Κυνηγετικό εγχειρίδιο 2006.

Κ *ΜΑΘ Κ *ΜΑΘ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ ΕΔΡΑ: ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 173 - 175 551 34 - ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΤΗΛ. 2310 477128 -47 71 29, 6973 808934, FAX 2310 4 73863-475301 http://www.hunters.gr, e-mail: hunters@ hunters.gr ΚυνηγετικόΕγχειρίδιο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2006 Η πλήρης αναφορά στην έκδοση αυτή έχει ως εξής:Περικλής Μπίρτσας, Γεώργιος Δέλλιος, ΧρήστοςΣώκος και Κυριάκος Σκορδάς(Συντονιστές έκδοσης).«Κυνηγετικό εγχειρίδιο 2006».Έκδοση της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας & Θράκης.2006, Θεσσαλονίκη. 320 σελ.© Copyright 2006, Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας - ΘράκηςISBN: 960-86965-3-4Η έκδοση αυτή τυπώθηκε σε 60.000 αντίτυπαΣελιδοποίηση, Μοντάζ, Εκτύπωση:ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ, I. Αντωνιάδης - Θ. Ψαρράς Ο.Ε.Ν. Ραιδεστός-Τηλ. 2310.466.776Δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε αντιγραφή ή αναδημοσίευση του συνόλου ή τμήματος τουπαρόντος έργου χωρίς την έγγραφη άδεια της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης. Πρόλογος Η έκδοση ενός εγχειριδίου βασικών γνώσεων, απαραίτητων για τον κυνηγό, αποφασίσθηκε από την Έκτακτη Γενική Συνέ­ λευση των μελών της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης το Δεκέμβρη του 2005, με στόχο τη δωρεάν διανο­ μή του στους 60.000 κυνηγούς της περιφέρειάς της κατά την επικείμενη ανανέωση των αδειών Θήρας τον Αύγουστο του 2006. Μέσα στα στενά αυτά χρονικά περιθώρια το Διοικητικό Συμβούλιο και οι συνεργάτες της Ομοσπονδίας προσπάθησαν να συντονίσουν και να εναρμονίσουν το συγγραφικό έργο μιας μεγάλης ομάδας πρόθυμα και αφιλοκερδώς προσφερθέντων προσώπων, εξειδικευμένων στον τομέα του ο καθένας, επιστη­ μονικά ή/και πρακτικά. Παρά το γεγονός ότι επιδιώχθηκε η όσο το δυνατό πληρέστερη κάλυψη της σχετικήςύλης, η πρώτη αυτή προσπάθειά μας δεν στερείται οπωσδήποτε ελλείψεων, παραλεί­ψεων, κάποιας ανομοιογένειας μεταξύ των επιμέρους κεφαλαίων καθώς, ενδεχομένως,και σφαλμάτων. Στηριζόμαστε στις προσδοκώμενες υποδείξεις, παρατηρήσεις καισυμβολές κάθε μελλοντικού αναγνώστη του έργου, έτσι ώστε στις αμέσως επόμενεςεκδόσεις του το έργο αυτό να συμπληρωθεί και να βελτιωθεί, καθιστάμενο έτσι ισάξιοπρος αντίστοιχες εκδόσεις ομολόγων κυνηγετικών οργανώσεων άλλων χωρών. Παράλληλα από τη θέση αυτή πρέπει να τονιστεί ότι το ανά χείρας έργο δεν έχει καμί­α ανταγωνιστική φιλοδοξία απέναντι στις εκδόσεις του περιοδικού κυνηγετικού τύπου,που εμφανίζουν πολύ εντονότερο το στοιχείο της ποικιλίας ύλης και της επικαιρότηταςκαι είναι, ως εκ τούτου, αναντικατάστατης αξίας και απολύτως αναγκαίες για την ενημέ­ρωση του Έλληνα κυνηγού. Ιδιαίτερες ευχαριστίες για τις περιεκτικές συμβολές τους εκφράζονται στην Κυνηγε­τική Συνομοσπονδία Ελλάδας και στους κ.κ. Αλέξανδρο Γκάσιο, Θεοφάνη Καραμπα-τζάκη, Κωνσταντίνο Καψάλη, Αθανάσιο Κυριτσάκα, Χαράλαμπο Μπιλλίνη, ΠερικλήΜπίρτσα, Ευστράτιο Νικολαϊδη, Γιάννη Νικολακόπουλο, Μαρία Παναγιωτοπούλου, Νι­κόλαο Παραγιό, Πέτρο Πλατή, Κυριάκο Σκορδά, Δημήτρη Συρρή, Χρήστο Σώκο, ΣμαρώΣωτηράκη και Γιάννη Τσουγκράκη. Τον γενικό συντονισμό και την ευθύνη της επιμέλειας της έκδοσης είχαν, προσβλέ-ποντας στην επιεική κρίση του αναγνώστη, οι Περικλής Μπίρτσας, Γιώργος Δέλλιος,Χρήστος Σώκος και Κυριάκος Σκορδάς. Θεσσαλονίκη, Ιούλιος 2006 Γιώργος Δέλλιος Πρόεδρος Δ. Σ. Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας & Θράκης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ1. Αποστολή και έργο των Κυνηγετικών Οργανώσεων 171.1. Γενικά 171.2. Η δράση των Κυνηγετικών Συλλόγων 171.3. Το έργο των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών 181.4.0 ρόλος της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας (ΚΣΕ) 181.4.1. Πρόγραμμα προσδιορισμού της φαινολογίας της μετανάστευσης των θηρεύσιμων πτηνών στην Ελλάδα 191.4.2. Πρόγραμμα καταγραφής της κυνηγετικής κάρπωσης (ΑΡΤΕΜΙΣ) 201.4.3. Πρόγραμμα προσδιορισμού της σχετικής αφθονίας των θηραματικών ειδών στην Ελλάδα μέσω της κυνηγετικής δραστηριότητας (ΑΡΤΕΜΙΣ II) 21 1.4.3.1. Τι είναι το Αρτεμις II; 22 1.4.3.2 Πως γίνεται η συλλογή των στοιχείων; 22 1.4.3.3. Πως γίνεται η επεξεργασία των στοιχείων; 23 1.4.3.4. Αποτελέσματα 23 1.4.3.5. Οφέλη 241.4.4. Πρόγραμμα βελτίωσης ενδιαιτημάτων και ενίσχυσης του επιδημητικού θηράματος 241.5. Η ιστορία των πρώτων Κυνηγετικών Οργανώσεων στη Βόρεια Ελλάδα 262. Η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης (ΚΟΜΑΘ) 27 2.1. Τι είναι η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης 27 2.2. Πως είναι οργανωμένη η ΚΟΜΑΘ 28 2.3. Ποιες είναι οι κύριες δράσεις της ΚΟΜΑΘ 29 2.3.1. Κοινωνική δράση 29 2.3.2. Επικοινωνιακή δράση 30 2.3.3. Επιστημονική δράση 32 2.3.4. Υποστηρικτική και λοιπή φιλοθηραματική δράση 34 2.3.5. Συμμετοχή στην υλοποίηση προγραμμάτων της ΚΣΕ 35 2.4. Που πάνε τα χρήματα των κυνηγών; 35 2.4.1. Που πάνε τα χρήματα που πληρώνει ο κυνηγός για τις Κυνηγετικές Οργανώσεις; 35 2.4.2. Που πάνε τα χρήματα που πληρώνει ο κυνηγός για το Κράτος; 363. Κυνηγετική φιλοσοφία και ηθική 38 3.1. Εισαγωγή 38 3.2. Το κυνήγι ως δραστηριότητα του ανθρώπου 38 3.3. Κατανοώντας την ελληνική κυνηγετική φιλοσοφία και παράδοση 39 3.4. «Μόλυνση» της κυνηγετικής φιλοσοφίας 40 3.5. Κυνηγετική ηθική 434. Ανάλυση του νομοθετικού πλαισίου για το κυνήγι 48 4.1. Το κυνηγετικό όπλο 49 4.2. Ο κυνηγετικός σκύλος 50 4.3. Η άδεια Θήρας (κυνηγίου) 52 4.4. Αστυνόμευση του κυνηγίου 53 4.5. Ποινές 544.6. Παραγραφή των αδικημάτων Θήρας 554.7. Δικαστήρια 554.8. Γενικές απαγορεύσεις Θήρας 55 56 4.8.1. Ειδικές απαγορεύσεις για τη Θήρα τριχωτών 57 4.8.2. Ειδικές απαγορεύσεις για τη Θήρα πτερωτών5. Στοιχεία βιολογίας και χαρακτηριστικά θηλαστικών 595.1. Τάξη: Lagomorpha 595.1.1. Οικογένεια: Leporidae 595.1.1.1. Λαγός - Lepus europaeus 595.1.1.2. Αγριοκούνελο - Oryctolagus cuniculus 635.2. Τάξη: Ardiodactyla 635.2.1. Οικογένεια: Suidae 635.2.1.1. Αγριόχοιρος -Susscrofa 635.2.2. Οικογένεια: Cervidae 665.2.1.2 Ζαρκάδι - Capreolus capreolus 665.2.3. Οικογένεια: Bovidae 675.2.3.1. Αγριόγιδο - Rupicapra rupicapra 675.3. Τάξη: Carnivora 675.3.1. Οικογένεια: Canidae 675.3.1.1. Αλεπού- Vulpesvulpes 675.3.1.2. Ο λύκος (Conis Lupus) και η σχέση του με τα άγρια οπληφόρα καιτα κτηνοτροφικά ζώα 705.3.2. Οικογένεια: Felidae 735.3.2.1. Αγριόγατα - Felis silvestris 735.3.2.Ι. Λύγκας- Lynx lynx 746. Στοιχεία βιολογίας και χαρακτηριστικά πτηνών 75 756.1 .Τάξη: Anseriformes 75 756.1.1. Οικογένεια: Anatidae 766.1.1.1.Σταχτόχηνα- Anseranser 76 776.1.1.2. Ασπρομέτωπη - Anser albifrons 77 786.1.1.4. Καταστροφές από χήνες σε καλλιέργειες και αίτια 80 81 πρόκλησής τους 82 836.1.1.5. Βαρβάρα - Tadorna tadorna 83 846.1.1.6. Σφυριχτάρι - Anas penelope 85 856.1.1.7. Κιρκίρι-/Anos crecca 85 866.1.1.8. Πρασινοκέφαλη - Anas plathyrhynchos 88 886.1.1.9. Ψαλίδα- Anas acuta6.1.1.10. Σαρσέλα - Anas querquedula6.1.1.11. Χουλιαρόπαπια ή κουτάλάς -Anas clypeata6.1.1.12. Κυνηγόπαπια, Γκισάρι - Aythya ferina6.1.1.13. Τσικνόπαπια - Aythya fuligula6.2. Τάξη: Galliformes (Ορνιθόμορφα)6.2.1 Οικογένεια: Phasianidae (Σκαλιστικά)6.2.1.1. Νησιώτικη πέρδικα - Alectoris chuKar6.2.1.2. Πετροπέρδικα - Alectoris graeca6.2.1.3. Πεδινή πέρδικα - Perdixperdix6.2.1.4. Ορτύκι - Coturnix coturnix IR 6.2.1.5. Φασιανός - Phasianus colchicus 896.3. Τάξη: Gruiformes 91 91 6.3.1. Οικογένεια: Rallidae 91 6.3.1.1. Νεροπουλάδα - Gallinula chloropous 92 6.3.1.2. Φαλαρίδα - Fulica atra 92 926.4. Τάξη: Charadriiformes (Χαραδριόμορφα) 92 6.4.1. Οικογένεια: Charadriidae 93 6.4.1.1. Καλημάνα - Vanellus vanellus 93 6.4.2. Οικογένεια: Scolopacidae 94 6.4.2.1. Κουφομπεκάτσινο - Lymnocryptes minimus 95 6.4.2.2. Μπεκατσίνι - Gallinago gallinago 96 6.4.2.3. Μπεκάτσα - Scolopax rusticola 96 966.5. Τάξη: Columbiformes 97 6.5.1. Οικογένεια: Columbidae 98 6.5.1.1. Αγριοπερίστερο - Columba livia 99 6.5.1.2. Φάσσα - Columbapalum bus 99 6.5.1.3. Δεκαοχτούρα - Streptopelia decaocto 99 6.5.1.4. Τρυγόνι - Streptopelia turtur 99 1006.6. Τάξη: Passeriformes 101 6.6.1. Οικογένεια: Alaudidae 101 6.6.1.1. Κατσουλιέρης - Galerida cristata 102 6.6.1.2. Σταρήθρα - Alauda arvensis 103 6.6.2. Οικογένεια: Turdidae 104 6.6.2.1. Κότσυφας - Turdus merula 105 6.6.2.2. Κεδρότσιχλα - Turdus pilaris 106 6.6.2.3. Κελαηδότσιχλα - Turdus philomelos 106 6.6.2.4. Κοκκινότσιχλα - Turdus iliacus 106 6.6.2.5. Τσαρτσάρα - Turdus viscivorus 107 6.6.3. Οικογένεια: Corvidae 108 6.6.3.1. Κίσσα - Garrulus glandarius 108 6.6 3 .2 . Καρακάξα - Pica pica 108 6.6.3.3. Σταχτοκουρούνα - Corvus corone cornix 109 6.6.3.4. Κοράκι - Corvus corax 109 6.6.4. Οικογένεια: Sturnidae 110 6.6.4.1. Ψαρόνι - Sturnus vulagaris 110 6.6.5. Οικογένεια: Passeridae 111 6.6.5.1. Σπουργίτης - Passer domesticus 6.6.5.2. Χωραφοσπουργίτης - Passer hisopaniolensis 115 6.6.5.3. Δεντροσπουργίτης - Passer montanus 115 1166.7. Η ειδική περίπτωση της νανόχηνας [Anser erythropus) 116 1177. Οικολογία θηραμάτων 117 1187.1. Εισαγωγή 118 1187.2 Τα οικοσυστήματα και τα θηράματα που υποστηρίζουν7.2.1. Η έννοια του οικοσυστήματος και του ενδιαιτήματος7.2.2. Η σημασία του ενδιαιτήματος7.2.2.1. Τροφή7.2.2.2. Κάλυψη7.2.2.3.Νερό7.2.2.4. Χώρος q 7.2.2.5.Κατανομή 119 1197.2.3. Τα οικοσυστήματα - κυνηγότοποι της Ελλάδας 119 120 7.2.3.1 .Λιβάδια και Θαμνολίβαδα 120 120 7.2.3.2.Δάση πλατυφύλλων 121 121 7.2.3.3. Δάση κωνοφόρων 122 122 7.2.3.4. Υγρότοποι και παράκτια οικοσυστήματα 122 123 7.2.3.5. Γεωργικές καλλιέργειες 124 1247.2.4. Η οικολογική αξία της Ελληνικής φύσης 124 1257.3 Η μετανάστευση των θηραμάτων 125 1257.3.1. Επίδραση του καιρού στην έναρξη της μετανάστευσης 126 1267.3.2. Επίδραση του καιρού στη μεταναστευτική πορεία 127 1277.3.3. Δακτυλίωση 128 1287.4. Περιοριστικοί παράγοντες για τον πληθυσμό των θηραμάτων 129 1297.4.1 Γενικά 1307.4.2. Αβιοτικοί περιοριστικοί παράγοντες7.4.3 Βιοτικοί περιοριστικοί παράγοντες 7.4.3.1. Βλάστηση 7.4.3.2. Αρπαγές 7.4.3.3. Ασθένειες - παράσιτα 7.4.3.4. Γενετική υποβάθμιση7.4.4 Ανθρωπογενείς περιοριστικοί παράγοντες 7.4.4.1. Γεωργικά φάρμακα 7.4.4.2. Βόσκηση αγροτικών ζώων 7.4.4.3. Δασοπονία7.4.5 Το κυνήγι ως περιοριστικός παράγοντας 7.4.5.1. Βιολογικό πλεόνασμα 7.4.5.2. Επίδραση του μεγέθους της κυνηγετικής κάρπωσης8. Διαχείριση του κυνηγίου 1328.1. Γενικά 1328.2. Σκοποί της διαχείρισης του κυνηγίου 1328.3 Διαχειριστικά μέτρα για το κυνήγι 1328.3.1. Κυνηγετική και περιβαλλοντική εκπαίδευση 1338.3.2. Θηροφύλαξη 1348.3.3. Απογραφή υφιστάμενης κατάστασης 1358.3.4. Βελτίωση του ενδιαιτήματος 135 8.3.4.1. Διαχείριση της βλάστησης και των χρήσεων γης 135 8.3.4.2. Προσφορά τροφής 137 8.3.4.3. Προσφορά νερού 137 8.3.4.4. Διαχείριση της αρπακτικότητας 138 8.3.4.5. Περιορισμός των επιπτώσεων των παρασίτων και ασθενειών 1398.3.5. Αντιμετώπιση της γενετικής υποβάθμισης 1408.3.6. Εκτροφή και απελευθέρωση θηραμάτων 140 8.3.6.1. Τεχνικές εκτροφής των περδίκων και φασιανών 140 8.3.6.2. Απελευθέρωση θηραμάτων 1418.3.7. Διαχείριση της κυνηγετικής κάρπωσης 142 8.3.7.1. Κατανομή της κάρπωσης 143 8.3.7.2. Αειφορία της κάρπωσης 143 8.3.7.3. Διασφάλιση της ποιότητας του κυνηγίου 144 8.3.7.4. Επιλογή και εφαρμογή των κυνηγετικών κανονισμών 144 I 1Π Χρονικοί κανονισμοί κυνηγίου 144Χωρικοί περιορισμοί κυνηγίου 144Όριο κάρπωσης 145Κυνηγετικός εξοπλισμός 1458.4. Οργάνωση και ανάπτυξη του κυνηγίου 1458.4.1 Η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα 1458.4.2 Η ανάγκη νέων δράσεων για το κυνήγι 1468.4.3. Συστήματα Θήρας 1478.4.4. Κατοχύρωση των κυνηγοτόπων 1498.4.4.1. Ιδιωτικές εκτάσεις 1498.4.4.2. Δημόσιες εκτάσεις 1498.5. Η διαχείριση της Θήρας του αγριόχοιρου 1508.5.1. Διαχείριση μέσω της κάρπωσης 1508.5.2. Διευρυμένη διαχείριση 1538.5.2.1. Γνώση της κατάστασης του πληθυσμού 1538.5.2.2. Κανονισμοί στην άσκηση του κυνηγίου 1538.5.2.3. Βελτίωση του ενδιαιτήματος 1538.5.2.4. Λήψη μέτρων προστασίας του πληθυσμού απόανθρωπογενείς αιτίες 1538.5.2.5. Λήψη μέτρων για τις ζημιές που προκαλεί ο πληθυσμός στιςανθρώπινες δραστηριότητες. 1548.5.2.6. Ανάλυση κόστους - οφέλους. 1548 .5 .3 .0 υβριδισμός του αγριόχοιρου και οι κίνδυνοι που εγκυμονεί 1548.5.3.1. Ποιά είναι, πρακτικά, τα προβλήματα της γενετικής μόλυνσηςτου αγριόχοιρου; 1558.5.3.2. Με ποιόν τρόπο γίνεται ο υβριδισμός του αγριόχοιρου 1558.5.3.3. Γιατί γίνονται όλα αυτά; 1558.5.3.4. Και τι πρέπει να γίνει; 1568.6. Βελτίωση ενδιαιτημάτων 1579. Ότι πρέπει να γνωρίζετε για τον κυνηγετικό σκύλο 160 9.1 .Το κυνοστάσιο 160 9.2. Η επιλογή κυνηγετικού σκύλου 162 9.2.1. Αρσενικό ή θηλυκό; 162 9.2.2. Με «χαρτιά» ή χωρίς «χαρτιά»; 162 9.2.3. Η σημασία της μορφολογίας 163 9.2.4. Λεπτομέρειες της επιλογής 164 9.3. Εκτροφή κυνηγετικών σκύλων 164 9.3.1. Inbreeding: Ενδογαμική ή συγγενική 165 9.3.2. Closebreeding: Κλειστή αναπαραγωγή 166 9.3.3. Linebreeding: Γραμμική αναπαραγωγή 167 9.3.4. Outcrossing: Εξω-διασταύρωση 167 9.3.5. Crossbreeding: Εξωφυλετική διασταύρωση 167 9.4. Ζευγάρωμα - εγκυμοσύνη - γέννα κυνηγετικού σκύλου 168 9.4.1. Ζευγάρωμα 168 9.4.2. Εγκυμοσύνη 170 9.4.3. Γέννα 171 9.4.3.1. Προετοιμασία γέννας 171 9.4.3.2. Τα απαραίτητα και που θα χρησιμεύσουν 172 9.4.3.3. Τοκετός 172 I 11 9.4.3.4. Πότε επεμβαίνουμε Ί 739.5. Επιλογή κουταβιού 174 175 9.5.1. Επιλογή - αγορά 176 9.5.2. Επιλογή από δική μας εκτροφή 1779.6. Γνωριμία με τις κυριότερες φυλές κυνηγετικών σκύλων δεικτών 177 9.6.1. Τύπου Μπρακ 177 178 9.6.1.1. Γερμανικός Κοντότριχος Δείκτης - Κούρτσχαρ 179 9.6.1.2. Γερμανικός Σκληρότριχος Δείκτης - Ντράχτχααρ 179 9.6.1.3. Ουγγρικός Βίζλα Κοντότριχος 180 9.6.1.4. Ιταλικός Μπρακ 180 9.6.1.5. Ιταλικό Σπινόνε 181 9.6.1.6. Δείκτης της Βαϊμάρης - Βαϊμαράνερ 181 9.6.1.7. Γαλλικός Μπρακ τύπου Πυρηναίων 182 9.6.1.8. Μπρακ Ωβέρνης 182 9.6.2. Τύπου Επανιέλ 182 9.6.2.1. Σπάνιελ της Βρετάνης - Επανιέλ Μπρετόν 183 9.6.2.2. Σπάνιελ Γαλλικός - Επανιέλ Φρανσέζ 183 9.6.3. Τύπου Γκριφφόν 183 9.6.3.1. Γκριφφόν Κόρθαλς 183 9.6.4. Αγγλικοί δείκτες 184 9 .6 .4 .Ι. Πόιντερ 185 9.6.4.2. Αγγλικό Σέττερ 185 9.6.4.3. Γκόρντον Σέττερ ή Σκωτικό Σέττερ 185 9.6.5. Ιρλανδικοί δείκτες 9.6.5.1. Ιρλανδικό Σέττερ 1869.7. Γνωριμία με τις κυριότερες φυλές κυνηγετικών σκύλων επαναφοράς, 186 ξεπετάγματος, νερού 187 9.7.1. Λάμπραντορ Ριτρίβερ 187 9.7.2. Γκόλντεν Ριτρίβερ 188 9.7.3. Αγγλικό Κόκερ Σπάνιελ - Κόκερ 189 9.7.4. Αγγλικό Σπρίνγκερ Σπάνιελ - Σπρίνγκερ 1899.8. Γνωριμία με τις κυριότερες φυλές κυνηγετικών σκύλων ιχνηλατών 191 9.8.1. Ιστορικά στοιχεία 191 9.8.2. Ελληνικοί Ιχνηλάτες 194 9.8.2.1. Ελληνικός Ιχνηλάτης 199 9.8.2.2. Κρητικός Ιχνηλάτης 199 9.8.3. Σέρβικοι Ιχνηλάτες 199 9.8.3.1. Βαλκανικός Ιχνηλάτης 200 9.8.3.2. Γιουγκοσλάβικος Τρίχρωμος Ιχνηλάτης 200 9.8.4. Βουλγάρικοι Ιχνηλάτες 201 9.8.4.1. Λουντογκόρσκο 202 9.8.4.2. Μπαλκάν Βουλγαρίας 202 9.8.4.3. Μπαράκ Βουλγαρίας 202 9.8.5. Σλοβένικοι Ιχνηλάτες 203 9.8.5.1. Ιχνηλάτης του Ποσάβα 204 9.8.5.2. Κοντότριχος Ιχνηλάτης της Ίστριας 204 9.8.5.3. Σκληρότριχος Ιχνηλάτης της Ίστριας 204 9.8.6. Ελβετικοί Ιχνηλάτες 205 9.8.6.1. Γιούρα τύπου Μπρούνο 9.8.7. Ιταλικοί Ιχνηλάτες I 1? 9.8.7.1. Σεγκούτσιο Κοντότριχο 2059.8.8. Γαλλικοί Ιχνηλάτες 2069.8.8.1. Σκύλος του Αρτουά 2069.8.8.2. Αρτεσιανό - Νορμανδικό Μπασέ 2099.8.8.3. Μπρικέ Γκριφόντης Βανδέας 2109.8.8.4. Πορσελέν 2119.8.8.5. Αριέγης 2139.8.8.6. Μεγάλο Μπλε της Γασκώνης 2149.8.8.7. Μικρό Μπλε της Γασκώνης 2169.8.8.8. Γκριφόν Μπλε της Γασκώνης 2179.8.8.9. Μπασέ Μπλε της Γασκώνης 2189.8.8.10. Μεγάλο Γασκώνης Σαιντόνζης 2199.8.8.11. Μικρό Γασκώνης Σαιντόνζης 2219.8.8.12. Γκριφόν Νιβερναί 2229.8.8.13. Μπηγκλ Χάριερ 2249.8.8.14. Μπλαντχάουντ ή ΣαιντΥμπέρ 2259.8.8.15. Αγγλο-Γαλλικό Μικρού Κυνηγίου 2289.8.9. Αγγλικοί Ιχνηλάτες 2299.8.9.1. Χάριερ 2299.8.9.2. Μπήγκλ 2309.8.10. Ιχνηλάτες Αμερικής 2319.8.10.1. Μπασέ Χάουντ 2319.8.11. Γερμανικοί Ιχνηλάτες 2329.8.11.1. Γερμανικός Ιχνηλάτης Μπρακ 2329.8.12. Ισπανικοί Ιχνηλάτες 2339.8.12.1 Μεγάλος Ισπανικός Ιχνηλάτης 2339.9. Πρώτες βοήθειες για κυνηγόσκυλα 2349.9.1 .Πότε απειλείται άμεσα η ζωή του σκύλου 2349.9.2. Βασικές αρχές πρώτων βοηθειών 2349.9.3 Τι πρέπει να ξέρετε για να εκτιμήσετε την κατάσταση του σκύλου σας 2359.9.3.1 .Έλεγχος Σημείων Ζωής 2359.9.3.2.Έλεγχος Θερμοκρασίας Σώματος 2369.9.4. Εργαλεία 2369.9.5. Μεταφορά του σκύλου 2379.9.6. Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση 2389.9.6.1.Αναπνευστική λειτουργία 2389.9.6.2.Καρδιακή λειτουργία 2389.10. Βασικές αρχές αντιμετώπισης των δηλητηριάσεων 2399.11. Θερμοπληξία 2409.11.1. Πως θα την αποφύγουμε 2409.11.2. Πως θα την καταλάβουμε 2419.11.3. Τι θα κάνουμε 2419.12. Υποθερμία 2429.12.1. Πως θα την αποφύγουμε 2429.12.2. Πως θα την καταλάβουμε 2429.12.3. Τι θα κάνουμε 24310. Κύριες ασθένειες των ζώων (θηλαστικών και πτηνών) 244 10.1. Διροφιλαρίωση του σκύλου 244 10.1.1. Γεωγραφική και πληθυσμιακή κατανομή 244 I 13 10.1.2. Αιτιολογία - τρόπος μετάδοσης 244 24510.1.3. Συμπτωματολογία 246 24610.1.4. Διάγνωση 247 24810.1.5. Θεραπευτική αντιμετώπιση 250 25110.1.6. Πρόληψη 253 25510.2. Λεισμανίωση 26210.3. Ασκαρίδωση των σαρκοφάγων 262 26310.4. Εχινοκκόκωση - Υδατίδωση στον άνθρωπο και τα ζώα 263 26310.5.Τριχινέλλωση 266 27110.6. Γρίπη των πτηνών 272 27211. Κυνηγετικά όπλα 274 11.1. Ιστορική αναδρομή στα κυνηγετικά όπλα 276 11.2. Γενική περιγραφή του κυνηγετικού όπλου 277 11.2.1. Ορισμός 278 11.2.2. Τύποι λειόκανων όπλων 279 11.2.3. Κύρια σημεία του κυνηγετικού όπλου - περιγραφή 281 11.3. Διαμετρήματα 282 11.4. Πυρομαχικά 282 11.4.1. Φυσίγγια 11.4.2. Σκάγια 286 11.4.3. Σεβροτίνες (δράμια) 286 11.4.4. Μονόβολα 287 11.5. Βεληνεκές 287 11.6. Σκόπευση 288 11.7. Συντήρηση 290 11.8. Ασφαλής φύλαξη 290 11.9. Ασφαλής χρήση 290 29112. Εξοπλισμός, πρόληψη και αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων 291 12.1. Γενικά 291 12.2. Απαραίτητος εξοπλισμός για αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών 291 12.3. Φαρμακείο - Κουτί πρώτων βοηθειών 292 12.4. Πρακτικές συμβουλές για πετυχημένη κατασκήνωση 292 12.5. Πρώτες βοήθειες για κυνηγούς 292 12.5.1. Τεχνητή αναπνοή 293 12.5.1.1. Μπρούμυτα 293 12.5.1.2. Ανάσκελα 293 12.5.1.3. Το φιλί της ζωής 293 12.5.2. Αιμορραγία 293 12.5.3. Καταπληξία (shock) 294 12.5.4. Τραύματα 12.5.5. Διαστρέμματα 12.5.6. Κατάγματα - Εξαρθρώσεις 12.5.7. Βλάβες πλάτης - λαιμού 12.5.8. Κατάγματα σιαγόνας 12.5.9. Σπασμένα πλευρά 12.5.10. Διάσειση 12.5.11. Εγκαύματα 12.5.12. Δαγκώματα από ζώα 14 12.5.13. Δαγκώματα από φίδια 294 12.5.14. Παράσιτα και τσιμπήματα από έντομα 29413. Χειρισμός των θηραμάτων 295 13.1. Χειρισμός πουλιών 295 13.2. Χειρισμός λαγού 296 13.3. Αγριόχοιρος: Καθάρισμα, γδάρσιμο και τεμαχισμός του. 296 13.3.1. Καθάρισμα αρσενικού αγριόχοιρου 297 13.3.2. Το γδάρσιμο και ο τεμαχισμός του αγριόχοιρου 298 13.3.3. Περαιτέρω τεμαχισμός και προετοιμασία του κρέατος του αγριόχοιρου 29914. Η σημασία του ειδικού τύπου 30015. Η ταυτότητα της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης 301 15.1. Διοικητικό Συμβούλιο 301 15.2. Περιφερειακοί Σύμβουλοι 301 15.3. Διατελέσαντες Πρόεδροι 301 15.4. Επίτιμοι Πρόεδροι 302 15.5. Επίτιμα Μέλη 302 15.6. Ελεγκτική Επιτροπή 302 15.7. Στελέχωση 303 15.8. Ομοσπονδιακή Οηροφυλακή 304 15.9. Εκδόσεις ΚΟΜΑΘ 306 15.9.1. Βιβλία 306 15.9.2. Φυλλάδια και άλλες εκδόσεις 31016. Χρήσιμες διευθύνσεις 314 16.1. Δασικές αρχές Μακεδονίας - Θράκης 314 16.2. Κυνηγετικές Οργανώσεις 316 16.2.1. Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος 316 16.2.2. Κυνηγετικές Ομοσπονδίες 316 16.2.3. Κυνηγετικοί Σύλλογοι Μακεδονίας - Θράκης 31715 1. Αποστολή και έργο των Κυνηγετικών Οργανώσεων Από στοιχεία της ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ1.1. Γενικά Ο κυνηγετικός κόσμος αποτέλεσε την κοινωνική ομάδα που πρώτη πίεσε και πέτυχενα θεσπισθούν προστατευτικές διατάξεις για την άγρια ζωή στη νεότερη Ελλάδα. ΟιΚυνηγετικές Οργανώσεις απέκτησαν τη σημερινή τους μορφή το 1969 μέσα από τοΝ.Δ. 86/1969 περί «Δασικού Κώδικα». Αρκετές από τις διατάξεις του νομοθετήματοςαυτού αντιγράφουν αυτούσιες τις προτάσεις των Πανελλήνιων Κυνηγετικών Συναντή­σεων που είχαν προηγηθεί τη δεκαετία του 1920-1930, απηχώντας επιχειρήματα καιαντιλήψεις προστασίας της άγριας ζωής, που θα τα ζήλευαν οι σημερινοί όψιμοι οικο-λογούντες. Με βάση τις διατάξεις αυτές, και μετά από συνεχείς πιέσεις των κυνηγετικώνοργανώσεων προσλαμβάνονται φύλακες Θήρας, προστατεύονται τα είδη που κινδύ­νευαν, τίθενται αυστηρότατοι κανόνες στη Θήρα, απαγορεύεται η χρήση παγίδων καιδιχτυών, απαγορεύεται η Θανάτωση και εμπορία προστατευόμενων ειδών, ιδρύονταιΘηρευτικά πάρκα. Ακόμη μέσα από τις ίδιες διατάξεις του «Δασικού Κώδικα» ιδρύονται και οι σημερινοί250 Κυνηγετικοί Σύλλογοι σε όλη τη χώρα, οι οποίοι υπάγονται στην δικαιοδοσία των7 Κυνηγετικών Ομοσπονδιών και αυτές με τη σειρά τους στη δικαιοδοσία της Κυνηγε­τικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας. Με αυτό τον τρόπο διαμορφώνεται πλέον ένα δίκτυοοργανώσεων που συνεργάζονται με την πολιτεία, με κοινά καταστατικά λειτουργίαςκαι κοινό σκοπό, ο οποίος συνιστάται στην προστασία και ανάπτυξη του Θηραματικούπλούτου της χώρας.1.2. Η δράση των Κυνηγετικών Συλλόγω ν Σχεδόν σε κάθε γωνιά της Ελληνικής γης λειτουργεί ένας Κυνηγετικός Σύλλογος, πουπαράγει κάθε χρόνο σημαντικό φιλοπεριβαλλοντικό έργο. Διαθέτοντας περισσότερααπό 4.000.000 € ετησίως, από τις εισφορές που καταθέτουν οι κυνηγοί, τα εκλεγμέναΔιοικητικά Συμβούλια και τα μέλη των Κυνηγετικών Συλλόγων:• Μεριμνούν για την εξασφάλιση επαρκούς αντικειμένου κυνηγετικής δραστηριότητας στην περιοχή τους• Συμβάλλουν στα μεγάλα φιλοπεριβαλλοντικό προγράμματα της Κυνηγετικής Συνο­ μοσπονδίας• Σπέρνουν εγκαταλελειμμένους αγρούς• Προσλαμβάνουν θηροφύλακες και τους εξοπλίζουν με κάθε απαραίτητο σύγχρονο μέσο 17 • Εκτρέφουν και απελευθερώνουν θηράματα σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές έτσι ώστε να εγκατασταθούν άγριοι πληθυσμοί• Σώζουν από τροφοπενία χιλιάδες άγρια ζώα, ρίχνοντας τόνους τροφών σε παγωμένες λίμνες και χιονισμένα δάσηο Δενδροφυτεύουν χιλιάδες στρέμματα σε περιοχές που κάηκαν ή καταστράφηκαν από άλλες αιτίες• Οργανώνουν ομάδες πυρασφάλειας και συνδράμουν στο έργο των πυροσβεστικών δυνάμεων• Επεμβαίνουν προς κάθε κατεύθυνση, προκειμένου να αποφευχθούν καταστροφές του περιβάλλοντος ή υποβάθμιση των οικοτόπωνο Εκδίδουν εφημερίδες και περιοδικά φιλοπεριβαλλοντικού περιεχομένου Μια πραγματική \"στρατιά\" ανθρώπων ακούραστα εργάζεται για τη διάσωση καιανάπτυξη εκείνου του ανανεώσιμου φυσικού πόρου, που αν εξαντληθεί, ο κυνηγόςαυτοκαταργείται: Των άγριων θηραματικών πληθυσμών.1.3. Το έργο των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών Το πλήθος και η ποικιλία των φιλοπεριβαλλοντικών δραστηριοτήτων που προανα-φέρθηκαν, δεν θα μπορούσε να κατευθυνθεί σε συγκεκριμένους τομείς, ούτε να τεθούνπροτεραιότητες, αν δεν υπήρχαν οι 7 Κυνηγετικές Ομοσπονδίες, κατανεμημένες στις 7γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας. Έχοντας κύριο ρυθμιστικό ρόλο, οι ΚυνηγετικέςΟμοσπονδίες ελέγχουν το έργο των 250 Κυνηγετικών Συλλόγων, δίνουν κατευθύν­σεις και επιλύουν μια σειρά λειτουργικών προβλημάτων. Βασικό μέλημά τους είναι ηπροσαρμογή της θηραματικής πολιτικής στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιφέρειας, ηφροντίδα για την ορθή εκτέλεσή της καθώς και ο συντονισμός και η ενίσχυση των δια­φόρων φιλοθηραματικών και φιλοπεριβαλλοντικών δραστηριοτήτων των αντίστοιχωνΚυνηγετικών Συλλόγων. Για τον σκοπό αυτό, οι Κυνηγετικές Ομοσπονδίες επενδύουνετησίως πάνω από 2.000.000 € . Στις Κυνηγετικές Ομοσπονδίες επίσης έχει ανατεθεί ο συντονισμός και σε μεγάλο βαθμόη εφαρμογή των μεγάλων προγραμμάτων που έχει ξεκινήσει η Κυνηγετική Συνομοσπονδί­α. Αυτές είναι αυτές που κατευθύνουν, εξασφαλίζουν τις προϋποθέσεις, λαμβάνουν μέτρακαι ελέγχουν την τήρηση των μεθόδων που πρέπει να εφαρμοστούν, ώστε να εξασφαλι­στεί η εγκυρότητα και η αξιοπιστία των επιμέρους αποτελεσμάτων και μελετών.1.4. Ο ρόλος της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος Η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος, όντας το ανώτατο επιτελικό όργανο στηνκορυφή της ιεραρχίας των Κυνηγετικών Οργανώσεων, είναι ο θεσμικός συνομιλητήςτης Πολιτείας για θέματα κυνηγίου. Αυτή έχει την ευθύνη για την προώθηση όλων τωναναγκαίων ενεργειών για διασφάλιση και ανάπτυξη της κυνηγετικής δραστηριότηταςκαι για βελτίωση και αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος. Για να γίνει αυτό, ηΚυνηγετική Συνομοσπονδία διαμορφώνει συγκεκριμένη φιλοπεριβαλλοντική πολιτι­κή, καταρτίζει μακροπρόθεσμο σχεδίασμά για την αέναη ύπαρξη και ανάπτυξη τουθηραματικού πλούτου και ελέγχει τις Κυνηγετικές Ομοσπονδίες και τους Συλλόγους,φροντίζοντας για την ορθή εφαρμογή των αποφάσεων που αφορούν στην υλοποίησητων παραπάνω στόχων. Έχοντας επωμισθεί το βάρος της στρατηγικής για την αντιμετώπιση των ακανθωδώνπροβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα το φυσικό περιβάλλον (και κατά συνέπεια καιο θηραματικός πόρος), η Κ .Σ Έ . παρακολουθεί τις διεθνείς και κοινοτικές εξελίξεις καιδίνει σε εθνικό επίπεδο τις ενδεδειγμένες κατευθύνσεις στο όλο \"οικοδόμημα\" των Κυ­νηγετικών Οργανώσεων. Μέσα από αυτή την στρατηγική: α) η επιστήμη της οικολογίαςκαι η σύγχρονη θεώρηση του διαχειριστικού ρόλου του κυνηγού, β) οι επιταγές του Κοι­νοτικού Δικαίου και των Διεθνών Συμβάσεων γ) οι διεθνείς επιστημονικές και πολιτικέςσυνεργασίες, δ) οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ε) οι προτάσεις των Πανεπι­στημιακών και άλλων Ερευνητικών Κέντρων που ασχολούνται με τη μελέτη, προστα­σία και ανάπτυξη της άγριας ζωής, μετουσιώνονται σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις μεστόχο την υλοποίησή τους από τις 7 Κυνηγετικές Ομοσπονδίες, τους 250 ΚυνηγετικούςΣυλλόγους και τους χιλιάδες απλούς κυνηγούς σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Με τη βοήθεια όλων των παραπάνω δράσεων και μελετών η Κ .Σ Έ . υπερασπίζει μεεπιστημονικά τεκμηριωμένα επιχειρήματα τις θέσεις του κυνηγετικού κόσμου καιαναδεικνύει την ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα της ελληνικής Θήρας, με πολλές καιμεγάλες επιτυχίες ως τώρα, στις επιθέσεις και τις κατηγορίες που επιχειρούνται τόσο σεεθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο ρόλος και το έργο όλων των βαθμιδών των κυνηγετικών οργανώσεων για την απόκτηση αξιόπιστων στοιχείων και πληροφοριών καθώς και για την αναβάθμιση των βιοτόπων παίρνει μορφή μέσα από τη συμμετοχή, το συντονισμό και την υλο­ ποίηση των παρακάτω μεγάλων προγραμμάτων:1.4.1. Πρόγραμμα προσδιορισμού της φαινολογίας της μετανάστευσης των θηρεύσιμων πτηνών στην Ελλάδα Με πρωτοβουλία της Κ .Σ Έ . και με στόχο να καταγραφεί η μετανάστευση των άγριωνπουλιών που βρίσκονται κάθε χρόνο στη χώρα μας, έχει ξεκινήσει ένα από τα μεγαλύ­τερα και πληρέστερα προγράμματα στην Ευρώπη, κόστους 600.000 €. Με την επιστημονική καθοδήγηση του Πανεπιστήμιου της Θεσσαλονίκης και σεσυνεργασία με το Μεσογειακό Ινστιτούτο Διατήρησης της θηραματικής και Άγριας Πα­νίδας (Γαλλία) και το Ίδρυμα των Μεταναστευτικών Πτηνών της Δυτικής Παλαιαρκτικής(Γαλλία), που έχουν εμπειρία δεκαετιών σε όλη την Ευρώπη και την Αφρική και δραστη­ριοποιούνται σε περισσότερες από 1ΊΟ χώρες, εξειδικευμένα άτομα ενεργούν σχεδόνκαθημερινά για λογαριασμό της Κ .Σ Έ . σε κάθε σημαντικό βιότοπο της Ελλάδας. Για την παρακολούθηση της μετανάστευσης των υδρόβιων πουλιών, 40 εκπαιδευμέ­νοι παρατηρητές σαρώνουν τουςσημαντικούς υγροβιότοπους απότον Έβρο μέχρι την Κρήτη και απότη Μυτιλήνη μέχρι τον Αμβρακικό,3 φορές το μήνα, ξεπερνώντας σεσύνολο τις 3.500 παρατηρήσειςετησίως. Παράλληλα, χρησιμοποιείταιυψηλής τεχνολογίας εξοπλισμόςγια να καταγραφουν οι μετανα­στεύσεις των τσιχλών και των κο­τσύφων, με μεθόδους που εφαρ­ I 19 μόζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ίδιες με αυτές που εφαρμόζονται σε όλη τηνΕυρώπη. Τα υπόλοιπα, κυνηγετικού ενδιαφέροντος, μεταναστευτικά πουλιά, όπως οι μπεκά­τσες και οι φάσσες, καταγράφονται από εξειδικευμένες ομάδες κυνηγών, μετά απόλεπτομερή ενημέρωση πάνω στις μεθόδους που πρέπει να εφαρμόζονται, ώστε ναπροσδιοριστούν οι ημερομηνίες άφιξης και αναχώρησης των ειδών αυτών. Δρώντας με μεθόδους ταυτόσημες με αυτές των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, οιελληνικές κυνηγετικές οργανώσεις μπορούν τώρα να έχουν αξιόπιστα αποτελέσματαγια το χρόνο μετανάστευσης των πτηνών αυτών και, κυρίως, αποτελέσματα που επίδεκαετίες ζητούσαν από τη χώρα μας οι Ευρωπαϊκές Επιτροπές, αλλά εμείς ως κράτοςαδυνατούσαμε να παρέχουμε. Στηριζόμενοι στα αποτελέσματα αυτά οι κυνηγετικές οργανώσεις, με τους επιστημονι­κούς τους συνεργάτες, θα έχουν πλέον αδιαμφισβήτητα και ασφαλή στοιχεία που θα ισχυ­ροποιούν τις θέσεις τους για τη χρονική περίοδο άσκησης του κυνηγίου στην Ελλάδα. Η επιστημονική τεκμηρίωση του κυνηγίου ως μέσου διαχείρισης του φυσικού πε­ριβάλλοντος θα καταργήσει πλέον τις αμφίβολης ποιότητας εκτιμήσεις, που δίνοντανμέχρι τώρα συνήθως από περιστασιακούς φυσιολάτρες - παρατηρητές και οργανώσειςμε αντικυνηγετικές, κατά βάση, κατευθύνσεις.1.4.2. Πρόγραμμα καταγραφής της κυνηγετικής κάρπωσης (ΑΡΤΕΜΙΣ) Το πρόγραμμα ΑΡΤΕΜΙΣ είναι μια διαρκής μελέτη παρακολούθησης των θηραματι-κών πληθυσμών και καταγραφής της κυνηγετικής κάρπωσης. Το πρόγραμμα ονομά­στηκε έτσι προς ανάμνηση της αρχαίας θεάς προστάτιδας του κυνηγίου, επειδή αποτε­λεί την πρώτη μελέτη εθνικής κλίμακας που εκπονείται με αντικείμενο το κυνήγι. Το πρόγραμμα εκπονεί η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας και έχει επανειλημμέ­να αποσπάσει επαινετικές κριτικές από Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς και αναγνώριση σεΠαγκόσμια Συνέδρια. Έχει συμπληρώσει ήδη 12 χρόνια εφαρμογής, με στοιχεία πουθεωρούνται από τα πλέον πλήρη και αξιόλογα σε σχέση με αυτά αντίστοιχων προγραμ­μάτων που εφαρμόζονται στην Ευρώπη. Η υλοποίησή του στηρίζεται στην επιστροφή συμπληρωμένου ερωτηματολογίου,στο τέλος της κυνηγετικής περιόδου, όπου περιγράφεται η κάρπωση που πέτυχε οκάθε κυνηγός κατά τη διάρκεια των κυνηγετικών του εξόδων, σε συνδυασμό με διάφο­ρα στοιχεία που αφορούν την κυνηγετική του εξειδίκευση και τις συνήθειες του ίδιουως κυνηγού. Από το πρόγραμμα αυτό έχουν προκύψει αποτελέσματα, μέσα από σύγχρονες στατι­στικές μεθόδους, που αναδεικνύουν την εικόνα των ελλήνων κυνηγών, τις προτιμήσειςτους στα θηράματα και, το σημαντικότερο, οδηγούν σε πολύ σοβαρές εκτιμήσεις σχετι­κά με την κατάσταση των θηραματικών πληθυσμών. Από τα συμπληρωμένα δελτία του ΑΡΤΕΜ ΙΣ προκύπτει ένα πλήθος πληροφοριών, τιςοποίες επεξεργάζεται ειδική ομάδα επιστημόνων με πολυετή εμπειρία, και περιγράφο-νται με σαφήνεια τα δεδομένα της κυνηγετικής κάρπωσης στην Ελλάδα. Η Κυνηγετική Συνομοσπονδία, υιοθετώντας το ΑΡΤΕΜ ΙΣ πριν από 12 χρόνια, λει­τούργησε με γνώμονα τις μελλοντικές απαιτήσεις της Ενωμένης Ευρώπης,. Πράγματιπρόσφατα κρίθηκε σκόπιμο να εφαρμοστεί ένα ανάλογο πανευρωπαϊκό σύστημα,θεωρώντας ότι το Ελληνικό σύστημα καταγραφής (ΑΡΤΕΜΙΣ), πληρεί με περίσσεια τιςαπαιτήσεις των πανευρωπαϊκών μεθόδων καταγραφής της κάρπωσης. Η πρόταση αυτήέγινε αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Πανευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη γιατην κυνηγετική κάρπωση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2006, με 20 παρουσία του αρμόδιου Επιτρό­που Περιβάλλοντος της Ευρωπα­ϊκής Ένωσης. Σκοποί της μελέτης αυτής είναι:• Η εκτίμηση, κατ' αρχήν, της εθνικής κυνηγετικής κάρπωσης δηλαδή του συνολικού αριθμού των θηραμάτων κατά είδος, που θηρεύονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Στη συνέχεια η εκτίμη­ ση αυτή εξειδικεύεται σε επίπε­ δο κυνηγετικών περιφερειών (εδαφική περιοχή Κυνηγετικών Ομοσπονδιών) μέχρι να φθάσει στο επίπεδο νομού.• Η καταγραφή διαφόρων χαρακτηριστικών της κυνηγετικής δραστηριότητας, όπως η κυνηγετική ζήτηση κατά θήραμα και γεωγραφική ενότητα, ο συνολικός ετήσιος αριθμός των εξορμήσεων του μέσου κυνηγού, η μέση διάρκεια μιας κυνηγετικής εξόρμησης και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται, η διασπορά των κυνηγών στον Ελλαδικό χώρο και πως αυτή διαφοροποιείται μεταξύ των κατοίκων των μεγάλων αστικών κέντρων και της επαρχίας, πόσα φυσίγγια καταναλώνονται ανά εξόρμηση και συνολικά, πως κυμαίνεται ο αριθμός των κυνηγών της παρέας σε σχέση με το θήραμα κ.α.• Ο αριθμητικός προσδιορισμός των δεικτών θηραματικής αφθονίας, έτσι ώστε αυτοί συγκρινόμενοι στατιστικά από χρονιά σε χρονιά, να οδηγούν σε συμπεράσματα για την πορεία των θηραματικών πληθυσμών (τάση αύξησης ή μείωσης). Τέτοιοι δείκτες είναι λ.χ. ο μέσος αριθμός των θηραμάτων που συναντά και ο μέσος αριθμός των θη­ ραμάτων που θηρεύει ο κυνηγός σε μια του εξόρμηση. Δείκτη επιτυχίας της αναπα­ ραγωγής αποτελεί ο μέσος αριθμός των πουλιών του κοπαδιού για τις πέρδικες, όταν υπολογιστεί για τις πρώτες μέρες της κυνηγετικής περιόδου (~ 15 Σεπτ.). Αντίθετα, όταν ο αριθμός των πουλιών αφορά το τέλος της περιόδου (~ 30 Νοεμβ.) δείχνει την ικανότητα επιβίωσης του κοπαδιού τον χειμώνα.• Η μελέτη της εισόδου ορισμένων θηρεύσιμων αποδημητικών στη χώρα μας, όπως της μπεκάτσας, της φάσσας, των τσιχλών, των παπιών κ.ά., καθώς και η έξοδος κά­ ποιων άλλων, όπως το ορτύκι, το τρυγόνι κλπ.. Φίλε κυνηγέ, Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου ΑΡΤΕΜ ΙΣ είναι πολύ σημαντική ενέργεια. Μην ξεχνάς πως πρόκειται για μια έρευνα που χρηματοδοτείται από τους κυνηγούς και εξυπηρετεί τον κυνηγετικό κόσμο, δίνοντας πολύτιμα και αξιόπιστα στοιχεία για τη συνέχιση της κυνηγετικής δραστηριότητας. Τα στοιχεία αυτά είναι απόρρητα, γι' αυτό μη διστάζεις να το συμπληρώνεις.1.4.3. Πρόγραμμα προσδιορισμού της σχετικής αφθονίας των θηραματικών ειδών στην Ελλάδα μέσω της κυνηγετικής δραστηριότητας (ΑΡΤΕΜΙΣ II) Σε συνέχεια της εφαρμογής του προγράμματος ΑΡΤΕΜ ΙΣ και με στόχο την ολοκλή­ρωση της εικόνας της κυνηγετικής κάρπωσης και της κατάστασης των πληθυσμών των II 21 θηραματικών ειδών στην Ελλάδα, η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας προχώρησεστην εκπόνηση ενός συμπληρωματικού προγράμματος για να εκτιμηθεί η δομή τωνπληθυσμών και των κυνηγετικών αποθεμάτων. Το πρόγραμμα αυτό, κόστους 90.000 €, στηρίζεται απόλυτα στη συνεργασία τωνκυνηγών, χρησιμοποιώντας παράλληλα και το δυναμικό των θηροφυλάκων των Ομο­σπονδιών. Τα στοιχεία που συλλέγονται καθημερινά, κατά την κυνηγετική περίοδο,μέσω των τακτικών ελέγχων που διεξάγουν οι Ομοσπονδιακοί θηροφύλακες, τροφο­δοτούν μια βάση δεδομένων από την οποία θα προκύψουν πολύτιμες πληροφορίεςπου θα περιγράφουν την κατάσταση του πληθυσμού του καθενός θηράματος. Οι πληροφορίες που συλλέγουν οι Ομοσπονδιακοί θηροφύλακες για την υλοποίησητου προγράμματος περιλαμβάνουν γενικές πληροφορίες της κυνηγετικής εξόρμησηςτου ελεγχόμενου κυνηγού, καταγραφή των θηραμάτων που έχουν θηρευθεί καθώς καιλήψη, κατόπιν άδειας του κυνηγού, τμήματος από συγκεκριμένα σημεία του θηράμα­τος, όπως τμήμα της φτερούγας του πτηνού ή μέρος του ποδιού του λαγού. Όλα αυτάτα δεδομένα, αναλυόμενα με συγκεκριμένο τρόπο, οδηγούν στην ακριβή γνώση τηςκατάστασης του πληθυσμού του κάθε θηρεύσιμου είδους. Γνωρίζοντας την κατάσταση των πληθυσμών των θηραματικών ειδών, ανά πάσαστιγμή, οι επιστήμονες των Κυνηγετικών Οργανώσεων είναι σε θέση να κρίνουν τη σο­βαρότητα ή την ανησυχία που πρέπει να δημιουργούν φαινόμενα που έως τώρα ήτανανεξήγητα και πιθανόν δημιουργούσαν αδικαιολόγητο πανικό, όπως η ξαφνική μείωσηπου κατά διαστήματα παρατηρείται σε κάποιο θήραμα. Είναι χαρακτηριστικό το παρά­δειγμα του 2002, όταν οι κυνηγοί σε όλη την Ευρώπη με ανησυχία παρατήρησαν ότι εί­χαν εξαφανιστεί οι μπεκάτσες από όλα τα μπεκατσοτόπια. Όμως η γνώση από ανάλογαπρογράμματα επέτρεψε στους επιστήμονες, που παρακολουθούσαν τους πληθυσμούςτου είδους, να επέμβουν καθησυχαστικά, διατυπώνοντας με βεβαιότητα την άποψη, ότιοι πληθυσμοί είναι υγιείς και ότι οι μπεκάτσες θα ξαναεμφανιστούν τις επόμενες χρονιέςσε μεγάλους αριθμούς, όπως πράγματι έγινε. Είναι προφανές ότι με τη γνώση αυτών των παραγόντων προλαμβάνονται τα βιαστι­κά, επικίνδυνα και ασαφή συμπεράσματα, που μόνο βεβιασμένες απαγορεύσεις Θήραςμπορούν να επιφέρουν, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να υπάρξει σημαντική συνεισφοράστη λήψη διαχειριστικών μέτρων ώστε να βοηθηθούν οι θηραματικοί πληθυσμοί πουχρειάζονται επιπλέον ενίσχυση. Βασικές απ αντήσεις για το Α ΡΤΕΜ ΙΣ II:1.4.3.1. Τι είναι το Αρτεμις II; Είναι η διαρκής λήψη και επεξεργασία στοιχείων και πληροφοριών που αφορούντην κυνηγετική δραστηριότητα, με στόχο τον προσδιορισμό της σχετικής αφθονίας(πληθυσμιακών τάσεων) των θηραματικών ειδών στη χώρα μας. Το πρόγραμμα αυτόέρχεται να συμπληρώσει το Αρτεμις I ,, κυρίως στον τομέα της συλλογής και ανάλυσηςβιολογικού υλικού από τα θηράματα. Αποτελεί έργο της Κυνηγετικής ΣυνομοσπονδίαςΕλλάδας και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από αυτήν.1.4.3.2 Πως γίνεται η συλλογή των στοιχείων; Η συλλογή των στοιχείων γίνεται από τους θηροφύλακες των κυνηγετικών οργανώ­ 22 σεων με τη βοήθεια ειδικού εξοπλι­σμού που τους έχει προμηθεύσει ηΚΣΕ. Έτσι οι θηροφύλακες στηδιάρκεια των τυπικών τους ελέγ­χων συμπληρώνουν κατ' αρχήν τοειδικά σχεδιασμένο για το σκοπόαυτό ερωτηματολόγιο, παίρνονταςαπό τον ελεγχόμενο κυνηγό μιασύντομη συνέντευξη. Ακολούθως ερωτούν τον κυ­νηγό αν διατίθεται να τους δώσεικάποιες φτερούγες από τα πουλιάπου έχει θηρεύσει, ένα μπροστινόπόδι από τον λαγό ή αν μπορούν να εξετάσουν την οδοντοστοιχία του θηρευμένουαγριόχοιρου για να προσδιορίσουν την ηλικία του. Τα δείγματα αυτά τα τοποθετούν σεειδικό σακουλάκι από πολυαιθυλένιο, συσχετίζουν σε ειδική ετικέτα το δείγμα με τοναύξοντα αριθμό του ερωτηματολογίου που αντιστοιχεί σε μια κυνηγετική εξόρμησητου ελεγχόμενου κυνηγού και τα αποθηκεύουν σε καταψύκτη.1.4.3.3. Πως γίνεται η επεξεργασία των στοιχείων; Δώδεκα θηροφύλακες διάσπαρτοι σε όλη τη χώρα, οι οποίοι αποτελούν και τους«πυρήνες» του προγράμματος, παραλαμβάνουν τα δείγματα αυτά, ο καθένας από τουςθηροφύλακες της ζώνης ευθύνης του. Μετά από ειδική εκπαίδευση, τα αποψύχουν, τααποξηραίνουν και ακολούθως αναγνωρίζουν την ηλικία και το φύλο του πουλιού ή τουλαγού, στο οποίο ανήκαν αντίστοιχα. Όλα αυτά τα πρωτογενή στοιχεία συγκεντρώνο­νται στην έδρα της επιστημονικής ομάδας και, αφού εισαχθούν σε Η/Υ, υποβάλλονταισε στατιστική επεξεργασία.1.4.3.4. Αποτελέσματα Από την ανάλυση και ερμηνεία των στοιχείων του ερωτηματολογίου μελετώνται χα­ρακτηριστικά της κυνηγετικής δραστηριότητας όπως: ► η κυνηγετική προτίμηση κατά θήραμα και η γεωγραφική της κατανομή, ► η κυνηγετική πίεση των διάφορων περιοχών σε σχέση και με την προέλευση των κυνηγών, ► η θηραματική αφθονία, που προσδιορίζεται από τις ειδικότερες παραμέτρους του κυνηγετικού δείκτη αφθονίας θηραμάτων, όπως η κυνηγετική ευκαιρία, η κυνηγετι­ κή κάρπωση, κ.α. Από την ανάλυση και ερμηνεία των στοιχείων που προκύπτουν από το βιολογικόυλικό (φτερούγες πουλιών, πόδια λαγού και εξέταση δοντιών αγριόχοιρου) προσδιο­ρίζονται: ► Οι συχνότητες ηλικίας και φύλου αντιπροσωπευτικού δείγματος ατόμων διαφόρων θηραματικών ειδών και, απ' αυτές, συνάγονται οι δημογραφικές τάσεις των πληθυ­ σμών τους, ► Οι σχέσεις μεταξύ δημογραφικής κατάστασης, μετακινήσεων και γεωγραφικής κατα­ νομής των πληθυσμών των διαφόρων ειδών. 23 1.4.3.5. Οφέλη Τα οφέλη από το πρόγραμμα αυτό είναι ποικίλα και ιδιαίτερα σημαντικά. Ενδεικτικάαναφέρονται:1. Η δυνατότητα διαμόρφωσης τεκμηριωμένων προτάσεων για την επίτευξη συνεχούς και δίκαιης απολαβής του πλεονάσματος του θηραματικού κεφαλαίου σε συνδυα­ σμό με την κυνηγετική πίεση.2. Η δυνατότητα συσχέτισηςτης κατάστασης των θηραματικών πληθυσμών με ετήσιες ή μακροχρόνιες αλλαγές βιοτικών ή άλλων παραγόντων.3. Η δυνατότητα στρατηγικού σχεδιασμού βελτιωτικών προγραμμάτων που απαι­ τούνται για την ανάπτυξη και διατήρηση των θηραματικών πληθυσμών κατά είδος (Action plan)4. Η δυνατότητα εκπόνησης σχεδίων αειφορικής διαχείρισης των θηραματικών πλη­ θυσμών κατά είδος και γεωγραφική ενότητα (Master plan)5. Η δημιουργία τράπεζας πληροφοριών στην ΚΣΕ, η οποία θα συγκεντρώνει τέτοια στοιχεία, που θα της δίνουν την δυνατότητα να τεκμηριώνει τις προτάσεις της προς την Πολιτεία.1.4.4. Πρόγραμμα βελτίωσης ενδιαιτημάτων και ενίσχυσης του επιδημητικού θηράματος Τα προηγούμενα χρόνια οι Κυνηγετικές Ομοσπονδίες της χώρας, σε συνεργασία μετους Κυνηγετικούς Συλλόγους πραγματοποίησαν διάφορες επεμβάσεις βελτιωτικούχαρακτήρα σε πολλά σημεία της υπαίθρου, με στόχο την ενίσχυση των θηραματικώνπληθυσμών. Από τις επεμβάσεις αυτές προέκυψαν πολλά και ενδιαφέροντα αποτελέ­σματα. Το 2005 η Κυνηγετική Συνομοσπονδία ξεκίνησε ένα μεγάλο πρόγραμμα, ετήσιου κό­στους 600.000 €, με σκοπό να οργανωθούν όλες αυτές οι μεμονωμένες κινήσεις και ναυπάρξει ένας αποδοτικότερος και πιο συγκεκριμένος τρόπος δράσης. Είναι ξεκάθαρο ότι η μεγαλύτερη ζημία που έχει υποστείτο επιδημητικό θήραμα (φα­σιανοί, πέρδικες, λαγοί και αγριογούρουνο) οφείλεται στην τεράστια υποβάθμιση τουενδιαιτήματος τους. Με οργανωμένες δράσεις, που ακολουθούνται σε όλες τις χώρεςόπου το ενδημικό θήραμα βρίσκεται σε αφθονία, είναι δυνατό και στη χώρα μας ταεπόμενα χρόνια να προκύψει σημαντική αύξηση αυτών των ειδών, που συγκεντρώνουνμεγάλο μέρος της κυνηγετικής προτίμησης. Το πρόγραμμα αυτό στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη δραστηριοποίηση των Κυ­νηγετικών Συλλόγων, υπό την καθοδήγηση των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών. Η προθυ­μία και η συμμετοχή των μελών των συλλόγων, καθώς και η επιμονή στην οργανωμένηεφαρμογή των ενεργειών που πρέπει να ακολουθηθούν, είναι πρωταρχικής σημασίαςγια την επιτυχία του προγράμματος. Πρέπει να γίνει σαφές ότι το μέλλον του κυνηγίου στην Ελλάδα δεν μπορεί να βασί­ζεται και να εξαρτάται, στον βαθμό που ισχύει σήμερα, στα αποδημητικά θηράματα. Ταελληνικά θηραματικά είδη πρέπει να καταλάβουν μεγαλύτερο μέρος της κυνηγετικήςπροτίμησης, ώστε να απαγκιστρωθεί ο έλληνας κυνηγός από τα μεταναστευτικά θηρά­ματα που δέχονται καθεστώτα διαχείρισης άλλων χωρών, χωρίς εξασφαλισμένο μέλ­λον. Η επίτευξη του στόχου αυτού προϋποθέτει διαρκή, έντονη και υπό συστηματικήκαθοδήγηση τελούσα βελτίωση των φυσικών ενδιατημάτων. 24 • Η συνέχεια και η διατήρηση του κυνηγίου είναι το χειροπιαστό αποτέλεσμα των σ υ­ γκεκριμένων, συστηματικών, οργανωμένων, επίπονων και αταλάντευτων προσπαθει­ ών των κυνηγετικών οργανώσεων.• Χωρίς τα έργα και τις δράσεις των κυνηγετικών οργανώσεων (Κυνηγετικής Συνομο­ σπονδίας, Κυνηγετικών Ομοσπονδιών και Κυνηγετικών Συλλόγων) δεν θα υπήρχε κυνήγι ούτε τη χρονική περίοδο που θέλουμε, ούτε για τα θηραματικά είδη που θέλουμε, ούτε στις περιοχές που θέλουμε, με γνώμονα πάντοτε την προστασία και αναβάθμιση της φύσης.• Η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας έχει αποφασίσει τη δαπάνη περισσοτέρων από 3.000.000 € για τα επόμενα χρόνια σε προγράμματα που θα θωρακίσουν με στοιχεία και γνώση τις θέσεις των κυνηγών και θα ενισχύσουν την άγρια πανίδα της χώρας.• Το κυνήγι δεν μπορεί να ασκείται πλέον χωρίς παρακολούθηση, προγραμματισμό και σχεδίασμά. Μόνον τότε θα υπάρχει σιγουριά πως οι θηραματικοί πληθυσμοί θα είναι υγιείς και ικανοποιητικοί για τα επόμενα χρόνια.• Οι κυνηγετικές οργανώσεις της Ελλάδας παίρνουν την επιστημονική τεκμηρίωση της κυνηγετικής δραστηριότητας στα χέρια τους, γιατί το κυνήγι πρέπει να στηρίζεται σε μελέτες, έρευνες και στοιχεία. 25 Η ιστορία των πρώτων κυνηγετικών οργανώσεων στη Βόρεια Ελλάδα Η ίδρυση της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης Η δραστηριότητα του κυνηγιού είναι άμεσα συνδεδεμένη με την παράδοση των κα­τοίκων της Μακεδονίας και της Θράκης, περιοχών που χαρακτηρίζονται από αφθονίαθηραμάτων και από την ύπαρξη αξιόλογων οικοσυστημάτων τους. Η οργάνωση των κυνηγών της Βόρειας Ελλάδας σε κυνηγετικούς συλλόγους ξεκίνησεήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα. Κατά τις δεκαετίες του 1920 και 1930 σημειώθηκανοργανωμένες προσπάθειες για την ανάπτυξη της κυνηγετικής ιδέας και για την υιοθέτη­ση δόκιμων διαχειριστικών λύσεων στα ζητήματα της άγριας πανίδας. Παράλληλα όλοιοι κυνηγετικοί φορείς του βορειοελλαδικού χώρου αποτελούσαν ουσιαστικό κομμάτιτων τοπικών κοινωνιών, διοργανώνοντας μεγάλο αριθμό ιδιαίτερα ζωντανών κοινωνι­κών εκδηλώσεων κάθε χρόνο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην περιοχή της Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκαν τηδεκαετία του 1930 η Ένωση Κυνηγών και Σκοπευτών Θεσσαλονίκης και η Εταιρεία Προ­στασίας και Αναπαραγωγής θηραμάτων. Τη δεκαετία του 1950 οι δύο αυτοί φορείς προ­χώρησαν στην ίδρυση του Κυνηγετικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Αξίζει να αναφερθείότι στα μέσα της δεκαετίας του 1930 η Εταιρεία Προστασίας και Αναπαραγωγής Θηρα­μάτων πραγματοποίησε την πρώτη προσπάθεια εμπλουτισμού θηραμάτων, εισάγονταςμε δικά της έξοδα 600 φασιανούς από την Ουγγαρία. Από το 1923 και μετά καταβλήθηκε από την πλευρά της Πολιτείας προσπάθεια ώστενα ευνοηθεί η ίδρυση και λειτουργία κυνηγετικών σωματείων. Έτσι ήδη στη δεκαετίατου 1920 λειτουργούσαν στη Βόρεια Ελλάδα Ί 5 αναγνωρισμένοι Κυνηγετικοί Σύλλογοι(Καστοριάς, Φλώρινας, Κοζάνης, Ναούσης, Βέροιας, Έδεσσας, Γιαννιτσών, Θεσσαλονί­κης, Πολυγύρου, Δράμας, Καβάλας, Νιγρίτης, Σερρών, Αλεξανδρούπολης, Κομοτηνής,Σουφλίου) Οι Κυνηγετικές Οργανώσεις πήραν τη σημερινή τους μορφή, κυρίως με την Υπουργι­κή Απόφαση 25234/1637 της 4η<: Μάίου 1976 «Περί εγκρίσεως Καταστατικού Κυνηγετι­κών Συλλόγων, Κυνηγετικών Ομοσπονδιών και Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος».Τότε εγκρίθηκε και το Καταστατικό λειτουργίας της Ομοσπονδίας μας, με την ονομασία«Κυνηγετική Ομοσπονδία Βορείου Ελλάδος» (ΚΟΒΕ). Το 1992, όταν ξέσπασε το ζήτημα της ανοίκειας χρήσης του ονόματος της Μακεδονί­ας από γειτονικό κράτος, η μέχρι τότε Κυνηγετική Ομοσπονδία Βορείου Ελλάδος μετο­νομάσθηκε σε «Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας Θράκης» (ΚΟΜΑΘ), με απόφασητης Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των μελών της που έλαβε χώρα στις 23 Φεβρουάριου.Στο πρακτικό της τότε Γενικής Συνέλευσης αναφέρονται, μεταξύ άλλων, και τα εξής:«Οι Κυνηγετικοί Σύλλογοι της Μακεδονίας και της Θράκης εκπροσωπώντας πάνω από70.000 κυνηγούς, που κινούνται και ζουν στην τελευταία γωνιά της γης αυτής, διατρα­νώνουν με τη σημερινή τους Γενική Συνέλευση την απόφασή τους να προασπίσουν μεκάθε τρόπο την προαιώνια ελληνική υπόσταση της Μακεδονίας και της Θράκης, νααποκρούσουν κάθε ιταμή επιβουλή στα εδάφη αυτά και να διαφυλάξουν την ακεραι­ότητα της πατρίδας μας τηρώντας την παράδοση χιλιάδων χρόνων, όπου πάντοτε οιΜακεδόνες και οι Θράκες θωράκιζαν την Ελλάδα». I 26 2. Η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης (ΚΟΜΑΘ) ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΚΟΡΔΑ Δασολόγου Περιβαλλοντολόγου2.1. Τι είναι η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης (ΚΟΜΑΘ) Η ΚΟΜΑΘ είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.Εποπτεύεται από τη Δ/νση Δασών Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία ελέγ­χει τη διαχείριση των οικονομικών της πόρων, που προέρχονται αποκλειστικά από ταχρήματα των περίπου 60.000 κυνηγών - μελών των Κυνηγετικών Συλλόγων της Μακε­δονίας και Θράκης. Βασικός σκοπός της ΚΟΜΑΟ είναι ο συντονισμός της δράσης των Κυνηγετικών Συλ­λόγων της περιφέρειάς της, η διαφύλαξη των συμφερόντων των κυνηγών-μελών τουςκαι η προστασία και διαχείριση του θηραματικού πλούτου με βάση τις αρχές της αειφο-ρίας. Για το λόγο αυτό, όπως ορίζει το καταστατικό της, είναι υποχρεωμένη να διαθέτειτο μεγαλύτερο τμήμα των εσόδων της σε δραστηριότητες που βοηθούν την ανάπτυξητων ειδών της άγριας πανίδας και τη βελτίωση των ενδιαιτημάτων τους. Αξίζει να σημειωθεί πως το 1995 το προσωπικό της ΚΟΜΑΟ αποτελείτο από έναμόλις άτομο, ενώ σήμερα απασχολεί 72 άτομα προσωπικό και ενισχύει οικονομικά τηναπασχόληση θηροφυλάκων και Δασολόγων στους Κυνηγετικούς Συλλόγους. Το σύνολοαυτού του προσωπικού εργάζεται για την εξυπηρέτηση του κυνηγετικού κόσμου και γιατη διαφύλαξη της κυνηγετικής δραστηριότητας. Η ΚΟΜΑΟ εδρεύει στη Θεσσαλονίκη και έχει υπό την εποπτεία και την καθοδήγησήτης 62 Κυνηγετικούς Συλλόγους στις τρεις διοικητικές περιφέρειες αρμοδιότητάς της(Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης). Η ΚΟΜΑΘ λειτουργεί με πλήρη μηχανοργάνωση και γραμματειακή υποστήριξη.Έχει οργανώσει ένα σύστημα φύλαξης των θηραματικών ειδών και των ενδιαιτημάτωντους, αποτελούμενο από 60 Ομοσπονδιακούς θηροφύλακες και ισάριθμους περίπουθηροφύλακες των κυνηγετικών συλλόγων. Στις αρχές της δεκαετίας του 90, μετά απόσχετικές αποφάσεις των γενικών συνελεύσεών των Κυνηγετικών Συλλόγων της ΚΟΜΑΘ,ξεκίνησε η αναδιάρθρωση της δομής της με αποτέλεσμα σήμερα να διαθέτει σύγχροναιδιόκτητα γραφεία 170 τ.μ. με πρόσθετους βοηθητικούς χώρους (εργαστήριο, αποθή­κες, θέσεις στάθμευσης) και να απασχολεί, πέρα από τους θηροφύλακες που αναφέρ­θηκαν, 6 Δασολόγους (ένας κάτοχος διδακτορικού και δύο υποψήφιοι μεταπτυχιακοί),2 δασοπόνους, ένα νομικό σύμβουλο, 3 υπαλλήλους γραφείου και, ως εξωτερικούςσυνεργάτες, έναν λογιστή, έναν τεχνικό Η/Υ και έναν αναλυτή προγραμματιστή. 27 2.2. Πως είναι οργανωμένη η ΚΟΜΑΘ Το επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΟΜΑΘ συνεδριάζει τακτικά, τουλάχιστονμια φορά τον μήνα, εξετάζοντας ζητήματα της τρέχουσας επικαιρότητας, αιτήματαενίσχυσης των Κυνηγετικών Συλλόγων αρμοδιότητάς της και τρόπους αντιμετώπισηςτων κυνηγετικών προβλημάτων. Παράλληλα, σύμφωνα με την απόφαση της ΈκτακτηςΓενικής Συνέλευσης του Δεκεμβρίου του 2005, στο Διοικητικό Συμβούλιο παρίστανταικαι εκφράζουν γνώμη και οι Περιφερειακοί Εκπρόσωποι των Κυνηγετικών Συλλόγων.Στην περιοχή αρμοδιότητας της ΚΟΜΑΘ έχουν δημιουργηθεί έξι διοικητικές μονάδες,σε κάθε μια από τις οποίες αντιστοιχεί ένας Περιφερειακός Εκπρόσωπος, ένας Συντονι­στής Θηροφύλακας και ένας Επιστημονικός Συνεργάτης (δασολόγος ή δασοπόνος). Οιέξι διοικητικές αυτές μονάδες έχουν χωρικά ως εξής:1) Νομών Έβρου, Ροδόπης και Ξάνθης2) Νομών Καβάλας και Δράμας3) Νομών Σερρών και Κιλκίς4) Νομών Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης5) Νομών Πιερίας, Ημαθίας και Πέλλας6) Νομών Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς και Φλώρινας Σε κάθε συνεδρίαση του Δ .Σ. της ΚΟΜΑΘ παρίστανται τα μέλη του Δ.Σ., τα αναπλη­ρωματικά μέλη και οι Περιφερειακοί Εκπρόσωποι των Συλλόγων. Την ίδια μέρα, πριναπό κάθε συνεδρίαση του Δ.Σ., διεξάγεται στην έδρα της ΚΟΜΑΘ συνάντηση Συντονι­στών Θηροφυλακής και συνάντηση Επιστημονικών Συνεργατών. Ανά δίμηνο σε κάθεδιοικητική μονάδα διεξάγεται Περιφερειακή Συνάντηση όλων των Κυνηγετικών Σ υλ­λόγων του χώρου της, υπό την προεδρία του αντίστοιχου Περιφερειακού Εκπροσώπουκαι με τη συμμετοχή του Επιστημονικού Συνεργάτη και του Συντονιστή Θηροφυλακήςτης περιοχής. Το οργανόγραμμα λειτουργίας της ΚΟΜΑΘ, όπως εγκρίθηκε από τη Γενική της Συνέ­λευση του Δεκεμβρίου 2005 έχει ως εξής. 28 2.3. Ποιες είναι οι κύριες δράσεις της ΚΟΜΑΘ Οι δράσειςτων Κυνηγετικών Ομοσπονδιών βασίζονται στα σύγχρονα θηραματοπονι-κά πρότυπα. Ειδικότερα η ΚΟΜΑΟ: α) Συμμετέχει στη φύλαξη και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, β) Υλοποιεί προγράμματα σχετικά με τη καταγραφή και αξιολόγηση των πληθυσμώντων ειδών της άγριας πανίδας και των ενδιαιτημάτων τους, γ) Υλοποιεί προγράμματα βελτίωσης ενδιαιτημάτων στα Καταφύγια της Άγριας Ζωήςκαι στους κυνηγοτόπους, δ) Ενημερώνει τους Κυνηγετικούς Συλλόγους της περιφέρειας της για τις σύγχρο­νες εξελίξεις, σχεδιάζει δε, συντονίζει και ενοποιεί τη δράση τους, την οποία ενισχύειοικονομικά, στρέφοντάς την σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις και μεγιστοποιώντας τααποτελέσματά της, ε) Πληροφορεί τους κυνηγούς και τη κοινή γνώμη με παρουσιάσεις στα μέσα μαζικήςενημέρωσης και με εκδόσεις βιβλίων, περιοδικών και ενημερωτικών εντύπων, στ) Αναπτύσσει κοινωνική δράση και καλλιεργεί δημόσιες σχέσεις με τους εκπροσώ­πους της Πολιτείας, τους Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, τις Δασικές Αρχές, τα Πανεπι­στημιακά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα, τα διάφορα Ν.Π.Δ.Δ., τα διάφορα σωματείακαι ενώσεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της άγριας πανίδας,τους δημοσιογράφους του ημερήσιου και του ειδικού κυνηγετικού Τύπου, τους εκπαι­δευτικούς οργανισμούς, σχολεία, κλπ. ζ) Επιμορφώνει συστηματικά τα στελέχη της, και η) Πρόσφατα σχεδιάζει και, ήδη με το παρόν πόνημα, κάνει το πρώτο βήμα για τηνυλοποίηση ενός προγράμματος προσέγγισης, ενημέρω σης και εκπαίδευσης όλων τωνκυνηγών της περιφέρειάς της. Εντελώς ενδεικτικά παρατίθενται τα ακόλουθα, πιο συγκεκριμένα στοιχεία από τιςδράσεις της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης τα τελευταία χρόνια:2.3.1. Κοινωνική δράση της ΚΟΜΑΘ• Υπήρξε και είναι χορηγός, συχνά αποκλειστικός, σε ειδικές εκδηλώσεις, συνέδρια και επιστημονικές ημερίδες για θέματα προστασίας περιβάλλοντος (του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, του ΓΕΩΤΕΕ, της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας, της Ελληνι­ κής Λιβαδοπονικής Εταιρείας, του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ., του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του Δ. Π.Θ. κ.λπ.),• Παρέχει υποστήριξη σε φορείς για διοργάνωση κοινωνικών εκδηλώσεων (Διεθνής Αμνηστία, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κλπ)• Παρέσχε οικονομική ενίσχυση σε θύματα πολεμικών συγκρούσεων και φυσικών κα­ ταστροφών (πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, παλιρροϊκό κύμα στη Ν.Ασία, κλπ), αλλά και σε μεμονωμένες περιπτώσεις οικογενειών κυνηγών• Διαθέτει δωρεάν μπλούζες και άλλο υλικό με απεικόνιση ειδών της θηραματικής πα­ νίδας σε μαθητές, αγρότες, κυνηγούς κλπ• Αξιοποιεί τη δυνατότητα απασχόλησης υπαλλήλων μέσω προγράμματος STAGE (2 00 1 )• Συμμετείχε ενεργά και συνέβαλλε στην επιχείρηση απελευθέρωσης κατασχεθεισών χελω­ νών, σε συνεργασία με το Υπουργείο Γεωργίας, σύμφωνα με τη Σύμβαση CITES (2003) [ 29 ° Διαθέτει δωρεάν αναγκαία είδη εξοπλισμού σε αρκετές συνεργαζόμενες δημόσιες υπηρεσίες (λ.χ. Δασαρχείο Θεσσαλονίκης, Δ/νση Ελέγχου Τροφίμων κ.λπ.)° Συμμετείχε όπως και οι άλλες Ομοσπονδίες και η ΚΣΕ, στις δράσεις διαφύλαξης των Ολυ­ μπιακών εγκαταστάσεων κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων (2004)® Ενισχύει τον εθελοντισμό, ει­ δικά σε θέματα αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος• Πρωτοστάτησε μαζί με τους Κυνηγετικούς Συλλόγους του νομού Θεσσαλονίκης στην ανάδειξη του προβλήματος της λίμνης Κορώνειας με τον θάνατο 35.000 πουλιών και στη συλλογή και την καύση τους σε μια προσπάθεια περιορισμού του φαινομένου. Πραγματοποίησε επίσης με μεγάλη επιτυχία συνέντευξη τύπου, όπου τα ΜΜΕ ενη­ μερώθηκαν για το μέγεθος της οικολογικής καταστροφής και για τη συμβολή των κυνηγετικών οργανώσεων στην αντιμετώπισης της κρίσης (2004-2005)° Αναδεικνύει, σε συνεργασία με επιστημονικά ιδρύματα και φορείς, το πρόβλημα της διαφαινόμενης έλευσης της γρίπης των πτηνών στη χώρα μας και πρωτοστατεί στην παρακολούθηση του φαινομένου με τη συστηματική συλλογή δειγμάτων υδροβίων και άλλων άγριων πτηνών (2005-2006)2.3.2. Επικοινωνιακή δράση της ΚΟΜΑΘ®Δημιουργεί ιστοσελίδα (w w w .hunters.gr), από την οποία προωθούνται πληροφορίες και ειδήσεις στο Διαδίκτυο για την ορθολογική άσκηση της Θήρας®Εξέδιδε εφημερίδα με τίτλο «Περιβάλλον & Κυνήγι» (1997-1998)• Εκδίδει ανακοινώσεις με αφορμή διάφορες επετειακές ημερομηνίες (Παγκόσμια ημέ­ ρα Περιβάλλοντος, Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων, Δασοπονίας κλπ)®Διένειμε 500 βιβλία με θέμα «Τα πουλιά στην ελληνική ποίηση», που παραχώρησε δωρεάν η συγγραφέας κ. Ειρήνη Σαββίδου° Διανέμει δωρεάν είδη με την αναγραφή του λογοτύπου της Κυνηγετικής Ομοσπονδί­ ας Μακεδονίας - Θράκης (καπέλα, μπλουζάκια, στυλό, μπρελόκ, ημερολόγια, κλπ).• Διοργανώνει ειδικές ενημερωτικές εκδηλώσεις μετην ενεργό συμμετοχή των τοπικών Κυνηγετικών Συλλόγων• Εκδίδει και διανέμει ενημερωτικά φυλλάδια και άλλο υλικό (αφίσες κλπ) με τις δραστη­ ριότητες των Κυνηγετικών Οργανώσεων• Εκδίδει ενημερωτικό φυλλάδιο με τίτλο «Κυνηγός - Προστάτης και διαχειριστής της άγριας πανίδας» και το διανέμει σε κυνηγούς της Μακεδονίας και Θράκης• Εκδίδει και διανέμει φυλλάδιο με τίτλο «Οι Κυνηγετικές οργανώσεις σέβονται και προ­ στατεύουν το περιβάλλον»®Εκδίδει την ετήσια έκδοση «ΠΑΝ-θΗΡΑΣ, τα πάντα περί Θήρας» για έξι (6) συνεχή χρό­ νια (2001-2006) και τη διανέμει δωρεάν στους Κυνηγετικούς Συλλόγους και σε συνερ- γαζόμενους φορείς (Δασικές αρχές, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, βιβλιοθήκες, πα- 30 νεττιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα, περιβαλλοντικούς οργανισμούς κλπ)• Εξέδοσε αφίσα με θέμα τον ελληνικό ιχνηλάτη (2001)• Εκδίδει και διανέμει κάρτες με τα θηρεύσιμα είδη της Ελλάδας® Εκδίδει φυλλάδιο με τίτλο «Για να είσαι κυνηγός δεν αρκεί να διαθέτεις άδεια, όπλο και σκύ­ λο ... αλλά κυρίως σεβασμό, συνείδηση και γνώση» που διανέμεται σε κυνηγούς της Μακεδονίας και Θράκης®Εκπονεί και προβάλλει τηλεοπτικό σποτ σε τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλήνιας και περιφερειακής εμβέλειας (2003, 2004, 2005)®Εκδίδει ενημερωτικό φυλλάδιο με τίτλο «Καλλιεργώντας ... την άγρια πανίδα με την βοήθεια του Έλληνα αγρότη» που διανέμεται σε αγρότες της Μακεδονίας και Θρά­ κης®Συνεργάτες της ΚΟΜΑΘ παρουσιάζουν ειδική εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή για το κυνήγι και την προστασία του περιβάλλοντος (2003-2005)®Αγοράζονται και διανέμονται σε μαθητές και αγρότες 1000 μπλουζάκια με απεικόνιση της πεδινής πέρδικας στα πλαίσια προγράμματος διάσωσης της πεδινής πέρδικας στον Έβρο και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης. (2003)®Εκδίδεται φυλλάδιο με τίτλο «η Θήρα ως εναλλακτική καλλιέργεια (2006)® Η ΚΟΜΑΘ γίνεται χορηγός του Διεθνούς Συνεδρίου στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος reaction με θέμα «Δράσεις αποκατάστασης Δασικών Οικοσυστημά­ των για την καταπολέμηση της ερημοποίησης στις Βόρειες Μεσογειακές Χώρες» που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη (2004)• Ενισχύει οικονομικά τους Κυνηγετικούς Συλλόγους για έκδοση εφημερίδων, φυλλαδί­ ων και κυνηγετικών χαρτών® Ενισχύει οικονομικά τους Κυνηγετικούς Συλλόγους για διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων κυνηγών ή για συμμετοχή τους σε τοπικές εκθέσεις και εκδηλώσεις• Ενημερώνει εκπροσώπους πολιτικών κομμάτων για θέματα που αφορούν το κυνήγι, την προστασία του περιβάλλοντος και τις προοπτικές ανάπτυξης της Θήρας στην Ελλάδα• Συμμετέχει συνεχώς επί δεκαετία στην έκθεση AGROTICA που πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις της HELEXPO στη Θεσσαλονίκη® Πραγματοποιεί ειδικές Έκτακτες Γενικές Συνελεύσεις, για μεγαλύτερη δυνατότητα συζήτησης προβληματικών ζητημάτων με τους εκπροσώπους των Κυνηγετικών Συλλόγων® Πραγματοποιεί συχνές Περιφερειακές Συναντήσεις για πληρέστερη ενημέρωση και ενίσχυση των επαφών με τους Κυνηγετικούς Συλλόγους της Βόρειας Ελλάδας®Αποστέλλει δελτία τύπου, παραθέτει συνεντεύξεις, συμμετέχει σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, οι συνεργάτες της ορθογραφούν στον ειδικό κυνηγετικό τύπο κ.λπ.• Επικοινωνεί συνεχώς με τις Περιφέρειες, τις Νομαρχίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση για αλληλοενημέρωση σε θέματα σχετικά με το περιβάλλον.® Εκπρόσωποί της παρίστανται σε ημερίδες που διοργανώνονται στους νομούς της Μακεδονίας και Θράκης, ώστε να γίνονται γνωστές οι θέσεις των Κυνηγετικών Οργα­ 31 νώσεων σε αρμόδιους φορείς και υπηρεσιακούς παράγοντες• Εκπονεί ειδικά προγράμματα ενημέρω σης μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθ­ μιας εκπαίδευσης, τα οποία υλοποιεί σε συνεργασία με τους Διευθυντές των σχολεί­ ων και τους υπεύθυνους περιβαλλοντικής εκπαίδευσης• Η ΚΟΜΑΘ γίνεται χορηγός στο παγκόσμιο Συνέδριο «Δάση, Χώροι Πρασίνου και η Υγεία και Ευεξία του Ανθρώπου», που διοργανώνει το ΕΘΙΑΓΕ (2005)• Υποστηρίζει οικονομικά την κεντρική εκδήλωση των δασικών φορέων της Κεντρικής Μακεδονίας, με την αφορμή της Παγκόσμιας Ημέρας Δασοπονίας (2006)• Η ΚΟΜΑΘ γίνεται χορηγός σε Διεθνές Συνέδριο για τη Διαχείριση Φυσικών Περιοχών που διοργανώνει το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος στη Νάξο (2006)2.3.3. Επιστημονική δράση της ΚΟΜΑΘ• Εκδίδει για πρώτη φορά τον οδηγό «Βελτίωσης Βιοτόπων» (1996). Θα ακολουθήσουν δύο ακόμα εκδόσεις έως σήμερα που βοηθούν ουσιαστικά την προσπάθεια των κυ­ νηγών και των οργανώσεών τους να βελτιώσουν την κατάσταση των ενδιαιτημάτων των ειδών της άγριας πανίδας και άρα και των πληθυσμών τους° Οι συνεργάτες της συμμετέχουν στο πρόγραμμα μεσοχειμωνιάτικων μετρήσεων στους υγροτόπους της περιφέρειας της ΚΟΜΑΟ από το 1997 έως πρόσφατα• Διερευνάται πειραματικά η δυνατότητα εκτροφής της πεδινής πέρδικας στην Ορε- στιάδα (2001)• Συνεργάτες της συμμετέχουν και παρουσιάζουν επιστημονική εργασία με θέμα «Θήρα στους υγροτόπους» στο 10° Πανελλήνιο Δασολογικό Συνέδριο (2002).• Συνεργάτες της συμμετέχουν και παρουσιάζουν επιστημονική εργασία με θέμα «Αξι­ ολόγηση της Θήρας και διαχείριση λαγού στα λιβαδικά οικοσυστήματα» στο Πανελ­ λήνιο Λιβαδοπονικό Συνέδριο στο Καρπενήσι (2002),• Συνεργάτες της υλοποιούν πρόγραμμα καταμετρήσεων ειδών της ορνιθοπανίδαςο Συνεργάτες της συμμετέχουν και παρουσιάζουν επιστημονική εργασίες σε Διεθνές Συνέδριο στη Napoli (Ιταλία) με θέματα σχετικά με την αιμορραγική νόσο του λαγού και την εγκεφαλομυοκαρδίτιδα (ζωοανθρωπονόσος) σε είδη της άγριας πανίδας (2002)• Συνεργάτες της εκπαιδεύονται στο Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Σαραγόσας της Ισπανίας σε θέματα διαχείρισης θηραματοπανίδας (2002)• Υλοποιεί δύο ερευνητικά προγραμμάτων με χρηματοδότηση από το ΥΠ ΕΧΩ ΔΕ, στα πλαίσια του προγράμματος «Βιώσιμη Ανάπτυξη». Τα έργα αυτά είναι α) «Διάσωση του κολχικού φασιανού (phasianus colchicus cokhicus) στο δέλτα του Νέστου και δημιουργία δομής για την επαναεισαγωγή του σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας» και β) «Συντονι­ σμένες Διακρατικές Δράσεις Προστασίας και Φύλαξης της Αγριας Πανίδας στη Ροδόπη» (2003-2004)• Διοργανώνει ειδική επιστημο­ νική Ημερίδας με θέμα «ΘΗΡΑ, Προοπτικές Ανάπτυξης», σε I 32 συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (2003).• Συνεργάτες της συμμετέχουν σε ημερίδα με αντικείμενο «Ισόρροπη Ανάπτυξη Ορεινών Περιοχών Θεσσαλίας» με εισή­ γηση «Οικολογία και χρήση των ορεινών ρεόντων υδάτων και υγροτόπων» (2003)• Συνεργάτες της συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά σεμινάρια χρήσης συσκευών GPS για ψηφιακή χαρτογράφηση των κυνηγοτόπων και οριοθέτη- ση των Καταφυγίων Άγριας Ζωής• Συμμετέχει με ομιλία «Οργάνωση της Θήρας και ο ρόλος των Δασοπόνων» στην ημε­ ρίδα «Οι προοπτικές της Δασοπονίας και η συμβολή των δασοπόνων στην περιφερει­ ακή ανάπτυξη», στην οποία είναι και χορηγός (2003)• Συμμετέχει στα προγράμματα της Κ .ΣΈ . για την διαχείριση των επιδημητικών θηρα­ ματικών ειδών με σκοπό την καλύτερη κατανομή της κυνηγετικής δραστηριότητας.• Συνεργάτες της συμμετέχουν στο 4° Πανελλήνιο Λιβαδοπονικό Συνέδριο με θέμα «Λι­ βάδια των πεδινών και ημιορεινών περιοχών: Μοχλός ανάπτυξης της υπαίθρου» με την εργασία «Σωματική κατάσταση του λαγού στα λιβάδια της Μακεδονίας» (2004)• Συνεργάτες της συμμετέχουν με ειδικές επιστημονικές εργασίες στα Παγκόσμια Συ­ νέδρια Θηραματολόγων το 1999 (Θεσσαλονίκη), 2001 (Κύπρος), 2003 (Πορτογαλία) και 2005 (Γερμανία)• Συμμετέχει στην ημερίδα στις Σέρρες του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, με ομιλία «Προστατευόμενες Περιοχές στην Ελλάδα, Διαχείριση και Προοπτικές», με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (2005)• Υλοποιεί επιστημονική έρευνα σχετικά με τον προσδιορισμό της έναρξης της προ- αναπαραγωγικής μετανάστευσης της κελάίδότσιχλας και του κότσυφα, σε συνεργα­ σία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Τμ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, Τμ. Γεωπονίας (2005)• Πραγματοποιεί ειδική έρευνα για την προστασία και διαχείριση του κολχικού φασια­ νού (2005-2006)• Συμμετέχει σε πρόγραμμα για τη διαχείριση των κορακοειδών σε συνεργασία με το Τμ. Δασολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (2005-2006)• Αναλαμβάνει την υλοποίηση του έργου με τίτλο: «Σχέδιο φύλαξης - επόπτευσης και παρακολούθησης των ειδών άγριας πανίδας και των ενδιαιτημάτων τους, με έμφαση στη θηραματική πανίδα καθώς και της κυνηγετικής δραστηριότητας στην προστα- τευόμενη περιοχή \"Οροσειρά Ροδόπης\"», στο πλαίσιο του Προγράμματος Κοινοτικής Πρωτοβουλίας INTERREG ΜΙΑ/ PHARE ΕΛΛΑΔΑ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 2000-2006• Συμμετέχει στο έργο ΕΝΤΕΡ 2004 «Ποσοτική Ανάλυση κοινωνικο-πολιτικών χαρακτη­ ριστικών επιδράσεων και δυνατοτήτων του κυνηγίου στην Ελλάδα» με χρηματοδότη­ ση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (2006)• Συνεργάζεται με επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων (Δασολόγους, Οηραματολό- γους, Ορνιθολόγους, Δασοπόνους, Βιολόγους, Τεχνικούς Η/Υ, Προγραμματιστές, Οικονομολόγους κ.λπ.) κάνοντας πράξη τη διεπιστημονική προσέγγιση των θεμάτων που την απασχολούν• Διαθέτει βιβλιοθήκη με μεγάλο αριθμό ελληνικών και ξενόγλωσσων συγγραμμάτων ! 33 που σχετίζονται με τη διαχείριση των θηραματικών ειδών και των ενδιαιτημάτων τους καθώς και με θέματα διαχείρισης της Θήρας° Παρέχει δυνατότητα πρακτικής εκπαίδευσης σε φοιτητές και σπουδαστές Τμημάτων ΑΕΙ που εξειδικεύονται στην προστασία της άγριας πανίδας και του φυσικού περιβάλ­ λοντος. (από το 2004 έως σήμερα)• Συνεργάτες της συμμετέχουν στην ημερίδα «Το μέλλον του δάσους και το δάσος του μέλλοντος» που διοργανώνει η Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλή­ λων και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας», με εισήγηση «Η διαχείριση της δρα­ στηριότητας της Θήρας στην Ελλάδα. Παρόν και Μέλλον» (2006)• Συνεργάτες της συμμετέχουν στο Πανελλήνιο Ζωολογικό Συνέδριο με ανακοίνωση σχετικά με τη μετανάστευση των ειδών τσίχλας (2006)2.3.4. Υποστηρικτική και λοιπή φιλοθηραματική δράση της ΚΟΜΑΘ• Προμηθεύεται και διαθέτει δωρεάν πινακίδες που ορι­ οθετούν τις απαγορευμένες για το κυνήγι περιοχές, τις ζώνες διάβασης τρυγονιών και ορτυκιών και τις ζώνες εκπαί­ δευσης κυνηγετικών σκύλων στους Κυνηγετικούς Συλλό­ γους αρμοδιότητάςτης° Εκδίδει βιβλιάρια αδειών Θή­ ρας για τους κυνηγούς μέλη των Κυνηγετικών Συλλόγων• Εκδίδει ερωτηματολόγια για εξετάσεις νέων κυνηγών° Συμμετείχε στη Β'φάση του προγράμματος «ΑΡΚΤΟΣ» από το 1996 έως το 1998ο Προμηθεύεται πρόσθετο εξοπλισμό και μέσα για την Ομοσπονδιακή Θηροφυλακή (φωτογραφικές μηχανές και φακούς, αλεξίσφαιρα γιλέκα, βιβλία και έντυπο υλικό, κινητά τηλέφωνα κ.λπ.)®Ενισχύει οικονομικά τους Κυνηγετικούς Συλλόγους για την πρόσληψη εποχιακών θη- ροφυλάκων και για την αγορά οχημάτων για την κίνησή τους° Ενισχύει οικονομικά τους Κυνηγετικούς Συλλόγους για την υλοποίηση δικών τους έργων βελτίωσης ενδιαιτημάτων και για την πρόσληψη δικών τους επιστημονικών συνεργατών (δασολόγων, δασοπόνων)• Διοργανώνει σεμινάρια και ενημερωτικές συναντήσεις Ομοσπονδιακών Θηροφυλά- κων και Θηροφυλάκων Κυνηγετικών Συλλόγων° Προμηθεύεται οχήματα με μειοδοτικούς διαγωνισμούς για τις ανάγκες της θηρο- φύλαξης, ώστε να αντιστοιχεί ένα όχημα για κάθε θέση εργασίας Ομοσπονδιακού Θηροφύλακα.s Προσλαμβάνει Ομοσπονδιακούς θηροφύλακες, ώστε σήμερα η Ομοσπονδιακή Θη­ ροφυλακή στην περιφέρεια της ΚΟΜΑΘ να αριθμεί 60 Θηροφύλακες• Παρακολουθεί, και παρεμβαίνει με εκφορά γνώμης στις εξελίξεις (σχέδια Υπουργικών Αποφάσεων, σχέδια Προεδρικών Διαταγμάτων, ειδικά διαχειριστικά σχέδια, ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες κ.λ.π.) που αφορούν τη διαχείριση και προστασία του φυσι­ κού περιβάλλοντος στην περιφέρειά της 34 2.3.5. Συμμετοχή στην υλοποίηση προγραμμάτων της ΚΣΕ• Απασχολεί 60 Ομοσπονδιακούς Θηροφύλακες, με ισάριθμα τετρακίνητα οχήματα, μια μηχανή ανωμάλου δρόμου και τέσσερις βάρκες κατάλληλες για κίνηση σε δελταϊκά οικοσυστήματα• Συμμετέχει στο πρόγραμμα προσδιορισμού της φαινολογίας της μετανάστευσης των θηρεύσιμων πτηνών στην Ελλάδα, μέσω των επιστημονικών συνεργατών της• Ενισχύει το Πρόγραμμα καταγραφής της κυνηγετικής κάρπωσης (ΑΡΤΕΜ ΙΣ)• Συμμετέχει στο Πρόγραμμα προσδιορισμού της σχετικής αφθονίας των θηραματικών ειδών στην Ελλάδα μέσω της κυνηγετικής δραστηριότητας (ΑΡΤΕΜ ΙΣ II) Φίλε Κυνηγέ, Οι πολυποίκιλες ενέργειες και δραστηριότητες της ΚΟΜΑΘ έχουν ως στόχο να συνεχίσει να ασκείται η δραστηριότητα της Θήρας χωρίς άλλους αδικαιολόγητους περιορισμούς. Για να εξακολουθήσουμε να προσπαθούμε με αξιώσεις χρειαζόμαστε τη συμπαράστασή σου, τη γνώση και την εμπειρία σου. Σου συνιστούμε να βρίσκε­ σαι διαρκώς κοντά στον Σύλλογό σου, να ενημερώνεσαι, να ενημερώνεις γι' αυτά που γίνονται στην περιοχή σου και να εκφράζεις την άποψή σου.2.4. Που πάνε τα χρήματα των κυνηγών2.4.1. Που πάνε τα χρήματα που πληρώνει ο κυνηγός για τις ΚυνηγετικέςΟργανώσεις; Που πάνε τα χρήματα που πληρώνουν οι κυνηγοί για την ΚΟΜΑΘ και την ΚΣΕ11Ομοσπονδιακή Θηροφυλακή □ Βελτίωση ενδιαιτημάτων□ Προγράμματα για τη διατήρηση της Θήρας (μελέτες, μετρήσεις κ.λπ) Π Ά μ εσ ες και έμμεσες ενισχύσεις Κ . Σ.για φιλοθηραματικές δράσεις■ Λειτουργία και φιλοθηραματικά προγράμματα ΚΟΜ ΑΘ 35 2.4.2. Που πάνε τα χρήματα που πληρώνει ο κυνηγός για το Κράτος; Σε πολλές χώρες οι κυνηγοί, πέρα από τα χρήματα που διαχειρίζονται οι οργανώσειςτους, πληρώνουν και στο κράτος ορισμένο ποσό.Το κράτος υποχρεούται να επενδύσειτα χρήματα αυτά στη βελτίωση των συνθηκών άσκησης της Θήρας. Στην Ελλάδα, ξεκινώντας από το παρελθόν, οι διατάξεις περί Θήρας του 1884 και τουΊ 928 δεν είχαν ως σκοπό την ανάπτυξη της θηρευτικής οικονομίας μέσω της αύξησηςτων πληθυσμών των θηραμάτων. Σκοπός τους μάλλον ήταν η οικονομική εκμετάλ­λευση των κυνηγών. Στους κρατικούς προϋπολογισμούς και απολογισμούς η Θήρααναφερόταν μόνο στη στήλη των εσόδων. Ο Φιλ. Γεωργαντάς γράφει στα «ΚυνηγετικάΝέα» τον Νοέμβριο του 1931: «Οι τεταγμένοι να εναρμονίζωσι πάντας τους παράγο­ντας μιας χώρας προς το αληθές συμφέρον αυτής, τοιαύτην είχον αντίληψιν περί τουουσιώδους τούτου παράγοντος, του κυνηγίου. Δι' αυτούς μίαν μόνον όψιν τούτο είχενενδιαφέρουσαν, την άποψιν της φορολογικής εκμεταλλεύσεως, χωρίς να εξετάζηται,ότι συν τη εκμεταλλεύσει ενυπάρχει και η υποχρέωσις και το καθήκον της μερίμνης καιπερί του αντικειμένου της εκμεταλλεύσεω ς...». Έτσι, η ίδρυση Ειδικού Ταμείου Θήραςγια φιλοθηραματικούς σκοπούς αποτέλεσε πάγιο αίτημα των κυνηγών, το οποίο κατα­γράφεται από το 1926 στα συμπεράσματα του πρώτου τοπικού κυνηγετικού συνεδρίουστη Οεσσαλονίκη. Μια, εκ πρώτης όψεως, σοβαρή προσπάθεια για την ανάπτυξη της Θήρας ξεκίνησεπολλά χρόνια αργότερα, το 1969, με τη δημιουργία του Κεφαλαίου Θήρας και τηνπρόσ-ληψη θηροφυλάκων. Το 1970 το Υπουργείο Γεωργίας εισέπραξε από τους κυ­νηγούς 55.335.801 δρχ., τα δε έξοδα για τη Θήρα ήταν 53.378.500 δρχ., δηλαδή όσαπερίπου εισπράχθηκαν από τους κυνηγούς επέστρεφαν πάλι στους ίδιους, το ίδιο έτοςμε φιλοθηραματικά έργα, όπως άλλωστε όριζε το Ν.Δ. 86/69. Συγκεκριμένα δαπανή-θηκαν 14.155.000 δρχ. για τη θηροφυλακή, 18.486.000 δρχ. για τη θανάτωση αρπάγων,20.044.500 δρχ. για τα εκτροφεία θηραμάτων και 693.000 δρχ. για λοιπά έξοδα. Μετά από λίγα έτη, όμως, η συμφωνία αυτή μεταξύ κυνηγών και Κράτους παραβι­άστηκε. Από το 1976 υπάρχουν δημοσιεύματα στον κυνηγετικό τύπο σύμφωνα με ταοποία τα χρήματα του Κεφαλαίου Θήρας δεν διατίθενται εξολοκλήρου για τον σκοπόπου εισπράχθηκαν, αλλά διοχετεύονται αλλού. Τότε βέβαια ήταν δύσκολες εποχές γιατη χώρα (χαρακτηριστικό είναι ότι το 1976 η τότε Κυνηγετική Ομοσπονδία Βόρειας Ελ­λάδας προσέφερε χρήματα για την αγορά πολεμικού σκάφους), οπότε ίσως να δικαιο­λογείται σε ένα βαθμό η στάση αυτή του Κράτους. Τι έγινε όμως τις επόμενες δεκαετίεςόταν επήλθε η ισορροπία; Το θολό τοπίο στη διάθεση των χρημάτων των κυνηγών συνέχισε να υφίσταται μέχριπου το Κράτος νομιμοποίησε την αυθαιρεσία του! Η αρχική διατύπωση της παραγρά­φου 1 του άρθρου 265 του Ν.Δ. 86/69 όριζε ότι: «Οι ως άνω πόροι διατίθενται προςεκπλήρωσιν φιλοθηραματικών σκοπών και άσκησιν της θηραματικής πολιτικής, απα-γορευομένης απολύτως της καθ' οιονδήποτε τρόπον διαθέσεως των πόρων ταύτης δι'ετέρους σκοπούς». Το ανωτέρω εδάφιο αντικαταστάθηκε το 1988 (ν.Ί 790/1988) με τοεδάφιο: «Οι ως άνω πόροι διατίθενται με απόφαση του Δ.Σ. του Κ.Τ.Γ.Κ. και Δασών, απο­κλειστικά για την εκπλήρωση φιλανθρωπικών σκοπών, την άσκηση της θηραματικήςπολιτικής και για την αντιμετώπιση δαπανών προστασίας από πυρκαγιές». Κατά την νομοθετική μεταβολή του 1988 δεν λήφθηκε υπόψη, όμως, ότι στην παρά­γραφο 4 του άρθρου 265 του Ν.Δ. 86/69 επαναλαμβανόταν ότι: «Σκοπός του Κεφαλαί­ου Θήρας είναι η παροχή των οικονομικών δυνατοτήτων προς διατήρησιν, διαφύλαξινκαι αύξησιν του θηραματικού πλούτου της χώρας δια της λήψεως των ενδεδειγμένωνμέτρω ν...». Για να κατοχυρωθεί λοιπόν η αποσύνδεση της χρήσης των χρημάτων των 36 κυνηγών από τον σκοπό για τον οποίο καταβάλονταν, έπρεπε να τροποποιηθεί αυτή ηδιάταξη. Γι'αυτό συμπληρώθηκε το 1998 (ν. 2637/1998) ως εξής: «Σκοπός του Κεφαλαί­ου Θήρας είναι η παροχή των οικονομικών δυνατοτήτων προς διατήρηση, διαφύλαξηκαι αύξηση των πληθυσμών των θηραμάτων και λοιπών ειδών της άγριας πανίδας κατάπερίπτωση δε και της αυτοφυούς χλωρίδας, καθώς και των βιοτόπων, δια της λήψεωςτων ενδεδειγμένων μέτρων...». Στον απολογισμό των δραστηριοτήτων των ΔασικώνΥπηρεσιών της περιόδου 1987-2001 αναφέρεται ότι τα έσοδα της Θήρας ανήρθαν σε25.672.635.451 δρχ., τα δε έξοδα ανήρθαν σε 12.441.244.000 δρχ. (Πίνακας 4.1). Πουπήγαν οι υπόλοιπες 13.231.391.451 δρχ.; Το 2003 υπήρξε μια τραγική εξέλιξη για την ελληνική Θήρα. Σύμφωνα με τον Νόμο3208/2003 καταργείται το Κεφάλαιο Θήρας και τα χρήματα των κυνηγών, όπως και ηχρηματοδότηση δράσεων για τη Θήρα, εντάσσονται στον Ειδικό Φορέα Δασών. Στον Ν.3208/2003 αναφέρεται ότι: «Οι πόροι του Ειδικού Φορέα Δασών διατίθενται αποκλει­στικά για την ανάπτυξη, προστασία και διαχείριση του δασικού και θηραματικού πλού­του και γενικότερα της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας, απαγορευμένης τηςδιάθεσης των πόρων αυτών για άλλους σκοπούς». Τα χρήματα δηλαδή των κυνηγώνμπορούν να διοχετευτούν ακόμη και σε βιομηχανίες ξύλου! Συμπέρασμα: Οι κυνηγοί ανέλαβαν, χωρίς να ερωτηθούν, την αποπληρωμή δαπανώνάσχετων με τη δραστηριότητά τους. Όσον αφορά τις 12.441.244.000 δρχ. οι οποίεςδιατέθηκαν για τη Θήρα την περίοδο 1987-2001, αυτές φέρνουν στο νου τα λόγια τουστρατηγού Μακρυγιάννη: «Παρόλο που τρώνε όλα τα θηρία από εμάς, μένει και μαγιά».Που επενδύθηκαν όμως τα χρήματα αυτά; Κυρίως στα εκτροφεία και στις ΕλεγχόμενεςΚυνηγετικές Περιοχές, δηλαδή στη διατροφή τ η ς ... αλεπούς και στον ξενόφερτο τρόποκυνηγίου (αγγλιστί «put and take»).Πίνακας 4.1. Εισπράξεις από τη Θήρα και αντίστοιχες δαπάνες στον τομέα της θηραματοπονίαςκαι ιχθυοπονίας την περίοδο 1987 - 2001. (Πηγή: Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφί­μων).Έτος Εισπράξεις (τέλη αδειών Δαπάνες Θηραματοπονίας Διαφορά Θήρας και εισπράξεις από τις & ιχθυοπονίας γλυκέων1987 υδάτων σε δρχ. σε δρχ.1988 Ε.Κ.Π.) σε δρχ. 391.346.000 397.798.2851989 789.144.285 499.703.000 349.379.1551990 849.082.155 632.159.000 286.035.9821991 918.194.982 638.216.000 316.194.8601992 954.410.860 756.803.000 450.085.5361993 1.206.888.536 843.701.000 863.656.6591994 1.707.357.659 1.062.837.000 712.994.1581995 1.775.831.158 1.336.881.000 677.163.0531996 2.014.044.053 1.419.852.000 867.063.0001997 2.286.915.000 1.305.484.000 1.133.430.5981998 2.438.914.598 1.459.607.000 1.004.583.8351999 2.464.190.835 386.741.000 1.957.293.9852000 2.344.034.985 437.672.000 1.770.977.3452001 2.208.649.345 432.927.000 1.248.055.000Σύνολο 1.680.982.000 837.315.000 1.196.680.000 2.033.995.000 12.441.244.000 13.231.391.451 25.672.635.451 37 3. Κυνηγετική φιΑοσοφίο και ηθική ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΩΚΟΥ Δασολόγου Θηραματολόγου ΠΕΡΙΚΛΗ ΜΠΙΡΤΣΑ Δρ. Δασολόγου Θηραματολόγου «Γό να είσαι κυνηγός. . . δεν αρκεί να διαθέτεις άδεια, όπλο και σκύλο ... αλλά κυρίως σεβασμό, συνείδηση και γνώση»3.1. Εισαγωγή Το επιστημονικό όνομα του σημερινού ανθρώπου είναι Homo sapiens, δηλαδή άν­θρωπος ο σοφός. Αυτό σημαίνει πως το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του είναι η σοφία μετην οποία προσεγγίζει κάθε πτυχή της ζωής του. Με την ίδια σοφία που ο σημερινόςάνθρωπος εξυψώνει τη συνεύρεση των δύο φύλων από απλή αναπαραγωγική πράξησε έρωτα, με την ίδια σοφία αναβαθμίζει και τη θανάτωση του θηράματος από απλήπράξη επιβίωσης σε κυνήγι. Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζεται συνοπτικά η κυνηγετική φιλοσοφία, ιδιαίτερα υπό τοπρίσμα της μακραίωνης ελληνικής κυνηγετικής παράδοσης, και η επίδρασή της στηδιαμόρφωση της ηθικής του σύγχρονου Έλληνα κυνηγού.3.2. Το κυνήγι ως δραστηριότητα του ανθρώπου Σύμφωνα με τον Ortega (1942) ο ορισμός του κυνηγίου έχει παραμείνει αμετάβλητοςγια χιλιάδες χρόνια. Το κυνήγι αποτελεί ανέκαθεν μέσο με το οποίο ο άνθρωπος αποκτάοφέλη από την άγρια πανίδα. Έτσι, αν και ο άνθρωπος άρχισε να ασχολείται με τη γε­ωργία και την κτηνοτροφία πριν 12 χιλιετίες περίπου, ποτέ δεν έπαψε να είναι κυνηγός.Χαρακτηριστικό είναι ότι μεταξύ μιας σκηνής κυνηγίου ελαφιού που ζωγράφιζε ο πα­λαιολιθικός άνθρωπος στη σπηλιά και ενός σύγχρονου κυνηγετικού πίνακα δεν υπάρχειουσιαστική διαφορά. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το κυνήγι ως δώρο των θεών, του Απόλλωνα και τηςΆρτεμης. Τα οφέλη του κυνηγιού για τον άνθρωπο καταγράφονται για πρώτη φοράστο διδακτικό έργο «Κυνηγετικός» του Ξενοφώντα (430-354 π.Χ.) και συνοψίζονται ωςεξης: 38 Από τα παραπάνω προκύπτει ότι τα οφέλη που προσφέρει το κυνήγι στον άνθρωποξεπερνούν τα πλαίσια των αθλημάτων και γενικότερα των δραστηριοτήτων αναψυχής.Χαρακτηριστικό είναι ότι σε έρευνες στις ΗΠΑ για το επίπεδο της ψυχαγωγίας που προ­σφέρουν οι υπαίθριες δραστηριότητες (κυνήγι, σκι, κολύμβηση, ψάρεμα κ.α.), οι κυνη­γοί δήλωσαν την υψηλότερη ικανοποίηση. Το ίδιο ακριβώς διαπιστώνεται παραστατικάαπό τον Ξενοφώντα 2.500 χρόνια πριν: « ... όποιος δει λαγό την ώρα που τα σκυλιάακολουθούν τα ίχνη του, τον βρίσκουν, τον κυνηγούν και τον πιάνουν, θα ξεχάσει ότιάλλο επιθυμεί». Έτσι το κυνήγι αναδεικνύεται σε μια ιδιαίτερα πολυδιάστατη δραστηριότητα τουανθρώπου. Φίλε κυνηγέ ποτέ μην κάνεις το λάθος και χαρακτηρίσεις το κυνήγι ως «χόμπι», το υποβαθμίζεις. Το κυνήγι δεν είναι μόνο «χόμπι» ούτε είναι μόνο χρήση γης, είναι και τα δύο, είναι τρόπος ζωής.3.3. Κατανοώντας την ελληνική κυνηγετική φιλοσοφία και παράδοση Το αρχαιοελληνικό πνεύμα, με την τοποθέτηση του ιδεαλισμού πάνω από τον υλι­σμό, τίμησε ιδιαίτερα το κυνήγι. Αναλύοντας το χαρακτήρα και τις ιδιότητες που είχαναποδώσει οι αρχαίοι Έλληνες στη θεά προστάτιδα του κυνηγίου Άρτεμη, ο σύγχρονοςερευνητής μπορεί να προσεγγίσει τη σημασία που είχε για τους Έλληνες το κυνήγι (Πί­νακας 3.1).Πίνακας 3.1. Χαρακτήρας και ιδιότητες της θεάς Άρτεμης και η αντιστοιχία τους με ταγνωρίσματα της δραστηριότητας του κυνηγίου και του θηράματος (εμπλουτισμένο από Ν.Κυπρίδημο 2003).Άρτεμη Κυνήγι - θήραμαΘηλυκή Μη προβλέψιμο, μυστηριώδες, απόκρυφο, φευγαλέοΠαρθένα Διεξάγεται στη φύση, ανυπότακτοΝεαρή Δηλώνει ζωτικότητα, εύρωστο, ατίθασοΟπλισμένη Επικίνδυνο εάν δεν τηρηθούν οι κανόνες, τιμωρία της φύσηςΣυντροφιά με το Ενέχει τη φροντίδα και την αγάπη προς το θήραμαθήραμαΕπιπλέον ο ^ενοφώντας (430-354 π.Χ.), στο έργο του «Κυνηγετικός», αναδεικνύει το 39 κυνήγι και ως άριστο μέσο διαπαιδαγώγησης των νέων. Δεν είναι τυχαίο ότι μυθικοίήρωες, όπως ο Οδυσσέας, ο Θησέας κ.α., απέκτησαν μεγάλη υπεροχή μαθητεύονταςσχετικά με τα κυνήγια και την υπόλοιπη παιδεία κοντά στον Κένταυρο Χείρωνα, τον δά­σκαλο των κυνηγών. Η ιδιαίτερη αξία του κυνηγίου κατά τους αρχαίους Έλληνες εντο­πίζεται στη δυσκολία και στην επικινδυνότητά του. Μέσω του κυνηγίου εξετάζονται καιχαλυβδώνονται οι ψυχικές, πνευματικές και σωματικές ικανότητες. Χαρακτηριστική εί­ναι η αναφορά του Αθήναιου (2ος-3ος αιώνας μ.Χ.), σύμφωνα με τον οποίο οι Μακεδόνεςαπέκλειαν από τα κοινά γεύματα εκείνους που δεν είχαν θηρεύσει κάπρο. Η ίδια φιλοσοφία για το κυνήγι συνεχίζεται και τις επόμενες χιλιετίες. Στην υποδου­λωμένη Ελλάδα το κυνήγι παραμένει αναφαίρετο δικαίωμα, αναδεικνύεται δε επιπλέονκαι σε σύμβολο ελευθερίας: Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, οι κλέφτες και αρμα­τολοί εξασκούν το κυνήγι όχι μόνο ως μέσο επιβίωσης, αλλά και ως δοκιμασία για τηνανάδειξη των πρωτοπαλίκαρων. Αντίθετα, στα φεουδαρχικά καθεστώτα της υπόλοιπηςΕυρώπης το κυνήγι αποτελεί αποκλειστικό δικαίωμα της άρχουσας τάξης. Από τα παραπάνω σκιαγραφείται μια συγκεκριμένη φιλοσοφία, σύμφωνα με τηνοποία το κυνήγι είναι σημαντικό για τους Έλληνες επειδή αποτελεί μέσο διαπαιδαγώγη­σης, δοκιμής ικανοτήτων και σύμβολο ελευθερίας. διαπαιδαγώγησηδοκιμή ικανοτήτων ελευθερία Στη σύγχρονη Ελλάδα στοιχεία αυτής της κυνηγετικής φιλοσοφίας διατυπώθηκαναπό τους συνέδρους του 1ου Πανελλήνιου Κυνηγετικού Συνεδρίου το 1932. Η φιλοσο­φία αυτή φαίνεται να επηρέασε και τη διαμόρφωση του θηρευτικού συστήματος πουυπάρχει μέχρι και σήμερα στη χώρα μας, το οποίο από κοινωνιολογικής σκοπιάς είναιτο περισσότερο φιλελεύθερο στην Ευρώπη και χαρακτηρίζεται από πολλούς ως \"ελεύ­θερο παραδοσιακό κυνήγι\". Κυνηγώ επειδή εκπαιδεύομαι, δοκιμάζω τις ικανότητές μου και νιώθω ελεύθερος.3.4. «Μόλυνση» της κυνηγετικής φιλοσοφίας Το πολιτιστικό αποτέλεσμα της κυνηγετικής φιλοσοφίας είχε αναγνωριστεί από τονΞενοφώντα μέχρι τον Ρούσβελτ και τον Λέοπολντ. Το αποτέλεσμα αυτό, όμως, κινδυ­νεύει συχνά να μολυνθεί από λανθασμένες αντιλήψεις ή από άστοχες ενέργειες, είτε [ 40 των κυνηγών είτε των υπεύθυ­νων για τη χάραξη των θηρευ­τικών κανόνων. Το κυνήγι, ωςαρχέγονη δραστηριότητα, είναιαπό τις πρώτες που οφείλουν νααντισταθούν στην αλλοτρίωσητης σχέσης του ανθρώπου με τηφύση και στην αλόγιστη είσοδοκαι αδιάκριτη αποδοχή των πρό­τυπων της τεχνολογικής εξέλιξης.Το κυνήγι αλλοτριώνεται καιχάνει τα πολιτιστικά του χαρα­κτηριστικά και τις θετικές του επιδράσεις στο πρόσωπο του κυνηγού, όταν μεταπίπτεισε υπερθήρευση ή λαθροθήρα ή όταν διεξάγεται με τρόπους ή μέσα μη σύμφωνα μετη φιλοσοφία του. Ειδικότερα:Οι πρώτοι κυνηγοί δεν είχαν τη δυνατότητα να καρπωθούν πολλά θηράματα. Με τηνεξέλιξη των μέσων θήρευσης και μεταφοράς, η συνακόλουθη δυνατότητα υπερθήρευ-σης κατέστη απειλή τόσο για τους πληθυσμούς των θηραμάτων όσο και για την κυνηγε­τική φιλοσοφία. Προέκταση της απειλής αυτής αποτελεί ο σημερινός εγκλωβισμός τουκυνηγού στην αφθονία των διαφόρων προϊόντων κυνηγετικών ειδών και στην τεχνολο­γία που έχει αναπτυχθεί στον τομέα αυτό. Βέβαια, περισσότερα και καλύτερα μέσα θή­ρευσης αποδίδουν στη βιομηχανία και έτσι αυξάνεται η οικονομική αξία του κυνηγίου.Τι γίνεται όμως με την κυνηγετική φιλοσοφία; Τόσο ο ηθικός προσδιορισμός όσο και οεπιστημονικός διαχωρισμός για το πόσα και ποια θα πρέπει να είναι τα μέσα θήρευσηςδεν είναι εύκολος. Ο κυνηγός πολλές φορές αδυνατεί να αντιληφθεί ότι το κυνήγι είναιαρχέγονο Kat αταβιστικό και ότι η αξία του βρίσκεται στην αντίθεση με τη σύγχρονηυπερκαταναλωτική κοινωνία. Ο «εκσυγχρονισμός» του λοιπόν, ομοιάζει να μεταφέρειτη βιομηχανία στα δάση και τις λίμνες, εκεί όπου δεν έχει θέση. Χαρακτηριστικά παρα­δείγματα για την Ελλάδα είναι λ.χ. η χρήση βομβητή (μπίπερ) στο κυνήγι της μπεκάτσαςαντί για το παραδοσιακό κουδούνι στο σκύλο, η παράνομη χρήση ηλεκτρονικών ηχο-μιμητικών συσκευών (μηχανάκια) ή η ασύρματη επικοινωνία μεταξύ κυνηγών στο ομα­δικό κυνήγι, η παράνομη χρήση πεντάσφαιρων αυτογεμών όπλων ή χρήση προβολέωντη νύχτα, η εγκατάλειψη κάθε προσπάθειας αυτοδύναμου προσανατολισμού λόγω τηςχρήσης δορυφορικών συστημάτων (GPS), η αποφυγή κάθε πεζοπορίας και η συνεχήςμετακίνηση με τετρακίνητα οχήματα στο ευρύτατο πλέον δασικό οδικό δίκτυο κ.λπ.Για τον Έλληνα κυνηγό, ο σκύλος με το κουδουνάκι, ιδίως ο ελληνικός ή κρητικόςιχνηλάτης, το δίκανο και ιδίως τοπλαγιόκαννο στον ώμο, η δερμά­τινη φυσιγγιοθήκη στη μέση, ησεμνή και χρηστική ενδυμασία,η εκτεταμένη πεζοπορία και η .0παροχή εύλογων ευκαιριών επι­βίωσης στο θήραμα, δίνουν τηνξεχωριστή εκείνη αίσθηση πουανταποκρίνεται στην ελληνικήκυνηγετική φιλοσοφία. Αυτό δενσημαίνει ότι οποιαδήποτε πα­ * -Λ - -* \" * -ρέκκλιση ή προσπάθεια εξατο- «>. ·; Φωτό: Περικλής Μ πίρτ^ Κ * I 41 μικευμένης βελτίωσης του εξοπλισμού είναι καταδικαστέα. Όμως ορισμένα πράγματαόπως λ.χ. τα εξεζητημένης «πολεμικής παραλλαγής» ρούχα, η υπερβολική χρήση ηλε­κτρονικών ή άλλων τεχνολογικών βοηθημάτων, η αποφυγή της πεζοπορίας ή η χρήσηφυλών κυνηγετικών σκύλων που δεν «δένουν» με την ελληνική ύπαιθρο, κάθε άλλοπαρά προάγουν την ελληνική κυνηγετική φιλοσοφία. Ένα άλλο είδος ασύμβατο με την κυνηγετική φιλοσοφία αποτελεί η εμπορευματο-ποίηση της «κυνηγετικής πληροφορίας». Η γνώση του που βρίσκονται οι καλοί κυνηγό­τοποι και οι ικανοποιητικοί θηραματικοί πληθυσμοί είναι μια πολύ προσωπική μορφήγνώσης που στηρίζεται στην επίπονη ατομική έρευνα και εμπειρία του κτήτορά της καιμεταδίδεται από φίλο σε φίλο, από σύντροφο σε σύντροφο, σε ένδειξη καλής θέλησης.Όταν η «γνώση» αυτή, ανεξάρτητα από την αλήθεια ή αναλήθειά της, πλασάρεται γιαεμπορικούς λόγους από κυνηγετικά καταστήματα ή από τις στήλες εντύπων σαν ένα εί­δος «υπηρεσίας κοινής ωφέλειας», αυτό αμβλύνει τη διάθεση έρευνας και αναζήτησηςκαι αποπροσωποποιεί έτσι, ένα από τα πιο βασικά στοιχεία της τέχνης του κυνηγίου καιτης κυνηγετικής φιλοσοφίας. Φίλε κυνηγέ μάθε να «γεύεσαι» το κυνήγι μέσω της φιλοσοφίας των προγόνωνσου. Διατήρησε και μετάδωσε την αντίληψη αυτή στους συντρόφους σου.Εκτός από τους κυνηγούς, λάθη κάνουν και οι διαχειριστές του κυνηγίου. Στην Ελλά­δα η πτυχή αυτή έρχεται στο προσκήνιο με τη διαχειριστικά αδικαιολόγητη και ιστορικάασύμβατη ολοκληρωτική απαγόρευση ορισμένων παραδοσιακών μέσων, τρόπων, τό­πων και χρόνων κυνηγίου καθώς και με ορισμένες άστοχες και ανεπιτυχείς προσπάθειεςαύξησης των θηραματικών πληθυσμών με την απελευθέρωση ακατάλληλα εκτρεφόμε­νων θηραμάτων. Ενδεικτικά επισημαίνουμε:- Η ιερακοθηρία και η τοξοθηρία αναπτύχθηκαν και ασκήθηκαν κατ' εξοχήν στηνΕλλάδα, όπου σήμερα απαγορεύονται χωρίς καμιά αιτιολόγηση, ενώ ασκούνται σε όλητην υπόλοιπη Ευρώπη, όπου οι τέχνες αυτές στο παρελθόν μεταδόθηκαν, σε μεγάλοβαθμό, από τη χώρα μας. Σημειωτέον ότι η θηραματική κάρπωση με τους ιδιαίτεραδύσκολους αυτούς τρόπους Θήρας είναι μηδαμινή, ενώ αντίστροφα μεγάλη είναι ηεθιμική και αθλητική τους αξία.- Η πολιτική της στείρας διαχείρισης του κυνηγίου με υπερβολικές και αλόγιστα γενι-κευμένες τοπικές και χρονικές απαγορεύσεις, αφού εφαρμόστηκε επί πολλές δεκαετίεςχωρίς αποτέλεσμα ή ορθότερα με αρνητικό αποτέλεσμα, έχει οριστικά χρεωκοπήσει.Το ποσοστό της απαγορευμένης στο κυνήγι συνολικής επιφάνειας της ελληνικής επι­κράτειας ξεπερνά σήμερα κατά πολύ τα αντίστοιχα ποσοστά οποιασδήποτε άλληςευρωπαϊκής χώρας.- Στην προσπάθεια αύξησηςτων κυνηγετικών ευκαιριών μετην απελευθέρωση εκτρεφό­μενων θηραμάτων, δεν γίνεταιπολλές φορές αντιληπτό ότι: α)Η πολιτιστική αξία της υπενθύ-μισης της εθνικής ταυτότητας καιτης φυσικής ιστορίας του τόπουχάνεται, ιδίως όταν απελευθερώ­νονται ξενικά είδη και υβρίδια.Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ηαπελευθέρωση νησιώτικηςπέρδικας στις κρατικές ελεγχό­ I 42 μενες κυνηγετικές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, δηλαδή εκτός της γεωγραφικήςεξάπλωσης του είδους, β) Η πολιτιστική αξία της υπενθύμισης ότι ο άνθρωπος εξαρ-τάται από την τροφική αλυσίδα χάνεται, όταν ο κυνηγότοπος τείνει να χαρακτηριστείως «ανίκανος» για αυτοδύναμη παραγωγή θηραμάτων, ο δε κυνηγός μετατρέπεται σε«υβρίδιο» κυνηγού και κτηνοτρόφου. γ) Οι αξίες της κυνηγετικής αγωγής και η ευαισθη­σία απέναντι στη φύση δεν καλλιεργούνται με την κάρπωση προϊόντων βεβιασμένωνμαζικών εκτροφών, όπου προέχει η οικονομική απόδοση της εκάστοτε εκτροφής. αλόγιστη χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων (μπίπερ, ηχσμιμητικές συσκευές)ευρεία διοχέτευση «κυνηγετικών «μόλυνση» της απελευθερώσεις θηραμάτων για πληροφοριών» κυνηγετικής άμεση κάρπωση (put and take) αλόγιστη χρήση γενικευμένωνλαθροθήρα και τοπικών και χρονικών απαγορεύσεωνυπερθήρευση ^ ΐΧ ως αποκλειστικό διαχειριστικό μέτρο καθολική απαγόρευση παραδοσιακών τρόπων και μέσων κυνηγίου (γεράκια, τόξο, ξόβεργα) Φίλε κυνηγέ, προβληματίσου βαθιά με τις παραπάνω σκέψεις και προσπάθησε να ξεριζώσεις τη «μόλυνση» της κυνηγετικής φιλοσοφίας που υπάρχει γύρω σου, ίσως και μέσα σου. Έρευνες έχουν αποδείξει πως οι κάτοικοι των αστικών κέντρων δεν έχουν σαφή αντί­ληψη και γνώση για τη δραστηριότητα του κυνηγίου με αποτέλεσμα συχνά από άγνοιανα εκφράζονται αρνητικά για το κυνήγι. Με δεδομένο ότι οι περισσότεροι Έλληνες ζουνσήμερα σε αστικά κέντρα, αποκτά πλέον μεγάλη σημασία η δημόσια εικόνα του κυνη­γού. Φίλε κυνηγέ, εσύ είσαι υπεύθυνος, σε μεγάλο βαθμό, για τη διαμόρφωση της άπο­ ψης των συμπολιτών σου σχετικά με το κυνήγι.3.5. Κυνηγετική ηθική Η ηθική του κυνηγού, δηλαδή η συμπεριφορά του σε κάθε πτυχή της κυνηγετικήςδραστηριότητας αλλά και της ζωής του γενικότερα, θα πρέπει να είναι τέτοια που νασυνάδει και να προωθεί την ελληνική κυνηγετική φιλοσοφία, όπως διατυπώθηκε παρα­πάνω. Η σύνταξη και του πιο αναλυτικού κώδικα κυνηγετικής δεοντολογίας δεν μπορείπαρά να έχει κενά. Είναι αναγκαία όμως η καταγραφή ορισμένων βασικών αρχών, δε­δομένου ότι η τήρηση των νόμων με καταναγκαστικό τρόπο αποτελεί την έσχατη λύση.Αυτό που πρέπει πρωτίστως να οδηγεί τον Έλληνα κυνηγό στην υιοθέτηση της ορθήςσυμπεριφοράς είναι η υπευθυνότητα και το φιλότιμο. Πριν από 30 χρόνια ο αείμνηστος Ελευθέριος Συνοδινός, σε έκδοση του ΥπουργείουΓεωργίας, κατέγραψε με τον λεγόμενο «Ιπποτικό Κώδικα του Κυνηγού», ο οποίος απη- χούσετην εμπειρία και τις συμβουλές παλαιοτέρων κυνηγών. Αυτές εμπλουτίστηκαν καιπαρατίθενται ακολούθως ως μια σειρά πολύτιμων κανόνων κυνηγετικής δεοντολογίας. Φίλε κυνηγέ:• Η φύση είναι το σπίτι σου, συνεπώς να τη σέβεσαι και να την προστατεύεις.• Προσοχή στις πυρκαγιές: Ειδοποίησε άμεσα για κάθε εστία φωτιάς που αντιλαμ­ βάνεσαι. Να συμμετέχεις στα προγράμματα εθελοντικής δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης των κυνηγετικών οργανώσεων. Μην ανάβεις φωτιά εάν δεν είναι απολύτως αναγκαίο. Πρόσεχε τη θέση που θα ανάψεις τη φωτιά ώστε να αποκλείεται η περίπτωση πρόκλησης πυρκαγιάς. Προτού αναχωρήσεις, σβήσε τη φωτιά με νερό ή καθαρό χώμα και βεβαιώσου πάντοτε πως η φωτιά έχει σβησθεί τελείως. Να σβήνεις επιμελώς τα σπίρτα και τα υπολείμματα των τσιγάρων.• Μάζεψε τους άδειους κάλυκες, βοηθάς το περιβάλλον και επιπλέον δεν γίνεται ενο­ χλητική η δράση σου σε άλλους χρήστες του κυνηγοτόπου.ο Προς τους συναδέλφους σου κυνηγούς να φέρεσαι πάντοτε ευγενικά. Να μην εμπο­ δίζεις ποτέ το δρόμο στους άλλους και να μην μετατρέπεις το κυνήγι σε αγώνα ταχύ­ τητας, ποιος θα φτάσει πρώτος το θήραμα. Μην παρενοχλείς την ησυχία των καρτε­ ριών ή την προτεραιότητα εκλογής ενός κυνηγού, ο οποίος έφτασε πριν από εσένα στον κυνηγότοπο. Μην πλησιάζεις κοντά σε άλλους κυνηγούς που ήδη ψάχνουν ένα μέρος, μην αναμιγνύεσαι στην ξένη παγάνα, απόδωσε αμέσως το θήραμα που χτύ­ πησες με τη συμβολή ξένου σκύλου, απόφευγε κάθε λογομαχία, μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν.ο Να σέβεσαι πάντοτε τον γηραιότερο κυνηγό. Εάν είσαι ικανός να τον καταστήσεις φίλο σου, θα ωφεληθείς πολλά χρήσιμα πράγματα διδασκόμενος από την πείρα του.° Να βοηθάς πάντοτε τον συνάδελφό σου κυνηγό σε περίπτωση ανάγκης, έστω και αν αυτό σημαίνει την απώλεια της κυνηγετικής σου ημέρας.• Να αποφεύγεις πάντα, έστω και εάν έχεις δίκιο, φιλονικία για την κυριότητα ενός χτυ­ πημένου θηράματος. Θα δώσεις στον ανταγωνιστή σου την ικανοποίηση να επιστρέ­ φει στο σπίτι του με θήραμα, αλλά θα παραμείνει σε αυτόν η ενδόμυχη γνώση ότι δεν είχε δικαίωμα στο θήραμα αυτό.• Με τη συμβουλή και το παράδειγμά σου, στήριξε την εκπαίδευση και την καλή συμπε­ ριφορά των νέων κυνηγών.• Να σέβεσαι πάντοτε το θήραμα. Αποτελείωσε το πληγωμένο θήραμα με τον πιο ανώδυνο τρόπο. Η θριαμβευτική επίδειξη (λ.χ. στο καπό του αυτοκινήτου) αποτελεί ασέβεια προς το νεκρό θήραμα και συμπεριφορά προκλητική που δεν συνάδει στον Έλληνα κυνηγό.• Μη συγχέεις την ποσότητα με την ποιότητα! Οποιος σκοτώνει περισσότερα θηράματα δεν είναι και ο καλύτερος κυνηγός.• Μην χρησιμοποιείς το κυνήγι για κερδοσκοπικούς λόγους.° Μην εξαντλείς τους κυνηγετικούς πόρους του κυνηγοτόπου σου, να κατανέμεις τη δραστηριότητά σου σε περισσότερες περιοχές, να αφήνεις πάντα ακυνήγητα ορισμέ­ να άτομα του κοπαδιού, να σκέφτεσαι το μέλλον, την επόμενη χρονιά.• Να είσαι σίγουρος για το στόχο πριν πυροβολήσεις: Ο πυροβολισμός προστατευόμε- νου είδους - έστω και κατά λάθος - δεν είναι αντάξιος ενός κυνηγού. Μην πυροβολείς όταν δεν είσαι βέβαιος ότι μπορείς να περισυλλέξεις το χτυπημένο θήραμα.®Μην πυροβολείς σε μακρινές αποστάσεις, το πολύ-πολύ να τραυματίσεις το θήραμα, ενώ αυτό θα υποφέρει.• Αναζήτησε συστηματικά το πληγωμένο ή το νεκρό θήραμα. Μην αφήνεις να γίνει βορά των αρπάγων.• Μην χτυπάς θηράματα που δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα σωματικά, ιδίως στην περί­ πτωση του αγριόχοιρου και του λαγού. I 44 • Μην κυνηγάς όταν οι κακές καιρικές συνθήκες κάνουν το θήραμα να μην μπορεί να αμυνθεί και μετατρέπουντο κυνήγι σε απλή διαδικασία εκτέλεσης. Αντίθετα βοήθησε κάθε άγριο ζώο να επιβιώσει από τις αντίξοες συνθήκες.• Γίνε εξειδικευμένος κυνηγός: Γνώρισε όσο γίνεται καλύτερα τη βιολογία και τις συνή­ θειες των ειδών της άγριας πανίδας, τους νόμους και τους κανονισμούς. Κατανόησε τις ανάγκες διατήρησης τόσο των μεταναστευτικών όσο και των επιδημητικών και ενδημικών ειδών. Τα θηλυκά άτομα σε ορισμένα είδη, όπως στο φασιανό και τον αγρι­ όχοιρο, είναι πολύ σημαντικά για τη διατήρηση των πληθυσμών. Προσπάθησε λοιπόν να μην τα χτυπάς, οι απόγονοί τους θα αυξήσουν περισσότερο την κάρπωση.• Γίνε υπεύθυνος κυνηγός: Όποτε έχεις την ευκαιρία, να συμμετέχεις σε επιστημονικές έρευνες που αφορούν το θήραμα και να συμπληρώνεις τακτικά και προσεκτικά τα σχετικά ερωτηματολόγια (λ.χ. ΑΡΤΕΜ ΙΣ). Να αναφέρεις περιπτώσεις όπου συνάντη­ σες άρρωστα ή δηλητηριασμένα θηράματα. Το μέλλον του κυνηγίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνεργασία σου αυτή.• Να επιστρέφεις τα δαχτυλίδια που βρίσκεις και αφαιρείς από τα πουλιά.• Αναγνώρισε το ρόλο των αρπάγων (αλεπού, λύκος, γεράκια, αετοί κ,λπ.), αρνητικό και θετικό, και πάρε μέρος στα συγκροτούμενα από τους Κυνηγετικούς Συλλόγους υπό την εποπτεία των Δασικών Αρχών συνεργεία για τον έλεγχο των πληθυσμών τους, όταν προκαλούν πρόβλημα.• Να αποφεύγεις την ενόχληση των ειδών της άγριας πανίδας κατά την περίοδο της αναπαραγωγής.• Να σέβεσαι και να απαιτείς να σέβονται τον νόμο, δημιουργήθηκε για το συμφέρον όλων και συνεπώς και για το δικό σου συμφέρον.• Να συμμετέχεις ενεργά στη μάχη ενάντια στη λαθροθήρα. Ο λαθροθήρας είναι κλέ­ φτης του θηραματικού και φυσικού πλούτου της περιοχής σου.• Να έχεις πάντα πάνω σου την κυνηγετική άδεια, το δελτίο κατοχής όπλου και τη βε­ βαίωση ασφάλισής σου.• Βοήθησε τις κυνηγετικές οργανώσεις στην προστασία και βελτίωση των ενδιαιτημά­ των της άγριας πανίδας.• Σεβάσου αυτούς που σε υποδέχονται στη γη τους. Μην περιφρονείς την περιουσία του άλλου. Μην ξεχνάς να ξανακλείνεις τους φράκτες, μην τρομάζεις τα οικόσιτα ζώα. Σεβάσου τις καλλιέργειες.• Μην πυροβολείς στα καλώδια του ηλεκτρικού και του τηλεφώνου - μια βολή αρκεί για να γίνει ζημιά.• Σεβάσου τις ενδεικτικές πινακίδες. Όταν τις μετατρέπεις σε στόχους, κάνεις μια ανό­ ητη πράξη που εκθέτει το σύνολο του κυνηγετικού κόσμου, αμαυρώνει τη δημόσια εικόνα του κυνηγού και επιπλέον μπορεί να σου κοστίσει ακριβά.• Σεβάσου τους άλλους χρήστες της φύσης, αλλά και αυτούς που απλώς την παρατη­ ρούν.• Κοντά σε κατοικημένες περιοχές, να συμμορφώνεσαι με τους κανόνες καλής συμπε­ ριφοράς και ασφάλειας και να σέβεσαι όσο γίνεται περισσότερο την ησυχία των κατοίκων.• Προσπάθησε οι σκύλοι σου να μη γίνονται άγριοι και ανυπάκουοι και να μην προκα­ λούν προβλήματα στους συγκυνηγούς σου, σε τρίτους ή σε άλλα σκυλιά. Κράτησε τους με λουρί στους δρόμους και στα μονοπάτια.Κανόνες ασφαλείας• Όλα τα όπλα πρέπει να είναι ελεγμένα και συντηρημένα από εσάς. Επιπλέον, μια φορά το χρόνο ή σε περιπτώσεις ειδικών προβλημάτων, από τα χέρια ενός επαγγελματία.• Κατά τη μεταφορά με το αυτοκίνητο τα όπλα πρέπει όχι μόνο να είναι άδεια, αλλά και 45 υποχρεωτικά \"λυμένα\" και σε θήκη.• Τα φυσίγγια φυλάσσονται σε διαφορετικό σημείο από τα όπλα και μάλιστα σε μέρος που κλειδώνει.• Γεμάτο όπλο στο σπίτι σημαίνει εγκληματική αδιαφορία απέναντι στα παιδιά σου και στους συγγενείς σου. Στο σπίτι, τα όπλα είναι λυμένα και φυλάσσονται σε ασφαλές σημείο.ο Να θεωρείς πάντοτε ότι ένα δεμένο όπλο είναι γεμάτο, όποιες κι αν είναι οι συνθή­ κες.• Μην αφήνεις ποτέ, ούτε για λίγα λεπτά, γεμάτο όπλο στηριγμένο σε δέντρο, κάτω απ' τον ήλιο, μέσα σε αυτοκίνητο κ.λπ.• Για να περάσεις ένα φράκτη ή ένα εμπόδιο, άδειασε υποχρεωτικά το όπλο σου.• Μη σημαδεύεις ποτέ με το όπλο - ακόμη και άδειο - στην κατεύθυνση ενός άλλου προσώπου, ούτε καν και με όπλο παιχνίδι.• Έπειτα από ένα δύσκολο πέρασμα ή μια πτώση, ρίξε μια ματιά στο εσωτερικό της κάνης: Το χιόνι, τα φύλλα ή το χώμα που μπορεί να έχει εισχωρήσει ενδέχεται να προ- καλέσει έκρηξη κατά τον πυροβολισμό.®Μην κρατάς ποτέ το όπλο σου οριζόντια, αλλά πάντοτε με την κάνη προς τον ουρα­ νό.• Κατά τη διάρκεια του κυνηγίου μην κρατάς το δάκτυλο στη σκανδάλη.• Χρησιμοποίησε το κατάλληλο για κάθε όπλο φυσίγγι.• Μην εμπιστεύεσαι ποτέ την ασφάλεια.• Κατά τη διάρκεια του κυνηγίου αφαίρεσε τον αορτήρα από το τουφέκι: μπορεί να γίνει αιτία ατυχήματος.• Όταν κλείνεις το τουφέκι σου, κράτα πάντα τις κάννες προς το έδαφος και ανέβαζε το κοντάκι - όχι το αντίθετο.• Ποτέ μην πυροβολείς, αν δεν έχεις κάνει απόλυτα βέβαιη αναγνώριση του στόχου. Ας χαθεί ένα θήραμα αντί να χαθεί ένας άνθρωπος!• Κατά το κυνήγι σε πυκνές ή δασοσκεπείς εκτάσεις φόρα υποχρεωτικά καπέλο και γι­ λέκο έντονου κόκκινου χρώματος και ζήτα επίμονα από τα μέλη της παρέας σου να κάνουν το ίδιο. Μη συμμετέχεις σε παρέες που δεν τηρούν αυτόν τον κανόνα.• Ποτέ μην πυροβολείς προς ένα θάμνο: δεν ξέρεις τι κρύβεται πίσω του.• Ποτέ μην πυροβολείς στην κατεύθυνση ενός ατόμου, έστω και αν φαίνεται να είναι αρκετά εκτός βεληνεκούς.• Αν κυνηγάς με μονόβολα ή δράμια: Προσοχή στους εξοστρακισμούς σε παγωμένο έδαφος, χαλίκι, επιφάνειες νερού, κορμούς δέντρων κ.λπ. Να βεβαιώνεσαι ότι η του- φεκιά σου θα καταλήξει στο έδαφος. Ποτέ μην πυροβολείς με μονόβολο ή δράμια πάνω από τη γραμμή του ορίζοντα.• Πολύ πριν από την απόκτηση της άδειας Θήρας, πρέπει να αρχίζει η μύηση του υπο­ ψήφιου κυνηγού στον χειρισμό του όπλου υπό την άμεση εποπτεία έμπειρου κυνη­ γού σε κατάλληλο χώρο.• Η επαφή του υποψήφιου κυνηγού με τις σκοπευτικές εκδηλώσεις των κυνηγετικών συλλόγων επιτρέπει την απόκτηση καλών αντανακλαστικών και αυτοκυριαρχίας κατά τη σκόπευση. Συμπερασματικά, το κυνήγι είναι μια πανάρχαια δραστηριότητα, που γεννήθηκεμαζί με τον άνθρωπο στην αυγή της δημιουργίας του ορατού κόσμου που μας πε­ριβάλλει. Είναι ένα δώρο της φύσης προς κάθε έμβιο ον, με τη χρήση του οποίουεξασφαλίζεται τελικά και η ίδια η διαιώνιση των ειδών. Ο άνθρωπος, ως λογικό καιυπέρτερο ον, καλείται, ασκώντας τη Θήρα, να συμμετέχει σε μια ορθολογική δια­χείριση, αντλώντας διδάγματα από την παράδοση αλλά και κάνοντας χρήση των 46 σύγχρονων επιστημονικών διαχειριστικών μεθόδων, προκειμένου να εξισορροπήσειτις επιπτώσεις της εισβολής των τεχνολογικών εξελίξεων στο φυσικό περιβάλλον.Η κυνηγετική δραστηριότητα, κάτω από αυτές τις συνθήκες, μπορεί και πρέπει να συ­νοδεύει την εξέλιξη του ανθρώπου αρμονικά και καθοριστικά για τη συνέχιση της ζωής,όπως συμβαίνει εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Κυνηγός μαζίμε το σκύλο του επιστρέφει από το κυνήγι φορτωμένος με τα θηράματά του,έναν λαγό και μια αλεπού, κρεμασμένα από ένα ραβδί που μεταφέρει στον ώμο του. Εσωτερικό αττικής κύλικας των μέσων του 6ουαιώνος π.Χ. Βρετανικό Μουσείο. 4. Ανάλυση του νομοθετικού h A o &o t o u για το κυνήγι ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ ΝΙ ΚΟΛΑΙΔΗ Δικηγόρου, Επιστ. Συνεργ. Νομικής Σχολής ΔΠΘ Σύμφωνα με το άρθρο 251 του ν.δ. 86/1969 «περί δασικού κώδικος», το κυνήγιεπιτρέπεται να ασκείται ως άθλημα καθόλη την Επικράτεια με βάση τις διατάξεις τουανωτέρω Κώδικα. Ειδικά όσον αφορά τη Θήρα των πτερωτών, ιδιαίτερες ρυθμίσεις δια­λαμβάνει η αριθ. 414985/1985 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β'757/16.12.1985) γιατα «Μέτρα διαχείρισης της άγριας πτηνοπανίδας». Ο κυνηγός πρέπει να είναι ευσυνείδητος, συνετός και νομοταγής. Πρέπει να είναιοικολόγος και προστάτης όλων των ειδών της άγριας πανίδας, να απολαμβάνει τουςκαρπούς του φυσικού περιβάλλοντος, ταυτόχρονα όμως να επωμίζεται τις ευθύνες καινα αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του.Γενικά ο κυνηγός πρέπει: ► να σέβεται όλα τα όργανα ελέγχου (θηροφύλακες, αστυνομικούς κλπ.) που επο­ πτεύουν τους χώρους του κυνηγίου. Ο κυνηγός συνεργάζεται με τα όργανα, δεν αντιδρά και δεν αντιστέκεται στη νόμιμη διαδικασία ελέγχου. Είναι υποχρεωμένος να επιδεικνύει την άδεια Θήρας, την άδεια κατοχής του κυνηγετικού του όπλου, τα έγγραφα υγείας και κατοχής των σκυλιών του, να δεχθεί τον έλεγχο στο κυνηγετικό του όπλο, στο κυνηγετικό του σακίδιο και στο αυτοκίνητό του, καθώς επίσης και σωματικό έλεγχο. ► να σέβεται το μόχθο του αγρότη, την κινητή και ακίνητη περιουσία του, τη σοδειά του και να μη λογομαχεί μαζί του. ► να σέβεται τα δάση και κάθε φυσικό ενδιαίτημα που προσφέρει στέγη και τροφή στα θηράματα. ► να σέβεται την προτεραιότητα, το καρτέρι του άλλου κυνηγού και ιδιαίτερα τους γηραιότερους. ► να μη λογομαχεί για τη κυριότητα του θηράματος. Μπορεί μεν ο νόμος να ορίζει ότι το δικαιούται αυτός που το πυροβόλησε και το πήρε στην κατοχή του, το έθιμο όμως και η κυνηγετική δεοντολογία επιβάλλουν την απόδοση του θηράματος αυτού στον κυνη­ γό, του οποίου το κυνηγετικό σκυλί το καταδίωξε, ή στον κυνηγό που το τραυμάτισε, αφού αυτός παραδώσει τα φυσίγγια στον κυνηγό που το πυροβόλησε και το κατέβαλε. Το σωστό είναι αυτό και είναι I 48 ζήτημα τιμής για καυε κυνηγό να τηρησει το εοιμο. /\ν αρνειιαι, jiupu ιην tuYt- νική υπόδειξη που του γίνεται, οι ύβρεις δεν ωφελούν. Αποφύγετε κάθε διένεξη και συνεχίστε το κυνήγι σας. Ας μείνει το πρόβλημα στη δική του ψυχή και όχι στη δική σας. ► να βοηθά πάντα το συνάδελφό του, όταν βρίσκεται σε δύσκολη θέση, κι ας χάσει μια κυνηγετική εξόρμηση. ► να μην πυροβολεί τα θηράματα την ώρα που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα (λ.χ. πίνουν νερό). Πάντα πρέπει να δίνεται στο θήραμα η δυνατότητα αντίδρασης. ► όταν συναντήσει κοπάδι αποδημητικών να κάνει ορθολογική χρήση, να μην χτυπάει αλόγιστα. Ο νόμος ορίζει κάθε χρόνο τον αριθμό θηραμάτων που επιτρέπεται να θηρεύει ο κάθε κυνηγός στην ημερήσια έξ οδό του. ► να μην πυροβολεί σε νεαρά θηράματα και να αποφεύγει κατά κανόνα τα θηλυκά, γιατί αυτά διαιωνίζουν τα είδη τους. ► να μην κομπάζει για τα κυνηγετικά του κατορθώματα ούτε να επιδεικνύει τα θηρά­ ματα στην οποιαδήποτε μεταφορά τους. Εκτός του ότι το τελευταίο είναι παράνομο, αποτελεί και πρόκληση στο δημόσιο αίσθημα.4 .1 .Το κυνηγετικό όπλο Σύμφωνα με το νόμο (άρθρο 252 ν.δ. 86/1969, άρθρο 4 Κ.Υ.Α.414985/1985 και άρθρο1 ν. 2160/1993) το κυνήγι ασκείται με κυνηγετικό επωμιζόμενο όπλο, που έχει συνολικόμήκος τουλάχιστον ενός (1) μέτρου, σταθερό κοντάκι, έχει το εσωτερικό της κάνης λείοκαι όχι ραβδωτό και είναι μονόκανο, δίκανο ή επαναληπτική ή ημιαυτόματη καραμπίνα,η οποία φέρει μέχρι τρία φυσίγγια συνολικά, από τα οποία το ένα είναι στη θαλάμη καιτα δύο στην αποθήκη. Κυνηγετικό όπλο θεωρείται και το λειόκανο όπλο μικρού δια­μετρήματος, τύπου Flobert. Ο κάθε συνετός κυνηγός πρέπει να αντιμετωπίζει το όπλοτου όχι σαν άψυχο αντικείμενο, αλλά σαν σύντροφο που θέλει ειδική μεταχείριση. Αντο παραμελήσει ή το αγνοήσει θα γίνει εχθρός του και πρόξενος θλιβερών ατυχημάτωνστον ίδιο, στους φίλους του, στα μέλη της οικογένειάς του ή τρίτους.Ο κυνηγός κατά την κατοχή, χρήση και μεταφορά του όπλου του πρέπει: ► να διατηρεί το όπλο του σε άριστη κατάσταση και αν διαπιστώσει κάποια βλάβη αμέσως να το πάει στον οπλουργό. ► να προσέχει πάντα οι κάνες του όπλου του να μην είναι φραγμένες από ξένα αντικεί- μενα(λάσπη, χώμα κλπ.) γιατί υπάρχει κίνδυνος εκπυρσοκρότησης. ► να μην ελέγχει ποτέ τις κάνες από το στόμιό τους, ► να μη μεταχειρίζεται το όπλο σαν ραβδί για να παραμερίζει χαμόκλαδα ή σαν μπα­ στούνι, ακουμπώντας πάνω στις κάνες, ► να αδειάζει το όπλο όταν πηδάει χαντάκια ή φράκτες ή διασχίζει ανώμαλα και δύ­ σβατα μέρη, ► να μη στρέφει το όπλο εναντίον άλλων προσώπων και, όταν το επωμίζει για βολή, να έχει τέλεια ορατότητα του στόχου και απόλυτη βεβαιότητα για την απουσία ανθρώ­ που ή σκύλου από το πεδίο, ► να «σπάζει» το όπλο του (δίκανο) ή να βγάζει το φυσίγγι από τη θαλάμη (μονόκανο- καραμπίνα), όταν συναντιέται στο κυνήγι με άλλους κυνηγούς για ολιγόλεπτη στάση ή για ξεκούραση, ► να μεταφέρει το όπλο λυμένο και εντός θήκης, όταν χρησιμοποιεί μεταφορικό μέσο, ► να φυλάσσει το όπλο και τα φυσίγγια σε ασφαλές μέρος μέσα στο σπίτι και μάλιστα 49 σε χωριστά σημεία, μα­ κριά από την περιέργεια των παιδιών, τη φωτιά και την υγρασία και να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την ασφαλή φύλαξη. Σε διαφορετική περίπτωση τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) χρόνου (άρθρο 8 παρ.5 ν.2168/1993), ανάκληση της άδειας κατοχής του όπλου και των άλλων όπλων που τυχόν κατέχει, στέρηση της άδειας κυνηγίου για πέ­ ντε (5) χρόνια καθώς και της δυνατότητάς του να αγοράσει άλλο κυνηγετικό όπλο. ► να μη παραχωρεί το κυνηγετικό του όπλο σε πρόσωπο το οποίο δεν είναι εφοδιασμέ­ νο με άδεια Θήρας. Σ ε διαφορετική περίπτωση τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) χρόνου (άρθρο 8 παρ.5 ν.2Ί 68/1993), ανάκληση της άδειας κατοχής του όπλου και των άλλων όπλων που τυχόν κατέχει, στέρηση της άδειας κυνηγίου για πέντε (5) χρόνια καθώς και της δυνατότητάς του να αγοράσει άλλο κυνηγετικό όπλο. ► να μη μετατρέπει την κυνηγετική του καραμπίνα (λ.χ. από 3σφαιρη σε 4σφαιρη κλπ.) διότι κινδυνεύει με φυλάκιση τουλάχιστον έξι(6)μηνών και μέχρι πέντε (5) χρόνων και χρηματική ποινή τουλάχιστον 586,94 ευρώ (άρθρο 7 παρ.8 ν.2168/1993), κατά­ σχεση και (μετά τη καταδίκη του) δήμευση του όπλου του, ανάκληση της άδειας κα­ τοχής του όπλου και όλων των αδειών κατοχής των άλλων κυνηγετικών του όπλων και 5ετή στέρηση της άδειας κυνηγίου καθώς και της δυνατότητάς του να αγοράσει άλλο κυνηγετικό όπλο. ► να μην πυροβολεί σε τοίχους και βράχους ή σε λείες επιφάνειες, γιατί ο εξοστρακι­ σμός των σκαγιών πολλές φορές προκαλεί σοβαρά ατυχήματα. ► να μη χρησιμοποιεί το όπλο για διασκέδαση με άσκοπους πυροβολισμούς, διότι κιν­ δυνεύει με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και μέχρι πέντε (5) χρόνων (άρ­ θρο 12 παρ.2 α ν. 2168/1993), με κατάσχεση και (μετά τη καταδίκη του) με δήμευση του όπλου του, με ανάκληση της άδειας κατοχής του όπλου και των αδειών κατοχής των άλλων κυνηγετικών του όπλων και με 5ετή στέρηση της άδειας κυνηγίου καθώς και της δυνατότητάς του να αγοράσει άλλο κυνηγετικό όπλο.4 .2 .0 κυνηγετικός σκύλος Αναμφισβήτητα ο κυνηγετικός σκύλος είναι ο πιο πιστός φίλος του κυνηγού, ο αχώ­ριστος σύντροφός του. Ο κυνηγός πρέπει να δείχνει ιδιαίτερη επιμέλεια, φροντίδα καιπροσοχή απέναντι στο σκύλο του. Η κατοχή κυνηγετικού σκύλου επιβάλλει πολλαπλέςυποχρεώσεις στον κυνηγό, ο οποίος, εάν δεν τις εκπληρώνει, κινδυνεύει να υποστείτις ποινικές και διοικητικές συνέπειες που ρητά ορίζει ο νόμος. Ειδικότερα ο κυνηγόςυποχρεούται: ► να δηλώσει το σκύλο του στο φορέα που είναι αρμόδιος για τη τήρηση των σχετικών αρχείων (σήμερα είναι οι κτηνίατροι που διατηρούν ιδιωτικό κτηνιατρείο), ► να μεριμνήσει για τη καταγραφή και τη σήμανση(με τσίπ) του σκύλου του μέσα σε προθεσμία οκτώ (8) εβδομάδων από τη γέννησή του ή αμέσως μετά την αγορά του, εάν δεν είναι ήδη καταγεγραμμένος και σημασμένος, 50