ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας
Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας
Τμήμα Διαχείρισης Πληροφοριών
Σπουδαστής: Λυμπεράκης Δημήτριος

Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Πόπη Καλαμπούκα
Η Προστασία του Αγοραστή-Καταναλωτή

από Ελαττωματικά Προϊόντα. Ελληνική και
Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και Νομολογία.
Καβάλα, 2008
Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ-ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΑΠΟ
ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ.
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ………………….……………………………………………….……….5
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ο Ν.2251/1994 ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 6 «Ευθύνη του Παραγωγού για

Ελαττωματικά Προϊόντα ».
1.1. Γενικά………………………………………………………………...................7
1.2. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις κατά το Άρθρο 6 του Ν.2251/1994 όπως

τροποποιήθηκε από το ν.3587/2007…………………………………………………9
1.3. Έννοια και ανάλυση του ελαττωματικού

προϊόντος……………………………………………………………………………15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΑΠΟ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ.
2.1. Οι λόγοι για τη θέσπιση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας………….………...…...19
2.2. Οι ρυθμίσεις της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία
1999/34/ΕΚ………………………………………………………..............................21
2.3. Σύγκριση της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ με το Άρθρο 6 του

Ν.3587/2007…………………………………………………………………............25
2.4. Ευρωπαϊκή καθοδήγηση, εθνική δράση για την εφαρμογή της οδηγίας………..26
2.4.1 Εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας…………………................................27
2
2.4.2. Σπουδαιότητα της εναρμόνισης…………………………….......................27
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΒΑΣΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
3.1. Η ενημέρωση και τα δικαιώματα των καταναλωτών…………………................28
3.1.1. Προστασία της υγείας και της ασφάλειας των καταναλωτών…………….29
3.1.2. Προστασία των οικονομικών συμφερόντων των

καταναλωτών………………………………………………………………………...29
3.1.3. Πρόσβαση στην πληροφόρηση.…………………...………………………29
3.1.4. Το δικαίωμα της εκπαίδευσης……………………………..........................30
3.1.5. Το δικαίωμα της εκπροσώπησης…………………………………………..30
3.1.6. Η πρόσβαση στην δικαιοσύνη…………………………………….……….30
3.1.7. Δικαίωμα στην αειφόρο κατανάλωση…………..........................................31
3.2. Γενική Γραμματεία καταναλωτή……………………………………...................31
3.2.1 Βασικός σκοπός και καθήκον της Γενικής γραμματείας

καταναλωτή……………………………………...……………………………...…...32
3.3. Συνήγορος καταναλωτή…………………………………...…..……..…………33
3.3.1. Οι αρμοδιότητες του συνηγόρου του Καταναλωτή……………………….33
3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
4.1. Τα όρια ευθύνης του παραγωγού ελαττωματικού προϊόντος…………………...35
4.1.1. Η έννοια του ελαττωματικού προϊόντος……………………………………36
4.1.2. Το είδος ευθύνης του παραγωγού…………………………………..............37
4.1.3. Αποκατάσταση της ζημίας……………………………………....………….39
4.2. Σχετικές αποφάσεις……………………………………………………………...40
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ……………………………………….…………..49
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ………………………………………………………..51
4
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Διανύουμε μια εποχή όπου οι καταναλωτές αποτελούν τη ραχοκοκαλιά και την

κινητήρια δύναμη της οικονομίας, αν αναλογιστεί κανείς ότι η κατανάλωσή τους
αντιστοιχεί στο 58% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Οι περισσότεροι από τους πολίτες
βιώνουν καθημερινά την ενιαία αγορά ως καταναλωτές, η συνεκτίμηση της
ανθρώπινης υγείας, του περιβάλλοντος και της ασφάλειας συνεπάγεται την αυστηρή
ρύθμιση των καταναλωτικών προϊόντων. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα
που έχει να αντιμετωπίσει ο σημερινός καταναλωτής είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης
στη σύγχρονη αγορά και στα προϊόντα που του διαθέτει και αντίστοιχα προμηθεύεται.
Η αγορά πρέπει να ανταποκρίνεται περισσότερο στις προσδοκίες και στις ανησυχίες
των πολιτών και να μπορεί να προσαρμόζεται καλύτερα στις προκλήσεις της
παγκοσμιοποίησης.
Οι καταναλωτές που έχουν εμπιστοσύνη στην αγορά, είναι ενημερωμένοι, έχουν
δύναμη στα χέρια τους και αποτελούν το μοχλό των οικονομικών αλλαγών καθώς οι
επιλογές τους είναι αυτές που κατευθύνουν την καινοτομία και την αποδοτικότητα.
Για να μπορούν όμως όλοι οι καταναλωτές να αισθάνονται ασφάλεια και να
αποκτήσουν εμπιστοσύνη στην αγορά πρέπει κατά κύριο λόγο να προστατευτούν από
όλα αυτά τα ελαττωματικά προϊόντα που κυκλοφορούν. Η ασφάλεια των προϊόντων
και η αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από ελαττωματικά προϊόντα
αποτελούν κοινωνικές επιταγές που πρέπει να διασφαλίζονται στο πλαίσιο της
εσωτερικής αγοράς.
Το Κράτος και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις αυτές με
τον Νόμο 2251/1994 περί «Προστασίας των Καταναλωτών» και πιο συγκεκριμένα
με το Άρθρο 6 «Ευθύνη του Παραγωγού για Ελαττωματικά Προϊόντα» καθώς και
με τον Νόμο 3587/2007 που αποτελεί την τροποποίηση του συγκεκριμένου Νόμου,
με την οδηγία 85/374/ΕΟΚ και την οδηγία 1999/34/ΕΚ του Συμβουλίου, της 10ης
Μαΐου 1999, για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων. Με τις νομοθετικές αυτές
ρυθμίσεις καθιερώνει μια δίκαιη κατανομή των κινδύνων που ενυπάρχουν σε μια
σύγχρονη κοινωνία η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό τεχνικού πολιτισμού·
με τον συγκεκριμένο νόμο προστατεύει και προασπίζει τα δικαιώματα των
καταναλωτών από κάθε προϊόν που μπορεί να χαρακτηριστεί ως ελαττωματικό και με
5
την εν λόγω οδηγία εξασφαλίζει μια εύλογη εξισορρόπηση μεταξύ των σχετικών
συμφερόντων, και ιδίως ανάμεσα στην προστασία της υγείας των καταναλωτών, την
προώθηση της καινοτομίας και της επιστημονικής και τεχνικής ανάπτυξης, την
εξασφάλιση ανόθευτου ανταγωνισμού και τη διευκόλυνση των εμπορικών
συναλλαγών υπό εναρμονισμένο καθεστώς αστικής ευθύνης.
Με τις παραπάνω ενέργειες η κοινότητα συμβάλει έτσι στην αύξηση της
ευαισθητοποίησης των οικονομικών παραγόντων όσον αφορά την προστασία των
καταναλωτών, την ασφάλεια τους από τα ελαττωματικά προϊόντα και τη σημασία που
αποδίδεται σ` αυτήν.
6
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ο Ν.2251/1994 και το Άρθρο 6 «Ευθύνη του

Παραγωγού για Ελαττωματικά Προϊόντα ».
1.1. Γενικά
Η προώθηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, η προστασία τους, η ευημερία

και η ευζωία αποτελούν βασικές αρχές και πρωταρχικό στόχο κάθε σύγχρονου
Κράτους. Σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν εθνικοί κανόνες για την προστασία
των καταναλωτών που ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να παρέχουν και υψηλό
επίπεδο προστασίας και να ακολουθούν αποτελεσματικές πολιτικές. Στην Ελλάδα η
πολιτική υπέρ των καταναλωτών βασίζεται κυρίως στο νόμο 2251/1994 «Προστασία
των καταναλωτών», όπως έχει τροποποιηθεί, συμπληρωθεί και ισχύει1, ο οποίος
αποτελεί το βασικό νομικό πλαίσιο και κατοχυρώνει τα βασικά δικαιώματα του
καταναλωτή. Με ορισμένες διατάξεις του νόμου αυτού επήλθε εναρμόνιση του
ελληνικού δικαίου προς μία σειρά από κοινοτικές οδηγίες2, ενώ η εναρμόνιση προς
άλλες οδηγίες που δεν έχουν ενσωματωθεί στο ν.2251/94, όπως τροποποιήθηκε από
το ν.3587/2007, έλαβε τη μορφή Προεδρικών Διαταγμάτων ή κοινών Υπουργικών
Αποφάσεων.
Τόσο οι νομοθετικές διατάξεις όσο και οι διάφορες οδηγίες περιλαμβάνουν έννοιες
σημαντικές και χρήσιμες που πρέπει να γίνουν απόλυτα κατανοητές και ευνόητες.
Έννοιες όπως αυτή του προϊόντος είναι από τις βασικότερες και τις πιο σημαντικές
όπου αποτελεί και σημαντικό παράγοντα στο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία
των καταναλωτών.
1
Τροποποίηση και συμπλήρωση του ν.2251/1994 «Προστασία των καταναλωτών» με το Ν.3587/2007, –
Ενσωμάτωση της οδηγίας 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 149).
2
Κοινοτικές Οδηγίες όπως την 85/374/ΕΟΚ για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών
διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων οδηγίας, η οδηγία 1999/34/ΕΚ
η οποία την τροποποιεί καθώς και η οδηγία 2005/29 που αναφέρεται και παραπάνω.
7
Ως προϊόν θεωρείται κάθε κινητό πράγμα ακόμα και αν είναι ενσωματωμένο ως
συστατικό σε άλλο κινητό ή ακίνητο. Προϊόντα θεωρούνται επίσης οι φυσικές
δυνάμεις, ιδίως το ηλεκτρικό ρεύμα και η θερμότητα καθώς οι πρώτες ύλες της
γεωργίας και τα προϊόντα κυνηγίου. Όμως κάθε προϊόν που διατίθεται στους
καταναλωτές μπορεί να διακριθεί σε ασφαλές και ελαττωματικό. Ασφαλές
θεωρείται κάθε προϊόν το οποίο με συνηθισμένη και φυσιολογική χρήση, λειτουργία
εγκατάσταση και εφαρμογή δεν παρουσιάζει παρά ελάχιστους κινδύνους για την
υγεία και την ασφάλεια των πολιτών καταναλωτής οφείλει να λάβει υπόψιν του τα
εξής :1.Τα χαρακτηριστικά του προϊόντος και ιδίως της σύνθεσης του, της
συσκευασίας ,των οδηγιών συναρμολόγησης, και, στην περίπτωση προϊόντος που
είναι εφαρμόσιμο ,της εγκατάστασης και συναρμολόγησης του. 2.Την επίδραση που
έχει το προϊόν αυτό σε άλλα, όταν είναι ευλόγως δυνατόν να προβλεφθεί ότι το
προϊόν αυτό θα χρησιμοποιηθεί μαζί με άλλα προϊόντα. 3.την παρουσίαση του
προϊόντος ,την επισήμανση του, τις προειδοποιήσεις και τις οδηγίες χρήσεις και
διάθεσής του. 4.Τις κατηγορίες καταναλωτών που εκτίθενται σε κίνδυνο λόγω της
χρησιμοποίησης του προϊόντος ,ιδίως των παιδιών και των ηλικιωμένων.
Ελαττωματικό είναι το προϊόν ,που δεν παρέχει την ασφάλεια που ο καταναλωτής
εύλογα /λογικά προσδοκά να έχει, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις εδικές συνθήκες και
ιδίως την εξωτερική εμφάνιση του, την αναμενόμενη χρησιμοποίηση του και τον
χρόνο κατά τον οποίο τέθηκε σε κυκλοφορία.
Όλα τα προϊόντα βέβαια καταλήγουν στην αγορά και στα χέρια των καταναλωτών
μέσω των προμηθευτών και των παραγωγών. Καταναλωτής, σύμφωνα και με το
άρθρο 1 του Ν.2251/1994 όπως τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007, είναι κάθε
φυσικό ή νομικό πρόσωπο για το οποίο προορίζονται τα προϊόντα ή υπηρεσίες που
προσφέρονται στην αγορά ή το οποίο κάνει χρήση τέτοιων προϊόντων ή υπηρεσιών
εφόσον αποτελεί τον τελικό αποδέκτη τους. Καταναλωτής είναι και κάθε αποδέκτης
του διαφημιστικού μηνύματος. Επίσης καταναλωτής είναι και κάθε φυσικό πρόσωπο
το οποίο ενεργεί για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική,
βιοτεχνική ή ελευθέρια επαγγελματική του δραστηριότητα. Ως παραγωγός θεωρείται
ο κατασκευαστής τελικού προϊόντος, πρώτης ύλης ή συστατικού, καθώς και κάθε
πρόσωπο που εμφανίζεται ως παραγωγός του προϊόντος επιθέτοντας σε αυτό την
επωνυμία, το σήμα ή άλλο διακριτικό του γνώρισμα.
8
Προμηθευτής, σύμφωνα και με το άρθρο 1 του Ν.2251/1994 όπως τροποποιήθηκε
από το Ν.3587/2007, είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που, κατά την άσκηση της
επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας προμηθεύει προϊόντα ή παρέχει
υπηρεσίες στον καταναλωτή. Προμηθευτής είναι και ο διαφημιζόμενος, όπως επίσης
και ο παραγωγός ως προς την ευθύνη του για ελαττωματικά προϊόντα. Προμηθευτής
ακόμη νοείτε και, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ενεργεί για σκοπούς που
σχετίζονται με την εμπορική, επιχειρηματική, βιοτεχνική ή επαγγελματική του
δραστηριότητα, καθώς και κάθε πρόσωπο που ενεργεί στο όνομα ή για λογαριασμό
του προμηθευτή.
Πολλές φορές όμως ένα προϊόν μπορεί να είναι ελαττωματικό η ακατάλληλο προς
χρήση και να προκαλέσει ζημία. Όταν λέμε ζημία εννοούμε τη ζημία λόγω θανάτου
ή σωματικής βλάβης, καθώς και τη βλάβη ή καταστροφή, εξαιτίας του
ελαττωματικού προϊόντος, κάθε περιουσιακού στοιχείου του καταναλωτή, εκτός από
το ίδιο το ελαττωματικό προϊόν , και μόνο για το ποσό της βλάβης ή καταστροφής
άνω των 500 ευρώ3.
1.2. Οι Νομοθετικές Ρυθμίσεις κατά το Άρθρο 6 του

Ν.2251/1994 όπως τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007
Η προστασία των καταναλωτών από τα ελαττωματικά προϊόντα αποτελεί καίριο

μέλημα της Πολιτείας και η θέσπιση εγκεκριμένων, αξιόπιστων κατανοητών
νομοθετικών ρυθμίσεων, αναπόσπαστο κομμάτι αυτής. Με το νόμο 2251/1994 το
άρθρο 6 « Ευθύνη του Παραγωγού για Ελαττωματικά Προϊόντα » και την
τροποποίηση του αργότερα με τον ν.3587/2007 εξασφαλίζονται τα δικαιώματα όλων
των πολιτών είτε είναι καταναλωτές είτε παραγωγοί ή προμηθευτές. Γίνονται γνωστές
3
Λυμπεροπούλου., Ευθύνη παραγωγού τυποποιημένων προϊόντων προς αποζημίωση Καταναλωτή,Ελδ1990.
9
οι αρμοδιότητες του καθενός και προσδιορίζονται οι ευθύνες καθώς και τα μέτρα που
πρέπει να λαμβάνουν όπως και οι ανάλογες κυρώσεις για κάθε παράβαση που
προκύπτει από την απόκλιση αυτών. Επίσης αναφέρονται και περιγράφονται
χρήσιμες έννοιες που αφορούν την προστασία των καταναλωτών. Το περιεχόμενο του
άρθρου 6 του ν.2251/19944 καθώς και η τροποποίηση του περιλαμβάνει τις εξής
παραγράφους:
1. Ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος
του.
2. Ως παραγωγός θεωρείται ο κατασκευαστής τελικού προϊόντος, πρώτης ύλης ή

συστατικού, καθώς και κάθε πρόσωπο που εμφανίζεται ως παραγωγός του προϊόντος
επιθέτοντας σε αυτό την επωνυμία, το σήμα ή άλλο διακριτικό του γνώρισμα.
Προϊόντα με την έννοια αυτού του άρθρου θεωρούνται και τα κινητά πράγματα που
ενσωματώθηκαν ως συστατικά σε άλλα πράγματα κινητά ή ακίνητα. Προϊόντα
θεωρούνται επίσης οι φυσικές δυνάμεις, ιδίως το ηλεκτρικό ρεύμα και η θερμότητα,
εφόσον υπόκεινται σε εξουσίαση , όταν περιορίζονται σε ορισμένο χώρο.
3. Όποιος εισάγει ένα προϊόν για πώληση, χρηματοδοτική ή απλή μίσθωση ή άλλης
μορφής διανομή στα πλαίσια της επαγγελματικής εμπορικής του δραστηριότητας
ευθύνεται όπως ο παραγωγός.
4. Όταν η ταυτότητα του παραγωγού είναι άγνωστη, κάθε προμηθευτής του

προϊόντος θεωρείται για την εφαρμογή του νόμου αυτού παραγωγός, εκτός αν μέσα
σε εύλογο χρόνο ενημερώσει τον καταναλωτή για την ταυτότητα του παραγωγού ή
εκείνου που του προμήθευσε το προϊόν. Το ίδιο ισχύει και για τον προμηθευτή
προϊόντων εισαγωγής, όταν η ταυτότητα του εισαγωγέα είναι άγνωστη, έστω και αν η
ταυτότητα του παραγωγού είναι γνωστή.
4
http://www.Nomos.gr/articles/index.html
10
5. Ελαττωματικό είναι το προϊόν ,αν δεν παρέχει εύλογα αναμενόμενη ασφάλεια
ενόψει όλων των ειδικών συνθηκών και ιδίως της εξωτερικής εμφάνισης του, της
εύλογα αναμενόμενης χρησιμοποίησης του και του χρόνου κατά τον οποίο τέθηκε σε
κυκλοφορία. Δεν είναι ελαττωματικό ένα προϊόν για μόνο το λόγο ότι μεταγενέστερα
τέθηκε σε κυκλοφορία άλλο τελειότερο.
Η οποία παράγραφος 5 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.1 άρθρ.7

Ν.3587/20075,ΦΕΚ Α 152/10.7.2007:
"Ελαττωματικό είναι το προϊόν το οποίο δεν παρέχει την προβλεπόμενη απόδοση

σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ή και την ευλόγως αναμενόμενη ασφάλεια εν όψει
όλων των ειδικών συνθηκών και, ιδίως, της εξωτερικής εμφάνισης του, της
αναμενόμενης χρησιμοποίησης του και του χρόνου κατά τον οποίο τέθηκε σε
κυκλοφορία. Δεν είναι ελαττωματικό ένα προϊόν για μόνο το λόγο ότι μεταγενέστερα
τέθηκε σε κυκλοφορία άλλο τελειότερο."
Στην παράγραφο 5 του άρθρου παρατηρείται ότι προστίθεται η εξής φράση, "
Ελαττωματικό είναι το προϊόν το οποίο δεν παρέχει την προβλεπόμενη απόδοση
σύμφωνα με τις προδιαγραφές του." Προφανώς επισημαίνεται το στοιχείο της
απόδοσης που προβλέπεται να παρέχει ένα προϊόν στον καταναλωτή πέρα από τα
υπόλοιπα στοιχεία που το καταστούν ελαττωματικό. Η απόδοση σε ότι αφορά το
προϊόν που λαμβάνει ένας καταναλωτής αποτελεί έναν από τους κυριότερους
παράγοντες για την ηθική και όχι μόνο ικανοποίηση του. Η προσέγγιση μεταξύ της
προβλεπόμενης απόδοσης και των προδιαγραφών ενός προϊόντος αποτελούν βασικό
κριτήριο για τον προσδιορισμό της καταλληλότητας και τον βαθμό ικανοποίησης του
καταναλωτή.
6. Στη ζημία της παρ.1 του παρόντος άρθρου περιλαμβάνεται η ζημία λόγω θανάτου
ή σωματικής βλάβης καθώς και η βλάβη ή καταστροφή ,εξαιτίας του ελαττωματικού
προϊόντος ,κάθε περιουσιακού στοιχείου του καταναλωτή ,εκτός από το ίδιο το
5
Τροποποίηση και συμπλήρωση του ν.2251/1994 «Προστασία των καταναλωτών», όπως ισχύει – Ενσωμάτωση
της οδηγίας 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 149)
11
ελαττωματικό προϊόν και μόνο για το ποσό της βλάβης ή καταστροφή άνω των
500€,εφόσον κατά την φύση του προοριζόταν και πραγματικά χρησιμοποιήθηκε από
τον ζημιωθέντα για προσωπική του χρήση ή κατανάλωση.
Η παράγραφος 6 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.2 άρθρ.7 Ν.3587/2007,

ΦΕΚ Α 152/10.7.2007:
"Στη ζημία της παραγράφου 1 περιλαμβάνεται: α) η ζημία λόγω θανάτου ή

σωματικής βλάβης, β) η βλάβη ή η καταστροφή, εξαιτίας του ελαττωματικού
προϊόντος, κάθε περιουσιακού στοιχείου του καταναλωτή, εκτός από το ίδιο το
ελαττωματικό προϊόν, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος χρήσης των
περιβαλλοντικών αγαθών, εφόσον η ζημία από τη βλάβη ή την καταστροφή τους
υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ και υπό την προϋπόθεση ότι κατά
τη φύση τους προορίζονταν και πραγματικά χρησιμοποιήθηκαν από το ζημιωθέντα
για προσωπική του χρήση ή κατανάλωση.
Το κείμενο της παραγράφου 6 τροποποιήθηκε συμπληρώνοντας την εξής φράση,

"συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος χρήσης των περιβαλλοντικών
αγαθών." Σε αυτό το σημείο με την τροποποίηση τονίζεται το δικαίωμα του
καταναλωτή προς την χρήση περιβαλλοντικών αγαθών με τις αντίστοιχες
προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν.
7. Η ικανοποίηση της ηθικής βλάβης διέπεται από τις διατάξεις που ισχύουν για τις
αδικοπραξίες. Το ίδιο ισχύει για την ψυχική οδύνη λόγω θανάτου.
Η παράγραφος 7 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.3 άρθρ.7 Ν.3587/2007,

ΦΕΚ Α 152/10.7.2007:
" Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης οφείλεται και σε
περίπτωση παράβασης των διατάξεων του παρόντος άρθρου."
12
Στην παράγραφο 7, την οποία ο νομοθέτης έχει αλλάξει ολοκληρωτικά, σε ότι
αφορά την σύνταξη, αναφέρεται το περιεχόμενο της διάταξης σχετικά με τις
αδικοπραξίες, δηλαδή η χρηματική ικανοποίηση, που ισχύει για την ικανοποίηση της
ηθικής βλάβης ή της ψυχικής οδύνης. Εδώ η νέα διατύπωση είναι πιο ευρεία αφού
τροποποιήθηκε το κείμενο έτσι ώστε να γίνεται αντιληπτό το περιεχόμενο της
διάταξης που αναφέρεται όχι μόνο στις αδικοπραξίες αλλά και στην παράβαση κάθε
διάταξης του άρθρου 6.
8. Ο παραγωγός δεν ευθύνεται αν αποδείξει ότι:
α) δεν έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία,

β) το ελάττωμα δεν υπήρχε όταν το προϊόν τέθηκε σε κυκλοφορία,
γ) δεν κατασκεύασε το προϊόν αποβλέποντας στη διανομή του και δεν τοδιένειμε
στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας,
δ)το ελάττωμα οφείλεται στο ότι το προϊόν κατασκευάστηκε σύμφωνα με κανόνες
αναγκαστικού δικαίου θεσπισμένους από δημόσια αρχή ή
ε) όταν το προϊόν τέθηκε σε κυκλοφορία, το επίπεδο επιστημονικών και
τεχνικών γνώσεων δεν επέτρεπε τη διαπίστωση του ελαττώματος.
Το στοιχείο δ της παραγράφου 8 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.4 άρθρ.7

Ν.3587/2007,ΦΕΚ Α 152/10.7.2007:
"δ) το ελάττωμα οφείλεται στο γεγονός ότι το προϊόν κατασκευάστηκε σύμφωνα με

κανόνες αναγκαστικού δικαίου."
Σε αυτή την παράγραφο η βασική αλλαγή εντοπίζεται στο στοιχείο δ το οποίο

περιορίστηκε ως εξής " το ελάττωμα οφείλεται στο γεγονός ότι το προϊόν
κατασκευάστηκε σύμφωνα με κανόνες αναγκαστικού δικαίου." Προφανώς ο
νομοθέτης σε μία προσπάθεια να διευρύνει τους παράγοντες που είναι αρμόδιοι για
την θεσμοθέτηση αποκόπτει το κομμάτι που αναφέρεται στην "δημόσια αρχή".
9. Ο παραγωγός συστατικού δεν ευθύνεται και αν αποδείξει ότι το ελάττωμα

οφείλεται στο σχεδιασμό του προϊόντος στο οποίο το συστατικό έχει ενσωματωθεί ή
13
στις οδηγίες πού παρέσχε ό κατασκευαστής του προϊόντος, οπότε παραγωγός
θεωρείται ο κατασκευαστής του προϊόντος στο οποίο ενσωματώθηκε το συστατικό.
10.Εάν δύο ή τρία πρόσωπα ευθύνονται για την ίδια ζημία ,τα πρόσωπα αυτά
ευθύνονται εις ολόκληρον έναντι του καταναλωτή και έχουν κατ’αλλήλων δικαίωμα
αναγωγής αναλόγως προς τη συμμετοχή τους στην επέλευση της ζημίας.
Η παράγραφος 10 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.5 άρθρ.7

Ν.3587/2007,ΦΕΚ Α 152/10.7.2007:
"10. Εάν δύο ή περισσότερα πρόσωπα ευθύνονται για την ίδια ζημία, τα πρόσωπα
αυτά υπέχουν εις ολόκληρον ευθύνη έναντι του ζημιωθέντος και έχουν δικαίωμα
αναγωγής μεταξύ τους ανάλογα με τη συμμετοχή του καθενός στην επέλευση της
ζημίας."
Στην παράγραφο 10 η τροποποίηση εντοπίζεται στο εξής κομμάτι " Εάν δύο ή
περισσότερα πρόσωπα ευθύνονται για την ίδια ζημία, τα πρόσωπα αυτά υπέχουν
εις ολόκληρον ευθύνη έναντι του ζημιωθέντος και έχουν δικαίωμα αναγωγής
μεταξύ τους." Ο καταναλωτής πλέον αντιμετωπίζεται ως ζημιωθέντας και το
υπόλοιπο κείμενο απλοποιείται για να είναι πιο ευανάγνωστο και εύκολα κατανοητό
το νόημα του.
11.Η ευθύνη του παραγωγού δεν μειώνεται αν η ζημία οφείλεται σωρευτικά τόσο σε
ελάττωμα του προϊόντος όσο και σε πράξη ή παράλειψη τρίτου ,μπορεί όμως ενόψει
όλων των ειδικών συνθηκών να μειωθεί ή και να αρθεί ,όταν συντρέχει πταίσμα του
ζημιωθέντος ή προσώπου για το οποίο ευθύνεται ο ζημιωθείς.
Η παρ. 11 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.6 άρθρ.7 Ν.3587/2007,ΦΕΚ Α

152/10.7.2007:
"11. Η ευθύνη του παραγωγού δεν μειώνεται αν η ζημία οφείλεται σωρευτικώς, τόσο
σε ελάττωμα του προϊόντος, όσο και σε πράξη ή παράλειψη τρίτου, εκτός εάν
14
συντρέχει πταίσμα του ζημιωθέντος ή προσώπου για το οποίο ευθύνεται ο
ζημιωθείς."
Στην συγκεκριμένη παράγραφο η αλλαγή σημειώνεται με την αποκοπή του εξής

σημείου, " μπορεί όμως ενόψει όλων των ειδικών συνθηκών να μειωθεί ή και να
αρθεί ". Αμέσως με αυτή την διαγραφή αφαιρείται το δικαίωμα του παραγωγού από
το να ελαττωθεί η και να αρθεί η ευθύνη του σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση παρά
μόνο από αυτή που ευθύνεται ο ίδιος ο ζημιωθείς από προσωπικό πταίσμα.
12.Κάθε συμφωνία περιορισμού ή απαλλαγής του παραγωγού από την ευθύνη του
είναι άκυρη.
13.Οι αξιώσεις κατά του παραγωγού για ζημίες παραγράφονται μετά τριετία αφότου
ο ζημιωθείς πληροφορήθηκε ή όφειλε να πληροφορηθεί τη ζημία ,το ελάττωμα ή και
την ταυτότητα του παραγωγού. Μετά δεκαετία από την κυκλοφορία του
συγκεκριμένου προϊόντος επέρχεται απόσβεση των δικαιωμάτων του ζημιωθέντος
κατά του παραγωγού6.
1.3. Έννοια και ανάλυση του ελαττωματικού προϊόντος.
Όπως έχω ήδη αναφερθεί και στο Κεφάλαιο 1 ένα προϊόν θεωρείται ελαττωματικό
αν δεν παρέχει την εύλογα αναμενόμενη ασφάλεια ενόψει όλων των ειδικών
συνθηκών και ιδίως της εξωτερικής εμφάνισης του, της εύλογα αναμενόμενης
χρησιμοποιήσεως του και του χρόνου, κατά τον οποίο τέθηκε σε κυκλοφορία.
Ελαττωματικό, συνεπώς, είναι το επικίνδυνο προϊόν, που αντιδιαστέλλεται από το
ασφαλές και με την έννοια αυτή η ελαττωματικότητα του προϊόντος συνδέεται κατά
τρόπο άμεσο με τη θεμελίωση της ειδικής αδικοπρακτικής ευθύνης του
6
Καράκωστα Ι.,Δίκαιο Προστασίας Καταναλωτη, εκδ.2004,σχετικές διατάξεις:534-561,914,925 ΑΚ.,
http://www.Nomos.gr/articles/index.html.
15
παραγωγού7.Αντίθετα για τη θεμελίωση αδικοπρακτικής ευθύνης του κατά τις κοινές
διατάξεις, απαιτείται παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του, με την οποία να
συνδέεται η (αντικειμενική) βλαπτική ελαττωματικότητα του προϊόντος.
Ο καθορισμός της ελαττωματικότητας ενός προϊόντος γίνεται όχι σε συνάρτηση με
τη καταλληλότητα του προς χρήση αλλά σε συνάρτηση με την έλλειψη ασφάλειας
που δικαιούται ν` αναμένει από αυτό το καταναλωτικό κοινό8. Έτσι, ενώ στην
πώληση ο θεμελιωτικός της ευθύνης (από την ύπαρξη του ελαττώματος) λόγος
βρίσκεται στη διατάραξη της ισοτιμίας ανάμεσα στην παροχή (πράγμα) και στην
αντιπαροχή (τίμημα), στη ρύθμιση του ν. 2251/1994, όπως τροποποιήθηκε από το
Ν.3587/2007, εντοπίζεται στην ελλιπή ασφάλεια του προϊόντος.
Ποιος είναι όμως υπεύθυνος για την ασφάλεια του προϊόντος και ποιες οι ευθύνες
τόσο των καταναλωτών όσο των προμηθευτών και των παραγωγών απέναντι στα
ελαττωματικά προϊόντα; Ο ν.3587/2007 και πιο συγκεκριμένα το άρθρο 6 έχει
προβλέψει για αυτό και με τις διατάξεις του αναφέρει πως "ο παραγωγός ευθύνεται
για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του". Η διάταξη δεν έχει
απλώς προγραμματικό χαρακτήρα, αλλά θέτει τα στοιχεία του πραγματικού και
αποτελεί τον ιδρυτικό της ευθύνης κανόνα δικαίου. Η συνειδητή παράλειψη του όρου
υπαιτιότητα, υποδεικνύει το χαρακτήρα της διάταξης και της σχετική ευθύνης, ως
ευθύνης ανεξαρτήτως υπαιτιότητας. Η διάταξη ορίζει τα στοιχεία του πραγματικού,
ήτοι το φορέα της ευθύνης (παραγωγό), το ελάττωμα και τη ζημία. Το ελάττωμα και
η ζημία πρέπει να τελούν σε αιτιώδη σύνδεσμο, πράγμα που προβλέπεται ρητώς στο
νόμο και αποδίδεται με τη φράση "ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα", ενώ το
ελαττωματικό προϊόν πρέπει να προέρχεται από τον παραγωγό, προϋπόθεση που
υποδηλώνεται με την κτητική αντωνυμία "του". Η έννοια του παραγωγού ορίζεται
ευρύτατα (άρθρ. 6, παρ. 2 α, 3, 4) και περιλαμβάνει όχι μόνο τον πραγματικό
παραγωγό, αλλά και άλλα πρόσωπα, που συμμετέχουν στη διαδικασία παραγωγής και
διανομής, δηλ. τον αποκαλούμενο οιονεί παραγωγό και τον εισαγωγέα. Επίσης δίνει
έμφαση στο γεγονός ότι έχει γενική υποχρέωση πρόνοιας, δηλαδή λήψης όλων των
κατάλληλων μέτρων για την προστασία των έννομων αγαθών των τρίτων, που εύλογα
εμπιστεύονται την άσκηση της δραστηριότητος του. (Αρχή της εμπιστοσύνης).
7
Κορνηλάκης, Η ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων Αρμ. 1990 σελ. 201)- άρθρο 6 παρ. 2 και 5
του ν. 2251/1994.
8
Δεληγιάννης - Κορνηλάκης, ΕιδΕνοχΔίκαιο, τόμος III, έκδ. 1992, σελ. 207,Καρακώστα Ι., Η ευθύνη του
παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα, έκδ. 1995, σελ. 154 επ.
16
Κοινή συνισταμένη των υποχρεώσεων του παραγωγού είναι η οργάνωση της
παραγωγής με τρόπο που να εξυπηρετείται η γενική υποχρέωση πρόνοιας, μέσω
κυρίως του ελέγχου του προϊόντος και της πληροφόρησης του καταναλωτικού
κοινού. Η παράβαση με οποιοδήποτε τρόπο της υποχρέωσης αυτής, που έχει ως
συνέπεια την παραγωγή και διάθεση ελαττωματικών προϊόντων, δηλαδή προϊόντων
που θέτουν σε κίνδυνο έννομα αγαθά απροσδιόριστου αριθμού καταναλωτών,
αποτελεί συμπεριφορά που εξέρχεται από τα όρια της θεμιτής δράσης του παραγωγού
και διαψεύδει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, ως προς το προσδοκώμενο όριο
ασφαλείας του προϊόντος. Αναμφίβολα αποτελεί παράνομη κατ` αρχήν και υπαίτια
συμπεριφορά9 που δικαιολογεί, με τη συνδρομή και των λοιπών προϋποθέσεων της
αδικοπρακτικής ευθύνης, αποζημίωση για υλικές ζημιές και χρηματική ικανοποίηση
λόγω ηθικής βλάβης10.Η μόνη περίπτωση στην οποία ο παραγωγός δεν ευθύνεται
είναι αν αποδείξει ότι: α) δεν έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία, β) το ελάττωμα δεν
υπήρχε όταν το προϊόν τέθηκε σε κυκλοφορία.
Σε ότι αφορά τώρα τον προμηθευτή ο νόμος προβλέπει και αναφέρει πως όποιος
εισάγει ένα προϊόν για πώληση στα πλαίσια της επαγγελματικής εμπορικής
του δραστηριότητος, ευθύνεται όπως ο παραγωγός, και όπως πολύ σωστά αναφέρει
στην παράγραφο 5 του άρθρου 6 αν δύο ή περισσότερα πρόσωπα ευθύνονται για την
ίδια ζημία, τα πρόσωπα αυτά ευθύνονται εις ολόκληρον έναντι του καταναλωτή . Οι
ευθύνες λοιπόν είναι μοιρασμένες και επίσης με βάση την παρ. 6 του άρθρου 6 του
ν. 2251/1994, όπως τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007, ο εισαγωγέας και ο πωλητής
ευθύνονται για τη ζημία που προκλήθηκε από το ελαττωματικό προϊόν του σε
πρόσωπα και συνίσταται στην πρόκληση σωματικών βλαβών ή θανάτου, σε βλάβη ή
καταστροφή κάθε περιουσιακού στοιχείου του καταναλωτή, εφόσον κατά τον
προορισμό του προοριζόταν και πραγματικά χρησιμοποιήθηκε από τον ζημιωθέντα
για προσωπική του χρήση ή κατανάλωση.
Από την πλευρά του καταναλωτή πρέπει να είναι σωστά ενημερωμένος να γνωρίζει
τα δικαιώματα του, να ελέγχει και να είναι προσεκτικός σε ότι του προσφέρουν ή του
παρέχεται. Αν ένας καταναλωτής αγοράσει ένα ελαττωματικό προϊόν εμπιστευόμενος
τον παραγωγό τότε ο κατ’εξοχήν υπεύθυνος είναι ο παραγωγός, και ο καταναλωτής
επιφυλάσσεται κάθε δικαιώματος για την ζημία που του έχει προκαλέσει.
9
Καράκωστα Ι.,Δίκαιο Προστασίας Καταναλωτή, εκδ.2004, άρθ. 330 εδ. β` ΑΚ.
10
Καράκωστας Ι., σελ. 53-56, 59-64 πρβλ και ΕφΑθ 9000/1988 ΕλΔ 1990
σελ. 159, ΕφΑθ 9079/2000 ΝοΒ 50 σελ. 1479.
17
Όσον αφορά την έννοια της ζημίας από το ελαττωματικό προϊόν, πρέπει να
επισημανθεί ότι δεν πρόκειται για την έννοια της ζημίας, όπως προκύπτει από τις
γενικές διατάξεις, αλλά για στενότερη έννοια όπως την προσδιόρισε ο κοινοτικός
νομοθέτης. Έτσι, με βάση την παρ. 4 του άρθρου 6 του ν. 2251/199411, ο παραγωγός
ευθύνεται για τη ζημία που προκλήθηκε από το ελαττωματικό προϊόν του σε
για προσωπική του χρήση ή κατανάλωση. Ρητά δηλαδή ορίζεται ότι πρέπει η ζημία
να έχει προξενηθεί σε άλλα περιουσιακά στοιχεία του καταναλωτή εκτός από το ίδιο
το ελαττωματικό προϊόν και ότι αποκαθίστανται οι ζημίες σε περιουσιακά στοιχεία
του καταναλωτή, που είναι εκείνα που προορίζονται κατά κανόνα και
πραγματοποιήθηκαν από τον καταναλωτή (ζημιωθέντα) για προσωπική του χρήση ή
κατανάλωση. Έτσι αποκλείονται, έστω και αδικαιολόγητα, από τη ρύθμιση αυτού του
νόμου, αλλά και της εν γένει κοινοτικής ρύθμισης, οι ζημίες σε περιουσιακά αγαθά
που προορίζονται για επαγγελματική χρήση, ή που χρησιμοποιούνται από τον
ζημιωθέντα κατά την άσκηση του επαγγέλματος του12.
Η ζημία από την καταστροφή ή βλάβη του ίδιου του ελαττωματικού προϊόντος και
η ζημία σε περιουσιακά αγαθά που προορίζονται για επαγγελματική χρήση ή που
χρησιμοποιούνται από τον ζημιωθέντα κατά την άσκηση του επαγγέλματος του
αντιμετωπίζεται, τουλάχιστον κατ` αρχήν, με βάση τις διατάξεις για την πώληση13.
Τέλος ο ν. 2251/1994, όπως τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007, περί προστασίας
των καταναλωτών (καθώς και τα προϊσχύοντα σχετικά νομοθετήματα) δεν
αποκλείουν τα δικαιώματα που ενδέχεται να έχει ο ζημιωθείς βάσει των διατάξεων
περί συμβατικής ή εξωσυμβατικής ευθύνης14.
11
όπως τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007.
12
Γεωργιάδη Απ., Το νέο δίκαιο του πωλητή για ελαττώματα του πράγματος, ΧρΙΔ 2004,σελ 5., Αρμ
2003,σελ.1448(παρατ. Φ. Ομπέση).
13
Οι διατάξεις αυτές παρατίθενται στα άρθρα 534 επ., 559 επ. του ΑΚ ή την αδικοπραξία άρθρα 914 επ. του ΑΚ.
14
βλ. άρθρο 14 παρ. 5, όπου ορίζεται ότι αν σε συγκεκριμένη περίπτωση οι κοινές διατάξεις παρέχουν στον
καταναλωτή μεγαλύτερη προστασία από την ειδική ρύθμιση του νόμου αυτού, εφαρμόζονται οι κοινές διατάξεις,
ΕφΑθ 6704/1996 Αρμ 1997.998, ΕφΑθ 647/1994 ΝοΒ 43.395, ΕφΑθ 443/1995 ΕλλΔνη 34.409, ΕιρΞαν 200/1997
Αρμ 1998.159.
18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
H Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την Προστασία των

Καταναλωτών από Ελαττωματικά Προϊόντα.
2.1. Οι λόγοι για την θέσπιση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας
H ασφάλεια των προϊόντων και η αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν

από ελαττωματικά προϊόντα αποτελούν κοινωνικές επιταγές που πρέπει να
διασφαλίζονται στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς όχι μόνο ενός κράτους αλλά και
σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η προστασία των καταναλωτών αποτελεί καίριο μέλημα
της Πολιτείας και η θέσπιση μιας εγκεκριμένης, αξιόπιστης νομοθεσίας, απαραίτητη
για την ομαλή και ασφαλή λειτουργία της αγοράς. Η προσέγγιση των νομοθεσιών
των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης του παραγωγού για ζημίες, που προκαλούνται
λόγω του ελαττωματικού χαρακτήρα των προϊόντων του, είναι απαραίτητη,
δεδομένου ότι οι διαφορές στις επιμέρους νομοθεσίες ενδέχεται να νοθεύσουν τον
ανταγωνισμό, να επηρεάσουν την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων εντός της
κοινής αγοράς και να προκαλέσουν διαφορές στο επίπεδο προστασίας του
καταναλωτή από τις ζημίες, στην υγεία και στην περιουσία του, λόγω ενός
ελαττωματικού προϊόντος.
Η καθιέρωση της ευθύνης άνευ πταίσματος που παραγωγού επιτρέπει τη σωστή

επίλυση του προβλήματος του δικαίου καταλογισμού των εγγενών στη σύγχρονη
τεχνική παραγωγή κινδύνων, που χαρακτηρίζει μια εποχή αυξανομένου τεχνικού
πολιτισμού, όπως η δική μας· η ευθύνη θα πρέπει να καλύπτει μόνο τα κινητά αγαθά
που αποτελούν αντικείμενο βιομηχανικής παραγωγής όπως επίσης θα πρέπει, κατά
συνέπεια, να εξαιρεθούν της ευθύνης αυτής τα προϊόντα της γεωργίας και του
κυνηγίου, εκτός εάν έχουν υποστεί μεταποίηση βιομηχανικού χαρακτήρα που θα
μπορούσε να τα καταστήσει ελαττωματικά. Βασικό επίσης είναι η οδηγία να
19
προβλέπει και την ευθύνη που να καλύπτει τα κινητά αγαθά που χρησιμοποιούνται
κατά την ανέγερση ακινήτων ή ενσωματώνονται σε αυτά.
Εκτιμώντας λοιπόν ότι η προστασία του καταναλωτή απαιτεί τη γένεση ευθύνης
όλων των συμμετεχόντων στην παραγωγική διαδικασία σε περίπτωση που το τελικό
προϊόν, ένα συστατικό αυτού ή η χορηγηθείσα πρώτη ύλη, παρουσιάζει ελάττωμα,
για τον ίδιο λόγο, θα πρέπει να γεννάται ευθύνη του προσώπου που εισάγει προϊόντα
στην Κοινότητα καθώς και οποιουδήποτε εμφανίζεται ως παραγωγός, θέτοντας την
επωνυμία, το σήμα ή κάθε άλλο διακριτικό του σημείο ή διαθέτει ένα προϊόν του
οποίου ο παραγωγός είναι αδύνατο να εντοπιστεί. Όταν περισσότερα του ενός
πρόσωπα ευθύνονται για την ίδια ζημία, η προστασία του καταναλωτή επιβάλλει να
δύναται ο ζημιωθείς να απαιτήσει την ολική επανόρθωση της ζημίας από καθένα των
ανωτέρω προσώπων, αδιακρίτως επομένως για να προστατευθεί η σωματική
ακεραιότητα και τα αγαθά του καταναλωτή, ο καθορισμός της ελαττωματικότητας
ενός προϊόντος πρέπει να γίνεται σε συνάρτηση όχι με την ακαταλληλότητά του προς
χρήση, αλλά με την έλλειψη της ασφάλειας εκείνης την οποία το ευρύ κοινό
δικαιούται να αναμένει.
Η ανάγκη για δίκαιη κατανομή των κινδύνων μεταξύ του ζημιωθέντος και του
παραγωγού όπου προϋποθέτει τη δυνατότητα του τελευταίου αυτού να απαλλαγεί
από την ευθύνη, εφόσον αποδείξει την ύπαρξη ορισμένων απαλλακτικών στοιχείων.
Η προστασία του καταναλωτή απαιτεί να μην θίγεται η ευθύνη του παραγωγού από
τις πράξεις ή παραλείψεις άλλων προσώπων, που συνέβαλαν στην πρόκληση της
ζημίας και η ύπαρξη συντρέχοντος πταίσματος πρέπει, οπωσδήποτε, να ληφθεί υπόψη
για τη μείωση ή τον αποκλεισμό της ευθύνης
αυτής. Η καθιέρωση ενιαίας προθεσμίας παραγραφής για την αγωγή επανόρθωσης
της προκληθείσης ζημίας που είναι προς το συμφέρον τόσο του ζημιωθέντος, όσο και
του παραγωγού, τα προϊόντα που φθείρονται με την πάροδο του χρόνου, ενώ
θεσπίζονται αυστηρότερες προδιαγραφές ασφάλειας και προοδεύουν οι
επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις έτσι θα ήταν άδικο να καθίσταται ο παραγωγός
υπεύθυνος, χωρίς χρονικό περιορισμό για τα ελαττώματα του προϊόντος του όπως και
ότι η ευθύνη του θα πρέπει, ως εκ τούτου, να παύει μετά από εύλογο χρονικό
διάστημα, χωρίς βεβαίως να θίγονται οι εκκρεμούσες αγωγές για να εξασφαλιστεί η
αποτελεσματική προστασία των καταναλωτών, και ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει
δυνατότητα παρέκκλισης, μέσω συμβατικής ρήτρας, από την ευθύνη του παραγωγού
20
έναντι του ζημιωθέντος. Ανάλογα βέβαια και με τα νομικά συστήματα των κρατών
μελών, όπου ο ζημιωθείς μπορεί να έχει δικαίωμα επανόρθωσης.
Είναι αναγκαίο και σκόπιμο λοιπόν, προκειμένου να υλοποιηθούν οι θεμελιώδεις
στόχοι της ενίσχυσης της προστασίας του συνόλου των καταναλωτών και της
εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς, και έχοντας λοιπόν υπόψη τους παραπάνω λόγους
καθώς και την αποφυγή απόκλισης από αυτούς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το
Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε την Οδηγία 85/374/ΕΟΚ15.
2.2. Οι ρυθμίσεις της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ όπως

τροποποιήθηκε από την οδηγία 1999/34/ΕΚ
Το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έχοντας υπόψη και εκτιμώντας τους

λόγους που έχουν ήδη προαναφερθεί16 εξέδωσε την οδηγία 85/374ΕΟΚ της 25ης
Ιουλίου 1985 για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών
διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων
καθώς και την τροποποίηση της με την 1999/34/ΕΚ της 10ης Μαΐου 1999.
Η οδηγία στο πρώτο άρθρο αναφέρεται στην ευθύνη του παραγωγού για κάθε ζημία
που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του. «Προϊόν », κατά την έννοια της
παρούσας οδηγίας σύμφωνα και με το άρθρο 2, θεωρείται κάθε κινητό, εκτός από τις
πρώτες ύλες γεωργίας και τα προϊόντα κυνηγίου, ακόμα και εάν είναι ενσωματωμένο
σε άλλο κινητό ή ακίνητο. «Πρώτες ύλες γεωργίας» είναι τα προϊόντα του εδάφους,
της κτηνοτροφίας και της αλιείας, εκτός από εκείνα που έχουν υποστεί αρχική
μεταποίηση. Ως «προϊόν» θεωρείται και ο ηλεκτρισμός. Το συμβούλιο όμως
κρίνοντας πλεονάζον το περιεχόμενο του άρθρου το αντικατέστησε17 από το
ακόλουθο κείμενο: "Για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, ο όρος `προϊόν`
περιλαμβάνει κάθε κινητό, ακόμη και ενσωματωμένο σε άλλο κινητό ή ακίνητο. Ο
15
http://ec.europa.eu/youreurope/nav/el/citizens/consumer-protection/product-safety/index.html.
16
Βλ.Κεφάλαιο 2, παρ 2.1. Οι λόγοι για την θέσπιση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας.
17
Οδηγία 1999/34/ΕΚ η οποία τροποποιεί την 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την προσέγγιση των
νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω
ελαττωματικών προϊόντων.
21
όρος `προϊόν` περιλαμβάνει και τον ηλεκτρισμό." Με αυτή την τροποποίηση
προσπαθεί να απλοποιήσει την ερμηνεία του άρθρου.
Στο άρθρο 3 της οδηγίας ορίζεται ως «παραγωγός» ο κατασκευαστής ενός τελικού
προϊόντος, ο παραγωγός κάθε πρώτης ύλης ή ο κατασκευαστής ενός συστατικού
καθώς και κάθε πρόσωπο που εμφανίζεται ως παραγωγός του προϊόντος, επιθέτοντας
σε αυτό την επωνυμία, το σήμα ή κάθε άλλο διακριτικό του σημείο. Εάν είναι
αδύνατο να προσδιοριστεί η ταυτότητα του παραγωγού, κάθε προμηθευτής του
προϊόντος θα θεωρείται ως παραγωγός του, εκτός αν ενημερώσει τον ζημιωθέντα,
εντός εύλογης προθεσμίας, σχετικά με την ταυτότητα του παραγωγού ή εκείνου που
του προμήθευσε το προϊόν. Σε ότι αφορά τις ευθύνες του παραγωγού και με την
επιφύλαξή αυτών, οποιοσδήποτε εισάγει στην Κοινότητα ένα προϊόν για πώληση,
μίσθωση, leasing ή οποιαδήποτε άλλη μορφή διανομής στα πλαίσια της εμπορικής
του δραστηριότητας, θεωρείται ως παραγωγός του κατά την έννοια της παρούσας
οδηγίας και υπέχει ευθύνη παραγωγού. Με το άρθρο 4 ο ζημιωθείς υποχρεούται να
αποδείξει τη ζημία, το ελάττωμα καθώς και την αιτιώδη συνάφεια, μεταξύ
ελαττώματος και ζημίας.
Εάν, βάσει των διατάξεων της παρούσας οδηγίας, δύο ή περισσότερα πρόσωπα
ευθύνονται για την ίδια ζημία, τα πρόσωπα αυτά ευθύνονται εις ολόκληρον, με την
επιφύλαξη των διατάξεων του εθνικού δικαίου, όσον αφορά τη δικαστική επιδίωξη
των δικαιωμάτων18. Η ζημία είναι συνήθως αποτέλεσμα ή επακόλουθο της χρήση
ενός ελαττωματικού προϊόντος. Ένα προϊόν θεωρείται ελαττωματικό, εάν δεν παρέχει
την ασφάλεια που δικαιούται κανείς να αναμένει, λαμβανομένων υπόψη όλων των
περιστάσεων, συμπεριλαμβανομένων:
α) της εξωτερικής εμφάνισης του προϊόντος, β) της ευλόγως αναμενόμενης
χρησιμοποίησης του προϊόντος, γ) του χρόνου κατά τον οποίο το προϊόν ετέθη σε
κυκλοφορία. Ένα προϊόν δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ελαττωματικό απλώς και μόνο,
επειδή, ακολούθως, τέθηκε σε κυκλοφορία ένα άλλο τελειότερο19.
Σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, ένας παραγωγός δεν ευθύνεται, εάν αποδείξει:
α) ότι δεν έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία, β) ότι, λαμβανομένων υπόψη των
περιστάσεων, είναι πιθανόν το ελάττωμα που προκάλεσε τη ζημία να μην υπήρχε,
όταν ο παραγωγός έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία ή να εμφανίστηκε αργότερα,
18
Άρθρο 5, Οδηγία 85/374/ΕΟΚ.
19
Άρθρο 6 ,Οδηγία 85/374/ΕΟΚ.
22
γ) ότι ούτε κατασκεύασε το προϊόν, αποβλέποντας στην πώληση ή σε οποιαδήποτε
άλλη μορφή διανομής με οικονομικό σκοπό, ούτε το κατασκεύασε ή το διένειμε στα
πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας, δ) ότι το ελάττωμα οφείλεται στο
ότι το προϊόν κατασκευάστηκε, σύμφωνα με αναγκαστικούς κανόνες δικαίου που
θεσπίστηκαν από δημόσια αρχή, ε) ότι, όταν έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία, το
επίπεδο επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων δεν επέτρεπε να διαπιστωθεί η ύπαρξη
του ελαττώματος, στ) εάν πρόκειται για κατασκευαστή συστατικού, ότι το ελάττωμα
μπορεί να αποδοθεί στη σχεδίαση του προϊόντος στο οποίο το συστατικό έχει
ενσωματωθεί ή στις οδηγίες που παρέσχε ο κατασκευαστής του προϊόντος20.
Σε ότι αφορά τα δικαιώματα και το βαθμό ευθύνης η οδηγία προβλέπει μέσα και
από το άρθρο 8 ότι υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του εθνικού δικαίου σχετικά
με τη δικαστική επιδίωξη των δικαιωμάτων, η ευθύνη του παραγωγού δεν μειώνεται,
εάν η ζημία οφείλεται τόσο σε ελάττωμα του προϊόντος, όσο και σε πράξη ή
παράλειψη τρίτου. Ακόμα, η ευθύνη του παραγωγού δύναται να μειωθεί ή να αρθεί,
λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, όταν η ζημία οφείλεται τόσο σε
ελάττωμα του προϊόντος, όσο και σε υπαιτιότητα του ζημιωθέντος προσώπου για τις
πράξεις του οποίου ευθύνεται ο ζημιωθείς. «Ζημία», κατά την έννοια του άρθρου 1,
σημαίνει: α) ζημία λόγω θανάτου ή σωματικών βλαβών, β) ζημία ή καταστροφή,
ύψους πέραν ενός εκπιπτόμενου ποσού 500€, κάθε περιουσιακού στοιχείου, εκτός
από το ίδιο το ελαττωματικό προϊόν, με την προϋπόθεση ότι το περιουσιακό αυτό
στοιχείο: i) είναι από εκείνα που συνήθως προορίζονται για ιδιωτική χρήση ή
κατανάλωση, και ii) χρησιμοποιήθηκε από τον ζημιωθέντα, κυρίως, για ιδιωτική
χρήση ή κατανάλωση.
Από την μεριά τους τα κράτη μέλη θα λάβουν νομοθετικά μέτρα, ώστε η αγωγή περί
επανόρθωσης της ζημίας, βάσει της παρούσας οδηγίας, να παραγράφεται μετά
πάροδο τριών ετών, από την ημέρα που ο ενάγων διαπίστωσε ή όφειλε να είχε
διαπιστώσει τη ζημία, το ελάττωμα και την ταυτότητα του παραγωγού. Επίσης θα
λάβουν νομοθετικά μέτρα, ώστε τα δικαιώματα που η οδηγία αυτή παρέχει στον
ζημιωθέντα, να παραγράφονται μετά πάροδο δέκα ετών, από την ημερομηνία κατά
την οποία ο παραγωγός έθεσε σε κυκλοφορία το συγκεκριμένο προϊόν που προξένησε
τη ζημία, εκτός εάν, στο μεταξύ, ο ζημιωθείς στράφηκε δικαστικά κατά του
παραγωγού. Η οδηγία σε αυτό το σημείο εξασφαλίζει και τις δύο πλευρές του
20
23
καταναλωτή και του παραγωγού δηλαδή , κάνοντας γνωστές τις νομικές και όχι μόνο
υποχρεώσεις τους. Βέβαια η ευθύνη του παραγωγού δεν δύναται να περιοριστεί ή να
αποκλειστεί έναντι του ζημιωθέντος με ρήτρα περιορισμού ή απαλλαγής από την
ευθύνη21, και δεν θίγει τα δικαιώματα, που ενδέχεται να έχει ο
ζημιωθείς, βάσει του δικαίου περί συμβατικής ή εξωσυμβατικής ευθύνης, ή
βάσει ειδικού καθεστώτος ευθύνης που τυχόν ισχύει, κατά τη στιγμή κοινοποίησης
της οδηγίας. Στην περίπτωση όμως ζημίας οφειλόμενης σε πυρηνικά ατυχήματα,
καλυπτόμενα από διεθνείς συμβάσεις που έχουν επικυρωθεί από τα κράτη μέλη, η
οδηγία δεν εφαρμόζεται22.
Οι δυνατότητες ευελιξίας που μπορεί να έχουν τα κράτη μέλη όπως το να
προβλέψουν στη νομοθεσία τους ότι ως «προϊόντα», κατά θεωρούνται, επίσης, οι
πρώτες ύλες γεωργίας και τα προϊόντα κυνηγίου, το συμβούλιο όμως με την
τροποποίηση23 της οδηγίας διαγράφει την έννοια αυτή των προϊόντων .Τονίζει όμως
την δυνατότητα να διατηρήσουν τη νομοθεσία τους ή να θεσπίσουν διάταξη σύμφωνα
με την οποία ο παραγωγός θα ευθύνεται ακόμα και εάν αποδείξει ότι οι
επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις, τη στιγμή που έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία,
δεν επέτρεπαν να διαπιστωθεί η ύπαρξη του ελαττώματος. Επίσης αξιοσημείωτο είναι
ότι τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέψουν ότι η ολική ευθύνη του παραγωγού για
αποζημιώσεις, λόγω θανάτου ή σωματικών βλαβών οφειλόμενων σε πανομοιότυπα
αντικείμενα με το ίδιο ελάττωμα, περιορίζεται σε ποσό όχι κατώτερο των 70
εκατομμυρίων ευρώ €24.
21
22
23
Οδηγία 1999/34/ΕΚ η οποία τροποποιεί την 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την προσέγγιση των
νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω
ελαττωματικών προϊόντων.
24
24
2.3. Σύγκριση της Οδηγίας 85/374/ΕΟΚ με το Άρθρο 6 του
Ν.2251/1994, όπως τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007.
Συγκρίνοντας λοιπόν την Οδηγία 85/374/ΕΟΚ25 με το Άρθρο 6 του Ν.2251/199426

παρατηρούμε ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους κυρίως σε ότι
αφορά τους ορισμούς αλλά και στις ερμηνείες.
Σε ότι αφορά την ευθύνη του παραγωγού αλλά και την έννοια της ζημίας όπως και
του ελαττωματικού προϊόντος η οδηγία αναλύει και περιγράφει πιο εμπεριστατωμένα
τις έννοιες αυτές απ’ότι στο άρθρο 6 έτσι ώστε να γίνεται πιο ξεκάθαρο το νόημα
τους. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 627 χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι: " Όποιος
εισάγει ένα προϊόν για πώληση, χρηματοδοτική ή απλή μίσθωση ή άλλης μορφής
διανομή στα πλαίσια της επαγγελματικής εμπορικής του δραστηριότητας ευθύνεται
όπως ο παραγωγός". Σε αυτό το σημείο η διαφορά που εντοπίζεται από την οδηγία28,
είναι η προσθήκη της φράσης "θεωρείται και ως παραγωγός του." Επίσης μία ακόμη
διαφορά εντοπίζεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 6 όπου χαρακτηριστικά
αναφέρει: "Όταν η ταυτότητα του παραγωγού είναι άγνωστη, κάθε προμηθευτής του
προϊόντος θεωρείται για την εφαρμογή του νόμου αυτού παραγωγός, εκτός αν μέσα σε
εύλογο χρόνο ενημερώσει τον καταναλωτή για την ταυτότητα του παραγωγού ή εκείνου
που του προμήθευσε το προϊόν." Στην οδηγία, στην αντίστοιχη παράγραφο ο
καταναλωτής αντιμετωπίζεται ως "ζημιωθέντας". Στην παράγραφο 6 του άρθρου που
αναφέρεται στην έννοια της ζημίας η διαφορά επισημαίνεται στο σημείο όπου
τονίζεται το δικαίωμα χρήσης περιβαλλοντικών αγαθών, κάτι που δεν περιλαμβάνεται
στην οδηγία. Διαφορές μεταξύ της οδηγίας και του άρθρου εντοπίζονται και στις
παραγράφους 8 και 9 του άρθρου29 που αναφέρονται στον παραγωγό, όπου στην
παράγραφο 8 η οδηγία αναφέρει επιπλέον ότι ακόμα και όταν ένα προϊόν τέθηκε σε
κυκλοφορία, όταν το επίπεδο επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων δεν επέτρεπε τη
διαπίστωση του ελαττώματος, ο παραγωγός ευθύνεται, κάτι που δεν ισχύει στο άρθρο.
25
Όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 1999/34/ΕΚ.
26
Όπως τροποποιήθηκε από το ν.3587/2007.
27
Βλ. Κεφάλαιο 1, παράγρ.1.2, σελ.10., Οι νομοθετικές ρυθμίσεις κατά το άρθρο 6 του ν.2251/1994 όπως
τροποποιήθηκε από το ν.3587/2007.
28
Βλ. Κεφάλαιο 2, παράγρ.2.2, σελ.22,, Οι ρυθμίσεις της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ όπως τροποποιήθηκε από την
οδηγία 1999/34/ΕΚ.
29
Βλ. Κεφάλαιο 1, παράγρ.1.2, σελ 13., Οι νομοθετικές ρυθμίσεις κατά το άρθρο 6 του ν.2251/1994 όπως
τροποποιήθηκε από το ν.3587/2007.
25
Επίσης στην παράγραφο 9 στο άρθρο συμπληρώνεται το εξής κομμάτι "παραγωγός
θεωρείται ο κατασκευαστής του προϊόντος στο οποίο ενσωματώθηκε το συστατικό",
σημείο στο οποίο δεν αναφέρεται η οδηγία. Τέλος στην παράγραφο 13 του άρθρου
δεν αναφέρεται η φράση εκτός εάν ο ζημιωθείς στράφηκε δικαστικά κατά του
παραγωγού κάτι που αναφέρει η οδηγία περί των αξιώσεων κατά του παραγωγού για
τις ζημίες. Μία παράγραφό της οδηγίας που αναφέρεται στο ότι ο ζημιωθείς πρέπει
να αποδείξει τη ζημία, το ελάττωμα καθώς και την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ
ελαττώματος και ζημίας, δεν περιλαμβάνεται καθόλου στο άρθρο.
Συνοψίζοντας λοιπόν δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ του άρθρου και
της οδηγίας. Το άρθρο είναι πιο περιεκτικό σε ότι αφορά τις έννοιες ενώ η οδηγία πιο
συνοπτική, τόσο όμως η οδηγία όσο και το άρθρο στο σύνολο τους διασφαλίζουν
πλήρως τους καταναλωτές και τους παραγωγούς με βασική προϋπόθεση την σωστή
υιοθέτηση και εφαρμογή τους.
2.4. Ευρωπαϊκή καθοδήγηση, εθνική δράση για την

εφαρμογή της Οδηγίας
Είναι καθήκον των κρατών μελών να εφαρμόσουν αποτελεσματικά την Οδηγία. Η

Επιτροπή λειτουργεί σε συνεργασία με τα κράτη μέλη για να βεβαιώσει ότι η
Οδηγία μεταφέρθηκε στην εθνική νομοθεσία εγκαίρως και με ακρίβεια. Η Επιτροπή
θα επιβεβαιώσει ότι τα μέτρα εφαρμογής σε εθνικό επίπεδο έχουν συμμορφωθεί με
την Οδηγία. Η Επιτροπή δεν έχει εξουσία να επιβληθεί και δεν μπορεί να επέμβει σε
μεμονωμένες υποθέσεις. Η επιβολή των κανόνων στην πράξη παραμένει
αρμοδιότητα των εθνικών αρχών προστασίας του καταναλωτή και των
δικαστηρίων. Η Οδηγία απαιτεί τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν αποτελεσματικές
ποινές στους εμπορευόμενους που παραβαίνουν τους κανόνες προστασίας των
καταναλωτών.
26
2.4.1 Εφαρμογή των Ευρωπαϊκής Οδηγίας.
Ο κανονισμός30 για τη συνεργασία στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών

εγκαθιστά ένα δίκτυο δημόσιων επιβολέων για να ενισχύσει την επιβολή όλων των
κανόνων προστασίας του καταναλωτή. Το δίκτυο τέθηκε σε λειτουργία το 2006.
Το σύστημα της συνεργασία βελτιώνει τη διασυνοριακή εφαρμογή της Οδηγίας για
την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των
κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων.
2.4.2 Σπουδαιότητα της εναρμόνισης.
Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να υπερβούν το επίπεδο της προστασίας που παρέχει
η Οδηγία. Διαφορετικά δεν θα επιτευχθούν τα θετικά αποτελέσματα ενός ενιαίου
συνόλου κανόνων στην εσωτερική αγορά. Η Επιτροπή θα διώξει οποιαδήποτε
παράκαμψη από τα πρότυπα πλήρους εναρμόνισης της Οδηγίας που μπορεί να
εμφανιστούν σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, υπολειπόμενες διαφορές μεταξύ εθνικών
νόμων που προσεγγίζονται μπορεί να μην επιβληθούν ώστε να εμποδίσουν την
ελεύθερη κίνηση αγαθών ή υπηρεσιών. Η ρήτρα αμοιβαίας αναγνώρισης στην
Οδηγία θα αποτρέψει την εθνική αρχή ή το δικαστήριο επιβολής από το να εφαρμόσει
την εθνική νομοθεσία για να απαγορεύσει τη διασυνοριακή εμπορική πρακτική από
ένα άλλο μέλος το οποίο συμμορφώθηκε με την Οδηγία. Οι μηχανισμοί αυτοί
βελτιώνουν την ομοιογενή εφαρμογή και επιβολή καθώς και τη νομική
βεβαιότητα, στοιχεία σημαντικά τόσο για τους εμπορευόμενους όσο και για τους
καταναλωτές31.
30
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Οκτωβρίου
2004 σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για
την προστασία των καταναλωτών. (‘Κανονισμός για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των
καταναλωτών’),EE L 364, 9.12.2004, σ. 1.
31
Αλεξανδρίδου Ελ., Η Οδηγία της ΕΟΚ για την ευθύνη του κατασκευαστή
ελαττωματικών προϊόντων,Θεσσαλονίκη 2002.
27
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Βασικά δικαιώματα Καταναλωτή
3.1. Η ενημέρωση και τα δικαιώματα των καταναλωτών.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη οι περισσότεροι από τους πολίτες βιώνουν καθημερινά

την ενιαία αγορά ως καταναλωτές και επηρεάζονται άμεσα από πολλές πολιτικές της
όπως οι πολιτικές στους τομείς της εσωτερικής αγοράς, των επιχειρήσεων, του
περιβάλλοντος, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, των μεταφορών, του
ανταγωνισμού, της ενέργειας και του εμπορίου. Η ανάγκη για επιβίωση και για την
κατάκτηση όλο και μεγαλύτερου μέρους του καταναλωτικού κοινού οδηγεί πολλές
φορές στην εξαπάτηση, στην παραπλάνηση και στην χρήση άλλων άτυπων μεθόδων
κατά των καταναλωτών. Αν εξαιρέσουμε τις νομοθετικές ρυθμίσεις και τις
ευρωπαϊκές οδηγίες για την προστασία των καταναλωτών ένα εξίσου ισχυρό όπλο
είναι η ενημέρωση και η γνώση των βασικών δικαιωμάτων τους.
Οι ισχυροί και ενημερωμένοι καταναλωτές μπορούν να αλλάξουν ευκολότερα τον

τρόπο ζωής τους και τα καταναλωτικά τους πρότυπα, συμβάλλοντας στη βελτίωση
της υγείας τους, σε πιο βιώσιμα πρότυπα διαβίωσης και συγχρόνως να διευρύνουν τις
γνώσεις τους ώστε να επιλέγουν και να αποφασίζουν σωστά. Ένας σωστά
ενημερωμένος καταναλωτής που γνωρίζει ποια είναι τα δικαιώματα του εξασφαλίζει
ένα υγιές και ασφαλές μέλλον τόσο στον ίδιο όσο και στο περιβάλλον του. Το ποια
ακριβώς είναι τα δικαιώματά του και πώς μπορεί να τα ασκήσει κανείς διαφέρει από
χώρα σε χώρα ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο έχει εφαρμόσει η κάθε μία την
ευρωπαϊκή νομοθεσία στο εθνικό της δίκαιο32. Τα πιο βασικά όμως δικαιώματα ενός
σύγχρονου καταναλωτή αναφέρονται παρακάτω.
32
http://ec.europa.eu/youreurope/nav/el/citizens/consumer-protection/product-safety/index.html.
28
3.1.1 Προστασία της υγείας και της ασφάλειας των καταναλωτών.
Στην αγορά πρέπει να κυκλοφορούν μόνον προϊόντα και υπηρεσίες που δεν θέτουν
σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια του καταναλωτή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να
υπάρχουν προδιαγραφές ασφαλείας που καθορίζονται από το κάθε κράτος, για κάθε
προϊόν και υπηρεσία. Ο καταναλωτής πρέπει να ενημερώνεται από τον πωλητή για
τους -τυχόν- κινδύνους που συνεπάγεται η χρήση των προϊόντων. Επίσης, πρέπει να
προβλέπεται η προστασία του καταναλωτή από φυσικές βλάβες που μπορεί να του
προκαλέσουν προϊόντα ή υπηρεσίες.
3.1.2 Προστασία των οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών.
Ο καταναλωτής πρέπει να προστατεύεται σε περίπτωση κατάχρησης εκ μέρους των

προμηθευτών προϊόντων και υπηρεσιών. Πρέπει να προστατεύεται, για παράδειγμα,
σε περιπτώσεις που παραπλανάται από διαφημίσεις ή όταν τον ξεγελούν στην τιμή ή
στον διακανονισμό της τιμής ενός προϊόντος κλπ33.
3.1.3 Πρόσβαση στην πληροφόρηση.
Για να μπορεί να κάνει σωστές αγορές ο καταναλωτής, πρέπει να πληροφορείται

σωστά και αξιόπιστα. Αυτό μπορεί να γίνει όταν οι πωλητές, για παράδειγμα, τον
πληροφορούν σωστά για τα χαρακτηριστικά, τις τιμές και την ποιότητα προϊόντων
και υπηρεσιών.
33
http://ec.europa.eu/youreurope/nav/el/citizens/consumer-protection/product-
safety/index.html [Προστασία των καταναλωτών-Προϊόντα.].
29
3.1.4 Το δικαίωμα της εκπαίδευσης.
Ο καταναλωτής για να μπορεί να αναζητεί το κατάλληλο προϊόν και για να είναι σε

θέση να κρίνει και να επιλέγει αυτό που τον συμφέρει, πρέπει να μπορεί να κατανοεί
και να αφομοιώνει τις διαθέσιμες πληροφορίες, πριν αποφασίσει για τις αγορές του.
Αυτό επιτυγχάνεται με την κατάλληλη εκπαίδευση και αγωγή που πρέπει να του
παρέχεται από τη νεαρή του κιόλας ηλικία, με μέριμνα του κράτους.
3.1.5 Το δικαίωμα της εκπροσώπησης.
Ο καταναλωτής πρέπει να έχει το δικαίωμα της εκπροσώπησής του σε υποθέσεις

που τον αφορούν. Αυτός ή οι εκπρόσωποί του πρέπει να έχουν τη δυνατότητα
συμμετοχής σε διαδικασίες για τη λήψη αποφάσεων που τον αφορούν, άμεσα ή
έμμεσα, τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό εθνικό ή κοινοτικό επίπεδο.
3.1.6 Η πρόσβαση στη Δικαιοσύνη.
Ο καταναλωτής πρέπει να μπορεί να απευθύνεται σε αρμόδιες υπηρεσίες, όπου θα

μπορεί να πάρει συμβουλές και βοήθεια ή να υποβάλει τα παράπονά του, όταν έχει
υποστεί βλάβη ή ζημία από προϊόντα και υπηρεσίες. Επίσης, πρέπει να έχει τη
δυνατότητα εφαρμογής απλών, μη δαπανηρών και σύντομων διαδικασιών που θα
έχουν στόχο να τον βοηθήσουν να αποκαταστήσει τη ζημιά ή τη βλάβη που έπαθε34.
34
Πουλιάδη Αθ., Ευθύνη του παραγωγού και κατανομή του βάρους αποδείξεως ,ΝοΒ 3,
σελ 473,2000.
30
3.1.7 Δικαίωμα στην αειφόρο κατανάλωση.
Ο καταναλωτής πρέπει να μπορεί να καλύπτει τις βασικές του ανάγκες, χωρίς όμως
να εξαντλεί του βασικούς πόρους του πλανήτη, έτσι ώστε να μην υπονομεύει την
κάλυψη βασικών αναγκών άλλων καταναλωτών και κυρίως των αναγκών που έχουν
οι μελλοντικές γενιές35.
3.2 Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.
Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτών αποτελεί ένα θεσμό ιδιωτικής φύσεως για την
προστασία των καταναλωτών. Εάν θέλουμε τα δικαιώματα των ευρωπαίων
καταναλωτών να έχουν πρακτικά αποτελέσματα, πρέπει να εφαρμοστούν κατάλληλα.
Κατάλληλη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τους καταναλωτές σημαίνει:
Πρώτον, την ορθή μεταφορά από τα κράτη μέλη της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τους
καταναλωτές στα εθνικά νομικά τους συστήματα. Δεύτερον, ότι, αφού μεταφερθεί, η
νομοθεσία εφαρμόζεται κατά αποτελεσματικό, αποδοτικό και συνεκτικό τρόπο από
τις αρμόδιες αρχές σε κάθε κράτος μέλος. Η εφαρμογή των νόμων για την προστασία
των καταναλωτών αντιμετωπίζεται συχνά μέσω ενός συνδυασμού του ιδιωτικού και
του δημόσιου δικαίου. Η εφαρμογή του ιδιωτικού δικαίου επαφίεται κυρίως στους
ιδιώτες παράγοντες (π.χ. στους μεμονωμένους καταναλωτές ή επιχειρήσεις) μέσω
μηχανισμών του ιδιωτικού δικαίου (π.χ. των δικαστηρίων ή εναλλακτικών
μηχανισμών επίλυσης διαφορών).Το ρόλο λοιπόν αυτού του μεσολαβητή καλείται να
πάρει η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.
35
http://ec.europa.eu/youreurope/nav/el/citizens/consumer-protection/product-safety/index.html [Προστασία των
Καταναλωτών-Προϊόντα]
31
Οι αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή ορίζονται από το Π.Δ.
197/1997. Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή αναλαμβάνει να επιλύσει τα
προβλήματα που οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν στις συναλλαγές τους τόσο με τις
επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα όσο και με τις δημόσιες επιχειρήσεις κοινής
ωφέλειας (ΔΕΚΟ) και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης .Διευκρινίζεται ότι
δεν έχει αρμοδιότητα σε τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες κατά την
συναλλαγή τους με την δημόσια διοίκηση και για τα οποία θα πρέπει να απευθύνονται
στον Συνήγορο του Πολίτη.
3.2.1 Βασικός σκοπός και καθήκον της Γενικής Γραμματείας

Καταναλωτή.
Ο βασικός σκοπός και καθήκον της Γ.Γ.Κ είναι σε πρώτη φάση να προτείνει τη
χάραξη και να εφαρμόζει την πολιτική στον τομέα της προστασίας του καταναλωτή.
Έχει το δικαίωμα να νομοθετεί σε εθνικό επίπεδο και να εναρμονίζει την εθνική προς
την κοινοτική νομοθεσία ,όταν αυτό απαιτείται, καθώς και να φροντίζει για τον
έλεγχο της εφαρμογής της νομοθεσίας που αφορά στην προστασία του καταναλωτή
και στα συμφέροντα των καταναλωτών κυρίως για την υγεία και την ασφάλεια τους.
Προσπαθεί να διασφαλίζει τα οικονομικά τους συμφέροντα και να προωθεί την
οργάνωση τους σε ενώσεις καταναλωτών.
Η Γ.Γ.Κ επίσης δίνει το δικαίωμα ακρόασης σε καταναλωτές ειδικά όταν υπάρχουν

θέματα που τους αφορούν και θα τους παρέχουν πληροφορίες αλλά και εμπλουτισμό
των γνώσεών τους ,και τέλος παρέχει την πληροφόρηση και την επιμόρφωσή τους σε
καταναλωτικά θέματα36.
36
http://www.efpolis.gr/content/content/.asp?catid=145,
http://www.kepka.org/Grk/lgs/Carriers/omd/dsman.html.
32
3.3. Συνήγορος Καταναλωτή.
Έναν ακόμη φορέα για την προστασία των καταναλωτών αποτελεί και ο
Συνήγορος του καταναλωτή. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή είναι μια νέα
Ανεξάρτητη Αρχή που θεσπίστηκε με τον ν.3297/2004 και εποπτεύεται από το
Υπουργείο Ανάπτυξης. Λειτουργεί ως εξωδικαστικό όργανο συναινετικής επίλυσης
των καταναλωτικών διαφορών, αλλά και ως συμβουλευτικός θεσμός στο πλευρό της
πολιτείας. Στην εποπτεία της Αρχής υπάγονται και οι Επιτροπές Φιλικού
Διακανονισμού που εδρεύουν στις κατά τόπους Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις της
χώρας. Τέλος η σύσταση της Ανεξάρτητης Αρχής «Συνήγορος του Καταναλωτή»
περιβάλλεται και εμπνέεται από τη δυναμική της εναλλακτικής (εξωδικαστικής)
επίλυσης καταναλωτικών διαφωνιών (Alternative Dispute Resolution) που προωθεί η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως έναν ευέλικτο, άμεσο, αποτελεσματικό και ανέξοδο σε
σχέση με την παραδοσιακή δικαστική οδό τρόπο διευθέτησης των διαφορών που
προκύπτουν κατά τις συναλλαγές ανάμεσα σε καταναλωτές και προμηθευτές.
3.3.1 Οι αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Καταναλωτή.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή επιλαμβάνεται των υποθέσεων της αρμοδιότητάς

του αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν σχετικής ενυπόγραφης αναφοράς ενός τουλάχιστον των
ενδιαφερόμενων μερών που υποβάλλεται εντός τριών (3) μηνών αφότου ο
ενδιαφερόμενος έλαβε πλήρη γνώση της βλαπτικής γι’ αυτόν πράξης ή παράλειψης
που συνιστά την καταναλωτική διαφορά. Επίσης, επιλαμβάνεται με όμοιο τρόπο και
αιτημάτων των καταναλωτών ή ενώσεων των καταναλωτών και των προμηθευτών
που έχουν απορριφθεί στο πλαίσιο διαδικασιών που εφαρμόζονται από άλλους
καθιερωμένους φορείς εξώδικης ρύθμισης επί μέρους καταναλωτικών διαφορών.
Συνοψίζοντας λοιπόν κάθε πολίτης μπορεί να απευθυνθεί στον Συνήγορο του
καταναλωτή για οποιαδήποτε καταναλωτική διαφορά και να λάβει την αντίστοιχη
υποστήριξη με τα ανάλογα κριτήρια που πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη διαδικασία
33
του φιλικού διακανονισμού, ώστε καταναλωτές και προμηθευτές να είναι βέβαιοι ότι
οι διαφορές τους επιλύονται με αμεροληψία, αντικειμενικότητα και
αποτελεσματικότητα37.
37
http://dir.vres.gr/link.php?linkid=40057.
34
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
4.1. Τα όρια ευθύνης του παραγωγού ελαττωματικού

προϊόντος.
Σε ότι αφορά την ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα σύμφωνα
με τις διατάξεις ως παραγωγός θεωρείται και ο εισαγωγέας, το πρόσωπο δηλαδή το
οποίο με σκοπό την πώληση, εκμίσθωση, leasing ή άλλης μορφής διάθεση στα
πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας εισάγει ένα προϊόν στην κοινότητα
από τρίτη χώρα. Επομένως, εκείνος που εισάγει προϊόν σε χώρα της Κοινότητας και
ειδικότερα στην ημεδαπή από άλλη χώρα της Κοινότητας δεν ευθύνεται για ζημία
που προκαλείται λόγω ελαττώματος του προϊόντος αυτού.
Η ευθύνη του παραγωγού ενός ελαττωματικού προϊόντος εξομοιώνεται και με

αυτή του εισαγωγέα που θέτει προς πώληση το προϊόν. Σε αυτή την περίπτωση ο
αγοραστής δεν δικαιούται αποζημίωση για την ζημία που προκαλείται στο προϊόν
εξαιτίας του ελαττώματος του. Ο παραγωγός του προϊόντος δεν ευθύνεται αν η ζημία
προκαλείται στο προϊόν αυτό καθεαυτό38.Επίσης ο παραγωγός δεν ευθύνεται αν
αποδείξει ότι όταν έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία, το επίπεδο των επιστημονικών
και τεχνικών γνώσεων δεν επέτρεπε να διαπιστωθεί η ύπαρξη του ελαττώματος39. Η
απαλλαγή από την ευθύνη ενός παραγωγού λόγω έλλειψης οικονομικού σκοπού ή
επαγγελματικής δραστηριότητας δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση ελαττωματικού
προϊόντος που παρασκευάστηκε και χρησιμοποιήθηκε στο πλαίσιο συγκεκριμένης
38
Αλεξανδρίδου Ε.: Η Οδηγία της ΕΟΚ για την ευθύνη του κατασκευαστή ελαττωματικών προϊόντων,
Γεωργιάδη Απ.:Το νέο δίκαιο του πωλητή για ελαττώματα του πράγματος, ΧρΙΔ 2004,5, ΕιρΘες 1911/2003 Αρμ
2003,1448(παρατ. Φ. Ομπέση).
39
Καρακώστα Ι., Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα. Νομολογιακή διάπλαση και νομοθετική
ρύθμιση,Αθήνα,1995., Δεκ υπόθ. C-300/1995, απόφ.29.5.1997 ΔΕΕ 1998,61 ΠερΔικ 1997,242.
35
παροχής ιατρικών υπηρεσιών, που χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου με δημόσιους
πόρους40.
Η ευθύνη δε του παραγωγού τυποποιημένων προϊόντων συνίσταται στο ότι αυτός

οφείλει να μην παραβιάζει τους άγραφους κανόνες επιμέλειας, που την τήρηση τους
επιβάλλουν οι ανάγκες των σύγχρονων συναλλαγών, δηλαδή η γενική υποχρέωση
πρόνοιας και ασφάλειας στις συναλλαγές, στα πλαίσια της οποίας είναι
υποχρεωμένος κάθε φορά να πάρει τα κατάλληλα προφυλακτικά μέτρα για την
πρόληψη αυτών των ζημιών. Αν δε η παραμέληση λήψης αυτών των μέτρων από
εκείνον (προμηθευτή - εισαγωγέα) αποδίδεται και σε υπαιτιότητα του (δόλο ή
αμέλεια), γεννιέται ευθύνη σε αποζημίωση, βάσει της ΑΚ 914.
4.1.1 Η έννοια του ελαττωματικού προϊόντος.
Όπως έχει προαναφερθεί ελαττωματικό41 είναι το προϊόν αν δεν παρέχει την

εύλογα αναμενόμενη ασφάλεια εν όψει όλων των ειδικών συνθηκών και ιδίως της
εξωτερικής του εμφάνισης, της εύλογα αναμενόμενης χρησιμοποίησής του και του
χρόνου κατά τον οποίο τέθηκε σε κυκλοφορία.
Ο καθορισμός της ελαττωματικότητας ενός προϊόντος γίνεται σε συνάρτηση με
την έλλειψη της ασφάλειας42. Η έννοια του ελαττώματος δεν συμπίπτει με τα
πραγματικά ελαττώματα του πράγματος της ΑΚ 534.Το ελάττωμα και η ζημία πρέπει
να τελούν σε αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ της κανονικής χρήσης και της βλάβης43.
Ελαττωματικό, είναι το επικίνδυνο προϊόν, που αντιδιαστέλλεται από το ασφαλές44
40
Μυλωνά Ι., Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα ,Νοβ 1987., ΔΕΚ υπόθ. C-203/1999, αποφ.
10.5.2001Henning Veedfald κατά Erhus Amtskommune Αρμ 2001,1300, Συνήγορος 2001,274 (περίλ.), ΕΕμπΔ
2001,383.
41
Εφημερίς της Κυβερνήσεως, Τεύχος πρώτο, Αρ. Φύλου 152, Ιούλιος 2007, άρθ. 6 § 5 του ν. 2251/1994.
42
Γεωργιάδη Απ., Το νέο δίκαιο του πωλητή για ελαττώματα του πράγματος, ΧρΙΔ
2004,5, Αρμ 2003,1448(παρατ. Φ. Ομπέση)., Αξίωση του ζημιωθέντος για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής
βλάβης: ΕφΛαρ 491/2002 ΕπισκΕΔ 2003,790(παρατ. Κ. Παμπούκη).
43
Έννοια προϊόντος ελαττωματικού. Έννοια ζημίας: ΜΠρΑθ 2526/2002 ΕΕμπδ 1998,55.
36
και με την έννοια αυτή η ελαττωματικότητα του προϊόντος συνδέεται κατά τρόπο
άμεσο με τη θεμελίωση της ειδικής αδικοπρακτικής ευθύνης του παραγωγού,που
αναφέρεται παρακάτω. Η διάθεση ελαττωματικών προϊόντων,δηλαδή προϊόντων που
θέτουν σε κίνδυνο έννομα αγαθά απροσδιόριστου αριθμού καταναλωτών, αποτελεί
συμπεριφορά που εξέρχεται από τα όρια της θεμιτής δράσης του παραγωγού και
διαψεύδει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, ως προς το προσδοκώμενο όριο
ασφαλείας του προϊόντος.
4.1.2 Το είδος ευθύνης του παραγωγού.
Η ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων, ρυθμίζεται από το άρθ. 6του

ν. 2251/1994, όπως τροποποιήθηκε από το ν.3587/2007, που έχει ενσωματώσει την
υπ` αριθ. 85/374/25.7.1985 Οδηγία της ΕΟΚ για την προσέγγιση των νομοθετικών,
κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών - μελών σε θέματα ευθύνης
λόγω ελαττωματικών προϊόντων. Η ρύθμιση αποτελεί στην ουσία ειδική ρύθμιση της
αδικοπρακτικής ευθύνης του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων45, ενώ οι
κοινές διατάξεις εφαρμόζονται μόνο αν στη συγκεκριμένη περίπτωση, παρέχουν
μεγαλύτερη προστασία στον καταναλωτή46 ή πρόκειται για θέματα τα οποία δεν
καλύπτονται από την ειδική ρύθμιση. Για τη θεμελίωση της αδικοπρακτικής
ευθύνης του παραγωγού κατά τις κοινές διατάξεις, απαιτείται παράνομη και υπαίτια
συμπεριφορά του, με την οποία να συνδέεται η (αντικειμενική) βλαπτική
ελαττωματικότητα του προϊόντος. Η συμπεριφορά είναι παράνομη, όχι μόνο όταν
προσκρούει σε συγκεκριμένο κανόνα δικαίου, αλλά και όταν εξέρχεται από τα όρια
των χρηστών συναλλακτικών ηθών.
Η ευθύνη του παραγωγού για ζημία οφειλόμενη σε ελάττωμα του προϊόντος

χαρακτηρίζεται ως αντικειμενική. Ο παραγωγός λοιπόν τυποποιημένων προϊόντων
44
Αλεξανδρίδου Ελ., Δίκαιο προστασίας του καταναλωτή, έκδ. 1996, σελ. 156.
45
Κορνηλάκης Π., Η ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων, Αρμ. 1990
σελ.201., ΕφΑθ 442/1993 ΕλΔ 1993 σελ. 409, ΕφΑθ 647/1994 ΝοΒ 43 σελ. 395.
46
Εφημερίς της Κυβερνήσεως, Τεύχος πρώτο, Αρ. Φύλου 152,Ιούλιος 2007., άρθ. 14 § 5 ν. 2251/1994.
37
έναντι του αγοραστού, ακόμη και αν δεν υπάρχει συμβατικός δεσμός μεταξύ αυτού
και του τελικού καταναλωτή, καθιερώνεται "κατ` αρχήν" με την αντικειμενική
ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικού προϊόντος για την αποκατάσταση της
περιουσιακής ζημίας. Υπάρχει και η ευθύνη παραγωγού47 ανεξαρτήτως υπαιτιότητας
όπου ο ν.2251/199448 δεν προβλέπει την αποκατάσταση ζημίας λόγω ηθικής βλάβης.
Τα στοιχεία αγωγής αποζημίωσης49 του καταναλωτή κατά του παραγωγού-
κατασκευαστή ελαττωματικού προϊόντος επισυνάπτονται με βάση τον βαθμό
ευθύνης. Το ελάττωμα και η ταυτότητα του προϊόντος, η ζημία από την συνηθισμένη
(την κατά προορισμό) χρήση του και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ ελαττώματος και
ζημίας είναι στοιχεία που έχει το βάρος να επικαλεσθεί και να αποδείξει ο ενάγων
καταναλωτής
Η αντικειμενική ευθύνη του παραγωγού – πωλητή για πραγματικό ελάττωμα

του πωλούμενου προϊόντος προϋποθέτει άγνωστο παραγωγό του προϊόντος. Ευθύνη
αποζημίωσης για κυκλοφορία ελαττωματικών προϊόντων που διατίθενται από
παραγωγό μαζικής βιομηχανικής παραγωγής και που αγοράζονται από του
καταναλωτές υπό την επήρεια της εμπιστοσύνης από την διαφήμιση και την
τυποποίηση ζημιωθείς καταναλωτής υποχρεούται να αποδείξει κατά τον χρόνο
χρήσης του προϊόντος βλαπτική του ελαττωματικότητα και τον αιτιώδη σύνδεσμο
μεταξύ της κανονικής χρήσης και της βλάβης.
47
Μυλωνά Ι.: Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα,
-Ιδίου: Η ευθύνη του παραγωγού για τις εξαιτίας ελαττώματος στο ίδιο προϊόν προκαλούμενες περαιτέρω ζημίες.
48
όπως τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007.
49
Δεληγιάννη-Κορνηλάκη: Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο |||,σελ.322 επ., ΕφΑθ 2699/2000 ΕεμπΔ 2003,5., Καρακώστα
Ι., Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα.Νομολογιακή διάπλαση και νομοθετική ρύθμιση,
Αθήνα,1995.
38
4.1.3 Αποκατάσταση της ζημίας.
Αυτό πού ισχύει γενικά είναι η αποκατάσταση ζημίας λόγω θανάτου η σωματικών
βλαβών και της ζημίας που προξενήθηκε σε περιουσιακά στοιχεία άλλα εκτός από το
ίδιο το ελαττωματικό προϊόν η σε αυτό με την προϋπόθεση ότι το ελάττωμα ανάγεται
σε λειτουργικά αυτοτελές τμήμα του συνολικού προϊόντος50. Από την διάταξη της
παρ.6 του άρθρου 6 του ν.2251/1994 αποκλείεται ή αποκατάσταση ζημιών σε
περιουσιακά αγαθά που προορίζονται για επαγγελματική χρήση ή που
χρησιμοποιούνται από τον ζημιωθέντα κατά την άσκηση του επαγγέλματός του51.
Όσον αφορά την έννοια της ζημίας από το ελαττωματικό προϊόν, πρέπει να
επισημανθεί ότι δεν πρόκειται για την έννοια της ζημίας, όπως προκύπτει από τις
γενικές διατάξεις, αλλά για στενότερη έννοια όπως την προσδιόρισε ο κοινοτικός
νομοθέτης. Έτσι, με βάση την παρ. 4 του άρθρου 6 του ν. 2251/1994, ο παραγωγός
ευθύνεται για τη ζημία που προκλήθηκε από το ελαττωματικό προϊόν του σε
για προσωπική του χρήση ή κατανάλωση και έτσι έχει το δικαίωμα αποζημίωσης52.
Κατά το άρθρο 914 του ΑΚ, όποιος ζημιώνει άλλον παράνομα και υπαίτια, έχει
υποχρέωση να τον αποζημιώσει. Τέτοια δε από αδικοπραξία ευθύνη υπέχει και ο
κατασκευαστής (παραγωγός) τυποποιημένων προϊόντων ευρείας κατανάλωσης έναντι
του τελικού καταναλωτή που απορρέει από τη γενική υποχρέωση της πρόνοιας, την
οποία όφειλε να λάβει έναντι του καταναλωτή, έστω και αν δεν συνδέεται με
συμβατικό δεσμό με εκείνον, όταν θέτει σε κυκλοφορία τέτοια προϊόντα του, τα
οποία είναι ελαττωματικά και από την αιτία αυτή κατά τη χρήση τους προκαλούνται
ζημίες στα προσωπικά ή περιουσιακά αγαθά του καταναλωτή ή τρίτου.
50
Γεωργιάδη Απ., Το νέο δίκαιο του πωλητή για ελαττώματα του πράγματος, ΧρΙΔ 2004,5, Αρμ
2003,1448(παρατ. Φ. Ομπέση)., ΕφΑθ 647/1994 Νοβ Ελδ 1993,409, ΕΕμπΔ 1993,405, ΕΕΕυρΔ1993,682.
51
Δεληγιάννης - Κορνηλάκης, Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, τόμος III, έκδ. 1999, σελ. 201.
ΕιρΞανθ 220/1997 Αρμ1998, 159, ΕΕμπΔ1998,55.
52
Λυμπεροπούλου., Ευθύνη παραγωγού τυποποιημένων προϊόντων προς αποζημίωση
Καταναλωτή,Ελδ1990.
39
4.2. Σχετικές Αποφάσεις
Απόφαση 22/2000 ΠΠΡ ΚΑΒ
Ευθύνη παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα. Ευθύνη αυτού που εισήγαγε

προϊόν από χώρα μη κοινοτική σε χώρα της Κοινότητας. Προϋποθέσεις
γέννησης της ευθύνης. Έννοια του όρου "ελαττωματικό προϊόν". Τι
περιλαμβάνει η ζημία. Δικαιώματα του καταναλωτή και εφαρμοστέες
διατάξεις. Αδικοπρακτική ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών
τυποποιημένων προϊόντων, εμπόρου, πωλητή, προμηθευτή και εισαγωγέα.
Βάρος απόδειξης. Αγωγή καταναλωτή για ζημία που προξενήθηκε σε
καλλιέργεια μαρουλιού από εισαγόμενο σπόρο. Εφαρμογή των διατάξεων περί
αδικοπραξίας και όχι του ν. 2251/1994. Αόριστη η ένσταση περιορισμού της
ευθύνης της εναγομένης μέχρι την τιμή αγοράς του προϊόντος. Επαναφορά των
πραγμάτων στην πρότερα κατάσταση μετά την εξαφάνιση της εκτελεσθείσας
απόφασης.
Συμπερασματικά λοιπόν, κατά πλάσμα δικαίου, ως παραγωγός θεωρείται και

ο εισαγωγέας, το πρόσωπο δηλαδή το οποίο με σκοπό την πώληση,εκμίσθωση,
leasing ή άλλης μορφής διάθεση στα πλαίσια της επαγγελματικής του
δραστηριότητας εισάγει ένα προϊόν στην κοινότητα από τρίτη χώρα. Επομένος,
εκείνος που εισάγει προϊόν σε χώρα της Κοινότητας και ειδικότερα στην
ημεδαπή από άλλη χώρα της Κοινότητας δεν ευθύνεται για ζημία που
προκαλείται λόγω ελαττώματος του προϊόντος αυτού. Ο αποκλεισμός της
ευθύνης αυτής οφείλεται στην επιδίωξη των συντακτών της οδηγίας να μη
δημιουργούν τεχνητά εμπόδια στο εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών της
Κοινότητας53. Πλέον με τις νέες ρυθμίσεις ευθύνεται και ο εισαγωγέας
53
Πουλιάδη Αθ., Ευθύνη του παραγωγού και κατανομή του βάρους αποδείξεως ,ΝοΒ 3, σελ 473,2000.
40
εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για να γεννηθεί η ευθύνη του παραγωγού απαιτείται να προκληθεί στον
καταναλωτή ζημία οφειλόμενη αιτιωδώς σε ελάττωμα του προϊόντος.
Θεωρείται δε το προϊόν ελαττωματικό αν δεν παρέχει την εύλογα αναμενόμενη
ασφάλεια ενόψει όλων των ειδικών συνθηκών και ιδίως της εξωτερικής
εμφάνισης του κλπ. (άρθρο 6 παρ. 2 και 5 του ν. 2251/1994, όπως
τροποποιήθηκε από το Ν.3587/2007.). Ο καθορισμός της ελαττωματικότητας
ενός προϊόντος γίνεται όχι σε συνάρτηση με τη καταλληλότητα του προς
χρήση αλλά σε συνάρτηση με την έλλειψη ασφάλειας που δικαιούται ν`
αναμένει από αυτό το καταναλωτικό κοινό54.
Απόφαση 33/2001 ΕΙΡ ΙΛΙΟΝ
Πώληση. Ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα του πωληθέντος

πράγματος ή για έλλειψη συνομολογηθείσης ιδιότητος. Ευθύνη του παραγωγού
και του προμηθευτή για ελαττωματικά προϊόντα. Ευθύνη από αδικοπραξία του
κατασκευαστή τυποποιημένων προϊόντων έναντι του αγοραστή. Παραγραφή
της αξίωσης. Εξαιρετική αρμοδιότητα των Ειρηνοδικείων για διαφορές που
αφορούν ζημίες σε φυτά. Παραπομπή της υπόθεσης στο αρμόδιο δικαστήριο
και μετάθεση της εκκρεμοδικίας από τον αναρμόδιο στο αρμόδιο δικαστήριο.
Δεν προσβάλλεται με αναίρεση απόφαση του Πολ
υμελούς Πρωτοδικείου για υπόθεση της υλικής αρμοδιότητας του
Ειρηνοδικείου ή του Μονομελούς Πρωτ/κείου. Αγορά σπόρου καρπουζιών από
παραγωγούς, που ήταν ελαττωματικά. Δεν είναι δυνατή η διενέργεια
πραγματογνωμοσύνης. Επιδίκαση αποζημίωσης λόγω αδικοπραξίας
Σύμφωνα λοιπόν με το 534 Α.Κ., ο πωλητής ευθύνεται εάν το πωληθέν,
καθ`όλον τον χρόνο όπου ο κίνδυνος μεταβαίνει στον αγοραστή, έχει
πραγματικά ελαττώματα αναιρούνται ή ουσιωδώς μειώνουν την αξία ή την
Αλεξανδρίδου Ελ., Δίκαιο προστασίας του καταναλωτή, έκδ. 1996, σελ. 156.
54
. Δεληγιάννης - Κορνηλάκης, ΕιδΕνοχΔίκαιο, τόμος III, έκδ. 1992, σελ. 207, Ελ. Αλεξανδρίδου, σελ. 159 επ, Γ.
Καράκωστα, Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα, έκδ. 1995, σελ. 154 επ.
41
χρησιμότητα αυτού, και επίσης όταν δεν έχει τις συνομολογηθείς ιδιότητες. Ως
τέτοια ιδιότητα, νοείται εκτός από τα φυσικά γνωρίσματα ή πλεονεκτήματα
αυτού και οποιαδήποτε σχέση, η οποία λόγω του είδους και της διάρκειάς της,
επιδρά κατά τις συναλλαγές στην αξία ή την χρησιμότητά του55.
Ο αγοραστής που στηρίζεται στην Α.Κ. 534 θα πρέπει να ισχυρισθεί ενώπιον
του Δικαστηρίου ποια είναι τα συγκεκριμένα ελαττώματα που εμφάνισε το
πωληθέν και ότι αυτά έχουν ουσιώδη επιρροή πάνω στην αξία ή την
χρησιμότητά του56, ότι καταρτίσθηκε έγκυρη πώληση και ότι το πωληθέν είχε
το επικαλούμενο συγκεκριμένο ουσιώδες ελάττωμα ή δεν είχε ιδιότητα που
συνομολογήθηκε κατά το κρίσιμο χρονικό σημείο της μεταθέσεως του
κινδύνου στον αγοραστή57.Το βάρος αποδείξεως των ισχυρισμών αυτών φέρει
ο αγοραστής που τους προβάλλει58.
Απόφαση 47/2006 ΕΦ ΑΘ
Ευθύνη παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων. Εφαρμοστέες διατάξεις59.

Ελαττωματικό είναι το επικίνδυνο προϊόν. Θεμελίωση αδικοπρακτικής ευθύνης του
παραγωγού. Η συμπεριφορά είναι παράνομη και όταν εξέρχεται από τα όρια των
χρηστών συναλλακτικών ηθών. Η παραβίαση της υποχρέωσης πρόνοιας και η
παραγωγή και διάθεση ελαττωματικών προϊόντων αποτελεί παράνομη και υπαίτια
συμπεριφορά, που δικαιολογεί αποζημίωση για υλικές ζημιές και χρηματική
ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Στοιχεία που οφείλει να επικαλεστεί και να
αποδείξει ο ενάγων καταναλωτής ή ο ζημιωμένος τρίτος και ο παραγωγός ή ο
55
Παπανικολάου Α., Το πρόβλημα της ευθύνης του κατασκευαστή τυποποιημένωνπροϊόντων, ΝοΒ 29 σελ.
1453,1999., Α.Π. 1125/92.
56
Δεληγιάννης - Κορνηλάκης, Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, τόμος III, έκδ. 1992, σελ. 201.Εφ. Αθ. 2328/67,Εφ. Κρ.
95/65.
57
Δεληγιάννης - Κορνηλάκης, Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, 522-524 Α.Κ., Πρ. Αθ. 24822/65.
58
Πρ. Αθ. 24822/65.
59
Σινανιώτη., Ευθύνη του παραγωγού. Σκέψεις ως προς την εναρμόνιση του ελληνικού Δικαίου με την Οδηγία
85/374 της ΕΟΚ, Αρμ 1989.
42
προμηθευτής του προϊόντος για να απαλλαγεί της ευθύνης. Νόθος αντικειμενική η
ευθύνη των προσώπων αυτών. Η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης από
κατανάλωση ελαττωματικού προϊόντος υπόκειται σε πενταετή παραγραφή.
Κατανάλωση ελαττωματικού φρουτοχυμού. Δεν ασκείται καταχρηστικά η αγωγή
αποζημίωσης.
Αναφορικά λοιπόν με το Νόμο 2251/1994, όπως τροποποιήθηκε από το

ν.3587/2007, και το άρθρο 1 για την ασφάλεια των προϊόντων, ορίζεται ότι οι
προμηθευτές, υποχρεούνται να διαθέτουν στην αγορά μόνο ασφαλή προϊόντα, ενώ με
τις παραγράφους 2 και 4 του ίδιου νόμου ορίζεται πότε ένα προϊόν είναι ασφαλές
και πότε οι προμηθευτές θεωρούνταιότι συμμορφώθηκαν με την υποχρέωση διάθεσης
ασφαλών προϊόντων Απορρέει έτσι άμεσα από το νόμο συγκεκριμένη συναλλακτική
υποχρέωση, η παράβαση της οποίας αποτελεί παράβαση επιτακτικού κανόνα δικαίου,
που επισύρει αυτόνομα την αδικοπρακτική ευθύνη των προμηθευτών. Το ελάττωμα
και η ταυτότητα του προϊόντος, η ζημία από την συνηθισμένη (την κατά προορισμό)
χρήση του και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ ελαττώματος και ζημίας είναι στοιχεία
που έχει το βάρος να επικαλεσθεί και να αποδείξει ο ενάγων καταναλωτής (ή ο
ζημιούμενος τρίτος) για να θεμελιώσει και κατά τις κοινές διατάξεις αδικοπρακτική
ευθύνη του παραγωγού ή ανάλογα των προμηθευτών του (άρθ. 338 § 1 ΚΠολΔ). Το
αίτιο όμως της βλαπτικής ελαττωματικότητας του προϊόντος με τη μορφή της
υπαίτιας παράβασης συγκεκριμένης συναλλακτικής υποχρέωσης του παραγωγού ή
των προμηθευτών του προϊόντος, ο καταναλωτής βρίσκεται σε αντικειμενική
αδυναμία να το προσδιορίσει και να το αποδείξει, αφού αυτός είναι ξένος προς τη
διαδικασία παραγωγής και διάθεσης του προϊόντος, δηλαδή προς τη σφαίρα επιρροής
άλλων προσώπων, και συνεπώς δεν μπορεί να γνωρίζει τις πράξεις ή παραλείψεις που
οδήγησαν στην κυκλοφορία ελαττωματικού προϊόντος. Γίνεται έτσι δεκτό με
ανάλογη εφαρμογή του άρθ. 925 ΑΚ που απηχεί τη λεγόμενη θεωρία των σφαιρών
επιρροής ή προελεύσεως των κινδύνων, ότι ο καταναλωτής απαλλάσσεται από το
σχετικό βάρος και αντίθετα έχει το βάρος ο παραγωγός ή ο προμηθευτής του
προϊόντος να επικαλεσθεί και να αποδείξει ότι κατά το χρόνο που το προϊόν ήταν στη
σφαίρα επιρροής του, δεν υπήρξε πλημμέλεια στην παραγωγή ή ανάλογα στη
συντήρηση και διάθεση του προϊόντος ή ότι η τυχόν πλημμέλεια δεν οφείλεται σε
υπαιτιότητα του ή σε υπαιτιότητα προσώπων για τα οποία ευθύνεται (άρθ. 71 και 922
43
ΑΚ). Έτσι με αναστροφή του βάρους απόδειξης, η αδικοπρακτική ευθύνη των
προσώπων αυτών διαμορφώνεται, κατά τις κοινές διατάξεις σε νόθο αντικειμενική60.
Απόφαση 128/2004 ΠΠΡ ΔΡΑΜΑΣ
Προστασία του καταναλωτή από ελαττωματικά προϊόντα. Ευθύνη του

διανομέα - προμηθευτή όμοια μ` εκείνη του παραγωγού ή του εισαγωγέα του
ελαττωματικού προϊόντος. Προϋποθέσεις ευθύνης. Δεν περιλαμβάνεται η αξίωση
αποζημίωσης για ζημία που προκλήθηκε σε περιουσιακά αγαθά του καταναλωτή
που προορίζονται για επαγγελματική χρήση ή που χρησιμοποιούνται για την
άσκηση του επαγγέλματός του. Η αξίωση αυτή μπορεί να επιδιωχθεί με τις
διατάξεις περί αδικοπραξίας ή ενδοσυμβατικής ή εξωσυμβατικής ευθύνης.
Ελαττωματικός πατατόσπορος. Απαλλαγή του διανομέα από την ευθύνη ο οποίος
είχε λάβει όλα τα μέτρα που όφειλε για την ασφάλεια των συναλλαγών.
Προσεπίκληση από τον προμηθευτή του εισαγωγέα του προϊόντος. Κρίνεται
απαράδεκτη η προσεπίκληση.
Αξιοσημείωτο εδώ είναι ο ορισμός ότι "Ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε
ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του". Η διάταξη δεν έχει απλώς
προγραμματικό χαρακτήρα, αλλά θέτει τα στοιχεία του πραγματικού και αποτελεί
τον ιδρυτικό της ευθύνης κανόνα δικαίου. Η συνειδητή παράλειψη του όρου
υπαιτιότητα, υποδεικνύει το χαρακτήρα της διάταξης και της σχετική ευθύνης, ως
ευθύνης ανεξαρτήτως υπαιτιότητας. Η διάταξη ορίζει τα στοιχεία του πραγματικού,
ήτοι το φορέα της ευθύνης (παραγωγό), το ελάττωμα και τη ζημία. Το ελάττωμα
και η ζημία πρέπει να τελούν σε αιτιώδη σύνδεσμο, πράγμα που προβλέπεται ρητώς
στο νόμο και αποδίδεται με τη φράση "ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα", ενώ το
ελαττωματικό προϊόν πρέπει να προέρχεται από τον παραγωγό, προϋπόθεση που
60
Αθ. Πουλιάδη "Ευθύνη του παραγωγού και κατανομή του βάρους αποδείξεως" εις ΝοΒ 35 σελ. 473, Ανδρέα
Παπανικολάου, "Το πρόβλημα της ευθύνης του κατασκευαστή τυποποιημένων προϊόντων" εις ΝοΒ 29 σελ. 1453
επόμ., ΕφΠειρ 301/2001 ΝοΒ 2002 σελ 125.
44
υποδηλώνεται με την κτητική αντωνυμία "του".
Ο προμηθευτής ευθύνεται ακριβώς όπως ο πραγματικός παραγωγός, εκτός εάν

ενημερώσει το ζημιωθέντα, εντός εύλογης προθεσμίας, για την ταυτότητα του
παραγωγού ή του προσώπου που τον προμήθευσε το προϊόν. Η ευθύνη του
προμηθευτή είναι πρωτογενής, ευθύνεται λόγω παραβίασης της υποχρέωσής του να
ενημερώσει τον καταναλωτή σχετικά με την ταυτότητα του παραγωγού κτλ. και δεν
έχει επικουρικό χαρακτήρα61.
Απόφαση 7827/2005 ΕΦ ΑΘ
Προστασία καταναλωτή. Παραγωγός. Έννοια. Για να γεννηθεί ευθύνη του

παραγωγού ή του εισαγωγέα πρέπει η προκληθείσα στον καταναλωτή ζημία να
οφείλεται αιτιωδώς σε ελάττωμα του προϊόντος. Έννοια ελαττωματικού προϊόντος.
Θεμελίωση και απόδειξη της αξίωσης του καταναλωτή για χρηματική ικανοποίηση.
Ηθική βλάβη. Περιεχόμενο της σύμβασης αποκλειστικής διανομής. Περιστατικά.
Δεν αποδείχθηκε κατασκευαστικό ελάττωμα σε αερόσακο αυτοκινήτου που δεν
άνοιξε σε πρόσκρουση αυτοκινήτων διότι δεν υπήρξε δυνατή μετωπική σύγκρουση,
ώστε αυτός να ενεργοποιηθεί.
Επομένως, εκείνος που εισάγει προϊόν σε χώρα της Κοινότητας (και ειδικότερα στην
ημεδαπή) από άλλη χώρα της Κοινότητας, δεν ευθύνεται κατά τις ως άνω διατάξεις
για ζημία που προκαλείται λόγω ελαττώματος του προϊόντος αυτού. Ο αποκλεισμός
της ευθύνης αυτής οφείλεται στην επιδίωξη των συντακτών της οδηγίας
85/374/25.7.1985 της ΕΟΚ "για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών
και διοικητικών διατάξεων των κρατών-μελών σε θέματα ευθύνης λόγω
ελαττωματικών προϊόντων", που εξέδωσε στις 25.7.1985 Το Συμβούλιο Υπουργών
61
Η επίδραση του νόμου περί ευθύνης του παραγωγού, ΝοΒ 36 σ. 1361, Σινανιώτη, Ευθύνη παραγωγού. Σκέψεις
ως προς την εναρμόνιση του ελληνικού δικαίου με την Οδηγία 85/74 της ΕΟΚ, Αρμεν.1989 σ. 593.
45
των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και στη συνέχεια στο σκοπό του εν λόγω νόμου, να μη
δημιουργούνται τεχνητά εμπόδια στο εμπόριο μεταξύ κρατών μελών της
Κοινότητας62.
Απόφαση 1051/2004 ΑΠ
Ευθύνη παραγωγού. Προμήθεια ελαττωματικού τυποποιημένου προϊόντος σε super

- market (ύπαρξη καρφιτσών σε κατεψυγμένη τυρόπιττα). Αξιώσεις του αγοραστή
του προϊόντος κατά του παραγωγού. Προστασία καταναλωτή. Η αξίωση χρηματικής
ικανοποίησης του καταναλωτή λόγω ηθικής του βλάβης, κατά του παραγωγού
ελαττωματικού προϊόντος δεν προβλέπεται από το Ν. 2251/94 αλλά θεμελιώνεται
στις διατάξεις περί αδικοπραξιών. Ο προσδιορισμός του ποσού της χρηματικής
ικανοποίησης δεν ελέγχεται αναιρετικά.
Σε αυτή την περίπτωση, επί αγωγής καταναλωτή κατά του παραγωγού

ελαττωματικού προϊόντος για επιδίκαση τέτοιας ικανοποίησης, ενόψει του ότι αυτός
είναι ξένος προς τη διαδικασία παραγωγής του ελαττωματικού προϊόντος και, για τον
λόγο αυτόν, δεν είναι σε θέση να αποδείξει αιτία του ελαττώματος, που εμπίπτει στη
σφαίρα ευθύνης του παραγωγού, ο ίδιος (ο καταναλωτής), κατ` ανάλογη εφαρμογή
της διάταξης του άρθρου 925 ΑΚ, βαρύνεται με την επίκληση και απόδειξη της
παραβίασης της συναλλακτικής υποχρέωσης του τελευταίου, δηλαδή της
αντικειμενικής βλαπτικής ελαττωματικότητας του προϊόντος, κατά το χρόνο της κατά
τον προορισμό αυτού χρήσης του, της ζημίας που επήλθε, και της αιτιώδους
συνάφειας μεταξύ της χρήσης αυτής και της ζημίας, χωρίς να απαιτείται επίκληση και
απόδειξη και πταίσματος αυτού, στον παραγωγό δε εναπόκειται να επικαλεστεί και
να αποδείξει, προς απαλλαγή του, ότι δεν τον βαρύνει πταίσμα ως προς την
παραβίαση της συναλλακτικής του υποχρέωσής, από την οποία προήλθε η ηθική
βλάβη και, συγκεκριμένα, ότι η, κατά τον παραπάνω χρόνο, ελαττωματικότητα του
62
Ι. Καράκωστα, Δίκαιο Προστασίας Καταναλωτή, έκδ. 2004, παρ.320.
46
προϊόντος δεν οφείλεται σε πλημμελή κατασκευή ή συντήρησή του μέχρι την έξοδό
του από την επιχείρηση αυτού ή ότι η τυχόν πλημμέλεια κατασκευής ή συντήρησής
του δεν οφείλεται σε πταίσμα δικό του ή των προσώπων για τα οποία αυτός ευθύνεται
σε όλα τα στάδια της κατασκευής. Επομένως, η υπαιτιότητα (πταίσμα) του
παραγωγού δεν αποτελεί, σύμφωνα με το νόμο (δηλαδή τις διατάξεις του ν.
2251/1994, που προαναφέρθηκαν, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 914 και 932
ΑΚ), στοιχείο της νομικής βάσης της εν λόγω αγωγής63.
Απόφαση 491/2002 ΕΦ ΛΑΡ
Ευθύνη παραγωγού. Καθιερώνεται από το νόμο, κατ` αρχήν, αντικειμενική

ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικού προϊόντος για την αποκατάσταση της
περιουσιακής ζημίας που οφείλεται σε ελαττωματικό προϊόν. Σε ποιες περιπτώσεις η
ευθύνη του ανωτέρω αποκλείεται. Αγωγού καταναλωτού τυποποιημένου προϊόντος
που επιδιώκει αποζημίωση για την ζημία που υπέστη από την χρήση ελαττωματικού
προϊόντος. Βάρος επικλήσεως και αποδείξεως ισχυρισμών από τον ενάγοντα
καταναλωτή και τον εναγόμενο παραγωγό. Η αξίωση του ζημιωθέντος κατά του
παραγωγού ελαττωματικού προϊόντος για χρηματική ικανοποίηση, λόγω ηθικής
βλάβης ή ψυχικής οδύνης μπορεί να θεμελιωθεί μόνο στο πλαίσιο της
αδικοπρακτικής ευθύνης του κοινού αδικοπρακτικού δικαίου.
Σε αυτή την παράγραφο άξιο να σημειωθεί είναι ότι ο καθορισμός, της

ελαττωματικότητας ενός προϊόντος γίνεται, όχι σε συνάρτηση με τη μη
καταλληλότητά του προς χρήση αλλά σε συνάρτηση με την έλλειψη της ασφάλειας,
63
Καρακώστα Ι., Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα. Νομολογιακή
διάπλαση και νομοθετική ρύθμιση,Αθήνα,1995., 559 ΚΠολΔ (Ολ ΑΠ 444/1964, ΑΠ 777/2003, ΑΠ 415/1997).
47
που δικαιούται να αναμένει από αυτό το καταναλωτικό κοινό64. Επίσης ο παραγωγός
ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του, ότι ο
ζημιωθείς υποχρεούται να αποδείξει τη ζημία, το ελάττωμα, καθώς και την αιτιώδη
συνάφεια μεταξύ του ελαττώματος και της ζημίας, ότι ζημία κατά την έννοια του
άρθρου 1 σημαίνει: α) ζημία λόγω θανάτου ή σωματικών βλαβών, β) ζημία ή
καταστροφή ύψους πέραν των 51.456 δραχμών κάθε περιουσιακού στοιχείου, εκτός
από το ίδιο το ελαττωματικό προϊόν, με την προϋπόθεση ότι το περιουσιακό αυτό
στοιχείο 1) είναι από εκείνα που κατά κανόνα προορίζονται για ιδιωτική χρήση ή
κατανάλωση και 2) χρησιμοποιήθηκε από τον ζημιωθέντα κυρίως για ιδιωτική χρήση
ή κατανάλωση και ότι οι ισχύουσες διατάξεις περί μη υλικών ζημιών δεν θίγονται
από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου. Από τις διατάξεις αυτές, που ερμηνεύονται
σύμφωνα με το σκοπό της κοινοτικής ρυθμίσεως 65.
64
Π. Κορνηλάκη, Η ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων, Αρμ 1990 201, κυρίως 207, Ελ.
Αλεξανδρίδου, Η προστασία του καταναλωτή μετά το νόμο 1961/1991, Αρμ 45. 1183,1. Καράκωστα., ΝοΒ 36.
1363, Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα., σελ. 77.
65
ΑΠ 1360/1992 ΕυρΒ 1993291, Ι. Καράκωστα, Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα, σελ. 105
και 269, απόφαση ΔΕΚ της 14.7.1994 (στην υπόθεση DORI), απόφαση ΔΕΚ της 13.11.1990 (στην υπόθεση C-
I06/89 Merleasing), προκύπτει ότι (καθιερώνεται "κατ` αρχήν" αντικειμενική ευθύνη του παραγωγού
ελαττωματικού προϊόντος για την αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας που οφείλεται στο ελαττωματικό
προϊόν (Βλ. Δεληγιάννη-Κορνηλάκη, Ειδικό Ενοχ. Δ. III (1992) σελ. 339 επ., Δ.Μυλωνά, Η ευθύνη του
παραγωγού για ελαττωματικά,προϊόντα, ΝοΒ 1987 1487.
48
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η αναγνώριση των καταναλωτών ως ουσιαστικών και υπεύθυνων οικονομικών

παραγόντων στην εσωτερική αγορά αποτελεί μία από τις βασικές αρχές της
Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την προστασία των καταναλωτών. Οι καταναλωτές πρέπει
να έχουν τα μέσα ώστε να κάνουν ενημερωμένες επιλογές για τα αγαθά και τις
υπηρεσίες που αγοράζουν. Τα συμφέροντα τους πρέπει να προωθούνται και να
κατοχυρώνονται, ιδίως λόγω της αυξανόμενης πολυπλοκότητας των αγορών εντός
των οποίων συναλλάσονται. Με τον ν.2251/1994 και την τροποποίηση αυτού από τον
ν.3587/2007 κατοχυρώνονται τα βασικά δικαιώματα των καταναλωτών,
εξασφαλίζοντας ένα υψηλό επίπεδο προστασίας και κάνοντας τους γνωστά τα όρια
ευθύνης τους αλλά και τις αρμοδιότητές του καθενός. Το άρθρο 6 «Ευθύνη του
Παραγωγού για Ελαττωματικά Προϊόντα», πιο συγκεκριμένα ξεκαθαρίζει και
αναλύει διεξοδικά τις έννοιες του παραγωγού και του καταναλωτή σε ότι αφορά την
σχέση τους με τα ελαττωματικά προϊόντα αλλά και τις αντίστοιχες μεταξύ τους
υποχρεώσεις. Το συμβούλιο των Ευρωπαϊκών κοινοτήτων σε μία προσπάθεια να
ενισχύσει τις νομοθεσίες των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης του παραγωγού για
ζημίες, που προκαλούνται λόγω του ελαττωματικού χαρακτήρα των προϊόντων του
εξέδωσε την οδηγία 85/374/ΕΟΚ για την προσέγγιση των νομοθετικών,
κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω
ελαττωματικών προϊόντων καθώς και την οδηγία 1999/34/ΕΚ που αποτελεί την
τροποποίηση αυτής.
Συνοψίζοντας λοιπόν με τις νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις, με την πληροφόρηση και
γνώση των δικαιωμάτων του αλλά και με όλους τους φορείς ιδιωτικού και δημόσιου
δικαίου που προστατεύουν και εκπροσωπούν το κοινωνικό σύνολο, το καταναλωτικό
κοινό προστατεύεται πλήρως στο σύνολο του και εξασφαλίζει την ασφάλεια του από
όλα εκείνα τα ελαττωματικά προϊόντα που το καθιστούσαν επιφυλακτικό, και
δύσπιστο στις αγορές του. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις τόσο οι κοινοτικές όσο και οι
ευρωπαϊκές καλύπτουν πλήρως τα δικαιώματα του σημερινού καταναλωτή αυτό
όμως το οποίο πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα είναι η υιοθέτηση και η σωστή εφαρμογή
τους, γεγονός που αποτελεί θέμα ακόμα και στις μέρες μας. Κάθε κοινότητα θα
49
πρέπει να υιοθετήσει όλες αυτές τις ρυθμίσεις, να τις εντάξει στην πολιτική της
εξασφαλίζοντας ένα υγιές, ασφαλές και αξιόπιστο περιβάλλον στους πολίτες της.
50
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αλεξανδρίδου Ελ., Η Οδηγία της ΕΟΚ για την ευθύνη του κατασκευαστή
ελαττωματικών προϊόντων, Θεσ/νικη,2002.
Αλεξανδρίδου Ελ., Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματκά
προϊόντα,εκδ.1995,σελ.154.
ΑλεξανδρίδουΕλ., Δίκαιο προστασίας του καταναλωτή, έκδ. 1996, σελ. 156.
Αλεξανδρίδου Ελ., Η προστασία του καταναλωτή μετά το νόμο 1961/1991, Αρμ 45.
1183,2002.
Γεωργιάδη Απ., Το νέο δίκαιο του πωλητή για ελαττώματα του πράγματος, ΧρΙΔ
2004,5, Αρμ 2003,1448(παρατ. Φ. Ομπέση).
Δεληγιάννης - Κορνηλάκης, Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, τόμος III, έκδ. 1992, σελ. 201.
Καράκωστα Ι., Δίκαιο Προστασίας Καταναλωτή, Αθήνα,εκδ.2004.
Καρακώστα Ι., Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα. Νομολογιακή
διάπλαση και νομοθετική ρύθμιση,Αθήνα,1995.
Καρακώστα Ι., Η επίδραση του νόμου περί ευθύνης παραγωγού για τα ελαττωματικά
προϊόντα στο ελληνικό δίκαιο, Νοβ 1988.
Κορνηλάκης Π., Η ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων, Αρμ. 1990
σελ.201.
Λυμπεροπούλου., Ευθύνη παραγωγού τυποποιημένων προϊόντων προς αποζημίωση
Καταναλωτή,Ελδ1990.
Μυλωνά Ι., Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα ,Νοβ 1987.
Παπανικολάου Α., Το πρόβλημα της ευθύνης του κατασκευαστή τυποποιημένων
προϊόντων, ΝοΒ 29 σελ. 1453,1999.
Πουλιάδη Αθ., Ευθύνη του παραγωγού και κατανομή του βάρους αποδείξεως ,ΝοΒ 3,
σελ 473,2000.
Σινανιώτη., Ευθύνη του παραγωγού. Σκέψεις ως προς την εναρμόνιση του ελληνικού
Δικαίου με την Οδηγία 85/374 της ΕΟΚ, Αρμ 1989.
51
Πηγές από το Διαδίκτυο.
http://www.Nomos.gr/articles/index.html
http://ec.europa.eu/youreurope/nav/el/citizens/consumer-protection/product-
safety/index.html [Προστασία των καταναλωτών-Προϊόντα.]
http://www.efpolis.gr/content/content/.asp?catid=145.
http://www.kepka.org/Grk/lgs/Carriers/omd/dsman.html.
http://dir.vres.gr/link.php?linkid=40057.
52

ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας

Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας

Τμήμα Διαχείρισης Πληροφοριών

Σπουδαστής: Λυμπεράκης Δημήτριος

Η Προστασία του Αγοραστή-Καταναλωτή

Ο Ν.2251/1994 ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 6 «Ευθύνη του Παραγωγού για

1.2. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις κατά το Άρθρο 6 του Ν.2251/1994 όπως

1.3. Έννοια και ανάλυση του ελαττωματικού

Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ

2.1. Οι λόγοι για τη θέσπιση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας………….………...…...19

2.3. Σύγκριση της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ με το Άρθρο 6 του

2.4.1 Εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας…………………................................27

ΒΑΣΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

3.1. Η ενημέρωση και τα δικαιώματα των καταναλωτών…………………................28

3.1.1. Προστασία της υγείας και της ασφάλειας των καταναλωτών…………….29

3.1.2. Προστασία των οικονομικών συμφερόντων των

3.1.3. Πρόσβαση στην πληροφόρηση.…………………...………………………29

3.1.4. Το δικαίωμα της εκπαίδευσης……………………………..........................30

3.1.5. Το δικαίωμα της εκπροσώπησης…………………………………………..30

3.1.6. Η πρόσβαση στην δικαιοσύνη…………………………………….……….30

3.1.7. Δικαίωμα στην αειφόρο κατανάλωση…………..........................................31

3.2. Γενική Γραμματεία καταναλωτή……………………………………...................31

3.2.1 Βασικός σκοπός και καθήκον της Γενικής γραμματείας

3.3. Συνήγορος καταναλωτή…………………………………...…..……..…………33

3.3.1. Οι αρμοδιότητες του συνηγόρου του Καταναλωτή……………………….33

4.1. Τα όρια ευθύνης του παραγωγού ελαττωματικού προϊόντος…………………...35

4.1.1. Η έννοια του ελαττωματικού προϊόντος……………………………………36

4.1.2. Το είδος ευθύνης του παραγωγού…………………………………..............37

4.1.3. Αποκατάσταση της ζημίας……………………………………....………….39

4.2. Σχετικές αποφάσεις……………………………………………………………...40

Διανύουμε μια εποχή όπου οι καταναλωτές αποτελούν τη ραχοκοκαλιά και την

Ο Ν.2251/1994 και το Άρθρο 6 «Ευθύνη του

Η προώθηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, η προστασία τους, η ευημερία

1.2. Οι Νομοθετικές Ρυθμίσεις κατά το Άρθρο 6 του

Η προστασία των καταναλωτών από τα ελαττωματικά προϊόντα αποτελεί καίριο

2. Ως παραγωγός θεωρείται ο κατασκευαστής τελικού προϊόντος, πρώτης ύλης ή

4. Όταν η ταυτότητα του παραγωγού είναι άγνωστη, κάθε προμηθευτής του

Η οποία παράγραφος 5 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.1 άρθρ.7

"Ελαττωματικό είναι το προϊόν το οποίο δεν παρέχει την προβλεπόμενη απόδοση

Η παράγραφος 6 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.2 άρθρ.7 Ν.3587/2007,

"Στη ζημία της παραγράφου 1 περιλαμβάνεται: α) η ζημία λόγω θανάτου ή

Το κείμενο της παραγράφου 6 τροποποιήθηκε συμπληρώνοντας την εξής φράση,

Η παράγραφος 7 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.3 άρθρ.7 Ν.3587/2007,

8. Ο παραγωγός δεν ευθύνεται αν αποδείξει ότι:

α) δεν έθεσε το προϊόν σε κυκλοφορία,

Το στοιχείο δ της παραγράφου 8 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.4 άρθρ.7

"δ) το ελάττωμα οφείλεται στο γεγονός ότι το προϊόν κατασκευάστηκε σύμφωνα με

Σε αυτή την παράγραφο η βασική αλλαγή εντοπίζεται στο στοιχείο δ το οποίο

9. Ο παραγωγός συστατικού δεν ευθύνεται και αν αποδείξει ότι το ελάττωμα

Η παράγραφος 10 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.5 άρθρ.7

Η παρ. 11 αντικαταστάθηκε ως εξής με την παρ.6 άρθρ.7 Ν.3587/2007,ΦΕΚ Α

Στην συγκεκριμένη παράγραφο η αλλαγή σημειώνεται με την αποκοπή του εξής

1.3. Έννοια και ανάλυση του ελαττωματικού προϊόντος.

H Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την Προστασία των

2.1. Οι λόγοι για την θέσπιση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας

H ασφάλεια των προϊόντων και η αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν

Η καθιέρωση της ευθύνης άνευ πταίσματος που παραγωγού επιτρέπει τη σωστή

2.2. Οι ρυθμίσεις της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ όπως

Το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έχοντας υπόψη και εκτιμώντας τους

Συγκρίνοντας λοιπόν την Οδηγία 85/374/ΕΟΚ25 με το Άρθρο 6 του Ν.2251/199426

2.4. Ευρωπαϊκή καθοδήγηση, εθνική δράση για την

Είναι καθήκον των κρατών μελών να εφαρμόσουν αποτελεσματικά την Οδηγία. Η

Ο κανονισμός30 για τη συνεργασία στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών

2.4.2 Σπουδαιότητα της εναρμόνισης.