pois eses datos xa figuran no documento. 

De aparecer só levaría maiúscula o O, por ser comezo de liña: O subdirector xeral). 

O seguinte que podemos comentar é a puntuación, xa que no documento aparecen varios enunciados con punto 

ao final. As oracións débeno levar, pero os enunciados non: *Remitente: *ILMO. SR. DON ANDRES FER- 

NANDEZ SERANTES.; *Cargo: SUBDIRECTOR XERAL.; *Destinatario: SR. D. MANUEL GARCIA VAZQUEZ.; 

*Asdo: Andrés Fernández Serantes. Ademais temos que indicar que non é preciso identificar a rúbrica, xa que 

os datos figuran no corpo do documento, mais se o fose, despois do cargo do emisor, antes da rúbrica, non deberiamos 

pór ningunha coma *O SUBDIRECTOR XERAL,. 


No corpo do documento debemos eliminar a palabra ASUNTO, xa que non estamos ante un oficio. En canto 

ao léxico temos que indicar que non debemos utilizar nos documentos administrativos verbos de súplica como 

pregar (o cal cambiaremos por solicitar ou pedir) e que *pitido non se recolle en galego; senón chifro, pito ou 

asubío. Podemos lembrar tamén que documento adxunto é correcto, pero que non debemos usar adxuntar como 

verbo e que gravar en galego recolle as acepcións dos verbos gravar e grabar do castelán. É importante tamén 

comentarmos a utilización errónea de dito sen o artigo *Dita avaría. Lembremos que dito e os seus derivados 

sempre van acompañados polo artigo: A dita avaría. 

Outro aspecto que cómpre comentarmos é que hai locucións e frases feitas que copian as preposicións do castelán, 

pero que cambian en galego. Así, atopamos no texto *á maior brevidade, que debemos corrixir por coa 

maior brevidade, canto antes ou o máis axiña posible. 

Tamén debemos corrixir os circunloquios: *procedan á reparación do aparato de gravación dixital > reparen o 

aparello de gravación dixital e *fan imposible a gravación > impiden gravar; e a nominalización que hai en 

*fan imposible a gravación. Lembremos que o uso dos verbos lle proporciona ao texto máis axilidade. 

Podemos falar a continuación das abreviaturas que aparecen no texto. Debemos recordar que as abreviaturas 

sempre deben rematar cun punto, agás as que teñen a barra, que non o levan. No texto corrixiremos *Nº por 

número. Se tivésemos que identificar a sinatura, deberiamos corrixir a abreviatura de *Asdo: e poñerlle o punto 

ao final. Podemos comentar tamén o caso de S.A., que pode levar puntos ou non, segundo o consideremos 

unha abreviatura ou unha sigla. Neste caso deixámolo como abreviatura por formar parte do nome dunha empresa 

privada. 

Outro aspecto moi importante que debemos tratar neste texto é o que se refire ás contraccións. No texto aparece 

*Xulgado de Primeira Instancia e Instrucción Nº 15 de A CORUÑA. Cómpre lembrarmos que as preposicións 

sempre contraen cos artigos dos topónimos. Polo tanto, debemos corrixir esa secuencia por Xulgado de Primeira 

Instancia e Instrución número 15 da Coruña. 

Temos que comentar tamén as cantidades. Aparecen Praza de Europa, 5 A, 4.º 15781 SANTIAGO; 

*07/10/04 (que xa corriximos); números de teléfono; *Xulgado de Primeira Instancia e Instrucción Nº 15 de 

A CORUÑA; *o día 4 dos correntes mes e ano e *Número de follas incluída ésta: 2. É necesario repasarmos 

que os números de orde nunca levan punto (ano 2004, exp. 345509); os números de cantidade deben levar 

un espazo ou un punto a partir das cinco cifras (15 250, 3450); as cantidades superiores a nove débense escribir 

con número (25 persoas), mais se se trata dun prazo podemos pór tanto cifras como letra (Dispón dun prazo 

de 15/quince días para achegar a dita documentación); unha oración non debe empezar por unha cifra 

(*25 persoas asistiron ao relatorio > Asistiron 25 persoas ao relatorio); as porcentaxes debémolas escribir con 

cifras e co seu símbolo (O 15% dos asistentes eran homes) e os números que van despois dun substantivo deben 

ir en cifras (páx. 23, artigo 3, capítulo 8). 

Tamén debemos corrixir no texto os cambios da norma. Así, *Xulgado de Primeira Instancia e Instrucción Nº 15 

de A CORUÑA debe ser Xulgado de Primeira Instancia e Instrución número 15 da Coruña. Lembremos que cando 

antes dun grupo culto -cc- ou -ct- aparece un i ou un u normalmente un dos c vaise eliminar. 

Temos que comentar tamén a escrita telegráfica. Hai veces en que na linguaxe administrativa suprimimos elementos 

necesarios na oración como artigos, preposicións ou conxuncións. No texto aparece *sofre avaría consistente 

en ruido (que debería ser sofre unha avaría que consiste nun ruído). En canto á palabra *ruido, debería levar 


109

acento gráfico, pois recordemos que cando temos os grupos iu ou ui e a forza de voz recae na segunda vogal 

esta acentúase graficamente. 

Aparecen no documento tamén termos e estruturas que resultan innecesarios, como: *o día 4 dos correntes mes 

e ano; *no día de hoxe e *tal e como se sinala no folio adxunto. 

Debemos comentar o uso do infinitivo conxugado. A primeira vez que aparece está mal empregado *ter que 

suspendermos, xa que o infinitivo é o verbo auxiliado dunha perífrase. Debémolo corrixir por ter que suspender. 

A segunda vez que se utiliza no texto é en *despois de a repararen os seus Técnicos, onde está usado correctamente, 

debido á presenza da preposición de. Lembremos que neste exemplo tiñamos que modificar a maiúscula 

de *Técnicos. Temos que falar aquí tamén da colocación do pronome átono, que pode ser antes ou despois 

do infinitivo. 

Para finalizar temos que comentar que no texto aparece o demostrativo feminino *ésta con acento gráfico. En 

galego, a diferenza do que ocorre en castelán, os demostrativos nunca se acentúan. 


En galego, ademais do infinitivo invariable (andar, comer, partir) posuímos o infinitivo persoal ou conxugado, que 

está constituído pola forma do infinitivo seguida dos morfemas de número e persoa: 

andar comer partir 

andarø comerø partirø 

andares comeres partires 

andarø comerø partirø 

andarmos comermos partirmos 

andardes comerdes partirdes 

andaren comeren partiren 

Casos en que podemos usar o infinitivo conxugado: 

◗ Cando o infinitivo ten un suxeito, expreso ou non, distinto do do verbo principal: 

Mañá chamarante ao rematarmos a asemblea de que che falamos. 

Cómpre entregardes o traballo do curso antes do 20 de xuño. 

Ao finalizaren as obras, falaremos de como quedaron. 

◗ É tamén usual empregalo cando ten o mesmo suxeito que o verbo principal pero vai antes ca el, fundamentalmente 

se a subordinada de infinitivo está introducida por unha preposición: 

Por facerdes as cousas daquel xeito, logo tivestes que escoitar unha boa reprimenda. 

Ao chegarmos quedamos moi sorprendidos. 

◗ Cando o suxeito é o mesmo ca o do verbo principal e vai a unha distancia considerable que pode escurecer 

este suxeito: 


Realizastes aquela curta viaxe, que tanto vos prestou, para volverdes ao traballo tan pronto como chegastes. 

◗ Ás veces indica a indeterminación do suxeito, en terceira persoa do plural: 

Chegamos xusto no momento de pecharen a porta. 

◗ Con verbos pronominais ou reflexivos: 

Fomos cedo para a cama para logo ser quen de levantármonos ás sete. 

Casos en que non podemos usar a forma conxugada: 

◗ Cando o infinitivo é o verbo auxiliado dunha perífrase: 

Imos realizar unha xuntanza o próximo xoves no salón de actos. 

Tedes que narrarnos os feitos tal como sucederon. 

◗ Cando o infinitivo está rexido por un verbo modal (querer, deber, poder...), causativo (deixar, facer, mandar...) 

ou de sentido (sentir, oír, ver...) e ten o seu mesmo suxeito: 

A ver se agora podemos actuar correctamente. 

Vímosvos entrar alí e fomos detrás de vós. 

◗ Cando o infinitivo ten o mesmo suxeito que o verbo de que depende e vai pegado a el ou separado del só 

pola preposición que esixe ese réxime verbal: 

Obrigoute a presentarte alí con toda a xente. 

Lémbrense de entregar a documentación antes de quince días. 

◗ Cando o infinitivo posúe valor imperativo: 

A durmir, rapaces, que mañá é outro día. 


111


1 Substitúe o infinitivo invariable polo conxugado sempre que se poida: 

Chove moito para saír (nós) así. 

Antes de entregar o exercicio, repasádeo ben. 

O coche saíu da estrada por correr (vós) tanto. 

Ao dicir (ti) iso, mudou de cor. 

Ao entrar (eles), vin como mirabas para atrás. 

Xa é hora de ir (ti) pensando en marchar. 

Terán que pasar aínda uns anos para ver (nós) o que iso significa. 

Deixo aquí as chaves para pechar (ti) a porta. 

Ao escoitar a súa longa exposición, algúns asistentes non puideron dominar o sono. 

Temos que lle preguntar a alguén que viva por aquí para non andar ás toas. 

Son moitos os galegos que tiveron que marchar ao estranxeiro para atopar traballo. 

Hai varias historias que ti non debes saber. 

Á hora de estudar (nós) este tema, nunca nos damos posto de acordo. 

Para comer (vós) ben, deberiades ir a Ribeira. 

Con nos lamentar non amañamos nada. 

2 Substitúe as expresións salientadas por construcións con infinitivo conxugado, facendo 

as transformacións necesarias: 

Con que expliquedes o que pasou, dareime por conforme. 

Sería máis doado que subísemos polo outro lado. 

Para que cheguemos a tempo, teredes que apurar algo máis. 

Este é un sitio xeitoso para que montemos unha tenda. 

Non escoitamos chamar porque estabades barullando. 

A liberdade é necesaria incluso para que poidamos pensar. 

Todo empezou xusto cando ti entrabas. 

Non podemos comunicarnos facilmente porque estades sen teléfono na vila. 

Fixemos unha festa cando nos deron as notas. 

Porque chores, non van cambiar as cousas. 

É preciso que rematedes antes das sete. 

Cando imos de viaxe nunca nos chegan os días a nada. 

Se coñecen ben a zona, que nola ensinen. 

3 Indica se o infinitivo está utilizado correctamente nestas oracións: 

O rapaz expuxo a súa teoría para convenceren os demais. 

Temos que irmos todos de viaxe á neve. 

Para ir ao Caribe, precisades moito diñeiro. 

Xa vai sendo hora de poder facermos o que queiramos. 

Chegastes a Melide, despois dunha longa e dura viaxe, para ir á exposición de pintura. 

Con saírmos de aquí sobre as nove, chegaremos a tempo. 


Non deberías actuares dese xeito, iso non che vai axudares nada. 

Marcharon cedo para a casa coa intención de levantárense cedo o día seguinte. 

De falardes con Manuel, dádelle recordos. 

Por estar despistados, non vos decatastes de como acabara o conto. 

4 Substitúe as palabras incorrectas polas formas normativas: 

Entablaron un recurso de suplicación. 

As costas do xuício son a costa do demandado. 

Non se cubriu o cupo de asistenza esperada. 

Os bens foron embargados por vía de apremio. 

O concellal foi acusado de cofeito. 

O grado de movilidade do accidentado é do 45%. 

Na oficiña de repartimento traballan dous auxiliares. 

O delicto foi cometido con premeditación e alevosía. 

Ademais do soldo teñen as dietas de desplazamento. 

5 Completa con p as palabras que o precisen: 

rece ción ace ción di tongo escé tico rece tor proscri ción 

ado ción prece to inscri ción se tembro sinó tico conce ción 

sé timo ra tar adscri ción volu tuoso corru ción descri tivo 

ra to o tativo ca turar abru to ine to prescri ción 

tri tongo cle tómano descri ción se tentrión re tar indescri tible 


113

O futuro de subxuntivo 

A circular 



futuro de subxuntivo: formación e valores 



CONCELLO DE LAXE (A CORUÑA) 

Avda. Cesáreo Pondal, 26 – C.P. 15117 – Teléf. 981 70 69 03 

Telefax 981 72 80 25 – E-mail: correo@laxe.dicoruna.es 

Circular de servicio 

Asunto: Información municipal a través da web do concello. 

Na percura da modernización da administración municipal decidírase aproveitar as novas tecnoloxías, 

creando a web do Concello, para mellora-la difusión da información que xeraban os servicios 

municipais. 

Observo que non se está a conquerir este obxectivo, penso que non debemos de desaproveitar un 

medio que tivo un custo económico para as arcas municipais e que pode contribuir a unha maior 

publicidade de toda aquela información do que se está a facer no Concello e que é de interese 

para os nosos veciños. 

Poño en coñecemento dos traballadores dos diferentes negociados/departamentos municipais a 

obriga de comunicar mediante nota, que será depositada na carpeta que pon “biblioteca” das oficinas 

xerais, de toda información que xulgaren importante para os cidadáns. 

Sírvase asinar a presente para constancia. 

Recibín un exemplar da presente circular 

Hoxe, 20 de decembro de 2001 

Dª. Mª José López Portos 

Educadora Familiar 


Laxe, 19 de decembro de 2001 

O ALCALDE 

Asdo. Antonio Carracedo Sacedón 

TEXTO ORIXINAL

CONCELLO DE LAXE 

Avda. Cesáreo Pondal, 26 

15117 Laxe 

Tel.: 981 706 903 

Fax: 981 728 025 

Enderezo electrónico: correo@laxe.dicoruna.es 

CIRCULAR 

Asunto: información municipal na páxina web do concello 

A páxina web do concello creouse para mellorar a difusión da información que xeran os servizos 

municipais e para modernizar a administración do municipio. 

Non se debe desaproveitar un medio que supuxo un custo económico para as arcas municipais e 

que pode contribuír a publicar todo o que se está a facer no concello e que lle interesa á nosa veciñanza. 

Este obxectivo non se está conseguindo, polo que lle recordo ao persoal de todos os departamentos 

ou negociados municipais que debe comunicar mediante unha nota toda a información que xulgar 

importante para a cidadanía. Esta nota debe depositarse na carpeta co rótulo biblioteca das 

oficinas xerais. 


O alcalde 

rúbrica 

Antonio Carracedo Sacedón 

Recibín un exemplar da presente circular. 


D.ª M.ª José López Portas 

Educadora familiar 



117


O texto obxecto do comentario é unha circular, é dicir, un documento de transmisión que se dirixe a un grupo indeterminado 

de usuarios. Podemos clasificar a circular como un subtipo de carta que se utiliza para a comunicación 

interna da Administración. A información que transmite é variada e, polo xeral, non se inclúe na tramitación 

do procedemento administrativo nin se incorpora ao expediente. 

Como a carta, a circular permite unha redacción máis flexible e cordial ca outro tipo de documentos, aínda que 

presenta menos datos na cabeceira. A pesar desta flexibilidade, a súa estrutura poderíase acomodar ás seguintes 

partes: cabeceira, corpo e peche. 

Neste documento observamos que, aínda que non hai referencia, si se inclúe o asunto da circular e o corpo do 

documento desenvólvese en tres parágrafos en que a información responde á estrutura tradicional da carta (introdución, 

exposición e conclusión). Non utiliza fórmulas de saúdo nin de despedida polo que, no peche, os elementos 

seguen a orde lóxica (lugar e data, cargo, rúbrica, nome e apelidos). 

Sinalamos certas incorreccións como o abuso de recursos tipográficos no título do documento (maior tamaño de 

letra, letra negra, letra cursiva e subliñado). Non deixa ningún espazo entre os parágrafos polo que, nunha primeira 

ollada, o texto parece un bloque compacto e denso, impresión que non contribúe á claridade. O peche 

aparece centrado no medio da folla como se realmente fose o máis importante do documento, feito que se relaciona 

co uso das maiúsculas para destacar o cargo da persoa que asina (*O ALCALDE) en contraposición co 

cargo que desenvolve a persoa que asina o documento no momento da súa recepción (*Educadora Familiar). 

Con respecto a este caso temos que sinalar que non hai ningunha razón para grafar *Familiar coa letra inicial 

en maiúscula. 

Destacamos tamén o uso das maiúsculas e minúsculas na palabra concello. Aínda que acostuma aparecer en 

maiúscula por tradición, podemos distinguir entre o uso da maiúscula para nos referir ao organismo e a minúscula 

cando falamos do lugar ou edificio onde o goberno municipal desenvolve as súas funcións ou cando aparece 

a denominación incompleta. Neste texto apreciamos unha falta de coherencia xa que no asunto aparece 

en minúscula e logo, no corpo do documento, aparece dúas veces en maiúscula: ...*a través da web do concello..., 

...creando a web do Concello..., ...se está a facer no Concello... 

Atopamos léxico que pertence a unha linguaxe especializada, o mundo das novas tecnoloxías como web, pero 

chama a nosa atención, sobre todo, o emprego de palabras como *percura ou *conquerir. Rexeitamos *percura 

posto que se trata dun vulgarismo por asimilación con metátese, a forma correcta é procura. No caso de 

*conquerir estamos ante un arcaísmo, que significaba na época medieval ‘conquistar’. Corriximos tamén o castelanismo 

*servicios. 

Colocamos o artigo na frase ...*de toda información... e mencionamos a falta de coherencia na utilización da 

segunda forma do artigo: ...aproveitar as novas tecnoloxías... fronte a ...para mellora-la difusión... 

Comentamos a falta de acento da palabra *contribuir. 

Pódese deducir que non se observa unha escrita discriminatoria en canto á lingua, posto que utiliza correctamente 

o masculino para se referir a cargos ocupados por homes e o feminino para cargos que desenvolven mulleres: 

o alcalde, educadora familiar. Pero si debemos comentar que, aínda que o masculino funciona como xéne- 


o non marcado para falar dos dous sexos, é preferible utilizar outros recursos da lingua como os substantivos 

colectivos veciñanza no canto de veciños en ...de interese para os nosos veciños, persoal no lugar de traballadores 

na frase Poño en coñecemento dos traballadores... ou cidadanía en vez de cidadáns en que xulgaren importante 

para os cidadáns... 

Destacamos a utilización correcta do futuro de subxuntivo no enunciado ...de toda información que xulgaren importante 

para os cidadáns. O futuro de subxuntivo expresa unha acción futura non real pero que parece probable 

que se realice. 

Mencionamos tamén a expresión obsoleta, dentro das correntes vixentes de modernización da linguaxe administrativa, 

*Sírvase asinar a presente para constancia. Neste mesmo enunciado sinalamos o mal uso que se fai do 

adxectivo *presente que adquire un valor de pronome que non lle corresponde. 

Nas abreviaturas que aparecen no texto debemos comentar a ausencia dos dous puntos despois de *Asdo., xa 

que logo vén a explicación da rúbrica e a errónea colocación do punto en *Dª. que non debe ir despois da 

parte voada. 


O futuro de subxuntivo contaba con plena vixencia funcional no galego-portugués medieval; pero, máis adiante, no 

galego viuse progresivamente desprazado por outras formas do subxuntivo e mais polo presente de indicativo. Está 

totalmente varrido do galego falado actual, aínda que se conserva fosilizado en refráns e no cancioneiro popular. 

Pervive feblemente na fala e na literatura galega do século XIX e na lingua literaria actual. Consérvase máis en 

certos rexistros formais da lingua escrita, por exemplo, na documentación xurídica e administrativa. 

Presenta as mesmas terminacións de número e persoa ca o infinitivo conxugado, polo que ambos os dous tempos 

coinciden nos verbos regulares. Os verbos que teñen unha raíz distinta para os tempos de perfecto (verbos 

irregulares) toman esta para o futuro de subxuntivo. 

Ser Andar 

Futuro de subxuntivo Infinitivo conxugado Futuro de subxuntivo Infinitivo conxugado 

for ser andar andar 

fores seres andares andares 

for ser andar andar 

formos sermos andarmos andarmos 

fordes serdes andardes andardes 

foren seren andaren andaren 

A pesar da coincidencia de formas entre o infinitivo conxugado e o futuro de subxuntivo nos verbos regulares, é 

difícil confundilos xa que, ao ser o futuro un tempo do modo subxuntivo, as accións que predique serán sempre 

accións irreais: 

Como veñan hoxe, bótoos De viren hoxe, bótoos Se viñeren hoxe, bótoos. 

Así que cheguen, marcho Ao chegaren, marcho Se chegaren, marcho. 

Antes de que os collamos... Antes de collérmolos... Se os collermos... 


119

O futuro de subxuntivo expresa unha acción futura non real pero que parece probable que se realice. Debe aparecer 

nunha oración dependente doutra que leve o verbo en presente, en imperativo ou en futuro. A oración en 

que se insira o futuro será unha condicional con se (Se fixeren novos regulamentos, comunicaranse axiña), unha 

temporal con cando (Cando fixeren novos regulamentos, comuníquennolos axiña), unha modal con segundo ou 

conforme (Comuniquen os novos regulamentos conforme os fixeren) ou unha relativa (Quen fixer novos regulamentos, 

comuníqueos axiña). 

Ás veces, úsase inadecuadamente o imperfecto de subxuntivo cando no seu lugar se debería utilizar o futuro de 

subxuntivo ou o presente de subxuntivo. Son os casos en que queremos indicar futuridade a partir do momento 

da orixe, por exemplo, a partir do momento en que se publique unha orde ou un decreto (...admitiranse as solicitudes 

que se *presentasen dentro do prazo). Nestes casos o correcto é empregar, na oración principal, o presente 

de indicativo ou o futuro de indicativo (admítense ou admitiranse) e na subordinada o futuro de subxuntivo 

(as que se presentaren) ou o presente de subxuntivo (as que se presenten). Pero o máis frecuente é que apareza 

na subordinada o imperfecto de subxuntivo (as que se presentasen) que foi o tempo que veu substituír o futuro de 

subxuntivo. Debemos utilizar o futuro de subxuntivo ou o presente de subxuntivo pois son os tempos verbais que 

nos concretan o período, é dicir, neste caso, precisan que só se van admitir as solicitudes que se presenten a 

partir do momento en que se publique a orde e non as que se presentasen antes da publicación de tal orde. 

Aconséllase seguir esta regra: cando na principal empreguemos o presente ou o futuro de indicativo, na subordinada 

empregaremos o futuro de subxuntivo: admitiranse as solicitudes que se presentaren dentro do prazo. 



1 Introduce formas de futuro de subxuntivo, se for posible, nos seguintes fragmentos 

extraídos de documentos administrativos: 

... cando se comprobe que as propostas se axustan ao que se require, remitiranse á intervención municipal. 

... arquivarase a súa petición en caso de que non se presente no prazo indicado. 

Ofrecemos, ao final destas indicacións, unha serie de referencias bibliográficas básicas que son de acceso 

doado para todas as persoas que puidesen estar interesadas nas diferentes propostas de criterios de uso. 

Cando os ingresos se efectúen por medio de transferencias, consideraranse admitidos aqueles que se presenten 

dentro dos quince días seguintes ao de publicar esta orde. 

Se a acreditación por medio do correspondente diploma non fose suficiente estaríase descoñecendo a finalidade 

práctica para a que foron establecidos... 

O restablecemento da situación de igualdade inclúe en todo caso a reparación económica, se houbese lugar 

a ela. 

2 Substitúe a forma salientada por un futuro de subxuntivo, sempre que sexa posible: 

Sexa quen fose non quedará sen castigo. 

O que estea condenado, será desbotado. 

Se ves que eles se opoñen, non te esforces. 

Se os recoñeceses, dilles que nos chamen. 

Cando teñas tempo, ven onda min. 

Se publicasen mañá a lei, comezamos os cursos. 

Na reunión de mañá aprobarase, se procedese, a obra para mellorar o pavillón. 

Se comprásedes dúas, despois cómprovos eu unha. 

Se é o caso de que traian os nenos á festa, teredes que poñer máis pratos na mesa para o xantar. 

Irei fregar cando traian os pratos da mesa. 

Cando estean todos, poden vostedes entrar. 

3 Transforma as frases segundo o modelo: 

Un xogador que suple > Un xogador suplente 

Un encargo que urxe > 

Unha persoa que sobreviviu > 

Un metal que reloce > 

A páxina que segue > 

Unha rapaza que sobresae das máis > 

Un guerrilleiro que combate e que ten valor > 

Un saúdo que convén > 

Os que oen a radio > 


121

4 Une a forma castelá coa galega correspondente: 

inversión bursátil materia, disciplina 

estadillo algarismo 

guarismo desafiuzar 

desahuciar danos e perdas 

cumplimentar un impreso papelame 

daños y perjuicios relación de persoal 

asignatura investimento bolsista 

papeleo cubrir un impreso 

matasellos cuño 

5 Introduce x ou s segundo corresponda: 

e cavar e tender e tensión e tensivo 

e cavación e trañar e traño e trañeza 

e tran eiro e tran eiría e a erar e i ir 

e cusa e piar e poliar e premer 

o í eno me quiño lapi entinela 

Cando na mesma palabra, non composta, aparece dúas veces x en posición intervocálica, a primeira vez co 

valor de [ks] e a segunda co de [ ], pódese optar por substituír o primeiro x por s (esaxeración, esaxerar, esixente, 

esixencia, esixir...) ou ben por manter inalterado o grupo etimolóxico (exaxeración, exixir...). Esta posibilidade 

non lles afecta aos prefixos do tipo ex- seguidos de consoante nin ás palabras compostas (expunxir, toxicoloxía...). 

Con todo, algunhas voces moi populares, documentadas xa deste modo en textos medievais deben 

escribirse con s: escava, escavación, escavadora; estender (pero extensión, extensivo, extenso, extensor); estrañar, 

estrañamento, estraño, estrañeza; estranxeiro, estranxeiría, estranxeirismo; estremar ‘derregar’, estrema, estremo 

‘linde’ (pero extremar, extremidade, extremismo, extremo, extremoso). 


Os réximes prepositivos 

O requirimento 



réximes preposicionais 

queísmo e dequeísmo 




Área Central-Fontiñas 

CONSELLERIA DE 15707 SANTIAGO DE COMPOSTELA 

POLÍTICA TERRITORIAL, 

OBRAS PÚBLICAS E VIVENDA 

Dirección Xeral de Transportes 


HENRIQUE PÉREZ FERNÁNDEZ 

Lg. de Ar-Tabeaio, s/n. 

15175 Carral 

A Coruña 

Co obxecto de comprobar o cumprimento da normativa que regula os transportes terrestres e de conformidade 

co disposto no art. 33.3 da Lei 16/1987, de 30 de xullo, de Ordenación dos Transportes Terrestres 

(B.O.E. do 31) modificada pola Lei 29/2003, de 8 de outubro, e o art. 19.2 do seu Regulamento de aplicación, 

aprobado por R.D. 1211/1990, de 28 de setembro (B.O.E. de 8-10-1990), pola presente requíreselle 

de que no improrrogable prazo de dez (10) días, a contar dende a recepción do presente requerimento, 

remita a este Centro Directivo (dirección arriba sinalada) a seguinte documentación: 

Discos-diagrama de tacógrafo do período comprendido entre o 16 de xaneiro e o 27 de febreiro 

2005 (ambas as datas incluídas) correspondentes ós vehículos matrículas 0000 DDD e 1111 

CCC. 

Modelos TC-1 e TC-2 de cotización á Seguridade Social, ou caso de non existir esta, xustificante de 

cotización ó Réxime Especial de Traballadores Autónomos, correspondentes ó período sinalado. 

Fotocopia do Permiso de Condución de cada un dos condutores que conduciron os vehículos. 

Fotocopia do xustificante de control de tacógrafo dos vehículos. 

Fotocopia dos documentos de control dos servizos realizados por esa empresa durante o mes 

de Febreiro de 2005. 

Fotocopia das facturas emitidas, polos portes nos que interveu esa empresa, durante o mes de 

Febreiro de 2005. 

Advertímolo expresamente que o incumprimento do presente requerimento considerarase como obstrución 

á actuación dos servizos de inspección dos transportes terrestres, impedíndolle o exercicio das actuacións que 

legal e regulamentariamente ten atribuídas e, de conformidade co disposto no artigo 140.6) da citada Lei e 

art. 197.e) do referido Regulamento, poderá ser sancionado con multa de ata 6.000 €. 

Santiago de Compostela, 11 de maio de 2005 

O XEFE DO SERVIZO DE INSPECCIÓN 

Asdo.: Xoán Porto González.

Área Central-Fontiñas 

CONSELLERÍA DE 15707 Santiago de Compostela 

POLÍTICA TERRITORIAL, Tel.: 981 256 987 

OBRAS PÚBLICAS E VIVENDA 

Dirección Xeral de Transportes 

Henrique Pérez Fernández 

Lg. de Ar-Tabeaio, s/n 

15175 Carral 

A Coruña 

REQUIRIMENTO PARA SOLICITAR UNHA DOCUMENTACIÓN 

Requirímolo para comprobar que cumpre a normativa que regula os transportes terrestres, segundo o que dispoñen 

o artigo 33.3 da Lei 36/1987, do 30 de xullo, de ordenación dos transportes terrestres (Boletín Oficial 

do Estado -BOE- do 31 de xullo), modificada pola Lei 29/2003, do 8 de outubro; e o artigo 19.2 do 

seu regulamento de aplicación, que foi aprobado polo Real decreto 1211/1990, do 28 de setembro (BOE 

do 8 de outubro). 

Por isto, deberá remitirnos a esta dirección xeral (cuxo enderezo lle indicamos arriba), no prazo improrrogable de 

10 días, que contan desde que reciba este requirimento, a seguinte documentación: 

• Discos-diagrama do tacógrafo dos vehículos coas matrículas 0000 DDD e 1111 CCC, do período comprendido 

entre o 16 de xaneiro e o 27 de febreiro de 2005 (ambas as datas incluídas). 

• Modelos TC-1 e TC-2 de cotización á Seguridade Social ou, no caso de non existir esta, xustificante de cotización 

ao réxime especial de traballadores autónomos que lle corresponda ao período sinalado. 

• Fotocopia do permiso de conducir de cada unha das persoas que conduciron os vehículos. 

• Fotocopia do xustificante de control do tacógrafo dos vehículos. 

• Fotocopia dos documentos de control ou cartas de porte dos servizos que realizou esa empresa 

durante o mes de febreiro de 2005. 

• Fotocopia das facturas dos portes que emitiu esa empresa durante o mes de febreiro de 2005. 

Advertímolo de que, se incumpre o presente requirimento, esta dirección xeral considerará que está obstruíndo 

a actuación dos servizos de inspección dos transportes terrestres por impedir exercer as actuacións que esta 

ten atribuídas legal e regulamentariamente. Ademais, poderá ser sancionado cunha multa de ata 6000 €, 

de conformidade co que establecen o artigo 140.6) da lei citada e o artigo 197.e) do dito regulamento. 

Santiago de Compostela, 11 de maio de 2005 

O xefe do Servizo de Inspección 

(rúbrica) 

Xoán Porto González 



125


Nos requirimentos, documentos en que se lle reclama a alguén que emende algún defecto ou que achegue certa 

documentación nun procedemento administrativo, a identificación do destinatario e o título deben ir aliñados 

cara á esquerda. Só a identificación do destinatario poderá ir cara á dereita de empregarmos un sobre con ventá. 

Todo o texto debería ir aliñado á esquerda. 

Un dos primeiros erros que atopamos neste documento é o uso das maiúsculas. Xa na parte dereita da cabeceira 

encontramos *SANTIAGO DE COMPOSTELA > Santiago de Compostela. Na identificación do destinatario 

aparece *HENRIQUE PÉREZ FERNÁNDEZ > Henrique Pérez Fernández. Xa no corpo do documento atopamos 

outros erros en canto ao uso das maiúsculas: *Lei de Ordenación dos Transportes Terrestres > Lei de ordenación 

dos transportes terrestres; *e o art. 19.2 do seu Regulamento > e o artigo 19.2 do seu regulamento; *Centro 

Directivo > centro directivo ou dirección xeral; *xustificante de cotización ó Réxime Especial de Traballadores Autónomos 

> xustificante de cotización ao réxime especial de traballadores autónomos; *Permiso de Condución > 

permiso de conducir; *do referido Regulamento > do referido regulamento; *mes de Febreiro de 2005 > mes 

de febreiro de 2005; O XEFE DO SERVIZO DE INSPECCIÓN > O xefe do Servizo de Inspección. 

Outro aspecto que podemos comentar neste texto é o uso das abreviaturas. Todas as que aparecen están ben escritas, 

agás *s/n., que non debería levar punto ao final por se tratar dunha abreviatura con barra. Cómpre indicarmos 

tamén que a abreviatura que aparece no texto antes da identificación da rúbrica (Asdo.) pode suprimirse. 

O documento orixinal carecía de título, mais deberiamos poñerllo: REQUIRIMENTO PARA SOLICITAR 

UNHA DOCUMENTACIÓN. Lembremos que o título, ao se tratar dunha das partes do documento, debe ir 

destacado tipograficamente do resto do texto. 

Neste documento optamos pola primeira persoa do plural porque, aínda que o texto está asinado polo responsable 

do servizo, é unha institución a que require a alguén, e non unha persoa. 

Debemos comentar tamén que modificamos en varias ocasións a orde dos elementos nas oracións porque é moi 

importante priorizar a información máis relevante e poñer logo a información complementaria. Un exemplo disto 

témolo na primeira oración que aparece no corpo do documento: *Co obxecto de comprobar o cumprimento 

da normativa que regula os transportes terrestres e de conformidade co disposto no art. 33.3... requíreselle 

de que...; que corrixiremos por Requirímolo para comprobar que cumpre a normativa... segundo o que dispoñen 

o artigo 33.3... 

Cómpre lembrarmos que na linguaxe administrativa existe a miúdo unha certa tendencia á nominalización, isto 

é, preferimos os substantivos en lugar das formas verbais. Neste documento aparecen varios casos que deberiamos 

cambiar: *comprobar o cumprimento da normativa > comprobar que cumpre a normativa; *dende a recepción 

do presente requerimento > desde que reciba este requirimento; *Permiso de Condución > permiso de conducir; 

*o incumprimento do presente requerimento... > se incumpre o presente requirimento...; *impedíndolle o 

exercicio das actuacións... > por impedir exercer as actuacións... Os verbos confírenlle unha maior axilidade ao 

texto que os substantivos. 

É preciso recordar que non debemos abusar dos participios, sobre todo se estes posúen valor absoluto. Non atopamos 

no texto ningún que teña este valor, mais si varios participios que poderiamos cambiar, como: De conformidade 

co disposto no art. ... e no... > de conformidade co que dispoñen o artigo...; aprobado por R.D. 


1211/1990 > que foi aprobado polo RD 1211/1990; *dirección arriba sinalada > cuxo enderezo lle indicamos 

arriba; facturas emitidas, polos portes... > facturas dos portes que emitiu...; servizos realizados por esa 

empresa > servizos que realizou esa empresa. 

Podemos comentar que cando unha data se refire a unha lei, como en art. 33.3 da Lei 16/1987, de 30 de 

xullo, antes do día podemos poñer a preposición de sen artigo (art. 33.3 da Lei 16/1987, de 30 de xullo) ou 

con el (art. 33.3 da Lei 16/1987, do 30 de xullo). As dúas opcións son correctas. 

Cómpre comentarmos tamén o uso da escrita telegráfica, que consiste na ausencia de artigos, preposicións, etc. 

e doutros elementos que son necesarios para desenvolver correctamente a oración. No texto hai casos como: 

*que lles corresponden aos vehículos matrículas 0000 DDD e 1111 CCC > dos vehículos coas matrículas 0000 

DDD e 1111 CCC; *poderá ser sancionado con multa de ata 6.000 euros > poderá ser sancionado cunha 

multa de ata 6000 €. Na enumeración da documentación que debe ser presentada tamén poderiamos pór o 

artigo ao comezo, antes de cada documento que debe ser presentado: *Discos-diagrama de tacógrafo...; Modelos 

TC-1 e TC-2 de cotización á Seguridade Social... > Os discos-diagrama do tacógrafo...; Os modelos TC- 

1 e TC-2 de cotización á Seguridade Social... 

O seguinte que podemos tratar neste comentario é o uso no texto de siglas con punto: *B.O.E. (BOE). A primeira 

vez que esta sigla aparece desenvolvémola e a seguir indicamos a sigla para poder utilizala máis adiante 

(Boletín Oficial do Estado -BOE- do 31 de xullo). Cómpre apuntarmos que Real decreto 1211/1990 poderiamos 

escribilo de dous xeitos: R.D. 1211/1990 ou RD 1211/1990, segundo o considerásemos unha abreviatura 

ou unha sigla. 

En canto ao léxico debemos falar de presente, que sempre ten que ir acompañado dun substantivo *pola presente 

requíreselle de que... > mediante o presente documento requirímoslle que/deberá remitir a esta dirección 

xeral...) e de dirección, que non posúe en galego o valor de enderezo, domicilio ou residencia (así que debemos 

corrixir *dirección arriba indicada por cuxo enderezo lle indicamos arriba). Podemos comentar tamén o uso 

reiterado do castelanismo *requerimento, que debemos corrixir por requirimento. 

A seguir falaremos dos verbos que rexen preposición. Aparecen no documento *requíreselle de que..., onde atopamos 

un dequeísmo que debemos corrixir por requirímolo para..., xa que este verbo non rexe habitualmente a preposición 

de (só en casos como Requirín de ti para que me botases unha man), senón que se adoitan utilizar as estruturas 

requirirlle algo a alguén ou requirir a alguén para algo), e *Advertímolo expresamente que o incumprimento 

do presente requerimento..., onde hai outro uso equivocado dun réxime prepositivo, que debemos corrixir por Advertímoslle 

que se incumpre o presente requirimento... ou por Advertímolo de que se incumpre o presente requirimento..., 

pois advertir ten dous réximes preposicionais: advertirlle algo a alguén e advertir de algo a alguén. 

En canto ás datas, cómpre cambiarmos *8-10-1990 por 08-10-1990. Se utilizamos o sistema internacional, debemos 

encher sempre dous díxitos (día)/dous díxitos (mes)/catro díxitos sen punto (ano). Lembremos que o sistema 

español tamén permite poñer o mes en letra. 

Imos comentar tamén algunhas cantidades que aparecen no texto: dez (10) días (se poñemos o período en letra 

non é preciso que logo o grafemos con cifras, e viceversa) e *poderá ser sancionado con multa de 6.000 € (que 

debemos corrixir por poderá ser sancionado cunha multa de 6000 €, pois lembremos que as cantidades de catro 

cifras non deben levar espazo nin punto). 


127

No texto tamén aparecen galicismos (construcións formadas por un substantivo + a + infinitivo, que non son propias 

da nosa lingua, senón do francés) que debemos cambiar: *dez (10) días a contar... > dez días que contarán 

desde que...; dez días que comezarán a contar desde que...; dez días contados desde que... 

Podemos comentar neste documento o uso da redundancia en *Fotocopia do Permiso de Condución de cada 

un dos condutores que conduciron os vehículos, que debemos corrixir por Fotocopia do permiso de conducir de 

cada unha das persoas que conduciron os vehículos. 

Xa para rematar este comentario podemos corrixir o uso erróneo do punto tras un enunciado, neste caso despois 

da sinatura do emisor do texto: *Asdo.: Xoán Porto González. > Asdo.: Xoán Porto González. 


◗ Omisión inxustificada dalgunhas preposicións: Na linguaxe administrativa é moi frecuente que omitamos 

inxustificadamente algunhas preposicións que son necesarias para desenvolver correctamente a oración. 

◗ Unha das preposicións que máis a miúdo eliminamos é de. Isto dá lugar ao chamado queísmo, 

que é o fenómeno que consiste en suprimir indebidamente unha preposición (xeralmente de), que é esixida 

polo verbo, cando precede a conxunción que: 

*O mozo acordouse que tiña que presentarse no xulgado o 02/05/2005 ás 12:30 h > O mozo acordouse 

de que tiña que presentarse no xulgado o 02/05/2005 ás 12:30 h. 

◗ Non debemos suprimir a preposición en ningún destes casos: 

1. Con verbos pronominais que se constrúen cun complemento réxime: acordarse (de algo), alegrarse (de 

algo), arrepentirse (de algo), esquecerse (de algo), preocuparse (de algo ou por algo), etc.: 

*Acordouse que lle faltaba por entregar a fotocopia do DNI > Acordouse de que lle faltaba por 

entregar a fotocopia do DNI. 

2. Con verbos non pronominais que se constrúen cun complemento réxime: convencer (de algo ou con 

algo), etc.: 

*Intentou convencer ao xuíz que dicía a verdade > Intentou convencer o xuíz de que dicía a verdade. 

3. Con substantivos que levan complementos preposicionais: 

*Pintou o cadro coa condición que fose exposto > Pintou o cadro coa condición de que fose exposto. 

4. Con adxectivos que levan complementos preposicionais: 

*Estou convencida que gañarás o primeiro premio > Estou convencida de que gañarás o primeiro 

premio. 

5. Nas locucións a pesar de que, co fin de que, con tal de que, en caso de que, etc.: 

*Presentou a documentación co fin que lle concedesen a subvención > Presentou a documentación 

co fin de que lle concedesen a subvención. 

6. Na construción ata/até o punto de que: 

*Pensaba tanto naquilo ata o punto que non era quen de durmir de noite > Pensaba tanto naquilo 

ata o punto de que non era quen de durmir de noite. 


7. Nas locucións verbais non cabe dúbida (de algo), non haber dúbida (de algo), caer na conta (de algo), 

darse (de) conta (de algo), etc.: 

*Non hai dúbida que o dito informe era falso > Non hai dúbida de que o dito informe era falso. 

◗ Outras veces omitimos inxustificadamente outras preposicións (con, en, etc.), ben sexa en oracións 

subordinadas substantivas ou ben en oracións adxectivas ou de relativo: 

*Estamos de acordo que esa non era a mellor opción > Estamos de acordo en que esa non era a mellor 

opción. 

*Hai que insistir que o tema non foi ben planificado > Hai que insistir en que o tema non foi ben planificado. 

◗ En cambio, noutras ocasións ocorre todo o contrario, utilizamos unha preposición cando 

o réxime verbal non a admite. Un dos fenómenos en que sucede isto é no dequeísmo, que consiste 

na aparición da preposición de de maneira inxustificada e incorrecta nas oracións subordinadas que dependen 

de verbos de lingua, de sentido e de entendemento como dicir, sentir, oír, considerar, entender, pensar, opinar, 

crer, etc. (*penso de que...): 

*Creo de que nos equivocamos cando tomamos aquela decisión > Creo que nos equivocamos cando tomamos 

aquela decisión. 

◗ Á hora de falarmos dos réximes preposicionais cómpre lembrarmos tamén que hai unha serie de verbos 

que presentan dous réximes preposicionais, isto é, poden construírse con complemento directo (sen 

preposición) ou con complemento réxime (con preposición). Algúns son os seguintes: 

1. advertir 

con complemento directo: advertirlle algo a alguén 

Advertiulle que non debería repetir aquilo. 

Advírteselle que posúe un prazo de 10 días para emendar os erros. 

con complemento réxime: advertir de algo a alguén/advertir contra algo a alguén 

Advertiuno do perigo que correría se facía as cousas daquela maneira. 

Advertiunos contra as consecuencias que podía ter actuar daquela maneira. 

2. coidar 

con complemento directo: coidar algo 

Aquela señora coida a miña filla todas as mañás. 

con complemento réxime: coidar de algo/coidar en algo 

Aquela señora coida da miña filla todas as mañás. 

Aquela señora coida na miña filla todas as mañás. 

◗ Hai algúns verbos que rexen o seu complemento cunha preposición e que ás veces formulan 

dúbidas na súa construción. Algúns son estes: 

1. asegurarse de algo/asegurar algo 

Antes de marchares, asegúrate de que a porta está ben pechada. 

A testemuña asegurou que vira o acusado ás 10.00 h na estación. 


129

2. centrarse en algo (non *sobre algo) 

O avogado centrou a súa acusación na proba do ADN. 

3. informar de algo/informar sobre algo/informar acerca de algo 

Infórmoo de que lle foi concedida a bolsa de vivenda que vostede solicitou. 

Informámolo sobre as subvencións que pode solicitar para o dito proxecto. 

Informámolo acerca dos materiais que precisa para realizar esas obras. 

4. recorrer a algo/recorrer contra algo (recorrer contra unha sentenza e non *recorrer unha 

sentenza) 

A rapaza recorreu á súa nai para que a axudase. 

Dispón dun prazo de 15 días para recorrer contra a dita sentenza. 



1 Nalgunha destas oracións o uso incorrecto da preposición de dá lugar ao fenómeno 

chamado dequeísmo. Noutros casos, pola contra, omítese esta preposición diante da 

conxunción que, tamén de xeito inadecuado. De acordo con isto, corrixe aquelas oracións 

en que haxa algún erro e coméntaas: 

Xulgo de que o acusado está a dicir a verdade. 

Non hai dúbida que o da foto é el mesmo. 

Deuse conta que se equivocara. 

É posible de que aprobe o curso. 

Estou certo de que aprobarán o teu proxecto. 

Penso de que non foi escollido o candidato máis axeitado para o posto. 

Aquela muller cría de que polas noites había xente que a espiaba. 

Cando o informei que me ía, mostrouse moi triste. 

Estou segura que quixo dicir outra cousa ben distinta. 

No dito documento consta de que o detido era consciente do que fixera. 

Cremos de que o traballo estará rematado no mes de setembro. 

Non se acordou que era o aniversario de voda do seu irmán. 

Dixo que asistiría coa condición que o deixasen intervir no debate. 

A pesar que llo puxeron xusto diante del, non o viu. 

2 Enche os ocos coa preposición máis axeitada das que aparecen na listaxe que está 

no pé do exercicio: 

O prazo de presentación das solicitudes abrírono hoxe e durará o mes que vén. 

Puxéronse todos os traballadores do concello en folga o alcalde. 

Quedei abraiado o seu atrevemento. 

Organizaron un festival os damnificados polo desprendemento do lixo. 

Cortaron a árbore do chan. 

Declarou un xuíz que non coñeciamos. 

Fala sempre os problemas do seu barrio, non se dá convencido de que 

a mesa se van amoreando papeis con problemas moito máis graves. 

Estiveron moito tempo no cárcere, chegaron a afacerse. 

Son moi bos compañeiros, me axudaron cando tiven problemas económicos. 

Fixeron unha festa o día do seu aniversario. 

Veña min, que lle indicarei onde está a secretaría. 

Onda, durante, perante, agás, ata, deica, ante, a/en prol de, a rentes de, encol de, sobre, co gallo de 


131

3. Substitúe as palabras subliñadas polos verbos que están entre paréntese e realiza as 

modificacións necesarias. Ten en conta que moitos deles rexen preposicións: 

El non desexa o cargo (aspirar) 

Nós vimos a representación teatral (asistir) 

Os alumnos visitaron o museo arqueolóxico (acudir) 

Estudaremos o tema do alcoholismo (reflexionar) 

Ela considera a situación creada (preocuparse) 

Reiterou as súas dúbidas diante dos membros do consello (insistir) 

Onte non falamos en absoluto desas cuestións (referirse) 

Explicou o proxecto referíndose ás melloras locais que implicaría (basearse) 

Cando nos comunique os seus avances, decidiremos as condicións económicas (informar-acordar) 

Non lembro se o informe trataba diso (acordarse-aludir) 

O director organizou a xuntanza do luns (encargarse) 

Recordou que era necesario reformar o cadro de persoal (insistir) 

4 Pon en galego os seguintes enunciados: 

Recurrió la sentencia al considerar que no se habían tenido en cuenta algunas pruebas presentadas. 

Le advertimos de que el plazo de inscripción finaliza mañana. 

El juez citó al acusado a declarar. 

El presidente y la secretaria se casan en primavera. 

Con este escrito lo informamos de que deberá modificar los datos erróneos. 

5 Completa con x ou ll: 

anto o apare ador estraté ico encruci ada ho e 

vasi a o alá burbu a seme ante amais 

a udar e ame pare a pele o tra edia 

bara a cón u e parti a cerra eiro o ar 



As locucións prepositivas e conxuntivas 

A invitación 



locucións prepositivas e conxuntivas 

algunhas locucións usuais na linguaxe administrativa 

cambios nas conxuncións e usos de ca + artigo 


TERRA DAS MARIÑAS 


O Sr. Presidente do Grupo de Acción Local “Terra das Mariñas”, 

D. Juan José Rocha Carro comprácese en convidalo ao acto que 

se celebrará o Sábado día 20 de Decembro ás 11 h. no Pazo 

de Mariñán co gallo da presentación do 

“PLAN DE DESENVOLVEMENTO 

TURISTICO TERRA DAS MARIÑAS” 

Elaborado dentro do Programa PRODER II pola consultora “Crecente 

Asociados, S.L.” para o ámbito de actuación dos Concellos 

de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, 

Oleiros e Sada. 


Pazo de Mariñán Prégase confirmen asistencia 

15165 Mariñán-Bergondo Teléf: 981 666 666 

A Coruña info@terradasmarinas.com

TERRA DAS MARIÑAS 

O presidente do Grupo de Acción Local Terra das Mariñas, 

Juan José Rocha Carro, 

convídao á presentación do 

Plan de desenvolvemento turístico Terra das Mariñas, 

que a consultora Crecente Asociados, S.L. elaborou dentro do programa Proder II para actuar sobre os 

concellos de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada. 

Agradeceríalle que confirmase a súa asistencia. 

Teléf.: 981 666 666 

info@terradasmarinas.com 

Abegondo, xullo de 2005 

Data: sábado 20 de decembro 

Hora: 11.00 h 

Lugar: Pazo de Mariñán 

15165 Mariñán-Bergondo 

A Coruña 



135


Este documento é unha invitación, un documento de carácter protocolario que se utiliza para convidar a alguén 

a algún acto. 

Seguindo unha orde lineal un dos primeiros aspectos que podemos comentar é o uso dos tratamentos. Nesta invitación 

aparece *O Sr. Presidente do Grupo de Acción Local “Terra das Mariñas”, D. Juan José Rocha Carro. 

É preciso lembrarmos que cos cargos e coas profesións non debemos empregar os tratamentos. Así, *O Sr. Presidente 

sería ben corrixilo por O presidente, aínda que nos documentos de carácter protocolario ás veces se conserven 

os tratamentos. O tratamento que aparece acompañando o nome e os apelidos do presidente está ben 

utilizado. Nós podemos tratar o noso interlocutor de Sr., de D. ou non poñerlle ningún tratamento. 

En canto ao uso das maiúsculas no texto cómpre corrixirmos algunhas cousas: *Presidente non debe ir en maiúsculas; 

*Sábado está mal, porque os días da semana se escriben en minúscula; *Decembro é incorrecto porque 

os nomes dos meses tamén van en minúscula; *“PLAN DE DESENVOLVEMENTO TURÍSTICO TERRA DAS MARI- 

ÑAS” non debería ir todo en maiúscula, xa que para destacar non debemos empregar as maiúsculas, senón outro 

tipo de letra (letra máis grande, letra grosa, etc.) e ademais non debemos usar neste caso as comiñas debemos 

corrixir esta secuencia por Plan de desenvolvemento turístico Terra das Mariñas; *Programa PRODER II 

tampouco debería levar toda a palabra *PRODER en maiúscula para destacala > programa Proder II; e en *Concellos 

de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada, *Concellos non debería 

ir en maiúscula porque se está en plural xa é xenérico. É conveniente lembrarmos, como xa indicamos, que as 

maiúsculas non posúen a función de destacar, mais debemos recordar tamén que cando as utilicemos debemos 

poñerlles o acento gráfico a aquelas que o precisen. 

Podemos comentar tamén algúns outros usos erróneos das comiñas. Sempre que aparecen no texto están mal utilizadas, 

xa que se empregan para se referir a nomes de entidades ou plans. Atopamos no texto: *Grupo de Acción 

Local “Terra das Mariñas”; *“PLAN DE DESENVOLVEMENTO TURÍSTICO TERRA DAS MARIÑAS”; e *consultora 

“Crecente Asociados, S.L.”. Corriximos estas secuencias por Grupo de Acción Local Terra das Mariñas; 

Plan de desenvolvemento turístico Terra das Mariñas; e consultora Crecente Asociados, S.L. 

Podemos falar tamén do uso dalgún léxico que moitas veces empregamos na linguaxe administrativa, mais que 

deberiamos corrixir. É o caso de celebrar, que mellor debemos cambiar por realizar, xa que moitos manuais consideran 

que celebrar só o debemos utilizar co sentido de festas. Nós cambiámoslle a estrutura ao documento e 

daquela este verbo desapareceu do noso texto, pois sacamos do corpo do documento a información sobre o lugar, 

a hora e a data do acto. 

Á hora de tratarmos o tema das horas é importante lembrarmos que as horas enteiras se poden escribir de dúas 

maneiras: en cifra ou en letra. Se o facemos en cifra sempre debemos marcar os minutos. Deste xeito corriximos 

*11 h. por 11.00 h e aproveitamos xa para lembrarmos que os símbolos nunca levan punto ao final. 

A seguir podemos falar do participio que aparece en *Elaborado dentro do Programa PRODER II e lembraremos 

que non debemos abusar dos participios. Neste caso unha das opcións para corrixilo é converter a oración 

nunha pasiva ou cambiar a orde dos elementos: Plan de desenvolvemento... que foi elaborado... pola consultora... 

ou Plan de desenvolvemento... que elaborou a consultora... 


Podemos comentar tamén a nominalización que aparece en *Plan de desenvolvemento... que elaborou a consultora... 

para o ámbito de actuación dos Concellos de... e corrixila por Plan de desenvolvemento... que elaborou 

a consultora... para actuar sobre os concellos de... Recordemos que é preferible utilizarmos verbos que substantivos, 

xa que lle dan ao texto unha maior axilidade. 

Xa fóra do documento atopamos escrita telegráfica, erro moi frecuente na linguaxe administrativa que consiste 

na supresión de elementos necesarios para a oración como artigos, preposicións ou conxuncións. No documento 

aparece en *Prégase confirmen asistencia. Aquí debemos comentar tamén o uso dun verbo de súplica como 

pregar, que é mellor modificar por agradecer, solicitar ou pedir, aínda que neste caso esteamos ante un documento 

de carácter protocolario. Ademais pódese notar aquí unha falta de concordancia en canto ao uso das 

persoas gramaticais: *O Sr. Presidente comprácese en convidalo (3.ª persoa do singular) fronte a *Prégase confirmen 

asistencia (3.ª persoa do plural) en lugar de Agradeceríalle que confirmase a asistencia. Outro aspecto 

que podemos comentar é a puntuación, xa que neste caso estamos ante unha oración e, como tal, debería levar 

punto ao final. Corrixímola por Agradeceríaselle que confirmase a súa asistencia. 

Xa para rematar, podemos comentar a falta do punto final na abreviatura de *Teléf, que o debería levar. 

Locucións prepositivas e conxuntivas 

◗ Comezaremos este tema definindo algúns termos importantes: 

◗ As preposicións son unidades invariables que se utilizan para relacionar unha unidade sintáctica calquera co seu 

complemento e para introducir oracións subordinadas (leite de vaca; té con limón; excursión a Portugal; etc.). 

◗ As locucións prepositivas son elementos máis complexos que as preposicións que tamén empregamos para 

desenvolveren as funcións das preposicións (ao pé do monte; por mor do incendio; con motivo da 

túa chegada; etc.). 

◗ As conxuncións son unidades invariables que introducen unha oración e a relacionan con outra ou con parte 

dela, ou que unen unha palabra ou frase con outra que posúe a mesma función dentro da oración (Cando 

chegues, avísanos; Ou foi ao cine ou está na casa; Non foi á asemblea porque non soubo cando era; etc.). 

◗ As locucións conxuntivas son unidades complexas formadas por unha palabra ou por varias seguidas 

dunha conxunción e que subordinan unha oración (Conteicho antes de que o soubese ninguén; Non cho direi 

a menos que me prometas non contarllo a ela; Iremos despois de que remate a actuación; etc.). 

◗ Un dos erros gramaticais máis habituais da linguaxe administrativa é a confusión ou o intercambio de 

preposicións. As preposicións tradicionais cámbianse por outras que son de uso máis moderno. É moi habitual, 

por exemplo, empregarmos a preposición a no canto doutras máis axeitadas: 

*A denuncia presentouse por unha infracción ao artigo... > A denuncia presentouse por unha infracción 

do artigo... 

*Anotacións á marxe > Anotacións na marxe 

*Cúbranse só os recadros a fondo branco > Cúbranse só os recadros con fondo branco. 

*En consecuencia á denuncia que foi formulada > Como consecuencia da denuncia que foi formulada 

*Ver ao dorso > Ver no dorso. 


137

◗ É preciso indicarmos tamén que estas alteracións das preposicións moitas veces son debidas aos calcos do 

castelán. Exemplos diso son os seguintes: 

A este fin > con este fin, para este fin 

A instancia de > por instancia de 

A la mayor brevedad > coa maior brevidade 

A los efectos > para os efectos 

A petición de > por pedimento de 

A requerimiento de > por requirimento de 

A solicitud de > por solicitude de 

Al margen > na marxe 

Al margen de > á marxe de, á parte de 

Al objeto de > co obxecto de 

Al por mayor > por xunto 

Al por menor > polo miúdo 

En aras a > de cara a, a prol de, para 

En base en > con base en, baseándose en 

En detalle > polo miúdo 

En su caso > se é o caso, de ser o caso, se procede, chegado o caso, cando cumpra/corresponda 

En virtud de > por razón de, segundo 

◗ Nos textos administrativos é moi común empregar locucións prepositivas para que substitúan as 

preposicións simples: 

En atención a > por, co fin de, para, segundo 

Comunícaselle isto para os efectos de que... > Comunícaselle isto para que... 

Recurso de alzada en materia de tráfico urbano > Recurso de alzada sobre tráfico urbano 

Comunícaselle o seguinte co obxecto de que... > Comunícaselle o seguinte para que... 

◗ Cómpre chamar a atención sobre certas locucións que por veces presentan unha forma deturpada: 

a partir de (non *a partires de), a pesar de (non *a pesares de), a través de (non *a traverso de), etc. 

◗ Nos textos administrativos é frecuente tamén que, igual que acontecía con algunhas preposicións, se suprima 

a conxunción que. Deste xeito, atopamos construcións como: 

*Rogo me sexa concedida a licenza para ausentarme > Solicito que me sexa concedida a licenza para 

ausentarme. 

*Ordeno proceda á xestión dos pagamentos > Ordénolle que xestione os pagamentos. 

*Solicito me devolvan o importe da matrícula > Solicítolles que me devolvan o importe da matrícula. 

◗ É preciso recordarmos tamén que se admite a dobre representación para o encontro da conxunción 

comparativa ca co artigo determinado: ca o ou có, ca a ou cá, ca as ou cás, e ca os ou cós: O meu 

coche é máis rápido có teu/O meu coche é máis rápido ca o teu. 



1 Enche os ocos con por que, porque ou porqué: 

¿ viñestes hoxe ao mercado? 

Hasme explicar o da túa decisión. 

E agora, ¿ protestas? 

Non chegou a tempo se deitara demasiado tarde o día anterior. 

¿ non calas dunha vez? 

¿ non llelo preguntas ti? 

Que che diga o de non vir á xuntanza. 

Non te preocupes non te chamasen, esqueceríalles. 

O director expuxo publicamente o da súa dimisión. 

Non deu chegado había moito tránsito na estrada. 

2 Enche os ocos con senón ou con se non, segundo corresponda: 

Non se darán conta de que chegamos facemos ruído. 

Non eran os libros que ti agardabas, os que esperaba eu. 

¿Que pensas facer vés canda nós? 

Se queres, podes acompañalos e podes quedar aquí. 

regas esas plantas, vanche secar. 

Non me gustan as cousas salgadas, as doces. 

Non che poderei facer a foto paras quieto. 

a coñecese ben, diría que non foi culpa dela, da súa irmá. 

me engano, mañá é o seu aniversario. 

Ti es quen se ten que preocupar por solucionalo, non te meteras niso. 

3 Completa os ocos con conque ou con que: 

O concelleiro de Urbanismo non estaba, non puideron solucionar nada. 

Abonda cada un contribúa co que poida. 

Seica hai xente que presenciou os feitos, terán que declarar a verdade. 

Rompeu a pechadura, tiven que chamar o cerralleiro. 

chegues ás oito, daranos tempo de rematar hoxe o traballo. 

¿ foi Alicia quen obtivo o primeiro premio, non? 

É moi tarde, xa te estou vendo camiño da casa. 

Os avós daranse por satisfeitos só veñas pasar o día de festa. 

Faltan dous minutos para as oito, ide rematando os exercicios. 

nos traias as ferramentas que che pedimos xa farás dabondo. 


139

4 Une en parellas de sinónimos as palabras da primeira fila coas da segunda: 

pagar, firmar, municipio, poxar, aprazar, rectificar, materia, subscribir, orzar 

aboar, adiar, disciplina, abonar, concello, emendar, asinar, licitar, calcular 

5 Pasa ao galego as seguintes locucións e frases feitas: 

Sin duda alguna A su vez 

A corto plazo Muy señor mío 

A este fin Frente a 

Apenas A ciencia cierta 

Daños y perjuicios Visto bueno 

Asimismo Aparte de 

A costa de Con arreglo a 

Sin fecha fija A petición de 

Al por menor Al por mayor 

A contar Al margen 

A cuenta y riesgo A raíz de 

En base a Al menos 

6 Corrixe os erros que atopes nestes enunciados: 

Pola presente se lle requiere que aporte dita documentación no plazo que se indica. 

Debe vostede persoarse en este Departamento á maior brevedade posible. 

E pra que conste, asino iste documento aos efectos oportunos e a petición da interesada en O Grove a 16 

de xulio do 2.005. 

Se detivo ao ladrón pola policía en Santiago con data 13/8/05, levándoo posteriormente á cárcere. 

A este fin se lle comunica lle foi concedida subvención que había solicitado. 

7. Completa estas palabras pondo un -b- onde cumpra: 

a stemio a stinencia a steroide su strato 

a stucia a sceta su scitar o stensible 

su scrición su stento su sistir su sceptible 

su scrito su stancia o stentar su stituír 

o scilación su stantivo a straer o stinado 

a stención a sterisco o stáculo o struír 


O relativo e o indefinido 

A publicación 



relativo 

indefinido 



DEPUTACIÓN DA CORUÑA-BOP 

Licencia 

Habéndose solicitado desta Alcaldía, por Dª MONICA LOPEZ ANDRADE CO N.I.F., Nº 

74659758X, LICENCIA MUNICIPAL para a instalación, apertura e posta en funcionamento dunha actividade 

de COMERCIO Ó POR MENOR DE PESCADOS E OUTROS PRODUCTOS DA PESCA E DA 

ACUICULTURA E DE CARACOLES na rúa Valle-Inclán, nº 12; en cumplimento do disposto no Regulamento 

de Actividades Molestas, Insalubres, Nocivas e Perigosas de 30 de Novembro de 1.961, sometése 

a Información Pública por periódo de DEZ DIAS HABILES; a fin de que, -durante o mesmo- que empezará 

a contarse desde o día seguinte, ó da inserción do presente Edicto no Boletín Oficial da Provincia, 

poida examinarse o expediente na Secretaria deste concello, polas persoas que dalgún modo se consideren 

afectadas pola actividade que se pretende instalar e formular por escrito as reclamacións e obserbacións 

que estimen oportunas. 

A Laracha, a 24 de novembro de 2004.- 

O ALCALDE 

Asdo.- Francisco Fernández García 


TEXTO ORIXINAL

DEPUTACIÓN DA CORUÑA 

Boletín Oficial da Provincia da Coruña 

Mónica López Andrade, co NIF 74 659 758 X, solicitoulle a esta Alcaldía as licenzas correspondentes 

para instalar, abrir e poñer en funcionamento unha actividade de comercio polo miúdo de pescados 

e doutros produtos da pesca, de acuicultura e de caracois na rúa Valle-Inclán, 12. 

Todas as persoas que se consideren afectadas por esta actividade poderán examinar o expediente na 

Secretaría deste concello e alegar por escrito todo o que crean oportuno, segundo o que dispón o Regulamento 

de actividades molestas insalubres, nocivas e perigosas, do 30 de novembro de 1961. Para 

iso, terán un prazo de 10 días hábiles, que comezará a contar dende o día seguinte en que se publique 

este edicto no Boletín Oficial da Provincia. 

A Laracha, 24 de novembro de 2004 

O alcalde 

Francisco Fernández García 



143


O documento que imos comentar nesta unidade é a publicación. Caracterízase por ser unha actuación material 

que consiste en inserir un acto administrativo nun diario oficial, nun taboleiro de anuncios ou nun medio de comunicación 

co fin de difundilo. Distinguimos entre publicación adicional á notificación (cando así o establece o procedemento), 

publicación de disposicións de carácter xeral (publícase nun diario oficial) e publicación substitutoria 

da notificación (cando se descoñece a identidade dos interesados ou cando o destinatario é un colectivo). 

Observamos que o texto está composto dun só parágrafo e sen ningún punto e seguido. Isto provoca unha lectura 

densa e complicada. Debemos organizar a información en distintos parágrafos. 

Comentamos o aspecto ortográfico do texto. Corriximos todos os casos de acentuación indebida (*sometése, 

periódo, DIAS, etc.) e puntuamos correctamente o texto. 

Comprobamos o uso arbitrario das maiúsculas, alleo ás funcións que lles corresponden. Lembremos que é preferible 

empregar recursos como a letra negra ou o subliñado cando o que se pretende é destacar un termo ou 

unha idea, e reservar as maiúsculas para os seus usos específicos. 

Reparamos nas formas abreviadas do texto. Recordamos que as siglas non levan puntos nin entre elas nin ao final: 

*N.I.F. Si o levan, obrigatoriamente, as abreviaturas: *Dª, *Nº. En canto a esta última, admite dúas formas: 

núm. e n.º; a primeira debe ser a preferida, xa que resultan máis aconsellables as solucións en que non se 

empregan superíndices: v. e pr. mellor ca v.º e pr. Neste sentido é unha excepción a abreviatura D.ª, xa fixada 

polo uso; aínda que tamén se emprega Dna. 

Un dos trazos máis relevantes da linguaxe administrativa é a omisión incorrecta e inxustificada de determinadas 

palabras, é o que se denomina linguaxe telegráfica. No texto atopamos algúns exemplos de ausencia de artigos: 

*Habéndose solicitado...LICENCIA en lugar de solicitou ... unha licenza, *por periódo por polo período. 

Observamos no texto a tendencia á substantivación, moi frecuente na linguaxe administrativa. Debemos substituír 

os nomes polas formas verbais correspondentes co fin de lle dar unha maior fluidez á redacción: para a instalación, 

apertura e posta en funcionamento cambiámolo por para instalar, abrir e poñer en funcionamento. 

A locución *Ó POR MENOR é un calco do castelán, trocámola pola forma galega correspondente polo miúdo. 

O verbo estimar está empregado cun significado que non posúe en galego, cambiámolo por outro máis axeitado 

considerar, crer... 

Nos grupos cultos -cc- e -ct- suprímese a primeira consoante cando vai precedida das vogais i e u: *PRODUC- 

TOS. Con todo, mantense nalgúns tecnicismos e en palabras cultas de escasa frecuencia: Edicto. 

No texto figura o indefinido mesmo cun valor anafórico que non posúe en galego *durante o mesmo, cambiámolo 

por durante este período ou redactamos a oración doutro xeito. 

*Habéndose solicitado é un calco incorrecto do xerundio composto en castelán. O galego posúe expresións 

equivalentes a este significado como: despois de solicitar, logo de solicitar. Tamén é posible cambialo pola forma 

do pretérito de indicativo (modificando a sintaxe da oración): Mónica López Andrade solicitoulle a esta Alcaldía. 


Tamén son frecuentes nos documentos administrativos outros usos incorrectos do xerundio que cómpre evitar. Temos 

o xerundio empregado con valor especificativo (modifica o substantivo que acompaña), cando a esta clase 

de palabra soamente lle corresponde un valor explicativo. 

Corriximos o xerundio nos seguintes casos: 

*A resolución sancionando o feito foi remitida anteriormente > 

*Recibiuse un documento recollendo a sinatura de todos > 

*Precísase administrativo sabendo idiomas > 

O xerundio de posterioridade (aquel que indica unha acción posterior á do verbo principal). Corriximos estes 

exemplos: 

*Sufriu un accidente de coche, falecendo dúas horas máis tarde > 

*Iniciáronse os trámites, procesándose a un ritmo irregular > 

*De cada solicitude presentaranse tres exemplares devolvéndolles un aos interesados > 

O xerundio con valor causal-consecutivo, empregado nos textos administrativos galegos por influencia do castelán. 

Cambiamos as seguintes oracións: 

*Non se rexistrando ningunha queixa, aprobouse o proxecto > 

*Non se producindo ningunha alegación, arquivouse o expediente > 

Na linguaxe administrativa tamén é moi frecuente empregar a voz pasiva e moitas veces de xeito incorrecto. Ao 

falarmos dun feito podémolo facer dende dous enfoques distintos: destacando o suxeito que realiza a acción ou 

destacando o obxecto que a recibe. Vexamos os seguintes exemplos: 

a) O secretario redactará a acta ao remate da sesión. (Voz activa) 

b) A acta será redactada polo secretario ao remate da sesión. (Voz pasiva) 

c) Redactarase a acta ao remate da sesión. (Pasiva reflexa) 

Cada unha destas oracións é totalmente correcta, pero é moi habitual nos documentos administrativos atoparnos 

con oracións en voz pasiva cun se impersoal (pasiva reflexa) e co suxeito expreso: 

*Redactarase a acta polo secretario ao remate da sesión. 

O pronome impersoal se vai unido a verbos en terceira persoa en enunciados en que o axente queda indeterminado 

porque non interesa presentalo como un elemento coñecido e concreto. Segundo isto, se o que pretendemos 

é facer unha oración impersoal, debemos evitar usar o suxeito axente para non construír unha oración incorrecta 

ao empregarmos un se impersoal e indicar, asemade, o autor da acción verbal. 

Constatamos a presenza no texto de dúas construcións pasivas con se e co suxeito expreso. Substituímolas por 

outras correctas. 

*Habéndose solicitado desta Alcaldía, por Dª MÓNICA > 

*poda examinarse o expediente na Secretaria deste concello, polas persoas > 


145


A continuación expoñemos certas consideracións acerca dos pronomes relativos, dos cuantificadores e dos identificadores 

que cómpre ter en conta para a corrección lingüística. 

◗ Quen é invariable; carece de forma de plural e esixe, ademais, que o verbo vaia concordando con el en singular 

(coa excepción do verbo ser). 

*Dime quenes viñeron contigo > Dime quen veu contigo. 

*Lembrámonos de quenes nos axudaron > Lembrámonos dos que nos axudaron / Lembrámonos de quen 

nos axudou. 

*¿Quenes son os que chaman á porta? > ¿Quen son os que chaman á porta? 

◗ O relativo posesivo cuxo, cuxa, cuxos e cuxas presenta flexión de xénero e número. As formas *cuio, 

*cuia, *cuios e *cuias son incorrectas. 

*Aquí poñeranse os alumnos cuio apelido comece por C > Aquí poñeranse os alumnos cuxo apelido comece 

por C. 

◗ O indefinido calquera é invariable; non existen, pois, as formas *calqueira, *calesqueira, *calquer ou *calesquera. 

Carece de plural e de forma apocopada diante do substantivo. 

Pode facelo calquera. 

Faino calquera persoa. 

Colle un arquivador calquera. 

Colle uns libros calquera. 

◗ Algún(s), algunha(s) nunca se poden utilizar despois da negación total. 

*Non temos problema algún > Non temos ningún problema/ problema ningún. 

◗ Ninguén é a única forma válida deste indefinido; as formas *naide e *nadie son castelanismos. 

*Naide nos enviaron esa instrución > Ninguén nos enviou esa instrución. 

◗ Mesmo(s), mesma(s) carece de valor anafórico (refírese a algo que xa se mencionou anteriormente). 

O exame será o próximo martes. *Para poder realizar o mesmo terá que presentar o DNI > Para poder 

realizalo terá que presentar o DNI. 

En galego posúe os seguintes valores: 

Imos no mesmo autobús. (Idéntico) 

Teño o mesmo coche ca ti. (Igual) 

Esas foron as súas mesmas palabras. (Exactas) 

Chegou agora mesmo. (Xusto, exactamente) 

É tan falador que mesmo fala cando dorme. (Incluso) 

◗ Ambos, ambas, entrambos, entrambas en función adxectiva van sempre seguidos do artigo. Co indefinido 

todo(s), toda(s) isto tamén é habitual, aínda que con algunhas excepcións. En singular non leva artigo 

con certos sintagmas de carácter adverbial (a toda présa...) e cando ten sentido distributivo. En plural é optativo 

nalgunhas expresións con certo carácter distributivo (de todas formas/de todas as formas, a todas horas/a 

todas as horas...). 


Ambas as figueiras/Acudirán ambas á cita. 

Entrambas as casas/Fixérono entrambas. 

Todos os rapaces/Coñecémolos a todos. 

Toda persoa ten dereito ao respecto en toda ocasión. 

◗ Outro(s), outra(s), un(s), unha(s) e algún(s), algunha(s) contraen coas preposicións de e en. Ademais, 

o indefinido un(s), unha(s) e o numeral un, unha contraen coa preposición con (igual ca os artigos 

indeterminados) cando funcionan como adxectivos, pero non con valor de pronomes. 

...polas persoas que dalgún modo... 

Nalgún outro sitio a deixarías, non aquí. 

Habemos de falar doutros temas máis importantes. 

O aparello véndese cun ano de garantía/Con un xa teño abondo. 

Cómpre lembrar tamén que os indefinidos algo e alguén nunca contraen coas preposicións de e en. 

Ese coche debe ser de alguén que traballa nesa empresa. 

Debía estar pensando en alguén da familia cando se emocionaba tanto. 

Hai que falar de algo para os entreter. 

En algo se ten que distinguir. 


147


1 Completa cos indefinidos calquera, mesmo, ningún, cadaquén, quenquera, ambos, alguén, 

ninguén, outro, algún e varios: 

que te vise pensaría que es a persoa máis feliz do mundo. 

Gústame ese mural, que fose o seu autor. 

Non mo dixo , adiviñeino eu. 

Traballar para é máis difícil que traballar para un . 

cho tivo que contar. 

De persoas non nos podemos fiar. 

Non podemos dubidar deles dous, foron vistos por testemuñas. 

En países protexen máis o medio ambiente. 

ten que cumprir coas súas obrigas. 

que fose non vai quedar sen castigo. 

Golpeouno con as mans e nin así o deu tirado ao chan. 

Foron os da outra vez. 

En terreos danse mellor eses cultivos ca en . 

Pensárono pero non atoparon solución . 

que pague o que lle corresponda. 

2 Completa coas formas que cumpran: que, quen, cal(es), canto(s), canta(s), cuxo(s), cuxa(s) 

e onde: 

Eles non han ser de che dicir nada. 

hai fume hai lume. 

Planean uns xardíns moi espazosos, o é moi raro nesta cidade. 

Vendeu lle deixaran os seus parentes na herdanza. 

A solicitude, formato é o seguinte, deberá presentala no rexistro. 

Le un pouco todos os días, o mellora moito o seu nivel cultural. 

Baixou ao soto, se gardan os arquivos dos anos anteriores. 

As señoras a saudei son coñecidas da familia. 

Os seus automóbiles, dous dos sufriron avarías, chegaron de últimos á meta. 

A Alcaldía resolve outorgarlle unha pensión contía se fixará anualmente. 

Os negocios de che falei marchan ben. 

Non sei sodes vós, nunca vos vira antes. 


3 Corrixe o uso do xerundio nas oracións en que estea incorrectamente empregado e 

redáctaas de novo: 

Preciso oficinista sabendo informática. 

Unha empresa madrileña tivo nese ano dez millóns de perdas, quebrando ao ano seguinte. 

Indo para Vigo, atoparon un camión avariado. 

Atoparon un camión transportando produtos químicos. 

Venderon moitas caixas contendo peixe conxelado. 

Apurando un pouquiño, chegarán a tempo. 

Vino onte saíndo da igrexa. 

Sendo eu testemuña, asinaron o contrato. 

Búscanse mozos e mozas tendo o bacharelato. 

Axudando todos, remataremos a obra antes da noite. 

Sufriu un ataque ao corazón, morrendo dúas horas despois. 

O cativo, vendo que era inútil chorar, calou. 

Os policías detiveron un camión patrullando por esa estrada. 

Os policías detiveron un camión levando contrabando. 

Rompeu o xerro, vertendo toda a auga. 

Rompeu o xerro pasando a aspiradora. 

Morreu en Santiago de Compostela enterrándose en Boisaca. 

Morreu en Santiago de Compostela correndo nun maratón. 

4 Corrixe o uso da voz pasiva nas oracións que estea incorrectamente empregada e redáctaas 

de novo: 

O problema atacouse de raíz polo Goberno. 

Os orzamentos aprobáronse polos veciños reunidos na xuntanza. 

Por esta dirección provincial ditáronse resolucións a prol da súa reclamación. 

O autor do delito descubrirase máis tarde ou máis cedo. 

O autor do delito descubrirase pola policía máis tarde ou máis cedo. 

Solicitamos que nos envíen o expediente sancionador que se instruíu pola inspección. 

Polos licitadores presentáronse varias propostas ante os encargados da poxa. 

Convocouse unha reunión polo presidente para o vindeiro xoves. 

Convocouse unha reunión para o vindeiro xoves. 

Por este xulgado ditouse a sentenza con data do 25 de xaneiro. 

As taxas correspondentes deberanse aboar polo solicitante no prazo de cinco días. 

Desde hai dous meses foille suspendida a prestación como pensionista polo organismo pagador. 

Encargouse pola xuíza un informe do forense sobre as causas do falecemento. 

Estase a tramitar un expediente a instancia de D. Xosé Pérez para poder construír unha vivenda unifamiliar 

en solo non-urbanizable. 

5 Completa as frases coas palabras axeitadas que van ao final do exercicio: 

O conxunto de traballadores dunha empresa forma o . 

Os que labran os metais preciosos son os . 


149

O seu na dirección foi por propia vontade. 

Os vixían nas zonas rurais. 

O seu considerouse ilegal e a empresa terá que readmitilo no seu posto. 

As fiestras da súa casa dan á . 

Non foi unha doada, requiriu moitas horas de traballo. 

Os novos xogadores puxéronse ás ordes do . 

Nesa asesoría traballan especialistas que aconsellan sobre bolsistas. 

Todo implica un risco económico, non se poden os beneficios a curto prazo. 

Fixo un novo testamento co seu como principal beneficiario. 

Non coñecemos a prevista para a súa publicación oficial. 

A carta traía o equivocado. 

O secretario asinou e púxolle un ao certificado. 

Cadro de persoal, garda civil, adestrador, cónxuxe, ourive, despedimento, financeiro, data, cesamento, 

praza, tarefa, investimento, enderezo, selo, garantir. 

6 Repara na locución prepositiva *Ó POR MENOR que aparece no texto comentado. Con 

frecuencia utilízanse nos documentos administrativos locucións calcadas do castelán 

e doutras linguas que cómpre substituír polas formas galegas correspondentes. Escribe 

en galego as seguintes locucións e, se hai varias posibilidades, anótaas todas: 

a tenor de > en consideración a > 

en aras a > al objeto de > 

de acuerdo a > en virtud de > 

a los solos efectos > en su caso > 

a nivel de> a ciencia cierta > 

a lo sumo > en relación a > 

en orden a > a la sazón > 

al menos > al igual que > 

7. Completa as seguintes palabras con b ou con v: 

a elá ar eito oitre ó eda a ogacía ad ertencia 

ermello alor ga eta eiril no ela cara el 

o ino ga ia ga ar no elo irollo fi ela 

pol o ol oreta ulnerar re entar sara ia orrador 

oda dé eda ágoa Xa ier mara illa po o 

aleiro aranda escar ar om eiro ocá ulo es elto 

re ól er se e ri eira ta oleiro erniz ei a 


Outras cuestións gramaticais 

O saúdo 



colocación do pronome 

complemento directo de persoa sen preposición 

posesivo con artigo 



UNIVERSIDADE DA CORUÑA 

ESCOLA TÉCNICA SUPERIOR 

DE ARQUITECTURA 

Campus da Zapateira, s/n. 


España 

Telf. 981 167 000 

Fax 981 167 055 


O DIRECTOR 

SAÚDA 

Aos Sres. Directores de Departamentos e á Sra. Coordinadora de área da ETSA, e comunícolles 

de que o luns, día 4 de outubro, realizarase un acto de inauguración e presentación do Curso para 

os estudiantes de 1º, á 12 h. no Salón de Actos do centro. 

Agradézolles a súa asistencia a dito acto, así como que faga extensiva esta invitación ao profesorado 

de seu Departamento. 

Henrique Vázquez Martínez 

En A Coruña, a 20 de setembro do 2.004 

TEXTO ORIXINAL

UNIVERSIDADE DA CORUÑA 

ESCOLA TÉCNICA SUPERIOR DE ARQUITECTURA 

Campus da Zapateira, s/n 


Tel.: 981 167 000 

Fax: 981 167 055 

O director da Escola Técnica Superior de Arquitectura 

Henrique Vázquez Martínez 

Saúda 

Os Sres. Directores dos departamentos e a Sra. Coordinadora de área desa escola 

e comunícalles que se inaugurará o curso para os estudantes de 1.º o luns 4 de 

outubro, ás 12.00 h, no salón de actos do centro. 

Agradécelles, ademais, que asistan ao dito acto e que inviten o profesorado do seu 

departamento. 

rúbrica 

A Coruña, 20 de setembro de 2004 



153


O saúdo é un documento que se utiliza para comunicacións breves. Ten carácter protocolario o que permite empregar 

fórmulas de tratamento tanto para o emisor como para o receptor. Habitualmente, o texto céntrase e utilízase 

un papel de medida inferior ao estándar para a comunicación administrativa. 

Comentamos con relación ás abreviacións presentes no texto que no caso de empregar abreviaturas con barra debemos 

suprimir o punto (é preferible este a aquelas) *s/n. Tamén debemos optar polas formas que xa están fixadas 

naquelas abreviaturas de uso frecuente, así é preferible teléf., tfno. ou tel. no canto de *telf. Na representación 

dos símbolos debemos prescindir do punto final *h. Por último, recordamos que a primeira vez que apareza 

no texto unha sigla pouco coñecida debemos desenvolvela e, a continuación, entre parénteses representala. 

Sinalamos que no caso das maiúsculas temos que evitar o seu emprego indiscriminado. Non se debe empregar 

este recurso para resaltar os nomes de cargos: *Directores, *Coordinadora, espazos físicos: *Salón de Actos, 

xenéricos: *Departamento pero si é correcto para destacar tipograficamente o título do documento do resto do 

texto: SAÚDA. Neste caso grafamos os cargos en maiúscula por poñerlles o tratamento protocolario diante. 

Lembramos que en galego o complemento directo normalmente non vai precedido da preposición a. No texto 

vemos un caso de CD coa preposición a por un calco da estrutura do castelán, que introduce coa devandita 

preposición os complementos directos de persoa ou de seres personificados. Corriximos entón este uso no texto: 

*saúda aos Sres. Directores e á Coordinadora polas formas: saúda os Sres. Directores e a Sra. Coordinadora 

Indicamos que recibe o nome de dequeísmo o uso superfluo da preposición de antes da conxunción que en verbos 

de lingua, sentido e pensamento. Segundo isto debemos corrixir o seu uso no texto *comunícolles de que o 

luns... pola forma: comunícolles que o luns... 

Observamos que tamén hai ausencia de concordancia, que é outro dos erros característicos da linguaxe administrativa 

que debemos evitar, concretamente nas formas verbais: saúda, comunícolles, agradézolles, faga extensiva; 

así como a ausencia de artigos: *de seu Departamento. 

Corriximos, por se tratar dun castelanismo, a forma léxica incorrecta *estudiantes que se representa como estudantes. 

Revisamos a colocación do pronome e modificamos aqueles usos incorrectos presentes no documento, tales como 

*comunícolles de que o luns día 4 de outubro realizarase un acto en vez de comunícolles que o luns... se 

realizará un acto. Neste caso ao se tratar dunha oración subordinada o pronome debe ir proclítico (anteposto) 

ao verbo. 

O adxectivo dito,-a,-os,-as e os seus sinónimos antedito, devandito, sobredito, cando se empregan con valor anafórico 

(referidos a algo ou a alguén que se citou antes), teñen que ir precedidos obrigatoriamente dun artigo determinado. 

É pois incorrecta a forma *a súa asistencia a dito acto > a súa asistencia ao dito acto. 

Recordamos que na documentación administrativa son incorrectas tanto a linguaxe telegráfica como o emprego 

de formas perifrásticas ou circunloquios. Estas últimas consisten no emprego dun verbo baleiro de significado seguido 

dun substantivo (que é o que lle fornece a carga semántica) no canto doutra forma máis sinxela e directa. 

Cambiamos esta parte do texto: *faga extensiva esta invitación por expresións como: invite, convide... 


Salientamos que as construcións formadas por un posesivo seguido dun substantivo deben ir, obrigatoriamente, 

precedidas dun artigo se non se trata de nomes de parentesco, frases feitas, vocativos, seres únicos ou do distributivo 

cada. Tendo en conta isto non se xustifica a súa ausencia no texto *de seu Departamento o correcto sería: 

do seu departamento. 

Mencionamos, con relación ao peche do documento, aspectos como os seguintes: a rúbrica é opcional, aínda 

que está en desuso; o lugar nunca debe ir precedido da preposición en, nin o día da preposición a e os anos 

grafarémolos sen punto ao se tratar dun ordinal. Tampouco pode aparecer o punto final pois non se trata dunha 

oración senón que é unha etiqueta e estas non finalizan con este signo de puntuación. 


A colocación do pronome persoal átono nos textos 

administrativos 

1. Como regra xeral, o pronome vai sempre detrás do verbo e pegado a el. As conxuncións coordinadas non 

motivan a proclise (anteposición) do pronome: Cotexouno e asinouno; as subordinadas si: Se se redacta de 

novo deberá asinalo outra vez. 

Con relación ás oracións subordinadas merece unha mención especial a consecutiva así que. Se ten un valor temporal 

(=cando), o pronome anticípase: Así que se presente na Secretaría tomará posesión; se ten un valor consecutivo 

(=por conseguinte), o pronome vai detrás: Comuniqueillo na forma debida, así que presénteo mañá. 

2. Cando o pronome vai precedido dunha preposición pode ir diante ou detrás do verbo (aínda que a tradición 

gramatical aconsella colocalo tras a preposición): Ten un prazo de 10 días para presentalo/para o presentar. 

3. Nas perífrases pode ir tras o verbo auxiliar, despois do verbo auxiliado ou detrás da conxunción ou da preposición, 

de habela: Acábalo de redactar. Acabas de o redactar. Acabas de redactalo. 

4. Hai unha serie de palabras que provocan a proclise, entre outras salientamos: 

• Nas conxuncións subordinantes, aínda que haxa unha explicación entre comas, o pronome irá diante 

do verbo: Indicámoslle que, tras realizar a primeira proba, se comunicará no taboleiro de anuncios 

do concello a data da segunda convocatoria. 

• Os adverbios de negación (non, nunca, xamais...), de afirmación (si, tamén, abofé...) e de dúbida (seica, 

quizais, disque...): Non o cubriu correctamente. Abofé lle sucedeu. Quizais se revise o expediente. 

• Algúns indefinidos (alguén, algo, nada, bastante, calquera, ninguén,...): Calquera o poderá presentar. 

Ninguén se encargará da poxa... 

• Os pronomes ou adverbios interrogativos e exclamativos (onde, canto, como, onde, cando...): ¿Como 

se organizará a nova consellería? ¿Onde se entregará a documentación? ¿Quen o redactará?... 


155

• Determinados adverbios (tamén, ata, só, mesmo, case, xa...): Ata o revisou o presidente. Mesmo a 

redactou a conselleira. Só se publicará no DOG. Tamén os farán por escrito... 

Os adverbios rematados en –mente, se van nun enunciado como un inciso, entre comas, non afectan 

á colocación do pronome, e se o adverbio está integrado na frase, sen pausa que o separe do verbo, 

provoca a anteposición do pronome átono: Raramente se presentan recursos contra este tipo de 

sentenza. Aínda que o publicaron, casualmente, presentáronse só dúas persoas. 

O complemento directo de persoa non leva a preposición a 

Cando o complemento directo (CD) de persoa está desempeñado por un sintagma, estilisticamente aconséllase 

que este sintagma nominal non estea precedido pola preposición a, a diferenza do que ocorre no castelán: Vin 

o secretario (*Vin ao secretario). As novas ordes obrigan os administrativos e os lingüistas a revisaren toda a documentación 

(*As novas ordes obrigan aos administrativos e aos lingüistas a revisar toda a documentación). 

Só podemos utilizar a preposición a no CD de persoa cando este estea desempeñado por: 

• un pronome persoal tónico (redobrado por un clítico): Non as vin a elas no concello 

• o pronome indefinido un: Tratan a un como se fose un parvo 

• o pronome indefinido todos, -as referido a persoas: Vímolas a todas 

• a construción de reciprocidade un a/ao outro: Saudáronse un ao outro 

• cos nomes propios de persoa: O director viu a Antón e a Uxía no cine 

• cando haxa ambigüidade na identificación do suxeito e do complemento directo porque os elementos 

da oración non seguen a orde lóxica: Molestaron aos veciños/Molestaron os veciños. 

O posesivo precedido de artigo 

As frases formadas por posesivo + substantivo adoitan ir sempre precedidas dun artigo xa que o posesivo por si 

só non ten características de actualizador. Só constitúen a excepción a esta regra: 

• as frases que designan seres únicos ou dignidades: Noso Señor 

• as que levan na cláusula o distributivo cada: En cada oficina (o) seu ordenador 

• certas frases estereotipadas que funcionan como complementos circunstanciais de modo: a meu entender, 

a seu favor 

• os vocativos: ¿Como estás, meu neno? 

• certos nomes de parentesco: (O) Meu curmán está a xogar 

• frases feitas: Meu dito, meu feito... 

Os tres primeiros casos citados poden considerarse como construcións arcaizantes ou fosilizadas. No caso dos 

nomes de parentesco e do distributivo cada o artigo é optativo. 



1 Responde as seguintes preguntas coma no exemplo procurando resolver correctamente 

as concorrencias entre os pronomes: 

Ex.: ¿Deixáchesme o enderezo? Deixeicho 

¿Enviarédesme o informe? 

¿Entregáronvos o orixinal? 

¿Arranxáronche os freos do coche? 

¿Concertácheslle unha cita? 

¿Vostede pagoulles os atrasos? 

¿Traerannos un agasallo cando volvan? 

¿Retírolles os pratos, señoras? 

¿Fixécheslles as traducións? 

¿Déronche os impresos novos? 

¿Víronme a nova oficina? 

¿Contácheslles aos teus xefes o que che dixen? 

¿Deixáronvos o recado no contestador? 

¿Causáronvos moitos problemas? 

¿Déronlle á nena un billete? 

¿Seláronche o teu impreso? 

¿Revisácheslle os documentos ao teu xefe? 

¿Entregáronche o orixinal na man? 

2 Escribe en galego os seguintes enunciados: 

Las nuevas órdenes obligan a los cónsules y a los coroneles a firmar los informes. 

Si lo hubiera sabido, lo habría entregado. 

Ha venido el nuevo delegado provincial. 

Lo han informado como procedía. 

Avisó al encargado del departamento de que se retrasaría en la entrega del material. 

Se habrían enterado de todo lo que había sucedido ayer. 

Ha adjuntado toda la documentación que le han solicitado. 

Ha leído todo el periódico en su casa. 

Visitó al nuevo contratista de la obra. 

Nosotros hemos cogido todo tu dinero. 

Habían venido sin que nadie los hubiera avisado. 

Ha venido a tu oficina pero, como no estabas, ha tenido que esperar. 


157

Vosotros habéis traído lo que ellos han enviado a su despacho. 

Él ha redactado el informe por orden del superior. 

El juez ha decidido reunir a los acusados. 

El encargado ha organizado todo el departamento. 

Hubiese sido mejor que no revisase el documento. 

3 Pon en galego as seguintes verbos: 

requerir corregir perjudicar 

recurrir poseer enmendar 

entablar comenzar elegir 

4 Repara na palabra expediente, tan frecuente na documentación administrativa. Trátase 

dunha forma culta, polo que conservou o ditongo ie latino. Completa os vocábulos 

seguintes pondo un i naqueles que o precisen: 

recip ente conven ente ten ente rendem ento 

comparec ente aud encia pac ente procedem ento 

serv ente corr ente c encia par ente 

conc encia viv enda financ eiro sufic ente 

conven encia regulam ento solidar edade amb ente 


Ferramentas 

Ferramentas bibliográficas 

1 Dicionarios: 

dicionarios monolingües 

dicionarios bilingües e trilingües 

2 Manuais de consulta 

gramáticas 

ortografías 

lexislación 

historia 

toponimia 

dúbidas e criterios lingüísticos 

3 Linguaxe administrativa e xurídica 

estilo administrativo 

cursos 

modelos de documentos 

4 Léxicos e vocabularios 

Ferramentas informáticas 

correctores ortográficos 

dicionarios e vocabularios electrónicos 

outros recursos 


Ferramentas bibliográficas 

1. Dicionarios 

Dicionarios monolingües 

Gran dicionario Cumio da lingua galega. Editorial Cumio, 2004 

Inclúe información gramatical e etimolóxica, sinónimos e antónimos, entradas incorrectas e xentilicios. Número 

de entradas: 75 000 

Dicionario Cumio da lingua galega. Editorial Cumio, 2004 

Inclúe información gramatical e etimolóxica, sinónimos e antónimos, entradas incorrectas e xentilicios. Número 

de entradas: 44 000 

Dicionario de galego Ir Indo. Editorial Ir Indo, 2004 

Inclúe información gramatical e semántica, locucións, perífrases, símbolos químicos e nomes científicos. 

Número de entradas: 65 000 

Dicionario Xerais da lingua. Editorial Xerais, 2004 

Inclúe información gramatical e etimolóxica, sinónimos, fraseoloxía, indicacións fonéticas e ilustracións. 

Número de entradas: 37 000 

Pequeno dicionario Xerais da lingua. Editorial Xerais, 2004 

Inclúe información gramatical, sinónimos, fraseoloxía, indicacións fonéticas e ilustracións. 

Novo dicionario da lingua galega. Edicións Obradoiro, S. A. e Santillana Educación, 2005 

Inclúe información gramatical e léxica, locucións, perífrases. Dispón de ilustracións. 

Dicionario século 21 da lingua galega: primaria. Edicións do Cumio e editorial Galaxia, 2005 

Inclúe información ortográfica, gramatical e semántica. 

Dicionario século 21 da lingua galega: secundaria e bacharelato. Edicións do Cumio e editorial Galaxia, 2005 

Inclúe información ortográfica, gramatical e semántica, locucións, perífrases. 

Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia, 2004 

Dicionario de dúbidas ou dificultades de contidos lexicográficos moi diversos. Trata aspectos relacionados 

coa fonética, coa ortografía, coa gramática, co estilo e cos rexistros. Contén aclaracións sobre réximes 

verbais, sufixos e comentario de certos vocábulos. 

Dicionario de ortografía da lingua galega, editorial Galinova, 2004 de Dosil López, B. e Riveiro Costa, X. 

Trata a ortografía de palabras, signos de puntuación, maiúsculas e minúsculas, topónimos... 

Proximamente tamén se publicarán o Gran dicionario Xerais da lingua, con 95 000 entradas, e o Dicionario da 

Real Academia Galega, con 50 000 entradas. 

Ferramentas 

161

Dicionarios bilingües e trilingües 

Diccionario Xerais galego-castelán, castellano-gallego. Editorial Xerais, 2005 

Dicionario castelán-galego. Fundación Pedro Barrié de la Maza, Real Academia Galega e Xunta de Galicia. 

Colección Galicia Viva. 

Pequeno dicionario século 21 castelán-galego, galego-castelán. Edicións do Cumio e editorial Galaxia, 2005 

Diccionario trilingüe galego-portugués-castelán, portugués-galego-castelán e castelán-galego-portugués. Editorial 

Ir Indo, 1999 

2. Manuais de consulta 

Gramáticas 

Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. Real Academia Galega e Instituto da Lingua Galega, 

2003. 

Texto íntegro cos cambios aprobados pola Real Academia Galega no mes de xullo de 2003. 

As normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. Actualización, complementos e desviacións. Edicións 

do Cumio, 2003. 

Actualización ortográfica, gramatical e léxica realizada por X. G. Feixó Cid. 

Dicionario de ortografía da lingua galega. Editorial Galinova, 2004. 

Usos ortográficos segundo B. Dosil e X. Riveiro. 

Galego século XXI. Nova guía da lingua galega: ortografía, morfoloxía, léxico, interferencias lingüísticas, conxugacións 

verbais, usos pronominais, características fonéticas e aclaracións semánticas. Editorial Galaxia, 2004. 

É un dicionario de erros e dúbidas que tamén inclúe léxico propio da linguaxe xurídico-administrativa realizado 

X. Feixó, X. R. Pena e M. Rosales. 

Gramática da lingua galega. Síntese práctica. Editorial Xerais, 2004. 

Resumo das principais regras gramaticais realizado por X. G. Feixó Cid. 

Gramática práctica. (Morfosintaxe). Editorial Sotelo Blanco, 2004. 

A gramática da lingua galega xunto con exercicios e solucionario da profesora C. Hermida Gulías. 

Manual práctico de galego. Baía Edicións, 2004. 

Esta é a quinta edición, revisada e adaptada á normativa actual, da obra de R. X. Beltrán Carballeira. 

Ortografía 

Ortografía da lingua galega. Editorial Galinova, 2004. 

Usos ortográficos segundo B. González Rei. 

Ortografía da lingua galega. Descrición, regras e ditados. Editorial Xerais, 2004. 

Manual de ortografía de M. X. Méndez Álvarez. 


Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego, editadas pola Real Academia Galega e o Instituto da 

Lingua Galega, 2003 

Ortografía e estilo da lingua galega, edicións do Cumio, 2004 de Feixó Cid, X. 

Galego século XXI: nova guía da lingua galega: ortografía, morfoloxía, léxico, interferencias lingüísticas, conxugacións 

verbais, usos pronominais, características fonéticas e aclaracións semánticas, editorial Galaxia, 2004 

de Feixó Cid; Xosé Ramón Pena e Manuel Rosales. 

Ortografía e estilo da lingua galega, edicións do Cumio, 2004 de Feixoo Cid. 

Consultor Cumio de galego, edicións do Cumio, 2004 de Hermida. 

Lexislación 

Plan xeral de normalización da lingua galega. Xunta de Galicia, 2005. 

Texto íntegro do Plan de normalización lingüística que aprobou o Parlamento de Galicia o 22 de setembro 

de 2004. 

Estatuto xurídico da lingua galega. Editorial Xerais, 2005 de Ferreira Fernández, A. X., Nogueira López, A., Tato 

Plaza, A. e Villares Naveira, L. 

Estudo de todos os textos legais que garanten o uso do galego nos máis diversos ámbitos realizado por 

A. X. Ferreira Fernández, A. Nogueira López, A. Tato Plaza e L. Villares Naveira. 

Lexislación da lingua galega. Xunta de Galicia, 2001 

É unha compilación das normativas que lles afactan ao ensino, ás distintas administracións e aos/ás administrados/as 

Historia 

Historia de Galicia. Vigo, editorial A Nosa Terra, 2000, de Pepe Carreiro. 

É unha presentación sintetizada da historia de Galicia, de fácil lectura. 

Historia da lingua galega. Vigo, A Nosa Terra, 1998 de Freixeiro Mato, X. R. e Gómez Sánchez, A. 

Presenta a evolución da lingua galega ao longo dos séculos dunha forma moi didáctica e amena. 

Historia da lingua galega. Santiago de Compostela, editorial Sotelo Blanco, 1999, 2.º edición, de Mariño Paz, 

Ramón. 

Fornece numerosos datos da historia e da evolución da lingua galega. Recomendado para especialistas. 

Breve historia da literatura galega. Vigo, editorial A Nosa Terra, 1999 de Queixas Zas, M. 

Proporciona información de toda a producción literaria de Galicia ao longo dos séculos. Moi sinxela na 

lectura. 

Historia de Galicia. Vigo, editorial Galaxia, 2004 de Villares, R. 

Obra densa e completa da historia de Galicia. 

Ferramentas 

163

Toponimia 

Nomenclátor de Galicia. Toponimia oficial das provincias, concellos, parroquias e lugares, Santiago de Compostela, 

editado pola Xunta de Galicia, 2003. 

Os nomes de lugar. Vigo, editorial Xerais, 1992 de Cabeza Quiles, F. 

Reflicte a orixe e o significado de numerosos topónimos galegos 

Dúbidas e criterios lingüísticos 

Novas palabras galegas. Vigo, Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo, 2005 de López Fernández, 

S., Montes García, L., Almazán García, L., Alonso Priegue, X. R. e outros, 

Lingua galega. Criterios lingüísticos. Vigo, Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo, 2003 de Rodríguez 

Rodríguez, A. e Davila Ventura, M. 

Lingua galega. Dúbidas lingüísticas. Vigo, Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo, 2004 de Rodríguez 

Rodríguez, A. e Davila Ventura, M. 

Mellorando os servicios. Como ti queres (B). Criterios lingüísticos. Universidade de Santiago de Compostela, 

1997, de Rodríguez, X.A. e Rodiño, A. 

3. Linguaxe administrativa e xurídica 

Estilo administrativo 

Manual de estilo del lenguaje administrativo, Madrid, Ministerio para las Administraciones Públicas, 1990 

Material didàctic per a cursos de llenguatge administratiu, Barcelona: Escola d´Administració Pública de Catalunya, 

2001 

Manual de linguaxe administrativa, Santiago de Compostela, Escola Galega de Administración Pública e Xunta 

de Galicia, 1991, de García Cancela, X. e Díaz Abraira, C. L. 

Novo manual de galego para as administracións. Vigo, edicións Xerais, 2000, do Servicio de Asesoramento 

Lingüístico do Grupo Academia Postal. 

Cursos 

Curso de actualización da lingua e linguaxe administrativa galegas para persoal da Xunta de Galicia. Escola 

Galega de Administración Pública, 2005. 

Actualización ortográfica, gramatical e léxica, e a redacción e o estilo dos documentos administrativos. 

Curso de linguaxe administrativa, Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Educación e Ordenación 

Universitaria e Dirección Xeral de Política Lingüística, 2001 de López Taboada, C.; Romero Lado, C. 

M. e Leobalde García, M. Esta edición foi corrixida e ampliada no ano 2005. 

Curso de actualización da lingua e linguaxe administrativa galegas, Santiago de Compostela, Escola Galega 

de Administración Pública, 2005 de Vidal Barral, N. (coord.). 


Curso superior de linguaxe xurídica, A Coruña: Consellería de Xustiza, Interior e Relacións Laborais e Dirección 

Xeral de Xustiza e Administración Local, 2000, coordinado por Sánchez Puga, X. 

Modelos de documentos 

Rodríguez, X.A. e Rodiño, A.: Mellorando os servicios. Como ti queres (A). Documentos administrativos: modelos 

comentados. Universidade de Santiago de Compostela, 1997. 

García Ares, M. C.; Martínez Mayo, C. e Mayo Redondo, S. (2004), Manual básico de documentación administrativa, 

Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Educación e Ordenación Universitaria e 

Dirección Xeral de Política Lingüística 

Manual de documentos administrativos, Madrid, Ministerio de Administraciones Públicas, Tecnos, 2003. 

Compilación de terminoloxía xurídica castelán-galego. Formularios básicos de procedemento xudicial, Santiago 

de Compostela: Consello da Avogacía Galega, de de Gómez Méixome, A.; González Montañés, A. (coord.). 

[http://www.sal.avogacia.org/cdcomforma/docs/CRLC-G.pdf] 

4. Léxicos e vocabularios 

Vocabulario ortográfico da lingua galega (VOLGa). Editado pola Real Academia Galega e o Instituto da Lingua 

Galega no ano 2004. 

É unha listaxe de preto de 50 000 palabras que inclúe a categoría gramatical, sinónimos e algún comentario 

ou nota. 

´Algúns dos seguintes vocabularios, de carácter específico, non están adaptados ás Normas ortográficas e morfolóxicas 

do idioma galego aprobadas no ano 2003. 

Linguaxe administrativa e xurídica 

Gómez Guinovart, X. e Torres Padín, A. (2005), Vocabulario xurídico-administrativo galego-castelán, Vigo, Universidade 

de Vigo [http://.www.webs.uvigo.es/sli/] 

Sen adaptar ás Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego aprobadas no ano 2003. 

Boullón Agrelo, A. I. e outros: Léxico da administración castelán-galego. Real Academia Galega e Instituto da 

Lingua Galega. Santiago de Compostela, 1991. 

Docampo Pereira, M.: Fraseoloxía xurídico-administrativa, 1998. Glosario galego-inglés-alemán-castelán 

[http://www.uvigo.es/webs/traductor/mdocampo/] 

Rodríguez Ennes, L. e Blanco Rodríguez, L.: Vocabulario xurídico, aforismos e locucións latinas, galego-castelán, 

latín-galego, Vigo, Universidade de Vigo, 1997. 

SAL Consello de Avogacía, s.d., Tecnicismos xurídicos e galego popular [http://www.sal.avogacia.org/Tecnicismos 

xurídicos e galego popular.htm] 

Ferramentas 

165

Arquitectura e construción 

González Rodríguez, A. e Gómez Méixome, A. (coords.) (2004), Dicionario visual da construción, Colexio 

Oficial de Arquitectos de Galicia [http://www.dicionario.coag.es/info.php] 


Dosil López, B. (coord.): Léxico da construcción, Pontevedra, Asociación Provincial de Empresas da Construcción 

de Pontevedra e Fundación Instituto Tecnolóxico de Galicia e Xunta de Galicia, 2001. 

Souto González, M. (coord.): Léxico de urbanismo, construcción e arquitectura castelán-galego, Vigo, Colexio Oficial 

de Arquitectos de Galicia e Servizo de Normalización Lingüística do Concello de Vigo, 1998. 

Económicas e empresariais 

Giménez Fernández, E. L.; Lores Ínsua, F. X.; Almeida Alexandre, F. M. de e Polomé, F.: Vocabulario da economía, 

Vigo, Servizo de Publicación da Universidade de Vigo, 2005. 


López Carballo, A. e Dosil, B.: Diccionario galego de banca, Santiago de Compostela, DXPL da Xunta de Galicia, 

1993. 

Taboada, C.: Diccionario do seguro en lingua galega, Santiago de Compostela, DXPL da Xunta de Galicia, 

1998. 

Informática 


Glosario básico sobre Internet, Santiago de Compostela. San Luís Informática e Xunta de Galicia,1996. 

[http://galego.org/vocabularios/internet.html] 

Forxán, A.: Siglas de uso no eido da informática 

[http://www.members.tripod.com.br/ramonflores/outros/Siglas.html] 

Glosario básico inglés-galego sobre a Internet [http://www.galego.org/vocabularios/internet.html] 

Glosario de informática (inglés-galego) [http://www.galego21.org/xis2/glosario_ab.html] 

Gómez Guinovart, J. e Lorenzo Suárez, A. M. (1994): Vocabulario de informática galego-inglés-castelán, Vigo: 

Universidade de Vigo [http://www.webs.uvigo.es/sli/principal.html] 

Hermida, A.:Glosario de termos da Internet: catalán, español, francés, galego, italiano, portugués, 2001 

[http://www.webs.uvigo.es/sli/principal.html] 

Léxico informático inglés-galego, Santiago de Compostela, DXPL da Xunta de Galicia, coordinado por Patiño Pérez, 

E.; González Ucha X. L. 

[http://www.edu.xunta.es/dxpl/ferramentas/lexicoinf/LEXICO%20INFORMATICO.pdf.] 


Medicina 


Reyes Oliveros, F. e García González, C. (dirs.): Diccionario galego de termos médicos, Santiago de Compostela: 

DXPL da Xunta de Galicia, 2002 [http://www.edu.xunta.es/portal/index.jsp] 

Información, biblioteca e arquivos 


Novo Filgueira, P.: Diccionario de uso para a comunicación. Editorial Xerais. Vigo, 1999. 

Blanco Valdés, X. L..: Léxico editorial castelán-galego, Santiago de Compostela: Servizo de Normalización Lingüística 

da Universidade de Santiago de Compostela, 1993 

Souto García, M. B.: Vocabulario das artes gráficas. Obradoiro de encadernación, Vigo: Universidade de Vigo 

[http://www.webs.uvigo.es/sli/obradoiro/index.htm] 

A Universidade da Coruña baixo o lema Profesionaliza a túa lingua publicou, no ano 2005, os vocabularios de: 

Dereito 

Enfermaría, Podoloxía e Fisioterapia 

Arquitectura, Bioloxía, Económicas e Empresariais, e Informática 

Ferramentas informáticas e en liña 

1. Correctores ortográficos 

2.mil3 

Corrector de galego para Office 2000, Office XP e Office 2003 actualizado de acordo coas Normas ortográficas 

e morfolóxicas do idioma galego do ano 2003. É unha nova versión do anterior 2.mil e funciona no MS 

Word, No MS Excel, no MS Access, no MS PowerPoint e no MS Outlook. 

Pódese descargar de balde en www.edu.xunta.es ou en www.imaxin.com. 

2. Dicionarios e vocabularios electrónicos 

Dicionario da Real Academia Galega 

http://www.edu.xunta.es/diccionarios/g/index.html 

Sen actualizar. 

Diccionario da Compañía de Radio Televisión de Galicia (CRTVG) 

http://www.crtvg.es/adicc/pridiccionario.htm 


Ferramentas 

167

Fraseoloxía xurídico-administrativa. Glosario galego-alemán-inglés-castelán. 

http://webs.uvigo.es/traductor/mdocampo/web/Glosario.htm 

Glosario multilingüe de fraseoloxía xurídico-administrativa. Sen actualizar 

Vocabulario xurídico-administrativo galego-castelán, Universidade de Vigo. [http://.www.webs.uvigo.es/sli/] 

Actualizado. 

Compilación de terminoloxía xurídica castelán-galego. Formularios básicos de procedemento xudicial, Santiago 

de Compostela: Consello da Avogacía Galega. Sen actualizar. 

[http://www.sal.avogacia.org/cdcomforma/docs/CRLC-G.pdf] 

SAL Consello de Avogacía, s.d., Tecnicismos xurídicos e galego popular. Sen actualizar. 

[http://www.sal.avogacia.org/Tecnicismos_xurídicos_e_galego_popular.htm] 

Dicionario de termos médicos. Sen actualizar. 

http://www.usc.es/~snlus/vocab.htm 

Léxico editorial castelán-galego de Blanco Valdés, X. L. (1993). Sen actualizar. 

http://www.usc.es/~snlus/vocab.htm 

Dicionario galego da construción. Sen actualizar. 

http://www.carlinhos90.eresmas.com/defin.htm 

Dicionario visual da construción 

Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia e Xunta de Galicia (2005) 

http://www.consellodacultura.org/arquivos/cdsg/debolina_det.php?cat=dicci 

Vocabulario terminolóxico das artes gráficas: maquinaria e ferramentas do obradoiro de encadernación (galego-español-inglés) 

de Souto García, M.ª B. (2002). Sen actualizar. 

http://www.webs.uvigo.es/sli/obradoiro/index.html 

Vocabulario de informática: galego-inglés-castelán de Gómez Guinovart, X. e Lorenzo Suárez, A. M. (1994) 

http://www.webs.uvigo.es/sli/lexico/ 


Léxico da informática. Sen actualizar. 

http://www.edu.xunta.es/dxpl/ferramentas/lexicoinf/LEXICO%20INFORMATICO.pdf 

Glosario de informática 

http://www.galego21.org/xis2/glosario_ab.html 

Glosario de termos de internet de Hermida, A. (2001). Sen actualizar. 

http://www.webs.uvigo.es/sli/glinternet/index.html 


3. Outros recursos electrónicos 

Bibliografía da lingüística galega 

http://www.usc.es/~ilgas/Biblio00.html 

Selección realizada polo Instituto da Lingua Galega coa que se pode ampliar información sobre o noso idioma. 

Consello da Avogacía Galega 

http://www.avogaciagalega.org 

Portal que reúne os distintos colexios de avogados de Galicia. O seu Servizo de Asesoramento Lingüístico reúne 

recursos de formación, vocabulario xurídico e consultas en liña. Ofrece a versión galega do Plain Train, un programa 

de formación en liña sobre o estilo claro e simple, e un Autotest, para avaliar o coñecemento propio do 

idioma. 

Eido Local. Portal dos Concellos de Galicia 

http://www.eidolocal.com 

Espazo creado para reunir información útil sobre a administración local. Na sección Asuntos da lingua reúne os 

cursos, os dicionarios e os correctores editados pola Xunta de Galicia. 

Federación Galega de Municipios e Provincias 

http://www.fegamp.es 

Información institucional, acceso a publicacións oficiais e proxectos propios. Ofrece modelos de documentos uniformes 

para todos os concellos. 

Galego en liña 

http://www.galegoenlinna.uvigo.es 

Páxina de información sobre a lingua galega desenvolvida pola Área de Normalización da Universidade de 

Vigo. O seu obxectivo é servir como ferramenta para o asesoramento lingüístico. Inclúe información sobre ortografía, 

gramática e estilo da lingua galega. 

Galego.org 

http://www.galego.org 

Sitio onde se poden atopar lexislación, modelos de documentos, léxicos, vocabularios e outros recursos sobre a 

lingua galega. 

Laverca (en CD) 

O programa Laverca 1.0 é un analizador e conxugador de verbos. O programa en CD está editado por 

Edicións Xerais de Galicia e distribúese conxuntamente co Diccionario de verbos galegos Laverca. Non está 

adaptado ás novas normas. 

Materiais de lingua 

http://www.ciberlingua.org 

http://www.clic.xtec.net 

Nomenclátor de Galicia 

http://www.xunta.es/nomenclator/index.htm 

Páxina en que se recolle a toponimia oficial das entidades de poboación de Galicia. 

Ferramentas 

169

Seminario de Lingüística Informática 

http://www.webs.uvigo.es/sli 

Ofrece unha ampla lista de vocabularios. 

Servizo de Normalización Lingüística da Universidade de Santiago de Compostela 

http://www.usc.es/~snlus 

Ofrece información sobre formación e recursos. Conta tamén cunha ampla oferta sobre léxicos e vocabularios. 

Servizo de Normalización Lingüística da Universidade da Coruña 

http://www.udc.es/sli 

Ofrece información sobre formación e recursos e pódese acceder aos tradutores. 

Tradutores en liña 

Apertium: http://sli.uvigo.es/tradutor/ 

Traduce textos, arquivos e páxinas web do castelán ao galego e viceversa. 

Comprendium translation es-gl::http://www.xunta.es/ 

Este tradutor automático de español a galego atópase na páxina da Consellería de Educación e Ordenación 

Universitaria, traduce simultaneamente textos, arquivos e páxinas web do castelán ao galego. 


Curso de linguaxe administrativa 

Unidade Tema Reflexión sobre a lingua Da fala e da escrita Estilo Decálogos Actividades 

1 A linguaxe administrativa A comunicación. A comunicación oral e escrita A linguaxe administrativa tradición. Decálogo de redacción - Rexistros 

Elementos do proceso comunicativo Modernización da linguaxe administrativa - Linguaxes sectoriais 

Consellos para escribir frases eficaces - Identificar trazos nun texto. Redactar 

2 O texto e as súas propiedades O texto e a lingüística textual Etapas do proceso da lingua escrita Proceso de elaboración Decálogo de presentación dun texto - Comentar textos. 

Propiedades do texto Estratexias dun documento - Conectores 

- Mellorar a redacción 

Unidade Tema Tipo de documento Comentario global do texto Análise polo miúdo do tema Actividades 

3 Os signos de puntuación O anuncio Análise do anuncio Os signos de puntuación (coma, punto e coma, punto - puntuación 

- Texto orixinal Linguaxe telegráfica, nominalización, o anáforico mesmo e seguido, punto e á parte, parénteses, comiñas, guións, - xentilicios e artigo 

-Texto corrixido barra...) e a toponimia - léxico e ortografía (n/ñ) 

4 O circunloquio. O aviso Análise do aviso Estruturas redundantes. O circunloquio - circunloquios 

Tendencia á nominalización. - Texto orixinal Abreviacións, dativo pleonástico e sufixos Tendencia á nominalización - o galicismo: subst. + a + inf. 

Galicismo - Texto corrixido Estruturas estranxeiras. O galicismo - léxico e ortografía (l/r) 

5 Maiúsculas e A notificación Análise da notificación cunha resolución Uso das maiúsculas - maiúsculas e minúsculas 

minúsculas - Texto orixinal Aclaracións léxicas, abreviacións, Uso das minúsculas - sufixos -zo/a,-cio/a,-zón,-ción 

- Texto corrixido maiúsculas e valores de mesmo - ortografía (ua/a/o) e castelanismos 

6 As abreviacións A citación Análise da citación Abreviación: abreviaturas, siglas, - actividades de abreviacións 

- Texto orixinal Abreviacións, indicacións das datas e símbolos e acrónimos - cuestións léxicas: a sinonimia 

- Texto corrixido cuestións léxicas - ortografía (-c-/-u-/-i-/-Ø-) 

7 As indicacións de A convocatoria Análise da convocatoria Indicacións de tempo e de lugar - léxico do medio rural e urbano 

tempo e de lugar - Texto orixinal Abreviacións, pasiva con se, indicación As datas e horas - adverbios e locucións adverbiais 

- Texto corrixido das datas e das horas e aclaracións léxicas As indicacións de lugar - ortografía (-h-/-Ø-) 

8 O tratamento persoal e O oficio: interno e externo Análise do oficio O tratamento persoal - tratamentos e comentario 

a linguaxe non- sexista - Texto original Indicación de cargos, estruturas obsoletas, Persoa que redacta o documento - cargos e oficios 

- Texto corrixido CD de persoa, aclaracións léxicas e ortografía O tratamento non-sexista - ortografía (-cc-/-c-) 

9 As perífrases verbais A carta Análise da carta As perífrases verbais - perífrases verbais e xerundio 

- Texto orixinal Puntuación, maiúsculas e minúsculas, aclaracións léxicas - castelanimos léxicos 

- Texto corrixido e perífrases verbais - ortografía (-r-/-l-) 

10 O infinitivo conxugado O fax Análise do fax O infinitivo conxugado - o infinitivo conxugado 

- Texto orixinal Maiúsculas, datas, abreviacións, tratamentos, escrita - castelanismos léxicos 

- Texto corrixido telegráfica e infinitivo conxugado - ortografía (-p-/-Ø-) 

Ferramentas 

171

Curso de linguaxe administrativa (continuación) 

Unidade Tema Tipo de documento Comentario global do texto Análise polo miúdo do tema Actividades 

11 O futuro de subxuntivo A circular Análise da circular O futuro de subxuntivo: usos e valores - futuro de subxuntivo 

-Texto orixinal Maiúsculas e minúsculas, abreviacións, - sufixos: -ente/-iente e léxico 

-Texto corrixido expresións obsoletas e léxico -ortografía (-s-/-x-) 

12 Os réximes prepositivos O requirimento Análise do requirimento Os réximes preposicionais - queísmo e dequeísmo 

-Texto orixinal Maiúsculas, abreviación, verbos con dobre réxime Queísmo e dequeísmo - preposición e locución prepositiva 

-Texto corrixido preposicional e galicismos Verbos con dobre réxime -tradución e ortografía (-x-/-ll-) 

13 As locucións prepositivas e A invitación Análise da invitación As locucións prepositivas e conxuntivas - conxuncións e outros valores 

conxuntivas - Texto orixinal Maiúsculas, abreviacións tratamentos, escritas telegráficas Algunhas locucións usuais na linguaxe administrativa - sinonimia e corrección de oracións 

- Texto corrixido e concordancias Cambios nas conxuncións e usos de ca + artigo -ortografía (-b-/-Ø-) 


14 O relativo e o indefinido A publicación Análise da publicación O relativo - indefinidos, relativos, xerundio e pasiva con se 

- Texto orixinal Puntuación, abreviacións, maiúsculas, escrita telegráfica, O indefinido - vocabulario, locucións administrativas e ortografía 

- Texto corrixido pasiva con se e xerundios (-b-/-v-) 

15 Outras cuestións gramaticais O saúdo Análise do saúdo Cuestións gramaticais - concorrencias de pronomes átonos 

-Texto orixinal Maiúsculas, dativo pleonástico, dito/a con artigo e Colocación do pronome, o complemento directo de persoa - tradución de oracións e de verbos 

-Texto corrixido complemento directo sen preposición a sen preposición e posesivo con artigo -ortografía (-i-/-Ø-) 

16 Ferramentas Ferramentas bibliográficas Ferramentas bibliográficas: dicionarios, manuais de consulta, linguaxe administrativa e xurídica, 

Ferramentas informáticas Ferramentas informáticas en liña: correctores ortográficos, dicionarios e vocabularios electrónicos, outros recursos electrónicos

C linguaxe admin Fut - Xunta de Galicia

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?