Het EU-beleid ten aanzien van West-Afrika is niet eerlijk, niet coherent en mist zijn doel. Dat is de conclusie van het rapport Migratie, het eerlijke verhaal dat Europarlementariër Judith Sargentini vandaag presenteerde. Samen met haar Vlaamse collega Bart Staes brengt zij een rapport dat de effecten van het EU-beleid in West-Afrika analyseert.

"Het Europees migratiebeleid is vooral een beleid geworden om mensen tegen te houden in plaats van de grondoorzaken van migratie aan te pakken", reageert Sargenini. "Ondertussen worden smokkelaars slimmer en is steeds meer geld nodig om de politieke belofte van grenzen dicht na te komen. Er is grote behoefte aan een omslag in het migratiebeleid."

Oorzaken van migratie

Sinds de start van de migratiecrisis in 2015 is het beleid van de EU om de oorzaken van migratie bij de wortels aan te pakken in de praktijk vooral gericht om migratie richting de EU tegen te gaan, onder andere door grenswachten te versterken. De ontwikkeling van de regio komt hierdoor onder druk, omdat deze activiteiten worden gefinancierd uit ontwikkelingsgeld. 

Ook gaat het rapport in op de relatie tussen ontwikkelingssamenwerking en migratie. Goed bestuur en meer democratie spelen een belangrijke rol bij migratie-overwegingen, tegelijk leidt meer economische ontwikkeling tot meer migratie op de korte termijn. “Verkoop ontwikkeling van de regio niet als een korte termijn oplossing voor het migratie-vraagstuk, maar zet hierop in als een lange-termijn strategie.”

Daarnaast zijn vormen van reguliere migratie noodzakelijk, constateren Sargentin en Staes. Dit heeft een remmende werking op irreguliere migratie en biedt de EU ook de kans de voordelen van migratie te plukken. "Het voornemen om met meer legale opties voor migratie te komen heeft nog niet tot voorstellen geleid en ondertussen wordt de druk opgevoerd bij partnerlanden om wel mensen terug te nemen. Dit is voor partnerlanden nu niet aantrekkelijk, maar als er reguliere alternatieven worden geboden dan valt er ook over terugkeer te praten." aldus Sargentini.

Uit het onderzoek blijkt voorts dat geld dat wel aan ontwikkelingssamenwerking wordt besteed door ander EU-beleid wordt tegengewerkt. "Het handels-, landbouw- en visserijbeleid van de EU is allesbehalve eerlijk en coherent. Daar komt nog bij dat de sommen aan ontwikkelingsgeld in het niet vallen bij de gelden die via kapitaalvlucht uit Afrika verdwijnen. Dit gaat om jaarlijks ruim 50 miljard. Hierin spelen Europese bedrijven een rol, maar ook de EU mag hier gebrekkig optreden worden verweten." Kansen om de financiële sector te hervormen om dit tegen te gaan worden niet gepakt.

Eurotop

Eind deze maand zullen regeringsleiders stappen zetten in aanpassing van het migratiebeleid. Sargentini maakt zich zorgen over wat daar uit zal komen en vreest dat de Europese leiders de focus verder verscherpen op Fort Europa. “De angst voor mensen die komen zonder dat we ze verwachten is zo groot dat er nu ook binnen de unie noodsprongen worden gemaakt. De maatregelen waar regeringsleiders nu om vragen komt voort uit een gebrek aan solidariteit, maar is in grote mate ook een gevolg van jarenlang incoherent en oneerlijk beleid."

Sargentini wil dat regeringsleiders werken aan het ontwikkelen van partnerlanden, met name ook door beleid coherent te maken en reguliere routes en partnerschapen op het gebied van terugkeer te creëren. "Een hoog hek of een ontschepingsplaats lost de oorzaak van het probleem niet op. Daarnaast moeten vluchtelingen ten alle tijden kunnen rekenen op bescherming en recente ontwikkelingen zoals met de Aquarius of het Hongaarse verbod op hulp aan vluchtelingen laat zien dat het humanitair beleid richting vluchtelingen steeds verder op de achtergrond raakt."