Co to są czopki?
Co to są czopki? Czopki są stałą postacią leku, przeznaczoną do podania doodbytniczo, dopochwowo lub docewkowo. Najczęściej jednak terminu czopek używa się głównie w stosunku do leku stosowanego doodbytniczo. Leki dopochwowe częściej określa się mianem globulek, zaś docewkowe – pręcików. Czopki mogą mieć działanie miejscowe, jak np. czopki glicerynowe działające tylko na odbytnicę, albo też działanie ogólne – w tym przypadku substancja lecznicza uwalniana jest do krążenia ogólnego poprzez błonę śluzową odbytu. Czopki mają najczęściej kształt stożka, dzięki jednostronnemu zwężeniu przypominają swym kształtem torpedę. Leki w postaci czopka podawane są wówczas, gdy zaistnieje potrzeba działania miejscowego, a więc np. w przypadku dolegliwości odbytu czy zaparć. Czopki są również zalecaną formą podania leków u pacjentów, którzy nie mogą przyjąć leku doustnie z uwagi chociażby na trudności w połykaniu (czy u pacjentów nieprzytomnych). Nic więc dziwnego, że są wskazane również u dzieci. Dodatkowo zaletą czopków jest to, że substancja czynna podawana jest z pominięciem żołądka i wątroby, trafiając od razu do krążenia ogólnego, co zwiększa biodostępność leku i efektywność dawki.
Ile czasu rozpuszcza się czopek?
Pacjenci zastanawiają się czasem, ile czasu rozpuszcza się czopek. Zwykle trwa to kilka minut od aplikacji, warto w tym czasie pozostać w pozycji leżącej i unikać parcia. Przez około godzinę po podaniu czopka nie należy wykonywać gwałtownych ruchów ani ćwiczeń fizycznych oraz wypróżniać się (za wyjątkiem sytuacji gdy podany został czopek przeczyszczający).
Jak zaaplikować czopek?
Warto wiedzieć, jak zaaplikować czopek, by spełnił swoje zadanie. O ile jest to możliwe, przed aplikacją czopka należy się wypróżnić, dokładnie umyć miejsce aplikacji oraz ręce. Można założyć rękawiczki jednorazowe bądź osłonę na palec wskazujący. Jeśli czopek jest zbyt miękki, warto włożyć go na krótką chwilę pod zimną wodę. Ostrożnie wyjąć czopek z opakowania, zdjąć zabezpieczającą go folię, uważając aby nie zdeformować czopka. Na jego końcu można umieścić żel nawilżający na bazie wody albo wodę (absolutnie nie wolno stosować wazeliny lub olejów). Zdjąć bieliznę, położyć się na lewym boku, prawą nogę zgiąć w kolanie. Czopek chwycić palcem wskazującym i kciukiem. Rozluźnić się, odchylić pośladek i włożyć czopek do odbytu zaokrągloną stroną. Przepychać czopek delikatnie, by w całości przeszedł przez zwieracz odbytu (prawidłowo podany czopek nie będzie wypadał, ani się wysuwał). Zacisnąć pośladki i pozostać w tej pozycji przez chwilę. Po aplikacji czopka dokładnie umyć ręce.
Jak zaaplikować czopek dziecku?
Aby dowiedzieć się, jak zaaplikować czopek dziecku, najlepiej zapoznać się z instrukcją zamieszczoną w opakowaniu. Z reguły odbywa się to w ten sposób, że dziecko układa się na brzuszku z podkurczonymi nóżkami lub na boku bądź plecach, przyciągając jego nóżki do klatki piersiowej. Podobnie jak w przypadku samodzielnej aplikacji przez osobę dorosłą, należy umyć dokładnie ręce oraz miejsce aplikacji. Z czopka trzeba usunąć plastikowe opakowanie. Po lekkim rozchyleniu odbytu dziecka czopek należy wsuwać bardzo powoli, by nie sprawić bólu maluszkowi. Dobrze jest przeprowadzać taki zabieg we dwie osoby, tak by jedna wkładała czopek, druga zaś odwracała uwagę dziecka od tego, co się dzieje. Pamiętać też trzeba, że czopki dzieciom można podawać wyłącznie po konsultacji z pediatrą.
Jak stosować czopki?
Na pytanie o to, jak stosować czopki, odpowiedź jest prosta: ściśle według zaleceń lekarza. Podawane w przypadku żylaków odbytu, czyli hemoroidów, przyniosą ulgę, gdyż złagodzą takie objawy, jak ból, pieczenie czy świąd. Przy problemach z zaparciami stosuje się zwykle czopki glicerynowe, które mają działanie przeczyszczające. Tą drogą podawane są też leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, np. ibuprofen czy paracetamol, leki rozkurczowe oraz leki przeciwwymiotne. Pamiętać należy, że czopkom może zaszkodzić nieprawidłowe przechowywanie, dlatego należy przestrzegać ściśle zaleceń producenta. Nie wolno czopków dzielić ani kruszyć, gdyż substancja czynna jest w nich z reguły nierównomiernie rozmieszczona. Jeśli jednak lekarz zaleci podzielenie czopka, należy go rozkroić wzdłuż. Warto też pamiętać, że czopków nie można podać inną drogą, np. doustnie.
Zobacz też: Lek psychotropowy: na co są leki psychotropowe? [Definicja, działanie, skutki uboczne]
